Amanç Batut : « Qual èra Fualdes ? » 

CRONICA D’ÒC

Amans Batut s’insurge contre la souffrance des innocents, "surtout celle des enfants ».

Amans Batut s’insurge contre la souffrance des innocents, "surtout celle des enfants ». Crédits : DE

Dans la nuit du 19 au 20 mars 1817, les assassins du procureur Fualdès empruntèrent la très escarpée Côte des Besses, à flanc de piton ruthénois, pour précipiter leur victime dans l’Aveyron. Explications.

Ce crime innommable fut à l’origine d’une des plus retentissantes affaires judiciaires du XIXe siècle. En décembre 2008, Amans Batut et le regretté Maurice Boni publiaient aux éditions Grelh roergàs un ouvrage bilingue sur la très sordide affaire Fualdès : L’Afar de Fualdes : qué n’en sabèm uèi ? Voici, dans la langue natale des coauteurs de ce livre, un peu de la personnalité d’Antoine Bernardin Fualdès.

« Èra nascut al Mur del Barrés, exactament al Peyrat de Taussac, en 1761. Aviá donc 56 ans en 1817. Avocat, liberal, aviá plan participat a la redaccion de las dolenças pel compte del Tèrç, e seguissiá amb interès lo debanar dels eveniments de París.

Lo 14 de julhet de 1790, èra estat delegat per prene part a la granda Fèsta de la Federacion a París.Lo 11 de novembre de 92, lo trobam elegit membre del Directòri departamental que ne compta trenta. E, en junh e julhet de 93, se tròba a París, membre de la jurada que condamnèt a mòrt Charlotte Corday, per aver escotelat Marat dins sa banhadoira, lo 13 de julhet. En 94, alara que lo país corba las lieuras jos la man de fèr de Robespierre, el s’espompís a Rodés, al Comitat Central de Susvelhança, encargat de dobrir l’uèlh e de denonciar.

Se pòt dire que, de tota aquela annada d’abans la casuda de Robespierre, fasiá partida, el, Fualdes, d’aquela ponhada d’òmes qu’a Rodés podián far tremolar tot lo monde. Podián, d’un mot, d’un signe, mandar a la mòrt qual volián. L’exercici del poder, quinas que sián las condicions, se fa pas sens riscas. Qual pòt dire las asiranças e las rancuras que Sénher Fualdes s’amolonèt sus son cap ? Se cal pas estonar se, per còps, lo pal se revira contra tu… »

 

 

DE