19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
DOF: 14/11/2019
MODIFICACIÓN del Anexo Normativo III, Lista de especies en riesgo de la Norma Oficial Mexicana NOM-059-SEMARNAT-2010,
Protección ambiental-Especies nativas de México de flora y fauna silvestres-Categorías de riesgo y especificaciones para su inclusión,
exclusión o cambio-Lista de especies en riesgo, publicada el 30 de diciembre de 2010.
Al margen un sello con el Escudo Nacional, que dice: Estados Unidos Mexicanos.- Secretaría de Medio Ambiente y
Recursos Naturales.
JULIO CÉSAR JESÚS TRUJILLO SEGURA, Subsecretario de Fomento y Normatividad Ambiental de la Secretaría de Medio
Ambiente y Recursos Naturales y Presidente del Comité Consultivo Nacional de Normalización del Medio Ambiente y Recursos
Naturales, con fundamento en lo dispuesto en los artículos: 32 bis, fracciones II, IV y V de la Ley Orgánica de la Administración
Pública Federal; 15, fracciones II, III, VII y VIII, 79, fracciones I, III y VII, 80, fracciones I, II, V, 83 y 84, de la Ley General del
Equilibrio Ecológico y la Protección al Ambiente; 1, 5, fracciones I y III, 56, 57 y 58 de la Ley General de Vida Silvestre; 38,
fracción II, 40, fracción X, 41, fracción I, 43, 44 y 47 de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización; 28 y 30 del Reglamento
de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización y 8, fracciones III, IV y V del Reglamento Interior de la Secretaría de Medio
Ambiente y Recursos Naturales.
CONSIDERANDO
Que el artículo 4o. de la Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos establece el derecho de toda persona a un
medio ambiente sano para su desarrollo y bienestar, mandato constitucional que implica la protección del conjunto de elementos
naturales y artificiales o inducidos por el hombre que hacen posible la existencia y desarrollo de los seres humanos y demás
organismos vivos que interactúan en un espacio y tiempo determinados.
Que con fecha 30 de diciembre de 2010, se publicó en el Diario Oficial de la Federación la Norma Oficial Mexicana NOM-059SEMARNAT-2010, Protección ambiental-Especies nativas de México de flora y fauna silvestres-Categorías de riesgo y
especificaciones para su inclusión, exclusión o cambio-Lista de especies en riesgo, en lo sucesivo NOM-059-SEMARNAT-2010;
considerando a los organismos que subsisten sujetos a los procesos de evolución natural y que se desarrollan libremente en su
hábitat, incluyendo sus poblaciones menores e individuos que se encuentran bajo el control del hombre, así como los federales.
Que la Norma Oficial Mexicana señalada en el párrafo anterior ha tenido como precedentes al Acuerdo por el que se
establecieron los criterios ecológicos CT-CERN-001-91, que determinaba las especies raras, amenazadas, en peligro de extinción
o sujetas a protección especial y sus endemismos, de la flora y la fauna terrestres y acuáticas en la República Mexicana,
publicado en Diario Oficial de la Federación el 17 de mayo de 1991 por la Secretaría de Desarrollo Urbano y Ecología en
coordinación con la Secretaría de Agricultura y Recursos Hidráulicos y la Secretaría de Pesca; la Norma Oficial Mexicana NOM059-ECOL-1994, que determina las especies y subespecies de flora y fauna silvestres terrestres y acuáticas en peligro de
extinción, amenazadas, raras y las sujetas a protección especial, y que establece especificaciones para su protección, publicada
en el Diario Oficial de la Federación el 16 de mayo de 1994, esta versión establecía especificaciones y restricciones al
aprovechamiento de las especies enlistadas, pues aún no existía una Ley General de Vida Silvestre que las contuviera; la Norma
Oficial Mexicana NOM-059-ECOL-2001, Protección ambientalEspecies nativas de México de flora y fauna silvestresCategorías de
riesgo y especificaciones para su inclusión, exclusión o cambioLista de especies en riesgo, publicada en el Diario Oficial de la
Federación el 6 de marzo de 2002, que incluyó el método de evaluación de especies en riesgo (MER).
Que el artículo 56 párrafo segundo de la Ley General de Vida Silvestre establece que las listas respectivas serán revisadas y,
de ser necesario, actualizadas cada 3 años o antes si se presenta información suficiente para la inclusión, exclusión o cambio de
categoría de alguna especie o población. Las listas y sus actualizaciones indicarán el género, la especie y, en su caso, la
subespecie y serán publicadas en el Diario Oficial de la Federación y en la Gaceta Ecológica. Mandato legal que se adecua al
párrafo primero del artículo 51 de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización, al ser una actualización al listado del Anexo
normativo III.
Que en este sentido la Dirección General del Sector Primario y Recursos Naturales Renovables, mediante el Subcomité I de
Recursos Naturales Renovables y Actividades del Sector Primario, publicó en la página de internet de la SEMARNAT, del 21 de
noviembre de 2013 al 31 de enero de 2014, un Aviso para proponer modificaciones a la lista de especies en riesgo de México,
Anexo normativo III de la NOM-059-SEMARNAT-2010 y presentar propuestas de inclusión, exclusión o cambio de categoría de la
lista de especies en riesgo; derivado de la convocatoria, se recibieron 184 propuestas, para inclusión, exclusión o cambio de
categoría, las cuales fueron revisadas y valoradas técnicamente.
Que el Subcomité I de Recursos Naturales Renovables y Actividades del Sector Primario creó un Grupo de Trabajo Plenario
para la revisión de las propuestas recibidas, mismo que se subdividió por campo de experiencia de los miembros y de acuerdo a
los grupos biológicos de las propuestas recibidas. Dicho Grupo sesionó durante dieciocho ocasiones, derivando en la inclusión de
treinta y nueve especies en alguna categoría, la exclusión de cuarenta y ocho especies y el cambio de categoría de treinta
especies; además se actualizó el nombre taxonómico a doscientas ochenta y cinco especies.
Que la Comisión Nacional para el Conocimiento y Uso de la Biodiversidad (C
) llevó a cabo la validación taxonómica
(adecuación y actualización a los nombres científicos de las especies) de acuerdo con los Catálogos de Autoridades
Taxonómicas, y a lo establecido por el Código Internacional de Nomenclatura Zoológica y por el Código Internacional de
Nomenclatura para algas, hongos y plantas. Así como el cambio de nombre de la columna "Subespecie" por "Nombre
infraespecífico" debido a que no todos los nombres infraespecíficos son subespecies, razón por la cual se incluyó también la
columna de "Categoría infraespecífica" para indicar de manera abreviada la categoría taxonómica según corresponda: "subsp.
(para subespecie), var. (para variedad) y "f." (para forma). Lo anterior con el fin de dejar claro la categoría a la que pertenece el
taxón en cuestión, así como la inclusión de la columna de "Autor y año", que corresponde a la publicación original de la especie,
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
1/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
además de la actualización de las especies sinónimas, nombres comunes y distribución para marcar exclusivamente las que son
endémicas. La columna "Método", se consideró necesario descartarla, para que, a raíz de la publicación de la Norma vigente,
todas las especies que se incluyan, excluyan o cambien de categoría se deberán de sustentar mediante la presentación y
validación técnica del Método de Evaluación del Riesgo de Extinción respectivo (MER).
Que el arreglo de los grupos incluidos en la lista ahora se presenta en orden evolutivo (sensu lato), del más simple al más
complejo el cual es la manera biológicamente correcta de representar las listas.
Que el Proyecto fue aprobado por el Comité Consultivo Nacional de Normalización de Medio Ambiente y Recursos Naturales
en su sesión celebrada el 6 de noviembre de 2015, el cual fue publicado en el Diario Oficial de la Federación para consulta
pública el 21 de diciembre de 2015, de conformidad con el último párrafo del artículo 33 del Reglamento de la Ley Federal sobre
Metrología y Normalización, a efecto de que los interesados dentro de los 60 días naturales, contados a partir de la fecha de su
publicación, presentaran comentarios ante el citado Comité.
Que el Proyecto de la Norma Oficial Mexicana cambió sustancialmente en su contenido, debido a que en el periodo de
consulta pública se recibieron 439 comentarios por parte de 25 promoventes, de los cuales fueron procedentes 378, parcialmente
procedentes 13 y 48 no procedentes; de los cuales 55 correspondieron a propuestas de inclusión, exclusión o cambio de
categoría y las 324 restantes fueron para actualización de la nomenclatura taxonómica, la sinonimia, el nombre común y la
distribución, o errores ortográficos de escritura, derivando en la inclusión de 46 especies, cambio de categoría de 3, la exclusión
de 7 y el cambio taxonómico de 59.
Las especies que se incluyeron fueron: Halodule wrightii (A); Halophila decipiens (Pr); Halophila engelmannii (A); Phyllospadix
scouleri (A); Phyllospadix torreyi (Pr); Syringodium filiforme (A); Thalassia testudinum (Pr); Zostera marina (Pr); Dalbergia
calderonii (P); Dalbergia calycina (A); Dalbergia cubilquitzensis (P); Dalbergia glomerata (Pr); Dalbergia longepedunculata (P);
Dalbergia luteola (P); Dalbergia melanocardium (P); Dalbergia modesta (A); Dalbergia palo-escrito (A); Dalbergia rhachiflexa (P);
Dalbergia ruddiae (P); Dalbergia stevensonii (P); Dalbergia tucurensis (P); Hypsiglena affinis (Pr); Hypsiglena catalinae (Pr);
Hypsiglena chlorophaea (Pr); Hypsiglena jani (Pr); Hypsiglena ochrorhyncha (Pr): Hypsiglena unaocularus (Pr); Phyllodactylus
nocticolus (Pr); Crotalus oreganus helleri (Pr); Brachypelma auratum (A); Brachypelma boehmei (A); Brachypelma hamorii (A);
Psalmopoeus victori (A); Otatea glauca (P); Aztekium valdezii (A); Mammillaria bertholdii (P); Rothschildia cincta cincta (A); Anolis
allisoni (Pr); Gossypium aridum (Pr); Gossypium armourianum (P); Gossypium gossypioides (Pr); Gossypium harknessii (P);
Gossypium hirsutum (Pr); Gossypium laxum (A); Gossypium lobatum (A); Gossypium schwendimanii (P) y Gossypium thurberi (A).
Las especies que se excluyeron fueron: Isoetes bolanderi; Cuitlauzina convallarioides; Cyathea
Cylindrospermopsis philippinensis; Lophophora diffusa subsp. viridescens; Stevia gypsophila y Micrurus fulvius.
scabriuscula;
Las especies que cambiaron de categoría fueron: Pristis pectinata (P); Pristis pristis (P) y Lophophora diffusa (P).
Que el último párrafo del artículo 33 del Reglamento de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización, prevé que en el caso
de que el proyecto de norma cambie sustancialmente su contenido derivado de los comentarios recibidos durante la consulta
pública, éste deberá someterse nuevamente al periodo de consulta pública establecido en la Ley Federal sobre Metrología y
Normalización por un período de 60 días naturales, a efecto de que los interesados formulen nuevos comentarios al Proyecto.
Que el Grupo Plenario de Trabajo se reunió el 11 de mayo de 2016, a fin de aprobar y firmar el Proyecto de Modificación del
Anexo Normativo III, Lista de especies en riesgo de la Norma Oficial Mexicana NOM-059-SEMARNAT-2010.
Que en cumplimiento con lo establecido en los artículos 47, fracción I de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización y
33, último párrafo de su Reglamento, el Comité Consultivo Nacional de Normalización de Medio Ambiente y Recursos Naturales
en su Segunda Sesión Ordinaria celebrada el 14 de junio de 2018, aprobó la publicación en el Diario Oficial de la Federación del
Proyecto de Modificación del Anexo Normativo III, Lista de especies en riesgo de la Norma Oficial Mexicana NOM-059SEMARNAT-2010, a efecto de que los interesados, dentro de los 60 días naturales, contados a partir del 13 de agosto, en que fue
publicada en el Diario Oficial de la Federación, presentaran comentarios ante el citado Comité.
Que el Subcomité I de Recursos Naturales Renovables y Actividades del Sector Primario creó un Grupo de Trabajo Plenario
para la revisión de las propuestas recibidas, mismo que se subdividió por campo de experiencia de los miembros y de acuerdo a
los grupos biológicos referidos en los 213 comentarios recibidos. Dicho Grupo sesionó durante cuatro ocasiones, derivando en la
inclusión de 42 especies en alguna categoría y el cambio de categoría de 4; además se actualizó la taxonomía a 133 especies.
Que la Comisión Nacional para el Conocimiento y Uso de la Biodiversidad (C
) llevó a cabo la validación taxonómica
(adecuación y actualización a los nombres científicos de las especies), de acuerdo con los Catálogos de Autoridades
Taxonómicas, y a lo establecido por el Código Internacional de Nomenclatura Zoológica y por el Código Internacional de
Nomenclatura para algas, hongos y plantas; así como con una lista de referencias bibliográficas que respaldan la revisión
taxonómica de las especies enlistadas, dicha lista es pública y se puede consultar en la página de la C
(https://www.biodiversidad.gob.mx/especies/ref_nom059.html), en la que es posible buscar información puntual por especie y
están incluidas las referencias en cada uno de los nombres enlistados.
Las especies que se incluyeron fueron: Gossypium davidsonii (Pr), Gossypium trilobum (P), Gossypium turneri (P), Oncidium
poikilostalix (P), Plectrophora alata (P), Telipogon helleri (P), Dudleya pachyphytum (A), Turbinicarpus horripilus (P), Prosthechea
karwinskii (Pr), Phragmipedium humboldtii (P), Laelia halbingeriana (Pr), Laelia furfuracea (Pr), Laelia crawshayana (P), Laelia
autumnalis (Pr), Laelia aurea (A), Porites sverdrupi (P), Pocillopora inflata (A), Orbicella annularis (A), Orbicella faveolata (A),
Leuresthes sardina (P), Scarus gucamaia (Pr), Sparisoma chrysopterum (Pr), Scarus coelestinus (Pr), Scarus coeruleus (Pr),
Scarus iseri (Pr), Sparisoma rubripinne (Pr), Scarus taeniopterus (Pr), Scarus vetula (Pr), Sparisoma viride (Pr), Sparisoma
aurofrenatum (Pr), Mobula birostris (Pr), Mobula hypostoma (Pr), Mobula mobular (Pr), Mobula munkiana (Pr), Mobula tarapacana
(Pr), Mobula thurstoni (Pr), Kinosternon vogti (P), Calidris alpina pacifica (A), Calidris mauri (A), Charadrius wilsonia beldingi (A),
Limosa fedoa (A) y Amazona autumnalis (A).
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
2/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Las especies que cambiaron de categoría fueron: Echinocactus platyacanthus (A), Isostichopus fuscus (A), Terrapene coahuila
(P), Egretta rufescens (P).
Que las respuestas a los comentarios de la consulta pública fueron publicadas el 28 de octubre de 2019 en el Diario Oficial de
la Federación, de conformidad al artículo 47 fracción III de la Ley Federal sobre Metrología y Normalización.
Que el presente Anexo Normativo III, Lista de especies en riesgo de la Norma Oficial Mexicana NOM-059-SEMARNAT-2010,
fue aprobada como definitiva por el Comité Consultivo Nacional de Normalización de Medio Ambiente y Recursos Naturales en su
sesión celebrada el 01 de agosto de 2019.
Por lo expuesto y fundado, he tenido a bien expedir la siguiente:
MODIFICACIÓN DEL ANEXO NORMATIVO III, LISTA DE ESPECIES EN RIESGO DE LA NORMA
OFICIAL MEXICANA NOM-059-SEMARNAT-2010, "PROTECCIÓN AMBIENTAL-ESPECIES NATIVAS DE
MÉXICO DE FLORA Y FAUNA SILVESTRES-CATEGORÍAS DE RIESGO Y ESPECIFICACIONES PARA
SU INCLUSIÓN, EXCLUSIÓN O CAMBIO-LISTA DE ESPECIES EN RIESGO", PUBLICADA EN EL
DIARIO OFICIAL DE LA FEDERACIÓN EL 30 DE DICIEMBRE DE 2010
ARTÍCULO ÚNICO. Se actualiza el listado de especies en riesgo; se incluyen cuarenta y dos especies en alguna categoría;
cambian de categoría cuatro especies, se actualiza el nombre científico de ciento treinta y tres especies, todos de la Norma Oficial
Mexicana NOM-059-SEMARNAT-2010, Protección ambiental-Especies nativas de México de flora y fauna silvestres-Categorías
de riesgo y especificaciones para su inclusión, exclusión o cambio-Lista de especies en riesgo; publicada en el Diario Oficial de la
Federación el 30 de diciembre de 2010, para quedar como sigue:
ANEXO NORMATIVO III
LISTA DE ESPECIES EN RIESGO
HONGOS
Familia
Género
Categoría
Infraespecífica
Especie
Nombre
infraespecífico
Autor
Agaricaceae
Agaricus
augustus
Fr., 1838
Amanitaceae
Amanita
muscaria
(L.) Lam., 1783
Bolbitiaceae
Conocybe
siligineoides
R. Heim, 1957
Sinonimia
Agaricus augustus
perrarus, Agaricus
peronatus, Agaricus
perrarus, Fungus
augustus, Fungus
peronatus, Pratella
augusta, Pselliota
augusta, Pselliota
peronata, Pselliota
perrara
Nombres
comunes
Distribución
champiñón de
bosque,
champiñón
grande, hongo
codorniz, hongo
mazayel
A
hongo de moscas,
mosquero
A
endémica
Boletus bulbosus,
Boletus crassus,
Boletus solidus,
Dictyopus edulis,
Leccinum edule,
Tubiporus edulis
Categoría
de riesgo
P
cema, cemita,
cepa, corralito,
hongo cemita,
hongo cepa,
hongo corralito,
hongo de pan,
hongo esponjita,
hongo mazayel,
hongo pambazo,
hongo panadero,
hongo panadero
de encino, hongo
pancita, hongo
pancita blanca,
hongo panza,
hongo panza de
buey
A
Boletaceae
Boletus
edulis
Bull., 1782
Boletaceae
Leccinum
aurantiacum
(Bull.) Gray, 1821
hongo de encino,
muñeco,
pambazo, panza,
ririchaka
(Raramuri)
A
Fr., 1821
hongo amarillo,
hongo corneta,
hongo
custicnanacatl,
hongo duraznillo,
hongo enchilado,
hongo fuchila,
hongo membrillo,
hongo trompa,
hongo trompeta
Pr
Cantharellaceae
Cantharellus
cibarius
var.
Entolomataceae
Entoloma
giganteum
Murrill, 1917
Gomphidiaceae
Chroogomphus
rutilus
(Schaeff.) O.K.
Mill., 1964
Agaricus rutilus,
Cortinarius rutilus,
Gomphidius rutilus
Hygrophoraceae
Hygrophorus
russula
(Schaeff.)
Kauffman, 1918
Agaricus russula,
Gymnopus russulus,
Limacium russula,
Tricholoma russula
Morchellaceae
Morchella
angusticeps
Peck, 1887
A
Morchellaceae
Morchella
conica
Pers., 1818
A
Morchellaceae
Morchella
costata
(Vent.) Pers.,
1801
colmena, elote,
elotito, mazorca,
panza
A
Morchellaceae
Morchella
elata
Fr., 1822
colmena, elote,
elotito, hongo
pancita, mazorca,
olote, panza
A
Morchellaceae
Morchella
esculenta
var.
cibarius
umbrina
(Boud.) S. Imai,
1954
A
Morchella umbrina
A
carnita, hongo
carnita, ririchaka
(Raramuri)
A
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
3/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Morchellaceae
Morchella
rufobrunnea
Guzmán & F.
Tapia, 1998
Psathyrellaceae
Psathyrella
spadicea
(P. Kumm) Singer,
1951
Psilocybe spadicea
Strophariaceae
Hypholoma
naematoliforme
(Guzmán)
Guzmán, 1999
Naematoloma
naematoliforme,
Psilocybe
naematoliformis
Strophariaceae
Psilocybe
angustipleurocysti
diata
Guzmán, 1983
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
aztecorum
R. Heim, 1957
A
barrerae
Cifuentes &
Guzmán, 1981
Strophariaceae
Psilocybe
Strophariaceae
Psilocybe
caerulescens
Murrill, 1923
Strophariaceae
Psilocybe
caerulipes
(Peck) Sacc.,
1887
Strophariaceae
Psilocybe
cordispora
R. Heim, 1959
A
hongo clavito,
hongo jolete,
jolete, xolete
A
P
endémica
cañadas,
derrumbe,
derrumbe de
agua, derrumbe
negro, hongo de
desbarrancadero,
teotlaquilnanácatl
A
A
Pr
Agaricus caerulipes
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
fagicola
R. Heim &
Cailleux, 1959
endémica
A
Strophariaceae
Psilocybe
galindoi
Guzmán, 1978
endémica
A
Strophariaceae
Psilocybe
heimii
Guzmán, 1978
endémica
P
Strophariaceae
Psilocybe
herrerae
Guzmán, 1978
endémica
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
hoogshagenii
R. Heim, 1958
A
Astylospora
mammillata, Psathyra
mammillata
Strophariaceae
Psilocybe
mammillata
(Murrill) A. H. Sm.,
1948
Strophariaceae
Psilocybe
mexicana
R. Heim, 1957
Strophariaceae
Psilocybe
muliercula
Singer & A. H.
Sm., 1958
endémica
A
Strophariaceae
Psilocybe
pleurocystidiosa
Guzmán, 1983
endémica
P
Strophariaceae
Psilocybe
sanctorum
Guzmán, 1983
endémica
A
Strophariaceae
Psilocybe
schultesii
Guzmán & S. H.
Pollock, 1979
endémica
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
singeri
Guzmán, 1979
endémica
P
Strophariaceae
Psilocybe
subyungensis
Guzmán, 1978
Strophariaceae
Psilocybe
uxpanapensis
Guzmán, 1979
endémica
P
Strophariaceae
Psilocybe
verae-crucis
Guzmán & Pérez
Ortiz, 1978
endémica
P
endémica
A
A
alcalde, angelito,
hongo sabrado,
kong, kongk,
konk, nize,
pajarito, piule de
churis,
teotlaquilnanácat
A
A
Strophariaceae
Psilocybe
wassoniorum
Guzmán & S. H.
Pollock, 1979
Strophariaceae
Psilocybe
weldenii
Guzmán, 1979
endémica
P
Strophariaceae
Psilocybe
xalapensis
Guzmán & A.
López, 1979
endémica
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
yungensis
Singer & A. H.
Sm., 1958
A
badaoo, cañadas,
derrumbe,
derrumbe negro,
desbarrancadero,
hongo de
barrancos, hongo
de derrumbes,
hongo de la
corona de Cristo,
hongo de la razon,
hongo de las
cañadas, hongo
santo, piule de
barda
A
hongo blanco,
hongo de ocote,
iarin
Pr
Strophariaceae
Psilocybe
zapotecorum
R. Heim, 1957
Tricholomataceae
Tricholoma
magnivelare
(Peck) Redhead,
1984
Tricholomataceae
Tricholosporum
subporphyrophyllu
m
Guzmán, 1975
P
Tricholomataceae
Tricholosporum
tropicale
Guzmán, Bandala
& Montoya, 1994
P
Agaricus
magnivelaris,
Armillaria
magnivelaris
PLANTAS
Familia
Género
Especie
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
Sinonimia
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
Briofitas
Callicostaceae
Schizomitrium
mexicanum
(H. Rob. & W.H.
Welch) F. D.
Bowers, 1985
Callicostella mexicana
Pr
Ditrichaceae
Astomiopsis
exserta
(E.B. Bartram)
Snider, 1988
Pleuridium exsertum
A
Grimmia churchilliana,
Coscinodon arsenei
Pr
Ephemerum
mexicanum,
Pr
Grimmiaceae
Jaffueliobryum
arsenei
(Thér.) Thér.,
1928
Pottiaceae
Bryoceuthospora
mexicana
(E.B. Bartram)
H.A. Crum & L.E.
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
4/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Anderson, 1959
Rhachitheciaceae
Hypnodontopsis
mexicana
(Thér.) H. Rob.,
1964
Sematophyllaceae
Acritodon
nephophilus
Robins, 1964
Aspleniaceae
Asplenium
auritum
Sw., 1800
Aspleniaceae
Asplenium
dentatum
L., 1753
Ceuthospora
mexicana
Pr
Oreas mexicana
A
Pteridofitas
Aspleniaceae
Asplenium
L., 1753
serratum
A
Asplenium levyi
A
Asplenium integrum,
Asplenium
crenulatum,
Asplenium
schomburgkianum,
Asplenium serratum
var. caudatum,
Asplenium nidus,
Asplenium subsessile
oreja de burro
A
Cyathea articulata,
Cyathea firma,
Cyathea mexicana,
Cyathea trejoi,
Hemitelia firma,
Nephelea mexicana
cola de mono,
coyolito, chino
pezma, helecho,
helecho
maquique,
helechos
arborescentes,
malque,
ocopetate, pesma,
pexma, rabo de
mico, rabo de
mono,
tepezincoyole
(Náhuatl), tzimuy
(Zoque)
P
chima, chimá,
chimón
Pr
Cyatheaceae
Alsophila
firma
(Baker) D.S.
Conant, 1983
Cyatheaceae
Alsophila
salvinii
Hook., 1866
Alsophila munchii,
Cyathea salvinii
Cyatheaceae
Cyathea
aristata
Domin, 1930
Cnemidaria apiculata,
Hemitelia apiculata
Cyatheaceae
Cyathea
bicrenata
Liebm., 1849
Alsophila bicrenata,
Alsophila
scabriuscula, Cyathea
scabriuscula,
Trichipteris bicrenata,
Trichipteris
scabriuscula
guayaba de
montaña, helecho,
helechos
arborescentes,
palo de la vida,
pelma, pesma,
pesto, tze-tze
Pr
Cyatheaceae
Cyathea
costaricensis
(Mett. ex Kunh)
Domin, 1930
Hemitelia
costaricensis,
Trichipteris
costaricensis
palmita de tierra
fría
P
Cyatheaceae
Cyathea
divergens
(Maxon) R.M.
Tryon, 1976
Cyathea jurgensenii,
Cyathea tuerckheimii
Cyatheaceae
Cyathea
fulva
(M. Martens &
Galeotti) Fée,
1857
Alsophila fulva,
Cyathea delicatula
Cyatheaceae
Cyathea
godmanii
(Hook.) Domin,
1929
Alsophila godmanii,
Alsophila mexicana,
Cyathea
valdecrenata,
Trichipteris mexicana
Pr
Cyatheaceae
Cyathea
liebmannii
Domin, 1929
Cyathea lucida,
Hemistegia
decurrens, Hemitelia
decurrens, Hemitelia
guatemalensis,
Hemitelia mexicana,
Cnemidaria decurrens
Pr
Cyatheaceae
Cyathea
schiedeana
(C. Presl) Domin,
1929
Alsophila schiedeana,
Trichipteris
schiedeana
lopotechima,
maloue, malque
Pr
Cyatheaceae
Sphaeropteris
horrida
(Liebm.) R.M.
Tryon, 1970
Cibotium horridum,
Cyathea bourgaei,
Cyathea glauca,
Cyathea muenchii,
Cyathea princeps
cola de chango,
cola de mico,
helecho,
maquique, rabo
de chango, rabo
de mico, ya-dova
(Zapoteco)
Pr
Davalliaceae
Nephrolepis
cordifolia
(L.) C. Presl, 1836
Aspidium cordifolium,
Polypodium
cordifolium
boston, helecho
peine, nido de
pájaro
P
Dicksoniaceae
Cibotium
regale
Verschaff. & Lem.,
1868
Cibotium
guatemalense,
Cibotium wendlandii,
Dicksonia regalis
Dicksoniaceae
Cibotium
schiedei
Schltdl. & Cham.,
1830
Dicksonia schiedei
Dicksonia coniifolia
Pr
var.
tuerckheimii
endémica
Pr
Pr
maquique
Pr
P
helecho gigante
P
Dicksoniaceae
Culcita
coniifolia
(Hook.) Maxon,
1911
Dicksoniaceae
Dicksonia
sellowiana
Hook., 1844
Dicksonia
ghiesbreghtii,
Dicksonia gigantea
Pr
Lycopodiaceae
Huperzia
dichotoma
(Jacq.) Trevis.,
1874
Huperzia lindeneri,
Lycopodium
dichotomum,
Urostachys
dichotomus
A
Marattiaceae
Marattia
laxa
Kunze, 1844
Gymnotheca laxa
Pr
weinmanniifolia
Liebm., 1849
Gymnotheca
weinmannifolia,
Marattia laucheana
Marattiaceae
Marattia
maíz de monte
Pr
Polypodiaceae
Campyloneurum
phyllitidis
(L.) C. Presl, 1836
Polypodium phyllitidis
A
Polypodiaceae
Polypodium
triseriale
Sw., 1800
Goniophlebium
haenkei
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
5/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Psilotaceae
Psilotum
complanatum
Sw., 1800
Bernhardia
complanata, Psilotum
complanatum var.
latissimum, Psilotum
flaccidum, Psilotum
triquetrum var.
complanatum
Schizaeaceae
Schizaea
elegans
(Vahl) Sw., 1801
Acrostrichum elegans,
Lophidium elegans,
Schizaea flabellum
Selaginellaceae
Selaginella
porphyrospora
A. Braun, 1865
Selaginella binervis,
Selaginella bulbifera
atlacchinolli
P
Cupressaceae
Calocedrus
decurrens
(Torr.) Florin,
1956
Libocedrus decurrens,
Abies cupressoides,
Thuja decurrens,
Thuja craigana
cedro, cedro
colorado, cedro de
incienso,
pinabete, pino
colorado, zopilote
A
Cupressaceae
Cupressus
arizonica
(Wiggins) Little,
1966
Cupressus montana
ciprés rugoso
Pr
Cupressaceae
Cupressus
guadalupensis
S. Watson, 1879
Cupressus
macrocarpa var.
guadalupensis,
Callitropsis
guadalupensis
cedro
guadalupano,
cedro guadalupe,
ciprés brillante,
ciprés de
Guadalupe
Cupressaceae
Cupressus
guadalupensis
(Jeps.) Little, 1970
Cupressus forbesii,
Cupressus
guadalupensis subsp.
forbesi
ciprés, ciprés
brillante, ciprés de
Tecate, ciprés
Guadalupe, ciprés
negro
P
cedro, cedro
blanco, cedro rojo,
ciprés, sabino,
tascate, tlatzcan,
tlazcán
Pr
A
A
Gimnospermas
var.
var.
montana
forbesii
Cupressaceae
Cupressus
lusitanica
Mill., 1768
Callitropsis lusitanica,
Cupressus benthamii
var. lindleyi,
Cupressus coulteri,
Cupressus excelsa,
Cupressus glauca,
Cupressus glauca var.
tristis, Cupressus
karwinskiana,
Cupressus lindleyi,
Cupressus lindleyi
var. hondurensis,
Cupressus lindleyi
subsp. hondurensis,
Cupressus lusitanica
var. chlorocarpa,
Cupressus lusitanica
var. communis,
Cupressus lusitanica
var. epruinosa,
Cupressus lusitanica
subsp. genuina,
Cupressus lusitanica
var. glauca,
Cupressus lusitanica
var. hondurensis,
Cupressus lusitanica
var. lindleyi,
Cupressus lusitanica
var. lusitanica,
Cupressus lusitanica
subsp. mexicana,
Cupressus lusitanica
var. skinneri,
Cupressus lusitanica
var. tristis, Cupressus
lusitanica f. vulgaris,
Cupressus mexicana,
Cupressus pendula,
Cupressus sinensis,
Cupressus thurifera,
Cupressus uhdeana,
Neocupressus
lusitanica,
Neocupressus
lusitanica var. lindleyi
Cupressaceae
Juniperus
californica
Carrière, 1854
Juniperus californica f.
lutheyana, Juniperus
cedrosiana, Juniperus
cerrosianus,
Juniperus pyriformis,
Sabina californica
cedro, enebro de
california, guata,
huata, huato
endémica
Pr
Martínez, 1946
Cupressus
sabinoides, Juniperus
monticola f.
compacta, Juniperus
monticola f.
orizabensis, Juniperus
monticola var.
monticola, Juniperus
sabinoides, Juniperus
sabinoides f.
monticola, Juniperus
sabinoides f.
orizabensis
cedro, cedro
blanco, cedro
colorado, enebro,
enebro azul,
sabina, tláscal
endémica
Pr
abeto, oyamel,
oyamel de
California,
pinabete
Cupressaceae
Juniperus
monticola
Pinaceae
Abies
concolor
(Gordon & Glend.)
Lindl. ex Hildebr.,
1861
Abies concolor f.
atroviolacea, Abies
concolor subsp.
lowiana, Abies
concolor var.
bajacalifornica, Abies
concolor var. lowiana,
Abies concolor var.
martinezii, Abies
lowiana, Abies
lowiana var. viridula,
Picea concolor, Picea
lowiana, Pinus
concolor
Pinaceae
Abies
guatemalensis
Rehder, 1939
Abies guatemalensis
var. tacanensis, Abies
tacanensis
guayami, oyamel,
oyamel de jalisco,
pinabete,
Plumajatzin,
romerillo, romerito
endémica
P
Pinaceae
Abies
guatemalensis
Martínez, 1949
Abies flinckii, Abies
abeto blanco,
endémica
Pr
var.
jaliscana
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
6/101
19/2/2020
Pinaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Abies
hickelii
religiosa var.
emarginata
oyamel de jalisco,
oyamel pinabete,
pinabete, oyamel
Flous & Gaussen,
1932
Abies religiosa subsp.
hickelii, Abies hickelii
var. hickelii
abeto, laga-axi
(Zapoteco),
Lasha-ual-co
(Chontal),
ocopetla, oyamel,
oyamel blanco,
oyamel de Juárez,
pinabete,
plumajillo,
plumajillo de
montaña, Yagalaga-xe
(Zapoteco)
(Kunth) Schltdl. &
Cham., 1830
Abies colimensis,
Abies glaucescens,
Abies hirtella, Abies
religiosa var.
colimensis, Abies
religiosa var.
glaucescens, Abies
religiosa var. hirtella,
Abies religiosa var.
lindleyana, Abies
religiosa var.
perotensis, Abies
tlapalcatuda, Picea
glaucescens
abeto, acshoyatl
(Náhuatl), árbol,
árbol de navidad,
bansu, bansú
(Otomí), calocote,
ocopetla, oyamel,
oyamel obscuro,
pinabete,
pinabeto, pino
navideño, thucum,
thúcum (Tarasco),
tucum, tucumbu
Pinabete,
ueyomel, xalocotl,
xolocotl, Xolócotl
endémica
P
endémica
A
P
Pinaceae
Abies
religiosa,
poblaciones
Sierra de
Manantlán, Cerro
Grande, (Jalisco)
y Nevado de
Colima (Colima y
Jalisco)
Pinaceae
Abies
vejarii
Martínez, 1942
Abies vejarii var.
vejarii, Abies vejarii
subsp. vejarii
guayame blanco,
guayamé blanco,
hallarin, hallarín,
oyamel cenizo
Pinaceae
Picea
chihuahuana
Martínez, 1942
Picea martinezii,
Picea chihuahuana
subsp. martinezii,
Picea chihuahuana
var. martinezii
pinabete, pinabete
de Nuevo León,
pinabete
espinoso,
pinabeto
P
Pinaceae
Picea
engelmannii
(Martínez) P. A.
Schmidt, 1988
Picea engelmannii
var. mexicana, Picea
engelmannii var.
mohinorsensis, Picea
mexicana
ciprés, fresita
silvestre, haya,
pinabete
mexicana
P
Pinaceae
Picea
martinezii
Pinaceae
Pinus
attenuata
Pinaceae
Pinus
caribaea
subsp.
var.
mexicana
hondurensis
T.F. Patt., 1988
Picea chihuahuana
var. martinezii
P
Lemmon, 1892
Pinus californica,
Pinus tuberculata,
Pinus tuberculata var.
acuta
P
(Sénécl.) W.H.G.
Barrett & Golfari,
1962
Pinus hondurensis
jujuub (Maya),
pino, pino
amarillo, pino
caribe, pino de
Honduras
Pinaceae
Pinus
cembroides
var.
bicolor
Little, 1968
Pinus johannis
piñón enano
Pinaceae
Pinus
cembroides
subsp.
lagunae
(Rob.-Pass.) D.K.
Bailey, 1983
Pinus cembroides var.
lagunae, Pinus
lagunae
piñón de la Sierra
de la Laguna
Pinaceae
Pinus
contorta
var.
murrayana
(Balf.) Engelm.,
1880
Pinus contorta subsp.
murrayana, Pinus
murrayana
pino de San Pedro
Mártir
Pinaceae
Pinus
coulteri
D. Don, 1836
Pinus ponderosa
subsp. coulteri
Pinaceae
Pinus
Pinaceae
Pinus
flexilis
Pinaceae
Pinus
jaliscana
Pinaceae
Pinus
jeffreyi
var.
reflexa
Pr
endémica
Pr
Pr
P
piñón de octubre,
piñonero,
piñonero enano
Andresen &
Beaman, 1961
culminicola
P
endémica
P
Engelm., 1879
Pinus ayacahuite var.
reflexa, Pinus
ayacahuite var.
strobiformis, Pinus
flexilis subsp. reflexa,
Pinus reflexa, Pinus
strobiformis var.
potosiensis, Pinus
stylesii
hayarin, pino
huiyoco, pino
nayar, pino torcido
Pr
Pérez de la Rosa,
1983
Pinus macvaughii,
Pinus oocarpa var.
macvaughii, Pinus
patula var. jaliscana
pino de Jalisco
P
Balf., 1853
Pinus deflexa, Pinus
jeffreyi var. bajacalifornica, Pinus
jeffreyi var. deflexa,
Pinus jeffreyi var.
peninsularis, Pinus
malletii, Pinus
peninsularis, Pinus
ponderosa subsp.
jeffreyi, Pinus
ponderosa var.
jeffreyi, Pinus
ponderosa var.
malletii
pino jeffrey, pino
negro, pino
ponderosa
Pr
Pinus douglasiana
var. martinezii, Pinus
durangensis f.
quinquefoliata
abasbabi, pino,
pino blanco, pino
de seis hojas, pino
duranguensis,
pino real, pino real
de seis hojas, pino
tarasco
endémica
pino azul, piñón
endémica
Pinaceae
Pinus
martinezii
Martínez, 1942
Pinaceae
Pinus
maximartinezii
Rzed., 1964
Pinaceae
Pinus
monophylla
(Torr. & Frém.)
A.E. Murray, 1845
Pinus californiarum,
Pinus californiarum
subsp. fallax, Pinus
cembroides subsp.
monophylla, Pinus
cembroides var.
monophylla, Pinus
edulis var. fallax,
Pinus edulis var.
monophylla, Pinus
fremontiana, Pinus
monophylla var.
californiarum, Pinus
monophylla
piñón, pinón piñón
simple
Pr
P
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
7/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Pinaceae
Pinus
muricata
D. Don, 1836
Pinaceae
Pinus
nelsonii
Shaw, 1904
Pinaceae
Pinus
pinceana
Gordon & Glend.,
1858
Pinus edgariana,
Pinus muricata f.
remorata, Pinus
muricata subsp.
anthonyi, Pinus
muricata subsp.
remorata, Pinus
muricata var.
anthonyi, Pinus
muricata var. borealis,
Pinus muricata var.
remorata, Pinus
muricata var.
stantonii, Pinus
remorata
pino, pino piñón,
pino prieto, piñón,
piñón colorado,
piñón de Nelson,
piñón duro,
piñonero
endémica
P
Pinus latisquama
pino blanco, pino
piñón, pino
piñonero, pino
piñonero llorón,
pino piñonerollorón, piñón
endémica
P
pino, pino
piñonero, piñón,
piñón bueno,
piñón de
California,
piñonero
Pinaceae
Pinus
quadrifolia
Parl. ex Sudw.,
1897
Pinus cembroides
subsp. parryana,
Pinus cembroides var.
juarezensis, Pinus
cembroides var.
parryana, Pinus
cembroides var.
quadrifolia, Pinus
juarezensis, Pinus
llaveana, Pinus
parryana
Pinaceae
Pinus
remota
(Little) D.K. Bailey
& Hawksw., 1979
Pinus catarinae, Pinus
cembroides var.
remota
Pinaceae
Pinus
rzedowskii
Madrigal & Caball.
Del., 1969
Pinaceae
Pinaceae
Pinus
Pseudotsuga
strobus
menziesii
var.
var.
chiapensis
glauca
P
Pr
endémica
Pr
endémica
P
Martínez, 1940
Pinus chiapensis,
Pinus strobus subsp.
chiapensis
acalocote,
ayacahuite,
ayacahuite
vidrioso, calocote,
pinabete, pino,
pino blanco, pino
de Chiapas,
tonótzin (Zoque)
endémica
Pr
(Beissn.) Franco,
1950
Abies lindleyana,
Abieta douglassi var.
glauca, Pseudotsuga
caesia, Pseudotsuga
douglasii,
Pseudotsuga
douglasii var. caesia,
Pseudotsuga
douglasii var. glauca,
Pseudotsuga
flahaultii,
Pseudotsuga glauca,
Pseudotsuga glauca
var. caesia,
Pseudotsuga
glauscencens,
Pseudotsuga
globulosa,
Pseudotsuga guinieri,
Pseudotsuga guinieri
var. mediostrobus,
Pseudotsuga guinieri
var. parvistrobus,
Pseudotsuga
lindleyana,
Pseudotsuga
macrolepis,
Pseudotsuga
menziesii f. alexidis,
Pseudotsuga
menziesii var. caesia,
Pseudotsuga
menziesii subsp.
glauca, Pseudotsuga
menziesii subsp.
glaucescens,
Pseudotsuga
menziesii subsp.
lindleyana,
Pseudotsuga
menziesii var.
oaxacana,
Pseudotsuga
menziesii subsp.
oaxacana,
Pseudotsuga merrillii,
Pseudotsuga
menziesii flahaulti,
Pseudotsuga
macrolepis,
Pseudotsuga
mucronata var.
suberosa,
Pseudotsuga rehderi,
Pseudotsuga taxifolia
f. argentea,
Pseudotsuga taxifolia
var. brevifolia,
Pseudotsuga taxifolia
subsp. caesia,
Pseudotsuga taxifolia
var. glauca,
Pseudotsuga taxifolia
subsp. glaucescens,
Tsuga douglasii,
Tsuga douglasii var.
glauca
abeto, acahuite,
cahuite, espinoso,
guallamé,
guayamé,
guayamé
colorado, guayane
rojo, hallarín,
hayarín, hayarín
colorado, oyamel,
oyamel colorado,
oyamel de
Ballauca, oyamel
de barranca,
payarín
tepehuano,
pinabete, romerillo
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
8/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Podocarpaceae
Podocarpus
matudae
Lundell, 1937
Podocarpus matudae
var. jaliscanus,
Podocarpus matudae
var. macrocarpus,
Podocarpus matudae
var. reichei,
Podocarpus reichei
olivo, palmilla,
palmillo, palmito,
sabino, tabla
Pr
Taxaceae
Taxus
globosa
Schltdl., 1838
Taxus baccata subsp.
globosa
palmira, romerillo,
tejo mexicano
endémica
P
Pr
Zamiaceae
Ceratozamia
alvarezii
Pérez-Farr.,
Vovides &
Iglesias, 1999
Zamiaceae
Ceratozamia
becerrae
Pérez-Farr.,
Vovides &
Schutzman, 2004
endémica
A
Zamiaceae
Ceratozamia
chimalapensis
Vovides, PérezFarr., GonzálezAstorga &
Iglesias, 2008
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
decumbens
Vovides,
Avendaño, PérezFarr. & GonzálezAstorga, 2008
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
euryphyllidia
Vázq. Torres,
Sabato & D.W.
Stev., 1986
Zamiaceae
Ceratozamia
hildae
G.P. Landry &
M.C. Wilson, 1979
Zamiaceae
Ceratozamia
huastecorum
Avendaño,
Vovides & Cast.Campos, 2003
Zamiaceae
Ceratozamia
kuesteriana
Regel, 1857
Zamiaceae
Ceratozamia
latifolia
Miq., 1848
Zamiaceae
Ceratozamia
matudae
Lundell, 1939
Zamiaceae
Ceratozamia
mexicana
Brongn., 1846
Zamiaceae
Ceratozamia
microstrobila
Vovides & J.D.
Rees, 1983
P
endémica
A
A
Ceratozamia
mexicana var. latifolia
Ceratozamia
brevifolia,
Ceratozamia
brevifrons,
Ceratozamia
intermedia,
Ceratozamia
longifolia,
Ceratozamia
mexicana f.
fuscoviridis,
Ceratozamia
mexicana var.
mexicana
amendú (Zoque),
amenduai (Zoque)
, costilla de león,
jangó, palma
imperial, piña del
monte, tzalamthipac (Huasteco)
Ceratozamia
ghiesbreghtii,
Ceratozamia
mexicana var.
miqueliana
endémica
P
endémica
P
endémica
P
endémica
A
endémica
A
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
miqueliana
H. Wendl., 1854
Zamiaceae
Ceratozamia
mirandae
Vovides, PérezFarr. & Iglesias,
2001
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
mixeorum
Chemnick, T.J.
Greg. & SalasMor., 1998
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
morettii
Vázq. Torres &
Vovides, 1998
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
norstogii
D.W. Stev., 1982
Zamiaceae
Ceratozamia
robusta
Miq., 1848
Zamiaceae
Ceratozamia
sabatoi
Vovides, Vázq.
Torres,
Schutzman &
Iglesias, 1993
Zamiaceae
Ceratozamia
vovidesii
Pérez-Farr. &
Iglesias, 2007
Zamiaceae
Ceratozamia
whitelockiana
Chemnick & T.J.
Greg., 1996
endémica
P
Zamiaceae
Ceratozamia
zaragozae
Medellín-Leal,
1963
endémica
P
zoquorum
Pérez-Farr.,
Vovides &
Iglesias, 2001
Zamiaceae
Zamiaceae
Ceratozamia
Dioon
angustifolium
Miq., 1848
T.J. Greg.,
Chenmick, SalasMor. & Vovides,
2003
endémica
Ceratozamia
mexicana var. robusta
P
A
endémica
A
P
P
Dioon aculeatum,
Dioon edule f.
angustifolium
endémica
P
palma
endémica
P
Zamiaceae
Dioon
argenteum
Zamiaceae
Dioon
califanoi
De Luca &
Sabato, 1979
Dioon edule var.
califanoi
palma
endémica
P
caputoi
De Luca, Sabato
& Vázq. Torres,
1980
Dioon edule var.
caputoi
palma real
endémica
P
Dioon edule var.
lanuginosum, Dioon
imbricatum, Dioon
strobilaceum, Dioon
aculeatum,
Platyzamia rigida
cabeza de
chamal, cicada,
chama, chamal,
espadaña, palma,
palma de Dolores,
palma de Teresita,
palma de virgen,
palma navaja,
palma real,
palmilla, palmita,
quiotamal, tio
tamal, tiotamal,
tzamal (Huasteco)
endémica
P
endémica
P
endémica
P
Zamiaceae
Dioon
Zamiaceae
Dioon
edule
Lindl., 1843
Zamiaceae
Dioon
holmgrenii
De Luca, Sabato
& Vázq. Torres,
1981
merolae
De Luca, Sabato
& Vázq. Torres,
1981
Zamiaceae
Dioon
Dioon edule var.
merolae
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGffT…
9/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Zamiaceae
Dioon
purpusii
Rose, 1909
Zamiaceae
Dioon
rzedowskii
De Luca, A.
Moretti, Sabato &
Vázq. Torres,
1980
Zamiaceae
Dioon
sonorense
(De Luca, Sabato
& Vázq. Torres)
Chemnick, T.J.
Greg. & Salas M.,
Silvia, 1998
Dioon edule var.
purpussi
la-fane-tejuá
(Chontal), lan-dzile (Chontal), lanzi-lé (Chontal),
lan-zi-lí (Chontal),
palma real
endémica
P
endémica
P
Dioon edule var.
gentry, Dioon edule
var. sonorense, Dioon
tomasellii var.
sonorense
palma
endémica
P
endémica
P
endémica
P
Zamiaceae
Dioon
spinulosum
Dyer, 1884
Dioon spinulosum
coyolillo, coyolito
de cerro,
chicalitos,
espadaña, palma,
palma canillo,
palma cordoncillo,
palma de chicalite,
palma de Dolores,
palma navaja
Zamiaceae
Dioon
tomasellii
De Luca, Sabato
& Vázq. Torres,
1984
Dioon tomasellii var.
tomasellii
palma
cremnophila
Vovides,
Schutzman &
Dehgan, 1988
endémica
P
Zamia forsteri, Zamia
tenuifolia, Zamia
fischeri
Chamalillo,
palmita
endémica
P
Zamia furfuracea var.
trewii
camotillo, helecho
marino, palma
bola, palmita
endémica
Zamiaceae
Zamiaceae
Zamia
Zamia
fischeri
Miq., 1848
Zamiaceae
Zamia
furfuracea
L.f. ex Aiton, 1789
Zamiaceae
Zamia
herrerae
Calderón &
Standl., 1924
Zamiaceae
Zamia
inermis
Vovides, J.D.
Rees & Vázq.
Torres, 1983
Zamiaceae
Zamia
katzeriana
(Regel) E. Rettig,
1896
Zamiaceae
Zamia
lacandona
Schutzman &
Vovides, 1998
P
Pr
endémica
P
Zamia splendens
Palmifolium loddigesii,
Palmifolium
mexicanum, Zamia
cycadifolia, Zamia
eriolepis, Zamia
galeottii, Zamia
latifolia, Zamia
lawsoniana, Zamia
leiboldii, Zamia
leiboldii var. latifolia,
Zamia loddigesii var.
angustifolia, Zamia
loddigesii var.
cycadifolia, Zamia
loddigesii var. latifolia,
Zamia loddigesii var.
longifolia, Zamia
loddigesii var.
obtusifolia, Zamia
sylvatica
P
amigo del maíz,
cuachumpoyó,
palmiche, palmilla,
palmita
endémica
P
endémica
A
endémica
Pr
endémica
Pr
Zamiaceae
Zamia
loddigesii
Miq., 1843
Zamiaceae
Zamia
paucijuga
Wieland, 1916
Zamiaceae
Zamia
polymorpha
D.W. Stev. & A.
Moretti & Vázq.
Torres, 1998
Zamiaceae
Zamia
purpurea
Vovides, J.D.
Rees & Vázq.
Torres, 1983
endémica
P
endémica
P
chak wa (Maya),
palmita
Zamiaceae
Zamia
soconuscensis
Schutzman,
Vovides &
Dehgan, 1988
Zamiaceae
Zamia
spartea
A. DC., 1868
Zamia loddigesii var.
spartea
Zamiaceae
Zamia
variegata
Warsz., 1845
Zamia picta
Zamiaceae
Zamia
vazquezii
D.W. Stev.,
Sabato & Moretti,
1998
palmilla, palmita,
palmitas, tsuquix,
tzuquix
P
Pr
P
Angiospermas
Acanthaceae
Avicennia
germinans
(L.) L., 1764
Avicennia nitida
madre de sal,
madre sal,
mangle, mangle
blanco, mangle
cenizo, mangle
negro, mangle
prieto, mangle
puyeque, saladillo,
salado, ta'ab che'
(Maya), taab ché
(Maya), tab ché
(Maya), tabché
(Maya)
Acanthaceae
Bravaisia
integerrima
(Spreng.) Standl.,
1926
Amasonia
integerrima,
Onychacanthus
speciosus
canacoite, palo
blanco, pata de
gallo, pinto pie,
zanate
argyrea
(Leonard) T.F.
Daniel, 1983
Lundellia argyrea
Acanthaceae
Holographis
Louteridium
donnell-smithii
S. Watson, 1888
Acanthaceae
Louteridium
mexicanum
(Baill.) Standl.,
1926
Acanthaceae
Louteridium
parayi
Miranda, 1954
Actinidiaceae
Saurauia
serrata
DC., 1822
Saurauia fluviatilis,
Saurauia reticulata
Alismataceae
Echinodorus
cordifolius
(L.) Griseb., 1857
Alisma cordifolium,
Echinodorus
cordifolius subsp.
cordifolius,
Echinodorus
cordifolius subsp.
A
Pr
cucuyuchi,
matacucuyuchi,
piojo de gallina
Acanthaceae
A
Louteridium purpusii,
Neolindenia mexicana
P
endémica
Pr
endémica
Pr
P
mameyito,
mameyito blanco,
moquillo
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
10/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
fluitans, Echinodorus
fluitans, Echinodorus
ovalis, Echinodorus
radicans, Echinodorus
schlueteri, Sagittaria
cordifolia, Sagittaria
radicans
Alismataceae
Echinodorus
grandiflorus
(Cham. & Schltdl.)
Micheli, 1881
Alisma grandiflorum,
Echinodorus
argentinensis,
Echinodorus
floridanus,
Echinodorus
grandiflorus subsp.
aureus, Echinodorus
grandiflorus var.
bracteatus,
Echinodorus
grandiflorus var.
ovatus, Echinodorus
pellucidus
Alismataceae
Echinodorus
nymphaeifolius
(Griseb.)
Buchenau, 1882
Alisma
nymphaeifolium,
Helianthium
nymphaeifolium
A
A
Alismataceae
Echinodorus
tenellus
(C. Mart.)
Buchenau, 1868
Alisma tenellum,
Alisma tenellum f.
latifolia, Echinodorus
latifolius, Echinodorus
parvulus, Echinodorus
subulatus,
Echinodorus tenellus
var. latifolius,
Echinodorus tenellus
var. parvulus,
Echinodorus tenellus
var. tenellus,
Helianthium parvulum
Alismataceae
Echinodorus
virgatus
(Hook. & Arn.)
Micheli, 1881
Alisma virgata
Echinodorus
bolivianus
Hydrocleys
oblongifolia,
Hydrocleys standleyi
Alismataceae
Helianthium
bolivianum
(Rusby) Lehtonen
& Myllys, 2008
Alismataceae
Hydrocleys
parviflora
Seub., 1847
Alismataceae
Sagittaria
Micheli, 1881
intermedia
platanillo,
platanillo bronco
endémica
A
E
A
Pr
Sagittaria acutifolia
flecha de agua,
sagitaria
apaclol,
apaclolillo, apatlol,
aplacol, bayoneta,
cucharilla, flecha
de agua, papa de
agua
P
Alismataceae
Sagittaria
macrophylla
Zucc., 1832
Sagittaria mexicana
Amaryllidaceae
Habranthus
conzattii
(Greenm.) Flagg,
G. Lom. Sm. &
Meerow, 2010
Habranthus
oaxacanus,
Zephyranthes
conzattii
Amaryllidaceae
Hymenocallis
concinna
Baker, 1893
Hymenocallis pringlei
endémica
P
endémica
P
endémica
A
endémica
A
Amaryllidaceae
Hymenocallis
durangoensis
T.M. Howard,
1978
Amaryllidaceae
Hymenocallis
guerreroensis
T.M. Howard,
1978
leavenworthii
(Standl. &
Steyerm.) Bauml,
1989
Amaryllidaceae
Hymenocallis
Astronium
graveolens
Jacq., 1760
Astronium zongolica
Anacardiaceae
Spondias
radlkoferi
Donn. Sm., 1891
Spondias nigrescens
Annonaceae
Guatteria
anomala
R.E. Fr., 1939
Apiaceae
Donnellsmithia
silvicola
Constance & Bye,
1976
(J.M. Coult. &
Rose) R.M.
Beauch., 1986
subsp.
A
A
barbas de gato,
cebollín
Pancratium
leavenworthii
Anacardiaceae
endémica
amargoso, ciruelo,
copaiba, copaiva,
culinché, culinzís
(Maya),
chalahuite,
chaperla,
escobillo,
gateado, gateado
galán, jobillo,
jocotillo, k'ulensiis
(Maya), k'ulim che'
(Maya), kulimche,
k'ulinche' (Maya),
k'ulinché (Maya),
palo de cera, palo
de culebra, ronrón, usipon,
xkukin tsits (Maya)
, yaga-biche
(Zapoteco),
zongolica
A
A
bocina, candelero,
corcho negro,
chombo, gueladau guixi
(Zapoteco), ijbat,
ijkbat (Tseltal),
ikbat, palo de
chombo, palo de
zope, zope, zopezope, zopo
A
Pr
Eryngium aristulatum
var. parishii, Eryngium
jepsonii var. parishii,
Eryngium parishii
Apiaceae
Eryngium
aristulatum
Apiaceae
Eryngium
proteiflorum
F. Delaroche,
1808
Apiaceae
Tauschia
allioides
Bye & Constance,
1979
P
Apiaceae
Tauschia
bicolor
Constance & Bye,
1976
Pr
Apiaceae
Tauschia
tarahumara
Constance & Bye,
1976
Pr
Apocynaceae
Asclepias
mcvaughii
Woodson, 1954
Apocynaceae
Vallesia
spectabilis
El. Mey. ex J. F.
Morales, 1998
Araceae
Anthurium
podophyllum
(Cham. & Schltdl.)
Kunth, 1841
parishii
P
flor de montaña,
cardo santo
endémica
Pr
Pr
Anthurium
ghiesbreghtii,
Anthurium
membranuliferum,
Anthurium
polytomum,
Anthurium
pseudopodophyllum,
Pothos laciniatus,
Pothos podophyllum
endémica
Pr
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
11/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Araceae
Dieffenbachia
seguine
(L.) Schott &
Endl., 1832
Arum seguinum,
Caladium seguinum,
Dieffenbachia
cognata,
Dieffenbachia
consobrina,
Dieffenbachia
conspurcata,
Dieffenbachia
gigantea,
Dieffenbachia
gollmeriana,
Dieffenbachia seguine
var. nobilis,
Dieffenbachia
ventenatiana
Araceae
Lemna
trisulca
L., 1753
Hydrophace trisulca,
Lemna trisulca var.
linearis, Lenticula
trisulca, Staurogeton
trisulcus
Araceae
Lemna
turionifera
Landolt, 1975
Araceae
Monstera
adansonii
Schott, 1830
camichigui,
camilichigui,
espadaña, hierba
de coche, hoja de
coche
A
Pr
Pr
Dracontium pertusum
hoja hueca,
monstera
A
A
Araceae
Monstera
punctulata
(Schott) Engl.,
1879
Anadendrum
punctulatum
piña anona o
piñanona, costilla
de vaca
Araceae
Monstera
tuberculata
Lundell, 1939
Monstera tuberculata
var. tuberculata
chile de montaña,
hoja de corazón,
teléfono,
trepepoyó
A
Schott, 1853
Spathiphyllum
friedrichsthalii
angustifolium,
Spathiphyllum
friedrichsthalii
brevifolium,
Spathiphyllum
friedrichsthalii
latifolium,
Spathiphyllum
fendleri, Massowia
friedrichsthalii
bushná, chile de
gato, flor de chile,
gusano, maicillo,
nik uts, olotillo
(Náhuatl)
A
Pr
Pr
Araceae
Spathiphyllum
friedrichsthalii
Arecaceae
Attalea
guacuyule
(Liebm. ex Mart.)
Zona, 2002
Cocos guacuyule,
Orbignya guacuyule
cayaco, cayoco,
coquito, coquito
de aceite, corozo
guacoyul, chienita (Zapoteco),
guacoyul, palapa,
palma de coquito
aceite
Arecaceae
Bactris
major
Jacq., 1781
Augustinea
balanoidea, Bactris
balanoidea, Bactris
ovata, Pyrenoglyphis
balanoidea
bayil, caña
chiquiyul, coyolito,
chiquiyul, jaguacté
Arecaceae
Brahea
aculeata
(Brandegee) H.E.
Moore, 1980
Erythea aculeata,
Glaucothea aculeata
palma blanca,
palmilla
endémica
A
Arecaceae
Brahea
berlandieri
Bartlett, 1935
Brahea bella, Brahea
dulcis var.
montereyensis,
Brahea edulis var.
montereyensis
palma, palma
Berlandier,
palmito
endémica
Pr
Arecaceae
Brahea
edulis
H. Wendl. ex S.
Watson, 1876
Erythea edulis
palma, palma de
Guadalupe
endémica
Pr
moorei
L.H. Bailey ex
H.E. Moore, 1951
endémica
Pr
André, 1887
Brahea prominens
palma pitshan,
palma pitshán,
palmón, pishán
(Tsotsil )
endémica
Pr
(Linden & H.
Wendl.) H.
Wendl., 1859
Calyptrogyne
ghiesbreghtii,
Calyptrogyne
brachystachys,
Geonoma costatifrons
guanito talis
H. Wendl., 1880
Nunnezharia
alternans
camedor
tepejilote, guaya
de cerro
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
Arecaceae
Brahea
Arecaceae
Brahea
nitida
Arecaceae
Calyptrogyne
ghiesbreghtiana
Arecaceae
Chamaedorea
alternans
subsp.
ghiesbreghtiana
Arecaceae
Chamaedorea
arenbergiana
H. Wendl., 1854
Nunnezharia
arembergiana,
Nunnezharia latifrons,
Spathoscaphe
arembergiana,
Spathoscaphe
arenbergiana
Arecaceae
Chamaedorea
atrovirens
Mart., 1852
Nunnezharia
atrovirens, Vadia
atrovirens
Arecaceae
Chamaedorea
carchensis
Standl. &
Steyerm., 1947
Arecaceae
Chamaedorea
cataractarum
Mart., 1849
Arecaceae
Chamaedorea
elatior
Mart., 1830
Nunnezharia
cataractarum,
Stachyophorbe
cataractarum
Anothea scandens,
Chamaedorea
desmoncoides,
Chamaedorea elatior
var. bambusoides,
Chamaedorea elatior
var. desmoncoides,
Chamaedorea
resinifera,
Chamaedorea
scandens,
Chamaedorea
scandens var.
bambusoides,
Chamaedorea
scandens var.
desmoncoides
be-laga-xobanabela (Zapoteco),
cola de pescado,
guaya de cerro,
guayita de arroyo,
no-hú
(Chinanteco),
palma de rabo de
lobo, palmilla
cola de gallo,
guaya de cerro,
junco, junco
blanco, junco de
bejuco, palma
trepadora,
tepejilote
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
12/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Chamaedorea
glazioviana,
Eleutheropetalum
ernesti-augusti,
Morenia ernestiaugusti, Nunnezharia
ernesti-augusti
A
Hodel, 1990
endémica
A
Hodel & J.
Castillo, 1991
endémica
A
Chamaedorea
ernesti-augusti
H. Wendl., 1852
Arecaceae
Chamaedorea
foveata
Arecaceae
Chamaedorea
fractiflexa
Arecaceae
Chamaedorea
geonomiformis
H. Wendl., 1852
Chamaedorea tenella,
Nunnezharia
geonomiformis,
Nunnezharia tenella
Arecaceae
Chamaedorea
glaucifolia
H. Wendl., 1854
Discoma glaucifolia,
Nunnezharia
glaucifolia
Nunnezharia
graminifolia
Arecaceae
Chamaedorea
graminifolia
H. Wendl., 1854
Arecaceae
Chamaedorea
hooperiana
Hodel, 1991
Arecaceae
Chamaedorea
klotzschiana
camedor chapana,
cola de pescado,
guaya de abajo
endémica
Arecaceae
P
endémica
palma fina, quiba,
xiat (Maya)
P
A
endémica
A
H. Wendl., 1854
Nunnezharia
klotzschiana
endémica
Pr
Collinia elatior,
Chamaedorea
aequalis,
Chamaedorea
ferruginea,
Chamaedorea
lepidota,
Chamaedorea
liebmannii var.
lepidota,
Chamaedorea
velutina, Collinia
elatior, Lophothele
ramea, Nunnezharia
lepidota, Nunnezharia
liebmannii,
Nunnezharia velutina
endémica
A
Arecaceae
Chamaedorea
liebmannii
Mart., 1849
Arecaceae
Chamaedorea
metallica
O.F. Cook ex H.E.
Moore, 1966
endémica
P
Arecaceae
Chamaedorea
microspadix
Burret, 1933
endémica
A
nubium
Standl. &
Steyerm., 1947
endémica
A
endémica
A
Arecaceae
Chamaedorea
Arecaceae
Chamaedorea
oblongata
Mart., 1838
Chamaedorea
corallina,
Chamaedorea
corallocarpa,
Chamaedorea fusca,
Chamaedorea lunata,
Chamaedorea
paradoxa, Mauranthe
lunata, Morenia
corallina, Nunnezharia
lunata, Nunnezharia
oblongata,
Nunnezharia
paradoxa
Arecaceae
Chamaedorea
oreophila
Mart., 1849
Nunnezharia
oreophila,
Stachyophorbe
montana,
Stachyophorbe
oreophila
endémica
A
Arecaceae
Chamaedorea
parvisecta
Burret, 1933
Chamaedorea
digitata,
Chamaedorea pulchra
endémica
A
Arecaceae
Chamaedorea
pinnatifrons
(Jacq.) Oerst.,
1859
Chamaedorea
boliviensis,
Chamaedorea
depauperata,
Chamaedorea
geonomoides,
Chamaedorea
herrerae,
Chamaedorea
lanceolata
Arecaceae
Chamaedorea
pochutlensis
Liebm. ex Mart.,
1849
Nunnezharia
karwinskyana,
Nunnezharia
pochutlensis
Arecaceae
Chamaedorea
queroana
Hodel, 1990
Arecaceae
Chamaedorea
quezalteca
Standl. &
Steyerm., 1947
Arecaceae
Chamaedorea
rhizomatosa
Hodel, 1990
Arecaceae
Chamaedorea
rigida
H. Wendl. ex
Dammer, 1904
Arecaceae
Chamaedorea
rojasiana
Standl. &
Steyerm., 1947
Arecaceae
Chamaedorea
sartorii
Liebm. ex Mart.,
1849
Arecaceae
Chamaedorea
schiedeana
Mart., 1830
Legnea laciniata
coyolito, lijtampan
(Totonaco),
litánpa (Totonaco)
, palma, palmilla,
palmita, tepejilote,
tepejilote jade,
tepexilot "jilote de
monte" (Náhuatl),
xiat (Maya)
guaya de cerro,
gueecho-guiaroo
(Zapoteco), joma
(zoque), pacaya,
pakaya, tepejilote,
tepejilote cimarrón
tzitzú, chilak, cola
de pescado, hoja
ancha, hoja de
grillo, molinillo,
palma rabo de
bobo, palma
relumbrosa,
tepejilotillo
A
endémica
A
endémica
A
chicuilote, palma
camedor, ternera
A
endémica
Nunnezharia rigida
Chamaedorea
aurantiaca,
Chamaedorea
oblongata var.
conferta,
Eleutheropetalum
sartorii,
Eleutheropetalum
sartorii var. conferta,
Morenia oblongata,
Nunnezharia
aurantiaca,
Nunnezharia sartorii
Chamaedorea
speciosa, Kunthia
xalapensis,
camedor rígido
cabeza de arriero,
cedillo, litánpa
(Totonaco),
palma, palmilla,
palmita, pasto,
pega ropa,
tepejilote,
tepejilote
chapanillo
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
13/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Nunnezharia
schiedeana
Arecaceae
Chamaedorea
simplex
Burret, 1933
endémica
A
Arecaceae
Chamaedorea
stolonifera
H. Wendl. ex
Hook. f., 1892
endémica
A
stricta
Standl. &
Steyerm., 1947
Arecaceae
Chamaedorea
Arecaceae
Chamaedorea
tuerckheimii
(Dammer) Burret,
1933
Arecaceae
Chamaedorea
vulgata
Standl. &
Steyerm., 1947
Arecaceae
Chamaedorea
whitelockiana
Hodel & N.W. Uhl,
1990
Arecaceae
Chamaedorea
woodsoniana
L.H. Bailey, 1943
Arecaceae
Coccothrinax
readii
H.J. Quero, 1980
Arecaceae
Cryosophila
argentea
A
Kinetostigma
tuerckheimii,
Malortiea tuerckheimii
endémica
P
endémica
A
endémica
A
A
Chamaedorea vistae
cheet (Maya),
knacás (Maya),
náaj k'aax (Maya),
nak'as (Maya),
nakax (Maya),
palma nakás
Bartlett, 1935
Acanthorrhiza collinsii,
Cryosophila bifurcata
acum, akuum,
escoba, escobo,
guano de escoba,
guano kum,
guano-kum, lonsha-po (Chontal),
palma, palmillo,
palo de escoba
escoba, palma
abanico, palma de
abanico, palma de
coateco, palma de
escoba, palmilla,
palmillo, palo de
escoba,
soyamiche,
soyaviche,
tepejilote,
zoyamiche,
zoyaviche
endémica
A
A
Arecaceae
Cryosophila
nana
(Kunth) Blume ex
Salomon, 1887
Acanthorrhiza
aculeata,
Acanthorrhiza
mocinnoi, Copernicia
nana, Corypha nana,
Chamaerops
mocinnoi, Trithrinax
aculeata
Arecaceae
Gaussia
gomez-pompae
(H.J. Quero) H.J.
Quero, 1986
Opsiandra gomezpompae
maya
(O.F. Cook) H.J.
Quero, 1986
Opsiandra maya
Geonoma
dryanderae,
Geonoma magnifica
Geonoma
membranacea
estapil, granadita
de monte, igo,
istapil, palma
pujai,
pushulucuate,
talife, talis
A
cuca (Guarijío),
kuka, kuka'
(Maya), kuká
(Maya), kukaí
(Maya), palma
bucanero, palma
de guinea, palma
enana, palma
kuká, ya'ax
jalalche' (Maya),
yaxhalalché
(Maya)
A
Arecaceae
Gaussia
Arecaceae
Geonoma
interrupta
subsp.
magnifica
(Linden & H.
Wendl.) A. J.
Hend., 2011
Arecaceae
Geonoma
pinnatifrons
subsp.
membranacea
(H. Wendl. ex
Spruce.) A.J.
Hend., 2011
Arecaceae
Pseudophoenix
sargentii
H. Wendl. ex
Sarg., 1886
Cyclospathe
northropiorum,
Chamaephoenix
sargentii, Sargentia
aricocca
Arecaceae
Reinhardtia
elegans
Liebm. ex Mart.,
1849
Reinhardtia spinigera
Arecaceae
Reinhardtia
gracilis
(H. Wendl.) Drude
ex Dammer, 1897
Malortiea gracilis,
Reinhardtia gracilior
Arecaceae
Roystonea
dunlapiana
P.H. Allen, 1952
Arecaceae
Roystonea
regia
(Kunth) O.F.
Cook, 1900
Arecaceae
Sabal
gretherae
H.J. Quero, 1991
pumos
(Kunth) Burret,
1933
Arecaceae
Arecaceae
Arecaceae
Sabal
Sabal
Synechanthus
uresana
fibrosus
gausia cimarrona,
palma cambo
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
cola de pescado,
coyolillo, coyolito,
coyolito de
ventana, palmitas,
Shate, shaté
(Tarasco ),
tepejilote
A
Pr
endémica
Pr
Oreodoxa regia
jagua, palma
botella, palma
real, palma real
cubana, palma
redonda, palma
reyna, yagua
endémica
Pr
Copernicia pumos,
Corypha pumos,
Sabal dugesii
palma real, palma
redonda, palmito
real
endémica
Pr
Trel., 1901
Inodes uresana
palma, palma
blanca, tacú, tajcu
endémica
Pr
(H. Wendl.) H.
Wendl., 1858
Collinia fibrosa,
Chamaedorea fibrosa,
Rathea fibrosa,
Synechanthus
mexicanus
Arecaceae
Thrinax
radiata
Lodd. ex Schult. &
Schult. f., 1830
Asparagaceae
Agave
abisaii
A. Vazquez &
Nieves, 2013
Coccothrinax radiata
Pr
P
bayal (Maya), ch'
iit (Maya), ch' iit
xa' an (Maya),
chiit, chi'it (Maya),
chit (Maya),
guano, guano de
costa, ka' anal xa'
an (Maya), kanalxaan (Maya), kul
tuk (Maya), kultok'
(Maya), nak' as
(Maya), palma,
palma chit, palma
yucateca
maguey
A
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
14/101
19/2/2020
Asparagaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Agave
andreae
Sahagún & A.
Vazquez, 2013
maguey de piedra
endémica
A
maguey huasteco
endémica
P
maguey chamula
endémica
Pr
maguey tzotzil
endémica
Pr
maguey
endémica
A
endémica
P
Asparagaceae
Agave
bracteosa
S. Watson ex
Engelm., 1882
Asparagaceae
Agave
chiapensis
Jacobi, 1866
Asparagaceae
Agave
congesta
Gentry, 1982
Asparagaceae
Agave
dasylirioides
Jacobi & Bouché,
1865
Asparagaceae
Agave
guiengola
Gentry, 1960
maguey plateado
Asparagaceae
Agave
gypsophila
Gentry, 1982
maguey gipsófilo
endémica
A
Asparagaceae
Agave
impressa
Gentry, 1982
maguey
endémica
A
Asparagaceae
Agave
kewensis
Jacobi, 1866
maguey del
Grijalva
endémica
P
Asparagaceae
Agave
kristenii
A. Vázquez &
Cházaro, 2013
maguey
endémica
A
Asparagaceae
Agave
nizandensis
Cutak, 1951
maguey
endémica
P
Asparagaceae
Agave
ornithobroma
Gentry, 1982
maguey
endémica
Pr
Asparagaceae
Agave
pablocarrilloi
A. Vázquez,
Muñiz-Castro &
Padilla-Lepe,
2013
maguey de piedra
endémica
A
Asparagaceae
Agave
parrasana
A. Berger, 1906
Agave wislizenii
maguey de
Parras
endémica
Pr
endémica
A
endémica
Pr
Agave teopiscana
Agave dealbata,
Agave intrepida
Agave grijalvensis
Asparagaceae
Agave
parviflora
Torr., 1859
Agave hartmanii,
Agave parviflora
subsp. parviflora
amole, taiehcholi
(Guarijío),
maguey, maguey
sóbari
Asparagaceae
Agave
peacockii
Croucher, 1873
Agave macroacantha
var. latifolia, Agave
roezliana var.
peacockii
cacaya,
lechuguilla,
maguey de ixtle,
maguey fibroso
Asparagaceae
Agave
polianthiflora
Gentry, 1972
maguey de colibrí
endémica
A
Asparagaceae
Agave
titanota
Gentry, 1982
maguey del sol
endémica
A
Asparagaceae
Agave
vera-cruz
Mill., 1768
Agave cyanophylla,
Agave haworthiana,
Agave lepida, Agave
lurida, Agave magni,
Agave manguai,
Agave mexicana,
Agave polyphylla,
Agave vera-crucis,
Agave vernae
maguey
Agave consideranti,
Agave ferdinandiregis, Agave nickelsii,
Agave victoriaereginae f. dentata,
Agave victoriaereginae f. latifolia,
Agave victoriaereginae f. longifolia,
Agave victoriaereginae f. longispina,
Agave victoriaereginae f. nickelsii,
Agave victoriaereginae f. ornata,
Agave victoriaereginae f. stolonifera,
Agave victoriaereginae subsp.
victoriae-reginae
agave, agave
victoria, noa,
noha, pintilla
P
Asparagaceae
Agave
victoriae-reginae
T. Moore, 1875
Asparagaceae
Agave
vizcainoensis
Gentry, 1978
maguey
endémica
A
Asparagaceae
Beaucarnea
goldmanii
Rose, 1909
coyolito, soyate de
corcho
endémica
A
Asparagaceae
Beaucarnea
gracilis
Lem., 1861
pata de elefante,
sotolin, sotolín,
soyate barrigón
endémica
A
Asparagaceae
Beaucarnea
hiriartiae
L. Hern., 1992
Asparagaceae
Asparagaceae
Beaucarnea
Beaucarnea
hookeri
pliabilis
Beaucarnea oedipus,
Dasylirion gracile,
Nolina gracilis
endémica
P
soyate delgado
endémica
A
(Lem.) Baker,
1872
Calibanus
caespitosus,
Calibanus hookeri,
Dasylirion
caespitosum,
Dasylirion
hartwegianum,
Dasylirion hookeri
tinaja
endémica
A
(Baker) Rose,
1906
Beaucarnea ameliae,
Beaucarnea
petenensis, Dasylirion
pliabile, Dracaena
petenensis, Nolina
pliabilis
despeinada,
mechuda, pata de
elefante, soyate
despeinado, ts' ipil
(Maya), ts'iipil
(Maya), ts-ii-pil
(Maya), tsipil
(Maya), tuk
(Maya), tuuk
(Maya)
endémica
A
Beaucarnea inermis,
Beaucarnea
tuberculata, Dasylirion
inerme, Dasylirion
recurvatum, Nolina
recurvata
cuhuich
(Huasteco), palma
barrigona, palma
culona, palmita,
palmitón, pata de
elefante, soyate,
soyate pata de
elefante, zoyate
endémica
A
endémica
A
cobilla, izote, pata
de elefante, sotol,
soyate de Purpus,
soyate de
Tehuantepec, taa
cobijlla (Zapoteco)
endémica
P
ahuimo quetzal
Asparagaceae
Beaucarnea
recurvata
Lem., 1861
Asparagaceae
Beaucarnea
sanctomariana
L. Hern., 2001
Asparagaceae
Beaucarnea
stricta
Lem., 1861
Beaucarnea glauca,
Beaucarnea purpusii,
Beaucarnea recurvata
var. stricta, Dasylirion
strictum, Nolina stricta
Asparagaceae
Beschorneria
albiflora
Matuda, 1974
Beschorneria
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
15/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
chiapensis
Asparagaceae
Beschorneria
calcicola
Garc. Mend.,
1986
ahuimo (Mixteco)
endémica
Fourcroya tubiflora,
Furcraea tubiflora
ahuimo bermellón,
lirio de monte
endémica
A
ahuimo plateado
endémica
Pr
endémica
A
endémica
A
Asparagaceae
Beschorneria
tubiflora
(Kunth & Bouché)
Kunth, 1850
Asparagaceae
Beschorneria
wrightii
Hook., 1901
Beschorneria
pubescens
Asparagaceae
Dasylirion
acrotrichum
(Schiede) Zucc.,
1840
Barbacenia gracilis,
Dasylirion gracile,
Dasylirion robustum,
Roulinia acrotricha,
Roulinia gracilis,
Yucca acrotricha
Asparagaceae
Dasylirion
longissimum
Lem., 1856
Dasylirion
longissimum treleasei
Asparagaceae
Dasylirion
palaciosii
Asparagaceae
Dasylirion
quadrangulatum
S. Watson., 1879
Asparagaceae
Furcraea
macdougalii
Matuda, 1955
Asparagaceae
Asparagaceae
Furcraea
Maianthemum
parmentieri
racemosum
.
Rzed., 1955
junquillo, padillo,
sotol manso, sotol
vara cohete, vara,
vara de cuete,
varacuete
Pr
sotol
Dasylirion juncifolium
A
endémica
A
endémica
E
endémica
A
(Roezl ex Ortgies)
García-Mend.,
2000
Agave argyrophylla,
Agave toneliana,
Beschorneria
floribunda,
Beschorneria
multiflora, Fourcroya
roezlii, Furcraea
bedinghausii,
Furcraea longa,
Furcraea longaeva
subsp. bedinghausii,
Furcraea roezlii,
Roezlia bulbifera,
Roezlia regia, Yucca
argyrophylla, Yucca
parmentieri, Yucca
toneliana
(L.) Link, 1821
Convallaria ciliata,
Convallaria racemosa,
Maianthemum
racemosum subsp.
racemosum,
Polygonastrum
racemosum, Sigillaria
ciliata, Sigillaria
multiflora, Smilacina
racemosa, Smilacina
racemosa var.
cylindrata, Smilacina
flexicaulis, Smilacina
latifolia
A
A
Asparagaceae
Maianthemum
stellatum
(L.) Linnk, 1821
Asteranthemum
stellatum,
Asteranthemum
vulgare,
Asteranthemum
vulgare var. uniflorum,
Convallaria stellata,
Smilacina liliacea,
Smilacina stellata,
Smilacina stellata f.
paniculata, Smilacina
stellata var. crassa,
Smilacina stellata var.
sessilifolia, Tovaria
sessilifolia, Tovaria
stellata, Unifolium
liliaceum, Unifolium
sessilifolium,
Unifolium stellatum,
Vagnera angustifolia,
Vagnera sessilifolia,
Vagnera stellata,
Vagnera stellata var.
mollis
Asparagaceae
Manfreda
brunnea
(S. Watson) Rose,
1903
Agave brunnea,
Polianthes brunnea
Huaco
endémica
Asparagaceae
Manfreda
guerrerensis
Matuda, 1975
Agave guerrerensis
amole
endémica
P
Asparagaceae
Manfreda
longiflora
(Rose) Verh. Will.,
1975
Agave longiflora,
Polianthes runyonii,
Runyonia longiflora
amole de río
endémica
A
Asparagaceae
Manfreda
nanchititlensis
Matuda, 1974
amole de
Nanchititla
endémica
A
planifolia
(S. Watson) Rose,
1903
Agave planifolia,
Polianthes planifolia
amole de Mapula
endémica
Pr
Agave potosina,
Delpinoa gracillima,
Polianthes potosina
amole cenizo
endémica
Pr
Asparagaceae
Manfreda
A
Asparagaceae
Manfreda
potosina
(B.L. Rob. &
Greenm.) Rose,
1903
Asparagaceae
Nolina
cismontana
Dice, 1995
Asparagaceae
Nolina
interrata
Gentry, 1946
endémica
Pr
Asparagaceae
Petronymphe
decora
H.E. Moore, 1951
endémica
P
Bravoa densiflora,
Pseudobravoa
densiflora
nardo de
Norogachic
endémica
Pr
Pr
Asparagaceae
Polianthes
densiflora
(B.L. Rob. &
Fernald) Shinn,
1966
Asparagaceae
Polianthes
howardii
Verh.-Will., 1976
Agave howardii
nardo multicolor
endémica
Pr
Asparagaceae
Polianthes
longiflora
Rose, 1903
Polianthes
michoacana
nardo fragante
endémica
Pr
Asparagaceae
Polianthes
palustris
Rose, 1903
Agave palustris
nardo de agua
endémica
Pr
Asparagaceae
Polianthes
platyphylla
Rose, 1903
Bravoa platyphylla
nardo de Nueva
Galicia
endémica
Pr
Asparagaceae
Yucca
endlichiana
Trel., 1907
Sarcoyucca
endlichiana
pitilla, pitillo
endémica
Pr
Asparagaceae
Yucca
grandiflora
Gentry, 1957
izote de Sahuiliqui
endémica
Pr
Asparagaceae
Yucca
lacandonica
Gómez Pompa &
Valdés, 1962
izote de árbol
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
16/101
19/2/2020
Asparagaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Yucca
queretaroensis
Piña, 1989
Asteraceae
Adenothamnus
validus
(Brandegee) D.D.
Keck, 1935
Asteraceae
Arnicastrum
guerrerense
Villaseñor, 1986
Asteraceae
Carphochaete
macrocephala
(Paray) Grashoff
ex B.L. Turner &
Kerr, 1985
Asteraceae
Centromadia
perennis
Greene, 1896
Asteraceae
Dahlia
scapigera
(A. Dietr.)
Knowles &
Westc., 1839
Asteraceae
Dahlia
tenuicaulis
P.D. Sorensen,
1969
izote estoquillo,
lonjas, toquillo
endémica
endémica
Madia valida
P
P
Pr
Oxylobus
macrocephalus,
Revealia
macrocephala,
Revealia stevioides
Pr
Dahlia scapigera f.
typica, Dahlia
scapigera var. typica
Dahlia scapigera var.
scapigera, Dahlia
scapigera f.
scapigera, Georgina
scapigera
endémica
A
endémica
Pr
endémica
Pr
Asteraceae
Hazardia
orcuttii
(A. Gray) Greene,
1894
Asteraceae
Perymenium
wilburorum
McVaugh, 1972
P
Asteraceae
Psacalium
nanum
Pippen, 1968
Pr
Asteraceae
Stevia
cruzii
Grashoff, 1974
Asteraceae
Villasenoria
orcuttii
(Greenm.) H. Rob.
& Brettell, 1999
Asteraceae
Zinnia
citrea
Torres, 1960
Asteraceae
Zinnia
violacea
Cav., 1791
Zinnia australis
caxin, c'ut bah te,
lechillo, mora,
mora de la sierra,
moralillo, palmilla,
palo barranco,
palo lechillo, palo
liso, papalote,
tzutcamay,
tzutcamaya
(Zoque)
A
P
Haplopappus orcuttii
Senecio orcuttii,
Telanthophora orcuttii
endémica
Pr
endémica
P
Pr
A
Betulaceae
Carpinus
caroliniana
Walter, 1788
Carpinus americana
tropicalis, Carpinus
americanus, Carpinus
caroliniana
caroliniana, Carpinus
ostryoides
Betulaceae
Ostrya
virginiana
(Mill.) K. Koch,
1873
Carpinus virginiana,
Ostrya mexicana,
Ulmus lesuerii
achín (Zoque),
cuaulotillo (Maya),
mora, tzutujte,
tzutujté (Tsotsil)
Pr
impetiginosus
(Mart. ex DC.)
Mattos, 1970
Tabebuia
impetiginosa,
Tabebuia palmeri
amapa, amapa
colorada, amapa
prieta, amapa
rosa, coyahual,
mapá (Guarijío),
tanillo, tlamahual,
tlamiáhual
A
A
Bignoniaceae
Handroanthus
Bignoniaceae
Tabebuia
chrysantha
G. Nicholson,
1887
Bignonia chrysantha,
Tabebuia rufescens,
Tecoma chrysantha,
Tecoma evenia,
Tecoma palmeri
ahan-ché (Maya),
ahauché (Maya),
ahouan-ché,
ahuche, ajaw che'
(maya), amapa,
amapa amarilla,
amapa prieta,
amapa verde,
guayacán,
guayacán
amarillo, hahauché (Maya),
hahuuché (Maya),
ho'k'ab, hokab
(Maya), kan lool,
lombricillo, lotcui,
macuilis (Maya)
Bixaceae
Amoreuxia
palmatifida
Moc. & Sessé ex
DC., 1825
Amoreuxia
colombiana,
Amoreuxia
schiedeana
saiya, saya
Pr
Bixaceae
Amoreuxia
wrightii
A. Gray, 1853
Cochlospermum
potentilloides,
Amoreuxia
potentilloides
huevos de víbora,
kabal chuun
(Maya), mo'ol koj
(Maya), sak yaab
(Maya)
P
Brassicaceae
Draba
nivicola
Rose, 1903
Draba orbiculata,
Draba nivicola var.
orbiculata
Bromeliaceae
Catopsis
berteroniana
(Schult. & Schult.
f.) Mez, 1896
Catopsis mosenii,
Pogospermum
berteronianum,
Renealmia pendula,
Tillandsia
berteroniana,
Tillandsia pendula
Bromeliaceae
Tillandsia
carlos-hankii
Matuda, 1973
endémica
A
Bromeliaceae
Tillandsia
chiapensis
C.S. Gardner,
1978
endémica
A
Bromeliaceae
Tillandsia
concolor
L.B. Sm., 1960
Tillandsia
palmasolana
endémica
A
Kunth, 1816
Tillandsia elongata
var. elongata,
Tillandsia elongata
ssp. subimbricata
A
Tillandsia caricifolia
Pr
Platystachys patens,
Tillandsia aloifolia,
Pr
Bromeliaceae
Tillandsia
elongata
Bromeliaceae
Tillandsia
festucoides
Brongn. ex Mez,
1896
Bromeliaceae
Tillandsia
flexuosa
Sw., 1788
endémica
catopsis de
Bertero, pata de
gallo, pie de gallo,
tonjoyó (Zoque)
A
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
17/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Tillandsia patens,
Vriesea aloifolia
Bromeliaceae
Tillandsia
imperialis
E. Morren ex
Roezl, 1881
Tillandsia strobilantha
Bromeliaceae
Tillandsia
lampropoda
L.B. Sm., 1938
Tillandsia lampropoda
var. major, Tillandsia
lampropoda var.
lampropoda
Bromeliaceae
Tillandsia
mauryana
L.B. Sm., 1937
Tillandsia mauryana
secundifolia,
Viridantha mauryana
Bromeliaceae
Tillandsia
ortgiesiana
E. Morren ex Mez,
1896
Bromeliaceae
Tillandsia
polita
L.B. Sm., 1941
Bromeliaceae
Tillandsia
ponderosa
L.B. Sm., 1945
Bromeliaceae
Tillandsia
pueblensis
L.B. Sm., 1934
Bromeliaceae
Tillandsia
roland-gosselinii
Mez, 1916
Bromeliaceae
Tillandsia
seleriana
Mez, 1901
Bromeliaceae
Tillandsia
socialis
L.B. Sm., 1958
Schltdl. & Cham.,
1831
tecolumate,
tillandsia imperial
endémica
A
A
endémica
A
endémica
A
Tillandsia polita var.
elongata, Tillandsia
vicentina var. glabra
A
Tillandsia pueblensis
var. pueblensis
Tillandsia ehlersiana
Platystachys
complanata, Tillandsia
acroleuca, Tillandsia
botterii, Tillandsia
melanocrater, Vriesea
botteri, Vriesea
xiphostachys
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
endémica
A
Bromeliaceae
Tillandsia
tricolor
Bromeliaceae
Vriesea
malzinei
endémica
A
Bromeliaceae
Werauhia
pycnantha
(L.B. Sm.) J.R.
Grant, 1995
Vriesea ovandensis,
Werauhia ovandensis
endémica
A
Bromeliaceae
Werauhia
werckleana
(Mez) J.R. Grant,
1995
Vriesea
breedloveana,
Vriesea cornus-cervi,
Werauhia
breedloveana,
Werauhia cornuscervi
endémica
A
Burseraceae
Beiselia
mexicana
Forman, 1987
endémica
P
Burseraceae
Bursera
arborea
(Rose) L. Riley,
1923
endémica
A
Burseraceae
Bursera
bonetii
Rzed., 1968
cuajiote (Náhuatl)
endémica
Pr
Burseraceae
Bursera
coyucensis
Bullock, 1936
copal
endémica
Pr
var.
disticha
L.B. Sm., 1971
Terebinthus arborea
cuajilote,
huahuica, palo
jiote, papelillo,
torote
Cabombaceae
Brasenia
schreberi
J.F. Gmel., 1791
Brasenia nymphoides,
Brasenia purpurea,
Brasenia pelta,
Brasenia hydropeltis,
Brasenia peltata,
Cabomba peltata,
Menyanthes peltata
Cactaceae
Acanthocereus
cuixmalensis
(Sánchez-Mej.)
Lodé, 2013
Peniocereus
cuixmalensis
endémica
Pr
endémica
Pr
A
Cactaceae
Acanthocereus
fosterianus
(Cutak) Lodé,
2013
Peniocereus
fosterianus,
Peniocereus
fosterianus var.
multitepalum,
Peniocereus
fosterianus var.
nizandensis
Cactaceae
Acanthocereus
maculatus
(Weing.) Bravo,
1933
Cereus maculatus,
Peniocereus
maculatus
endémica
Pr
Cactaceae
Acanthocereus
tepalcatepecanus
(Sánchez-Mej.)
Lodé, 2013
Peniocereus
tepalcatepecanus
endémica
Pr
Cactaceae
Acharagma
aguirreanum
(Glass & R.A.
Foster) Glass,
1997
Escobaria aguirreana,
Gymnocactus
aguirreanus,
Thelocactus
aguirreanus
biznaga bola
verde, biznaga
Escobar de
Aguirre,
biznaguita de don
Gustavo
endémica
Pr
Cactaceae
Acharagma
roseanum
(Boed.) E.F.
Anderson, 1999
biznaga Escobar
de espinas
doradas, biznaga
verde
endémica
Pr
cactus junco
floricuerno,
coanochtli
(Náhuatl), cola de
iguana, cuerno,
flor de cuerno, flor
de látigo,
floricuerno, hierba
de alfericia,
huitzocuitlapile
(Náhuatl),
huitzocuitlapilli
(Náhuatl), junco,
junquillo
endémica
P
biznaga maguey
pequeño,
endémica
Pr
Cactaceae
Aporocactus
flagelliformis
(L.) Lem., 1860
Aporocactus
flagelliformis var.
leptophis,
Aporocactus
flagelliformis var.
pfeifferi, Aporocactus
flagriformis,
Aporocactus
leptophis, Cactus
flagelliformis, Cereus
flagelliformis, Cereus
flagelliformis var.
leptophis, Cereus
flagriformis, Cereus
leptophis, Disocactus
flagelliformis,
Disocactus
flagriformis
Cactaceae
Ariocarpus
agavoides
(Castañeda) E.F.
Anderson, 1962
Ariocarpus agavoides
subsp. pulcher,
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
18/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Ariocarpus agavoides
subsp. sanluisensis,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. agavoides,
Neogomesia
agavoides
magueycito,
magueyito
Cactaceae
Ariocarpus
fissuratus
subsp.
bravoanus
(H.M. Hern. & E.F.
Anderson) A.
Lüthy, 1999
Ariocarpus
bravoanus,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. bravoanus
biznaga peyotillo,
chaute
endémica
P
Cactaceae
Ariocarpus
fissuratus
subsp.
hintonii
(Stuppy & N.P.
Taylor) Halda,
1998
Ariocarpus bravoanus
subsp. hintonii,
Ariocarpus fissuratus
var. hintonii
biznaga peyotillo,
chaute
endémica
P
(Lem.) K. Schum.,
1897
Anhalonium
kotschoubeyanum,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. albiflorus,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. elephantidens,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. macdowellii,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. neotulensis,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. skarupkeanus,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. sladkovskyi,
Ariocarpus
kotschoubeyanus
subsp. tulensis,
Ariocarpus
kotschoubeyanus var.
albiflorus, Ariocarpus
kotschoubeyanus var.
elephantidens,
Ariocarpus
kotschoubeyanus var.
macdowellii,
Ariocarpus
macdowellii,
Roseocactus
kotschoubeyanus,
Roseocactus
kotschoubeyanus
subsp. macdowellii,
Roseocactus
kotschoubeyanus var.
albiflorus,
Roseocactus
kotschoubeyanus var.
macdowellii
biznaga maguey,
biznaga maguey
pata de venado,
falso peyote, pata
de venado,
peyote, pezuña de
venado
endémica
Pr
biznaga maguey
peyote cimarrón,
chaucle (Náhuatl),
chaute, chautle,
falso peyote,
peyote cimarrón,
tsuwiri (Huichol)
endémica
Pr
Cactaceae
Ariocarpus
kotschoubeyanus
Cactaceae
Ariocarpus
retusus
Scheidw., 1838
Cactaceae
Ariocarpus
scaphirostris
Boed., 1930
Ariocarpus
scaphirostris var.
swobodae
biznaga maguey
orejas de conejo,
orejas de conejo,
orejitas
endémica
P
(F.A.C. Weber) K.
Schum., 1898
Anhalonium trigonum,
Ariocarpus elongatus
subsp. horacekii,
Ariocarpus retusus
subsp. trigonus,
Ariocarpus trigonus
var. horacekii,
Ariocarpus trigonus
var. minor
biznaga, chautle,
maguey chautle
endémica
A
Astrophytum asterias
var. magnipunctatum,
Astrophytum asterias
var. multipunctatum,
Astrophytum asterias
var. nudicarpa,
Astrophytum asterias
var. nudum,
Astrophytum asterias
var. pubescente,
Astrophytum asterias
var. roseiflorum,
Astrophytum asterias
var. seminuda,
Echinocactus asterias
biznaga
algodoncillo de
estrella, cacto
estrella, peyote
Cactaceae
Ariocarpus
trigonus
Cactaceae
Astrophytum
asterias
(Zucc.) Lem.,
1868
Cactaceae
Astrophytum
capricorne
(A. Dietr.) Britton
& Rose, 1922
Astrophytum
capricorne f. aureum,
Astrophytum
capricorne f.
crassispinum,
Astrophytum
capricorne f. minus,
Astrophytum
capricorne f. niveum,
Astrophytum
capricorne subsp.
sanjuanense,
Astrophytum
capricorne subsp.
senile, Astrophytum
capricorne var.
crassispinum,
Astrophytum
capricorne var. mayor,
Astrophytum
capricorne var. minus,
Astrophytum
capricorne var.
orientale,
Astrophytum
capricorne var. senile,
Astrophytum
crassispinum,
Astrophytum niveum,
Astrophytum senile,
Echinocactus
capricornis,
Echinocactus
capricornis var.
aureus, Echinocactus
capricornis var.
crassispinus,
biznaga
algodoncillo de
estropajo, biznaga
cuerno de chivo,
biznaga de
estropajo, bonete
de obispo,
mechudo,
mechudo de oro
P
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
19/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Echinocactus
capricornis var. minor,
Echinocactus
capricornis var.
niveus, Echinocactus
capricornis var.
senilis, Maierocactus
capricornis
Cactaceae
Astrophytum
myriostigma
Lem., 1839
Astrophytum
columnare,
Astrophytum mirum,
Astrophytum
myriostigma f. nudum,
Astrophytum
myriostigma f.
quadricostatum,
Astrophytum
myriostigma f.
tulense, Astrophytum
myriostigma subsp.
potosinum,
Astrophytum
myriostigma subsp.
tamaulipense,
Astrophytum
myriostigma subsp.
tulense, Astrophytum
myriostigma var.
caespitosum,
Astrophytum
myriostigma var.
cereiforme,
Astrophytum
myriostigma var.
columnaris,
Astrophytum
myriostigma var.
nudum, Astrophytum
myriostigma var.
quadricostatum,
Astrophytum
myriostigma var.
strongylogonum,
Astrophytum
myriostigma var.
tamaulipense,
Astrophytum
prismaticum,
Astrophytum tulense,
Cereus calicoche,
Echinocactus
myriostigma,
Echinocactus
myriostigma subsp.
potosina,
Echinocactus
myriostigma subsp.
quadricostatum,
Echinocactus
myriostigma var.
columnaris,
Echinocactus
myriostigma var. nuda
birrete de obispo,
biznaga
algodoncillo de
mitra, bonete,
bonete de obispo,
costillona, mitra,
peyote cimarrón
endémica
A
Astrophytum ornatum
f. glabrescens,
Astrophytum ornatum
f. mirbelii,
Astrophytum ornatum
var. glabrescens,
Astrophytum ornatum
var. mirbelii,
Astrophytum ornatum
var. niveum,
Astrophytum ornatum
var. strongylogonum,
Astrophytum ornatum
var. virens,
Echinocactus mirbelii,
Echinocactus ornatus,
Echinocactus ornatus
var. glabrescens
biznaga, biznaga
algo vieja, biznaga
algodoncillo
liendrilla, liendrilla,
piojosa, reguilete
endémica
A
endémica
Pr
Cactaceae
Astrophytum
ornatum
(DC.) F.A.C.
Weber ex Britton
& Rose, 1922
Cactaceae
Aztekium
hintonii
Glass & FitzMaurice, 1992
biznaga piedra del
yeso, roca viviente
ritteri
(Boed.) Boed.,
1929
Aztekium valdezii
biznaga piedra
viva, peyote chino
(Audot) Bravo ex
Sánchez-Mej.,
1973
Backebergia
chrysomalla,
Cephalocereus
chrysomallus,
Cephalocereus
militaris, Cereus
chrysomallus, Cereus
militaris, Mitrocereus
militaris, Pachycereus
militaris, Pilocereus
chrysomallus
órgano de gorro
tiponche
ha: shañ, bahida
(O'odham),
mojépe (Seri),
pitahaya, saguaro,
sahuaro, sahu'o
(Mayo, Yaqui),
sauguo (Mayo),
tuduhua (Ópata),
xaasj (Seri)
Cactaceae
Cactaceae
Aztekium
Backebergia
militaris
A
endémica
Pr
Cactaceae
Carnegiea
gigantea
(Engelm.) Britton
& Rose, 1908
Carnegiea gigantea f.
aberrans, Carnegiea
gigantea f. cristata,
Cereus giganteus,
Pilocereus
engelmannii,
Pilocereus giganteus
Cactaceae
Cephalocereus
nizandensis
(Bravo & T.
MacDoug.) Buxb.,
1965
Neodawsonia
nizandensis
órgano viejo de
Nizanda
endémica
Pr
cabeza de viejo,
órgano viejo real,
viejitos, viejo
endémica
A
biznaga de Isla
Magdalena
endémica
Pr
Cactaceae
Cephalocereus
senilis
(Haw.) Pfeiff.,
1838
Cactus senilis,
Cephalocereus senilis
f. cristatus,
Cephalocereus senilis
f. fasciatus,
Cephalophorus
senilis, Cereus senilis,
Pilocereus senilis,
Pilocereus senilis var.
cristatus
Cactaceae
Cochemiea
halei
(Brandegee)
Walton, 1899
Mammillaria halei
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
20/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Cochemiea
pondii
subsp.
maritima
(G.E. Linds.) U.
Guzmán, 2003
biznaga maritima
endémica
Pr
Cactaceae
Cochemiea
pondii
subsp.
pondii
(Greene) Walton,
1899
Mammillaria pondii
biznaga de Isla
Cedros
endémica
Pr
Cactaceae
Cochemiea
pondii
subsp.
setispina
(J.M. Coult.) U.
Guzmán, 2003
Cactus setispinus,
Cochemiea setispina,
Mammillaria pondii
subsp. setispina,
Mammillaria setispina
biznaga de espina
setosa
endémica
Pr
Cactaceae
Coryphantha
delicata
L. Bremer, 1979
Coryphantha
jaumavei,
Coryphantha
panarottoi
biznaga bola,
biznaga partida de
Jaumave
endémica
Pr
Cactaceae
Coryphantha
durangensis
(Runge ex K.
Schum.) Britton &
Rose, 1923
biznaga lanuda,
biznaga partida de
Durango
endémica
Pr
Cactaceae
Coryphantha
echinoidea
(Quehl) Britton &
Rose, 1923
Coryphantha
schwarziana,
Mammillaria
echinoidea
biznaga partida
erizoide
endémica
Pr
biznaga colmillos
de elefante,
biznaga partida de
Tepetongo,
biznaga partida
diente de elefante,
biznaga partida
peluda
endémica
A
Cochemiea maritima,
Mammillaria maritima,
Mammillaria pondii
subsp. maritima
Cactaceae
Coryphantha
elephantidens
subsp.
elephantidens
(Lem.) Lem., 1868
Coryphantha
elephantidens var.
barciae, Coryphantha
elephantidens var.
roseiflora,
Coryphantha garessii,
Coryphantha
recurvispina,
Coryphantha
sulcolanata,
Mammillaria
elephantidens,
Mammillaria
recurvispina,
Mammillaria
sulcolanata
Cactaceae
Coryphantha
elephantidens
subsp.
greenwoodii
(Bravo) Dicht & A.
Lüthy, 2001
Coryphantha
greenwoodii
biznaga partida de
Greenwood
endémica
Pr
biznaga partida de
Palmillas, biznaga
partida de Villar
endémica
Pr
Cactaceae
Coryphantha
georgii
Boed., 1931
Coryphantha grata,
Coryphantha
villarensis
Cactaceae
Coryphantha
glanduligera
(Otto & A. Dietr.)
Lem., 1868
Coryphantha
bergeriana,
Mammillaria
glanduligera
biznaga amarilla,
biznaga partida de
Berger, biznaga
partida llorona
endémica
A
Cactaceae
Coryphantha
Gracilis
L. Bremer & A.B.
Lau, 1977
Escobrittonia gracilis
biznaga partida
delgada
endémica
P
maiz-tablasensis
Fritz Schwarz,
1949
biznaga partida de
Las Tablas
endémica
A
Cactaceae
Cactaceae
Coryphantha
Coryphantha
nickelsiae
(K. Brandegee)
Britton & Rose,
1923
Coryphantha
calochlora,
Coryphantha sulcata
var. nickelsiae,
Mammillaria
nickelsiae
biznaga blanca,
biznaga partida
Laredo
Coryphantha
kieferiana,
Coryphantha
poselgeriana var.
saltillensis,
Coryphantha
poselgeriana var.
valida, Coryphantha
salm-dyckiana var.
brunnea, Coryphantha
valida, Echinocactus
poselgerianus,
Mammillaria salmdyckiana, Mammillaria
salm-dyckiana var.
brunnea, Mammillaria
saltillensis,
Mammillaria valida
biznaga partida de
Poselger, biznaga
partida gruesa,
manca caballo
endémica
A
biznaga, biznaga
partida de falsas
espinas
endémica
Pr
biznaga partida de
Matehuala
endémica
Pr
Cactaceae
Coryphantha
poselgeriana
(A. Dietr.) Britton
& Rose, 1922
Cactaceae
Coryphantha
pseudoechinus
Boed., 1929
pulleineana
(Backeb.) Glass,
1968
Cactaceae
Cactaceae
Coryphantha
Coryphantha
Coryphantha
retusa
(Pfeiff.) Britton &
Rose, 1923
Cactaceae
Coryphantha
vogtherriana
Werderm. &
Boed., 1932
Cactaceae
Coryphantha
Coryphantha
biznaga,
biznaguita
Cutak, 1942
ramillosa
Cactaceae
Cactaceae
Neolloydia
pulleineana
wohlschlageri
Coryphantha
melleospina,
Coryphantha retusa
var. melleospina,
Coryphantha retusa
var. pallidispina,
Mammillaria
mammillariaeformis,
Mammillaria retusa,
Melocactus
mammillariaeformis
A
biznaga partida
mocha
endémica
Pr
biznaga partida de
Voghterr
endémica
A
biznaga partida
amacollada,
mancacaballo
endémica
P
Holzeis, 1990
biznaga partida
con cuello
endémica
Pr
endémica
Pr
Boed., 1929
werdermannii
A
Coryphantha
werdermannii subsp.
unguispina
Cactaceae
Cumarinia
odorata
(Boed.) Buxb.,
1951
Coryphantha odorata,
Neolloydia odorata
biznaga olorosa,
biznaga partida
olorosa
Cactaceae
Cylindropuntia
anteojoensis
(Pinkava) E.F.
Anderson, 1999
Grusonia
anteojoensis, Opuntia
anteojoensis
cholla de El
Anteojo, perrito
endémica
Pr
(G.E. Linds.) U.
Guzmán, 2003
Cylindropuntia
californica var.
rosarica,
Cylindropuntia
rosarica, Grusonia
hamiltonii, Opuntia
hamiltonii, Opuntia
rosarica
cholla tasajo de El
Rosario
endémica
A
Cactaceae
Cylindropuntia
californica
subsp.
rosarica
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
21/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Cylindropuntia
santamaria
(E.M. Baxter)
Rebman, 2002
Grusonia santamaria,
Opuntia santamaria
cholla de Santa
María
endémica
Pr
Cactaceae
Digitostigma
caput-medusae
Velazco &
Nevárez, 2002
Astrophytum caputmedusae
medusa
endémica
P
(Alexander)
Barthlott, 1991
Heliocereus
macdougallii, Lobeira
macdougallii,
Nopalxochia
macdougallii
nopalillo orquídea
de Macdougall
endémica
Pr
Cactus
phyllanthoides,
Epiphyllum
phyllanthoides,
Heliocereus
phyllanthoides,
Nopalxochia
phyllanthoides,
Phyllocactus
phyllanthoides
catzicnopalxochitl
(Náhuatl),
maquauhpatli
(Náhuatl), marta,
nochxochitl
(Náhuatl),
nopalillo, nopalillo
orquídea de
marta,
nopalquetzaltiquizi
(Náhuatl),
nopalxochitl
(Náhuatl), ra
donxä't'ä (Yuhu),
sol de agua
endémica
A
barril de oro,
biznaga bola,
biznaga dorada,
biznaga tonel
dorada, espina de
oro
endémica
P
Cactaceae
Disocactus
macdougallii
Cactaceae
Disocactus
phyllanthoides
(DC.) Barthlott,
1991
Cactaceae
Echinocactus
grusonii
Hildm., 1891
Cactaceae
Echinocactus
parryi
Engelm., 1856
Emorycactus parryi
barrilito, biznaga
tonel del Lago
Guzmán
endémica
A
Echinocactus grandis,
Echinocactus
helophorus,
Echinocactus ingens,
Echinocactus ingens
var. grandis,
Echinocactus ingens
var. palmeri,
Echinocactus ingens
var. saltillensis,
Echinocactus ingens
var. subinermis,
Echinocactus ingens
var. visnaga,
Echinocactus
karwinskii,
Echinocactus palmeri,
Echinocactus
platyacanthus f.
grandis, Echinocactus
platyacanthus f.
visnaga, Echinocactus
saltillensis,
Echinocactus visnaga
asiento de suegra,
biznaga, biznaga
burra, biznaga de
acitrón, biznaga
de bola, biznaga
de dulce, biznaga
de lana, biznaga
gigante, biznaga
grande, biznaga
tonel grande,
viznaga de
acitrón, viznaga
de burro, viznaga
de dulce, pee
(Otomí); ra pee
(hñähñu)
endémica
P
Cactaceae
Echinocactus
platyacanthus
Link & Otto, 1827
Cactaceae
Echinocereus
adustus
Engelm., 1848
alicoche de
Cosihuiriáchic,
órgano pequeño
de Cosihuiriachic
endémica
A
W.T. Marshall,
1938
Echinocereus
pectinatus var. bristolii
alicoche de
Soyopa, órgano
pequeño de
Soyopa
endémica
Pr
Cephalocereus
delaetii, Echinocereus
delaetii, Echinocereus
longisetus var.
delaetii, Echinocereus
longisetus subsp.
freudenbergeri,
Echinocereus delaetii
var. freudenbergeri
alicoche viejo
chaparro, viejito,
zocoxochitl
endémica
A
Cactaceae
Echinocereus
bristolii
Cactaceae
Echinocereus
freudenbergeri
G. Frank, 1981
Cactaceae
Echinocereus
knippelianus
Liebner, 1895
órgano pequeño
peyote verde
endémica
A
alicoche de El
Trigo, órgano
pequeño de El
Trigo
endémica
A
Cactaceae
Echinocereus
laui
G. Frank, 1978
Cactaceae
Echinocereus
leucanthus
N.P. Taylor, 1985
Wilcoxia albiflora
alicoche de flor
blanca, órgano
pequeño de flor
blanca
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
lindsayi
J. Meyrán, 1975
Echinocereus
ferreirianus subsp.
lindsayi, Echinocereus
ferreirianus var.
lindsayi
alicoche de
Jaragüay, órgano
pequeño de
Jaragüay
endémica
P
Cactaceae
Echinocereus
longisetus
(Engelm.) Lem.,
1868
Cereus longisetus
órgano pequeño
de cerdas largas,
viejito
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
nivosus
Glass & R.A.
Foster, 1978
Echinocereus albatus
alicoche blanco,
bola de nieve,
órgano pequeño
blanco
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
palmeri
Britton & Rose,
1922
alicoche de
Palmer, órgano
pequeño de
Palmer
endémica
P
Cactaceae
Echinocereus
poselgeri
subsp.
longisetus
Lem., 1868
Cereus poselgeri,
Cereus tuberosus,
Echinocereus
kroenleinii,
Echinocereus
poselgeri subsp.
gerhardii,
Echinocereus
poselgeri subsp.
kroenleinii,
Echinocereus
tamaulipensis,
Echinocereus
tamaulipensis subsp.
deherdtii,
Echinocereus
tamaulipensis subsp.
waldeisii,
Echinocereus
tuberosus,
Echinocereus
waldeisii, Wilcoxia
kroenleinii, Wilcoxia
poselgeri, Wilcoxia
tamaulipensis,
Wilcoxia tuberosa
órgano pequeño
sacasil, sacasil,
zacasil,
zacaxochil,
zacoxóchitl,
zocoxóchitl
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
22/101
19/2/2020
Cactaceae
Cactaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Echinocereus
Echinocereus
pulchellus
pulchellus
subsp.
subsp.
(Mart.) C.F. Först.
ex F. Seitz, 1870
weinbergii
(Weing.) N.P.
Taylor, 1997
Echinocereus
pulchellus subsp.
venustus,
Echinocereus
pulchellus var.
weinbergii,
Echinocereus
weinbergii
alicoche de bolita,
flor de tierra,
órgano pequeño
de bolita
(Britton & Rose)
N.P. Taylor, 1997
Echinocereus fitchii,
Echinocereus fitchii
subsp. bergmannii,
Echinocereus
melanocentrus,
Echinocereus
reichenbachii var.
albertii, Echinocereus
reichenbachii var.
fitchii
alicoche de Presa
Falcón, órgano
pequeño de
colores
Cereus schmollii,
Wilcoxia schmollii
cola de borrego,
organito, organito
de víbora, órgano
pequeño de
Querétaro, viejito
endémica
P
Cereus amoenus,
Cereus pulchellus,
Echinocactus
pulchellus,
Echinocereus
amoenus,
Echinocereus
pulchellus subsp.
sladkovskyi,
Echinocereus
pulchellus var.
amoenus,
Echinocereus
pulchellus var.
costatus, Echinopsis
amoena
alicoche flor de
tierra, órgano
pequeño flor de
tierra, pitaya
endémica
Pr
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
reichenbachii
Cactaceae
Echinocereus
schmollii
(Weing.) N.P.
Taylor, 1985
Cactaceae
Echinocereus
sciurus
(K. Brandegee)
Dams, 1904
alicoche ardilla,
órgano pequeño
ardilla
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
stoloniferus
W.T. Marshall,
1938
agi (Mayo),
biznaguita, choya,
hue tchuri
(Guarijío), órgano
pequeño de
estolones
endémica
Pr
Cactaceae
Echinocereus
subinermis
Salm-Dyck ex
Scheer, 1856
agi (Mayo), agui,
alicoche pelón,
órgano pequeño
pelón
endémica
Pr
Cactaceae
Echinomastus
erectocentrus
Cactaceae
Echinomastus
intertextus
Cactaceae
Echinomastus
subsp.
pulchellus
subsp.
fitchii
acunensis
(W.T. Marshall) U.
Guzmán, 2003
Echinomastus
acunensis,
Echinomastus
erectocentrus var.
acunensis, Neolloydia
erectocentra var.
acunensis
biznaga bola de
Acuña
P
biznaga bola
entretejida
A
Hester, 1945
Echinocactus
mariposensis,
Echinomastus
hispidus,
Echinomastus
mariposensis subsp.
fischeri, Neolloydia
mariposensis,
Pediocactus
mariposensis,
Sclerocactus
mariposensis
biznaga bola
blanca, biznaga
bola de mariposa,
cacto mariposa,
huevo de buey,
piñita
A
viejito
endémica
A
(Engelm.) Britton
& Rose, 1922
mariposensis
A
Cactaceae
Echinomastus
unguispinus
subsp.
durangensis
(Runge) U.
Guzmán, 2003
Echinocactus
durangensis,
Echinomastus
durangensis,
Echinomastus
unguispinus var.
durangensis,
Neolloydia
durangensis,
Pediocactus
unguispinus var.
durangensis,
Sclerocactus
unguispinus var.
durangensis,
Thelocactus
durangensis
Cactaceae
Echinomastus
unguispinus
subsp.
laui
(Gerhart Frank &
Zecher) Glass,
1997
Echinomastus laui,
Echinomastus
unguispinus var. laui
biznaga bola de
Lau
endémica
A
(Engelm.) Britton
& Rose, 1922
Echinocactus
unguispinus,
Echinomastus
mapimiensis,
Neolloydia
unguispina,
Pediocactus
unguispinus,
Sclerocactus
unguispinus,
Thelocactus
unguispinus
biznaga bola de
espinas de garra,
nido de pájaro
endémica
Pr
Echinomastus gautii,
Neolloydia gautii,
Neolloydia warnockii,
Pediocactus gautii,
Pediocactus
warnockii,
Sclerocactus
warnockii,
Turbinicarpus gautii
biznaga bola
amarilla, biznaga
bola café, biznaga
cono invertido
plateada
Cactaceae
Echinomastus
unguispinus
subsp.
unguispinus
Cactaceae
Echinomastus
warnockii
(L.D. Benson)
Glass & R.A.
Foster, 1975
Cactaceae
Epithelantha
bokei
L.D. Benson,
1969
Epithelantha ilariae,
Epithelantha
micromeris subsp.
bokei, Epithelantha
micromeris var. bokei
biznaga blanca de
Boquillas, biznaga
botoncitos
Pr
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
23/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Epithelantha
micromeris
Cactaceae
Escobaria
dasyacantha
Cactaceae
Escobaria
laredoi
Cactaceae
Escobaria
missouriensis
Cactaceae
Ferocactus
chrysacanthus
Cactaceae
Ferocactus
cylindraceus
Cactaceae
Ferocactus
emoryi
Cactaceae
Ferocactus
subsp.
subsp.
subsp.
chaffeyi
asperispina
rectispinus
haematacanthus
(Engelm.) F.A.C.
Weber ex Britton
& Rose, 1922
Epithelantha cryptica,
Epithelantha petri,
Epithelantha
spinosior, Mammillaria
micromeris
biznaga blanca
chilona, biznaga
de chilitos, botón,
botoncillo, chilitos,
chilotes, hikuli
mulato
(Tarahumara),
hikuli rosapara,
mulato, rosapara
(Britton & Rose)
N.P. Taylor, 1998
Escobaria chaffeyi,
Escobaria chaffeyi f.
viridiflora, Escobaria
dasyacantha var.
chaffeyi, Fobea
viridiflora
biznaga Escobar
de Cedros, viejita
endémica
Pr
(Glass & R.A.
Foster) N.P.
Taylor, 1979
Coryphantha laredoi,
Escobaria rigida
biznaga blanca,
biznaga Escobar
de El Cinco
endémica
Pr
(Boed.) N.P.
Taylor, 1998
Coryphantha
asperispina,
Escobaria
asperispina,
Escobaria
missouriensis var.
asperispina,
Neobesseya
asperispina
biznaga Escobar
de espinas
ásperas,
biznaguita
endémica
A
(Orcutt) Britton &
Rose, 1922
biznaga barril de
Isla de Cedros
endémica
A
(Engelm.) Orcutt,
1926
biznaga, biznaga
barril cilíndrica,
jiavuli (O'odham),
mojépe siml (Seri)
(Engelm. ex J.M.
Coult.) N.P.
Taylor, 1998
Echinocactus emoryi
var. rectispinus,
Ferocactus emoryi
var. rectispinus,
Ferocactus
rectispinus
(Salm-Dyck)
Bravo, 1930
Bisnaga
haematacantha,
Bisnaga pueblensis,
Echinocactus
electracanthus var.
haematacanthus,
Echinocactus
haematacanthus,
Ferocactus stainesii
var. haematacanthus
Pr
Pr
endémica
A
biznaga barril de
Puebla, biznaga
poblana
endémica
P
biznaga, biznaga
barril de acitrón,
biznaga bola,
biznaga costillona,
biznaga de dulce,
biznaga de
guamishí, biznaga
grande,
borrachitas,
cabuches,
guamichi,
guamichí (Hñahñu), guamishí,
huamishí,
hueycomitl
(Náhuatl), tuna de
biznaga, tuna de
viznaga, viznaga
endémica
Pr
Cactaceae
Ferocactus
histrix
(DC.) G.E. Linds.,
1955
Bisnaga
electracantha,
Bisnaga histrix,
Echinocactus
electracanthus,
Echinocactus histrix,
Echinocactus
melocactiformis,
Ferocactus
melocactiformis
Cactaceae
Ferocactus
johnstonianus
Britton & Rose,
1923
Ferocactus
acanthodes var.
johnstonianus
biznaga barril del
Angel de la
Guarda
endémica
Pr
(Galeotti ex SalmDyck) Werderm.,
1933
Echinocactus piliferus,
Echinocactus pilosus,
Echinocactus pilosus
f. flavispinus,
Echinocactus pilosus
var. pringlei,
Echinocactus pilosus
var. stainesii,
Echinocactus pringlei,
Echinocactus
stainesii, Ferocactus
piliferus, Ferocactus
piliferus f. flavispinus,
Ferocactus piliferus
var. stainesii,
Ferocactus pringlei,
Ferocactus stainesii,
Ferocactus stainesii
var. pilosus,
Ferocactus stainesii
var. pringlei
biznaga barril de
lima, biznaga
cabuchera,
biznaga colorada,
biznaga de lima,
biznaga roja,
cabuches, limón
de viznaga,
pochas, viznaga
de lima, viznaga
roja
endémica
Pr
G. Unger, 1974
Ferocactus
alamosanus subsp.
reppenhagenii,
Parrycactus
alamosanus subsp.
reppenhagenii,
Parrycactus
reppenhagenii
biznaga, biznaga
barril de
Coalcomán
endémica
Pr
Cactaceae
Ferocactus
pilosus
Cactaceae
Ferocactus
reppenhagenii
Cactaceae
Ferocactus
townsendianus
var.
townsendianus
Britton & Rose,
1922
Cactaceae
Ferocactus
viridescens
(Nut. ex Torr. & A.
Gray) Britton &
Rose, 1922
Echinocactus orcuttii,
Echinocactus
viridescens,
Ferocactus orcuttii,
Ferocactus
viridescens var.
littoralis, Ferocactus
viridescens var.
orcuttii
Cactaceae
Geohintonia
mexicana
Glass & Fitz-
Echinocactus
biznaga barril de
San José
A
biznaga barril
verdosa
A
biznaga del yeso
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
24/101
19/2/2020
Cactaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Glandulicactus
crassihamathus
Cactaceae
Glandulicactus
uncinatus
Cactaceae
Leuchtenbergia
principis
Cactaceae
Lophocereus
schottii
Cactaceae
Lophophora
diffusa
Cactaceae
Lophophora
williamsii
subsp.
uncinatus
Maurice, 1992
mexicanus
(F.A.C. Weber)
Backeb., 1940
Ancistrocactus
crassihamathus,
Ancistrocactus
mathssonii,
Echinocactus
crassihamathus,
Echinocactus
mathssonii,
Ferocactus
crassihamatus,
Ferocactus
mathssonii,
Glandulicactus
mathssonii,
Hamatocactus
crassihamatus,
Hamatocactus
uncinatus subsp.
crassihamathus,
Pediocactus
uncinatus var.
crassihamathus,
Sclerocactus
uncinatus subsp.
crassihamathus,
Sclerocactus
uncinatus var.
crassihamathus,
Thelocactus
crassihamathus
biznaga de
ganchos gruesos
endémica
A
(Galeotti ex Pfeiff.
& Otto) Backeb.,
1938
Ancistrocactus
uncinatus,
Echinocactus
uncinatus,
Echinomastus
uncinatus, Ferocactus
uncinatus,
Hamatocactus
uncinatus,
Pediocactus
uncinatus,
Sclerocactus
uncinatus,
Sclerocactus
uncinatus subsp.
uncinatus,
Thelocactus uncinatus
biznaga bola
uncinada, biznaga
uña de gato,
vaquita
endémica
A
biznaga palmilla
de San Pedro,
cactus agave,
escoba de bruja,
palmilla de San
Pedro
endémica
A
Hook., 1848
(Engelm.) Britton
& Rose, 1909
Cereus mieckleyanus,
Cereus palmeri,
Cereus sargentianus,
Cereus schottii,
Cereus schottii var.
australis,
Lophocereus
australis,
Lophocereus
mieckleyanus,
Lophocereus
sargentianus,
Lophocereus schottii
f. mieckleyanus,
Lophocereus schottii
f. monstruosus,
Lophocereus schottii
f. spiralis,
Lophocereus schottii
var. sargentianus,
Lophocereus schottii
var. tenuis,
Pachycereus schottii,
Pachycereus schottii
f. mieckleyanus,
Pachycereus schottii
f. monstruosus,
Pachycereus schottii
f. sargentianus,
Pachycereus schottii
f. spiralis,
Pachycereus schottii
var. australis,
Pachycereus schottii
var. tenuis, Pilocereus
sargentianus,
Pilocereus schottii,
Pilocereus schottii
var. sargentianus
barbón, cabeza de
viejo, cabeza
vieja, cardona,
ce:mi (O'odham),
cina, garambullo,
garambuyo,
hasahcápöj (Seri),
hehe is quisil
(Seri), hombre
viejo, mochi,
mojépe (Seri),
músaro (Yaqui),
muse, muso,
musue (Mayo),
muzue (Mayo),
pitahaya barbona,
pitaya barbona,
senita, sina, sina
barbona, sinita,
siñita, temi
(Ópata), tuna
barbona, uu
museo gobbunim
borokame (Yaqui),
viejo, zina, ziña
(Croizat) Bravo,
1967
Lophophora diffusa
subsp. kubesae,
Lophophora diffusa
subsp. swobodaiana,
Lophophora diffusa
var. koehresii,
Lophophora echinata
var. diffusa,
Lophophora koehresii,
Lophophora williamsii
subsp. diffusa,
Lophophora williamsii
var. diffusa,
Lophophora williamsii
var. koehresii, Peyotl
diffusus, Peyotl
koehresii
peyote de
Querétaro
Anhalonium lewinii,
Anhalonium williamsii,
Echinocactus lewinii,
Echinocactus
williamsii,
Echinocactus
williamsii var. lutea,
Lophophora albertovojtechii, Lophophora
echinata, Lophophora
echinata var. lutea,
Lophophora
jourdaniana,
Lophophora lewinii,
Lophophora lutea,
Lophophora lutea var.
bacánoc
(Tarahumara),
beyo (hña-hñu),
biznaga, botones
de mescal,
camaba
(Tepehuano), curi
(Cora), chice
(Cora), chiee
(Cora), el capullo,
el
resplandeciente,
hícore (Huichol),
hicori (Huichol),
hicouri
(Tarahumara-
(Lem. ex SalmDyck) J.M. Coult.,
1894
Pr
endémica
P
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
25/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
texana, Lophophora
pentagona,
Lophophora
pluricostata,
Lophophora williamsii
f. jourdaniana,
Lophophora williamsii
subsp. grymii,
Lophophora williamsii
var. decipiens,
Lophophora williamsii
var. echinata,
Lophophora williamsii
var. lewinii,
Lophophora williamsii
var. lutea,
Lophophora williamsii
var. pentagona,
Lophophora williamsii
var. pluricostata,
Peyotl zacatensis
Cactaceae
Mammillaria
albicans
(Britton & Rose)
A. Berger, 1929
Cactaceae
Mammillaria
albicoma
Boed., 1929
Cactaceae
Mammillaria
albilanata
(D.R. Hunt) D.R.
Hunt, 1997
Cactaceae
Mammillaria
anniana
subsp.
reppenhagenii
biznaga de la Isla
Santa Cruz
endémica
Pr
Escobariopsis
albicoma
biznaga
changuitos
endémica
Pr
Mammillaria
reppenhagenii
biznaga de
Reppenhagen
endémica
Pr
biznaga del Bernal
endémica
Pr
biznaga de lana
blanca, biznaga
de lana dorada
endémica
Pr
biznaga de
espinas aureas
endémica
Pr
biznaga de
Backeberg
endémica
Pr
biznaga de San
Vicente
endémica
Pr
endémica
P
biznaga de
Blossfeld
endémica
Pr
biznaga de la
Sierra de Bocas
endémica
Pr
Glass & R.A.
Foster, 1981
Cactaceae
Mammillaria
aureilanata
Backeb., 1938
Escobariopsis
aureilanata,
Mammillaria
aureilanata f. alba,
Mammillaria
aureilanata var. alba,
Mammillaria
cephalophora
Cactaceae
Mammillaria
aurihamata
Boed., 1928
Mammillaria
aureoviridis,
Mammillaria
schelhasii var.
aurihamata
Cactaceae
Mammillaria
backebergiana
Buchenau, 1966
Cactaceae
Cactaceae
Mammillaria
Mammillaria
baumii
Boed., 1926
bertholdii
Linzen, sp. nov.
2014
Cactaceae
Mammillaria
blossfeldiana
Boed., 1931
Cactaceae
Mammillaria
bocasana
Poselg., 1853
Huichol), hículi,
hícuri, híkoli
(Tarahumara),
híkori
(Tarahumara),
hikule waname
(Huichol), hikuli
(Huichol), híkuli
(Tarahumara),
híkuli huanamé
(Tarahumara),
híkuli walúla
(Tarahumara),
hikuli walula
saeliami (Huichol),
ho, houanamé
(Tarahumara),
huaname
(Tarahumara),
huatari (Cora),
icuri (Cora), jícoe,
jícoli
(Tarahumara),
jicore (Huichol),
jícori, jicori
(Huichol), jicule
(Huichol), jiculi
(Huichol), jiculi
huanamé
(Tarahumara),
jicure (Huichol),
jicuri (Huichol),
jicurite (Huichol),
jíkuri
(Tarahumara),
joutouri
(Tarahumara),
kamaba
(Tepehuano),
kamba
(Tepehuano),
meca, mezcal,
peyote, peyote
seni, peyotl
(Náhuatl),
rhaitoumuanitarihikuri (Huichol),
saelíami
(Tarahumara),
señi,
tzinouritehuahikuri (Huichol),
uocoui, venado
divino, wokowi,
xicora (Huichol),
xicori (Huichol)
Dolichothele baumii,
Mammillaria
radiaissima
Mammillaria
blossfeldiana var.
shurliana,
Mammillaria
goodridgii f. shurliana,
Mammillaria
goodridgii var.
blossfeldiana,
Mammillaria
shurliana,
Neomammillaria
blossfeldiana
Cactus bocasanus,
Cactus eschauzieri,
Chilita bocasana,
Chilita eschauzieri,
Chilita kunzeana,
Krainzia bocasana,
Krainzia bocasana
subsp. eschauzieri,
Mammillaria
bocasana subsp.
eschauzieri,
Mammillaria
erectohamata,
Mammillaria
eschauzieri,
Mammillaria
haehneliana,
Mammillaria hirsuta,
Mammillaria hirsuta
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
26/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
var. grandis,
Mammillaria
knebeliana,
Mammillaria
kunzeana,
Mammillaria
longicoma,
Neomammillaria
bocasana,
Neomammillaria
eschauzieri,
Neomammillaria
hirsuta,
Neomammillaria
kunzeana,
Neomammillaria
longicoma
Cactaceae
Mammillaria
bombycina
Quehl, 1910
Chilita bombycina,
Escobariopsis
bombycina,
Neomammillaria
bombycina
biznaga de seda,
biznaguita vitrea
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
boolii
G.E. Linds., 1953
Bartschella boolii
biznaga de Bahía
de San Pedro,
cabeza de viejo
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
brandegeei
(Boed.) D.R. Hunt,
1997
Mammillaria dawsonii,
Mammillaria glareosa,
Neomammillaria
dawsonii
biznaga vieja de
Punta Prieta,
biznaga viejilla
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
candida
subsp.
glareosa
biznaga cabeza
de viejo
Scheidw., 1838
A
Cactaceae
Mammillaria
capensis
(H.E. Gates) R.T.
Craig, 1945
Cochemiea capensis,
Mammillaria dioica
var. capensis,
Neomammillaria
capensis
Cactaceae
Mammillaria
carmenae
Castañeda, 1954
Escobariopsis
carmenae
biznaga de la Reja
endémica
P
carretii
Rebut ex K.
Schum., 1898
Chilita carretii,
Dolichothele carretii,
Mammillaria saffordii,
Neomammillaria
carretii,
Neomammillaria
saffordii
biznaga de
chilitos, biznaga
de Icamole
endémica
Pr
Bartschella cerralboa,
Mammillaria armillata
subsp. cerralboa,
Mammillaria dioica
var. cerralboa,
Neomammillaria
cerralboa
biznaga de la Isla
Cerralbo
endémica
Pr
biznaga de
Coahuila
endémica
A
(Britton & Rose)
D.R. Hunt, 1997
Mammillaria fobeana,
Mammillaria ruestii,
Mammillaria
yucatanensis,
Neomammillaria
ruestii,
Neomammillaria
yucatanensis
biznaga de
Yucatán
endémica
Pr
DC., 1828
Cactus crinitus,
Krainzia crinita,
Mammillaria
ancistroides,
Mammillaria
criniformis,
Mammillaria crinita
var. pauciseta,
Mammillaria
glochidiata var. crinita,
Mammillaria
mollihamata,
Mammillaria
pubispina,
Mammillaria
schelhasii
biznaga de
espinas pilosas,
biznaga de
espinas
pubescentes
endémica
Pr
biznaga de crines
cortos, biznaga de
espinas blancas,
biznaga de palos
altos, biznaga
pubescente
endémica
P
biznaga, biznaga
de Painter,
biznaga pigmea,
biznaguita de
chilitos
endémica
Pr
biznaga con
espinas en cruz,
biznaguita
endémica
Pr
biznaga engañosa
endémica
Pr
biznaga de la
Sierra Juárez,
cabeza de bruja
endémica
Pr
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
Cactaceae
Mammillaria
cerralboa
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Cactaceae
Mammillaria
coahuilensis
(Boed.) Moran,
1953
Cactaceae
Cactaceae
Mammillaria
Mammillaria
columbiana
crinita
subsp.
subsp.
yucatanensis
crinita
Cactaceae
Mammillaria
crinita
subsp.
leucantha
(Boed.) D.R. Hunt,
1997
Krainzia crinita subsp.
leucantha,
Mammillaria
brevicrinita,
Mammillaria
leucantha,
Mammillaria moellervaldeziana,
Mammillaria puberula,
Mammillaria tezontle
Cactaceae
Mammillaria
crinita
subsp.
painteri
(Rose ex Quehl)
U. Guzmán, 2003
Mammillaria painteri,
Mammillaria
pygmaea,
Neomammillaria
painteri,
Neomammillaria
pygmaea
Cactaceae
Mammillaria
crucigera
Mart., 1832
Cactaceae
Mammillaria
decipiens
subsp.
decipiens
Scheidw., 1838
Cactus decipiens,
Chilita decipiens,
Dolichothele
decipiens, Krainzia
decipiens,
Neomammillaria
decipiens,
Pseudomammillaria
decipiens
Cactaceae
Mammillaria
deherdtiana
subsp.
deherdtiana
Farwig, 1969
Bartschella
deherdtiana
Cactaceae
Mammillaria
deherdtiana
subsp.
dodsonii
(Bravo) D.R. Hunt,
1997
Bartschella
deherdtiana subsp.
dodsonii, Mammillaria
deherdtiana var.
dodsonii, Mammillaria
dodsonii
biznaga de Los
Cabos
endémica
Pr
biznaga de San
Felipe del Agua,
cabeza de bruja
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
27/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Mammillaria
dioica
Cactaceae
Mammillaria
dixanthocentron
subsp.
angelensis
(R.T. Craig) D.R.
Hunt, 1998
Cochemiea dioica
subsp. angelensis,
Mammillaria
angelensis,
Mammillaria dioica f.
angelensis
biznaga angelina
endémica
Pr
Backeb. ex
Mottram, 1980
Mammillaria
dixanthocentron var.
rubrispina
biznaga, biznaga
dos espinas
amarillas
endémica
Pr
biznaga de caliz
rojo, biznaga de
dos formas,
biznaga de
Tecocoyuca
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
duoformis
R.T. Craig & E.Y.
Dawson, 1948
Mammillaria
claviformis,
Mammillaria
duoformis var.
rectiformis,
Mammillaria
duoformis var.
xuchiapensis,
Mammillaria
erythrocalix,
Mammillaria rossiana
Cactaceae
Mammillaria
duwei
Rogoz. & P.J.
Braun, 1985
Mammillaria nana
subsp. duwei,
Mammillaria
trichacantha subsp.
duwei
biznaga de La Luz
endémica
Pr
biznaga de
muchas formas,
biznaga de
semillas rojas
endémica
A
biznaga de
Evermann
endémica
Pr
biznaga de
Chapala, biznaga
variable
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
erythrosperma
Boed., 1918
Chilita erythrosperma,
Chilita multiformis,
Krainzia
erysthrosperma,
Mammillaria
multiformis,
Neomammillaria
multiformis
Cactaceae
Mammillaria
evermanniana
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Neomammillaria
evermanniana
Cactaceae
Mammillaria
fittkaui
Glass & R.A.
Foster, 1971
Cactaceae
Mammillaria
gaumeri
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Mammillaria heyderi
subsp. gaumeri,
Neomammillaria
gaumeri
biznaga pol
tsakam, k'lix
pak'am (Maya),
mulix-po (Maya),
pol-tsakam (Maya)
, pool miis (Maya),
pool tsakam
endémica
P
Scheer ex SalmDyck, 1850
Cactus goodridgii,
Chilita goodridgii,
Mammillaria
goodridgii var.
rectispina,
Mammillaria
rectispina,
Neomammillaria
goodridgii
biznaga de espina
recta, biznaga
llavina, llavina
endémica
Pr
Runge, 1889
Mammillaria
durangicola,
Mammillaria
papasquiarensis,
Mammillaria
tesopacensis var.
papasquiarensis,
Mammillaria
zeyeriana,
Neomammillaria
zeyeriana
biznaga de
Cuencame,
biznaga de
chilitos, biznaga
de la Sierra Bola,
biznaga de
Papasquiaro,
biznaga de Zeyer
endémica
Pr
Werderm., 1928
Bartschella
guelzowiana, Krainzia
guelzowiana,
Mammillaria
guelzowiana var.
robustior, Mammillaria
guelzowiana var.
splendens,
Phellosperma
guelzowiana
biznaga de
Durango, huevos
de toro
endémica
A
(Bravo) Boed. ex
Backeb. & F.M.
Knuth, 1936
Mammillaria
guerreronis var. recta,
Mammillaria
guerreronis var.
subhamata,
Mammillaria
guerreronis var.
zopilotensis,
Mammillaria
zopilotensis,
Neomammillaria
guerreronis
biznaga de
Guerrero
endémica
Pr
biznaguita blanca
de chiles, biznaga
de San Angel,
chilitos
endémica
P
Cactaceae
Cactaceae
Cactaceae
Mammillaria
Mammillaria
Mammillaria
goodridgii
grusonii
guelzowiana
Cactaceae
Mammillaria
guerreronis
Cactaceae
Mammillaria
haageana
subsp.
haageana
Pfeiff., 1836
Cactus haageanus,
Mammillaria
acanthophlegma,
Mammillaria collina,
Mammillaria dealbata,
Mammillaria donatii,
Mammillaria dyckiana,
Mammillaria elegans,
Mammillaria elegans
var. dealbata,
Mammillaria elegans
var. haageana,
Mammillaria elegans
var. longicaudata,
Mammillaria elegans
var. lupina,
Mammillaria elegans
var. teyuca,
Mammillaria
haageana subsp.
elegans, Mammillaria
haageana subsp. sanangelensis,
Mammillaria
haageana var. collina,
Mammillaria kunthii,
Mammillaria sanangelensis,
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
28/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Neomammillaria
collina,
Neomammillaria
dealbata,
Neomammillaria
donatii,
Neomammillaria
haageana
Cactaceae
Mammillaria
Werderm., 1929
hahniana
biznaga con
cerdas, biznaga
vieja de la sierra
de Jalpan
endémica
A
biznaga de El
Papayo
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
heidiae
Krainz, 1975
Bartschella heidiae,
Mammillaria
zephyranthoides
subsp. heidiae,
Mammillaria
zephyranthoides var.
heidiae
Cactaceae
Mammillaria
hernandezii
Glass & R.A.
Foster, 1983
Bartschella
hernandezii
biznaga de
Hernández,
biznaguita
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
herrerae
Werderm., 1931
Escobariopsis
herrerae
biznaga bola de
hilo, biznaga de
chilitos, bola de
estambre
endémica
P
Cactaceae
Mammillaria
huitzilopochtli
D.R. Hunt, 1979
biznaga, biznaga
del dios sol,
guerra
endémica
P
Cactaceae
Mammillaria
humboldtii
C. Ehrenb., 1840
Cactus humboldtii,
Escobariopsis
humboldtii
biznaga bola de
nieve, granizos
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
insularis
H.E. Gates, 1938
Bartschella insularis
biznaga insular
endémica
Pr
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Mammillaria johnstonii
var. guaymensis,
Mammillaria johnstonii
var. sancarlensis,
Neomammillaria
johnstonii
biznaga de Bahía
de San Carlos
endémica
Pr
(Diers) D.R. Hunt,
1997
Mammillaria beiselii,
Mammillaria nagliana,
Mammillaria tropica
biznaga de Beisel,
biznaga de Nagl
endémica
Pr
Boed., 1927
Mammillaria
brauneana
biznaga de
Calabazas
endémica
A
biznaga de
Knippel
endémica
Pr
(Krainz) Krainz,
1971
Escobariopsis
kraehenbuehlii,
Pseudomammillaria
kraehenbuehlii
biznaga alpina
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
johnstonii
Cactaceae
Mammillaria
karwinskiana
Cactaceae
Mammillaria
klissingiana
Cactaceae
Mammillaria
subsp.
beiselii
Quehl, 1907
knippeliana
Cactaceae
Mammillaria
kraehenbuehlii
Cactaceae
Mammillaria
laui
subsp.
dasyacantha
(D.R. Hunt) D.R.
Hunt, 1997
Escobariopsis laui
subsp. dasyacantha,
Mammillaria laui f.
dasyacantha,
Mammillaria subducta
var. dasyacantha
biznaga de Lau
endémica
P
Cactaceae
Mammillaria
laui
subsp.
laui
D.R. Hunt, 1979
Escobariopsis laui
biznaga de Lau
endémica
P
K. Brandegee,
1904
Chilita lenta,
Escobariopsis lenta,
Mammillaria
roseocentra,
Neomammillaria lenta
biznaga de
centrales rosadas,
biznaga de
chilitos, biznaga
de Viesca
endémica
A
Mammillaria
cobrensis,
Mammillaria lindsayi f.
narlinii, Mammillaria
lindsayi var.
cobrensis,
Mammillaria lindsayi
var. robustior,
Mammillaria lindsayi
var. rubriflora,
Mammillaria
sinforosensis,
Mammillaria
sinforosensis f.
rubriflora, Mammillaria
sinforosensis subsp.
cobrensis,
Mammillaria
sinforosensis subsp.
marionae
biznaga de
Lindsay
endémica
Pr
biznaga de flor
grande
endémica
A
DC., 1828
Cactus longimammus,
Cactus uberiformis,
Dolichothele
longimamma,
Dolichothele
longimamma subsp.
uberiformis,
Dolichothele
uberiformis,
Mammillaria
longimamma var.
uberiformis,
Mammillaria
uberiformis,
Neomammillaria
longimamma,
Neomammillaria
uberiformis
biznaga, biznaga
de dedos largos,
biznaga de teta,
biznaguita, chichis
de yegua, deditos,
dedos largos,
peotillo
endémica
A
Mammillaria magnifica
var. minor
biznaga del Peñón
de Amayuca
endémica
Pr
biznaga de Marks
endémica
Pr
biznaga de La
Cañada
endémica
P
biznaga de
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
lenta
Cactaceae
Mammillaria
lindsayi
R.T. Craig, 1940
Cactaceae
Mammillaria
longiflora
(Britton & Rose)
A. Berger, 1929
Cactaceae
Mammillaria
longimamma
Cactaceae
Mammillaria
magnifica
Buchenau, 1967
Cactaceae
Mammillaria
marksiana
Krainz, 1948
Cactaceae
Mammillaria
mathildae
Kraehenb. &
Krainz, 1973
Escobariopsis fittkaui
subsp. mathildae,
Mammillaria fittkaui
subsp. mathildae
Cactaceae
Mammillaria
matudae
Bravo, 1956
Mammillaria matudae
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
29/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Mammillaria
melaleuca
Cactaceae
Mammillaria
melanocentra
subsp.
rubrograndis
var. serpentiformis
Matuda
Karw. ex SalmDyck, 1850
Cactus melaleucus,
Dolichothele
melaleuca,
Mammillaria paulii
biznaga negra y
blanca
endémica
A
(Repp. & A.B.
Lau) D.R. Hunt,
1997
Mammillaria
rubrograndis
biznaga grande
rojiza
endémica
Pr
biznaga de cerro
Mercado
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
mercadensis
Patoni, 1908
Chilita mercadensis,
Escobariopsis
mercadensis,
Mammillaria
ocamponis,
Neomammillaria
mercadensis
Cactaceae
Mammillaria
meyranii
Bravo, 1956
Mammillaria meyranii
var. michoacana
biznaga de
Meyrán
endémica
Pr
Krainzia microhelia,
Leptocladodia
microhelia,
Leptocladodia
microhelia f.
microheliopsis,
Leptocladodia
microheliopsis,
Mammillaria
droegeana,
Mammillaria
microhelia var.
microheliopsis,
Mammillaria
microheliopsis
biznaga de
chilitos, biznaga
del sol pequeño
endémica
Pr
biznaga del río
Sonora
endémica
Pr
biznaga de
Cowper, biznaga
de Moeller
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
microhelia
Werderm., 1930
Cactaceae
Mammillaria
miegiana
W.H. Earle, 1972
Cactaceae
Mammillaria
moelleriana
Boed., 1924
Escobariopsis
moelleriana,
Mammillaria
cowperae,
Neomammillaria
moelleriana
Cactaceae
Mammillaria
multidigitata
Radley ex G.E.
Linds., 1947
Bartschella
multidigitata,
Mammillaria dioica
var. multidigitata
biznaga de
muchos dedos
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
nana
Backeb. ex
Mottram, 1980
Mammillaria
felipensis,
Mammillaria
monancistracantha,
Mammillaria
trichacantha
biznaga de San
Felipe, biznaga
enana
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
napina
J.A. Purpus, 1912
Bartschella napina,
Mammillaria napina
var. centrispina,
Neomammillaria
napina
biznaga, biznaga
nabo
endémica
P
biznaga de
Palmer
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
neopalmeri
R.T. Craig, 1945
Bartschella palmeri,
Cactus palmeri,
Chilita palmeri,
Mammillaria dioica
var. insularis,
Mammillaria dioica
var. neopalmeri,
Mammillaria palmeri,
Neomammillaria
palmeri
Cactaceae
Mammillaria
orcuttii
Boed., 1930
Mammillaria
phantasma
biznaga de Orcutt
endémica
Pr
oteroi
Glass & R.A.
Foster, 1975
Escobariopsis oteroi
biznaga de Otero,
biznaga ganchuda
endémica
A
parkinsonii
C. Ehrenb., 1840
Cactus parkinsonii,
Mammillaria
auriareolis,
Mammillaria avilacamachoi,
Mammillaria
dietrichiae,
Mammillaria
morganiana,
Mammillaria
parkinsonii var.
dietrichae,
Mammillaria rosensis,
Mammillaria
tiegeliana,
Neomammillaria
parkinsonii
biznaga, biznaga
blanca, biznaga
de aréola dorada,
biznaga de
chilitos, biznaga
de San Onofre,
biznaguita,
biznaguita de
chilitos
endémica
Pr
Neomammillaria
pectinata,
Pelecyphora
aselliformis var.
pectinifera,
Pelecyphora
pectinata, Solisia
pectinata
biznaga
cochilinque,
cochilinque,
cochinito
endémica
A
Neomammillaria
peninsularis
biznaga pitayita
endémica
Pr
Cactaceae
Cactaceae
Mammillaria
Mammillaria
Cactaceae
Mammillaria
pectinifera
(Stein) F.A.C.
Weber, 1898
Cactaceae
Mammillaria
peninsularis
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Cactaceae
Mammillaria
pennispinosa
Krainz, 1948
biznaga de
chilitos, biznaga
de espinas
plumosas
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
perezdelarosae
Bravo &
Scheinvar, 1985
biznaga de Lagos
de Moreno,
biznaguita
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
pilispina
J.A. Purpus, 1912
endémica
Pr
Escobariopsis
pilispina,
Escobariopsis
rayonensis,
Mammillaria odehnalii,
Mammillaria
rayonensis,
Mammillaria
sanluisensis,
Mammillaria subtilis,
Neolloydia pilispina
biznaga de
espinas pilosas,
biznaga de San
Luis
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
30/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Mammillaria
plumosa
F.A.C. Weber,
1898
Chilita plumosa,
Escobariopsis
plumosa,
Neomammillaria
plumosa
biznaga plumosa,
bola de nieve
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
rettigiana
Boed., 1930
Escobariopsis
rettigiana,
Mammillaria
flavihamata,
Mammillaria gilensis,
Mammillaria
posseltiana
biznaga de Rettig,
biznaga de San
Gil, biznaguita de
ganchos amarillos
endémica
Pr
biznaga de
cabezas aureas
endémica
A
biznaga de Pringle
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
rhodantha
subsp.
aureiceps
(Lem.) D.R. Hunt,
1997
Cactus aureiceps,
Mammillaria
aureiceps,
Mammillaria
rhodantha subsp.
odieriana,
Mammillaria
rhodantha subsp.
santarosensis,
Mammillaria
rhodantha var.
aureiceps,
Neomammillaria
aureiceps
Cactaceae
Mammillaria
rhodantha
subsp.
pringlei
(J.M. Coult.) D.R.
Hunt, 1997
Cactus pringlei,
Mammillaria parensis,
Mammillaria pringlei,
Neomammillaria
pringlei
Cactaceae
Mammillaria
roseoalba
Boed., 1929
biznaga de
chilitos, biznaga
de flor rosa pálido
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
saboae
Glass, 1966
biznaga de Sabo,
jicari
endémica
A
R. González,
1992
Escobariopsis
sanchez-mejoradae
biznaga de
SánchezMejorada
endémica
P
Cactaceae
Mammillaria
sanchezmejoradae
Cactaceae
Mammillaria
schiedeana
subsp.
schiedeana
C. Ehrenb., 1838
Cactus schiedeanus,
Chilita schiedeana,
Escobariopsis
schiedeana,
Neomammillaria
schiedeana
biznaga de
Metztitlán
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
schiedeana
subsp.
dumetorum
(J.A. Purpus) D.R.
Hunt, 1997
Mammillaria
dumetorum,
Mammillaria
schiedeana var.
dumetorum
biznaga de San
Rafael
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
schwarzii
Shurly, 1949
Krainzia schwarzii,
Mammillaria shurlyi
biznaga de
Schwarz
endémica
Pr
G. Lodd. ex SalmDyck, 1850
Cochemiea senilis,
Mamillopsis diguetii,
Mamillopsis senilis,
Mammillaria diguetii,
Mammillaria senilis
var. diguetii
biznaga cabeza
de viejo, cabeza
de vieja, cabeza
de viejo, hikuli
rosapara, hikuri
(Tarahumara),
peyote de San
Pedro, viejo,
wichuriki
(Tarahumara)
endémica
A
Backeb., 1952
Mammillaria
pectinifera f.
solisioides,
Mammillaria
pectinifera subsp.
solisioides, Solisia
solisioides
biznaga
pseudocochilinque
endémica
A
(Bravo) D.R. Hunt,
1997
Mammillaria
pilcayensis
biznaga de
Pilcaya
endémica
Pr
(Britton & Rose)
Orcutt, 1926
Mammillaria
auricantha,
Mammillaria
auritricha,
Mammillaria
bellacantha,
Mammillaria
canelensis,
Mammillaria floresii,
Mammillaria
hertrichiana,
Mammillaria
hertrichiana var.
robustior, Mammillaria
laneusumma,
Mammillaria
maycobensis,
Mammillaria
mayensis,
Mammillaria
montensis,
Mammillaria
montensis var.
monocentra,
Mammillaria
montensis var.
quadricentra,
Mammillaria standleyi
var. robustispina,
Mammillaria
temorisensis,
Mammillaria
tinuvieliae,
Mammillaria xanthina,
Neomammillaria
standleyi,
Neomammillaria
xanthina
biznaga amarilla,
jicuri (Huichol)
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
senilis
Cactaceae
Mammillaria
solisioides
Cactaceae
Mammillaria
spinosissima
Cactaceae
Mammillaria
standleyi
subsp.
pilcayensis
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
31/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cactaceae
Mammillaria
stella-de-tacubaya
Heese, 1904
Escobariopsis
lasiacantha subsp.
magallanii,
Mammillaria
lasiacantha f.
magallanii,
Mammillaria
lasiacantha f. stellade-tacubaya,
Mammillaria
lasiacantha subsp.
magallanii,
Mammillaria
lasiacantha var.
hamatispina,
Mammillaria
magallanii,
Mammillaria
magallanii var.
hamatispina,
Mammillaria
neobertrandiana,
Mammillaria
tacubayensis,
Neomammillaria
tacubayensis
Cactaceae
Mammillaria
surculosa
Boed., 1931
Dolichothele
surculosa
tayloriorum
Glass & R.A.
Foster, 1975
Cactaceae
Mammillaria
biznaga chica,
biznaga de
chilitos, biznaga
de Viesca,
biznaga estrella
de Tacubaya,
biznaguita,
gladiola
endémica
Pr
biznaga con
chupones
endémica
Pr
biznaga de Taylor
endémica
Pr
biznaga de peñas
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
tepexicensis
J. Meyrán, 1991
Krainzia tepexicensis,
Mammillaria longiflora
subsp. tepexicensis
Cactaceae
Mammillaria
theresae
Cutak, 1967
Cochemiea theresae,
Mammillaria saboae
var. theresae
biznaga de
Coneto
endémica
P
Cactaceae
Mammillaria
thornberi
(R.T. Craig) D.R.
Hunt, 1997
Bartschella aquensis,
Mammillaria thornberi
var. aquensis,
Mammillaria aquensis
biznaga del Yaqui
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
tonalensis
D.R. Hunt, 1979
Escobariopsis
tonalensis
biznaga de Tonalá
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
varieaculeata
Buchenau, 1966
biznaga de
espinas variables
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
weingartiana
Boed., 1932
Escobariopsis
weingartiana,
Mammillaria
unihamata
biznaga de un
gancho, biznaga
de Weingart
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
wiesingeri
Boed., 1933
Cactus erectacanthus,
Mammillaria
erectacantha,
Mammillaria mundtii
biznaga de
espinas rectas,
biznaga de Mundt,
biznaga de
Wiesinger,
biznaguita de
chilitos
endémica
A
Cactaceae
Mammillaria
xaltianguensis
Sánchez-Mej.,
1975
biznaga de flor de
barriga, biznaga
de tallo pequeño,
biznaga de
Xaltianguis
endémica
Pr
Cactaceae
Mammillaria
zeilmanniana
Boed., 1931
Mammillaria crinita f.
zeilmanniana
biznaga de
Zeilmann
endémica
Pr
Scheidw., 1841
Bartschella
zephyranthoides,
Cactus
zephyranthoides,
Chilita
zephyranthoides,
Dolichothele
zephyranthoides,
Neomammillaria
zephyranthoides
biznaga de
chilitos, biznaga
de flor occidental,
biznaga
ganchuda,
biznaguita
endémica
A
cactus melón con
gorro, viznaga,
viznaga de dulce
cactus melón de
Jalisco
Cactaceae
Mammillaria
subsp.
yaquensis
zephyranthoides
Cactaceae
Melocactus
curvispinus
subsp.
curvispinus
Pfeiff., 1837
Cactus maxonii,
Cactus oaxacensis,
Cactus ruestii, Cactus
salvador, Melocactus
delessertianus,
Melocactus
guatemalensis,
Melocactus maxonii,
Melocactus
oaxacensis,
Melocactus ruestii,
Melocactus ruestii
subsp. cintalapensis
Cactaceae
Melocactus
curvispinus
subsp.
dawsonii
(Bravo) N.P.
Taylor, 1991
Melocactus dawsonii
Cereus pensilis,
Echinocereus pensilis
Cactaceae
Morangaya
pensilis
(K. Brandegee)
G.D. Rowley,
1974
Cactaceae
Obregonia
denegrii
Fric, 1925
Ariocarpus denegrii,
Strombocactus
denegrii
biznaga de
Obregón,
obregonita
Cactaceae
Opuntia
arenaria
Engelm., 1856
Opuntia polyacantha
var. arenaria
nopal de dunas
P
endémica
A
endémica
Pr
endémica
A
Pr
Cactaceae
Opuntia
bravoana
E.M. Baxter, 1933
nopal, nopal de
Bravo
endémica
Pr
Cactaceae
Opuntia
excelsa
Sánchez-Mej.,
1972
nopal excelso
endémica
Pr
Cactaceae
Ortegocactus
macdougallii
Alexander, 1961
biznaga pistache
endémica
A
Neobesseya
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
32/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
macdougallii
de Chico Ortega
peoti, peotillo,
peotillo falso,
peyote, peyote
meco, peyotillo
endémica
Pr
biznaga piña,
cacto piña de
pino, peotillo
escamoso, piñita
endémica
A
Cactaceae
Pelecyphora
aselliformis
C. Ehrenb., 1843
Ariocarpus
aselliformis
Cactaceae
Pelecyphora
strobiliformis
(Werderm.) Fric &
Schelle ex Kreuz.,
1935
Ariocarpus
strobiliformis,
Encephalocarpus
strobiliformis
Cactaceae
Peniocereus
greggii
(Engelm.) Britton
& Rose, 1909
Cactaceae
Peniocereus
lazaro-cardenasii
(J.L. Contr., J.
Jiménez Ram.,
Sánchez-Mej. &
C.A. Toledo) D.R.
Hunt, 1991
Neoevansia lazarocardenasii, Wilcoxia
lazaro-cardenasii
tasajillo de
Cárdenas
endémica
Pr
Cactaceae
Peniocereus
marianus
(Gentry) SánchezMej., 1962
Wilcoxia mariana
nómon (Mayo),
nono-o (Yaqui),
sacamatraca,
sarramatraca,
sina, tasajillo
piloso
endémica
Pr
Cactaceae
Peniocereus
zopilotensis
(J. Meyrán) Buxb.,
1975
Neoevansia
zopilotensis, Wilcoxia
zopilotensis
tasajillo de El
Arenal
endémica
Pr
Cactaceae
Pilosocereus
cometes
(Scheidw.) Byles
& G.D. Rowley,
1957
Cephalocereus
cometes, Cereus
cometes, Pilocereus
cometes, Pilocereus
jubatus
cabeza de viejo,
pitayo viejo, pitayo
viejo pitayón,
pitayón, viejo
endémica
Pr
(F.A.C. Weber ex
K. Schum.) Bravo
& Buxb., 1961
Carnegiea fulviceps,
Cephalocereus
fulviceps, Cereus
fulviceps, Mitrocereus
chrysomallus,
Mitrocereus fulviceps,
Pachycereus
columna-trajani,
Pachycereus
chrysomallus,
Pachycereus
fulviceps, Pilocereus
fulviceps
cardón, cardón
gigante de
Tehuacán, huevos
de león, órgano
endémica
Pr
(Britton & Rose)
T. MacDoug. &
Miranda, 1954
Pachycereus gaumeri,
Anisocereus gaumeri,
Cereus yucatanensis
chak-kulul (Maya),
k'an chooch
(Maya), kanzacam
(Maya), kanzakán
(Maya), kulul
(Maya), kuluub
(Maya), nej kisin
(Maya), ne-kisin
(Maya), órgano
kanzacam, sakkulul (Maya),
tso'ots paak'am
(Maya), zak-kulul
(Maya)
endémica
P
(N.P. Taylor)
Lüthy, 2003
Echinocactus beguinii,
Gymnocactus
beguinii, Neolloydia
beguinii, Neolloydia
glassii, Neolloydia
smithii var. beguinii,
Thelocactus beguinii,
Turbinicarpus
beguinii,
Turbinicarpus beguinii
subsp. haenkeanus,
Turbinicarpus beguinii
subsp. senilis
endémica
Pr
(Fric ex A. Berger)
Buxb. & Oehme,
1942
Echinocactus
mandragora,
Gymnocactus
mandragora, Lodia
mandragora,
Neolloydia
mandragora,
Pediocactus
mandragora,
Thelocactus
mandragora,
Turbinicarpus
mandragora
biznaga raíz de
papa, cola de
venado,
mandrágora
endémica
A
biznaga cono
invertido
subterránea
endémica
A
pitayita nocturna
helecho
endémica
A
pitayita nocturna
pilosa
endémica
Pr
endémica
A
Cactaceae
Cactaceae
Cactaceae
Cactaceae
Pseudomitrocereu
s
Pterocereus
Rapicactus
Rapicactus
fulviceps
gaumeri
beguinii
mandragora
subsp.
subsp.
gaumeri
beguinii
ho'ok wa'o
(O'odham),
huevos de
venado, pitahayo,
pitayo, reina de la
noche, tasajillo de
Chihuahua
Cactaceae
Rapicactus
subterraneus
(Backeb.) Buxb. &
Oehme, 1942
Echinocactus
subterraneus,
Gymnocactus
subterraneus,
Neolloydia
subterranea,
Pediocactus
subterraneus,
Thelocactus
subterraneus,
Turbinicarpus
mandragora subsp.
subterraneus,
Turbinicarpus
subterraneus
Cactaceae
Selenicereus
anthonyanus
(Alexander) D.R.
Hunt, 1989
Cryptocereus
anthonyanus
Pr
Cactaceae
Selenicereus
atropilosus
Kimnach, 1978
Cactaceae
Selenicereus
chrysocardium
(Alexander)
Kimnach, 1991
Epiphyllum
chrysocardium
Cactaceae
Stenocactus
coptonogonus
(Lem.) A. Berger
ex A.W. Hill, 1933
Echinocactus
coptonogonus,
Echinofossulocactus
coptonogonus,
Ferocactus
coptonogonus
biznaga undulada
costilluda, cactus
cerebro
endémica
Pr
Cactaceae
Stenocactus
sulphureus
(A. Dietr.) Bravo,
1982
Echinocactus
sulphureus,
biznaga undulada
de flor amarilla
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
33/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Echinofossulocactus
caespitosus,
Echinofossulocactus
sulphureus
Cactaceae
Stenocereus
chacalapensis
(Bravo & T.
MacDoug.) Buxb.,
1961
Glandulicereus
chacalapensis,
Rathbunia
chacalapensis,
Ritterocereus
chacalapensis
pitayo gigante
endémica
Pr
Cactaceae
Stenocereus
eruca
(Brandegee) A.C.
Gibson & K.E.
Horak, 1979
Cereus eruca,
Lemaireocereus
eruca,
Machaerocereus
eruca, Rathbunia
eruca
casa de ratas,
chilenola,
chirinola, chirinole,
pitayo chirinola
endémica
A
Cactaceae
Stenocereus
martinezii
(J.G. Ortega)
Buxb., 1961
Glandulicereus
martinezii,
Lemaireocereus
martinezii, Rathbunia
martinezii
pitahayo, pitayo,
pitayo de Martínez
endémica
Pr
Cactaceae
Strombocactus
disciformis
(DC.) Britton &
Rose, 1922
biznaga trompo,
falso peyote,
peyote, peyotillo
endémica
A
Echinocactus bicolor
var. bolaensis,
Echinocactus
bolaensis, Ferocactus
bicolor var. bolaensis,
Thelocactus bicolor
var. bolaensis
biznaga blanca,
biznaga pezón
bicolor
endémica
A
biznaga pezón de
Schwarz
endémica
Pr
endémica
Pr
Cactaceae
Thelocactus
bicolor
subsp.
bolaensis
(Runge) Doweld,
1999
Cactaceae
Thelocactus
bicolor
subsp.
schwarzii
(Backeb.) N.P.
Taylor, 1998
Ferocactus bicolor
var. schwarzii,
Thelocactus bicolor
var. schwarzii,
Thelocactus schwarzii
(Glass & R.A.
Foster) Glass,
1997
Thelocactus
conothelos subsp.
flavus, Thelocactus
conothelos var.
aurantiacus,
Thelocactus flavus,
Thelocactus
panarottoanus,
Torreycactus
conothelos subsp.
aurantiacus,
Torreycactus
conothelos var.
aurantiacus
Cactaceae
Thelocactus
conothelos
Cactaceae
Thelocactus
hastifer
(Werderm. &
Boed.) F.M.
Knuth, 1936
Echinocactus hastifer,
Ferocactus hastifer
biznaga pezón
hastada
endémica
A
heterochromus
(F.A.C. Weber)
Oosten, 1940
Echinocactus
heterochromus,
Ferocactus
heterochromus,
Thelocactus bicolor
subsp.
heterochromus,
Thelocactus pottsii
biznaga pezón
cromatica
endémica
A
(Zucc. ex Pfeiff.)
Britton & Rose,
1923
Echinocactus
ehrenbergii,
Echinocactus
leucacanthus,
Echinocactus
porrectus, Ferocactus
leucacanthus,
Thelocactus
ehrenbergii,
Thelocactus
leucacanthus var.
ehrenbergii,
Thelocactus
leucacanthus var.
porrectus,
Thelocactus porrectus
biznaga pezón de
espinas blancas,
biznaguita
endémica
Pr
(Rebut ex Quehl)
Glass, 1969
Echinocactus
macdowellii,
Echinomastus
macdowellii,
Neolloydia
macdowellii,
Thelocactus
conothelos var.
macdowellii,
Thelocactus
conothelos var. sniceri
biznaga pezón de
Macdowell, nido
de pájaro
endémica
A
(Quehl) Glass,
1998
Echinocactus
nidulans, Thelocactus
lophothele subsp.
nidulans, Thelocactus
lophothele subsp.
palomaensis,
Thelocactus
lophothele var.
nidulans, Thelocactus
nidulans, Thelocactus
rinconensis subsp.
palomaensis,
Thelocactus
rinconensis var.
nidulans
biznaga pezón de
La Rinconada,
manca caballo
endémica
A
(Poselg.) Britton &
Rose, 1923
Echinocactus tulensis,
Thelocactus
krainzianus,
Thelocactus tulensis
subsp. huizachensis,
Thelocactus tulensis
subsp. kupcakii,
Thelocactus tulensis
subsp. vaskoanus,
Thelocactus
vaskoanus
biznaga pezón de
Tula
endémica
A
biznaga cono
invertido de
Gielsdorf
endémica
P
Cactaceae
Cactaceae
Cactaceae
Cactaceae
Thelocactus
Thelocactus
Thelocactus
Thelocactus
leucacanthus
subsp.
subsp.
aurantiacus
leucacanthus
macdowellii
rinconensis
Cactaceae
Thelocactus
tulensis
Cactaceae
Turbinicarpus
gielsdorfianus
subsp.
nidulans
(Werderm.) Vác.
John & Ríha,
1983
Echinocactus
gielsdorfianus,
Gymnocactus
gielsdorfianus,
Neolloydia
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
34/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
gielsdorfiana,
Pediocactus
gielsdorfianus,
Thelocactus
gielsdorfianus,
Turbinicarpus viereckii
subsp. gielsdorfianus
Cactaceae
Cactaceae
Turbinicarpus
Turbinicarpus
hoferi
horripilus
Lüthy & A.B. Lau,
1991
Neolloydia hoferi,
Pediocactus hoferi
biznaga cono
invertido de Hofer
endémica
A
(Lem.) John &
Riha., 1983
Brovocactus
horripilus,
Echinocactus
horripilus,
Gymnocactus goldii,
Gymnocactus
horripilus,
Mammillaria horripila,
Neolloydia horripila,
Pediocactus
horripilus,
Thelocactus goldii,
Thelocactus horripilus
biznaguita
endémica
P
turbinita de Las
Palomas
endémica
P
Cactaceae
Turbinicarpus
jauernigii
Gerhart Frank,
1993
Pediocactus
lophophoroides var.
jauernigii,
Turbinicarpus
lophophoroides
subsp. jauernigii,
Turbinicarpus
schmiedickeanus
subsp. jauernigii
Cactaceae
Turbinicarpus
laui
Glass & R.A.
Foster, 1975
Neolloydia laui,
Pediocactus laui,
Strombocactus laui
biznaga cono
invertido de Lau
endémica
Pr
Neolloydia
lophophoroides,
Pediocactus
lophophoroides,
Strombocactus
lophophoroides,
Thelocactus
lophophoroides,
Toumeya
lophophoroides
biznaga peyotito
endémica
Pr
biznaguita, peote,
peyote, turbinita
de Querétaro
endémica
P
(Backeb.) Glass &
R.A. Foster, 1977
Neolloydia
pseudopectinata,
Neolloydia
pseudopectinata var.
rubriflora,
Normanbokea
pseudopectinata,
Pediocactus
pseudopectinatus,
Pelecyphora
pseudopectinata,
Pelecyphora
pulcherrima,
Thelocactus
pseudopectinatus,
Turbinicarpus
pseudopectinatus
subsp. jarmilae,
Turbinicarpus
pseudopectinatus var.
jarmilae
peyotillo pectinado
endémica
Pr
(Boed.) A. Lüthy,
2001
Echinocactus
knuthianus,
Gymnocactus
knuthianus,
Neolloydia knuthiana,
Pediocactus
knuthianus,
Thelocactus
knuthianus,
Turbinicarpus
knuthianus
biznaga cono
invertido de Knuth
endémica
Pr
(Schlange) A.
Lüthy, 1999
Gymnocactus
ysabelae,
Gymnocactus
ysabelae var.
brevispinus,
Neolloydia knuthiana
ysabelae,
Pediocactus
ysabelae, Thelocactus
ysabelae, Thelocactus
ysabelae var.
brevispinus,
Turbinicarpus
ysabelae,
Turbinicarpus
ysabelae var.
brevispinus
biznaga cono
invertido de Sauer
endémica
A
(Boed.) Buxb. &
Backeb., 1937
Echinocactus
schmiedickeanus
uñita
endémica
A
andersonii
Mosco, 1999
Turbinicarpus
andersonii,
Turbinicarpus
macrochele subsp.
andersonii,
Turbinicarpus
schmiedickeanus
subsp. panarottoi,
Turbinicarpus
schmiedickeanus var.
panarottoi
uñita, uñita de
Anderson
endémica
P
(Glass & R.A.
Foster) Glass,
1997
Neolloydia
schmiedickeana var.
gracilis, Pediocactus
schmiedickeanus var.
gracilis, Turbinicarpus
gracilis, Turbinicarpus
schmiedickeanus var.
gracilis
biznaga cono
invertido delgada,
uñita
Cactaceae
Turbinicarpus
lophophoroides
(Werderm.) Buxb.
& Backeb., 1937
Cactaceae
Turbinicarpus
pseudomacrochel
e
(Backeb.) Buxb. &
Backeb., 1937
Cactaceae
Cactaceae
Turbinicarpus
Turbinicarpus
pseudopectinatus
saueri
Cactaceae
Turbinicarpus
saueri
Cactaceae
Turbinicarpus
schmiedickeanus
Cactaceae
Turbinicarpus
schmiedickeanus
subsp.
subsp.
subsp.
knuthianus
ysabelae
Cactaceae
Turbinicarpus
schmiedickeanus
subsp.
gracilis
Cactaceae
Turbinicarpus
schmiedickeanus
subsp.
klinkerianus
(Backeb. & H.
Jacobsen) N.P.
Taylor, 1998
Neolloydia
schmiedickeana var.
klinkeriana,
Pediocactus
schmiedickeanus var.
biznaga cono
invertido de
Klinker, uñita,
uñita de Schwarz
P
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
35/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
klinkerianus,
Strombocactus
klinkerianus,
Strombocactus
schmiedickeanus var.
klinkerianus,
Toumeya klinkeriana,
Toumeya
schmiedickeana var.
klinkeriana,
Turbinicarpus
klinkerianus,
Turbinicarpus
klinkerianus subsp.
hiemalis,
Turbinicarpus
klinkerianus subsp.
planiziei,
Turbinicarpus
macrochele subsp.
klinkerianus,
Turbinicarpus
schmiedickeanus var.
klinkerianus
Cactaceae
Turbinicarpus
schmiedickeanus
Cactaceae
Turbinicarpus
swobodae
subsp.
rioverdensis
(Gerhart Frank)
Zachar, 2004
Pediocactus
rioverdensis,
Turbinicarpus paolii,
Turbinicarpus
rioverdensis,
Turbinicarpus
rioverdensis subsp.
paolii
uñita de Rioverde
endémica
P
Diers, 1987
Neolloydia swobodae,
Pediocactus
swobodae
biznaga cono
invertido de
Swoboda
endémica
A
Echinocactus
valdezianus,
Gymnocactus
valdezianus,
Gymnocactus
valdezianus var.
albiflorus, Neolloydia
valdeziana,
Neolloydia valdeziana
var. albiflora,
Normanbokea
valdeziana,
Pediocactus
valdezianus,
Pelecyphora plumosa,
Pelecyphora
valdeziana,
Pelecyphora
valdeziana var.
albiflora, Thelocactus
valdezianus,
Turbinicarpus
valdezianus var.
albiflorus,
Turbinicarpus
valdezianus var.
pazoutii
biznaga cono
invertido de
Valdez, peyotito
endémica
Pr
biznaga cono
invertido de
Viereck
endémica
A
Gymnocactus
viereckii subsp. major,
Gymnocactus
viereckii var. major,
Neolloydia viereckii
var. major,
Pediocactus viereckii
var. major,
Thelocactus viereckii
var. major,
Turbinicarpus major,
Turbinicarpus viereckii
var. major
biznaga cono
invertido de
Viereck, conito de
Mier, Noriega
endémica
Pr
árbol María, bari,
barí, brasil, cedro
cimarrón,
escuáhuitl
(Náhuatl), guaya,
leche amarilla,
leche María,
limoncillo, María,
marillo, mariquita,
ocú, palo María,
sacbalamté
(Tseltal ),
sakbalamté
(Tseltal), Santa
María
Cactaceae
Turbinicarpus
valdezianus
(H. Moeller) Glass
& R.A. Foster,
1977
Cactaceae
Turbinicarpus
viereckii
(Werderm.) Vác.
John & Ríha,
1983
Cactaceae
Turbinicarpus
viereckii
subsp.
major
(Glass & R.A.
Foster) Glass,
1997
Calophyllaceae
Calophyllum
brasiliense
Cambess., 1828
Calophyllum
brasiliense var. rekoi,
Calophyllum
chiapense,
Calophyllum rekoi
Caprifoliaceae
Valeriana
pratensis
(Benth.) Steud.,
1841
Astrephia pratensis,
Valeriana galeottina,
Phyllactis pratensis
Caryophyllaceae
Arenaria
bryoides
Willd. ex Schltdl.,
1813
Arenaria bryoides var.
guatemalensis
Celastraceae
Zinowiewia
concinna
Lundell, 1938
Ceratophyllaceae
Ceratophyllum
echinatum
A. Gray, 1837
Chenopodiaceae
Chenopodium
flabellifolium
Standl., 1916
Chrysobalanaceae
Licania
arborea
Seem., 1853
A
Pr
Pr
gloria, palo
blanco, tnu-yahá
(Mixteco), tun-yaa
(Mixteco)
P
Ceratophyllum
demersum var.
echinatum,
Ceratophyllum
submersum var.
echinatum
Pr
endémica
Licania bullatifolia,
Licania retusa, Licania
seleriana
cacahoanantzi
(Náhuatl),
cacahuananche,
cacahuate,
carnero, carnero
blanco, conduce,
cuirinda, cuirindal
(tarasco), cuirinde,
curinda, encino
borrego, frailecillo,
guienisha, guienisha (Zapoteco),
juijui (Zoque),
nizo, ni-zo
(Zapoteco), palo
de fraile, quirindal,
toposcahuite,
P
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
36/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
totoposte, yagagueta-bigi
(Zapoteco)
Combretaceae
Conocarpus
Conocarpus
acutifolius,
Conocarpus erectus
var. arboreus,
Conocarpus erectus
var. argenteus,
Conocarpus erectus
var. procumbens,
Conocarpus erectus
var. sericeus,
Conocarpus
procumbens,
Conocarpus supina
botoncahui,
canché, canchi
kin-ak,
estachahuite,
gusano, k' oopte'
(Maya), k'aan ché
(Maya), k'an che'
(Maya), kanche,
k'an-chik'-inche
(Maya), k'ank-ankche (Maya), k'ankche' (Maya),
laurelillo, madre
sal, mangle,
mangle blanco,
mangle botón,
mangle botoncillo
(L.) C.F. Gaertn.,
1807
Conocarpus
racemosa
mangle, mangle
amarillo, mangle
blanco, mangle
bobo, mangle
cenizo, mangle
chino, mangle
negro, mangle
prieto, mangle
rojo, manglekanche, sak okom
(Maya), sak oljom
(Maya), sak-okom
(Maya), tsak oljom
(Maya), tsakolkon
A
(Rose) Wang.,
1910
Cornus florida subsp.
urbiniana, Cornus
urbiniana
corona de
Moctezuma,
corona de San
Pedro
Pr
L., 1753
erectus
Combretaceae
Laguncularia
racemosa
Cornaceae
Cornus
florida
Crassulaceae
Dudleya
anomala
(Davidson) Moran,
1943
Stylophyllum insulare,
Stylophyllum
coronatum,
Stylophyllum anomala
siempreviva
endémica
Pr
Crassulaceae
Dudleya
anthonyi
Rose, 1903
Echeveria anthonyi,
Cotyledon anthonyi
gallina con pollos,
siempreviva
endémica
A
Crassulaceae
Dudleya
campanulata
Moran, 1978
siempreviva
endémica
A
Crassulaceae
Dudleya
formosa
Moran, 1950
siempreviva
endémica
A
siempreviva de
Isla Cedros
endémica
A
endémica
Pr
endémica
P
P
var.
urbiniana
Crassulaceae
Dudleya
pachyphytum
Moran & Benedict,
1980
Crassulaceae
Echeveria
amphoralis
E. Walther, 1958
Crassulaceae
Echeveria
elegans
Rose, 1905
Crassulaceae
Echeveria
laui
Moran & J.
Meyrán, 1976
endémica
Crassulaceae
Echeveria
longissima
var.
aztatlensis
J. Meyrán, 1982
endémica
Crassulaceae
Echeveria
longissima
subsp.
longissima
E. Walther, 1938
Crassulaceae
Echeveria
moranii
E. Walther, 1972
endémica
Pr
Crassulaceae
Echeveria
purpusorum
Berger, 1930
Urbinia purpusii
endémica
P
Crassulaceae
Echeveria
setosa
var.
ciliata
(Moran) Moran,
1961
Echeveria ciliata
endémica
P
Crassulaceae
Echeveria
setosa
var.
deminuta
J. Meyrán, 1989
endémica
P
Crassulaceae
Echeveria
setosa
var.
minor
Moran, 1993
endémica
P
Crassulaceae
Echeveria
setosa
var.
oteroi
Moran, 1993
endémica
P
Crassulaceae
Echeveria
setosa
var.
setosa
Rose & Purpus,
1910
endémica
P
Crassulaceae
Graptopetalum
grande
Alexander, 1956
endémica
Pr
Crassulaceae
Graptopetalum
macdougallii
Alexander, 1940
Crassulaceae
Rosularia
platyphylla
(Schrenk) A.
Berger, 1930
Crassulaceae
Sedum
frutescens
Rose, 1911
endémica
P
Crassulaceae
Sedum
suaveolens
Kimnach, 1978
endémica
P
Crassulaceae
Sedum
torulosum
R.T. Clausen,
1946
endémica
Pr
Cymodoceaceae
Halodule
wrightii
poblaciones del
Sistema Arrecifal
Veracruzano,
Laguna la
Mancha, Arrecife
Isla Lobos,
Arrecife Tuxpan y
Laguna de
Tamiahua
(Veracruz) y
Canal del
Infiernillo (Sonora)
Asch., 1868
Cymodoceaceae
Syringodium
filiforme
Kütz., 1860
Echeveria potosina,
Echeveria perelegans,
Echeveria albicans,
Echeveria elegans
kesselringiana
A
A
Sedum platyphyllum
siempreviva
endémica
P
endémica
Pr
pasto marino
A
Cymodocea filiforme,
Cymodocea filiformis,
Cymodocea
manatorum,
Phucagrostis
manatorum
pasto marino de
manatí
A
zapote negro
montés
P
zapote prieto
Ebenaceae
Diospyros
conzattii
Standl., 1922
Diospyros
costaricensis,
Diospyros
gomeziorum,
Diospyros
pergamentacea,
Diospyros riojae,
Diospyros tuxtlensis
Ebenaceae
Diospyros
xolocotzii
Standl. &
Steyerm., 1940
Diospyros
johnstoniana
endémica
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
37/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Elaeocarpaceae
Sloanea
terniflora
(Moc. & Sessé ex
DC.) Standl., 1944
Dasycarpus
quadrivalvis,
Lasiocarpus triflorus,
Lecostemon
terniflorum, Sloanea
quadrivalvis, Sloanea
reticulata, Sloanea
xylocarpa
Ericaceae
Arbutus
occidentalis
McVaugh &
Rosatti, 1978
Arbutus occidentalis
var. villosa
incognita
J.E. Keeley,
Massihi, J.
Delgad. & Hirales,
1998
Ericaceae
Arctostaphylos
aguatosa, caqui,
caquito, huesillo,
huisillo
Pr
endémica
Pr
A
Ericaceae
Comarostaphylis
discolor
(Hook.) Diggs,
1982
Arbutus discolor,
Arctostaphylos arguta,
Arctostaphylos
discolor,
Arctostaphylos nitida,
Arctostaphylos
rupestris,
Comarostaphylis
arguta,
Comarostaphylis
discolor subsp.
rupestris,
Comarostaphylis
discolor var.
manantlanensis,
Comarostaphylis
lucida
Ericaceae
Monotropa
hypopitys
L., 1753
Hypopitys latisquama,
Hypopitys multiflora,
Monotropa hypopitys
var. latisquama
Pr
Euphorbiaceae
Bernardia
mollis
Lundell, 1940
Bernardia lanceifolia,
Bernardia mollis var.
lanceifolia
A
Euphorbiaceae
Cnidoscolus
autlanensis
Breckon, 1995
garambullo,
madroño,
madroño
borracho, yagayana (Zapoteco)
Pr
Euphorbiaceae
Croton
guatemalensis
Lotsy, 1895
Croton eluterioides,
Croton pyriticus,
Croton wilburii
algodoncillo,
cascarillo,
copalchi (Náhuatl)
, chul (Maya),
chulche, chul-ché
(Maya), huilote,
huilotl (Náhuatl),
juilocuáhuitl
(Náhuatl), oli
(Huasteco), olith
(Huasteco), palo
blanco, peres de
akalche', quina,
quina blanca, vara
blanca, vidrioso
Euphorbiaceae
Euphorbia
coalcomanensis
(Croizat) V.W.
Steinm., 2003
Pedilanthus
coalcomanensis
candelilla
conzattii
V.W. Steinm.,
2003
Pedilanthus pulchellus
cordobán,
cordobancillo
gallitos
Euphorbiaceae
Euphorbia
Pr
Pr
endémica
A
endémica
P
endémica
E
Euphorbiaceae
Euphorbia
cyri
V.W. Steinm.,
2003
Pedilanthus
tomentellus,
Tithymalus
tomentellus
Euphorbiaceae
Euphorbia
dressleri
V.W. Steinm.,
2003
Pedilanthus gracilis
endémica
E
Euphorbiaceae
Euphorbia
finkii
(Boiss.) V.W.
Steinm., 2003
Pedilanthus finkii,
Tithymaloides finkii
endémica
A
Euphorbiaceae
Euphorbia
tehuacana
(Brandegee) V.W.
Steinm., 2003
Pedilanthus
tehuacanus,
Tithymalus
tehuacanus
endémica
A
Euphorbiaceae
Jatropha
giffordiana
Dehgan & G.L.
Webster, 1978
endémica
P
Excoecaria
macrocarpa, Sapium
bourgaei, Sapium
bourgeaui, Sapium
dolichostachys,
Sapium mexicanum,
Sapium pedicellatum,
Sapium thelocarpum
amantillo, amate
prieto, amatillo,
chileamate,
chonte, hierba de
la flecha, higuerillo
bravo, hincha
huevos, lechón,
mataise, mataiza,
palo lechón,
venenillo
A
Euphorbiaceae
Sapium
macrocarpum
Müll. Arg., 1863
Euphorbiaceae
Tetrorchidium
rotundatum
Standl., 1928
amate blanco,
chouté, pepe
A
(Benth.) Yakovlev,
1969
bálsamo amarillo,
bálsamo oloroso,
cencerro, corteza
de honduras,
chacté (Ch'ol),
chakté (Maya),
chak-te biga,
guayacán,
huesillo, palo
amargo, yacti
A
Fabaceae
Acosmium
panamense
Fabaceae
Bauhinia
fryxellii
Fabaceae
Calliandra
trinervia
Fabaceae
Dalbergia
calderonii
Sweetia panamensis
Wunderlin, 1983
var.
arborea
(Standl.) Barneby,
1998
Pr
A
Calliandra arborea
Standl., 1929
Dalbergia funera
ébano, marimba,
funera, granadillo
y panza de rana
cahuirica (tarasco)
, zopilote,
zangualica y
granadillo negro
P
A
Fabaceae
Dalbergia
calycina
Benth., 1860
Amerimnon
calycinum, Dalbergia
intibucana y Dalbergia
calderonii var.
molinae
Fabaceae
Dalbergia
congestiflora
Pittier, 1922
Amerimnon
congestiflorum
Fabaceae
Dalbergia
cubilquitzensis
(Donn. Sm.)
Pittier, 1922
Dalbergia variabilis
var. cubilquitzensis
granadillo,
hormiguillo y palo
de cuero
P
Fabaceae
Dalbergia
glomerata
Hemsl., 1878
Amerimnon
glomeratum
hormiguillo, palo
de marimba,
gateado y
bálsamo
Pr
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
38/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Fabaceae
Dalbergia
granadillo
Pittier, 1922
Fabaceae
Dalbergia
longepedunculata
J. Linares & M. S.,
2007
Fabaceae
Dalbergia
luteola
J. Linares & M. S.,
2007
Fabaceae
Dalbergia
melanocardium
Pittier, 1922
Fabaceae
Dalbergia
modesta
J. Linares & M. S.,
2007
Amerimnon granadillo
campinceran,
granadillo, ma-kuno (Chinanteco),
mo-cu-ná
(Chinanteco), palo
de granadillo
morado
P
P
P
Amerimnon
melanocardium
chapulaltapa,
ébano y palo de
rosa
P
A
palo escrito,
escrito,
tlajuilocuáhuitl
(náhuatl), tzipil,
tzipilín (huasteco),
tlacuilo y
tlanchinol
Fabaceae
Dalbergia
palo-escrito
Rzed. & GuridiGómez-Gómez,
1988
Fabaceae
Dalbergia
rhachiflexa
J. Linares & M. S.,
2007
tepenahuastle,
corazón bonito
P
palo de rosa,
rosul, nogal y
palisandro
P
granadillo
P
Fabaceae
Dalbergia
ruddiae
J. Linares & M. S.,
2007
Fabaceae
Dalbergia
stevensonii
Standl., 1927
Fabaceae
Dalbergia
tucurensis
Donn. Sm., 1908
Fabaceae
Enterolobium
schomburgkii
(Benth.) Benth.,
1875
Fabaceae
Erythrina
coralloides
DC., 1825
Fabaceae
Fabaceae
Hesperalbizia
Olneya
(Brandegee)
Barneby & J.W.
Grimes, 1996
occidentalis
tesota
A
P
Pithecellobium
schomburgkii, Mimosa
wilsonii, Feuilleea
schomburgkii
A
A
Albizia obliqua, Albizia
occidentalis, Albizia
plurijuga, Leucaena
plurijuga
A
A. Gray, 1854
árbol de hierro,
árbol del hierro,
hésen, hesen
(Seri), palo de
hierro, palo fierro,
tesén, tesota,
tésota, uña de
gato
Pr
colorín, mo-sa
(Chinanteco),
musá
(Chinanteco), palo
de Salvador,
yaga-muzia
(Zapoteco)
P
colorín
P
Fabaceae
Ormosia
isthmensis
Standl., 1937
Fabaceae
Ormosia
macrocalyx
Ducke, 1922
Fabaceae
Peltogyne
mexicana
Martínez, 1960
palo morado
A
Fabaceae
Platymiscium
lasiocarpum
Sandwith, 1934
granadilla,
granadillo
P
Fabaceae
Thermopsis
montana
Ormosia apulensis,
Ormosia chlorocalyx,
Ormosia toledoana
Torr. & A. Gray,
1840
Thermopsis
angustata,
Thermopsis fabacea
montana, Thermopsis
montana montana,
Thermopsis
rhombifolia montana,
Thermopsis stricta
A
A
Fabaceae
Trifolium
wormskioldii
Lehm., 1825
Lupinaster
wormskioldii, Trifolium
calocephalum,
Trifolium fendleri,
Trifolium fimbriatum,
Trifolium heterodon,
Trifolium wormskioldii
var. ortegae
Fabaceae
Vatairea
lundellii
(Standl.) Killip ex
Record, 1940
Tipuana lundellii
amargoso,
canyultitlé,
canyutilté (Tseltal)
, palo de picho,
picho, sacacera,
tinco
P
Fagaceae
Fagus
grandifolia
(Martínez) A.E.
Murray, 1983
Fagus grandifolia var.
mexicana, Fagus
mexicana
acailite, guichín,
haya, pepinque,
totolcal
P
Fagaceae
Quercus
macdougallii
Martínez, 1963
encino, ma'cué
(chinanteco)
endémica
A
árbol del barril,
ocotillo, tzitcó
(Otomí)
endémica
A
rabo de iguana
endémica
P
endémica
P
endémica
Pr
subsp.
mexicana
Fouquieriaceae
Fouquieria
fasciculata
(Willd. ex Roem.
& Schult.) Nash,
1903
Fouquieriaceae
Fouquieria
leonilae
Miranda, 1961
Fouquieriaceae
Fouquieria
ochoterenae
Miranda, 1942
Fouquieriaceae
Fouquieria
purpusii
Brandegee, 1909
Fouquieriaceae
Fouquieria
shrevei
I.M. Johnst., 1939
Frankeniaceae
Frankenia
johnstonii
Correll, 1966
Frankeniaceae
Frankenia
margaritae
Medrano, 1972
Gentianaceae
Gentiana
caliculata
Lex., 1824
Gentiana salpinx
flor de nieve
Gentianaceae
Gentiana
spathacea
Kunth, 1819
Gentiana coerulea,
Gentiana ovalis,
Gentiana plicata,
Gentiana spathacea
benthamii, Gentiana
spathacea integra,
Gentiana sessaei,
Gentiana coerulea,
Coilantha mocinni,
Dasystephana
spathacea,
Pneumonanthe
spathacea
cola de tlacuache,
flor de güegüeche,
flor de hielo,
hielera, lebón
retama, yelera,
yelhuetecapahtli
Bronnia spinosa
Pr
P
Frankenia leverichii
A
Pr
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
39/101
19/2/2020
Hamamelidaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Matudaea
trinervia
Lundell, 1940
Matudaea hirsuta
guayabillo,
quebracho,
quiebra hacha
Halophila decipiens
var. pubescens
pasto marino
caribeño
Pr
pasto marino
estrella
A
pasto marino de
tortuga
Pr
Hydrangeaceae
Hydrangea
nebulicola
Nevling & Gómez
Pompa, 1968
Hydrocharitaceae
Halophila
decipiens
Ostenf., 1902
Hydrocharitaceae
Halophila
engelmannii
Asch., 1875
Thalassia vitrariorum
Nemastylis latifolia
subsp. heliantha,
Sessilanthera latifolia
subsp. heliantha
endémica
Hydrocharitaceae
Thalassia
testudinum
Banks & Sol. ex
K. D. Koenig,
1805
Iridaceae
Sessilanthera
heliantha
(Ravenna)
Cruden, 1975
Iridaceae
Tigridia
bicolor
Molseed, 1970
Iridaceae
Tigridia
conzattii
(R.C. Foster)
Goldblatt, 2008
Ainea conzattii,
Sphenostigma
conzattii
Iridaceae
Tigridia
flammea
(Lindl.) Ravenna,
1977
Rigidella flammea
Iridaceae
Tigridia
hintonii
Molseed, 1970
Iridaceae
Tigridia
huajuapanensis
Molseed ex
Cruden, 1968
Iridaceae
Tigridia
inusitata
(Cruden)
Ravenna, 1977
Iridaceae
Tigridia
oaxacana
(Molseed)
Goldblatt, 1968
Iridaceae
Tigridia
orthantha
(Lem.) Ravenna,
1977
Juglandaceae
Alfaroa
mexicana
D.E. Stone, 1968
Juglandaceae
Juglans
major
(Torr.) A. Heller,
1904
Juglandaceae
Juglans
pyriformis
Liebm., 1851
A
P
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
A
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Rigidella inusitata
endémica
Pr
Fosteria oaxacana
endémica
A
Rigidella orthantha
endémica
Pr
Juglans microcarpa
var. major, Juglans
rupestris var. major,
Juglans major var.
major
Juglandaceae
Oreomunnea
mexicana
(Standl.) Leroy,
1951
Oreomunnea
mexicana subsp.
mexicana,
Engelhardia
nicaraguensis
Juncaginaceae
Triglochin
marítima
L., 1753
Triglochin concinna,
Triglochin concinna
var. debile, Triglochin
debile
Juncaginaceae
Triglochin
mexicana
Kunth, 1815
Lamiaceae
Acanthomintha
ilicifolia
A. Gray, 1878
Lamiaceae
Salvia
manantlanensis
Ramamoorthy,
1987
cedrillo, palo de
cedrillo
Pr
nogal, nogal
cimarrón, nogal
silvestre
A
nogal, nopal, nuez
endémica
A
Caudillo, árbol
zopilote
endémica
A
A
A
P
Calamintha ilicifolia
endémica
Litsea
acuminatissima,
Litsea cervantesii,
Litsea matudae,
Litsea novoleontis,
Litsea schaffneri
arrayán, cu-jue-e
(Chontal), izitzuch
(Tseltal), laurel,
laurel de la sierra,
laurelillo, lipacujue-e (Chontal),
sis-uch,
sufracago,
sufracalla, ziz-uch
Pr
Lauraceae
Litsea
glaucescens
Kunth, 1817
Liliaceae
Calochortus
foliosus
Ownbey, 1940
endémica
Pr
Liliaceae
Calochortus
nigrescens
Ownbey, 1940
endémica
Pr
Liliaceae
Lilium
parryi
S. Watson, 1876
Magnoliaceae
Magnolia
iltisiana
A. Vázquez, 1994
Magnoliaceae
Magnolia
macrophylla
Magnoliaceae
Magnolia
mexicana
var.
dealbata
Lilium parryi var.
kessleri
P
endémica
A
A
(Zucc.) D.L.
Johnson, 1989
Magnolia dealbata
P
DC., 1817
Talauma macrocarpa,
Talauma mexicana
A
Magnoliaceae
Magnolia
schiedeana
Schltdl., 1864
Malvaceae
Chiranthodendron
pentadactylon
Larreat., 1795
Malvaceae
Dendrosida
batesii
Fryxell, 1971
Malvaceae
Dendrosida
breedlovei
Fryxell, 1977
corpus, chivillo,
elo-xóchitl
(Náhuatl), higuera,
magnolia, palo de
cacique, quie-lachi
(Zapoteco), yagazaha (Zapoteco),
yolosúchil
Cheirostemon
platanoides,
Chiranthodendron
platanoides
endémica
árbol de las
manitas,
camxochitl, li-mane-shmu (Chontal)
,
macpalxochicuahu
itl (Náhuatl), palo
de mecate
A
A
A
endémica
Malvaceae
Fremontodendron
mexicanum
Davidson, 1917
Fremontia californica
var. mexicana,
Fremontia mexicana,
Fremontodendron
californicum subsp.
mexicanum
Malvaceae
Gossypium
aridum
(Rose & Standley)
Skovsted., 1933
Eryoxilum aridum,
Gossypium aridum
var. palmeri
Gossypium rosei
A
P
algodoncillo,
listoncillo
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
40/101
19/2/2020
Malvaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Gossypium
armourianum
Kearney, 1933
Gossypium harknessii
subsp. armourianum
endémica
P
algodón cimarrón
endémica
Pr
Malvaceae
Gossypium
davidsonii
Kellogg, 1873
Gossypium
klotzschianum var.
davidsonii
Malvaceae
Gossypium
gossypioides
(Ulbr.) Standl.,
1923
Selera gossypioides
algodón
endémica
Pr
Malvaceae
Gossypium
harknessii
Brandegee, 1889
Ingenhouzia
harknessii
algodón cimarrón
endémica
P
Gossypium
herbaceum auct,
Gossypium hirsutum
var. hirsutum,
Gossypium hirsutum
var. marie-galante,
Gossypium hirsutum
var. punctatum,
Gossypium
mexicanum,
Gossypium nervosum,
Gossypium
punctatum,
Gossypium
purpurascens
algodón amarillo,
algodón cimarrón,
algodón coyuche,
algodón silvestre,
algodoncillo,
algodonero, htaman, piits',
ichcalchishit,
ichcaxihuitl, ixcatl,
ixcaxihuitl
(Náhuatl), móoj
(Seri), musá
(Chinanteco),
panamác
(Totonaco), rü
musa (Cora),
shuruata, suruata,
tamán (Lacandón)
, taman ch'up
(Maya), xiaa
(Zapoteco),
xuruata (Tarasco)
Malvaceae
Gossypium
hirsutum
(exclusivamente
poblaciones
silvestres)
Linnaeus, 1763
Malvaceae
Gossypium
laxum
L. Ll. Phillips,
1972
endémica
A
Malvaceae
Gossypium
lobatum
Gentry, 1956
endémica
A
Malvaceae
Gossypium
schwendimanii
Fryxell, 1987
endémica
P
Thespesia lampas,
Thurberia
thespesioides
Pr
algodón del
desierto
Malvaceae
Gossypium
thurberi
Tod., 1877
Malvaceae
Gossypium
turneri
Fryxell, 1978
endémica
Malvaceae
Gossypium
trilobum
(Sessé & Moc. Ex
DC.) Skovst. 1935
endémica
Malvaceae
Hampea
montebellensis
Fryxell, 1977
Malvaceae
Hibiscus
spiralis
Cav., 1793
Malvaceae
Mortoniodendron
guatemalense
Standl. &
Steyerm., 1940
Malvaceae
Periptera
ctenotricha
Fryxell, 1984
Malvaceae
Periptera
macrostelis
Rose, 1899
Malvaceae
Phymosia
rosea
(DC.) Kearney,
1949
Malvaceae
Phymosia
rzedowskii
Fryxell, 1971
Malvaceae
Mayacaceae
Tilia
Mayaca
americana
fluviatilis
var.
mexicana
A
P
P
A
arete de indio,
catujut xanat, flor
de arete,
manzanita,
molinillo,
monacillo,
tanchuchut
(Totonaco)
A
Mortoniodendron
costaricense
P
Pr
Pr
Malva capensis,
Malva rosea,
Malvastrum roseum,
Meliphlea vitifolia,
Sphaeralcea rosea,
Sphaeralcea
schenckii,
Sphaeralcea vitifolia
Pr
Pr
(Schltdl.) Hardin,
1990
Tilia mexicana
Aubl., 1775
Mayaca aubletii,
Mayaca aubletii var.
wrightii, Mayaca
caroliniana, Mayaca
vandellii, Mayaca
wrightii, Syena
fluviatilis, Syena
mayaca
Melanthiaceae
Anticlea
virescens
(Kunth) Rydb.,
1903
Anticlea mexicana,
Anticlea porrifolia,
Helonias virescens,
Veratrum virescens,
Zigadenus
mexicanus,
Zigadenus porrifolius,
Zigadenus virescens,
Zigadenus virescens
var. porrifolius
Melanthiaceae
Schoenocaulon
jaliscense
Greenm., 1907
Schoenocaulon
jaliscense var.
jaliscense
Melanthiaceae
Schoenocaulon
pringlei
Greenm., 1897
Meliaceae
Cedrela
odorata
L., 1759
cirimo, jonote,
sirimo (Tarasco),
tila, tilia, tirimo,
tzirimo, tzirimu
(Tarasco ), yaca,
yaco
P
Pr
endémica
Pr
Pr
cebadilla,
gusanillo, hierba
del burro,
quimichpatli
(Náhuatl)
Cedrela dugesii,
Cedrela mexicana,
Cedrela occidentalis,
Cedrela rotunda,
Cedrela ucatana
endémica
acuy (Zoque),
calhuaje,
calicedra, cedro,
cedro colorado,
cedro oloroso,
cedro rojo, c'uj
che', culche
(Maya), culché
(Maya), chujté,
icte, ku che'
(Maya), ku' un'
che (Maya),
k'uche', k'uche
(Maya), k'uj che'
(Maya), k'ul che',
kulché (Maya)
endémica
Pr
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
41/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Nelumbonaceae
Nelumbo
lutea
Willd., 1799
Cyamus flavicomus,
Cyamus luteus,
Cyamus nelumbo
Nymphaeaceae
Nuphar
lutea
(L.) Sm., 1809
Nelumbo nucifera
subsp. lutea, Nelumbo
nucifera var. lutea,
Nymphaea lutea
Nymphaeaceae
Nymphaea
gracilis
Zucc., 1832
Nymphaeaceae
Nymphaea
mexicana
Zucc., 1832
Nymphaeaceae
Nymphaea
novogranatensis
Wiersema, 1984
A
endémica
Castalia mexicana,
Nymphaea flava
cabeza de negro
A
A
P
Castalia minor,
Nymphaea odorata
minor, Nymphaea
odorata rosea,
Nymphaea odorata
stenopetala,
Nymphaea odorata
godfreyi
Nymphaea
Oleaceae
Hesperelaea
palmeri
A. Gray, 1876
Orchidaceae
Acianthera
eximia
(L.O. Williams)
Solano, 2003
Pleurothallis eximia
endémica
A
hintonii
(L.O. Williams)
Douchette, 2016
Kraenzlinella hintonii,
Pleurothallis hintonii
endémica
Pr
Pleurothallis
unguicallosa
endémica
Pr
Orchidaceae
Acianthera
odorata
Aiton, 1789
A
Nymphaeaceae
odorata
subsp.
loto americano,
pan de manteca,
pulul
A
P
Orchidaceae
Acianthera
unguicallosa
(Ames & C.
Schweinf.)
Solano, 2003
Orchidaceae
Acianthera
violacea
(A. Rich. &
Galeotti) Pridgeon
& M.W. Chase,
2001
Humboldtia violacea,
Pleurothallis amoena,
Pleurothallis
cochlearis,
Pleurothallis
rhynchoglossa,
Pleurothallis violacea
Orchidaceae
Acineta
barkeri
(Bateman) Lindl.,
1843
Peristeria barkeri
Encyclia kienastii,
Epidendrum kienastii
endémica
P
endémica
A
Pr
acineta de Barker,
boca de león
A
Orchidaceae
Amoana
kienastii
(Rchb. f.)
Leopardi &
Carnevali, 2012
Orchidaceae
Anathallis
oblanceolata
(L.O. Williams)
Solano & Soto
Arenas, 2003
Pleurothallis
oblanceolata
Orchidaceae
Aspidogyne
stictophylla
(Schltr.) Garay,
1977
Erythrodes
stictophylla, Physurus
stictophyllus
Pr
Orchidaceae
Barbosella
prorepens
(Rchb. f.) Schltr.,
1918
Pleurothallis
prorepens, Restrepia
cucullata, Restrepia
prorepens
A
Orchidaceae
Barkeria
dorotheae
Halb., 1976
endémica
A
melanocaulon
A. Rich. &
Galeotti, 1845
Barkeria halbingeri,
Epidendrum
melanocaulon
endémica
A
Barkeria cyclotella,
Barkeria lindleyana
subsp. cyclotella,
Epidendrum
cyclotellum,
Epidendrum
lindleyanum var.
cyclotellum,
Pachyphyllum
scandens
endémica
Pr
endémica
Pr
Orchidaceae
Barkeria
Orchidaceae
Barkeria
scandens
(Lex.) Dressler &
Halb., 1977
Orchidaceae
Barkeria
shoemakeri
Halb., 1975
Orchidaceae
Barkeria
skinneri
(Bateman ex
Lindl.) A. Rich. &
Galeotti, 1844
Barkeria skinneri var.
major, Dothilophis
purpurea, Epidendrum
fuchsii, Epidendrum
skinneri, Epidendrum
skinneri var.
superbum
Orchidaceae
Barkeria
strophinx
(Rchb. f.) Halb.,
1977
Barkeria naevosa
subsp. strophinx,
Epidendrum strophinx
endémica
A
Orchidaceae
Barkeria
whartoniana
(C. Schweinf.)
Soto Arenas,
1994
Epidendrum
whartonianum
endémica
Pr
Orchidaceae
Bletia
urbana
Dressler, 1968
endémica
A
Pr
Orchidaceae
Caularthron
bilamellatum
(Rchb. f.) R.E.
Schult., 1958
Diacrium bicornutum
var. indivisum,
Diacrium
bigibberosum,
Diacrium
bilamellatum,
Diacrium
bivalvatulum,
Diacrium indivisum,
Diacrium
venezuelanum,
Epidendrum
bigibberosum,
Epidendrum
bilamellatum,
Epidendrum indivisum
Orchidaceae
Chysis
bractescens
Lindl., 1840
Chysis aurea var.
bractescens,
Thorvaldsenia
speciosa
Orchidaceae
Chysis
limminghei
Linden & Rchb. f.,
1858
Chysis aurea f.
limminghei
Catasetum
glaucoglossum
endémica
Pr
Catasetum roseum
endémica
A
Orchidaceae
Clowesia
glaucoglossa
(Rchb. f.) Dodson,
1975
Orchidaceae
Clowesia
rosea
Lindl., 1843
Pr
chysis de cera,
flor de cera
A
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
42/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Orchidaceae
Cochleanthes
flabelliformis
(Sw.) R.E. Schult.
& Garay, 1959
Cochleanthes
fragrans, Cymbidium
flabellifolium,
Cymbidium
flabelliforme,
Epidendrum
flabelliforme, Eulophia
cochlearis, Eulophia
cochleata, Huntleya
imbricata,
Warscewiczella
cochlearis,
Warscewiczella
cochleata,
Warscewiczella
flabelliformis
Pr
Orchidaceae
Coelia
densiflora
Rolfe, 1906
Bothriochilus
densiflorus
Pr
Scelochilus
tuerckheimii
A
Orchidaceae
Comparettia
tuerckheimii
(Schltr.) M.W.
Chase & N.H.
Williams, 2008
Orchidaceae
Corallorhiza
macrantha
Schltr., 1918
Pr
Orchidaceae
Cryptarrhena
lunata
R. Br., 1816
Clynhymenia
pallidiflora,
Cryptarrhena
pallidiflora,
Orchidofunckia
pallidiflora
Orchidaceae
Cuitlauzina
candida
(Lindl.) Dressler &
N.H. Williams,
2003
Oncidium candidum,
Palumbina candida
chorritos, cola de
borrego, pozolillo.
orquídea pigmea
Orchidaceae
Cuitlauzina
pendula
La llave & Lex.,
1825
Lichterveldia lindleyi,
Lichterveldia lindleyi
var. rosella,
Odontoglossum
citrosmum,
Odontoglossum
citrosmum var.
rosellum,
Odontoglossum
pendulum, Oncidium
citrosmum, Oncidium
galeottianum
Orchidaceae
Cuitlauzina
pygmaea
(Lindl.) M. W.
Chase & N.H.
Williams, 2008
Dignathe pygmaeus,
Leochilus dignathe
Orchidaceae
Cycnoches
ventricosum
Bateman, 1837
cisne verde
Orchidaceae
Cypripedium
dickinsonianum
Hágsater, 1984
zapatilla
endémica
Pr
A
A
Pr
A
endémica
flor de calavera,
flor del pelícano,
pichahuastle,
pichehuastle,
pipixihuatli,
pisahuastle,
zapatilla de
Lexarza
Pr
Orchidaceae
Cypripedium
irapeanum
Lex., 1825
Cypripedium lexarzae,
Cypripedium
luzmarianum,
Cypripedium
splendidum,
Cypripedium turgidum
Orchidaceae
Cyrtochiloides
ochmatochila
(Rchb. f.) N.H.
Williams & M.W.
Chase, 2001
Oncidium
cardiochilum,
Oncidium
ochmatochilum
A
Orchidaceae
Dracula
pusilla
(Rolfe) Luer, 1978
Masdevallia johannis,
Masdevallia pusilla
Pr
Pr
A
Orchidaceae
Dryadella
guatemalensis
(Schltr.) Luer,
1978
Masdevallia
guatemalensis,
Masdevallia simula
var. guatemalensis
Orchidaceae
Elleanthus
hymenophorus
(Rchb. f.) Rchb. f.,
1862
Evelyna hymenophora
Orchidaceae
Encyclia
adenocaula
(Lex.) Schltr.,
1918
Encyclia
guadalupeae,
Encyclia nemoralis,
Epidendrum
adenocaulon,
Epidendrum nemorale
Orchidaceae
Encyclia
atrorubens
(Rolfe) Schltr.,
1918
Encyclia diota subsp.
atrorubens,
Epidendrum
atrorubens
Orchidaceae
Encyclia
lorata
Dressler & G.E.
Pollard, 1974
Epidendrum
pollardianum
Epidendrum
tuerckheimii
Orchidaceae
Encyclia
pollardiana
(Withner) Dressler
& G.E. Pollard,
1971
Orchidaceae
Encyclia
tuerckheimii
Schltr., 1918
Orchidaceae
Epidendrum
alabastrialatum
G.E. Pollard ex
Hágsater, 1978
angelitos, encyclia
conejo, trompillo
A
endémica
A
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Orchidaceae
Epidendrum
alticola
Ames & Correll,
1942
Orchidaceae
Epidendrum
cerinum
Schltr., 1918
Epidendrum
comayaguense
Orchidaceae
Epidendrum
chloe
Rchb. f., 1856
Epidendrum
culmiforme
Pr
A
Pr
A
Orchidaceae
Epidendrum
cnemidophorum
Lindl., 1853
Encyclia affinis,
Epidendrum pfavii,
Epidendrum affine,
Epidendrum
macrobotryum
Orchidaceae
Epidendrum
coronatum
Ruiz & Pav., 1798
Epidendrum
amazonicum,
Epidendrum
moyobambae
Orchidaceae
Epidendrum
cystosum
Ames, 1934
endémica
Pr
Orchidaceae
Epidendrum
dorsocarinatum
Hágsater, 1984
endémica
Pr
Orchidaceae
Epidendrum
dressleri
Hágsater, 1987
endémica
Pr
incomptoides
Ames, F.T. Hubb.
& C. Schweinf.,
1935
endémica
Pr
Orchidaceae
Epidendrum
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
43/101
19/2/2020
Orchidaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Epidendrum
isthmi
Schltr., 1922
Orchidaceae
Epidendrum
pansamalae
Schltr., 1912
Orchidaceae
Epidendrum
skutchii
Ames, F.T. Hubb.
& C. Schweinf.,
1936
Orchidaceae
Epidendrum
smaragdinum
Lindl., 1838
Orchidaceae
Epidendrum
sobralioides
Ames & Correll,
1943
Orchidaceae
Erycina
Pr
Epidendrum dunnii,
Oerstedella
pansamalae
oerstedella de
Pansamalá
A
Pr
Epidendrum
kuhlmannii
Pr
A
crista-galli
(Rchb. f.) N.H.
Williams & M.W.
Chase, 2001
Odontoglossum
crista-galli, Oncidium
crista-galli, Oncidium
decipiens, Oncidium
iridifolium
Oncidium gnomus,
Oncidium
hondurense,
Oncidium pumilio,
Oncidium titania,
Psygmorchis gnomus,
Psygmorchis pumilio,
Tolumnia pumilio
Pr
Pr
Orchidaceae
Erycina
pumilio
(Rchb. f.) N.H.
Williams & M.W.
Chase, 2001
Orchidaceae
Eurystyles
borealis
A.H. Heller, 1968
Synanthes borealis
Pachyphyllum
mexicanum,
Orchidotypus
mexicanus
Orchidaceae
Fernandezia
mexicana
(Dressler &
Hágsater) M.W.
Chase, 2011
Orchidaceae
Galeandra
batemanii
Rolfe, 1892
oncidium cresta
de gallo
Pr
endémica
Pr
A
Orchidaceae
Galeoglossum
thysanochilum
(B.L. Rob. &
Greenm.) Salazar,
2009
Cranichis
thysanochila,
Pseudocranichis
thysanochila
Orchidaceae
Galeottia
grandiflora
A. Rich., 1845
Batemannia
grandiflora,
Mendoncella
grandiflora,
Zygopetalum
grandiflorum
P
Orchidaceae
Galeottiella
sarcoglossa
(A. Rich. &
Galeotti) Schltr.,
1920
Brachystele
sarcoglossa,
Spiranthes
sarcoglossa
Pr
Orchidaceae
Gongora
tridentata
Whittem., 1991
tequilana
Dressler &
Hágsater, 1973
Orchidaceae
Govenia
endémica
Pr
Pr
endémica
Orchidaceae
Guarianthe
skinneri
(Bateman)
Dressler & W.E.
Higgins, 2003
Cattleya deckeri,
Cattleya laelioides,
Cattleya pachecoi,
Cattleya skinneri,
Cattleya skinneri f.
alba, Cattleya skinneri
var. alba, Epidendrum
huegelianum,
Guarianthe deckeri,
Guarianthe
guatemalensis var.
pachecoi, Guarianthe
skinneri f. alba
Orchidaceae
Habenaria
novemfida
Lindl., 1842
Habenaria diffusa,
Habenaria umbratilis
Orchidaceae
Hagsatera
brachycolumna
(L.O. Williams) R.
González, 1974
Encyclia
brachycolumna,
Epidendrum
brachycolumna
Orchidaceae
Ionopsis
satyrioides
(Sw.) Rchb. f.,
1863
Epidendrum
satyrioides
candelaria,
cattleya
Candelaria, flor de
Candelaria, guaria
morada, San
Sebastián
Pr
A
Pr
endémica
Pr
Pr
Orchidaceae
Jacquiniella
gigantea
Dressler, Salazar
& García-Cruz,
1992
Orchidaceae
Kefersteinia
tinschertiana
Pupulin, 2004
Chondrorhyncha
lactea, Kefersteinia
lactea, Zygopetalum
lacteum
Pr
A
Pr
Orchidaceae
Lacaena
bicolor
Lindl., 1843
Acineta longiscapa,
Acineta wrightii,
Lacaena bicolor var.
alba, Lacaena bicolor
var. glabrata,
Lueddemannia
sanderiana, Peristeria
longiscapa
Orchidaceae
Laelia
aurea
Navarro ex
Halbinger &
Salazar, 1990
Laelia rubescens var.
aurea, Encabarcenia
aurea, Schomburgkia
aurea
Bletia autumnalis,
Cattleya autumnalis
endémica
A
flor de las ánimas,
flor de todos
santos, flor de
encino, flor de la
calavera,
calaverita, lirio de
San Francisco,
gallitos
endémica
Pr
Orchidaceae
Laelia
autumnalis
(La Llave & Lex.)
LindI., 1831
Orchidaceae
Laelia
crawshayana
Rchb. f., 1883
Laelia leucoptera,
Laelia bancalarii
Lirio
endémica
P
Orchidaceae
Laelia
dawsonii
(J. Anderson)
Crawshay, 1902
Laelia anceps subsp.
dawsonii, Laelia
anceps subsp.
hollidayana, Laelia
anceps subsp.
sanderiana, Laelia
calaverita, huchila
(Zapoteco)
endémica
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
44/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
anceps subsp.
schroederiana, Laelia
anceps var.
hollydayana, Laelia
anceps var.
sanderiana, Laelia
anceps var.
schroederiana, Laelia
hollidayana, Laelia
sanderiana
Orchidaceae
Laelia
furfuracea
LindI., 1839
Orchidaceae
Laelia
gouldiana
Rchb. f., 1888
Orchidaceae
Laelia
halbingeriana
Salazar & Soto
Arenas, 2014
lirio de San
Francisco, monja,
Gihtsl (mixteco)
endémica
Pr
flor de muerto, flor
de muertos, laelia
de Metztitlán,
lirios, monjitas,
santorum
endémica
E
Schomburgkia
halbingeriana
flor de chancle
endémica
Pr
chichiltepetzacuxó
chitl (Náhuatl),
deuntzá (Otomí),
flor de corpus, flor
de mayo,
itzamacua
(Tarasco),
itzmacua,
juritzquiri-tzitzica
(Tarasco), laelia
de mayo, lirio,
lirios
endémica
Pr
flor de la
candelaria, laelia
de San José,
lirios, palo de
águila, tanal, vara
de San José
Bletia furfuracea,
Cattleya furfuracea
Orchidaceae
Laelia
speciosa
(Kunth) Schltr.,
1914
Bletia grandiflora,
Bletia speciosa,
Cattleya grahamii,
Cattleya majalis,
Laelia grandiflora,
Laelia majalis
Orchidaceae
Laelia
superbiens
Lindl., 1840
Bletia superbiens,
Cattleya superbiens,
Laelia superbiens var.
quesneliana,
Schomburgkia
superbiens
Orchidaceae
Lankestariana
abbreviata
Karremans, 2014
Anathallis abbreviata,
Pleurothallis
abbreviata
Orchidaceae
Leochilus
leiboldii
Rchb. f., 1845
Papperitzia leiboldii
Orchidaceae
Lepanthes
ancylopetala
Dressler, 1959
A
Pr
endémica
Pr
Pr
Orchidaceae
Lepanthes
guatemalensis
Schltr., 1912
Pr
Orchidaceae
Lepanthes
parvula
Dressler, 1959
Pr
Orchidaceae
Lepanthopsis
floripecten
(Rchb. f.) Ames,
1932
Humboldtia
floripecten, Lepanthes
secunda, Pleurothallis
floripecten,
Pleurothallis
unilateralis
Pr
Orchidaceae
Ligeophila
clavigera
(Rchb. f.) Garay,
1977
Erythrodes clavigera,
Physurus claviger
Pr
P
Orchidaceae
Lycaste
lassioglossa
Rchb. f., 1872
Lycaste lassioglossa
flava, Lycaste
lassioglossa
melanacra, Lycaste
lassioglossa minor,
Lycaste macropogon
Orchidaceae
Lycaste
skinneri
(Bateman ex
Lindl.) Lindl., 1843
Lycaste alba, Lycaste
skinneri f. virginalis,
Lycaste skinneri var.
alba, Lycaste
virginalis, Maxillaria
skinneri, Maxillaria
virginalis
P
Orchidaceae
Lyroglossa
pubicaulis
(L.O. Williams)
Garay, 1982
Schiedeella
pubicaulis, Spiranthes
pubicaulis
Pr
Orchidaceae
Macradenia
brassavolae
Rchb. f., 1852
Macradenia modesta,
Rhynchadenia
cubensis, Serrastylis
modesta, Trichopilia
multiflora
Pr
Orchidaceae
Malaxis
greenwoodiana
Salazar & Soto
Arenas, 1990
endémica
Pr
Orchidaceae
Malaxis
hagsateri
Salazar, 1990
endémica
Pr
Orchidaceae
Malaxis
pandurata
(Schltr.) Ames,
1922
Malaxis tuerckheimii,
Microstylis pandurata,
Microstylis
tuerckheimii
Orchidaceae
Maxillaria
alba
(Hook.) M.A.
Blanco &
Carnevali, 2007
Broughtonia alba,
Camaridium album,
Dendrobium album,
Maxillariella alba,
Maxillaria hedyosma
Pr
Orchidaceae
Maxillaria
nasuta
Rchb. f., 1866
Maxillaria
brevipedunculata,
Maxillaria glumacea,
Maxillaria oxysepala,
Nitidobulbon nasutum,
Nitidobulbon
oxysepalum
Pr
Orchidaceae
Maxillaria
oestlundiana
L.O. Williams,
1942
Camaridium
oestlundianum
tonsoniae
Soto-Arenas,
1992
Laricorchis tonsoniae,
Ornithidium tonsoniae
xerophyticum
(Soto Arenas,
Salazar &
Hágsater) V.A.
Albert & M.W.
Chase, 1992
Paphiopedilum
xerophyticum,
Phragmipedium
xerophyticum
endémica
P
Orchidaceae
Orchidaceae
Maxillaria
Mexipedium
endémica
Pr
A
Pr
Orchidaceae
Mormodes
maculata
(Hook.) L.O.
Williams, 1950
Mormodes pardina
var. unicolor
endémica
A
Orchidaceae
Mormodes
porphyrophlebia
Salazar, 1992
Mormodes
atropurpurea
endémica
A
Orchidaceae
Mormodes
sanguineoclaustra
Fowlie, 1970
Orchidaceae
Mormodes
sotoana
Salazar, 1992
var.
unicolor
endémica
P
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
45/101
19/2/2020
Orchidaceae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Mormodes
uncia
Rchb. f., 1869
Mormodes greenii,
Mormodes incisa
Masdevallia fimbriata,
Pleurothallis setosa,
Specklinia fimbriata,
Specklinia setosa
endémica
P
Orchidaceae
Muscarella
fimbriata
(Ames & C.
Schweinf.) Luer,
2006
Orchidaceae
Nemaconia
dressleriana
(Soto Arenas) Van
den Berg, Salazar
& Soto Arenas,
2007
Ponera dressleriana
Orchidaceae
Nemaconia
pellita
(Rchb. f.) Van den
Berg, Salazar &
Soto Arenas,
2007
Ponera pellita
Pr
Orchidaceae
Oestlundia
distantiflora
(A. Rich. &
Galeotti) W.E.
Higgins, 2001
Encyclia distantiflora,
Epidendrum
distantiflorum
Pr
Orchidaceae
Oncidium
endocharis
Rchb. f., 1884
Oncidium
brachyandrum var.
johannis, Oncidium
johannis
A
Orchidaceae
Oncidium
ensatum
Lindl., 1842
Oncidium confusum
Pr
Pr
A
Orchidaceae
Oncidium
exauriculatum
(Hamer & Garay)
R. Jiménez, 1992
Oncidium
cheirophorum var.
exauriculatum
Orchidaceae
Oncidium
guatemalenoides
M.W. Chase &
N.H. Williams,
2008
Sigmatostalix
costaricensis,
Sigmatostalix picta,
Sigmatostalix
guatemalensis
Orchidaceae
Oncidium
incurvum
Barker ex Lindl.,
1840
Oncidium
alboviolaceum
Rchb.f., 1854
Oncidium pollardii,
Heteranthocidium
pollardii, Vitekorchis
iricolor
Orchidaceae
Oncidium
iricolor
Orchidaceae
Oncidium
leucochilum
Bateman ex
Lindl., 1837
Cyrtochilum
leucochilum,
Oncidium digitatum,
Oncidium leucochilum
var. dawsonianum,
Oncidium leucochilum
var. speciosum,
Oncidium
polychromum
Orchidaceae
Oncidium
mexicanum
(L. O. Williams) M.
W. Chase & N. H.
Williams, 2008
Oncidium arietinum,
Sigmatostalix
mexicana
Orchidaceae
Oncidium
poikilostalix
(Kraenzl.) M.W.
Chase & N.H.
Williams, 2008
Sigmatostalix
poikilostalix
Orchidaceae
Oncidium
stelligerum
Rchb. f., 1873
Oncidium stelligerum
var. ernestii
Orchidaceae
Oncidium
suttonii
Bateman ex
Lindl., 1842
Oncidium
macropterum,
Oncidium uncia,
Ornithidium
tonsoniae, Laricorchis
tonsoniae
Pr
endémica
angelitos,
oncidium violeta
Pr
endémica
A
endémica
A
A
endémica
Pr
P
endémica
Pr
Pr
Orchidaceae
Oncidium
tigrinum
La Llave & Lex.,
1825
Odontoglossum
celsianum,
Odontoglossum
tigrinum, Oncidium
barkeri, Oncidium
ionosmum, Oncidium
tigrinum var. albens,
Oncidium tigrinum
var. elatum, Oncidium
tigrinum var.
giganteum, Oncidium
xunguitigrinum
Orchidaceae
Oncidium
unguiculatum
Lindl., 1846
Odontoglossum
ghiesbreghtianum,
Oncidium tigrinum
var. unguiculatum
Orchidaceae
Oncidium
wentworthianum
Bateman ex
Lindl., 1840
Oncidium
hagsaterianunt
Pr
Orchidaceae
Pelexia
congesta
Ames & C.
Schweinf., 1930
Pelexia olivacea
subsp. Congesta
Pr
exstaminodium
Castaño,
Hágsater & E.
Aguirre, 1984
Paphiopedilum
exstaminodium
tanal de bigotes
P
Cypripedium
humboldtii,
Phragmipedium
popowii,
Phragmipedium
exstaminodium subsp.
warszewiczii,
Cypripedium
caudatum var. roseum
tanal de bigotes,
barbuda, chinela
P
Orchidaceae
Phragmipedium
flor de muertos,
oncidium atigrado,
parácata
(Tarasco)
endémica
A
endémica
A
Orchidaceae
Phragmipedium
humboldtii
(Warsz.) J.T.
Atwood &
Dressler, 1998
Orchidaceae
Physogyne
gonzalezii
(L.O. Williams)
Garay, 1982.
Pseudogoodyera
gonzalezii, Spiranthes
gonzalezii
Orchidaceae
Platystele
caudatisepala
(C. Schweinf.)
Garay, 1974
Pleurothallis
caudatisepala
A
jungermannioides
(Schltr.) Garay,
1974
Pleurothallis
jungermannioides
A
Pleurothallis repens,
Pleurothallis hians,
Specklinia repens
Pr
Pr
Orchidaceae
Platystele
endémica
Pr
Orchidaceae
Platystele
repens
(Ames) Garay,
1974
Orchidaceae
Platythelys
venustula
(Ames) Garay,
1977
Erythrodes
querceticola var.
venustula, Erythrodes
venustula, Physurus
venustulus
Orchidaceae
Plectrophora
alata
(Rolfo) Garay,
1967
Trichocentrum alatum
P
Orchidaceae
Pleurothallis
nelsonii
Ames, 1923
Pleurothallis
microchila
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
46/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Orchidaceae
Pleurothallis
saccatilabia
C. Schweinf.,
1940
Acronia saccatilabia
Orchidaceae
Pleurothallopsis
ujarrensis
(Rchb. f.)
Pridgeon & M.W.
Chase, 2001
Restrepiopsis
ujarensis
Pr
Orchidaceae
Ponthieva
campestris
(Liebm.) Garay,
1995
Androchilus
campestris, Liparis
androchilus,
Ponthieva parviflora,
Ponthieva racemose
var. brittoniae,
Ponthieva brittoniae
Pr
Orchidaceae
Prosthechea
abbreviata
(Schltr.) W.E.
Higgins, 1997
Encyclia abbreviata,
Epidendrum
abbreviatum,
Epidendrum
prorepens
Pr
Orchidaceae
Prosthechea
citrina
(La Llave & Lex.)
W. E. Higgins,
1998
Cattleya citrina,
Cattleya karwinskii,
Encyclia citrina,
Epidendrum citrinum,
Euchile citrina,
Sobralia citrina
endémica
cozticoatzonteco
xóchitl' (Náhuatl
antiguo), monja,
monjita, monja
amarilla, flor de
mayo, flor
castigada, ita
nchaca cúan, ita
ndeka amarilla
(Mixteco), cebolla,
aurorica
(Purépecha),
olorica, corpus
amarillo,
tatzingueni
(Purépecha),
tatzingui,
mucílago, lirio
amarillo, citrina
Pr
endémica
Pr
endémica
A
endémica
A
Orchidaceae
Prosthechea
karwinskii
(Mart.) J.M.H.
Shaw, 2011
Cattleya karwinskii,
Euchile karwinskii
Orchidaceae
Prosthechea
mariae
(Ames) W.E.
Higgins, 1998
Encyclia mariae,
Epidendrum mariae,
Euchile mariae
Orchidaceae
Prosthechea
neurosa
(Ames) W.E.
Higgins, 1997
Encyclia neurosa,
Epidendrum
neurosum
Pr
Orchidaceae
Prosthechea
vagans
(Ames) W.E.
Higgins, 1997
Encyclia vagans,
Epidendrum vagans
Pr
Orchidaceae
Prosthechea
vitellina
(Lindl.) W.E.
Higgins, 1997
Encyclia vitellina,
Epidendrum
vitellinum,
Epidendrum vitellinum
var. autumnale,
Epidendrum vitellinum
var. giganteum,
Epidendrum vitellinum
var. majus,
Pseudencyclia
vitellina
Orchidaceae
Pseudogoodyera
wrightii
(Rchb. f.) Schltr.,
1920
Goodyera
erythrosticta,
Goodyera wrightii,
Pseudogoodyera
pseudogoodyeroides,
Spiranthes
pseudogoodyeroides
Pr
A
A
Orchidaceae
Restrepia
trichoglossa
F. Lehm. ex
Sander, 1901
Pleurothallis
amesiana,
Pleurothallis
filamentosa,
Pleurothallis
subserrata, Restrepia
angustilabia,
Restrepia angustilabia
subsp. subserrata,
Restrepia antennifera
subsp. leontoglossa,
Restrepia brachypus
subsp. serrilabia,
Restrepia filamentosa,
Restrepia lankesteri,
Restrepia
leontoglossa,
Restrepia serrilabia,
Restrepia subserrata
Orchidaceae
Rhynchostele
beloglossa
(Rchb. f.) Dressler
& N. H. Williams,
2003
Amparoa beloglossa,
Odontoglossum
beloglossum
(Lex.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
cervantesii,
Lemboglossum
cervantesii,
Odontoglossum
cervantesii,
Odontoglossum
cervantesii var.
decorum,
Odontoglossum
cervantesii var.
lilacinum,
Odontoglossum
cervantesii var.
membranaceum,
Odontoglossum
membranaceum,
Oncidium cervantesii
Orchidaceae
Rhynchostele
cervantesii
Orchidaceae
Rhynchostele
cordata
(Lindl.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
cordatum,
Lemboglossum
cordatum,
Odontoglossum
cordatum,
Odontoglossum
cordatum var.
manuelitos,
toalxóchitl
lirio, mariposa,
odontoglossum
atigrado
manuelitos,
odontoglossum
acorazonado
Pr
endémica
A
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
47/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
sulphureum,
Odontoglossum
hookeri,
Odontoglossum
lueddemannii
Orchidaceae
Rhynchostele
ehrenbergii
(Link, Klotzsch &
Otto) Soto Arenas
& Salazar, 1994
Cymbiglossum
ehrenbergii,
Lemboglossum
ehrenbergii,
Odontoglossum
dawsonianum,
Odontoglossum
ehrenbergii,
Odontoglossum rossii
var. ehrenbergii,
Oncidium ehrenbergii
Orchidaceae
Rhynchostele
galeottiana
(A. Rich. &
Galeotti) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
galeottianum,
Lemboglossum
galeottianum,
Odontoglossum
galeottianum
endémica
Pr
Orchidaceae
Rhynchostele
londesboroughian
a
(Rchb. f.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Odontoglossum
londesboroughianum,
Odontoglossum
londesboroughianum
var. punctatissimum
endémica
A
Orchidaceae
Rhynchostele
madrensis
(Rchb. f.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
madrense,
Lemboglossum
madrense,
Odontoglossum
madrense
endémica
A
Orchidaceae
Rhynchostele
majalis
(Rchb. f.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
majale,
Lemboglossum
majale,
Odontoglossum
majale,
Odontoglossum
platycheilum
P
Orchidaceae
Rhynchostele
pygmaea
(Lindl.) Rchb. f.,
1852
Leochilus pygmaeus,
Odontoglossum
pygmaeum, Oncidium
pygmaeum
Pr
A
P
endémica
A
Orchidaceae
Rhynchostele
rossii
(Lindl.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum rossii,
Lemboglossum rossii,
Odontoglossum
coerulescens,
Odontoglossum rossii,
Odontoglossum rossii
var. acuminatum,
Odontoglossum rossii
var. amesianum,
Odontoglossum rossii
var. warnerianum,
Odontoglossum
rubescens,
Odontoglossum
warnerianu
Orchidaceae
Rhynchostele
uroskinneri
(Lindl.) Soto
Arenas & Salazar,
1993
Cymbiglossum
uroskinneri,
Lemboglossum
uroskinneri,
Odontoglossum
uroskinneri
Orchidaceae
Rodriguezia
dressleriana
R. González,
1974
Orchidaceae
Rossioglossum
grande
(Lindl.) Garay &
G.C. Kenn., 1976
Odontoglossum
grande,
Odontoglossum
grande var. splendens
Odontoglossum
insleayi,
Odontoglossum
insleayi var.
leopardinum,
Odontoglossum
insleayi var.
pantherinum,
Oncidium insleayi
endémica
A
endémica
A
endémica
Pr
P
Orchidaceae
Rossioglossum
insleayi
(Barker ex Lindl.)
Garay & G.C.
Kenn., 1976
Orchidaceae
Rossioglossum
splendens
(Rchb. f.) Garay &
G.C. Kenn., 1976
Odontoglossum
insleayi var.
splendens,
Odontoglossum
splendens
Orchidaceae
Rossioglossum
williamsianum
(Rchb. f.) Garay &
G.C. Kenn., 1976
Odontoglossum
grande var.
williamsianum,
Odontoglossum
williamsianum
P
Orchidaceae
Sarcoglottis
cerina
(Lindl.) P.N. Don,
1845
Pelexia cerina,
Spiranthes cerina,
Zhukowskia cerina
Pr
Orchidaceae
Schiedeella
nagelii
(L.O. Williams)
Garay, 1982
Spiranthes nagelii
Orchidaceae
Sobralia
lindleyana
Rchb. f., 1852
Orchidaceae
Sobralia
mucronata
Ames & C.
Schweinf., 1925
Sobralia edwardsii
Pleurothallis digitale
endémica
Pr
Pr
Pr
Orchidaceae
Specklinia
digitale
(Luer) Pridgeon &
M.W. Chase,
2001
Orchidaceae
Specklinia
glandulosa
(Ames) Pridgeon
& M.W. Chase,
2001
Pleurothallis
glandulosa,
Pleurothallis
vittariifolia
Pr
Orchidaceae
Specklinia
lateritia
(Endres ex
Rchb.f.) Pridgeon
& M.W. Chase,
2001
Pleurothallis lateritia
Pr
Orchidaceae
Specklinia
spectabilis
(Ames & C.
Schweinf.)
Pupulin &
Karremans 2012
Pleurothallis
spectabilis
Pr
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
48/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Orchidaceae
Spiranthes
torta
(Thunb.) Garay &
H.R. Sweet, 1974
Gyrostachys
apiculata, Ibidium
quinquelobatum,
Ibidium tortile, Neottia
quadridentata, Neottia
spiralis, Neottia
tortilis, Ophrys torta,
Satyrium apiculata,
Satyrium laxiflora,
Satyrium
quadridentata,
Satyrium
quinquelobata,
Satyrium swartzii,
Spiranthes tortilis,
Triorchos spiralis
Orchidaceae
Stanhopea
ecornuta
Lem., 1846
Stanhopea calceolus
(G. Lodd.) Lindl.,
1832
Ceratochilus oculatus,
Stanhopea
bucephalus,
Stanhopea guttata,
Stanhopea oculata
var. barkeriana,
Stanhopea oculata
var. crocea,
Stanhopea oculata
var. geniculata,
Stanhopea
ornatissima
torito de ojos,
toritos, yo-betz
(Zapoteco)
Epidendrum
fragrantissimum,
Stanhopea expansa,
Stanhopea tigrina var.
speciosa, Stanhopea
tigrina var. atrata
cabeza de
culebra, cabeza
de víbora,
coatzontecomaxo
chitl (Náhuatl), flor
del torito, li-djisagmang
(Chinanteco),
torito morado,
toritos
Orchidaceae
Stanhopea
oculata
Pr
A
A
Orchidaceae
Stanhopea
tigrina
Bateman, 1838
endémica
A
Orchidaceae
Stelis
chihobensis
Ames, 1922
Orchidaceae
Stelis
cobanensis
(Schltr.) Pridgeon
& M.W. Chase,
2001
Pleurothallis
liebmanniana
Pr
Orchidaceae
Stelis
deregularis
Barb. Rodr., 1882
Pleurothallis
deregularis
Pr
Orchidaceae
Stelis
nigriflora
(L.O. Williams)
Pridgeon & M.W.
Chase, 2001
Pleurothallis nigriflora
Orchidaceae
Telipogon
amoanus
Bogarin, 2012
Dipterostele helleri,
Stellilabium helleri
P
Pr
Pr
endémica
Pr
A
Orchidaceae
Telipogon
helleri
(L.O. Williams)
N.H. Williams &
Dressler, 2005
Orchidaceae
Teuscheria
pickiana
(Schltr.) Garay,
1959
Bifrenaria pickiana,
Xylobium pickianum
Orchidaceae
Trichocentrum
flavovirens
(L.O. Williams)
M.W. Chase &
N.H. Williams,
2001
Lophiaris flavovirens,
Oncidium flavovirens
Orchidaceae
Trichocentrum
hoegei
Rchb. f., 1881
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
A
Orchidaceae
Trichocentrum
stramineum
(Bateman ex
Lindl.) M.W.
Chase & N.H.
Williams, 2001
Lophiaris straminea,
Oncidium arietinum,
Oncidium colombae,
Oncidium columbiae,
Oncidium saltator,
Oncidium stramineum
Orchidaceae
Trichopilia
galeottiana
A. Rich., 1845
Trichopilia picta
P
Pr
Pr
Orchidaceae
Trichopilia
subulata
(Sw.) Rchb. f.,
1865
Cymbidium
subulatum,
Epidendrum
subulatum, Leucohyle
subulata, Leucohyle
warscewiczii,
Trichopilia
hymenantha,
Trichopilia
jamaicensis
Orchidaceae
Trichosalpinx
cedralensis
(Ames) Luer,
1983
Pleurothallis
cedralensis
Orchidaceae
Vanilla
planifolia
Jacks. ex
Andrews, 1808
Orchidaceae
Warrea
costaricensis
Schltr., 1920
mcvaughii
N.H. Holmgren,
1976
Myrobroma fragrans,
Notylia planifolia,
Notylia sylvestris,
Vanilla fragrans
bainii (Zapoteco),
canela de cuya,
cashisha
(Totonaco),
piis'oxaanti
(Tepehua),
quelite, siisbik
(Maya), sisbik
(Maya), sisbikk'aax (Maya),
sumi xa'nat
(Totonaco),
sumi'xa'nat
(Totonaco),
sunti'xa'nat
(Totonaco),
tlilxóchitl (Náhuatl)
, vainilla
Pr
A
Orobanchaceae
Castilleja
endémica
Orobanchaceae
Castilleja
tolucensis
Kunth, 1818
Orobanchaceae
Cordylanthus
maritimus
Nutt. ex Benth.,
1846
Orobanchaceae
Pedicularis
glabra
McVaugh &
Mellich., 1975
Phyllanthaceae
Phyllanthus
fluitans
Benth., 1863
Plantaginaceae
Plantago
tolucensis
Pilg., 1915
endémica
A
Poaceae
Agrostis
novogaliciana
McVaugh, 1983
endémica
Pr
garañona
endémica
Pr
A
A
endémica
Pr
Pr
Diasperus fluitans
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
49/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Poaceae
Calamagrostis
eriantha
(Kunth) Steud.,
1854
Poaceae
Digitaria
paniculata
Soderstr. ex
McVaugh, 1983
longifolia
(E. Fourn.) R.W.
Pohl, 1992
Arundo eriantha,
Calamagrostis
schiedeana, Deyeuxia
eriantha, Deyeuxia
schiedeana
Arthrostylidium
longifolium,
Arthrostylidium
spinosum, Arundinaria
longifolia, Bambusa
longifolia, Bambusa
swalleniana, Guadua
spinosa
bambú espinudo,
caña brava, caña
de otate, cañizo,
gui-yaa
(Zapoteco), jimba,
jimbilla,
nuilchahib, otate,
thiin tsab hib
endémica
A
endémica
Pr
endémica
P
Poaceae
Guadua
Poaceae
Muhlenbergia
jaliscana
Swallen, 1958
endémica
Pr
Poaceae
Olmeca
recta
Soderstr., 1982
endémica
P
Poaceae
Olmeca
reflexa
Soderstr., 1982
endémica
Poaceae
Orcuttia
californica
Vasey, 1886
Poaceae
Otatea
glauca
L.G. Clarck & G.
Cortés, 2004
Poaceae
Triniochloa
laxa
Hitchc., 1913
Poaceae
Triniochloa
micrantha
(Scribn.) Hitchc.,
1913
Poaceae
Tripsacum
maizar
Hern.-Xol. &
Randolph, 1950
Orcuttia californica
var. californica
P
P
bambú, mute
(Motozintleco)
Avena micrantha
endémica
P
endémica
P
endémica
P
endémica
A
Poaceae
Tripsacum
zopilotense
Hern.-Xol. &
Randolph, 1950
endémica
Pr
Poaceae
Zea
diploperennis
Iltis, Doebley & R.
Guzmán, 1979
Zea mexicana subsp.
luxurians
endémica
A
Euchlaena perennis
endémica
P
Marathrum
minutiflorum
Poaceae
Zea
perennis
(Hitchc.) Reeves
& Mangelsd.,
1942
Podostemaceae
Marathrum
modestum
(Wedd.) Nash,
1905
Podostemaceae
Marathrum
rubrum
Novelo & C.T.
Philbrick, 1993
endémica
Pr
Podostemaceae
Oserya
coulteriana
Tul., 1849
endémica
Pr
Podostemaceae
Oserya
longifolia
Novelo & C.T.
Philbrick, 1995
endémica
P
endémica
Pr
endémica
Pr
Podostemaceae
Podostemum
ricciiforme
(Liebm.) P.
Royen, 1954
Podostemaceae
Vanroyenella
plumosa
Novelo & C.T.
Philbrick, 1993
Polemoniaceae
Navarretia
fossalis
Moran, 1977
Polygonaceae
Rumex
orthoneurus
Rech. f., 1936
Rumex densiflorus
subsp. orthoneurus
Pr
P
A
cola de pato,
jacinto, lirio
acuático, pico de
pato
Pontederiaceae
Eichhornia
azurea
(Sw.) Kunth, 1843
Eichhornia aquatica,
Piaropus azureus,
Pontederia aquatica,
Pontederia azurea
Pontederiaceae
Eichhornia
heterosperma
Alexander, 1939
Eichhornia
venezuelensis
P
Pontederiaceae
Eichhornia
paniculata
(Spreng.) Solms,
1883
Eichhornia martiana,
Eichhornia
martiusiana,
Pontederia
martiusiana,
Pontederia paniculata
P
Pontederiaceae
Eurystemon
mexicanum
(S. Watson)
Alexander, 1937
Heteranthera
mexicana
P
P
endémica
P
Pontederiaceae
Heteranthera
oblongifolia
Mart., 1830
Heteranthera
hydrocleifolia,
Heteranthera limosa
var. oblongifolia
Pontederiaceae
Heteranthera
seubertiana
Solms, 1883
Eichhornia graminea,
Hydrothrix
barrosoana, Schollera
seubertiana
P
Pontederiaceae
Heteranthera
spicata
C. Presl, 1830
Schollera spicata
E
L. f., 1872
Pontederia
brasiliensis,
Pontederia cordifolia,
Pontederia eriantha,
Reussia grazielae,
Reussia rotundifolia,
Unisema orbiculata
Pr
Tuck., 1848
Potamogeton
amplifolius f.
amphibius,
Potamogeton
amplifolius f.
homophyllus,
Potamogeton
amplifolius var.
ovalifolius
P
Pontederiaceae
Potamogetonaceae
Pontederia
Potamogeton
rotundifolia
amplifolius
Potamogetonaceae
Potamogeton
natans
L., 1753
Spirillus natans
Potamogetonaceae
Potamogeton
praelongus
Wulfen, 1805
Spirillus praelongus
Rhizophoraceae
Rhizophora
mangle
L., 1753
Rhizophora
americana,
Rhizophora mangle
var. samoensis,
Rhizophora
samoensis
acaxaxán
Pr
P
candelón, mamey
Santo Domingo,
mangle, mangle
colorado, mangle
dulce, mangle
negro, mangle
rojo, mangle tinto,
ta'ab che' (Maya),
tabché (Maya),
tapché (Maya),
xtaab che' (Maya),
xtabché (Maya),
xtapché (Maya)
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
50/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Rubiaceae
Balmea
stormae
Martínez, 1942
Rubiaceae
Bouvardia
capitata
Bullock, 1935
Pr
Pr
Rubiaceae
Bouvardia
dictyoneura
Standl., 1921
Bouvardia matudae,
Bouvardia matudai,
Bouvardia
pachecoana,
Bouvardia
venosissima
Rubiaceae
Bouvardia
erecta
(DC.) Standl.,
1921
Bouvardia flosjoannis, Bouvardia
flos-joannis var.
latifolia, Hedyotis
spinescens
Rubiaceae
Bouvardia
langlassei
Standl., 1921
Rubiaceae
Bouvardia
loeseneriana
Standl., 1936
Rubiaceae
Bouvardia
rosei
Standl., 1921
Rubiaceae
Bouvardia
xylosteoides
Hook. & Arn.,
1840
coronata
B.L. Rob. &
Greenm., 1894
hispida
(Paul G. Wilson)
W.R. Anderson,
1972
Crusea grandiflora,
Crusea hispida subsp.
grandiflora
Crusea gentryi
Rubiaceae
Rubiaceae
Crusea
Crusea
var.
grandiflora
Rubiaceae
Crusea
lucida
Benth., 1845
Rubiaceae
Galium
carmenicola
Dempster, 1974
Rubiaceae
Galium
carterae
Dempster, 1970
Rubiaceae
Galium
moranii
Pr
campanita,
garcitas, hierba de
San Juan
endémica
A
Pr
endémica
Bouvardia hintonii
Pr
Pr
endémica
Bouvardia villosa
Pr
Pr
cabezona
Pr
Pr
Pr
Pr
Dempster, 1970
Galium moranii subsp.
moranii
Pr
Rubiaceae
Galium
pilosum
Aiton, 1789
Galium walteri,
Galium
puncticulosum,
Galium punctatum,
Galium pilosum var.
puncticulosum,
Galium purpureum
Rubiaceae
Hamelia
rovirosae
Wernham, 1911
Hamelia
purpurascens
Pr
Rubiaceae
Hoffmannia
psychotriifolia
(Benth.) Griseb.,
1861
Higginsia
psychotriaefolia,
Hoffmannia
chiapensis,
Hoffmannia
panamensis
Pr
Rubiaceae
Omiltemia
longipes
Standl., 1918
Rubiaceae
Pinarophyllon
flavum
Brandegee, 1914
Rubiaceae
Pseudomiltemia
filipes
(Standl.) Borhidi,
2004
endémica
endémica
A
Pr
Pr
Pr
Omiltemia filisepala
Salicaceae
Populus
guzmanantlensis
J.A. Vazquez G. &
Cuevas, 1989
Salicaceae
Populus
simaroa
Rzed., 1975
Sapindaceae
Acer
negundo
var.
mexicanum
(DC.) Standl. &
Steyerm., 1944
Acer serratum
acecintle,
acezintle, icoj,
tepejilote, zarcillo
Pr
Sapindaceae
Acer
saccharum
subsp.
skutchii
(Rehder) A.E.
Murray, 1975
Acer skutchii
arce
P
capire, capiri,
ejechí (Cuicateco)
, huacux, hucux,
subuul (Maya),
tototzápotl
(Náhuatl),
tutotzápotl
(Náhuatl), zapote
de ave
A
endémica
Pr
Pr
Sapotaceae
Sideroxylon
capiri
(A. DC.) Pittier,
1912
Achras capiri, Lucuma
capiri,
Mastichodendron
capiri
Sapotaceae
Sideroxylon
cartilagineum
(Cronquist) T.D.
Penn., 1990
Bumelia cartilaginea
Simaroubaceae
Picrasma
mexicana
Brandegee, 1924
Symplocaceae
Symplocos
austromexicana
Almeda, 1976
Symplocaceae
Symplocos
coccinea
Bonpl., 1808
P
manzanita
Alstonia ciliata,
Hypopogon brevipes,
Symplocos benthamii,
Symplocos brevipes
endémica
P
endémica
Pr
endémica
Pr
Symplocaceae
Symplocos
excelsa
L.O. Williams,
1970
Symplocaceae
Symplocos
sousae
Almeda, 1982
endémica
Pr
Triuridaceae
Lacandonia
schismatica
E. Martínez &
Ramos, 1989
endémica
Pr
Typhaceae
Sparganium
americanum
Pr
Nutt., 1818
Sparganium
americanum var.
typicum
P
Sparganium
californicum,
Sparganium erectum
subsp. stoloniferum,
Sparganium
eurycarpum subsp.
eurycarpum
P
Typhaceae
Sparganium
eurycarpum
Engelm., 1856
Zosteraceae
Phyllospadix
scouleri
Hook., 1838
pasto marino de
rompiente
A
Zosteraceae
Phyllospadix
torreyi
Watson,1879
pasto marino de
rompiente
Pr
Zosteraceae
Zostera
marina
L., 1753
pasto marino de
anguila
Pr
Zostera marina var.
angustifolia, Zostera
marina var. atam,
Zostera marina subsp.
hornemanniana,
Zostera marina var.
izembekensis,
Zostera marina f.
latifolia, Zostera
marina var. latifolia,
Zostera marina var.
marina, Zostera
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
51/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
marina var. phillipsii,
Zostera marina var.
stenophylla y Zostera
marina f. sulcatifolia
Zygophyllaceae
Zygophyllaceae
Guaiacum
Guaiacum
A. Gray, 1854
coulteri
L., 1753
sanctum
Guaiacum parvifolium,
Guaiacum planchonii
árbol santo,
chumchintoc,
guayacán,
huaxaxán, ken
(Maya),
matlacuahuitl
(Náhuatl),
matlacuáhuitl
(Náhuatl), mot-zi,
mo-tzi
(Chinanteco),
nuitscuji
(Popoluca), palo
santo, yaga-gupi
(Zapoteco), yagana (Zapoteco),
yaga-naa
(Zapoteco), yutnutandaa (Mixtec
A
Guaiacum
guatemalense,
Guaiacum multijugum,
Guaiacum parvifolium
Guaiacum sloanei,
Guaiacum verticale
chiin took' (Maya),
chun chintok,
chuum chiin took'
(Maya), chuun
(Maya), guácima,
guayacán,
guayacté,
guázuma, huesito,
ken (Maya),
oaxacán, palo
guaycán, palo
santo, soon
(Maya), soon
chulul (Maya),
soon chuluul
(Maya), xchiin
took' (Maya), zon
(Maya)
A
INVERTEBRADOS
Familia
Género
Especie
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
Sinonimia
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
Cnidarios
Acroporidae
Acropora
cervicornis
(Lamarck, 1816)
Madrepora cervicornis
cuerno de ciervo
Pr
Acroporidae
Acropora
palmata
(Lamarck, 1816)
Madrepora palmata
cuerno de alce
Pr
Antipathidae
Antipathes
caribbeana
Opresko, 1996
coral negro
A
Antipathidae
Antipathes
galapagensis
Deichmann, 1941
coral negro
A
coral de estrellas
rocoso o masivo
A
Merulinidae
Orbicella
annularis
(Ellis & Solander,
1786)
Astrea annularis,
Heliastrea annularis,
Madrepora annularis,
Montastrea annularis,
Montastraea annularis
Merulinidae
Orbicella
faveolata
(Ellis & Solander,
1786)
Montastraea faveolata
coral estrella
montaña o masivo
A
Myriopathidae
Plumapathes
pennacea
(Pallas, 1766)
Antipathes pennacea
coral negro
A
Pocilloporidae
Pocillopora
inflata
Glynn, 1999
Poritidae
Porites
sverdrupi
Durham, 1947
Plexauridae
Plexaura
homomalla
(Esper, 1792)
Gorgonia homomalla
coral blando,
abanico de mar
Pr
Plexauridae
Plexaurella
dichotoma
(Esper, 1791)
Gorgonia dichotoma
coral blando,
abanico de mar
Pr
Alpheopsis stygicola
A
endémica
P
Crustáceos
Alpheidae
Potamalpheops
stygicola
(Hobbs, 1973)
camaroncillo
endémica
P
Atyidae
Typhlatya
campecheae
Hobbs & Hobbs,
1976
chacales
endémica
P
Atyidae
Typhlatya
mitchelli
Hobbs & Hobbs,
1976
chacales
endémica
A
Atyidae
Typhlatya
pearsei
Creaser, 1936
chacales
endémica
A
Cambaridae
Procambarus
(Girardiella)
regiomontanus
Villalobos, 1954
Procambarus
regiomontanus
acocil, cangrejo
de agua dulce
endémica
P
Cirolanidae
Creaseriella
anops
(Creaser, 1936)
Cirolana anops
cochinilla de playa
endémica
A
endémica
A
Entocytheridae
Ankylocythere
barbouri
VillalobosFigueroa &
Hobbs, 1974
Lepidomysidae
Spelaeomysis
quinterensis
(Villalobos, 1951)
Typhlolepidomysis
quinterensis
camarón
endémica
A
misidaceo
endémica
A
Mysidae
Antromysis
cenotensis
Creaser, 1936
Antromysis
(Antromysis)
cenotensis
Palaemonidae
Creaseria
morleyi
(Creaser, 1936)
Palaemon morleyi
langostino
endémica
A
Palaemonidae
Macrobrachium
acherontium
Holthuis, 1977
langostino
endémica
P
Palaemonidae
Macrobrachium
villalobosi
Hobbs, 1973
langostino
endémica
A
Palaemonidae
Neopalaemon
nahuatlus
Hobbs, 1973
langostino
endémica
P
Palaemonidae
Troglomexicanus
perezfarfanteae
(VillalobosFigueroa, 1971)
langostino
endémica
P
Pseudothelphusidae
Pseudothelphusa
dugesi
Rathbun, 1893
cangrejo de la
barranca
endémica
P
Pseudothelphusidae
Typhlopseudothel
phusa
mocinoi
Rioja, 1952
cangrejo
endémica
P
Speleonectidae
Xibalbanus
tulumensis
(Yager, 1987)
Speleonectes
tulumensis
remipedio
endémica
P
Theraphosidae
Brachypelma
albiceps
Pocock, 1903
Brachypelma ruhnaui
tarántula dorada
de México
endémica
A
Theraphosidae
Brachypelma
auratum
Schmidt, 1992
tarántula
mexicana de
endémica
A
Troglomexicanus
perezfarfantae,
Troglocubanus
perezfarfanteae,
Troglocubanus
perezfarfantae
Arácnidos
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
52/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
rodillas de flama
Theraphosidae
Brachypelma
boehmei
Schmidt & Klaas,
1993
tarántula
mexicana de
patas anaranjadas
endémica
A
Theraphosidae
Brachypelma
emilia
(White, 1856)
tarántula
mexicana de
piernas rojas
endémica
A
Theraphosidae
Brachypelma
hamorii
Tesmoingt, Cleton
& Verdez, 1997
endémica
A
smithi
(F.O.P.
Cambridge, 1897)
tarántula de
rodillas rojas
endémica
A
endémica
A
Theraphosidae
Theraphosidae
Brachypelma
Psalmopoeus
victori
Mendoza, 2014
tarántula
arborícola
mexicana
Limulus
polyphemus
Linnaeus, 1758
cacerolita de mar,
cangrejo bayoneta
Merostomados
Limulidae
P
Insectos
Nymphalidae
Danaus
plexippus
(Linnaeus, 1758)
Papilionidae
Pterourus
esperanza
(Beutelspacher,
1975)
Papilio esperanza
mariposa
esperanza, tigre
oaxaqueña
(Tepper, 1883)
Attacus cinctus,
Rothschildia jorulla,
Rothschildia jorulla
cincta, Rothschildia
jorulla cinctus,
Rothschildia
pseudoguerreronis
ba'aise'ebori,
baiseboli,
mariposa cuatro
espejos, palomilla
cuatro espejos,
palomilla de los
tenábaris, polilla
cuatro espejos
(Morón, 1981)
Plusiotis
alphabarrerai
escarabajo verde
de Los Tuxtlas
endémica
P
endémica
A
Saturniidae
Rothschildia
cincta
subsp.
Scarabaeidae
Chrysina
alphabarrerai
cincta
Poblaciones de
los estados de
B.C.S., Son.,
Sin. y Nay.
mariposa monarca
Pr
endémica
A
A
Scarabaeidae
Megasoma
lecontei
Hardy, 1972
escarabajo
rinoceronte de
Baja California
Sur
Scarabaeidae
Onthophagus
vespertilio
Howden,
Cartwright &
Halffter, 1956
escarabajo de la
cueva de
Acuitlapán,
Guerrero
endémica
E
Scarabaeidae
Paragnorimus
velutinus
Becker, 1910
escarabajo
endémica
P
endémica
A
Paragnorimus flohri
Scarabaeidae
Plesiosternus
punctatus
Morón & Howden,
1992
escarabajo de
patas
ensanchadas de
la Sierra de
Juárez
Tabanidae
Brennania
belkini
Philip, 1966
tábano de las
dunas
P
Moluscos
Calyptraeidae
Crucibulum
(Crucibulum)
scutellatum
(W. Wood, 1828)
Patella scutellata
caracol gorrito
Pr
Cyrenidae
Polymesoda
caroliniana
(Bosc, 1802)
Cyclas caroliniana
almeja de fango
Pr
Hydrobiidae
Coahuilix
hubbsi
Taylor, 1966
endémica
P
Hydrobiidae
Cochliopina
milleri
Taylor, 1966
endémica
P
Hydrobiidae
Juturnia
coahuilae
(Taylor, 1966)
Durangonella
coahuilae
endémica
P
Mexipyrgus
churinceanus,
Mexipyrgus
escobedae,
Mexipyrgus lugoi,
Mexipyrgus
multilineatus,
Mexipyrgus mojarralis
endémica
P
Hydrobiidae
Mexipyrgus
carranzae
Taylor, 1966
Hydrobiidae
Mexithauma
quadripaludium
Taylor, 1966
endémica
P
Hydrobiidae
Paludiscala
caramba
Taylor, 1966
endémica
P
Hydrobiidae
Pyrgulopsis
minkleyi
(Taylor, 1966)
endémica
P
Isognomonidae
Isognomon
(Gmelin, 1791)
alatus
Nymphophilus
minkleyi
Ostrea alatus
almeja plana, callo
de árbol, ostión
cabeza de
martillo, concha
hojarasca chata
Pr
Muricidae
Plicopurpura
pansa
(Gould, 1853)
Purpura pansa
caracol púrpura
Pr
Patellidae
Scutellastra
mexicana
(Broderip & G. B.
Sowerby I, 1829)
Ancistromesus
mexicanus, Patella
mexicana
lapa gigante
Pr
Pteriidae
Pinctada
mazatlanica
(Hanley, 1856)
Meleagrina
mazatlanica
madre perla
Pr
Sowerby II, 1847
Spondylus calcifer,
Spondylus smithi,
Spondylus punicus
almeja burra
Spondylidae
Spondylus
limbatus
Unionidae
Cyrtonaias
tampicoensis
Unionidae
Megalonaias
nickliniana
subsp.
(Lea, 1841)
tecomatensis
Pr
endémica
P
(Lea, 1834)
Unio nicklinianus
P
almeja pismo
Pr
Tivela
(Pachydesma)
stultorum
(Mawe, 1823)
Donax stultorum,
Cytherea (Trigonella)
crassatelloides,
Cytherea dubia,
Cytherea intermedia,
Cytherea solidissima,
Cytherea virginea,
Tivela scarificata
Holothuriidae
Holothuria
(Halodeima)
inornata
Semper, 1868
Holothuria inornata
pepino de mar,
pepino de mar
arenero
P
Stichopodidae
Isostichopus
fuscus
(Ludwig, 1875)
Stichopus fuscus
pepino de mar,
pepino de mar
café, pepino de
mar gigante
A
Veneridae
Equinodermos
PECES
Familia
Género
Especie
Categoría
Infraespecifica
Nombre
infraespecifico
Autor
Sinonimia
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
53/101
19/2/2020
Acipenseridae
Ariidae
Atherinopsidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Acipenser
Potamarius
Chirostoma
esturión del
Atlántico
E
Arius nelson,
Conorhynchos nelsoni
bagre lacandón
Pr
Jordan &
Evermann, 1896
Menidia bartoni
charal de La
Caldera
endémica
P
charal tarasco
endémica
P
oxyrinchus
Mitchill, 1815
nelsoni
(Evermann &
Goldsborough,
1902)
bartoni
Atherinopsidae
Chirostoma
charari
(de Buen, 1945)
Eslopsarum bartoni,
Eslopsarum bartoni
charari, Menidia
charari
Atherinopsidae
Chirostoma
labarcae
Meek, 1902
Menidia labarcae
charal de La
Barca
endémica
A
endémica
A
endémica
P
Atherinopsidae
Chirostoma
promelas
Jordan & Snyder,
1899
Menidia promelas
charal boca,
charal boca negra
Atherinopsidae
Chirostoma
riojai
Solórzano &
López, 1966
Menidia riojai
charal de
Santiago
Atherinopsidae
Leuresthes
sardina
(Jenkins &
Evermann, 1889)
Aatherina sardina,
Menidia sardina,
Menidia clara,
Hubbsiella sardina
gruñon del Golfo,
pejerrey sardina
P
Atherinopsidae
Menidia
colei
Hubbs, 1936
plateadito de
Progreso
A
alchichica
de Buen, 1945
Menidia alchichica
charal de
Alchichica
endémica
A
Atherinopsidae
Poblana
Atherinopsidae
Poblana
ferdebueni
Solórzano &
López, 1965
Menidia ferdebueni
charal de
Almoloya
endémica
A
Atherinopsidae
Poblana
letholepis
Álvarez, 1950
Menidia letholepis
charal de La
Preciosa
endémica
A
Atherinopsidae
Poblana
squamata
Álvarez, 1950
Poblana alchichica
squamata
charal de
Quechulac
endémica
A
Bythitidae
Typhliasina
pearsei
(Hubbs, 1938)
Ogilbia pearsei,
Typhlias pearsei
dama blanca
ciega
endémica
P
Catostomidae
Carpiodes
carpio
(Rafinesque,
1820)
Carpiodes damalis,
Carpiodes elongatus,
Carpiodes grayi,
Carpiodes
microstomus,
Catostomus carpio
matalote chato
A
Catostomidae
Catostomus
bernardini
Girard, 1856
Catostomus conchos,
Catostomus
sonorensis
matalote yaqui
Pr
Catostomidae
Catostomus
cahita
Siebert &
Minckley, 1986
Catostomidae
Catostomus
insignis
Baird & Girard,
1854
Catostomidae
Catostomus
leopoldi
Siebert &
Minckley, 1986
matalote del
Bavispe
Catostomidae
Catostomus
nebuliferus
Garman, 1881
matalote del
Nazas
A
Catostomidae
Catostomus
plebeius
Baird & Girard,
1854
matalote del
Bravo
A
Catostomidae
Catostomus
wigginsi
Herre & Brock,
1936
Catostomidae
Cycleptus
elongatus
(Lesueur, 1817)
Catostomus elongatus
matalote azul
Pr
Catostomidae
Ictiobus
bubalus
(Rafinesque,
1818)
Carpiodes taurus,
Carpiodes tumidus,
Carpiodes urus,
Catostomus bubalus,
Ichthyobus cyanellus,
Ichthyobus ischyrus
matalote boquín
A
Catostomidae
Ictiobus
niger
(Rafinesque,
1819)
Amblodon niger,
Bubalichthys bonasus
matalote negro
A
matalote gris
A
matalote cahita
Catostomus gila
Catostomus
generosus,
Catostomus
guzmaniensis
endémica
matalote de
Sonora
matalote opata
A
P
endémica
endémica
Pr
A
Catostomidae
Moxostoma
congestum
(Baird & Girard,
1854)
Catostomus
congestus,
Moxostoma campbelli,
Scartomyzon
congestus
Catostomidae
Xyrauchen
texanus
(Abbott, 1860)
Catostomus texanus,
Moxostoma texanum
matalote jorobado
P
tiburón peregrino
A
Cetorhinidae
Cetorhinus
maximus
(Gunnerus, 1765)
Cetorhinus blainvillei,
Cetorhinus normani,
Halsydrus
pontoppidiani,
Polyprosopus macer,
Selachus pennantii,
Squalus cetaceus,
Squalus elephas,
Squalus gunnerianus,
Squalus homianus,
Squalus isodus,
Squalus maximus,
Squalus pelegrinus,
Squalus
rashleighanus,
Squalus rostratus,
Tetroras maccoyi
Cichlidae
Chiapaheros
grammodes
(J.N. Taylor &
R.R. Miller, 1980)
Cichlasoma
grammodes
mojarra de Chiapa
de Corzo
Pr
mojarra del Petén
Pr
Cichlidae
Chuco
intermedium
(Günther, 1862)
Acara rectangularis,
Cichlasoma
intermedium, Heros
angulifer, Heros
intermedius, Theraps
intermedius, Vieja
intermedia
Cichlidae
Herichthys
bartoni
(Bean, 1892)
Acara bartoni,
Cichlasoma bartoni,
Nosferatu bartoni
mojarra
caracolera
endémica
P
Cichlidae
Herichthys
labridens
(Pellegrin, 1903)
Cichlasoma labridens,
Heros labridens,
Nosferatu labridens
mojarra huasteca
endémica
A
Cichlidae
Herichthys
minckleyi
(Kornfield &
Taylor, 1983)
Cichlasoma minckleyi
mojarra de
Cuatrociénegas
endémica
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
54/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cichlidae
Herichthys
steindachneri
(Jordan & Snyder,
1899)
Cichlasoma
steindachneri,
Nosferatu
steindachneri
mojarra del Ojo
Frío, mojarra ojo
frío
endémica
P
Cichlidae
Thorichthys
socolofi
(Miller & Taylor,
1984)
Cichlasoma socolofi
mojarra del Misala
endémica
A
mojarra del Río
Grande de Chiapa
endémica
A
pupo panza verde,
pupo panzaverde
Cichlidae
Vieja
hartwegi
(Taylor & Miller,
1980)
Cichlasoma hartwegi,
Paraneetroplus
hartwegi
Cyprinidae
Agosia
chrysogaster
Girard, 1856
Hyborhynchus
siderius, Rhinichthys
chrysogaster
Cyprinidae
Algansea
aphanea
C.D. Barbour &
Miller, 1978
Cyprinidae
Algansea
avia
C.D. Barbour &
Miller, 1978
Cyprinidae
Algansea
barbata
Álvarez & Cortés,
1964
pupo del Lerma
endémica
P
Cyprinidae
Algansea
popoche
(Jordan & Snyder,
1899)
Xystrosus popoche
popocha
endémica
P
Cyprinidae
Codoma
ornata
Girard, 1856
Cyprinella ornata,
Notropis ornatus
carpita adornada
A
carpita del Pilón,
carpita tepehuana
P
pupo del Ayutla
Algansea monticola
avia
A
endémica
pupo de Tepic
P
A
Cyprinidae
Cyprinella
alvarezdelvillari
ContrerasBalderas &
Lozano-Vilano,
1994
Cyprinidae
Cyprinella
bocagrande
(Chernoff & Miller,
1982)
Notropis bocagrande
carpita
bocagrande
P
carpita yaqui
A
Cyprinidae
Cyprinella
formosa
(Girard, 1856)
Moniana formosa,
Notropis mearnsi,
Notropis santamariae
Cyprinidae
Cyprinella
garmani
(Jordan, 1885)
Cyprinella rubripinna,
Notropis garmani,
Notropis lutrensis
carpita jorobada
A
carpita roja
A
Cyprinidae
Cyprinella
lutrensis
(Baird & Girard,
1853)
Cyprinella beckwithi,
Cyprinella billingsiana,
Cyprinella forbesi,
Cyprinella gunnisoni,
Cyprinella suavis,
Cyprinella umbrosa,
Hypsolepis iris,
Leuciscus bubalinus,
Leuciscus lutrensis,
Moniana complanata,
Moniana couchi,
Moniana gibbosa,
Moniana frigida,
Moniana jugalis,
Moniana laetabilis,
Moniana leonina,
Moniana pulchella,
Nototropis forlonensis
Cyprinidae
Cyprinella
panarcys
(Hubbs & Miller,
1978)
Notropis panarcys
carpita del
Conchos
P
carpita río del
norte
A
Cyprinidae
Cyprinella
proserpina
(Girard, 1856)
Moniana aurata,
Moniana proserpina,
Notropis proserpinus
Cyprinidae
Cyprinella
rutila
(Girard, 1856)
Cliola montiregis,
Moniana gracilis,
Moniana rutila,
Notropis rutilus
carpita
regiomontana
A
Cyprinidae
Cyprinella
xanthicara
(Minckley & Lytle,
1969)
Notropis xanthicara
carpita de
Cuatrociénegas
P
Cyprinidae
Dionda
diaboli
Hubbs & Brown,
1957
carpa diabla
P
carpa obispa
P
carpa manchada
P
Cyprinidae
Dionda
episcopa
Girard, 1856
Dionda papalis,
Hybognathus
nigrotaeniata
Cyprinidae
Dionda
melanops
Girard, 1856
Dionda couchi,
Hybognathus civilis,
Hybognathus
punctifer
Cyprinidae
Gila
conspersa
Garman, 1881
carpa Mayrán
A
Cyprinidae
Gila
ditaenia
Miller, 1945
carpa sonorense
A
Cyprinidae
Gila
elegans
Baird & Girard,
1853
Gila emoryi
carpa elegante
E
carpa del Gila
P
Cyprinidae
Gila
intermedia
(Girard, 1856)
Gila gibbosa, Squalius
lemmoni, Tigoma
intermedia
Cyprinidae
Gila
modesta
(Garman, 1881)
Cheonda modesta
carpa de Saltillo
P
Cyprinidae
Gila
nigrescens
(Girard, 1856)
Gila pulchella, Tigoma
nigrescens
carpa de
Chihuahua
A
Cyprinidae
Gila
purpurea
(Girard, 1856)
Tigoma purpurea
carpa púrpura
P
carpa cola
redonda, carpa
cola redonda
mexicana
A
Cyprinidae
Gila
robusta
Baird & Girard,
1853
Gila affinis, Gila
gracilis, Gila grahamii,
Gila jordani, Gila
nacrea, Leuciscus
zunnensis,
Ptychocheilus vorax
Cyprinidae
Hybognathus
amarus
(Girard, 1856)
Algoma amara,
Algoma fluviatilis
carpa Chamizal
E
Extrarius aestivalis,
Gobio aestivalis,
Hybopsis aestivalis
carpa pecosa
A
carpita del Pilón
Pr
A
Cyprinidae
Macrhybopsis
aestivalis
(Girard, 1856)
Cyprinidae
Notropis
aguirrepequenoi
ContrerasBalderas &
Rivera-Teillery,
1973
Cyprinidae
Notropis
amabilis
(Girard, 1856)
Alburnus amabilis,
Alburnus socius,
Cyprinella luxiloides,
Cyprinella
macrostoma, Notropis
swaini
carpita texana
Cyprinidae
Notropis
amecae
Chernoff & Miller,
1986
Hybopsis amecae
carpita de Ameca,
carpita del Ameca
endémica
E
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
55/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cyprinidae
Notropis
aulidion
Chernoff & Miller,
1986
Hybopsis aulidion
carpita de
Durango
Cyprinidae
Notropis
boucardi
(Günther, 1868)
Graodus
nigrotaeniatus,
Hybopsis boucardi,
Leuciscus boucardi
carpita del Balsas
Cyprinidae
Notropis
braytoni
Jordan &
Evermann, 1896
Moniana nitida,
Notropis robustus
carpita
tamaulipeca
A
Cyprinidae
Notropis
chihuahua
Woolman, 1892
carpita
chihuahuense
A
(Günther, 1868)
Ceratichthys cumingii,
Hybopsis cumingii
carpita del Atoyac
A
carpita del Bravo
A
carpita tepelneme
Cyprinidae
Notropis
cumingii
Cyprinidae
Notropis
jemezanus
(Cope, 1875)
Alburnellus
jemezanus, Notropis
santarosaliae
Cyprinidae
Notropis
moralesi
de Buen, 1955
Hybopsis moralesi
Cyprinidae
Notropis
orca
Woolman, 1895
carpita de El Paso
Cyprinidae
Notropis
saladonis
Hubbs & Hubbs,
1958
carpita del Salado
Alburnellus simus,
Notropis simus
peconensis
Cyprinidae
Notropis
simus
(Cope, 1875)
Cyprinidae
Ptychocheilus
lucius
Girard, 1856
Cyprinidae
Rhinichthys
cobitis
(Girard, 1856)
Tiaroga cobitis
Agosia adobe, Agosia
klamathensis, Agosia
novemradiata, Agosia
robusta, Agosia
yarrowi, Apocope
carringtonii, Apocope
couesii, Apocope
vulnerata, Argyreus
notabilis, Argyreus
nubilus, Argyreus
osculus, Ceratichthys
ventricosus,
Rhinichthys henshavii,
Rhinichthys lariversi,
Rhinichthys
nevadensis, Tigoma
rhinichthyoides
Cyprinidae
Rhinichthys
osculus
(Girard, 1856)
Cyprinidae
Stypodon
signifer
Garman, 1881
Pr
endémica
endémica
A
Pr
E
endémica
P
carpita chata
E
carpa gigante del
colorado
E
carpita locha
E
carpita pinta
E
carpa de Parras
P
Cyprinidae
Tampichthys
dichroma
(Hubbs & Miller,
1977)
Dionda dichroma,
Dionda dichromus,
Tampichthys
dichromus
Cyprinidae
Tampichthys
mandibularis
(ContrerasBalderas &
VerduzcoMartínez, 1977)
Dionda mandibularis
Cyprinodontidae
Cualac
tessellatus
Miller, 1956
cachorrito de la
Media Luna
carpa bicolor
carpa quijarona
endémica
A
P
endémica
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
alvarezi
Miller, 1976
cachorrito de
Potosí
Cyprinodontidae
Cyprinodon
atrorus
Miller, 1968
cachorrito del
Bolsón
endémica
Cyprinodontidae
Cyprinodon
beltrani
Álvarez, 1949
cachorrito lodero
endémica
A
Cyprinodontidae
Cyprinodon
bifasciatus
Miller, 1968
cachorrito de
Cuatrociénegas
endémica
A
Cyprinodontidae
Cyprinodon
bobmilleri
Lozano-Vilano &
ContrerasBalderas, 1999
cachorrito de San
Ignacio
A
Cyprinodontidae
Cyprinodon
ceciliae
Lozano-Vilano &
ContrerasBalderas, 1993
cachorrito de la
presita, cachorrito
de Villa López
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
esconditus
Strecker, 2002
Cyprinodontidae
Cyprinodontidae
Cyprinodontidae
Cyprinodon
Cyprinodon
Cyprinodon
E
A
P
eximius
Girard, 1859
cachorrito del
Conchos
fontinalis
M.L. Smith &
Miller, 1980
cachorrito de
carbonera
P
inmemoriam
Lozano-Vilano &
ContrerasBalderas, 1993
cachorrito de La
Trinidad
E
cachorrito
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
julimes
De la MazaBenignos & VelaValladores, 2009
Cyprinodontidae
Cyprinodon
labiosus
Humphries &
Miller, 1981
cachorrito
cangrejero
endémica
A
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
longidorsalis
Lozano-Vilano &
ContrerasBalderas, 1993
cachorrito de
Charco Palma,
cachorrito de La
Palma
Cyprinodontidae
Cyprinodon
macrolepis
Miller, 1976
cachorrito
escamudo
Cyprinodontidae
Cyprinodon
macularius
Baird & Girard,
1853
cachorrito del
desierto
Cyprinodontidae
Cyprinodon
maya
Humphries &
Miller, 1981
cachorrito gigante
endémica
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
meeki
Miller, 1976
cachorrito del
Mezquital
endémica
P
Cyprinodontidae
Cyprinodon
nazas
Miller, 1976
cachorrito de
aguanaval,
cachorrito del
Nazas
endémica
A
Cyprinodontidae
Cyprinodon
pachycephalus
Minckley &
Minckley, 1986
cachorrito
cabezón
cachorrito
boxeador
cachorrito
besucón
Cyprinodontidae
Cyprinodon
simus
Humphries &
Miller, 1981
Cyprinodontidae
Cyprinodon
suavium
Strecker, 2005
P
endémica
P
P
P
endémica
P
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
56/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cyprinodontidae
Cyprinodon
verecundus
Humphries, 1984
cachorrito aletón,
cachorrito de
dorsal larga
Cyprinodontidae
Cyprinodon
veronicae
Lozano-Vilano &
ContrerasBalderas, 1993
cachorrito de
Charco Azul
P
aporus
Miller & Walters,
1972
cachorrito enano
de Potosí
E
Cyprinodontidae
Megupsilon
endémica
P
Chaetodontidae
Prognathodes
falcifer
(Hubbs &
Rechnitzer, 1958)
Chaetodon falcifer
mariposa guadaña
Pr
Characidae
Astyanax
altior
Hubbs, 1936
Astyanax fasciatus
altior
sardinita yucateca
A
Characidae
Astyanax
jordani
(Hubbs & Innes,
1936)
Anoptichthys
antrobius,
Anoptichthys hubbsi,
Anoptichthys jordani
sardina ciega
Fundulidae
Fundulus
grandissimus
Hubbs, 1936
sardinilla gigante
killifish sardinilla,
sardinilla de la
península
Fundulidae
endémica
A
A
Fundulus
lima
Vaillant, 1894
Fundulidae
Fundulus
persimilis
Miller, 1955
sardinilla yucateca
Pr
Fundulidae
Lucania
interioris
Hubbs & Miller,
1965
sardinilla de
Cuatrociénegas
P
espinocho
P
Fundulus meeki
Gasterosteus
aculeatus
microcephalus,
Gasterosteus
algeriensis,
Gasterosteus
argentatissimus,
Gasterosteus
argyropomus,
Gasterosteus atkinsii,
Gasterosteus bailloni,
Gasterosteus
biarmatus,
Gasterosteus
bispinosus,
Gasterosteus
brachycentrus,
Gasterosteus
cataphractus,
Gasterosteus cuvieri,
Gasterosteus dekayi,
Gasterosteus
dimidiatus,Gasteroste
us elegans,
Gasterosteus
gymnurus,
Gasterosteus
hologymnus,
Gasterosteus
inopinatus,
Gasterosteus
insculptus,
Gasterosteus
intermedius,
Gasterosteus leiurus,
Gasterosteus
loricatus,
Gasterosteus
microcephalus,
Gasterosteus
nemausensis,
Gasterosteus
neoborasensis,
Gasterosteus
neustrianus,
Gasterosteus niger,
Gasterosteus
noveboracensis,
Gasterosteus
obolarius,
Gasterosteus
plebeius,
Gasterosteus
ponticus,
Gasterosteus pugetti,
Gasterosteus
quadrispinosa,
Gasterosteus
santaeannae,
Gasterosteus
semiarmatus,
Gasterosteus
semiloricatus,
Gasterosteus
serratus,
Gasterosteus
spinulosus,
Gasterosteus
suppositus,
Gasterosteus
teraculeatus,
Gasterosteus
tetracanthus,
Gasterosteus
texanus,
Gasterosteus
trachurus,
Gasterosteus
williamsoni
endémica
P
Gasterosteidae
Gasterosteus
aculeatus
Linnaeus, 1758
Gobiesocidae
Gobiesox
fluviatilis
Briggs & Miller,
1960
cucharita de río
cucharita
peninsular
P
endémica
A
Gobiesocidae
Gobiesox
juniperoserrai
Espinosa-Pérez &
Castro-Aguirre,
1996
Gobiesocidae
Gobiesox
mexicanus
Briggs & Miller,
1960
cucharita
mexicana
Pr
Goodeidae
Allodontichthys
hubbsi
Miller & Uyeno,
1980
mexcalpique de
Tuxpan
P
P
Goodeidae
Allodontichthys
polylepis
Rauchenberger,
1988
mexcalpique de
escama,
mexcalpique
escamitas
Goodeidae
Allodontichthys
tamazulae
Turner, 1946
mexcalpique de
Tamazula
Goodeidae
Allotoca
catarinae
(de Buen, 1942)
Neoophorus catarinae
tiro catarina
endémica
P
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
57/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Goodeidae
Allotoca
diazi
(Meek, 1902)
Zoogoneticus diazi,
Zoogoneticus
miniatus
chorumo
endémica
P
Goodeidae
Allotoca
dugesii
(Bean, 1887)
Allotoca vivipara,
Fundulus dugesii
tiro chato
Goodeidae
Allotoca
goslinei
M.L. Smith &
Miller, 1987
tiro rayado
endémica
P
chorumo del
Balsas
P
Goodeidae
Allotoca
regalis
(Álvarez, 1959)
endémica
P
Goodeidae
Ameca
splendens
Miller &
Fitzsimons, 1971
mexcalpique
mariposa
endémica
P
toweri
(Meek, 1904)
mexcalpique cola
azul
endémica
P
mexcalpique del
Toboso
endémica
P
mexcalpique
arcoiris
endémica
P
Goodeidae
Ataeniobius
Neoophorus regalis
Goodea toweri
Goodeidae
Characodon
audax
M.L. Smith &
Miller, 1986
Goodeidae
Characodon
lateralis
Günther, 1866
Goodeidae
Girardinichthys
turneri
(de Buen, 1940)
Hubbsina turneri
mexcalpique
michoacano
endémica
P
Goodeidae
Girardinichthys
viviparus
(Bustamante,
1837)
Cyprinus viviparus,
Characodon geddesi,
Girardinichthys
innominatus,
Limnurgus variegatus
mexcalpique
endémica
P
Goodeidae
Ilyodon
furcidens
(Jordan & Gilbert,
1882)
Balsadichthys xantusi,
Characodon
furcidens, Ilyodon
paraguayense,
Ilyodon xantusi
mexcalpique de
armería,
mexcalpique de
los limones
Goodeidae
Skiffia
bilineata
(Bean, 1887)
Characodon bilineatus
tiro de dos rayas
endémica
P
Goodeidae
Skiffia
francesae
Kingston, 1978
tiro dorado
endémica
E
Goodeidae
Skiffia
lermae
Meek, 1902
Skiffia variegata
tiro olivo
endémica
Goodeidae
Skiffia
multipunctata
(Pellegrin, 1901)
Xenendum
multipunctatum
tiro pintado
Goodeidae
Xenoophorus
captivus
(Hubbs, 1924)
Goodea captiva,
Xenoophorus erro,
Xenoophorus exsul
mexcalpique viejo
Goodeidae
Xenotoca
eiseni
(Rutter, 1896)
Characodon eiseni
mexcalpique cola
roja
Goodeidae
Xenotoca
melanosoma
Fitzsimons, 1972
Goodeidae
Zoogoneticus
quitzeoensis
(Bean, 1898)
Goodeidae
Zoogoneticus
tequila
Webb & Miller,
1998
Heptapteridae
Rhamdia
guatemalensis
(Günther, 1864)
Heptapteridae
Rhamdia
macuspanensis
Heptapteridae
Rhamdia
Heptapteridae
Ictaluridae
A
endémica
Pimelodus
guatemalensis
P
Pr
mexcalpique
negro
Platypoecilus
quitzeoensis
A
A
P
picote
endémica
A
picote tequila
endémica
P
juil descolorido
Pr
Weber & Wilkens,
1998
juil ciego olmeca
A
reddelli
Miller, 1984
juil ciego
Rhamdia
zongolicensis
Wilkens, 1993
Ictalurus
australis
(Meek, 1904)
Ameiurus australis
bagre del Pánuco
endémica
Ictaluridae
Ictalurus
dugesii
(Bean, 1880)
Ameiurus dugesii
bagre del Lerma
endémica
Ictaluridae
Ictalurus
lupus
(Girard, 1858)
Pimelodus lupus
bagre lobo
Ictaluridae
Ictalurus
mexicanus
(Meek, 1904)
Ameiurus mexicanus
bagre del Verde
Ictaluridae
Ictalurus
pricei
(Rutter, 1896)
Ameiurus meeki,
Villarius pricei
bagre yaqui
A
Ictaluridae
Prietella
lundbergi
Walsh & C.R.
Gilbert, 1995
bagre ciego
duende
P
P
endémica
juil oaxaqueño
A
A
A
A
Pr
endémica
A
Ictaluridae
Prietella
phreatophila
Carranza, 1954
bagre ciego de
Múzquiz
Lacantuniidae
Lacantunia
enigmatica
RodilesHernández,
Hendrickson &
Lundberg, 2005
bagre de Chiapas
P
(Linnaeus, 1758)
Carcharias atwoodi,
Carcharias lamia,
Carcharias verus,
Carcharodon
albimors,
Carcharodon
capensis,
Carcharodon
rondeletii,
Carcharodon smithi,
Squalus carcharias,
Squalus vulgaris
tiburón blanco
A
Cylindrosteus
agassizii,
Cylindrosteus bartonii,
Cylindostreus
productus,
Lepisosteus
productus,
Lepisosteus latirostris
catán pinto, pinto
lépisosté tacheté
A
mantarraya
gigante, manta
gigante, manta,
diablo
Pr
Lamnidae
Carcharodon
carcharias
Lepisosteidae
Lepisosteus
oculatus
Winchell, 1864
Myliobatidae
Mobula
birostris
(Walbaum, 1792)
Brachioptilon
hamiltoni,
Cephaloptera
lacepedei,
Cephaloptera
stelligera,
Cephalopterus giorna,
Cephalopterus manta,
Cephalopterus
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
58/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
vampyrus,
Ceratoptera
ehrenbergii,
Ceratoptera johnii,
Ceratoptera orissa,
Diabolicthys elliotti,
Manta americana,
Manta raya, Raja
birostris, Raja
diabolus marinus,
Raja manatia, Raja
fimbriata
Myliobatidae
Mobula
hypostoma
(Bancroft, 1831)
Cephalopterus
hypostomus,
Cephaloptera olfersii,
Cephaloptera
massinoidea,
Cephaloptera
rochebrunei,
Ceratobatis robertsii
raya diablo del
Atlántico, mantita,
manta lisa
Pr
Squalus edentulus,
Raia mobular, Raia
aurita, Raja
vespertilio, Aodon
cornu, Raia
fabroniana, Raja
cephaloptera, Raja
giorna, Raja diabolus,
Apterurus fabroni,
Cephalopterus
massena, Mobula
auriculata, Anodon
cornutus,
Cephaloptera rissoi,
Cephalopterus rissoi,
Cephaloptera
dumerillii,
Cephaloptera
japanica, Mobula
japanica,
Cephaloptera
rochebrunei,
Cephalopterus
edentula, Mobula
rancureli
raya diablo de
aguijón, cubana
de lomo blanco,
raya diablo
gigante, manta
Pr
raya diablo
pigmea, manta
pigmea, tortilla,
raya diablo de
Munk
Pr
Myliobatidae
Mobula
mobular
(Bonnaterre,
1788)
Myliobatidae
Mobula
munkiana
Notarbartolo-diSciara, 1987
Myliobatidae
Mobula
tarapacana
(Philippi, 1892)
Cephaloptera
tarapacana, Mobula
coilloti, Mobula
formosana
raya diablo
chilena, vaquetilla,
raya diablo de
aleta de hoz
Pr
Myliobatidae
Mobula
thurstoni
(Lloyd, 1908)
Dicerobatis thurstoni,
Mobula lucasana
raya diablo de
aleta curva,
cubana de lomo
azul
Pr
Opistognathidae
Opistognathus
rosenblatti
Allen &
Robertson, 1991
Percidae
Etheostoma
australe
Jordan, 1889
Catonotus fasciatus,
Diplesion fasciatus,
Etheostoma scovellii
Percidae
Etheostoma
grahami
(Girard, 1859)
Boleichthys elegans,
Oligocephalus
grahami
Percidae
Etheostoma
lugoi
Norris & Minckley,
1997
Percidae
Etheostoma
pottsii
(Girard, 1859)
Percidae
Percina
macrolepida
Stevenson, 1971
Petromyzontidae
Entosphenus
tridentatus
(Gairdner, 1836)
Petromyzontidae
Tetrapleurodon
geminis
bocón manchas
azules
Pr
perca del
Conchos
P
perca del Bravo
A
perca de Toba
Aplesion pottsii,
Etheostoma
micropterus
endémica
P
perca mexicana
A
perca de escama
grande, perca
escamona
A
Lampetra tridentata,
Petromyzon
tridentatus
lamprea del
Pacífico
A
Álvarez, 1964
Lampetra geminis
lamprea de
Jacona
endémica
P
Entosphenus
spadicea,
Entosphenus
spadiceus, Lampetra
spadicea
lamprea de
Chapala
endémica
P
endémica
Pr
Petromyzontidae
Tetrapleurodon
spadiceus
(Bean, 1887)
Poeciliidae
Gambusia
alvarezi
Hubbs & Springer,
1957
guayacón de San
Gregorio
Poeciliidae
Gambusia
eurystoma
Miller, 1975
guayacón del
Azufre
Poeciliidae
Gambusia
hurtadoi
Hubbs & Springer,
1957
guayacón de
Hacienda de
Dolores
Pr
A
P
Poeciliidae
Gambusia
longispinis
Minckley, 1962
guayacón de
Cuatrociénegas
Poeciliidae
Gambusia
marshi
Minckley &
Craddock, 1962
guayacón de
Nadadores
A
Poeciliidae
Gambusia
speciosa
Girard, 1859
guayacón de
Nuevo León,
guayacón del
oeste
P
Poeciliidae
Poecilia
butleri
Jordan, 1889
Poeciliidae
Poecilia
latipunctata
Meek, 1904
Poeciliidae
Poecilia
sulphuraria
(Álvarez, 1948)
Poeciliidae
Poecilia
velifera
Poeciliidae
Poeciliopsis
latidens
Platypoecilus nelsoni
topote del Pacífico
Pr
topote del Tamesí
endémica
P
Mollienesia
sulphuraria
topote de Teapa
endémica
P
(Regan, 1914)
Mollienesia velifera
topote aleta
grande, topote de
aleta grande
endémica
A
(Garman, 1895)
Glaridodon latidens
guatopote del
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
59/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
(
)
g
p
Fuerte
Poeciliidae
Poeciliopsis
occidentalis
(Baird & Girard,
1853)
Poeciliidae
Priapella
bonita
(Meek, 1904)
Poeciliidae
Priapella
compressa
Álvarez, 1948
guayacón de
Palenque
endémica
A
Poeciliidae
Priapella
intermedia
Álvarez &
Carranza, 1952
guayacón de
Chimalapa
endémica
Pr
Poeciliidae
Priapella
olmecae
Meyer &
Espinosa-Pérez,
1990
guayacón olmeca
endémica
A
espada de
Clemencia
endémica
A
Limia couchiana
espada de
Monterrey
endémica
P
endémica
P
P
Poeciliidae
Xiphophorus
clemenciae
Álvarez, 1959
Poeciliidae
Xiphophorus
couchianus
(Girard, 1859)
Heterandria
occidentalis
guatopote de
Sonora
Gambusia bonita
guayacón bonito
endémica
E
A
Poeciliidae
Xiphophorus
gordoni
Miller & Minckley,
1963
Xiphophorus
couchianus gordoni
espada de Cuatro
Ciénegas, espada
de
Cuatrociénegas
Poeciliidae
Xiphophorus
meyeri
Schartl &
Schröder, 1988
Xiphophorus
marmoratus
espada de
Múzquiz
endémica
Poeciliidae
Xiphophorus
milleri
Rosen, 1960
espada de
Catemaco
endémica
Pomacanthidae
Holacanthus
clarionensis
Gilbert, 1891
ángel de Clarión
Pr
Pomacanthidae
Holacanthus
passer
Valenciennes,
1846
Holacanthus strigatus
ángel real
Pr
Pomacanthidae
Pomacanthus
zonipectus
(Gill, 1862)
Pomacanthodes
zonipectus
ángel de Cortés
Pr
Pomacentridae
Chromis
limbaughi
Greenfield &
Woods, 1980
castañeta
mexicana
Pr
Pristidae
Pristis
pectinata
Latham, 1794
Pristis acutirostris,
Pristis granulosa,
Pristis megalodon,
Pristobatus occa,
Pristis pectinatus,
Pristis serra, Pristis
woermanni
pez sierra peine
P
Pristidae
Pristis
pristis
(Linnaeus, 1758)
Pristis microdon,
Pristis perotteti, Pristis
zephyreus, Squalus
pristis
pez sierra común
P
(Miller, 1950)
Profundulus
hildebrandi
escamudo de San
Cristóbal
tiburón ballena
A
Profundulidae
Tlaloc
hildebrandi
endémica
P
P
Rhincodontidae
Rhincodon
typus
A. Smith, 1829
Rhinodon
pentalineatus,
Micristodus punctatus,
Rhinodon typicus,
Rhiniodon typus
Rivulidae
Millerichthys
robustus
(Miller & Hubbs,
1974)
Rivulus robustus
almirante,
almirante
mexicano
P
Oncorhynchus
chrysogaster
(Needham &
Gard, 1964)
Salmo chrysogaster
trucha dorada
mexicana
A
Salmonidae
Oncorhynchus
mykiss (población
de San Pedro
Mártir, BC)
(Walbaum, 1792)
Parasalmo mykiss,
Salmo iridea, Salmo
mykiss
trucha arcoíris,
trucha de San
Pedro Mártir
Pr
Scaridae
Scarus
coelestinus
Valenciennes,
1840
Pseudoscarus
plumbeus,
Pseudoscarus
simplex, Scarus
rostratus
pez loro
medianoche
Pr
pez loro azul
Pr
Salmonidae
Scaridae
Scarus
coeruleus
(Edwards, 1771)
Colliodon gibbosus,
Coryphaena coerulea,
Scarus coeruleus,
Scarus coerulus,
Scarus loro, Scarus
nuchalis, Scarus
obtusus, Scarus
trilobatus, Sparus
holocyaneos
Scaridae
Scarus
guacamaia
Cuvier, 1829
Scarus pleianus,
Scarius turchesius
pez loro
guacamaya,
guacamayo,
arcoíris
Pr
pez loro rayado
Pr
Scaridae
Scarus
iseri
(Bloch, 1789)
Calliodon lineatus,
Callyodon iseri,
Callyodon margarita,
Perca callydon,
Scarus alternans,
Scarus aracanga,
Scarus croicensis,
Scarus diadema,
Scarus
flavomarginatus,
Scarus
insulaesanctacrucis,
Scarus iserti, Scarus
punctulatus
Scaridae
Scarus
taeniopterus
Lesson, 1829
Pseudoscarus
lineolatus, Scarus
bollmani, Scarus
emblematicus, Scarus
virginalis
pez loro princesa
Pr
Scaridae
Scarus
vetula
Bloch &
Schneider, 1801
Pseudoscarus
gnathodus, Scarus
acutus, Scarus
cuzamilae, Scarus
nigrescens, Scarus
roseinverter, Scarus
superbus
pez loro reina, pez
loro real
Pr
Scaridae
Sparisoma
aurofrenatum
(Valenciennes,
1840)
Scarus aurofrenatus,
Scarus distinctus,
Scarus erythrinoides,
Scarus miniofrenatus,
Scarus oxybrachius,
Sparisoma distinctum
pez loro banda
roja, lora vieja
Pr
Scaridae
Sparisoma
chrysopterum
(Bloch &
Schneider, 1801)
pez loro cola roja,
pez loro verde
Pr
Scarus brachialis,
Scarus chloris, Scarus
chrysopterus, Scarus
flavescens, Scarus
lateralis, Scarus
maschalespilos,
Scarus qualidus,
Scarus virens,
Sparisoma
abildgaardi,
Sparisoma brachiale,
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
60/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Sparisoma
chrysopterus,
Sparisoma
elongatum,
Sparisoma
flavescens,
Sparisoma lorito
Scaridae
Sparisoma
rubripinne
(Valenciennes,
1840)
Scarus brachyvarius,
Scarus circumnotatus,
Scarus emarginatus,
Scarus rubripinnis,
Scarus truncatus,
Sparisoma
pachycephalum,
Sparisoma
rhomaleum,
Sparisoma rubripinnis
Scarus catesby,
Scarus coccineus,
Scarus melanotis,
Scarus viridis,
Sparisoma albigaardi,
Sparus aureoruber,
Sparus catesby
pez loro semáforo
pez loro cola
amarilla
Pr
Pr
Scaridae
Sparisoma
viride
(Bonnaterre,
1788)
Sciaenidae
Totoaba
macdonaldi
(Gilbert, 1890)
Cynoscion
macdonaldi
totoaba
endémica
P
Synbranchidae
Ophisternon
infernale
(Hubbs, 1938)
Pluto infernalis
anguila ciega
yucateca
endémica
P
caballito de mar,
caballito estriado
Pr
Syngnathidae
Hippocampus
erectus
Perry, 1810
Hippocampus
fascicularis,
Hippocampus
hudsonius,
Hippocampus
marginalis,
Hippocampus
punctulatus
Syngnathidae
Hippocampus
ingens
Girard, 1858
Hippocampus
ecuadorensis,
Hippocampus gracilis,
Hippocampus
hildebrandi
caballito del
Pacífico
Pr
Syngnathidae
Hippocampus
reidi
Ginsburg, 1933
Hippocampus
obtusus,
Hippocampus poeyi
caballito hocico
largo
Pr
Syngnathidae
Hippocampus
zosterae
Jordan & Gilbert,
1882
Hippocampus regulus,
Hippocampus
rosamondae
caballito enano
Pr
ANFIBIOS
Familia
Género
Especie
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
Sinonimia
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
ajolote, ajolote de
arroyo de
montaña, ajolote
de Zempoala,
siredon del
Zempoala
endémica
A
Taylor, 1940
ajolote de cabeza
chata, salamandra
cabeza chata
endémica
Pr
andersoni
Krebs & Brandon,
1984
achoque de
Zacapu, ajolote de
Zacapu,
salamandra de
Anderson
endémica
Pr
Ambystoma
bombypellum
Taylor, 1940
ajolote, ajolote de
piel fina,
salamandra piel
fina
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
dumerilii
(Dugès, 1870)
achoque, achoque
de agua, achoque
de Pátzcuaro,
ajolote, ajolote de
Pátzcuaro
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
flavipiperatum
Dixon, 1963
ajolote de
Chapala,
salamandra de
Chapala
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
granulosum
Taylor, 1944
ajolote de Toluca,
salamandra
granulada
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
leorae
(Taylor, 1943)
Rhyacosiredon leorae
ajolote de arroyo,
salamandra,
siredon de arroyo
endémica
A
Ambystomatidae
Ambystoma
lermaense
(Taylor, 1940)
Siredon lermaensis
ajolote, ajolote de
Lerma
endémica
Pr
mexicanum
(Shaw & Nodder,
1798)
Gyrinus mexicanus,
Siredon pisciformis
ajolote, ajolote de
Xochimilco
endémica
P
achoque
michoacano,
salamandra
michoacana
endémica
Pr
ajolote arroyero
de Toluca, siredon
de Toluca
endémica
A
Ambystomatidae
Ambystoma
altamirani
Dugès, 1895
Ambystomatidae
Ambystoma
amblycephalum
Ambystomatidae
Ambystoma
Ambystomatidae
Ambystomatidae
Ambystoma
Ambystoma
zempoalaensis,
Rhyacosiredon
zempoalaensis,
Rhyacosiredon
altamirani
Siredon dumerilii
Ambystomatidae
Ambystoma
ordinarium
Taylor, 1940
Ambystomatidae
Ambystoma
rivulare
(Taylor, 1940)
Ambystomatidae
Ambystoma
rosaceum
Taylor, 1941
ajolote, ajolote
tarahumara,
salamandra
tarahumara
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
taylori
Brandon, Maruska
& Rumph, 1982
ajolote de
Alchichica,
salamandra de
Taylor
endémica
Pr
Ambystomatidae
Ambystoma
velasci
(Dugès, 1888)
Amblystoma velasci
ajolote del
altiplano,
salamandra tigre
de meseta
endémica
Pr
Bufonidae
Anaxyrus
californicus
(Camp, 1915)
Bufo californicus, Bufo
cognatus californicus
sapo, sapo de
arroyo
A
Bufonidae
Anaxyrus
debilis
(Girard, 1854)
Bufo debilis
sapo verde
Pr
Ambystoma rivularis,
Rhyacosiredon
rivularis
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
61/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Bufonidae
Anaxyrus
retiformis
(Sanders & H. S.
Smith, 1951)
Bufo debilis retiformis,
Bufo retiformis
sapo sonorense,
sapo verde
sonorense
Pr
Bufonidae
Incilius
cavifrons
(Firschein, 1950)
Bufo cavifrons
sapo de montaña
Pr
Bufonidae
Incilius
coccifer
(Cope, 1866)
Bufo coccifer
sapo chichito,
sapo chiquito
Pr
Bufo cristatus
sapo cresta
grande
endémica
Pr
Bufo gemmifer
sapo enjoyado,
sapo joya
endémica
Pr
endémica
Pr
Bufonidae
Bufonidae
Incilius
Incilius
cristatus
gemmifer
(Wiegmann, 1833)
(Taylor, 1940)
Craugastoridae
Craugastor
batrachylus
(Taylor, 1940)
Eleutherodactylus
batrachylus
rana arborícola
tamaulipeca, rana
ladrona
tamaulipeca
Craugastoridae
Craugastor
berkenbuschii
(Peters, 1870)
Eleutherodactylus
berkenbuschii,
Hylodes
berkenbuschii
rana de arroyo,
rana ladrona de
Berkenbusch
endémica
A
Craugastoridae
Craugastor
decoratus
(Taylor, 1942)
Eleutherodactylus
decoratus
rana labradora,
rana ladrona
adornada
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
glaucus
(Lynch, 1967)
Eleutherodactylus
glaucus
rana ladrona gris
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
greggi
(Bumzahem,
1955)
Eleutherodactylus
greggi
rana de Gregg,
rana ladrona de
Gregg
Craugastoridae
Craugastor
guerreroensis
(Lynch, 1967)
Eleutherodactylus
guerreroensis
rana ladradora de
Guerrero, rana
ladrona
guerrerense
Craugastoridae
Craugastor
laticeps
(Duméril, 1853)
Eleutherodactylus
laticeps, Hylodes
laticeps
rana de cabeza
ancha, rana
ladrona cabeza
ancha, ranita
cabezona
Pr
Craugastoridae
Craugastor
lineatus
(Brocchi, 1879)
Eleutherodactylus
lineatus, Hylodes
lineatus
rana ladrona de
montaña
Pr
Craugastoridae
Craugastor
matudai
(Taylor, 1941)
Eleutherodactylus
matudai
rana chirriadora
de Matuda, ranita
de Matuda
Pr
Craugastoridae
Craugastor
megalotympanum
(Shannon &
Werler, 1955)
Eleutherodactylus
megalotympanum
rana ladrona de
San Martín, rana
salteadora de San
Martín
endémica
P
Craugastoridae
Craugastor
montanus
(Taylor, 1942)
Craugastor sartori,
Eleutherodactylus
sartori,
Microbatrachylus
montanus
rana ladrona
chiapaneca, rana
ladrona enana
chiapaneca
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
omiltemanus
(Günther, 1900)
Eleutherodactylus
omiltemanus,
Syrrhaphus
omiltemanus
rana de Omilteme,
rana ladrona de
Omilteme
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
Polymniae
(Campbell, Lamar
& Hillis, 1989)
Eleutherodactylus
polymniae
rana ladradora de
Sierra de Juárez,
rana ladrona de
Sierra de Juárez
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
saltator
(Taylor, 1941)
Eleutherodactylus
saltator
rana ladrona
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Pr
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
silvicola
(Lynch, 1967)
Eleutherodactylus
silvicola
rana ladrona de
bosque, rana
ladrona selvática
Craugastoridae
Craugastor
spatulatus
(H.M. Smith,
1939)
Eleutherodactylus
spatulatus
rana espatulada,
rana ladrona
espatulada
Craugastoridae
Craugastor
stuarti
(Lynch, 1967)
Eleutherodactylus
stuarti
rana ladrona de
Stuart
endémica
Pr
Pr
Craugastoridae
Craugastor
tarahumaraensis
(Taylor, 1940)
Eleutherodactylus
tarahumaraensis
otác (Seri), rana
ladradora
tarahumara, rana
ladrona amarilla,
ziix hax ano quiij
(Seri)
Craugastoridae
Craugastor
taylori
(Lynch, 1966)
Eleutherodactylus
taylori
rana ladrona de
Taylor
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Craugastoridae
Craugastor
uno
(Savage, 1985)
Eleutherodactylus uno
rana ladrona de
Savage, rana
ladrona extraño
Craugastoridae
Craugastor
yucatanensis
(Lynch, 1965)
Eleutherodactylus
yucatanensis
rana ladrona
yucateca, rana
yucateca
Dermophiidae
Dermophis
mexicanus
(Duméril & Bibron,
1841)
Dermophis mexicanus
mexicanus,
Siphonops mexicanus
barretilla, cecilia
mexicana
Dermophiidae
Dermophis
oaxacae
(Mertens, 1930)
Gymnopis multiplicata
oaxacae
cecilia oaxaqueña,
mano de metate
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
albolabris
(Taylor, 1943)
Eleutherodactylus
dixoni, Syrrhophus
dixoni, Tomodactylus
albolabris
rana fisgona
labios blancos,
ranita chirriadora
de labio blanco,
ranita de labio
blanco
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
angustidigitorum
(Taylor, 1940)
Syrrhophus
angustidigitorum,
Tomodactylus
angustidigitorum
rana fisgona de
Pátzcuaro, ranita
de Pátzcuaro
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
dennisi
(Lynch, 1970)
Syrrhophus dennisi
rana chirriadora,
rana chirriadora
de Dennis
endémica
Pr
(Dixon, 1957)
Syrrhophus grandis,
Tomodactylus grandis
rana enorme, rana
fisgona mayor
endémica
Pr
Syrrhophus
interorbitalis
rana chirriadora
anteojuda, ranita
de lentes
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
Eleutherodactylus
grandis
interorbitalis
(Langebartel &
Shannon, 1956)
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
62/101
19/2/2020
Eleutherodactylidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Eleutherodactylus
maurus
Hedges, 1989
Syrrhophus maurus
rana fisgona café,
ranita parda
endémica
Pr
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
modestus
(Taylor, 1942)
Syrrhophus modestus
rana chirriadora
dedos chatos,
ranita de dedos
chatos
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
nivicolimae
(Dixon & Webb,
1966)
Syrrhophus
nivicolimae
rana chirriadora
del Nevado de
Colima, ranita del
Nevado de Colima
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
pallidus
(Duellman, 1958)
Syrrhophus modestus
pallidus, Syrrhophus
pallidus
rana chirriadora
pálida, ranita
pálida
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
rufescens
(Duellman &
Dixon, 1959)
Syrrhophus
rufescens,
Tomodactylus
rufescens
rana fisgona roja,
ranita roja
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
syristes
(Hoyt, 1965)
Syrrhophus syristes,
Tomodactylus syristes
rana fisgona
flautera, ranita
pipilo
endémica
Pr
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
teretistes
(Duellman, 1958)
Syrrhophus teretistes
rana ladrona
silbadora, ranita
silbadora
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
verrucipes
(Cope, 1885)
Syrrhophus
verrucipes
rana chirrionera
orejona, ranita
orejona
endémica
Pr
Eleutherodactylidae
Eleutherodactylus
verruculatus
(Peters, 1870)
Phyllobates
verruculatus
rana chirrionera
menor, ranita
menuda
endémica
Pr
Hylidae
Bromeliohyla
dendroscarta
(Taylor, 1940)
Hyla dendroscarta
rana de árbol de
bromelia mayor,
ranita de bromelia
endémica
Pr
Hylidae
Charadrahyla
altipotens
(Duellman, 1968)
Hyla altipotens
rana de árbol
vientre amarilla,
ranita de vientre
amarillo
endémica
Pr
Hylidae
Charadrahyla
chaneque
(Duellman, 1961)
Hyla chaneque
rana de árbol
hada, ranita hada
endémica
Pr
Hyla taeniopus
calate jarocho,
rana de árbol
jarocha
endémica
A
Hyla trux
rana de árbol de
espolón, ranita
con espolón
endémica
A
endémica
A
Hylidae
Hylidae
Charadrahyla
Charadrahyla
taeniopus
trux
(Günther, 1901)
(Adler & Dennis,
1972)
Hylidae
Dendropsophus
sartori
(H.M. Smith,
1951)
Hyla microcephala
sartori, Hyla sartori
rana de árbol de
Taylor, ranita
amarilla de Taylor,
ranita rayada
Hylidae
Duellmanohyla
chamulae
(Duellman, 1961)
Ptychohyla chamulae
ranita chamula
endémica
Pr
endémica
Pr
Hylidae
Duellmanohyla
ignicolor
(Duellman, 1961)
Ptychohyla ignicolor
rana arroyera de
Sierra de Juárez,
ranita de Sierra de
Juárez
Hylidae
Duellmanohyla
schmidtorum
(Stuart, 1954)
Ptychohyla
schmidtorum,
Ptychohyla
schmidtorum
schmidtorum
rana arroyera de
Schmidt, ranita de
arroyo
endémica
Pr
Hylidae
Dryophytes
plicatus
(Brocchi, 1877)
Hyla plicata
rana de árbol
plegada, rana de
árbol surcada,
ranita plegada
endémica
A
Hylidae
Ecnomiohyla
echinata
(Duellman, 1961)
Hyla echinata
rana de árbol de
pliegue
oaxaqueña, ranita
de flecos
oaxaqueña
endémica
Pr
Hylidae
Ecnomiohyla
valancifer
(Firschein & H.M.
Smith, 1956)
Hyla valancifer
rana de árbol de
San Martín, rana
de patas con
flecos, ranita de
pestañas
endémica
Pr
Hylidae
Exerodonta
juanitae
(Snyder, 1972)
Hyla juanitae
rana de árbol de
Juanita, ranita
sorda
endémica
A
Hylidae
Exerodonta
melanomma
(Taylor, 1940)
Hyla melanomma
rana de árbol ojo
negro, ranita de
ojos negros
endémica
Pr
Hylidae
Exerodonta
pinorum
(Taylor, 1937)
Hyla pinorum
rana de árbol de
pinar, ranita de los
pinares
endémica
Pr
Hylidae
Exerodonta
smaragdina
(Taylor, 1940)
Hyla smaragdina
rana de árbol
esmeralda, ranita
de pastizal, ranita
esmeralda
endémica
Pr
Hylidae
Hyliola
hypochondriaca
(Hallowell, 1854)
Hyla curta,
Pseudacris
hypochondriaca curta
rana arborícola de
Baja California,
ranita, ranita
verde
endémica
P
Hylidae
Megastomatohyla
mixe
(Duellman, 1965)
Hyla mixe
rana de árbol
mixe, ranita mixe
endémica
Pr
endémica
A
endémica
A
Hylidae
Megastomatohyla
mixomaculata
(Taylor, 1950)
Hyla mixomaculata
rana de árbol
jaspeada, ranita
arborícola
jaspeada
Hylidae
Megastomatohyla
nubicola
(Duellman, 1964)
Hyla nubicola
rana de árbol de
bosque mesófilo,
ranita de bosque
de nubes, ranita
del bosque
mesófilo
Hylidae
Plectrohyla
acanthodes
Duellman &
Campbell, 1992
rana dedos
delgados
espinosa, ranita
espinosa
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
63/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
rana dedos
delgados mayor,
ranita avia
Pr
Hyla arborescandens,
Plectrohyla
arborescandens
rana de árbol de
bromelia menor,
ranita menor de
bromelia, ranita
pequeña de
bromelia
Pr
(Cope, 1877)
Hyla bistincta,
Plectrohyla bistincta
rana de árbol de
pliegue mexicana,
ranita de pliegue
mexicana
endémica
Pr
cembra
(Caldwell, 1974)
Hyla cembra,
Plectrohyla cembra
rana de árbol de
Sierra Madre del
Sur, ranita de la
Sierra Madre del
Sur
endémica
A
Sarcohyla
charadricola
(Duellman, 1964)
Hyla charadricola,
Plectrohyla
charadricola
rana de árbol
poblana, ranita de
Puebla
endémica
A
Hylidae
Sarcohyla
chryses
(Adler, 1965)
Hyla chryses,
Plectrohyla chryses
rana de árbol
dorada, ranita
dorada
endémica
Pr
Hylidae
Sarcohyla
crassa
(Brocchi, 1877)
Cauphias crassus,
Plectrohyla crassa
rana de árbol
acuática, ranita
acuática
endémica
Pr
Hylidae
Sarcohyla
cyanomma
(Caldwell, 1974)
Hyla cyanomma,
Plectrohyla
cyanomma
rana de árbol ojos
azules, ranita de
ojos azules
endémica
A
endémica
Pr
Hylidae
Plectrohyla
avia
Stuart, 1952
Hylidae
Sarcohyla
arborescandens
(Taylor, 1939)
Hylidae
Sarcohyla
bistincta
Hylidae
Sarcohyla
Hylidae
Hylidae
Sarcohyla
hazelae
(Taylor, 1940)
Hyla hazelae,
Plectrohyla hazelae
rana de árbol de
Hazel, ranita de
Hazel
Hylidae
Sarcohyla
mykter
(Adler & Dennis,
1972)
Hyla mykter,
Plectrohyla mykter
rana de árbol
hocico aquillado,
ranita de hocico
carinado
endémica
A
Hylidae
Sarcohyla
pachyderma
(Taylor, 1942)
Hyla pachyderma,
Plectrohyla
pachyderma
rana de árbol
semiacuática,
ranita
semiacuática
endémica
Pr
Hylidae
Sarcohyla
robertsorum
(Taylor, 1940)
Hyla robertsorum,
Plectrohyla
robertsorum
rana de árbol de
Robert, ranita de
Robert's
endémica
A
Hylidae
Sarcohyla
sabrina
(Caldwell, 1974)
Hyla sabrina,
Plectrohyla sabrina
rana de árbol de
Sierra de Juárez,
ranita de Sierra de
Juárez
endémica
A
Hylidae
Sarcohyla
thorectes
(Adler, 1965)
Hyla thorectes,
Plectrohyla thorectes
rana de árbol
moteada, ranita
de Adler, ranita
monteada
endémica
Pr
Hylidae
Plectrohyla
hartwegi
Duellman, 1968
rana dedos
delgados de
Hartweg, ranita de
dedos delgados,
ranita de dedos
espinosos
Hylidae
Plectrohyla
lacertosa
Bumzahem &
H.M. Smith, 1954
rana dedos
delgados ojona,
ranita ojona
endémica
Pr
Hylidae
Plectrohyla
pycnochila
Rabb, 1959
rana dedos
delgados labios
anchos, ranita de
labio grueso
endémica
A
Hylidae
Ptychohyla
erythromma
(Taylor, 1937)
Hyla erythromma
ranita de arroyo
de Guerrero
endémica
Pr
ranita de arroyo
de montaña
Pr
Hylidae
Ptychohyla
euthysanota
(Kellogg, 1928)
Hyla euthysanota,
Ptychohyla
euthysanota
euthysanota
Hylidae
Ptychohyla
leonhardschultzei
q
(Ahl, 1934)
Hyla leonhardschultzei
rana de árbol de
Schultze, ranita de
arroyo de Schultz,
ranita de montaña
de Leonard
endémica
Pr
Hylidae
Smilisca
dentata
(H.M. Smith,
1957)
Pternohyla dentata
rana de árbol de
tierras altas, rana
de tierra alta,
ranita excavadora
de tierras altas
endémica
A
Hylidae
Tlalocohyla
godmani
(Günther, 1901)
Hyla godmani
rana de árbol de
Godman, ranita de
Godman
endémica
A
Pharyngodon
petasatus
cabeza de pala,
rana, rana
arbórea, rana
arborícola
yucateca, rana
cabeza de pala,
rana de árbol
yucateca, rana
yucateca de
casco, ranita de
casco yucateca, xtúuts´ (Maya)
Pr
Pr
Pr
Hylidae
Triprion
petasatus
(Cope, 1865)
Microhylidae
Gastrophryne
elegans
(Boulenger, 1882)
Engystoma elegans
múuch (Maya),
ranita con forma
de triángulo, ranita
triangular, sapito
elegante, sapito
triangular, sapo
boca angosta
elegante,
termitera elegante
Microhylidae
Gastrophryne
olivacea
(Hallowell, 1856)
Engystoma olivaceum
otác (Seri), rana
pajarito, ranita
olivo, sapo boca
angosta oliváceo,
ziix hax ano quiij
(Seri)
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
64/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Microhylidae
Hypopachus
ustus
(Cope, 1866)
Engystoma ustum,
Gastrophryne usta,
Gastrophryne usta
gadovii, Gastrophryne
usta retifera
ranita de la
hojarasca, sapito
triangular, sapo
boca angosta
huasteco
Pr
Plethodontidae
Aneides
lugubris
(Hallowell, 1849)
Salamandra lugubris
salamandra
arborícola
Pr
babosa, tlaconete
regordete
endémica
A
Plethodontidae
Aquiloeurycea
cephalica
(Cope, 1865)
Bolitoglossa
cephalica,
Pseudoeurycea
cephalica,
Pseudoeurycea
cephalica cephalica,
Pseudoeurycea
cephalica manni,
Spelerpes cephalicus,
Spelerpes sulcatum
Plethodontidae
Aquiloeurycea
galeanae
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
galaenae,
Pseudoeurycea
galeanae
tlaconete de
Galeana,
tlaconete
neoleonense
endémica
A
Plethodontidae
Aquiloeurycea
praecellens
(Rabb, 1955)
Parvimolge
praecellens,
Pseudoeurycea
praecellens
tlaconete fino
endémica
A
Plethodontidae
Aquiloeurycea
scandens
(Walker, 1955)
Pseudoeurycea
scandens
tlaconete
tamaulipeco
endémica
Pr
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
engelhardti
(Schmidt, 1936)
Oedipus engelhardti
salamandra de
Engelhardt,
salamandra
lengua hongueada
de Engelhardt
Plethodontidae
Bolitoglossa
flavimembris
(Schmidt, 1936)
Oedipus flavimembris
salamandra de
pata amarilla,
salamandra
lengua hongueada
patas amarillas
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
franklini
(Schmidt, 1936)
Bolitoglossa franklini
franklini, Bolitoglossa
franklini
nigroflavescens,
Oedipus franklini
salamandra de
Franklin,
salamandra
lengua hongueada
vientre negro
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
hermosa
Papenfuss, Wake
& Adler, 1984
Plethodontidae
Bolitoglossa
macrinii
(Lafrentz, 1930)
Oedipus macrinii
cuilisa,
salamandra
lengua hongueada
guerrerense
endémica
Pr
salamandra de
Oaxaca,
salamandra
lengua hongueada
oaxaqueña
endémica
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
mexicana
Duméril, Bibron &
Duméril, 1854
salamandra
lengua hongueada
mexicana,
salamandra negra
y dorada,
salamandra
negridorada,
salamaquesa
Plethodontidae
Bolitoglossa
occidentalis
Taylor, 1941
salamandra del
plátano,
salamandra
lengua hongueada
occidental
Plethodontidae
Bolitoglossa
platydactyla
(Gray, 1831)
Plethodontidae
Bolitoglossa
riletti
Holman, 1964
Plethodontidae
Bolitoglossa
rostrata
(Brocchi, 1883)
Spelerpes rostratum
salamandra
lengua hongueada
narigona,
salamandra
narizona
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
rufescens
(Cope, 1869)
Oedipus rufescens
salamandra enana
común,
salamandra
lengua hongueada
rojiza
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
stuarti
Wake & Brame,
1969
salamandra de
Stuart,
salamandra
lengua hongueada
de Stuart
A
Plethodontidae
Bolitoglossa
veracrucis
Taylor, 1951
salamandra
lengua hongueada
veracruzana,
salamandra
veracruzana
endémica
Pr
endémica
Pr
Salamandra
platydactylus
Pr
Pr
achoque de tierra,
salamandra
lengua hongueada
pies anchos
endémica
Pr
salamandra de
Rilett, salamandra
lengua hongueada
de Rilett
endémica
Pr
Plethodontidae
Bolitoglossa
yucatana
(Peters, 1882)
Oedipus yucatanus
salamandra de
Yucatán,
salamandra
lengua de hongo
yucateca,
salamandra
lengua hongueada
yucateca
Plethodontidae
Chiropterotriton
arboreus
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa arborea
salamandra pies
planos arborícola
endémica
Pr
endémica
Pr
Plethodontidae
Chiropterotriton
chiropterus
(Cope, 1863)
Spelerpes chiropterus
salamandra pie
plano común
Plethodontidae
Chiropterotriton
chondrostega
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
chondrostega
salamandra
cartilaginosa,
salamandra pie
plano
cartilaginosa
endémica
Pr
Plethodontidae
Chiropterotriton
dimidiatus
(Taylor, 1940)
Bolitoglossa dimidiata
salamandra
enana,
salamandra pie
plano enana
endémica
Pr
Plethodontidae
Chiropterotriton
lavae
(Taylor, 1942)
Bolitoglossa lavae
salamandra pie
endémica
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
65/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
(
y
)
p
plano pigmea,
salamandra
pigmea
salamandra
patona,
salamandra pie
plano patona
endémica
Pr
Oedipus mosaueri
salamandra de
cueva,
salamandra pie
plano de caverna
endémica
Pr
(Taylor, 1939)
Oedipus multidentatus
salamandra
dientona,
salamandra
multidentada,
salamandra pie
plano
multidentada
endémica
Pr
priscus
Rabb, 1956
Chiropterotriton prisca
salamandra pie
plano primitiva,
salamandra
primitiva
endémica
Pr
Cryptotriton
alvarezdeltoroi
(Papenfuss &
Wake, 1987)
Nototriton
alvarezdeltoroi
salamandra de
Álvarez del Toro
endémica
Pr
Plethodontidae
Dendrotriton
megarhinus
(Rabb, 1960)
Chiropterotriton
megarhinus
salamandra de
bromelia narigona,
salamandra de
nariz grande,
salamandra de
nariz larga
endémica
Pr
Plethodontidae
Dendrotriton
xolocalcae
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
xolocalcae
salamandra de
bromelia de
Xolocalca,
salamandra de
Xolocalco
endémica
Pr
Plethodontidae
Ensatina
eschscholtzii
Gray, 1850
Ensatina klauberi
salamandra,
ensatina
salamandra,
tlaconete pinto
Plethodontidae
Chiropterotriton
magnipes
Rabb, 1965
Plethodontidae
Chiropterotriton
mosaueri
(Woodall, 1941)
Plethodontidae
Chiropterotriton
multidentatus
Plethodontidae
Chiropterotriton
Plethodontidae
Pr
Plethodontidae
Isthmura
bellii
(Gray, 1850)
Pseudoeurycea bellii,
Spelerpes bellii
endémica
A
Plethodontidae
Ixalotriton
niger
Wake & Johnson,
1989
Pseudoeurycea nigra
salamandra
saltadora negra
endémica
P
parvus
(Lynch & Wake,
1989)
Pseudoeurycea parva
tlaconete enano
endémica
A
Plethodontidae
Ixalotriton
salamandra ágil
de patas largas,
salamandra patas
largas ágil
Pr
Pr
Plethodontidae
Nyctanolis
pernix
Elias & Wake,
1983
Plethodontidae
Oedipina
elongata
(Schmidt, 1936)
Oedipus elongatus
salamandra
lombriz,
salamandra
tropical
centroamericana
Plethodontidae
Parvimolge
townsendi
(Dunn, 1922)
Oedipus townsendi
salamandra enana
de Townsend
endémica
P
Oedipus
altamontanus
tlaconete de
Morelos, tlaconete
morelense
endémica
Pr
endémica
Plethodontidae
Pseudoeurycea
altamontana
(Taylor, 1939)
Plethodontidae
Pseudoeurycea
anitae
Bogert, 1967
tlaconete de Anita
Plethodontidae
Pseudoeurycea
brunnata
Bumzahem &
H.M. Smith, 1955
tlaconete café,
tlaconete pardo
Plethodontidae
Pseudoeurycea
cochranae
(Taylor, 1943)
Bolitoglossa
cochranae
A
Pr
tlaconete de
Cochran
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
conanti
Bogert, 1967
tlaconete de
Conant
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
firscheini
Shannon &
Werler, 1955
tlaconete de
Firschein
endémica
Pr
Plethodontidae
Pseudoeurycea
gadovii
(Dunn, 1926)
Oedipus gadovii
tlaconete de
Gadow
endémica
Pr
Oedipus goebeli
tlaconete de
Goebel
Plethodontidae
Pseudoeurycea
goebeli
(Schmidt, 1936)
Plethodontidae
Pseudoeurycea
juarezi
Regal, 1966
tlaconete de
Sierra de Juárez
endémica
A
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
leprosa
(Cope, 1869)
Spelerpes leprosus
tlaconete dorado,
tlaconete leproso
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
lineola
(Cope, 1865)
Lineatriton lineolus,
Spelerpes lineolus
tlaconete cola
larga
endémica
Pr
Plethodontidae
Pseudoeurycea
longicauda
Lynch, Wake &
Yang, 1983
tlaconete cola
larga
endémica
Pr
tlaconete negro
endémica
P
tlaconete
bigotudo,
tlaconete
mostachón
endémica
A
endémica
P
Plethodontidae
Pseudoeurycea
melanomolga
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
melanomolga
Plethodontidae
Pseudoeurycea
mystax
Bogert, 1967
Plethodontidae
Pseudoeurycea
nigromaculata
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
nigromaculata
tlaconete de
manchas negras
Plethodontidae
Pseudoeurycea
rex
(Dunn, 1921)
Oedipus rex
tlaconete real
Oedipus robertsi
tlaconete del
Nevado de
Toluca, tlaconete
de Roberts
Pr
Plethodontidae
Pseudoeurycea
robertsi
(Taylor, 1939)
Plethodontidae
Pseudoeurycea
saltator
Lynch & Wake,
1989
tlaconete saltarín
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
smithi
(Taylor, 1939)
Oedipus smithi
tlaconete de Smith
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
unguidentis
(Taylor, 1941)
Bolitoglossa
unguidentis
tlaconete diente
espolón, tlaconete
dientón
endémica
A
Plethodontidae
Pseudoeurycea
werleri
Darling & H.M.
Smith, 1954
tlaconete de
Werler
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
adelos
(Papenfuss &
Wake, 1987)
salamandra de
Sierra de Juárez
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
dubitus
Taylor, 1941
salamandra de
Acultzingo,
endémica
Pr
Cryptotriton adelos,
Nototriton adelos
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
66/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
salamandra
pigmea de
Acutzingo
Plethodontidae
Thorius
macdougalli
Taylor, 1949
salamandra
pigmea de
MacDougall, torius
de MacDougall
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
minutissimus
Taylor, 1949
salamandra
pigmea
oaxaqueña
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
narisovalis
Taylor, 1940
salamandra
pigmea de San
Felipe
endémica
Pr
salamandra de
Veracruz,
salamandra
pigmea de
Orizaba,
salamandra
pigmea
veracruzana
endémica
P
Thorius pennatribus,
Thorius pennatulus
pennatulus
Plethodontidae
Thorius
pennatulus
Cope, 1869
Plethodontidae
Thorius
pulmonaris
Taylor, 1940
salamandra de
cerro de San
Felipe,
salamandra
pigmea de cerro
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
schmidti
Gehlbach, 1959
salamandra de
Schmidt,
salamandra
pigmea de
Schmidt
endémica
Pr
Plethodontidae
Thorius
troglodytes
Taylor, 1941
salamandra
pigmea de Taylor,
salamandra
pigmea troglodita
endémica
Pr
Ranidae
Lithobates
berlandieri
(Baird, 1859)
Rana berlandieri
otác (Seri), rana
leopardo, rana
leopardo del río
Bravo, ziix hax
ano quiij (Seri)
Pr
Ranidae
Lithobates
brownorum
(Sanders, 1973)
Rana berlandieri
brownorum, Rana
brownorum
rana de Brown,
rana leopardo de
Brown, x-túuts´
(Maya)
Pr
Ranidae
Lithobates
chiricahuensis
(Platz & Mecham,
1979)
Rana chiricahuensis
otác (Seri), rana
de Chiricahua,
rana leopardo
Chiricahua, ziix
hax ano quiij
(Seri)
A
Ranidae
Lithobates
dunni
(Zweifel, 1957)
Rana dunni
rana de Pátzcuaro
endémica
Pr
Ranidae
Lithobates
forreri
(Boulenger, 1883)
Rana forreri
otác (Seri), rana,
rana de Forrer,
rana del zacate,
rana leopardo de
Forrer, ziix hax
ano quiij (Seri)
Ranidae
Lithobates
johni
(Blair, 1965)
Rana johni
rana de Moore
endémica
P
endémica
Pr
Pr
Ranidae
Lithobates
megapoda
(Taylor, 1942)
Rana megapoda,
Rana trilobata
rana leopardo
patas grandes,
rana pierna de
pollo
Ranidae
Lithobates
montezumae
(Baird, 1854)
Rana montezumae
rana de
Moctezuma, rana
leopardo de
Moctezuma
endémica
Pr
Ranidae
Lithobates
neovolcanicus
(Hillis & J. S.
Frost, 1985)
Rana neovolcanica
rana leopardo
neovolcánica,
rana neovolcánica
endémica
A
Ranidae
Lithobates
omiltemanus
(Günther, 1900)
Rana omiltemana
rana guerrerense,
rana leopardo de
Guerrero, rana
leopardo de
Omilteme
endémica
P
Ranidae
Lithobates
pueblae
(Zweifel, 1955)
Rana pueblae
rana de Puebla,
rana poblana
endémica
P
Ranidae
Lithobates
pustulosus
(Boulenger, 1883)
Rana pustulosa
otác (Seri), rana
de cascada, rana
rayas blancas, ziix
hax ano quiij
(Seri)
endémica
Pr
Ranidae
Lithobates
sierramadrensis
(Taylor, 1939)
Rana sierramadrensis
rana de la Sierra
Madre Occidental,
rana Sierra Madre
endémica
Pr
Ranidae
Lithobates
tlaloci
(Hillis & J. S.
Frost, 1985)
Rana tlaloci
rana de Tláloc
endémica
P
Rana yavapaiensis
otác (Seri), rana
de Yavapai, rana
leopardo de
Yavapai, ziix hax
ano quiij (Seri)
Pr
rana patas
amarillas
Pr
rana de patas
rojas
P
múuch (Maya),
pochi (Maya),
rana boquita, sapo
borracho, sapo de
madriguera, sapo
excavador
mexicano, sapo
moi, uo (Maya)
Pr
Ranidae
Lithobates
yavapaiensis
(Platz & J. S.
Frost, 1984)
Ranidae
Rana
boylii
Baird, 1854
Ranidae
Rana
draytonii
Baird & Girard,
1852
Rana lecontii, Rana
nigricans, Rana
longipes, Rana
lecontei, Epirhexis
longipes, Rana aurora
draytoni, Rana
(Aurorana) draytonii
Rhinophrynidae
Rhinophrynus
dorsalis
Duméril & Bibron,
1841
Salamandridae
Notophthalmus
meridionalis
(Cope, 1880)
Diemyctylus miniatus
meridionalis,
Notophthalmus
meridionalis kallerti
tritón de manchas
negras
P
Sirenidae
Siren
intermedia
Barnes, 1826
Siren intermedia
texana
sirena menor
A
Ö
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
67/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Sirenidae
Siren
Österdam, 1766
lacertina
sirena más
grande, sirena
mayor
A
REPTILES
Familia
Alligatoridae
Género
Caiman
Especie
crocodilus
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
(Linnaeus, 1758)
Sinonimia
Nombres
comunes
Caiman sclerops,
Lacerta crocodilus
caimán, caimán
común
Distribución
Categoría
de riesgo
Pr
Anguidae
Abronia
bogerti
Tihen, 1954
escorpión
arborícola de
Bogert, lagarto
alicante de Bogert
Anguidae
Abronia
chiszari
Smith & Smith,
1981
escorpión
arborícola de
Chiszar, lagarto
alicante de
Chiszar
endémica
P
Anguidae
Abronia
deppii
(Wiegmann, 1828)
Gerrhonotus deppii
escorpión
arborícola de
Deppe, lagarto
alicante de Deppe
endémica
A
Anguidae
Abronia
fuscolabialis
(Tihen, 1944)
Abronia kalaina,
Gerrhonotus
fuscolabialis
escorpión
arborícola del
Zempoaltepec,
lagarto alicante de
Zempoaltepec
endémica
A
Anguidae
Abronia
graminea
(Cope, 1864)
Abronia taeniata
graminea,
Gerrhonotus
gramineus,
Gerrhonotus taeniatus
gramineus
escorpión
arborícola de
Tehuacán, lagarto
alicante terrestre
endémica
A
Anguidae
Abronia
lythrochila
Smith & Álvarez
del Toro, 1963
escorpión
arborícola de
labios rojos,
lagarto alicante
labios rojos
endémica
A
Anguidae
Abronia
matudai
(Hartweg & Tihen,
1946)
Anguidae
Abronia
mitchelli
Campbell, 1982
escorpión
arborícola de
Mitchell, lagarto
alicante de
Mitchell
endémica
Pr
Anguidae
Abronia
mixteca
Bogert & Porter,
1967
escorpión
arborícola
mixteco, lagarto
alicante mixteco
endémica
A
Anguidae
Abronia
oaxacae
(Günther, 1885)
Gerrhonotus oaxacae
escorpión
arborícola de
Oaxaca, lagarto
alicante
oaxaqueño
endémica
A
Anguidae
Abronia
ochoterenai
(Martín del
Campo, 1939)
Gerrhonotus
vasconcelosii
ochoterenai
escorpión
arborícola de
Ochoterena,
lagarto alicante
verde
endémica
P
Anguidae
Abronia
ornelasi
Campbell, 1984
escorpión
arborícola de
Ornelas, lagarto
alicante de Cerro
Baúl
endémica
P
Anguidae
Abronia
reidi
Werler &
Shannon, 1961
escorpión
arborícola de
Reid, lagarto
alicante de Reid
endémica
P
Anguidae
Abronia
taeniata
(Wiegmann, 1828)
Gerrhonotus taeniatus
escorpión
arborícola de
bandas, lagarto
alicante de
bromelia
endémica
Pr
Anguidae
Anguis
ceroni
(Holman, 1965)
Ophisaurus ceroni
endémica
A
Anguidae
Anguis
incomptus
(McConkey, 1955)
Ophisaurus incomptus
endémica
P
escorpión, lagarto
alicante del
Popocatépetl
endémica
Pr
Gerrhonotus matudai
endémica
P
escorpión
arborícola de
Matuda, lagarto
alicante rayado
A
Anguidae
Barisia
imbricata
(Wiegmann, 1828)
Barisia imbricata
imbricata,
Gerrhonotus
imbricatus,
Gerrhonotus
lichenigerus
Anguidae
Barisia
levicollis
Stejneger, 1890
Gerrhonotus levicollis
escorpión,
lagartija, lagarto
alicante de
Chihuahua
endémica
Pr
Anguidae
Barisia
rudicollis
(Wiegmann, 1828)
Gerrhonotus rudicollis
lagarto alicante
cuello rugoso
endémica
P
celesto huasteco
endémica
Pr
Anguidae
Celestus
enneagrammus
(Cope, 1860)
Diploglossus
chalybaeus,
Diploglossus
enneagrammus,
Diploglossus
steindachneri,
Siderolamprus
enneagrammus
Anguidae
Celestus
rozellae
(Smith, 1942)
Diploglossus rozellae
celesto vientre
verde
Pr
Pr
Pr
Anguidae
Elgaria
kingii
Gray, 1838
Gerrhonotus kingii
escorpión,
lagartija, lagartija
lagarto de
montaña, lagarto
de montaña,
lagarto escorpión
de Arizona
Anguidae
Elgaria
multicarinata
(Blainville, 1835)
Cordylus multicarinatus,
Gerrhonotus
multicarinatus
lagartija lagarto
meridonial, lagarto
escorpión del Sur
Anguidae
Elgaria
paucicarinata
(Fitch, 1934)
Gerrhonotus
paucicarinatus
lagartija lagarto
San Lucan,
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
68/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
lagarto escorpión
de San Lucas
Anguidae
Gerrhonotus
liocephalus
Wiegmann, 1828
Gerrhonotus
liocephalus austrinus,
Gerrhonotus
liocephalus
liocephalus,
Gerrhonotus
tesselatus, Scincus
ventralis
Anguidae
Gerrhonotus
lugoi
McCoy, 1970
Barisia lugoi
lagartija escorpión
de lugo, lagarto
escorpión de Lugo
endémica
A
Anguidae
Gerrhonotus
parvus
Knight & Scudday,
1985
Elgaria parva
lagarto escorpión
pigmeo
endémica
Pr
lagarto escorpión
de Monte Orizaba
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
escorpión, lagarto
escorpión texano
endémica
Pr
Anguidae
Mesaspis
antauges
(Cope, 1866)
Barisia antauges,
Barisia modesta,
Gerrhonotus
antauges,
Gerrhonotus
modestus,
Pterogasterus
modestus
Anguidae
Mesaspis
gadovii
(Boulenger, 1913)
Gerrhonotus gadovii
Barisia juarezi
lagarto escorpión
de Sierra de
Juárez
Anguidae
Mesaspis
juarezi
(Karges & Wright,
1987)
Anguidae
Mesaspis
moreletii
(Bocourt, 1871)
Barisia moreleti,
Gerrhonotus moreleti
lagarto escorpión
de Morelet
Anguidae
Mesaspis
viridiflava
(Bocourt, 1873)
Barisia viridiflava,
Gerrhonotus bocourti,
Gerrhonotus
obscurus,
Gerrhonotus
viridiflavus
lagarto escorpión
enano
endémica
Pr
Anniellidae
Anniella
geronimensis
Shaw, 1940
lagartija sin patas,
lagartija sin patas
de Isla Jerónimo
endémica
Pr
Anniellidae
Anniella
stebbinsi
Papenfuss &
Parham, 2013
lagartija ápoda,
lagartija sin patas
californiana
Bipedidae
Bipes
biporus
(Cope, 1894)
Euchirotes biporus
lagartija topo
cinco dedos
endémica
Pr
Bipedidae
Bipes
canaliculatus
Bonnaterre, 1789
Bipes alvarezi,
Chamaesaura propus,
Chirotes
canaliculatus, Lacerta
lumbricoides, Lacerta
mexicana, Lacerta
sulcata
lagartija topo
cuatro dedos
endémica
Pr
Bipedidae
Bipes
tridactylus
(Dugès, 1894)
Hemichirotes
tridactylus
lagartija topo tres
dedos
endémica
Pr
Boidae
Boa
constrictor
Linnaeus, 1758
boa, boa
constrictor, boota,
corúa, fuerzuda,
káxab yuk (Maya),
limacoa (Yutonahua), macoa,
mazacóatl (Yutonahua),
mazacuata, ochcan (Maya),
tamacoa,
xazáacoj (Seri)
Charinidae
Exiliboa
placata
Bogert, 1968
boa enana de
oaxaca, boa
enana mexicana,
boa enana
oaxaqueña
endémica
Pr
boa enana del
Istmo
Pr
(Linnaeus, 1758)
Caouana elongata,
Caretta atra, Caretta
gigas, Caretta nasuta,
Chelonia pelasgorum,
Testudo caouana,
Testudo caretta,
Testudo cephalo,
Testudo marina,
Testudo nasicornis,
Thalassochelys
corticata
caguama, moosni
ilítcoj caacöl (Seri)
, tortuga marina
caguama, tortuga
perica, xpeeyo
(Seri)
P
Caretta esculenta,
Caretta thunbergii,
Chelonia agassizii,
Chelonia albiventer,
Chelonia bicarinata,
Chelonia formosa,
Chelonia lachrymata,
Chelonia lata,
Chelonia maculosa,
Chelonia marmorata,
Chelonia mydas
carrinegra, Chelonia
tenuis, Chelonia
virgata
moosni (Seri),
parlama, tortuga
marina verde,
tortuga negra,
tortuga prieta,
tortuga verde
P
trivirgata
Cope, 1861
Charinidae
Ungaliophis
continentalis
Müller, 1882
caretta
A
A
Lichanura
Caretta
Pr
haas ano cocázni
(Seri), solquate,
solquate dos
cabezas
Charinidae
Cheloniidae
Charina trivirgata,
Charina trivirgata
roseofusca, Charina
trivirgata saslowi,
Charina trivirgata
trivirgata, Lichanura
myriolepis, Lichanura
roseofusca, Lichanura
roseofusca gracia,
Lichanura trivirgata
bostici, Lichanura
trivirgata roseofusca
Pr
Cheloniidae
Chelonia
mydas
(Linnaeus, 1758)
Cheloniidae
Eretmochelys
imbricata
(Linnaeus, 1766)
Caretta rostrata,
Caretta squamosa,
Chelonia griseam,
Chelonia pseudocaretta, Chelonia
pseudo-mydas,
Chelonia radiata,
Eretmochelys
moosni quipáacalc
(Seri), perico,
tortuga de carey,
tortuga marina de
carey
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
69/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
squamata,
Onychochelys
kraussi, Testudo
imbricata
Cheloniidae
Lepidochelys
kempii
Garman, 1880
Lepidochelys olivacea
kempi, Testudo
mydas minor,
Thalassochelys
kempii
tortuga lora
P
Caretta remivaga,
Cephalochelys
oceanica, Chelonia
dussumierii, Chelonia
multiscutata, Chelonia
olivacea,
Thalassochelys
controversa,
Thalassochelys
tarapacona
Moosni otác (Seri)
, tortuga golfina,
tortuga marina
escamosa del
Pacífico
P
Pr
Cheloniidae
Lepidochelys
olivacea
(Eschscholtz,
1829)
Chelydridae
Chelydra
serpentina
(Linnaeus, 1758)
tortuga lagarto
Cliff, 1954
culebra arenera
de Cerralvo,
culebrita de la
arena
Colubridae
Chilomeniscus
savagei
endémica
Pr
Colubridae
Chilomeniscus
stramineus
Cope, 1860
Chilomeniscus
cinctus,
Chilomeniscus
punctatisimus
coralillo falso,
culebra arenera
manchada,
culebra arenera
manchada del
noroeste, culebra
de los médanos,
culebrita de la
arena, hapéquet
camízj (Seri)
Colubridae
Coluber
anthonyi
(Stejneger, 1901)
Masticophis anthonyi
culebra chirriadora
de Isla Clarion,
culebra látigo isla
Clarión
endémica
A
Colubridae
Coluber
aurigulus
(Cope, 1861)
Drymobius aurigulus,
Masticophis aurigulus,
Masticophis aurigulus
aurigulus
cinturiata, culebra
chirriadora de
Baja California,
chirrionera del
Cabo, sinteriata
endémica
A
Colubridae
Coluber
barbouri
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Masticophis aurigulus
barbouri, Masticophis
barbouri
culebra chirriadora
endémica
A
Colubridae
Coluber
constrictor
Linnaeus, 1758
Bascanion constrictor,
Coryphodon
constrictor
corredora
mexicana,
corredora parda,
culebra corredora
constrictor
A
Masticophis flagellum
amarilla,
corredora, culebra
chirriadora común,
culebra
chirrionera,
chirrionera,
chirrionera de
Baja California,
chirrionera de
Sonora,
chirrionera
norteña,
chirrionera
rayadita,
chirrionera roja,
látigo
A
Shaw, 1802
Pr
Colubridae
Coluber
flagellum
Colubridae
Coluber
mentovarius
Smith, 1943
culebra chirriadora
endémica
A
Colubridae
Conopsis
biserialis
Taylor & Smith,
1942
culebra terrestre
dos líneas
endémica
A
Colubridae
Ficimia
ramirezi
Smith &
Langebartel, 1950
culebra de
naricilla de
Ramírez, culebra
naricilla de
Ramírez
endémica
Pr
Colubridae
Ficimia
ruspator
Smith & Taylor,
1941
culebra naricilla
guerrerense,
culebra varicilla de
Guerrero
endémica
Pr
Colubridae
Geagras
redimitus
Cope, 1876
Tantilla depressa
culebra minera de
Tehuantepec
endémica
Pr
Colubridae
Gyalopion
quadrangulare
(Günther, 1893)
Ficimia
quadrangularis,
Gyalopion
quadrangulare
desertorum
culebra de
naricilla del
desierto, culebra
nariz ganchuda de
desierto, viboríta
Pr
Colubridae
Lampropeltis
alterna
(Brown, 1902)
Lampropeltis
mexicana alterna
culebra real,
culebra real
bandas grises,
culebra real
rayada de gris
A
Colubridae
Lampropeltis
getula
(Linnaeus, 1766)
Coluber getulus
burrila, culebra
negra, culebra
real común,
serpiente real
A
Colubridae
Lampropeltis
mexicana
(Garman, 1884)
culebra real
escarlata, culebra
real potosina
Colubridae
Lampropeltis
pyromelana
(Cope, 1867)
coral, coralillo,
culebra real de
montaña de
Sonora, culebra
real sonorense
Colubridae
Lampropeltis
ruthveni
Blanchard, 1920
culebra real de
Ruthven
Colubridae
Lampropeltis
triangulum
(Lacépède, 1788)
Coluber triangulum
Colubridae
Lampropeltis
zonata
(Blainville, 1835)
Lampropeltis
herrerae,
subsp.
variolosus
endémica
A
A
endémica
A
coral, coralilla,
coralillo, culebra
real coralillo, falsa
coralilla
A
culebra
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
70/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Lampropeltis zonata
herrerae
Colubridae
Leptophis
ahaetulla
(Linnaeus, 1758)
Colubridae
Leptophis
diplotropis
(Günther, 1872)
Colubridae
Leptophis
mexicanus
Duméril, Bibron &
Duméril, 1854
Colubridae
Leptophis
modestus
(Günther, 1872)
Colubridae
Phyllorhynchus
browni
Stejneger, 1890
Colubridae
Pituophis
deppei
(Duméril, 1853)
Colubridae
Pseudelaphe
phaescens
(Dowling, 1952)
Colubridae
Rhinocheilus
etheridgei
Grismer, 1990
Coluber ahaetulla
culebra perico
verde, ranera
perico
Ahaetulla diplotropis
culebra perico
gargantilla,
culebra verde,
güirotillera, ranera
del litoral del
Pacífico, ranera
verde
A
endémica
A
culebra perico
mexicana, ranera
mexicana
A
Ahaetulla modesta,
Leptophis mexicanus
mexicanus
culebra perico de
niebla, ranera de
niebla
Pr
Lytorhynchus brownii,
Phyllorhynchus
browni fortitus,
Phyllorhynchus
browni klauberi
culebra ensillada,
culebra nariz
lanceolada
ensillada, culebrita
Pr
Rhinocheilus lecontei
etheridge
cincuate, cincuate
mexicana, culebra
sorda mexicana
endémica
A
culebra ratonera
endémica
Pr
culebra de nariz
larga de isla
Cerralvo
endémica
A
endémica
Pr
Colubridae
Salvadora
bairdi
Jan, 1860
culebra chata de
Baird, culebra
parchada de Baird
Colubridae
Salvadora
intermedia
Hartweg, 1940
corredora, culebra
chata de Oaxaca,
culebra parchada
oaxaqueña
endémica
Pr
Colubridae
Salvadora
lemniscata
(Cope, 1895)
Salvadora
pulcherrima
culebra nariz de
parche del
Pacífico, culebra
parchada del
Pacífico
endémica
Pr
Colubridae
Salvadora
mexicana
(Duméril, Bibron &
Duméril, 1854)
Zamenis mexicanus
culebra
manguera,
culebra nariz de
parche mexicana,
culebra parchada
mexicana
endémica
Pr
Colubridae
Sonora
aemula
(Cope, 1879)
Procinura aemula,
Scolecophis aemulus
coralillo, culebra
suelera cola plana
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Colubridae
Symphimus
leucostomus
Cope, 1869
culebra labios
blancos de
Tehuantepec
Colubridae
Symphimus
mayae
(Gaige, 1936)
culebra labios
blancos maya
culebra
encapuchada
mexicana,
culebras cabeza
negra mexicana
Colubridae
Tantilla
atriceps
(Günther, 1895)
Colubridae
Tantilla
briggsi
Savitzky & Smith,
1971
Colubridae
Tantilla
calamarina
Cope, 1866
Colubridae
Tantilla
cascadae
Colubridae
Tantilla
Colubridae
Homalocranium
atriceps
A
culebra ciempiés
de Briggs
endémica
A
culebra ciempiés
del Pacífico,
culebra cienpiés
del litoral del
Pacífico
endémica
Pr
Wilson & Meyer,
1981
culebra ciempiés
de Michoacán,
culebra ciempiés
michoacana
endémica
A
coronadoi
Hartweg, 1944
culebra ciempiés
guerrerense,
culebra cienpiés
endémica
Pr
Tantilla
cuniculator
Smith, 1939
Tantilla moesta
cuniculator
culebra ciempiés
del Petén
Colubridae
Tantilla
deppei
(Bocourt, 1883)
Homalocranium
deppei
culebra ciempiés
de Deppe, culebra
ciénpies de Deppe
endémica
A
Colubridae
Tantilla
flavilineata
Smith & Burger,
1950
culebra ciempiés
rayas amarillas,
culebra cienpiés
de lineas amarillas
endémica
A
Colubridae
Tantilla
gracilis
Baird & Girard,
1853
culebra cabezalisa, culebra
ciempiés cabeza
plana
Colubridae
Tantilla
oaxacae
Wilson & Meyer,
1971
culebra ciempiés
oaxaqueña
Colubridae
Tantilla
rubra
Cope, 1876
Colubridae
Tantilla
shawi
Taylor, 1949
culebra ciempiés
de Potosí, culebra
ciempiés de San
Luis Potosí
endémica
Pr
Colubridae
Tantilla
slavensi
Pérez-Higareda,
Smith & Smith,
1985
culebra ciempiés
de Slavens
endémica
Pr
Colubridae
Tantilla
striata
Dunn, 1928
culebra ciempiés
rayada
endémica
Pr
Colubridae
Tantilla
tayrae
Wilson, 1983
culebra ciempiés
del Tacaná
endémica
Pr
(Taylor, 1937)
culebra cola corta
jaspeada
Colubridae
Tantillita
brevissima
Geophis gertschi,
Tantilla bimaculata
Homalocranium
boulengeri, Tantilla
miniata, Tantilla
morgani
Pr
A
endémica
culebra cabezanegra, culebra
ciempiés
veracruzana,
culebra rojilla
Pr
Pr
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
71/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Colubridae
Tantillita
lintoni
(Smith, 1940)
culebra cola corta
de Linton
Pr
Colubridae
Trimorphodon
vilkinsonii
Cope, 1886
Trimorphodon
biscutatus vilkinsoni,
Trimorphodon lambda
vilkinsoni
limacoa de Texas
A
Corytophanidae
Corytophanes
cristatus
(Merrem, 1821)
Agama cristata
turipache cabeza
lisa
Pr
Corytophanes
chamaeleopsis,
Corytophanes
hernandezii,
Chamaeleopsis
hernandesii,
Chamaeleopsis
mexicanus
turipache de
Hernández
Pr
turipache
aquillado
A
lemacto coludo
Pr
lemacto coronado
Pr
cocodrilo
americano,
cocodrilo de río
Pr
cocodrilo de
pantano, cocodrilo
Moreleti, lagarto
de El Petén,
lagarto negro,
lagarto pantanero
Pr
cabezona,
cachorón,
cachorón de
collar, lagartija,
lagartija de collar
común
A
Corytophanidae
Corytophanes
hernandesii
(Wiegmann, 1831)
Corytophanidae
Corytophanes
percarinatus
Duméril, 1856
Corytophanidae
Laemanctus
longipes
Wiegmann, 1834
Corytophanidae
Laemanctus
serratus
Cope, 1864
Laemanctus de borrei
Crocodilus acutus,
Crocodilus
americanus,
Crocodylus
americanus
Crocodylidae
Crocodylus
acutus
(Cuvier, 1807)
Crocodylidae
Crocodylus
moreletii
Duméril & Bibron,
1851
Crotaphytidae
Crotaphytus
collaris
(Say, 1823)
Crotaphytidae
Crotaphytus
reticulatus
Baird, 1858
lagartija de collar
reticulada,
reticulada de
collar
A
Crotaphytus fasciatus,
Crotaphytus gambelii,
Crotaphytus wislizenii
cachorón,
cachorón leopardo
de nariz larga,
cachorón leopardo
de nariz-larga,
hantpízal (Seri),
lagartija leopardo
narigona, lagartija
mata caballo
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Crotaphytidae
Gambelia
wislizenii
(Baird & Girard,
1852)
Dactyloidae
Anolis
allisoni
Donn. Sm., 1908
Agama collaris,
Leiosaurus collaris
Pr
Dactyloidae
Anolis
anisolepis
Smith, Burley &
Fritts, 1968
Norops anisolepis
abaniquillo
adornado de
Chiapas, anolis
adornado
Dactyloidae
Anolis
barkeri
Schmidt, 1939
Norops barkeri
abaniquillo
arroyero, anolis de
Barker
Dactyloidae
Anolis
biporcatus
subsp.
biporcatus
(Wiegmann, 1834)
anolis verde
Pr
abaniquillo
tehuano, anolis,
anolis tehuano
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
boulengerianus
Thominot, 1887
Anolis isthmicus,
Norops isthmicus
Dactyloidae
Anolis
conspersus
Garman, 1887
Anolis utowanae,
Norops utowanae
abaniquillo
utowanae, anolis
de Utowana
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
cuprinus
Smith, 1964
Anolis breedlovei,
Norops breedlovei,
Norops cuprinus
abaniquillo de
Breedlove,
abaniquillo de
Chiapas, anolis
chiapaneco, anolis
de Breedlove
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
cymbops
Cope, 1864
Norops cymbops
abaniquillo de
Veracruz, anolis
veracruzano
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
duellmani
Fitch &
Henderson, 1973
abaniquillo de
Duellman, anolis
de Duellman
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
dunni
Smith, 1933
Norops dunni
abaniquillo de
Dunn, anolis de
Dunn
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
gadovii
Boulenger, 1905
Norops gadovii
abaniquillo de
Gadow, anolis de
Gadow
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
liogaster
Boulenger, 1905
Anolis adleri, Norops
adleri, Norops
liogaster
abaniquillo rojo,
anolis de Adler,
anolis rojo
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
macrinii
Smith, 1968
Norops macrinii
abaniquillo de
Macrinius, anolis
de Macrinus
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
matudai
Smith, 1956
Norops matudai
abaniquillo de
Matuda, anolis de
Matuda
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
megapholidotus
Smith, 1933
Norops
megapholidotus
abaniquillo de
escamas grandes,
anolis escamas
grandes
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
microlepidotus
Davis, 1954
Anolis forbesi, Anolis
forbesorum, Norops
forbesi, Norops
microlepidotus
abaniquillo de
encino
guerrerense,
anolis guerrerense
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
milleri
Smith, 1950
Norops milleri
abaniquillo de
Miller, anolis de
Miller
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
naufragus
(Campbell, Hillis &
Lamar, 1989)
Norops naufragus
endémica
Pr
abaniquillo
adornado,
abaniquillo de
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
72/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Hidalgo, anolis de
Hidalgo
Dactyloidae
Anolis
nebuloides
Bocourt, 1873
Anolis simmonsi,
Norops nebuloides,
Norops simmonsi
abaniqillo de
Simmons,
abaniquillo
nebulado falso,
anolis de
Simmons, anolis
falso pañuelo,
falso abiniquillo
nebulosa
Dactyloidae
Anolis
omiltemanus
Davis, 1954
Norops omiltemanus
abaniquillo
amarillo, anolis de
Omiltemi
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
parvicirculatus
Álvarez del Toro &
Smith, 1956
Anolis parvicirculata,
Norops parvicirculata
abaniquillo de
Berriozabal, anolis
de Barriozabal
endémica
A
Dactyloidae
Anolis
pentaprion
Cope, 1862
Anolis panamensis,
Norops pentaprion
abaniquillo liquen,
abaniquillo
liquenado, anolis
liquen
Dactyloidae
Anolis
pygmaeus
Álvarez del Toro &
Smith, 1956
Norops pygmaeus
abaniquillo
pigméo
chiapaneco, anolis
pigmeo de
Chiapas
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
rubiginosus
Bocourt, 1837
Anolis polyrhachis,
Norops polyrhachis
abaniquillo de
Sierra de Juárez,
anolis de Sierra
de Juárez
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
schiedii
(Wiegmann, 1834)
Dactyloa schiedii,
Norops schiedii
abaniquillo de
Schiede, anolis de
Shiede
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
subocularis
Davis, 1954
Norops subocularis
abaniquillo del
Pacífico, anolis
del Pacífico
endémica
Pr
Dactyloidae
Anolis
taylori
Smith & Spieler,
1945
Norops taylori
abaniquillo de
Taylor, anolis de
Taylor
endémica
Pr
Dermatemydidae
Dermatemys
mawii
Gray, 1847
Dermatemys
abnormis,
Dermatemys salvinii,
Emys berardii,
Limnochelone micrura
tortuga blanca,
tortuga riverina
centroamericana
P
Dermatochelys
porcata, Dermochelys
atlantica,
Dermochelys coriacea
schlegeli, Sphargis
angusta, Sphargis
mercurialis, Testudo
arcuata, Testudo
coriacea, Testudo
lutaria, Testudo lyra,
Testudo tuberculata
caguama altura,
caguama siete
filos, moosnípol
(Seri), siete filos,
tortue luth
(Francés), tortuga
laúd, tortuga
marina laúd
P
Dermochelyidae
Dermochelys
coriacea
(Vandellius, 1761)
Dibamidae
Anelytropsis
papillosus
Cope, 1885
Dipsadidae
Adelphicos
latifasciatum
Lynch & Smith,
1966
Dipsadidae
Adelphicos
nigrilatum
endémica
Pr
Pr
lagartija ciega
mexicana
endémica
A
Adelphicos
veraepacis
latifasciatus
culebra cavadora
oaxaqueña,
ocotera de
Oaxaca
endémica
Pr
Smith, 1942
Adelphicos
veraepacis nigrilatus
culebra cavadora
ocotera, ocotera
endémica
Pr
Adelphicos
quadrivirgatum sargii,
Rhegnops sargii
culebra cavadora
Dipsadidae
Adelphicos
sargii
(Fischer, 1885)
Dipsadidae
Cryophis
hallbergi
Bogert &
Duellman, 1963
Dipsadidae
Chersodromus
liebmanni
Reinhardt, 1861
Dipsadidae
Chersodromus
rubriventris
(Taylor, 1949)
Chersodromus
nigricans, Dirosema
collare
Pr
culebra de bosque
mesófilo de
Hallberg, culebra
de bosque
nublado, culebra
de neblina
endémica
A
coralillo falso,
culebra corredora
de Liebmann
endémica
Pr
culebra corredora
vientre rojo
endémica
Pr
culebra caracolera
chata
culebra caracolera
de Gaige
endémica
Pr
Dipsadidae
Dipsas
brevifacies
(Cope, 1866)
Tropidodipsas
brevifacies
Dipsadidae
Dipsas
gaigeae
(Oliver, 1937)
Sibynomorphus
gaigeae
oligostichus
Smith, Arndt &
Sherbrooke, 1967
culebra cola larga
mexicana
endémica
Pr
endémica
Pr
Dipsadidae
Enulius
Pr
Dipsadidae
Geophis
anocularis
Dunn, 1920
Catostoma anoculare
culebra minera de
Sierra Mije,
minadora de la
sierra Mije
Dipsadidae
Geophis
bicolor
Günther, 1868
Catostoma bicolor,
Dirosema bicolor,
Rhabdosoma bicolor
culebra minera del
Altiplano,
minadora de la
meseta mexicana
endémica
Pr
Dipsadidae
Geophis
blanchardi
Taylor & Smith,
1939
culebra minera de
Blanchard,
minadora de
blanchard
endémica
Pr
Dipsadidae
Geophis
cancellatus
Smith, 1941
culebra minera de
Chiapas,
minadora de
Chiapas
Dipsadidae
Geophis
chalybeus
(Wagler, 1830)
Atractus chalybeus,
Catostoma
chalybaeum,
Elapoides
chalybaeus,
Rhabdosoma
guttulatum
minadora jarocha
endémica
Pr
Dipsadidae
Geophis
dubius
(Peters, 1861)
Atractus dubius,
Catostoma dubium,
Geophidium dubium,
Geophis fuscus
culebra minera de
la Mesa del Sur,
minadora de la
meseta del sur
endémica
Pr
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
73/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Dipsadidae
Geophis
duellmani
Smith & Holland,
1969
Dipsadidae
Geophis
incomptus
Duellman, 1959
Dipsadidae
Geophis
isthmicus
(Boulenger, 1883)
Dipsadidae
Geophis
laticinctus
Smith & Williams,
1963
Dipsadidae
Geophis
laticollaris
Smith, Lynch &
Altig, 1965
culebra minera de
Sierra de Juárez,
minadora de la
Sierra de Juárez
endémica
Pr
culebra minera de
Sierra Coacolman,
minadora de
seirra de
Coalcoman
endémica
Pr
Atractus isthmicus,
Atractus zebrinus,
Geophis zebrina,
Rhabdosoma
zebrinum
culebra minera de
Tehuantepec,
minadora de
Tehuantepec
endémica
Pr
Geophis laticinctus
albiventris
culebra minera de
la Mesa Central,
minadora de la
meseta central
endémica
Pr
endémica
Pr
Atractus latifrontalis,
Geophis
semiannulatus
culebra minera
potosina,
minadora de San
Luis Potosí
endémica
Pr
culebra minera
michoacana,
minadora de
Michoacán
endémica
Pr
endémica
Pr
Dipsadidae
Geophis
latifrontalis
Garman, 1883
Dipsadidae
Geophis
maculiferus
Taylor, 1941
Dipsadidae
Geophis
mutitorques
(Cope, 1885)
Atractus longiceps,
Geophis longiceps,
Rhabdosoma
longiceps,
Rhabdosoma
mutitorques
culebra minera de
tierras altas,
minadora de
tierras altas
Dipsadidae
Geophis
nasalis
(Cope, 1868)
Catostoma nasale,
Rhabdosoma nasale
culebra minera del
café, minadora
parda
Dipsadidae
Geophis
nigrocinctus
Duellman, 1959
Dipsadidae
Geophis
omiltemanus
(Günther, 1893)
Dipsadidae
Geophis
petersii
Boulenger, 1894
Dipsadidae
Geophis
pyburni
Campbell &
Murphy, 1977
Dipsadidae
Geophis
russatus
Smith & Williams,
1966
Dipsadidae
Geophis
sallaei
Dipsadidae
Geophis
Dipsadidae
Pr
culebra minera
rayas negras,
minadora de la
sierra de
Coalcoman
endémica
Pr
Atractus omiltemanus,
Catostoma
omiltemanum,
Dirosema
omiltemanum,
Geophis omiltemana
culebra minera
guerrerense,
minadora de
Guerrero
endémica
Pr
Catostoma petersi,
Geophis petersi
culebra minera de
Peters, minadora
de Peters
endémica
Pr
culebra minadora
de Pyburn,
minadora de
Pyburn
endémica
Pr
Geophis sallaei
russatus
culebra minadora
roja, minadora
roja
endémica
Pr
Boulenger, 1894
Catostoma sallaei
culebra minadora
de Salle,
minadora de Sallé
endémica
Pr
sieboldi
(Jan, 1862)
Catostoma sieboldii,
Elapoides sieboldii,
Ninia sieboldi
culebra miandora
de Siebold,
minadora de
Siebol
endémica
Pr
Geophis
tarascae
Hartweg, 1959
culebra miandora
tarasca, minadora
tarasca
endémica
Pr
Dipsadidae
Heterodon
nasicus
Baird & Girard,
1852
Dipsadidae
Hypsiglena
affinis
Boulenger, 1894
culebra nocturna
del Río Grande
endémica
Dipsadidae
Hypsiglena
catalinae
W.W. Tanner,
1966
culebra nocturna
de Santa Catalina
endémica
Dipsadidae
Hypsiglena
chlorophaea
Cope, 1860
Hypsiglena torquata
chlorophaea
culebra nocturna
del desierto
Pr
Dipsadidae
Hypsiglena
jani
Dugès, 1865
Hypsiglena torquata
jani
culebra nocturna
chihuahuense,
culebra nocturna
del noreste,
culebra nocturna
tejana
Pr
Dipsadidae
Hypsiglena
ochrorhyncha
Cope, 1860
Hypsiglena torquata
ochrorhyncha
culebra nocturna
moteada
Pr
Eridiphas
marcosensis,
Eridiphas slevini,
Eridiphas slevini
marcosensis
culebra nocturna,
culebra nocturna
de Baja California
endémica
A
Pr
Hypsiglena torquata
affinis
Pr
Pr
Dipsadidae
Hypsiglena
slevini
(Tanner, 1943)
Dipsadidae
Hypsiglena
unaocularus
Tanner, 1944
culebra nocturna
de Isla Clarion
endémica
Pr
endémica
Pr
Dipsadidae
Hypsiglena
torquata
(Günther, 1860)
Leptodeira torquata
culebra de la
noche, culebra
nocturna, culebra
nocturna ojo de
gato
Dipsadidae
Imantodes
cenchoa
(Linnaeus, 1758)
Coluber cenchoa
cordelilla
manchada,
culebra cordelilla
chata
Pr
Dipsadidae
Imantodes
gemmistratus
(Cope, 1861)
Dipsas gracillima,
Dipsas splendida,
Himantodes
gemmistratus
cordelilla de la
escamuda,
culebra, culebra
cordelilla
centroamericana
Pr
Dipsadidae
Imantodes
tenuissimus
Cope, 1866
Himantodes
bejuquilla de
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
74/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
tenuissimus
Yucatán, culebra
cordelilla yucateca
Dipsadidae
Leptodeira
annulata
(Linnaeus, 1758)
Coluber annulatus
culebra ojo de
gato bandada,
escombrera,
serpiente
escombrera
Dipsadidae
Leptodeira
maculata
(Hallowell, 1861)
Leptodeira albofusca,
Leptodeira annulata
cussiliris, Leptodeira
cussiliris, Leptodeira
septentrionalis
maculata
culebra ojo de
gato del suroeste,
escombreara del
suroeste
mexicano
Dipsadidae
Leptodeira
uribei
(Ramirez-Bautista
& Smith, 1992)
Pseudoleptodeira
uribei
culebra falsa coral
de Andrew,
culebra imita coral
de Andrew
culebra de cabeza
roja, culebra ojo
de gato falsa
cabeza roja
endémica
Pr
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Dipsadidae
Pliocercus
elapoides
Cope, 1860
Pliocercus andrewsi,
Pliocercus bicolor,
Urotheca andrewsi,
Urotheca bicolor
Dipsadidae
Pseudoleptodeira
latifasciata
(Günther, 1894)
Hypsiglena latifasciata
Dipsadidae
Rhadinaea
bogertorum
Myers, 1974
culebra café
oaxaqueña
endémica
Pr
Dipsadidae
Rhadinaea
cuneata
Myers, 1974
culebra café
veracruzana
endémica
Pr
culebra café de
Forbes
endémica
Pr
culebra café de
Occidente,
culebra rayada
occidental
endémica
Pr
A
Dipsadidae
Rhadinaea
forbesi
Smith, 1942
Dipsadidae
Rhadinaea
hesperia
Bailey, 1940
Dipsadidae
Rhadinaea
macdougalli
Smith &
Langebartel, 1949
culebra café de
MacDougall
endémica
Pr
endémica
Pr
Rhadinaea hesperia
baileyi, Rhadinaea
hesperia hesperia
Dipsadidae
Rhadinaea
marcellae
Taylor, 1949
culebra café de
Marcella,
hojarasquera de
Marcella
Dipsadidae
Rhadinaea
montana
Smith, 1944
culebra café de
Nuevo León,
hojarasquera
neoleonense
endémica
Pr
Dipsadidae
Rhadinaea
myersi
Rossman, 1965
culebra café de
Meyer
endémica
Pr
(Günther, 1894)
culebra café
guerrerense
endémica
Pr
culebra café
poblana,
hojarasquera de
Puebla
endémica
Pr
Dipsadidae
Rhadinaea
omiltemana
Dipsadidae
Rhadinaea
quinquelineata
Cope, 1886
Dipsadidae
Rhadinella
kanalchutchan
(Mendelson III &
Kizirian, 1995)
Rhadinaea
kanalchutchan
hojarasca de
Hempstead,
hojarasquera
endémica
Pr
Dipsadidae
Rhadinella
schistosa
(Smith, 1941)
Rhadinaea schistosa
coralillo falso,
culebra café collar
incompleto,
hojarasquera de
roto
endémica
Pr
Dipsadidae
Rhadinophanes
monticola
Myers &
Campbell, 1981
culebra de
montaña, culebra
graciosa de
montaña
endémica
Pr
Dipsadidae
Tantalophis
discolor
(Günther, 1860)
Leptodeira discolor
culebra de mitica,
culebra ojo de
gato falsa
oaxaqueña
endémica
A
Dipsadidae
Tropidodipsas
annulifera
Boulenger, 1894
Sibon annulifera
culebra caracolera
endémica
Pr
Dipsadidae
Tropidodipsas
philippii
(Jan, 1863)
Sibon philippi
culebra caracolera
endémica
Pr
Dipsadidae
Tropidodipsas
sartorii
Smith, 1943
Sibon sartorii
macdougalli
culebra caracolera
endémica
Pr
endémica
Pr
subsp.
macdougalli
Dipsadidae
Tropidodipsas
zweifeli
(Liner & Wilson,
1970)
Sibon zweifeli
culebra
caracolera,
culebra caracolera
de Chilpancingo
Elapidae
Micruroides
euryxanthus
(Kennicott, 1860)
Elaps euryxanthus
coftji (Seri),
coralillo, coralillo
occidental,
serpiente coralillo
sonorense
Elapidae
Micrurus
bogerti
Roze, 1967
coral de Bogert,
serpiente coralillo
de Bogert
browni
Schmidt & Smith,
1943
Micrurus nigrocinctus
browni
coral de cañotos,
serpiente coralillo
de brown
Pr
Elaps diastema
coral variable,
coralilla
veracruzana,
coralillo, coralillo
anillado,
gargantilla,
serpiente coralillo
variable
Pr
Elapidae
Micrurus
A
endémica
Pr
Elapidae
Micrurus
diastema
(Duméril, Bibron &
Duméril, 1854)
Elapidae
Micrurus
distans
(Kennicott, 1860)
Elaps distans
coral del oeste
mexicano,
coralillo, serpiente
coralillo del oeste
Mexicano
Elapidae
Micrurus
elegans
(Jan, 1858)
Elaps elegans
coral punteado,
coralillo, serpiente
coralillo elegante
Elapidae
Micrurus
ephippifer
(Cope, 1886)
Elaps ephippifer
coral de Oaxaca,
serpiente coralillo
oaxaqueña
endémica
Pr
Elapidae
Micrurus
laticollaris
(Peters, 1869)
coral del Balsas,
coralillo, serpiente
coralillo del Balsas
endémica
Pr
endémica
Pr
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
75/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Elapidae
Micrurus
limbatus
Fraser, 1964
Elapidae
Micrurus
nebularis
Roze, 1989
coral del bosque
mesófilo,
serpiente coralillo
de niebla
Elapidae
Micrurus
nigrocinctus
Schmidt, 1932
serpiente coralillo
subsp.
zunilensis
coral de los
Tuxtlas, coralillo,
serpiente coralillo
de Los Tuxtlas
endémica
Pr
endémica
Pr
Pr
Elapidae
Micrurus
proximans
Smith &
Chrapliwy, 1958
Micrurus diastema
proximans
coral nayarita,
serpiente coralillo
nayarita
Emydidae
Chrysemys
picta
(Schneider, 1783)
Testudo picta
tortuga pintada
A
Ward, 1984
Pseudemys concinna
gorzugi
jicotea del Río
Bravo
A
(Linnaeus, 1758)
tortuga de
Carolina
Pr
endémica
P
endémica
Pr
Emydidae
Emydidae
Pseudemys
Terrapene
gorzugi
carolina
endémica
Pr
Emydidae
Terrapene
coahuila
Schmidt & Owens,
1944
galapago caja
mexicana, tortuga
Coahuila, tortuga
de bisagra o
tortuga de bisagra
de Cuatro
Ciénegas, tortuga
de
Cuatrociénegas
Emydidae
Terrapene
nelsoni
Stejneger, 1925
juanon, tortuga de
caja, tortuga de
monte, tortuga
manchada,
tortuga manchas
Emydidae
Terrapene
ornata
(Agassiz, 1857)
Cistudo ornata
tortuga adornada,
tortuga apestosa
Pr
Emydidae
Trachemys
scripta
(Wied, 1839)
Emys elegans, Emys
holbrooki, Emys
sanguinolenta,
Pseudemys scripta
elegans, Trachemys
elegans, Trachemys
lineata
tortuga gravada,
tortuga japonesa,
tortuga de orejas
rojas, tortuga
escurridiza, jicotea
Pr
Eublepharidae
Coleonyx
brevis
Stejneger, 1893
Coleonyx variegatus
brevis
cuija texana,
lagartija
bandeada,
salamanquesa de
colores,
salamanquesa del
desierto
Pr
Eublepharidae
Coleonyx
elegans
Gray, 1845
Coleonyx coleonyx,
Gymnodactylus
scapularis
cuija Manchado,
cuija yucateca
A
Eublepharidae
Coleonyx
reticulatus
Davis & Dixon,
1958
cuija reticulada,
geco reticulado
Pr
Eublepharidae
Coleonyx
variegatus
(Baird, 1858)
Stenodactylus
variegatus
cozíxol (Seri),
cuija occidental,
geco de bandas
occidental,
salamanquesa de
franjas
Pr
Geoemydidae
Rhinoclemmys
areolata
(Duméril & Bibron,
1851)
Emys areolata,
Geoemyda areolata
mojina, tortuga de
monte mojina
A
A
subsp.
elegans
Geoemydidae
Rhinoclemmys
pulcherrima
(Gray, 1856)
Geoemyda
pulcherrima
tortuga colorado,
tortuga de monte
pintada, tortuga
pinta, tortuga de
rayas rojas
Geoemydidae
Rhinoclemmys
rubida
(Cope, 1870)
Geoemyda rubida
tortuga de monte
payaso
Gymnophthalmidae
Gymnophthalmus
speciosus
(Hallowell, 1861)
Blepharactisis
speciosa
lagartija anteojada
dorada
Pr
Helodermatidae
Heloderma
horridum
(Wiegmann, 1829)
Trachyderma
horridum
escorpión,
escorpíon grande,
lagarto
enchaquirado
A
Helodermatidae
Heloderma
suspectum
Cope, 1869
escorpión,
escorpión del
norte, escorpíon
pequeño,
escorpíon pintado,
lagarto de Gila,
paaza (Seri)
A
Iguanidae
Ctenosaura
acanthura
(Shaw, 1802)
Ctenosaura teres,
Cyclura acanthura,
Cyclura denticulata,
Cyclura teres, Lacerta
acanthura, Uromastyx
acanthurus
garrobo de
México, iguana,
iguana de colaespinosa del
noroeste, iguana
espinosa del Golfo
endémica
Pr
Iguanidae
Ctenosaura
clarki
Bailey, 1928
Enyaliosaurus clarki
nopilchi, iguana
endémica
A
(Cope, 1866)
Cachryx defensor,
Ctenosaura
erythromelas,
Enyaliosaurus
defensor
garrobo enano,
garrobo Yucatán,
garrotito, iguana
endémica
P
Ctenosaura
hemilopha hemilopha,
Ctenosaura
hemilopha insulana,
Ctenosaura
hemilopha interrupta,
Ctenosaura insulana,
Cyclura hemilopha
iguana, iguana del
Cabo, iguana
espinosa de
Sonora
endémica
Pr
iguana, iguana de
cola espinosa
oaxaqueña
endémica
A
endémica
A
Iguanidae
Ctenosaura
defensor
Iguanidae
Ctenosaura
hemilopha
(Cope, 1863)
Iguanidae
Ctenosaura
oaxacana
Köhler & Hasbun,
2001
Iguanidae
Ctenosaura
pectinata
(Wiegmann, 1834)
Ctenosaura
brachylopha,
Ctenosaura
brevirostris,
Ctenosaura teres
brachylopha, Cyclura
pectinata
iguana de roca,
iguana espinosa
Mexicana, iguana
negra
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
76/101
19/2/2020
Iguanidae
Iguanidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Ctenosaura
Iguana
similis
iguana
(Gray, 1831)
Ctenosaura completa,
Iguana similis
iguana espinosa
rayada, iguana
negra
A
(Linnaeus, 1758)
Iguana caerulea,
Iguana emarginata,
Iguana lophyroides,
Iguana minima,
Iguana sapidissima,
Iguana squamosa,
Iguana tuberculata,
Iguana viridis, Iguana
vulgaris, Lacerta
iguana
iguana verde
Pr
Sauromalus australis,
Sauromalus
interbrachialis,
Sauromalus obesus
cachorón de roca,
coof coopol (Seri),
chacahuala del
noroeste,
chuckwalla
norteña, iguana,
iguana de pared
del desierto
septentrional
Pr
Iguanidae
Sauromalus
ater
Duméril, 1856
Iguanidae
Sauromalus
hispidus
Stejneger, 1891
Iguanidae
Sauromalus
klauberi
Shaw, 1941
Iguanidae
Sauromalus
slevini
Iguanidae
Sauromalus
Kinosternidae
Kinosternon
Kinosternidae
Kinosternon
chuckwalla
espinosa, iguana
de pared del
desierto
peninsular, iguana
espinosa de pared
endémica
A
chacahuala de la
Isla Santa
Catalina, iguana
de pared
manchada
endémica
A
Van Denburgh,
1922
chuckwalla de
Monserrat, iguana
de pared del
desierto de
Monserrat
endémica
A
varius
Dickerson, 1919
chuckwalla de
San Esteban,
iguana de oared
de piebald, iguana
de pared del
desierto de
Picbald
endémica
A
acutum
Gray, 1831
alamosae
Berry & Legler,
1980
casquito de
Alamos, casquito
del noroeste,
tortuga de agua,
tortuga pecho
quebrado de
Álamos
endémica
Pr
endémica
Pr
Sauromalus ater
klauberi
Cinosternon effeldtii,
Cinosternum
berendtianum,
Kinosternon
scorpioides acuta
chechahua de
Monte, tortuga de
pantano de
Tabasco, tortuga
pecho quebrado
de Tabasco
Kinosternidae
Kinosternon
herrerai
Stejneger, 1925
casquito de
Herrera,
galapago,
pochitoque,
tortuga casquito
pecho quebrado,
tortuga pecho
quebrado de
Herrera
Kinosternidae
Kinosternon
hirtipes
(Wagler, 1830)
casquito de pata
rugosa, tortuga
pecho quebrado
pata rugosa
Kinosternidae
Kinosternon
integrum
LeConte, 1854
Kinosternidae
Kinosternon
leucostomum
(Duméril & Bibron,
1851)
abaniquillo de
Hidalgo,
pochitoque
septentrional,
tortuga pecho
quebrado labios
blancos
Kinosternidae
Kinosternon
oaxacae
Berry & Iverson,
1980
casquito de
Oaxaca, tortuga
pecho quebrado
oaxaqueña
Kinosternidae
Kinosternon
scorpioides
(Linnaeus, 1766)
Kinosternidae
Kinosternon
sonoriense
subsp.
Kinosternidae
Kinosternon
vogti
sp. nov.
longifemorale
Cinosternon
guanajuantense,
Cinosternon
rostellum, Kinosternon
scorpioides integrum
casquito de burro,
tortuga de agua,
tortuga de río,
tortuga pecho
quebrado
mexicana
Pr
Pr
endémica
Pr
Pr
endémica
Pr
tortuga pecho
quebrado
escorpión
Pr
Iverson, 1981
tortuga pecho
quebrado de
Sonoyta
P
López-Luna, et
al., 2018
casquito de
Vallarta
endémica
P
endémica
Pr
Testudo scorpioides
Leptotyphlopidae
Rena
bressoni
(Taylor, 1939)
Leptotyphlops
bressoni
culebrilla ciega de
Michoacán,
serpiente lombriz
michoacana
Loxocemidae
Loxocemus
bicolor
Cope, 1861
Loxocemus
sumichrasti,
Plastoseryx bronni
serpiente chatilla
Natricidae
Adelophis
copei
Dugès, 1879
culebra de
pradera de cope,
culebra de Vega
de Cope
endémica
Pr
Natricidae
Adelophis
foxi
Rossman &
Blaney, 1968
culebra de
pradera de Fox,
culebra de Vega
de Fox
endémica
Pr
Natricidae
Nerodia
erythrogaster
(Forster, 1771)
Coluber erythrogaster,
Natrix erythrogaster,
Nerodia erythrogaster
culebra de agua
vientre claro
Pr
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
77/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
alta, Nerodia
erythrogaster bogerti
Natricidae
Thamnophis
chrysocephalus
(Cope, 1885)
Eutaenia
chrysocephala,
Thamnophis eburatus
culebra de agua
nómada cabeza
dorada, culebra
listonada cabeza
dorada
abaniqillo de
Simmons, culebra
de agua, culebra
lineada de
bosque, culebra
listonada cuello
negro, víbora de
agua
A
endémica
A
Natricidae
Thamnophis
cyrtopsis
(Kennicott, 1860)
Eutaenia cyrtopsis,
Thamnophis eques
cyrtopsis
Natricidae
Thamnophis
elegans
(Baird & Girard,
1853)
Eutaenia elegans
culebra de agua,
culebra de agua
nómada
occidental
terrestre, culebra
listonada elegante
A
Natricidae
Thamnophis
eques
(Reuss, 1834)
Coluber eques,
Eutaenia insigniarum
culebra de agua,
culebra de agua
nómado
mexicano, culebra
listonada del sur
Mexicano
A
Natricidae
Thamnophis
exsul
Rossman, 1969
Natricidae
Thamnophis
godmani
(Günther, 1894)
Natricidae
Thamnophis
hammondii
Natricidae
Thamnophis
marcianus
culebra de agua
nómada de
montaña, culebra
listonada de
montaña
endémica
A
Eutaenia godmanii,
Thamnophis scalaris
godmani
culebra listonada
de Godman,
culebra rayada,
víbora de agua,
víbora rayada
endémica
A
(Kennicott, 1860)
Eutaenia hammondi,
Thamnophis couchii
hammondii,
Thamnophis digueti,
Thamnophis elegans
hammondii
culebra de agua
nómada de dos
rayas
A
(Baird & Girard,
1853)
Eutaenia marciana,
Eutainia marciana,
Thamnophis bovalli,
Thamnophis ruthveni
culebra de agua,
culebra listonada
manchada,
sochuate
A
Nerodia melanogaster
culebra de agua,
culebra de agua
de panza negra,
culebra de agua
de panza negra
mexicana, culebra
negra en
Aguascalientes,
víbora de agua
endémica
A
culebra de agua
nómada montaña
tapaulipeca,
culebra listonada
tamaulipeca
endémica
A
endémica
Pr
Natricidae
Thamnophis
melanogaster
(Wiegmann, 1830)
Natricidae
Thamnophis
mendax
Walker, 1955
Natricidae
Thamnophis
nigronuchalis
Thompson, 1957
Thamnophis
rufipunctatus
nigronuchalis
culebra de agua
de cabeza
angosta de
Durango
Natricidae
Thamnophis
proximus
(Say, 1823)
Coluber proximus,
Eutaenia proxima,
Thamnophis sauritus,
Thamnophis sauritus
proximus
culebra acuática,
culebra listonada
occidental
Natricidae
Thamnophis
scalaris
Cope, 1861
Natricidae
Thamnophis
scaliger
(Jan, 1863)
Natricidae
Thamnophis
sirtalis
Natricidae
Thamnophis
Phrynosomatidae
A
culebra de agua
nómada cola corta
alpestre, culebra
listonada de
montaña cola
larga
endémica
A
Thamnophis scalaris
scaliger
culebra listonada
de montaña cola
corta
endémica
A
(Linnaeus, 1758)
Coluber sirtalis,
Eutaenia sirtalis,
Eutainia concinna,
Eutainia dorsalis,
Eutainia infernalis,
Eutainia pickeringii
culebra de agua,
culebra listonada
común
sumichrasti
(Cope, 1866)
Eutaenia sumichrasti
culebra de agua
nómada de
sumichrast,
culebra listonada
de Sumichrast
Callisaurus
draconoides
Blainville, 1835
Callisaurus
draconoides
splendidus
cachora, cachora
arenera, ctamófi
(Seri), lagartija
cachora, perrita
A
Phrynosomatidae
Cophosaurus
texanus
Troschel, 1852
Holbrookia affinis,
Holbrookia texana
cachora, lagartija
sorda mayor,
lagartijón sordo
A
Phrynosomatidae
Holbrookia
lacerata
Cope, 1880
Holbrookia maculata
lacerata
lagartija sorda
cola punteada
A
(Stejneger, 1894)
Petrosaurus mearnsi
mearnsi, Uta mearnsi
lagartija de piedra
rayada
Pr
lagartija de piedra
Baja Californiana
lagartija cornuda
gigante, lagarto
espinoso
Phrynosomatidae
Petrosaurus
mearnsi
Phrynosomatidae
Petrosaurus
thalassinus
(Cope, 1863)
Petrosaurus
thalassinus
thalassinus, Uta
thalassina
Phrynosomatidae
Phrynosoma
asio
Cope, 1864
Batrachosoma asio,
Phrynosoma
spinimentum
Phrynosomatidae
Phrynosoma
braconnieri
Duméril &
Bocourt, 1870
Phrynosomatidae
Phrynosoma
cerroense
Stejneger, 1893
camaleón,
camaleón de cola
corta, lagartija
cornuda cola corta
camaleón de la
isla de cedros,
lagartija cornuda
de Isla Cedros
Pr
endémica
endémica
A
Pr
Pr
endémica
Pr
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
78/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Phrynosomatidae
Phrynosoma
mcallii
(Hallowell, 1852)
Anota m´calli,
Doliosaurus m´calli
abaniquillo de
Hidalgo,
camaleón,
camaleón de cola
plana, lagartija
cornuda cola
plana
Phrynosomatidae
Phrynosoma
orbiculare
(Linnaeus, 1758)
Agama orbicularis,
Lacerta orbicularis,
Phrynosoma
orbiculare alticola
camaleón,
camaleón de
montaña, lagartija
cornuda de
montaña
endémica
A
Phrynosomatidae
Phrynosoma
taurus
Dugès, 1868
camaleón,
camaleón toro, el
toro, lagartija
cornuda, lagartija
cornuda toro,
torito de la Virgen,
sapo cornudo
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
adleri
Smith & Savitzky,
1974
chintete rayado,
lagartija
escamosa de
Adler
endémica
Pr
Phrynosomatidae
Sceloporus
angustus
(Dickerson, 1919)
Sator angustus
lagartija
escamosa
angosta
endémica
A
Sceloporus obscurus
lagartija
escamosa de
Boulenger
endémica
Pr
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
asper
Boulenger, 1897
Phrynosomatidae
Sceloporus
cozumelae
Jones, 1927
lagartija
escamosa de
Cozumel
endémica
Pr
Smith & Lynch,
1967
lagartija
escamosa de
Sierra de Juárez
endémica
Pr
lagartija
escamosa de
Querétaro, lgartija
del desierto de
Querétaro
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
cryptus
Phrynosomatidae
Sceloporus
exsul
Dixon, Ketchersid
& Lieb, 1972
Phrynosomatidae
Sceloporus
grammicus
Wiegmann, 1828
Sceloporus
pleurostictus,
Tropidolepis
pleurostictus,
Tropidurus grammicus
chintete de
mezquite,
lagartija, lagartija
escamosa de
mezquite
Phrynosomatidae
Sceloporus
grandaevus
(Dickerson, 1919)
Sator grandaevus
lagartija
escamosa
anciana, lagartija
espinosa de la Isla
Cerralvo
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
hunsakeri
Hall & Smith,
1979
lagartija
escamosa de
Hunsaker,
lagartija espinosa
de los Cabos,
vejore de
Hunsacker
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
insignis
Webb, 1967
lagartija de collarnegro de
Michoacán,
lagartija
escamosa collar
negro
endémica
Pr
Phrynosomatidae
Sceloporus
licki
Van Denburgh,
1895
Sceloporus orcutti licki
lagartija
escamosa del
Cabo, vejore
árboreal del Cabo
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
lineatulus
Dickerson, 1919
Sceloporus magister
lineatulus
lagartija
escamosa de
Santa catalina,
vejore de Santa
Catalina
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
macdougalli
Smith &
Bumzahem, 1953
lagartija
escamosa de
MacDougall,
lagartija espinosa
de la costa
oaxaqueña
endémica
Pr
Phrynosomatidae
Sceloporus
maculosus
Smith, 1947
lagartija
escamosa
maculada,
lagartija maculada
endémica
Pr
Phrynosomatidae
Sceloporus
megalepidurus
Smith, 1934
chintete, lagartija
escamosa
escamas grandes
endémica
Pr
endémica
A
endémica
A
Sceloporus
megalepidurus
megalepidurus
Pr
Phrynosomatidae
Sceloporus
ornatus
Baird, 1859
lagartija
escamosa
adornada
Phrynosomatidae
Sceloporus
salvini
Günther, 1890
lagartija
escamosa de
Salvin, pichate
verde de Salvin
Phrynosomatidae
Sceloporus
serrifer
Smith, 1942
lagartija
escamosa
endémica
Pr
subsp.
prezygus
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
stejnegeri
Smith, 1942
lagartija
escamosa collar
negro, lagartija
espinosa de
coolar-negro de
Stejneger
Phrynosomatidae
Sceloporus
subpictus
Lynch & Smith,
1965
lagartija
escamosa
pintada, lagartija
espinosa de
panza pinta
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
tanneri
Smith & Larsen,
1975
lagartija
escamosa de
Tanner
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
vandenburgianus
Cope, 1896
Sceloporus graciosus
vandenburgianus
lagartija
escamosa de
Artemisa, lagartija
espinosa de Baja
California Norte,
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
79/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
lagartija de selva
meridional
lagartija
escamosa de San
Lucas, vejore de
San Lucas, vejore
del desierto
mexicano
endémica
Pr
Schmidt & Bogert,
1947
lagartija arenera
proscrita, lagartija
de arena, lagartija
perrilla de arena
endémica
P
Baird, 1858
lagartija arenera
del Colorado
paraphygas
Williams,
Chrapliwy &
Smith, 1959
lagartija arenera
de Chihuahua,
lagartija perrilla de
arena
endémica
P
lahtelai
Rau & Loomis,
1977
lagartija arbolera
de Baja California
endémica
A
lagartija arbolera
cola negra
endémica
A
Phrynosomatidae
Sceloporus
zosteromus
Cope, 1863
Phrynosomatidae
Uma
exsul
Phrynosomatidae
Uma
notata
Phrynosomatidae
Phrynosomatidae
Phrynosomatidae
Phrynosomatidae
Uma
Urosaurus
Urosaurus
Uta
Sceloporus magister
zosteromus,
Sceloporus
rufidorsum
Urosaurus
microscutatus, Uta
microscutata, Uta
nigricauda, Uta
parviscutata
P
nigricaudus
(Cope, 1864)
nolascensis
Van Denburgh &
Slevin, 1921
lagartija costado
manchado,
lagartija
manchada de la
Isla San Pedro
Nolasco, lagartija
de San Pedro
Nolasco
endémica
A
endémica
A
endémica
A
Phrynosomatidae
Uta
palmeri
Stejneger, 1890
lagartija costado
manchado o de
San Pedro,
lagartija de
machas laterales
de San Pedro,
lagartija
manchada de la
Isla San Pedro
Phrynosomatidae
Uta
squamata
Dickerson, 1919
lagartija costado
manchado de
Santa catalina
cachora gris,
lagartija, lagartija
costado
manchado
adornada, lagartija
costado
manchado
antigua, lagartija
costado
manchado común,
lagartija de
cercos, lagartija
de manchas
laterales, lagartija
manchada
norteña, tozípla
(Seri)
Uta antiqua, Uta
concinna, Uta
mannophora, Uta
stellata
Phrynosomatidae
Uta
stansburiana
Baird & Girard,
1852
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
bordai
Taylor, 1942
eslaboncillo,
salamanquesa de
Guerrero
endémica
Pr
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
bugastrolepis
Dixon, 1966
salamanquesa de
Isla catalina
endémica
A
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
davisi
Dixon, 1964
salamanquesa de
Davis
endémica
A
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
delcampoi
Mosauer, 1936
salamanquesa de
Del Campo
endémica
A
endémica
Pr
A
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
duellmani
Dixon, 1960
salamanquesa
pigmea de
Duellman
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
homolepidurus
Smith, 1935
salamanquesa de
Sonora,
salamanquesa
sonorense
endémica
Pr
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
muralis
Taylor, 1940
salamanquesa
oaxaqueña
endémica
Pr
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
nocticolus
Dixon, 1964
salamanquesa
peninsular
endémica
Pr
Phyllodactylus xanti
nocticolus
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
partidus
Dixon, 1966
salamanquesa de
Partida Norte
endémica
Pr
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
paucituberculatus
Dixon, 1960
salamanquesa de
río Marqués
endémica
A
(Cope, 1864)
Diplodactylus unctus
salamanquesa de
San Lucas
endémica
Pr
salamanquesa del
Cabo
endémica
Pr
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
unctus
Phyllodactylidae
Phyllodactylus
xanti
Cope, 1863
Phyllodactylus
angelensis,
Phyllodactylus
apricus,
Phyllodactylus
santacruzensis,
Phyllodactylus tinklei
Phyllodactylidae
Thecadactylus
rapicauda
(Houttuyn, 1782)
Gekko rapicauda
geco
Scincidae
Mesoscincus
altamirani
(Dugès, 1891)
Eumeces altamirani
eslizón
endémica
Scincidae
Plestiodon
colimensis
(Taylor, 1935)
Eumeces colimensis
eslizón de Colima
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
copei
(Taylor, 1933)
Eumeces copei
eslizón chato,
eslizón de Cope
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
dugesii
(Thominot, 1883)
Eumeces dugesii
eslizón chato,
eslizón de Cuitzeo
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
gilberti
(Van Denburgh,
1896)
Eumeces gilberti,
Eumeces skiltonianus
eslizón de Gilbert,
eslizón occidental,
lince de Gilbert
Scincidae
Plestiodon
lagunensis
(Van Denburgh,
1895)
Eumeces lagunensis,
Plestiodon
skiltonianus
lagunensis
ajolotito rayado,
eslizón de San
Lucas, eslizón
occidental, lincer
de San Lucas
Pr
Pr
Pr
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
80/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Scincidae
Plestiodon
lynxe
(Wiegmann, 1834)
Eumeces lynxe,
Eumeces lynxe lynxe,
Plestiodon
quinquelineatum,
Scincus
quinquelineatus
eslizón encinero
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
multilineatus
(Tanner, 1957)
Eumeces
multilineatus
eslizón de
Chihuahua,
eslizón muchas
líneas, lince, lince
de Chihuahua
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
multivirgatus
Hallowell, 1857
Eumeces gaigei,
Eumeces
multivirgatus,
Eumeces taylori
eslizón muchas
líneas, lince
Scincidae
Plestiodon
ochoterenae
(Taylor, 1933)
Eumeces
ochoterenae
eslizón
guerrerense
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Scincidae
Plestiodon
parviauriculatus
(Taylor, 1933)
Eumeces
parviauriculatus
eslizón pigmeo
norteño, lince,
lince pigmeo
norteño,
salamanquesa
Scincidae
Scincella
forbesora
(Taylor, 1937)
Leiolopisma
forbesorum, Scincella
gemmingeri
forbesorum
encinela
Scincidae
Scincella
lateralis
(Say, 1823)
Leiolopisma laterale,
Scincus lateralis
encinela norteña,
escíncela de tierra
Pr
Pr
Scincidae
Scincella
silvicola
(Taylor, 1937)
Leiolopisma silvicolum
correlón, encinela
de Taylor
Sphaerodactylidae
Aristelliger
georgeensis
(Bocourt, 1873)
Aristelliger irregularis,
Idiodactylus
georgeensis
gecko de la isla
San Jorge, geco
pestañudo
Pr
Sphaerodactylidae
Gonatodes
albogularis
(Duméril & Bibron,
1836)
Gonatodes fuscus,
Gymnodactylus
albogularis
geco cabeza
amarilla
Pr
Sphaerodactylidae
Sphaerodactylus
glaucus
Cope, 1865
geco enano
collarejo
Pr
P
endémica
A
Staurotypidae
Claudius
angustatus
Cope, 1865
Claudius
megalocephalus
chopontil, tortuga
almizclera
chopontil
Staurotypidae
Staurotypus
salvinii
Gray, 1864
Claudius severus,
Staurotypus
marmoratus
crucilla, tortuga
almizclera crucilla
Pr
Staurotypidae
Staurotypus
triporcatus
(Wiegmann, 1828)
Claudius pictus,
Terrapene triporcata
guao, tortuga
guao
A
Teiidae
Aspidoscelis
bacata
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Cnemidophorus
bacatus,
Cnemidophorus tigris
bacatus
huico de Nolasco,
huico de San
Pedro Nolasco
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
calidipes
(Duellman, 1955)
Cnemidophorus
calidipes
huico, huico
michoacano,
ticuiliche
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
cana
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Cnemidophorus
canus
güico (Seri), huico
de Salsipuedes
endémica
A
Cnemidophorus
catalinensis
huico de la Isla
Santa Catalina
Teiidae
Aspidoscelis
catalinensis
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
celeripes
(Dickerson, 1919)
Cnemidophorus
celeripes
huico de San José
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
ceralbensis
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Cnemidophorus
ceralbensis, Verticaria
ceralbensis
huico de la Isla
Cerralvo, huico de
San José
endémica
Pr
huico moteado
gigante, moteado
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
communis
(Cope, 1878)
Cnemidophorus
communis,
Cnemidophorus
communis copei,
Cnemidophorus
communis
occidentalis,
Cnemidophorus sacki
communis
Teiidae
Aspidoscelis
costata
(Cope, 1878)
Cnemidophorus
alpinus,
Cnemidophorus
costatus
huico (Seri), huico
alpino, huico del
oeste mexicano,
huico llanero
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
cozumela
(Gadow, 1906)
Cnemidophorus
cozumela,
Cnemidophorus
deppii cozumelus
cuiji de Cozumel,
huico de Cozumel
endémica
A
(Burt, 1929)
Aspidoscelis
hyperythra
danheimae,
Cnemidophorus
danheimae,
Cnemidophorus
hyperythrus
danheimae, Verticaria
sericea
huico de la Isla
San José
endémica
A
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Aspidoscelis
hyperythra
espiritensis,
Cnemidophorus
espiritensis,
Cnemidophorus
hyperythrus
espiritensis, Verticaria
espiritensis
huico de la Isla
Espíritu Santo
endémica
A
Teiidae
Aspidoscelis
danheimae
Teiidae
Aspidoscelis
espiritensis
Teiidae
Aspidoscelis
estebanensis
Teiidae
Aspidoscelis
hyperythra
(Dickerson, 1919)
subsp.
beldingi
huico
endémica
Pr
(Stejneger, 1894)
Verticaria beldingi
huico garganta
anaranjada
endémica
A
huico garganta
anaranjada
endémica
A
Teiidae
Aspidoscelis
hyperythra
subsp.
caeruleus
(Dickerson, 1919)
Cnemidophorus
hyperythrus
caeruleus, Verticaria
caerulea
Teiidae
Aspidoscelis
hyperythra
subsp.
schmidti
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Cnemidophorus
hyperythrus schmidti
huico garganta
anaranjada
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
labialis
(Stejneger, 1890)
Cnemidophorus
labialis
güico (Seri), huico
de Baja California
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
lineattissima
(Cope, 1878)
Cnemidophorus
deppii lineatissimus,
Cnemidophorus
lineattissimus
cuiji de muchas
líneas, huico de
líneas de Jalisco
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
81/101
19/2/2020
Teiidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Aspidoscelis
martyris
(Stejneger, 1891)
Cnemidophorus
martyris
huico de la Isla
San Pedro Mártir
huico de Maslin
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
maslini
(Fritts, 1969)
Cnemidophorus
cozumela maslini,
Cnemidophorus
maslini
Teiidae
Aspidoscelis
maxima
(Cope, 1864)
Cnemidophorus
maximus
huico de región
del Cabo
endémica
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
mexicana
(Peters, 1869)
Cnemidophorus
mexicanus
cuija mexicana,
cuiji mexicano
endémica
Pr
Cnemidophorus
neomexicanus
huico
A
Teiidae
Aspidoscelis
neomexicana
(Lowe & Zweifel,
1952)
Teiidae
Aspidoscelis
parvisocia
(Zweifel, 1960)
Cnemidophorus
parvisocius
huico pigmeo,
lagartija
endémica
Pr
huico de la isla
Monserrat
endémica
A
endémica
P
Pr
Teiidae
Aspidoscelis
picta
(Van Denburgh &
Slevin, 1921)
Aspidoscelis
hyperythra pictus,
Cnemidophorus
hyperythrus pictus,
Cnemidophorus
pictus, Verticaria picta
Teiidae
Aspidoscelis
rodecki
(McCoy & Maslin,
1962)
Cnemidophorus
cozumela rodecki,
Cnemidophorus
rodecki
cuiji de Rodeck,
huico de Cancún
Testudinidae
Gopherus
agassizii
(Cooper, 1861)
Xerobates agassizii,
Xerobates
lepicocephalus
tortuga de
desierto, tortuga
patona
A
Testudinidae
Gopherus
berlandieri
(Agassiz, 1857)
Xerobates berlandieri
galápago
tamaulipeco
A
Testudinidae
Gopherus
flavomarginatus
Legler, 1959
Gopherus huecoensis
galapago de
Bolsón, galápago
de Mapimí,
tortuga llanera
Trionychidae
Apalone
spinifera
(Le Sueur, 1827)
Trionyx spiniferus
tortuga casco
suave espinosa,
tortuga de concha
blanda
Trionychidae
Apalone
spinifera
(Webb & Legler,
1960)
Apalone ater, Trionyx
ater
tortuga casco
suave de Cuatro
Ciénegas, tortuga
de concha blanda
negra
subsp.
atra
endémica
P
Pr
endémica
P
Viperidae
Agkistrodon
bilineatus
Günther, 1863
Ancistrodon bilineatus
abaniqillo de
Simmons, cantil,
cantil
enjaquimado,
cumcóatl (Yutonahua), gamarilla,
pichicuate, víbora
de freno, víbora
enjaquimada,
víbora negra,
volpoch (Maya),
zolcuate
Viperidae
Agkistrodon
taylori
Burger &
Robertson, 1951
Agkistrodon bilineatus
taylori
cantil tamaulipeco,
cumcóatl (Yutonahua), metapil
endémica
A
endémica
A
Pr
Viperidae
Atropoides
nummifer
(Rüppell, 1845)
Atropos nummifer,
Bothrops nummifer,
Porthidium nummifer,
Porthidium nummifer
nummifer
mano de metate,
metapilcoate
(Yuto-nahua),
metapilcuate
(Yuto-nahua),
metlapilocóatl
(Yuto-nahua),
nauyaca o
nayaraca
saltadora,
tepocho, tepotzo,
tepoxo, víbora
sorda
Viperidae
Atropoides
olmec
(Pérez-Higareda,
Smith & JuliáZertuche, 1985)
Porthidium olmec
nauyaca de Los
Tuxtlas
A
Viperidae
Bothriechis
aurifer
(Salvin, 1860)
nauyaca de árbol
manchas
amarillas
A
Viperidae
Bothriechis
bicolor
(Bocourt, 1868)
Bothrops bicolor,
Bothrops ornatus
nauyaca de árbol
bicolor
A
Viperidae
Bothriechis
rowleyi
(Bogert, 1968)
Bothrops rowleyi
nauyaca de árbol
de Rowley
endémica
Pr
Viperidae
Cerrophidion
tzotzilorum
(Campbell, 1985)
Bothrops tzotzilorum
nauyaca de
montaña tzotzil
endémica
Pr
Crotalus triseriatus
aquilus
cascabel de
Querétaro,
cascabel obscura
de Querétaro
endémica
Pr
Crotalus confluentus,
Crotalus tortugensis
cascabel de
diamantes,
cocázni (Seri),
víbora de
cascabel de
diamantes de
occidente, víbora
cascabel de Isla
Tortuga, víbora de
cascabel, víbora
serrana
Caudisona basilisca
cola prieta,
sayahuqui (Seri),
saye, víbora
cascabel de Saye,
víbora cascabel
tropical, víbora de
cascabel
endémica
Pr
cascabel de la Isla
Santa Catalina,
víbora cascabel
muda, víbora
sorda
endémica
A
Viperidae
Viperidae
Crotalus
Crotalus
aquilus
atrox
Klauber, 1952
Baird & Girard,
1853
Viperidae
Crotalus
basiliscus
(Cope, 1864)
Viperidae
Crotalus
catalinensis
Cliff, 1954
Viperidae
Crotalus
cerastes
Hallowell, 1854
abaniqillo de
Simmons, ctaamjij
(Seri), cascabel
cornuda, cascabel
cornuda del
noroeste, víbora
Pr
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
82/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
cascabel cornuda,
víbora cornuda
Viperidae
Crotalus
durissus
Linnaeus, 1758
víbora de
cascabel
cascabel de Baja
California, víbora
cascabel
bajacaliforniana,
víbora de
cascabel
endémica
A
Pr
Viperidae
Crotalus
enyo
(Cope, 1861)
Viperidae
Crotalus
intermedius
Troschel, 1865
colcóatl (Yutonahua), víbora
cascabel enana,
víbora de
cascabel, víbora
sorda, viborilla
endémica
A
Viperidae
Crotalus
lannomi
Tanner, 1966
cascabel de
Autlán, víbora
cascabel de
Autlán
endémica
A
Pr
Caudisona enyo
Viperidae
Crotalus
lepidus
(Kennicott, 1861)
Caudisona lepida
cascabel verde,
chachamuri (Yutonahua),
chachamuri verde,
chichámora,
víbora cascabel
variable, víbora de
cascabel, víbora
de cascabel de las
rocas, víbora de
cascabel gris
Viperidae
Crotalus
mitchellii
(Cope, 1861)
Caudisona mitchelli
cascabel
manchada, víbora
blanca, víbora de
cascabel
Pr
abaniqillo de
Simmons, axolote,
cascabel de cola
negra, cascabel
serrana, cocázni
(Seri), cushishin,
sayahuki (Yutonahua), sayahuqui
(Seri), víbora
cascabel cola
negra, víbora
cascabel tropical,
víbora de
cascabel
Pr
Pr
Viperidae
Crotalus
molossus
Viperidae
Crotalus
oreganus
Viperidae
Crotalus
polystictus
Baird & Girard,
1853
subsp.
helleri
Meek, 1905
Crotalus viridis helleri
serpiente de
cascabel
occidental
(Cope, 1865)
Caudisona polysticta
hocico de puerco,
víbora cascabel
ocelada
endémica
Pr
Viperidae
Crotalus
pricei
Van Denburgh,
1895
cascabel de
manchas
gemelas,
chachámuri,
chachamuri (Yutonahua),
chichámora,
víbora cascabel
motas gemelas,
víbora de
cascabel
Viperidae
Crotalus
pusillus
Klauber, 1952
cascabel oscura
del Tancítaro,
víbora cascabel
de Tancítaro
endémica
A
Viperidae
Crotalus
ravus
Cope, 1865
Sistrurus ravus
palanca, serpiente
de cascabel
pigmea, víbora
cascabel pigmea
mexicana
endémica
A
Viperidae
Crotalus
ruber
Cope, 1892
Crotalus adamanteus
ruber, Crotalus exsul,
Crotalus ruber
monserratensis
cascabel
diamante rojo,
víbora cascabel
colorada, víbora
de cascabel de
diamantes rojos
Pr
Viperidae
Crotalus
scutulatus
(Kennicott, 1861)
Caudisona scutulata
cocázni (Seri),
chiauhcoatl,
víbora cascabel
del Altiplano,
víbora de
cascabel
Pr
Viperidae
Crotalus
stejnegeri
Dunn, 1919
cascabel colalarga, víbora
cascabel cola
larga, víbora de
cascabel
Viperidae
Crotalus
tigris
Kennicott, 1859
abaniqillo de
Simmons,
cascabel del tigre,
cocázni cahtxima
(Seri), víbora
cascabel tigre,
víbora de
cascabel tigre
sonorense
Viperidae
Crotalus
transversus
Taylor, 1944
cascabel cruz
rayada de
montaña, víbora
cascabel bandas
cruzadas, víbora
de cascabel
Viperidae
Crotalus
viridis
(Rafinesque,
1818)
cascabel de
pradera, cascabel
occidental,
serpiente de
cascabel de la
pradera, víbora
cascabel
Pr
endémica
A
Pr
endémica
P
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
83/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
occidental, víbora
de cascabel
cascabel de nariz
afilada, cascabel
de nariz surcada,
chachamuri (Yutonahua),
chachámuri roja,
chichámora,
víbora de
cascabel
Viperidae
Crotalus
willardi
Meek, 1905
Viperidae
Mixcoatlus
barbouri
(Dunn, 1919)
Bothrops barbouri,
Cerrophidion barbouri,
Lachesis barbouri,
Porthidium barbouri,
Trimeresurus barbouri
nauyaca de
montaña
guerrerense
endémica
Pr
(Müller, 1923)
Bothrops melanurus,
Ophryacus
melanurus,
Porthidium
melanurum,
Trimeresurus
melanurus
carnozuelo,
cornizuelo,
necascuatl (Yutonahua), torito,
torito mexicano,
víbora cornezuelo,
víbora de
cachitos, víbora
de cuernitos cola
negra, víbora
torito mexicano
endémica
Pr
endémica
Pr
Viperidae
Mixcoatlus
melanurus
Pr
Viperidae
Ophryacus
undulatus
(Jan, 1859)
Bothrops undulatus
cuernillos,
cuernitos,
mazacóatl (Yutonahua), nauyaca,
serpiente cornuda,
torito, víbora de
cachitos, víbora
de cuernecitos,
víbora de
cuernitos
mexicana
Viperidae
Porthidium
dunni
(Hartweg & Oliver,
1938)
Bothrops dunni,
Trimeresurus dunni
nauyaca nariz de
cerdo oxaqueña
endémica
A
endémica
Pr
Viperidae
Porthidium
hespere
(Campbell, 1976)
Bothrops hesperis
nauyaca nariz de
cerdo de
Tecomán
Viperidae
Porthidium
nasutum
(Bocourt, 1868)
Bothrops nasutus
nauyaca nariz de
cerdo narigona
Bothrops yucatanicus,
Trimeresurus
yucatanicus
nauyaca nariz de
cerdo yucateca
Pr
Viperidae
Porthidium
yucatanicum
(Smith, 1941)
Viperidae
Sistrurus
catenatus
(Rafinesque,
1818)
abaniqillo de
Simmons,
cascabel de
massasauga,
víbora cascabel
pigmea norteña,
víbora de
cascabel
Xantusiidae
Lepidophyma
chicoasensis
T. Álvarez &
Valentin, 1988
lagartija nocturna
del Sumidero
endémica
A
(Smith, 1942)
lagartija nocturna
de MacDougall
endémica
A
Xantusiidae
Lepidophyma
dontomasi
Xantusiidae
Lepidophyma
flavimaculatum
Duméril, 1851
Xantusiidae
Lepidophyma
gaigeae
Mosauer, 1936
Xantusiidae
Lepidophyma
lipetzi
Xantusiidae
Lepidophyma
micropholis
Gaigeia dontomasi
endémica
Pr
Pr
escorpión
nocturno puntos
amarillos, lagartija
nocturna puntos
amarillos,
lepidofima,
perrozompopo
atlántico, reina de
culebra
Pr
lagartija nocturna
de Gaiger
endémica
Pr
Smith & Álvarez
del Toro, 1977
lagartija nocturna
del Ocote
endémica
A
Walker, 1955
lagartija nocturna
de cueva
endémica
A
lagartija nocturna
de Jalapa,
lagartija nocturna
de Jalpan
endémica
Pr
lagartija nocturna
de Pajapan
endémica
Pr
endémica
A
Gaigeia gaigeae
Lepidophyma
flavimaculatum
occulor, Lepidophyma
smithii occulor
Xantusiidae
Lepidophyma
occulor
Smith, 1942
Xantusiidae
Lepidophyma
pajapanensis
Werler, 1957
Xantusiidae
Lepidophyma
radula
(Smith, 1942)
Gaigeia radula
lagartija nocturna
de Yautepec
Xantusiidae
Lepidophyma
smithii
Bocourt, 1876
Akleistops
guatemalensis,
Lepidophyma
flavimaculatum
smithii, Lepidophyma
smithii smithii
lagartija nocturna
de Smith
Xantusiidae
Lepidophyma
sylvaticum
Taylor, 1939
Gaigeia silvatica,
Lepidophyma
flavimaculatum
tenebrarum
lagartija nocturna
de montaña
endémica
Pr
Xantusiidae
Lepidophyma
tarascae
Bezy, Webb & T.
Álvarez, 1982
lagartija nocturna
tarasca
endémica
A
lagartija nocturna
de Los Tuxtlas
endémica
A
lagartija escofina
de Mapimí,
lagartija nocturna
del bolsón
endémica
P
lagartija nocturna
endémica
Xantusiidae
Lepidophyma
tuxtlae
Werler &
Shannon, 1957
Lepidophyma
alvarezi,
Lepidophyma
flavimaculatum
tuxtlae, Lepidophyma
sawini
Xantusiidae
Xantusia
bolsonae
Webb, 1970
Xantusia henshawi
bolsonae
Xantusiidae
Xantusia
sanchezi
Bezy & FloresVillela, 1999
Xenosauridae
Xenosaurus
grandis
(Gray, 1856)
Cubina grandis,
Xenosaurus fasciatus
xenosaurio mayor
Xenosauridae
Xenosaurus
newmanorum
Taylor, 1949
Xenosaurus grandis
xenosaurio de
Pr
P
Pr
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
84/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
newmanorum
Xenosauridae
Xenosaurus
King & Thompson,
1968
platyceps
Newman
xenosaurio
cabeza plana
endémica
Pr
AVES
Familia
Accipitridae
Género
Accipiter
Especie
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
Sinonimia
(Vieillot, 1817)
bicolor
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
gavilán bicolor
A
Pr
Accipitridae
Accipiter
cooperii
(Bonaparte, 1828)
gavilán de Cooper
Accipitridae
Accipiter
gentilis
(Linnaeus, 1758)
gavilán azor
A
Accipitridae
Accipiter
striatus
Vieillot, 1808
gavilán pecho
canela
Pr
Accipitridae
Aquila
chrysaetos
(Linnaeus, 1758)
águila real
A
Accipitridae
Busarellus
nigricollis
(Latham, 1790)
aguililla canela
Pr
Accipitridae
Buteo
albonotatus
Kaup, 1847
aguililla aura
Pr
endémica
Pr
endémica
Pr
Accipitridae
Buteo
jamaicensis
subsp.
fumosus
Nelson, 1898
aguililla cola roja
de Tres Marías,
halcón cola roja
de Tres Marías
Accipitridae
Buteo
jamaicensis
subsp.
socorroensis
Nelson, 1898
gavilán cola roja
de Socorro,
Aguililla cola roja
de Socorro,
Halcón cola roja
de Socorro
Accipitridae
Buteo
lagopus
(Pontoppidan,
1763)
aguililla ártica
Accipitridae
Buteo
lineatus
(Gmelin, 1788)
aguililla pecho rojo
Pr
Accipitridae
Buteo
platypterus
(Vieillot, 1823)
aguililla ala ancha
Pr
Pr
Accipitridae
Buteo
regalis
(Gray, 1844)
aguililla real
Pr
Accipitridae
Buteo
swainsoni
Bonaparte, 1838
aguililla de
Swainson
Pr
Accipitridae
Buteogallus
anthracinus
(Deppe, 1830)
aguililla negra
menor
Pr
(Thayer & Bangs,
1905)
Buteogallus subtilis
Aguililla negra de
manglar, aguililla
cangrejera,
busardo negro del
Pacífico
A
(Tschudi, 1844)
Harpyhaliaetus
solitarius
águila solitaria
P
Accipitridae
Buteogallus
anthracinus
Accipitridae
Buteogallus
solitarius
subsp.
subtilis
Accipitridae
Buteogallus
urubitinga
(Gmelin, 1788)
aguililla negra
mayor
Accipitridae
Chondrohierax
uncinatus
(Temminck, 1822)
gavilán pico de
gancho
Pr
Accipitridae
Elanoides
forficatus
(Linnaeus, 1758)
Accipitridae
Geranoaetus
albicaudatus
(Vieillot, 1866)
Accipitridae
Geranospiza
caerulescens
Accipitridae
Haliaeetus
Accipitridae
Accipitridae
Pr
milano tijereta
Pr
aguililla cola
blanca
Pr
(Vieillot, 1817)
gavilán zancón
A
leucocephalus
(Linnaeus, 1766)
águila cabeza
blanca
P
Harpagus
bidentatus
(Latham, 1790)
gavilán bidentado
Pr
Harpia
harpyja
(Linnaeus, 1758)
águila arpía
P
Buteo albicaudatus
Accipitridae
Ictinia
mississippiensis
(Wilson, 1811)
milano del
Mississipi
Pr
Accipitridae
Ictinia
plumbea
(Gmelin, 1788)
milano plomizo
Pr
Accipitridae
Leptodon
cayanensis
(Latham, 1790)
gavilán cabeza
gris
Pr
Accipitridae
Morphnus
guianensis
(Daudin, 1800)
águila crestada
P
Accipitridae
Parabuteo
unicinctus
(Temminck, 1824)
aguililla rojinegra
Pr
Accipitridae
Pseudastur
albicollis
(Latham, 1790)
Accipitridae
Rostrhamus
sociabilis
(Vieillot, 1817)
Accipitridae
Spizaetus
melanoleucus
(Vieillot, 1816)
Accipitridae
Spizaetus
ornatus
(Daudin, 1800)
Accipitridae
Spizaetus
tyrannus
(Wied, 1820)
águila tirana
Aegithalidae
Psaltriparus
minimus
Leucopternis albicollis
Spizastur
melanoleucus
aguililla blanca
Pr
gavilán caracolero
Pr
águila
blanquinegra
P
águila elegante
P
subsp.
grindae
Ridgway, 1883
sastrecillo de La
Laguna
P
endémica
Pr
Alcidae
Ptychoramphus
aleuticus
subsp.
aleuticus
(Pallas, 1811)
alquita oscura
Alcidae
Ptychoramphus
aleuticus
subsp.
australis
Van Rossem,
1939
alquita oscura
austral
endémica
P
craveri
(Salvadori, 1865)
mérgulo de
Craveri
endémica
P
mérgulo de
Xantus
endémica
Alcidae
Synthliboramphus
Pr
Alcidae
Synthliboramphus
hypoleucus
(Xántus De
Vesey, 1860)
Anatidae
Anas
fulvigula
Ridgway, 1874
pato tejano
A
Anatidae
Anas
platyrhynchos
subsp.
diazi
Ridgway, 1886
pato de collar,
pato mexicano
A
Anatidae
Branta
bernicla
subsp.
nigricans
(Lawrence, 1846)
ganso de collar
A
Anatidae
Cairina
moschata
(Linnaeus, 1758)
pato real
P
Anatidae
Cygnus
buccinator
Richardson, 1831
cisne trompetero
E
Anatidae
Cygnus
columbianus
(Ord, 1815)
cisne de tundra
P
Anatidae
Nomonyx
dominicus
(Linnaeus, 1766)
pato enmascarado
A
vencejo cara
blanca
P
Apodidae
Cypseloides
storeri
Navarro,
Peterson,
Escalante &
Benítez, 1992
Apodidae
Panyptila
cayennensis
(Gmelin, 1789)
vencejo-tijereta
menor
Pr
Apodidae
Panyptila
sanctihieronymi
Salvin, 1863
vencejo tijereta
mayor
Pr
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
85/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Apodidae
Streptoprocne
semicollaris
(De Saussure,
1859)
vencejo nuca
blanca
Aramidae
Aramus
guarauna
(Linnaeus, 1766)
carrao
A
Ardeidae
Agamia
agami
(Gmelin, 1789)
garza agami
Pr
Ardeidae
Ardea
herodias
Thayer & Bangs,
1912
garza morena de
Espíritu Santo
Ardeidae
Botaurus
lentiginosus
(Rackett, 1813)
avetoro norteño
A
avetoro
neotropical
A
subsp.
santilucae
Ardeidae
Botaurus
pinnatus
(Wagler, 1829)
Ardeidae
Egretta
rufescens
(Gmelin, 1789)
Ardeidae
Ixobrychus
exilis
Ardeidae
Nyctanassa
violacea
Ardeidae
Tigrisoma
Bucconidae
endémica
endémica
Pr
Pr
garceta rojiza,
garza rojiza
P
(Gmelin, 1789)
avetoro menor
Pr
van Rossem,
1943
pedrete corona
clara de Socorro,
garza nocturna
corona clara
mexicanum
Swainson, 1834
garza tigre
mexicana
Pr
Malacoptila
panamensis
Lafresnaye, 1847
buco barbón
A
Bucconidae
Notharchus
hyperrhynchus
(Sclater, 1856)
Caprimulgidae
Nyctiphrynus
mcleodii
(Brewster, 1888)
tapacamino prío
Cardinalidae
Amaurospiza
concolor
Cabanis, 1861
semillero azulgris
Cardinalidae
Cardinalis
cardinalis
subsp.
mariae
Nelson, 1898
Cardinalidae
Granatellus
venustus
subsp.
francescae
subsp.
gravirostris
Ardea rufescens
Notharchus
macrorhynchos
endémica
buco de collar
A
A
endémica
Pr
cardenal rojo de
Tres Marías
endémica
Pr
(S.F. Baird, 1865)
granatelo de las
Islas Marías
endémica
Pr
P
Cardinalidae
Passerina
Ciris
(Linnaeus, 1758)
colorín
sietecolores
Cardinalidae
Passerina
rositae
(Lawrence, 1874)
colorín azulrosa
Cathartidae
Cathartes
burrovianus
Cassin, 1845
zopilote sabanero
Pr
Cathartidae
Gymnogyps
californianus
(Shaw, 1798)
cóndor
californiano
P
Cathartidae
Sarcoramphus
papa
(Linnaeus, 1758)
zopilote rey
P
Charadriidae
Charadrius
melodus
Ord, 1824
chorlo chiflador
P
Charadriidae
Charadrius
montanus
Townsend, 1837
chorlo llanero
A
Charadrius
alexandrinus nivosus
chorlo nevado
A
Pagolla wilsonia
beldingi
chorlito
piquigrueso,
chorlo
piquigrueso,
chorlo de Wilson
A
Charadriidae
Charadrius
(Cassin, 1858)
nivosus
subsp.
A
Charadriidae
Charadrius
wilsonia
Ciconiidae
Jabiru
mycteria
(Lichtenstein,
1819)
cigüeña jabirú
P
Ciconiidae
Mycteria
americana
Linnaeus, 1758
cigüeña
americana
Pr
Cinclidae
Cinclus
mexicanus
Swainson, 1827
mirlo-acuático
norteamericano
Pr
(Bonaparte, 1856)
tórtola pecho
morado
(Ridgway, 1887)
tórtola coquita del
Socorro
beldingi
Ridgway, 1919
Pr
endémica
Columbidae
Claravis
mondetoura
Columbidae
Columbina
passerina
Columbidae
Ectopistes
migratorius
(Linnaeus, 1766)
paloma migratoria
E
Columbidae
Leptotila
cassinii
(Lawrence, 1867)
paloma pecho gris
Pr
paloma arroyera
de Tres Marías
endémica
Pr
endémica
Pr
subsp.
socorroensis
P
endémica
A
Columbidae
Leptotila
verreauxi
subsp.
capitalis
Nelson, 1898
Columbidae
Patagioenas
fasciata
subsp.
vioscae
(Brewster, 1888)
Columba fasciata
vioscae
paloma de collar
de La Laguna
paloma corona
blanca
A
paloma triste
Pr
paloma escamosa
Pr
Columbidae
Patagioenas
leucocephala
(Linnaeus, 1758)
Columba
leucocephala
Columbidae
Patagioenas
nigrirostris
(Sclater, 1859)
Columba nigrirostris
Columba speciosa
Columbidae
Patagioenas
speciosa
(Gmelin, 1789)
Columbidae
Zenaida
aurita
(Temminck, 1809)
paloma aurita
Columbidae
Zenaida
graysoni
(Lawrence, 1871)
paloma de
Socorro
Columbidae
Zentrygon
albifacies
(Sclater, 1858)
Geotrygon albifacies
paloma perdiz
cara blanca
Columbidae
Zentrygon
carrikeri
(Wetmore, 1941)
Geotrygon carrikeri
paloma perdiz
tuxtleña
chara unicolor
Pr
endémica
E
A
endémica
Corvidae
Aphelocoma
unicolor
(Du Bus De
Gisignies, 1847)
Corvidae
Cyanocorax
beecheii
(Vigors, 1829)
chara de Beechy
endémica
Corvidae
Cyanocorax
dickeyi
Moore, 1935
chara pinta
endémica
Corvidae
Cyanolyca
cucullata
(Ridgway, 1885)
chara gorro azul
Corvidae
Cyanolyca
mirabilis
Nelson, 1903
chara garganta
blanca
endémica
chara enana
endémica
P
A
P
P
A
P
Corvidae
Cyanolyca
nana
(Du Bus De
Gisignies, 1847)
Corvidae
Cyanolyca
pumilo
(Strickland, 1849)
chara de niebla
A
Corvidae
Nucifraga
columbiana
(Wilson, 1811)
cascanueces
americano
P
Cotingidae
Cotinga
amabilis
Gould, 1857
cotinga azuleja
A
Cracidae
Crax
rubra
Linnaeus, 1758
hocofaisán
Cracidae
Crax
rubra
Nelson, 1926
hocofaisán
endémica
P
Cracidae
Oreophasis
derbianus
Gray, 1844
pavón
endémica
P
Cracidae
Ortalis
leucogastra
(Gould, 1843)
subsp.
griscomi
Ortalis vetula
leucogastra
chachalaca
vientre blanco
P
A
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
86/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Cracidae
Penelope
purpurascens
Wagler, 1830
pava cojolita
Cracidae
Penelopina
nigra
(Fraser, 1852)
pajuil
Cuculidae
Crotophaga
sulcirostris
Bangs & T.E.
Penard, 1921
garrapatero pijuy
de Los Cabos
Diomedeidae
Phoebastria
immutabilis
Rothschild, 1893
Campephilus
immutabilis
albatros de
Laysan
Diomedeidae
Phoebastria
nigripes
Audubon, 1839
Campephilus nigripes
albatros pata
negra
A
Emberizidae
Melozone
biarcuata
(Prévost & Des
Murs, 1846)
rascador patilludo
Pr
Emberizidae
Melozone
leucotis
Cabanis, 1860
rascador oreja
blanca
Pr
Eurypygidae
Eurypyga
helias
(Pallas, 1781)
ave sol
P
Falconidae
Caracara
lutosa
(Ridgway, 1876)
caracara de Isla
Guadalupe
E
Falconidae
Falco
deiroleucus
Temminck, 1825
halcón pecho rufo
P
Falconidae
Falco
femoralis
Temminck, 1822
halcón fajado
A
Falconidae
Falco
mexicanus
Schlegel, 1851
halcón mexicano
A
Falconidae
Falco
peregrinus
Tunstall, 1771
halcón peregrino
Pr
Falconidae
Ibycter
americanus
(Boddaert, 1783)
caracara
comecacao
E
Falconidae
Micrastur
ruficollis
(Vieillot, 1817)
halcón selvático
barrado
Pr
Pr
subsp.
pallidula
Polyborus lutosus
Daptrius americanus
A
P
endémica
E
A
Falconidae
Micrastur
semitorquatus
(Vieillot, 1817)
halcón selvático
de collar
Fringillidae
Euphonia
gouldi
Sclater, 1857
eufonia olivácea
Pr
Fringillidae
Euphonia
minuta
Cabanis, 1849
eufonia vientre
blanco
Pr
Fringillidae
Haemorhous
mexicanus
subsp.
amplus
(Ridgway, 1876)
Carpodacus
mexicanus amplus
pinzón de
Guadalupe
endémica
P
pinzón de San
Clemente
Fringillidae
Haemorhous
mexicanus
subsp.
clementis
(Mearns, 1898)
Carpodacus
mexicanus clementis
endémica
P
Fringillidae
Haemorhous
mexicanus
subsp.
mcgregori
(Anthony, 1897)
Carpodacus
mcgregori
pinzón del Mar de
Cortés
endémica
E
Fringillidae
Spinus
atriceps
(Salvin, 1863)
Carduelis atriceps
jilguero corona
negra
endémica
A
pinus
(Van Rossem,
1938)
Carduelis pinus
perplexus
jilguero pinero de
Chiapas
Pr
breñero garganta
pálida
Pr
Fringillidae
Spinus
subsp.
perplexus
Furnariidae
Automolus
ochrolaemus
(Tschudi, 1844)
Furnariidae
Clibanornis
rubiginosus
(Sclater, 1857)
Furnariidae
Dendrocincla
anabatina
Furnariidae
Dendrocolaptes
Furnariidae
Furnariidae
Furnariidae
Automolus
rubiginosus
breñero rojizo
A
Sclater, 1859
trepatroncos sepia
Pr
picumnus
Lichtenstein, 1820
trepatroncos
vientre barrado
A
Dendrocolaptes
sanctithomae
(Lafresnaye,
1852)
trepatroncos
barrado
Pr
Glyphorynchus
spirurus
(Vieillot, 1819)
trepatroncos pico
cuña
A
(Hartlaub, 1844)
hojarasquero
oscuro
A
A
Pr
Sclerurus
guatemalensis
Furnariidae
Sclerurus
mexicanus
Sclater, 1857
hojarasquero
pecho rufo
Furnariidae
Xenops
minutus
(Sparrman, 1788)
picolezna liso
Furnariidae
Xiphocolaptes
promeropirhynchu
s
Nelson, 1903
trepatroncos
gigante de
Omiltemi
Furnariidae
Xiphorhynchus
erythropygius
(Sclater, 1859)
trepatroncos
manchado
A
Galbulidae
Galbula
ruficauda
Cuvier, 1816
jacamar cola rufa
A
Grallariidae
Grallaria
guatimalensis
Prévost & Des
Murs, 1846
hormiguerocholino escamoso
P
subsp.
omiltemensis
endémica
P
Gruidae
Antigone
canadensis
(Linnaeus, 1758)
grulla gris
Pr
Gruidae
Grus
americana
(Linnaeus, 1758)
grulla blanca
P
Haematopodidae
Haematopus
bachmani
Audubon, 1838
ostrero negro
A
Brewster, 1888
ostrero
americano,
ostrero silbador,
sargento
P
Haematopodidae
Haematopus
palliatus
subsp.
frazari
Heliornithidae
Heliornis
fulica
(Boddaert, 1783)
Hirundinidae
Atticora
pileata
Gould, 1858
pájaro cantil
Pr
Notiochelidon pileata
golondrina gorra
negra
Pr
Progne subis sinaloae
golondrina
sinaloense
Hirundinidae
Progne
sinaloae
Nelson, 1898
Hydrobatidae
Oceanodroma
homochroa
(Coues, 1864)
paíño cenizo
P
Hydrobatidae
Oceanodroma
leucorhoa
Berlepsch, 1906
paíño de Leach de
San Benito
A
paíño de Leach de
Socorro
P
van Rossem,
1942
paíño de Leach de
Coronados
P
Hydrobatidae
Oceanodroma
socorroensis
Hydrobatidae
Oceanodroma
leucorhoa
subsp.
chapmani
Townsend, 1890
subsp.
willetti
Oceanodroma
leucorhoa
socorroensis
endémica
Pr
Hydrobatidae
Oceanodroma
macrodactyla
W.E. Bryant, 1887
paíño de
Guadalupe
endémica
E
Hydrobatidae
Oceanodroma
melania
(Bonaparte, 1854)
paíño negro
endémica
A
Hydrobatidae
Oceanodroma
microsoma
(Coues, 1864)
paíño mínimo
endémica
Icteridae
Icterus
maculialatus
Cassin, 1848
bolsero
guatemalteco
Icteridae
Icterus
pustulatus
Cassin, 1867
bolsero dorso
rayado de las
Islas Marías
subsp.
graysoni
A
A
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
87/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Icteridae
Icterus
spurius
Icteridae
Psarocolius
montezuma
subsp.
fuertesi
Chapman, 1911
bolsero castaño
del noreste
(Lesson, 1830)
oropéndola
Moctezuma
endémica
Pr
Pr
Icteridae
Psarocolius
wagleri
(Gray, 1845)
oropéndola
cabeza castaña
Icteridae
Quiscalus
palustris
(Swainson, 1827)
zanate de Lerma
endémica
E
Laridae
Larus
heermanni
Cassin, 1852
gaviota ploma
endémica
Pr
Laridae
Larus
livens
Dwight, 1919
Larus occidentalis
livens
gaviota pata
amarilla
endémica
Pr
Ridgway, 1919
Sterna anaetheta
nelsoni
charrán
embridado
guerrerense
Laridae
Onychoprion
anaethetus
Laridae
Sterna
dougallii
Montagu, 1813
Laridae
Sternula
antillarum
(Lesson, 1847)
Laridae
Thalasseus
elegans
(Gambel, 1849)
Mimidae
Melanoptila
glabrirostris
Sclater, 1858
Nelson, 1898
Mimidae
Melanotis
caerulescens
Mimidae
Mimus
graysoni
Mimidae
Toxostoma
subsp.
subsp.
nelsoni
longirostris
(Lawrence, 1871)
Pr
P
charrán rosado
A
Sterna antillarum
charrán mínimo
Pr
Sterna elegans
charrán elegante
endémica
Pr
maullador negro
endémica
Pr
mulato azul de las
tres Marías,
mulato común de
Islas Marías
endémica
A
centzontle de
Socorro
endémica
P
endémica
P
Mimodes graysoni
guttatum
(Ridgway, 1885)
cuitlacoche de
Cozumel
momoto garganta
azul
P
Momotidae
Aspatha
gularis
(Lafresnaye,
1840)
Momotidae
Electron
carinatum
(Du Bus De
Gisignies, 1847)
momoto pico
quilla
P
Momotidae
Hylomanes
momotula
Lichtenstein, 1839
momoto enano
A
Nyctibiidae
Nyctibius
grandis
(Gmelin, 1789)
bienparado mayor
Odontophoridae
Colinus
virginianus
Brewster, 1885
codorniz cotuí
Odontophoridae
Cyrtonyx
montezumae
(Vigors, 1830)
codorniz
Moctezuma
Odontophoridae
Cyrtonyx
montezumae
J. Verreaux, 1859
codorniz
Moctezuma
pacífica
Odontophoridae
Cyrtonyx
ocellatus
(Gould, 1837)
codorniz ocelada
subsp.
subsp.
ridgwayi
sallei
A
endémica
P
Pr
endémica
A
A
Odontophoridae
Dactylortyx
thoracicus
(Gambel, 1848)
codorniz silbadora
Odontophoridae
Dendrortyx
barbatus
Gould, 1846
codorniz coluda
veracruzana
Odontophoridae
Dendrortyx
leucophrys
(Gould, 1844)
codorniz coluda
centroamericana
Odontophoridae
Dendrortyx
macroura
(Jardine & Selby,
1828)
codorniz coluda
neovolcánica
Odontophoridae
Odontophorus
guttatus
(Gould, 1838)
codorniz
bolonchaco
(Ridgway, 1883)
carbonero sencillo
de La Laguna
endémica
chipe rosado
endémica
P
mascarita
peninsular
endémica
P
mascarita de
Altamira
endémica
P
mascarita
transvolcánica
endémica
Paridae
Baeolophus
inornatus
Parulidae
Cardellina
versicolor
subsp.
(Salvin, 1863)
Parulidae
Geothlypis
beldingi
Ridgway, 1882
Parulidae
Geothlypis
flavovelata
Ridgway, 1896
cineraceus
Parulidae
Geothlypis
speciosa
Sclater, 1859
Parulidae
Geothlypis
tolmiei
(Townsend, 1839)
Ergaticus versicolor
Geothlypis beldingi
flavovelata
Oporornis tolmiei
chipe de Tolmie
Pr
endémica
P
A
endémica
A
Pr
Pr
P
A
Parulidae
Limnothlypis
swainsonii
(Audubon, 1834)
Parulidae
Oreothlypis
crissalis
(Salvin &
Godman, 1889)
Vermivora crissalis
chipe crisal
Parulidae
Setophaga
coronata
(Nelson, 1897)
Dendroica coronata
goldmani
chipe coronado
guatemalteco
A
Sclater & Salvin,
1860
Dendroica
chrysoparia
chipe mejilla
dorada
P
subsp.
goldmani
chipe corona café
Pr
endémica
Pr
Parulidae
Setophaga
chrysoparia
Parulidae
Setophaga
pitiayumi
subsp.
graysoni
(Ridgway, 1887)
parula de Socorro
endémica
Pr
Parulidae
Setophaga
pitiayumi
subsp.
insularis
Lawrence, 1871
parula de las Islas
Marías
endémica
P
(Sclater & Salvin,
1868)
zacatonero
oaxaqueño
endémica
Pr
Van Rossem,
1947
zacatonero rojizo
de Todos Santos
endémica
E
zacatonero
garganta negra
endémica
A
zacatonero
garganta negra de
Tortuga
endémica
A
Passerellidae
Aimophila
notosticta
Passerellidae
Aimophila
ruficeps
Passerellidae
Amphispiza
bilineata
subsp.
subsp.
sanctorum
bangsi
Grinnell, 1927
Amphispiza bilineata
carmenae
Passerellidae
Amphispiza
bilineata
subsp.
tortugae
Van Rossem,
1930
Passerellidae
Arremon
brunneinucha
subsp.
apertus
(Wetmore, 1942)
Buarremon
brunneinucha apertus
atlapetes gorra
castaña de Los
Tuxtlas, saltón
collarejo
endémica
A
Passerellidae
Chlorospingus
flavopectus
subsp.
wetmorei
(Lowery &
Newman, 1949)
Chlorospingus
ophthalmicus
wetmorei
chinchinero de
Los Tuxtlas,
chinchinero
común, cerquero
verde de Wetmore
endémica
A
Passerellidae
Junco
insularis
Ridgway, 1876
Junco hyemalis
insularis
junco ojo oscuro
endémica
P
Passerellidae
Junco
phaeonotus
Passerellidae
Junco
bairdi
Passerellidae
Melospiza
melodia
subsp.
alticola
Salvin, 1863
Ridgway, 1883
subsp.
coronatorum
junco ojo de
lumbre del Tacaná
Grinnell &
Junco phaeonotus
bairdi
Pr
junco ojo de
lumbre de La
Laguna
endémica
Pr
gorrión cantor de
endémica
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
88/101
19/2/2020
Passerellidae
p
Passerculus
sandwichensis
subsp.
DOF - Diario Oficial de la Federación
beldingi
Daggett, 1903
g
Coronados
Ridgway, 1885
gorrión sabanero
A
Passerellidae
Passerculus
sandwichensis
subsp.
rostratus
(Cassin, 1852)
gorrión zanjero,
gorrión sabanero
endémica
Pr
Passerellidae
Passerculus
sandwichensis
subsp.
sanctorum
Ridgway, 1883
gorrión sabanero
de San Benito
endémica
A
Passerellidae
Peucaea
sumichrasti
Passerellidae
Passerellidae
Pipilo
Pipilo
maculatus
maculatus
subsp.
subsp.
subsp.
consobrinus
magnirostris
(Lawrence, 1871)
Aimophila sumichrasti
zacatonero
istmeño
endémica
P
Ridgway, 1876
Pipilo
erythrophthalmus
consobrinus
toquí pinto de
Guadalupe
endémica
E
Brewster, 1891
Pipilo
erythrophthalmus
magnirostris
toquí pinto de La
Laguna
endémica
Pr
Pipilo
erythrophthalmus
socorrensis
rascador de
Socorro, toquí
pinto de Socorro,
towí de Socorro
endémica
A
Passerellidae
Pipilo
maculatus
Passerellidae
Spizella
wortheni
Ridgway, 1884
gorrión de
Worthen
endémica
P
Passerellidae
Xenospiza
baileyi
Bangs, 1931
gorrión serrano
endémica
P
Ridgway, 1884
pelícano café,
pelícano pardo,
pelícano moreno,
pelícano gris
subsp.
socorroensis
Grayson, 1867
Pelecanidae
Pelecanus
occidentalis
Phaethontidae
Phaethon
aethereus
Linnaeus, 1758
rabijunco pico rojo
Phasianidae
Meleagris
ocellata
(Cuvier, 1820)
guajolote ocelado
Phoenicopteridae
Phoenicopterus
ruber
Linnaeus, 1758
flamenco
americano
Picidae
Campephilus
guatemalensis
(Hartlaub, 1844)
carpintero pico
plata
Picidae
Campephilus
imperialis
(Gould, 1832)
carpintero imperial
Picidae
Celeus
castaneus
(Wagler, 1829)
carpintero castaño
Picidae
Colaptes
auratus
subsp.
rufipileus
Ridgway, 1876
carpintero
bellotero de La
Laguna
endémica
E
Picidae
Melanerpes
formicivorus
subsp.
angustifrons
S.F. Baird, 1870
carpintero de
Strickland,
carpintero
volcanero
endémica
Pr
Picidae
Picoides
stricklandi
(Malherbe, 1845)
carpintero de
Strickland
endémica
A
Pr
californicus
A
A
endémica
A
A
Pr
endémica
E
Pr
Pipridae
Chiroxiphia
linearis
(Bonaparte, 1838)
manaquín cola
larga
Pipridae
Manacus
candei
(Parzudaki, 1841)
manaquín cuello
blanco
Pr
Podicipedidae
Tachybaptus
dominicus
(Linnaeus, 1766)
zambullidor menor
Pr
Polioptilidae
Polioptila
californica
Mellink & Rea,
1994
perlita californiana
A
Polioptilidae
Polioptila
plumbea
(Gmelin, 1788)
perlita tropical
Pr
Procellariidae
Pterodroma
cookii
(Gray, 1843)
petrel de Cook
Procellariidae
Puffinus
auricularis
Townsend, 1890
pardela de
Revillagigedo
subsp.
subsp.
atwoodi
auricularis
P
endémica
P
Procellariidae
Ardenna
creatopus
(Coues, 1864)
Puffinus creatopus
pardela pata
rosada
Procellariidae
Ardenna
pacifica
(Gmelin, 1789)
Puffinus pacificus
pardela cola cuña
Procellariidae
Puffinus
opisthomelas
Coues, 1864
pardela mexicana
Procellariidae
Puffinus
pacificus
(Gmelin, 1789)
pardela cola cuña
A
Pr
A
endémica
P
Psittacidae
Amazona
albifrons
(Sparrman, 1788)
loro frente blanca
Pr
Psittacidae
Amazona
auropalliata
(Lesson, 1842)
loro nuca amarilla
P
A
Psittacidae
Amazona
autumnalis
L. 1758
loro cachete
amarillo, loro
cariamarillo,
amazona
frentirroja, cotorra
cocha, cotorra
guayabera, cucha,
loro mejilla
amarilla, loro
papagayo, perico
cachete amarillo,
quichán
Psittacidae
Amazona
farinosa
(Boddaert, 1783)
loro corona azul
Psittacidae
Amazona
finschi
(Sclater, 1864)
loro corona lila
endémica
P
Psittacidae
Amazona
oratrix
Ridgway, 1887
loro cabeza
amarilla
endémica
P
Psittacidae
Amazona
viridigenalis
(Cassin, 1853)
loro tamaulipeco
endémica
P
Psittacidae
Amazona
xantholora
(Gray, 1859)
loro yucateco
endémica
A
Psittacidae
Ara
macao
(Linnaeus, 1758)
guacamaya roja
P
Psittacidae
Ara
militaris
(Linnaeus, 1766)
guacamaya verde
P
Psittacidae
Bolborhynchus
lineola
(Cassin, 1853)
perico barrado
A
Psittacidae
Brotogeris
jugularis
(Müller, 1776)
perico ala amarilla
A
Psittacidae
Eupsittula
canicularis
(Linnaeus, 1758)
Aratinga canicularis
perico frente
naranja
Pr
Psittacidae
Eupsittula
nana
(Vigors, 1830)
Aratinga nana
perico pecho
sucio
Pr
cyanopygius
(De Souancé,
1856)
perico Catarina
endémica
Pr
(Ridgway, 1888)
perico catarina de
las Islas Marías,
periquito de
rebadilla azul,
perico señorita,
periquito de pecho
azul, tres Marías
endémica
P
Psittacidae
Psittacidae
Forpus
Forpus
cyanopygius
subsp.
insularis
P
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
89/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Psittacidae
Pionus
senilis
(Spix, 1824)
Psittacidae
Psittacara
holochlorus
(Sclater, 1859)
loro corona blanca
A
Aratinga holochlora
perico mexicano
A
endémica
P
endémica
P
Psittacidae
Psittacara
holochlorus
subsp.
brevipes
(Lawrence, 1871)
Aratinga holochlora
brevipes
periquito de
socorro, perico
verde
Psittacidae
Psittacara
holochlorus
subsp.
brewsteri
Nelson, 1928
Aratinga holochlora
brewsteri
perico del
noroeste
strenuus
(Ridgway, 1915)
Aratinga holochlora
strenua, Aratinga
strenua
Pionopsitta
haematotis
Psittacidae
Psittacara
A
Psittacidae
Pyrilia
haematotis
(Sclater & Salvin,
1860)
Psittacidae
Rhynchopsitta
pachyrhyncha
(Swainson, 1827)
cotorra-serrana
occidental
endémica
Psittacidae
Rhynchopsitta
terrisi
Moore, 1947
cotorra-serrana
oriental
endémica
Rallidae
Amaurolimnas
concolor
(Gosse, 1847)
rascón café
Rallidae
Aramides
axillaris
Lawrence, 1863
rascón cuello rufo
Rallidae
Coturnicops
noveboracensis
(Nelson, 1904)
polluela amarilla
Rallidae
Hapalocrex
flaviventer
Rallidae
Laterallus
jamaicensis
(Ridgway, 1874)
polluela negra
P
Rallidae
Porzana
flaviventer
(Boddaert, 1783)
polluela pecho
amarillo
Pr
Rallidae
Rallus
crepitans
J.F. Gmelin, 1789
rascón picudo
A
Rallidae
Rallus
crepitans
subsp.
goldmani
(Boddaert, 1783)
subsp.
subsp.
coturniculus
grossi
Porzana flaviventer
Rallus longirostris
loro cabeza
oscura
P
P
P
A
A
endémica
polluela pecho
amarillo
P
Pr
Paynter, 1950
rascón barrado,
rascón picudo de
Banco Chinchorro
endémica
endémica
P
Rallidae
Rallus
crepitans
Nelson, 1905
rascón picudo
yucateco
Rallidae
Rallus
elegans
Audubon, 1834
rascón real
A
Rallidae
Rallus
limicola
Vieillot, 1819
rascón limícola
A
Bangs, 1899
rascón picudo
californiano
endémica
rascón real
endémica
subsp.
subsp.
pallidus
Rallidae
Rallus
obsoletus
Rallidae
Rallus
tenuirostris
Ridgway, 1874
Ramphastidae
Aulacorhynchus
prasinus
(Gould, 1834)
tucaneta verde
Ramphastidae
Aulacorhynchus
prasinus
Winker, 2000
tucaneta verde de
Los Tuxtlas
Veracruz
subsp.
levipes
warneri
Rallus elegans
tenuirostris
Ramphastidae
Pteroglossus
torquatus
(Gmelin, 1788)
tucancillo collarejo
Ramphastidae
Ramphastos
sulfuratus
Lesson, 1830
tucán pico canoa
Regulidae
Regulus
calendula
subsp.
obscurus
Ridgway, 1876
reyezuelo de rojo
de Guadalupe
Scolopacidae
Calidris
alpina
subsp.
pacifica
(Coues,1861)
Scolopacidae
Calidris
canutus
Scolopacidae
Calidris
mauri
Scolopacidae
Limosa
Scolopacidae
Sittidae
subsp.
roselaari
P
P
Pr
endémica
A
Pr
A
endémica
P
playero dorso rojo
A
playero canuto,
playero rojo,
playero rojizo,
playero pecho
rufo, playero ártico
P
Eureunetes mauri
playerito
occidental
A
Scolopax fedoa
aguja canela,
picopando canelo,
playero canelo,
zarapito moteado
A
P
Pelidna pacifica
Tomkovich, 1990
Cabanis, 1857
P
fedoa
L. 1758
Numenius
borealis
(Forster, 1772)
zarapito boreal
Sitta
canadensis
Linnaeus, 1766
sita canadiense
Sittidae
Sitta
carolinensis
Brewster, 1891
sita pecho blanco
de La Laguna
endémica
Strigidae
Aegolius
ridgwayi
(Alfaro, 1905)
tecolote canelo
endémica
Strigidae
Asio
flammeus
(Pontoppidan,
1763)
búho cuerno corto
Pr
Strigidae
Asio
stygius
(Wagler, 1832)
búho cara oscura
A
Pr
subsp.
lagunae
E
Pr
P
Strigidae
Athene
cunicularia
subsp.
hypugaea
(Bonaparte, 1825)
tecolote llanero
occidental,
tecolote zancón,
búho llanero
Strigidae
Athene
cunicularia
subsp.
rostrata
(Townsend, 1890)
tecolote zancón
de Clarión,
tecolote llanero de
Clarión
endémica
Strigidae
Bubo
virginianus
subsp.
mayensis
Nelson, 1901
búho cornudo
endémica
Strigidae
Ciccaba
nigrolineata
Sclater, 1859
búho blanquinegro
Strigidae
Glaucidium
gnoma
Brewster, 1888
tecolote serrano,
tecolote del cabo,
tecolotito del
Cabo, mochuelo
de Hoskinsi
Strigidae
Glaucidium
griseiceps
Sharpe, 1875
tecolote
mesoamericano
Strigidae
Glaucidium
palmarum
Nelson, 1901
tecolote colimense
endémica
A
Strigidae
Glaucidium
sanchezi
Lowery &
Newman, 1949
tecolote
tamaulipeco
endémica
P
Strigidae
Lophostrix
cristata
(Daudin, 1800)
búho cuerno
blanco
A
Strigidae
Megascops
asio
(Linnaeus, 1758)
Otus asio
tecolote oriental
Pr
Strigidae
Megascops
barbarus
(Sclater & Salvin,
1868)
Otus barbarus
tecolote barbudo
endémica
P
Strigidae
Megascops
cooperi
(Ridgway, 1878)
Otus cooperi
tecolote de
Cooper
endémica
Pr
subsp.
hoskinsii
A
A
A
endémica
A
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
90/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Strigidae
Megascops
seductus
Strigidae
Micrathene
whitneyi
Strigidae
Pseudoscops
Strigidae
Strigidae
(Moore, 1941)
tecolote del
Balsas
endémica
Ridgway, 1886
tecolote enano
endémica
clamator
(Vieillot, 1808)
búho cara clara
A
Pulsatrix
perspicillata
(Latham, 1790)
búho de anteojos
A
Strix
fulvescens
(Sclater & Salvin,
1868)
búho leonado
P
búho manchado
A
búho listado
Pr
subsp.
graysoni
Otus seductus
A
E
Strigidae
Strix
occidentalis
(Xántus De
Vesey, 1860)
Strigidae
Strix
varia
Barton, 1799
Sulidae
Sula
nebouxii
Milne-Edwards,
1882
bobo pata azul
Pr
Sulidae
Sula
sula
(Linnaeus, 1766)
bobo pata roja
A
Thamnophilidae
Dysithamnus
mentalis
(Temminck, 1823)
hormiguero
sencillo
A
Thamnophilidae
Microrhopias
quixensis
(Cornalia, 1849)
hormiguero ala
punteada
Pr
Thamnophilidae
Myrmotherula
schisticolor
(Lawrence, 1865)
hormiguero
apizarrado
A
Thamnophilidae
Taraba
major
(Vieillot, 1816)
batará mayor
Pr
Thamnophilidae
Thamnistes
anabatinus
Sclater & Salvin,
1860
batará café
A
Thraupidae
Cyanerpes
lucidus
(Sclater & Salvin,
1859)
mielero brillante
Pr
Thraupidae
Eucometis
penicillata
(Spix, 1825)
tángara cabeza
gris
Pr
Thraupidae
Haplospiza
rustica
(Tschudi, 1844)
semillero pizarra
A
Thraupidae
Lanio
aurantius
Lafresnaye, 1846
tángara garganta
negra
Pr
Thraupidae
Tangara
cabanisi
(Sclater, 1868)
tángara
chiapaneca
Tinamidae
Crypturellus
boucardi
(Sclater, 1859)
tinamú jamuey
A
endémica
P
Tinamidae
Crypturellus
cinnamomeus
(Lesson, 1842)
tinamú canelo
Pr
Tinamidae
Crypturellus
soui
(Hermann, 1783)
tinamú menor
A
Tinamidae
Tinamus
major
(Gmelin, 1789)
tinamú mayor
A
Tityridae
Laniocera
rufescens
(Sclater, 1858)
plañidera
jaspeada
Pr
Tityridae
Pachyramphus
major
Nelson, 1899
mosquero
cabezón
mexicano
Trochilidae
Abeillia
abeillei
Trochilidae
Amazilia
rutila
Trochilidae
Amazilia
Trochilidae
subsp.
uropygialis
endémica
(Lesson & De
Lattre, 1839)
colibrí pico corto
Lawrence, 1866
colibrí canela de
Tres Marías
endémica
viridifrons
(Elliot, 1871)
colibrí frente verde
endémica
Atthis
ellioti
Ridgway, 1878
zumbador
magenta
Trochilidae
Campylopterus
excellens
(Wetmore, 1941)
Trochilidae
Campylopterus
rufus
Trochilidae
Cynanthus
latirostris
Trochilidae
Doricha
eliza
subsp.
subsp.
graysoni
lawrencei
Pr
Pr
Pr
A
A
fandanguero cola
larga
endémica
Lesson, 1840
fandanguero rojizo
endémica
Pr
(Berlepsch, 1887)
colibrí pico ancho
de Tres Marías
endémica
Pr
(Lesson & De
Lattre, 1839)
colibrí cola
hendida
endémica
P
Campylopterus
curvipennis excellens
Pr
Trochilidae
Doricha
enicura
(Vieillot, 1818)
colibrí tijereta,
colibrí colirraro
Trochilidae
Eupherusa
cyanophrys
Rowley & Orr,
1964
colibrí oaxaqueño
endémica
P
colibrí cola blanca
endémica
A
Trochilidae
Eupherusa
poliocerca
Elliot, 1871
Eupherusa eximia
poliocerca
A
Trochilidae
Heliomaster
longirostris
(Audebert &
Vieillot, 1801)
colibrí pico largo
Pr
Trochilidae
Heliothryx
barroti
(Bourcier, 1843)
hada
enmascarada
A
colibrí garganta
verde
Pr
Trochilidae
Lampornis
viridipallens
(Bourcier &
Mulsant, 1846)
Trochilidae
Lamprolaima
rhami
(Lesson, 1838)
colibrí ala castaña
Trochilidae
Lophornis
brachylophus
Moore, 1949
coqueta cresta
corta
(De Lattre, 1843)
coqueta cresta
negra
Trochilidae
Lophornis
helenae
Phaethornis
longuemareus
P
endémica
P
A
Trochilidae
Phaethornis
striigularis
Gould, 1854
Trochilidae
Thalurania
ridgwayi
Nelson, 1900
ninfa mexicana
Trochilidae
Tilmatura
dupontii
(Lesson, 1832)
colibrí cola pinta
Troglodytidae
Campylorhynchus
chiapensis
Salvin & Godman,
1891
matraca
chiapaneca
endémica
Troglodytidae
Campylorhynchus
rufinucha
(Lesson, 1838)
matraca nuca rufa
del sureste
endémica
A
Troglodytidae
Campylorhynchus
yucatanicus
(Hellmayr, 1934)
matraca yucateca
endémica
P
Troglodytidae
Hylorchilus
navai
Crossin & Ely,
1973
chivirín de Nava
endémica
P
(Lawrence, 1871)
chivirín de
Sumichrast
endémica
A
chivirín feliz de
Tres Marías
endémica
Pr
subsp.
rufinucha
ermitaño enano
Pr
endémica
A
A
Pr
Troglodytidae
Hylorchilus
sumichrasti
Troglodytidae
Pheugopedius
felix
subsp.
lawrencii
(Ridgway, 1878)
Troglodytidae
Salpinctes
obsoletus
subsp.
exsul
Ridgway, 1903
chivirín saltarroca
de San Benedicto
endémica
E
Troglodytidae
Salpinctes
obsoletus
subsp.
guadeloupensis
Ridgway, 1876
chivirín saltarroca
de Guadalupe
endémica
P
chivirín saltarroca
de San Benito
endémica
A
chivirín cola
oscura de
endémica
E
Troglodytidae
Salpinctes
obsoletus
subsp.
tenuirostris
van Rossem,
1943
Troglodytidae
Thryomanes
bewickii
subsp.
brevicauda
Ridgway, 1876
Thryothorus felix
lawrencei
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
91/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Guadalupe
Troglodytidae
Troglodytes
aedon
subsp.
Troglodytidae
Troglodytes
sissonii
Ridgway, 1885
beani
(Grayson, 1868)
Thryomanes sissonii
chivirín saltapared
de Cozumel
endémica
Pr
chivirín de
Socorro
endémica
Pr
endémica
Pr
endémica
A
Troglodytidae
Troglodytes
tanneri
Townsend, 1890
chivirín de Clarión,
saltapared de Isla
Clarión
Trogonidae
Euptilotis
neoxenus
(Gould, 1838)
trogón orejón
Trogonidae
Pharomachrus
mocinno
De la Llave, 1832
Quetzal
mesoamericano
P
Trogonidae
Trogon
collaris
Vieillot, 1817
trogón de collar
Pr
Trogonidae
Trogon
massena
Gould, 1838
trogón cola oscura
A
Turdidae
Catharus
dryas
(Gould, 1855)
zorzal pecho
amarillo
A
Turdidae
Catharus
frantzii
Cabanis, 1861
zorzal de
Frantzius
A
Pr
Turdidae
Catharus
mexicanus
(Bonaparte, 1856)
zorzal corona
negra
Turdidae
Myadestes
occidentalis
Stejneger, 1882
clarín jilguero
Pr
Turdidae
Myadestes
townsendi
(Audubon, 1838)
clarín norteño
Pr
Turdidae
Myadestes
unicolor
Sclater, 1857
clarín unicolor
Turdidae
Ridgwayia
pinicola
(Sclater, 1859)
mirlo pinto
Turdidae
Turdus
infuscatus
(Lafresnaye,
1844)
mirlo negro
A
endémica
P
Turdidae
Turdus
migratorius
Baird, 1864
mirlo primavera de
La Laguna
Turdidae
Turdus
plebejus
Cabanis, 1861
mirlo plebeyo
Turdidae
Turdus
rufitorques
Hartlaub, 1844
mirlo cuello rufo
endémica
endémica
subsp.
confinis
Pr
endémica
Pr
Pr
A
Turdidae
Turdus
rufopalliatus
subsp.
graysoni
(Ridgway, 1882)
mirlo dorso rufo
de las Islas
Marías
Tyrannidae
Attila
spadiceus
subsp.
cozumelae
Ridgway, 1885
atila de Cozumel
Pr
Tyrannidae
Contopus
sordidulus
subsp.
peninsulae
Brewster, 1891
pibí de La Laguna
Pr
(Lawrence, 1875)
papamoscas
jaspeado
endémica
Pr
Brewster, 1888
mosquero de La
Laguna
endémica
Pr
Tyrannidae
Deltarhynchus
flammulatus
Tyrannidae
Empidonax
difficilis
subsp.
subsp.
cineritius
Oberholser, 1918
Empidonax traillii
extimus
papamoscas
Saucero
Pr
Tyrannidae
Empidonax
traillii
Tyrannidae
Onychorhynchus
coronatus
(Müller, 1776)
mosquero real
P
Tyrannidae
Ornithion
semiflavum
(Sclater & Salvin,
1860)
mosquero ceja
blanca
Pr
Tyrannidae
Platyrinchus
cancrominus
Sclater & Salvin,
1860
mosquero pico
chato
Pr
brewsteri
E
Tyrannidae
Terenotriccus
erythrurus
(Cabanis, 1847)
mosquero cola
castaña
Tyrannidae
Xenotriccus
callizonus
Dwight &
Griscom, 1927
mosquero fajado
endémica
A
(Zimmer, 1938)
mosquero del
Balsas
endémica
Pr
Ridgway, 1885
vireón ceja rufa de
Cozumel
endémica
Pr
Tyrannidae
Xenotriccus
mexicanus
Vireonidae
Cyclarhis
gujanensis
Vireonidae
Pachysylvia
decurtata
(Bonaparte, 1838)
Hylophilus decurtatus
verdillo gris
Pr
Vireonidae
Tunchiornis
ochraceiceps
(Sclater, 1859)
Hylophilus
ochraceiceps
verdillo ocre
Pr
Vireonidae
Vireo
atricapilla
Woodhouse, 1852
vireo gorra negra
endémica
Vireonidae
Vireo
bairdi
Ridgway, 1885
vireo de Cozumel
endémica
Vireonidae
Vireo
bellii
Coues, 1866
vireo de Bell
californiano, Vireo
aceitunado menor
Vireonidae
Vireo
brevipennis
Vireonidae
Vireo
Vireonidae
Vireo
Vireonidae
Vireo
subsp.
insularis
subsp.
pusillus
cassinii
subsp.
lucasanas
Brewster, 1891
gilvus
subsp.
victoriae
griseus
(Sclater, 1858)
subsp.
perquisitor
Pr
P
A
P
vireo pizarra
endémica
A
vireo anteojillo de
La Laguna
endémica
Pr
Sibley, 1940
vireo gorjeador de
La Laguna
endémica
Pr
Nelson, 1900
vireo ojo blanco
veracruzano
endémica
A
endémica
Pr
endémica
Vireo solitarius
lucasanus
Vireonidae
Vireo
huttoni
Ridgway, 1903
vireo reyezuelo de
La Laguna
Vireonidae
Vireo
nelsoni
Bond, 1936
vireo enano
Vireonidae
Vireo
pallens
Salvin, 1863
vireo manglero
Pr
Vireonidae
Vireolanius
pulchellus
Sclater & Salvin,
1859
vireón esmeralda
A
subsp.
cognatus
Pr
MAMÍFEROS
Familia
Antilocapridae
Género
Antilocapra
Especie
americana
Categoría
Infraespecífica
Nombre
infraespecífico
Autor
(Ord, 1815)
Sinonimia
Nombres
comunes
Distribución
Categoría
de riesgo
Antilope americanus
berrendo
P
P
P
Atelidae
Alouatta
palliata
(T. Gray, 1849)
Alouatta villosa
mexicana, Mycetes
palliatus
mono aullador,
mono zambo,
saraguato,
saraguato de
manto
Atelidae
Alouatta
villosa
Hall & Kelson,
1959
Alouatta palliata pigra,
Alouatta pigra,
Alouatta villosa pigra
mono aullador,
mono aullador
negro, saraguato,
saraguato negro,
saraguato
yucateco
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
92/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Atelidae
Ateles
geoffroyi
Kuhl, 1820
chango, chango
araña, ma'ash
(Maya), mono
araña, mono
araña
centroamericano
P
Balaenidae
Eubalaena
japonica
(Lacépède, 1818)
ballena franca
P
Pr
Pr
Balaenopteridae
Balaenoptera
acutorostrata
Lacépède, 1804
ballena menor,
ballena minke,
rorcual menor
Balaenopteridae
Balaenoptera
borealis
Lesson, 1828
ballena boreal,
ballena sei,
rorcual de Sei,
rorcual norteño,
rorqual del norte
Balaenopteridae
Balaenoptera
edeni
J. Anderson, 1879
ballena de Bryde,
rorcual tropical
Pr
Balaenopteridae
Balaenoptera
musculus
(Linnaeus, 1758)
ballena azul
Pr
Balaenopteridae
Balaenoptera
physalus
(Linnaeus, 1758)
ballena boba,
ballena de aleta,
rorcual común
Pr
novaeangliae
(Borowski, 1781)
ballena jorobada,
jorobada, rorcual
jorobado, yubarta
Pr
Balaenopteridae
Megaptera
Bovidae
Bison
bison
Linnaeus, 1758
Bovidae
Ovis
canadensis
Shaw, 1804
Canidae
Canis
lupus
subsp.
baileyi
Balaenoptera brydei
Bos bison
bisonte americano
P
borrego cimarrón,
carnero salvaje
Pr
E.W. Nelson &
Goldman, 1929
Canis nubilus baileyi
lobo gris
mexicano, lobo
mexicano
P
Vulpes macrotis
arizonensis, Vulpes
macrotis arsipus,
Vulpes macrotis
devius, Vulpes
macrotis
neomexicanus,
Vulpes macrotis
tenuirostris, Vulpes
macrotis zinseri
zorra del desierto,
zorra norteña
A
castor, castor
americano
P
Canidae
Vulpes
macrotis
Merriam, 1888
Castoridae
Castor
canadensis
Kuhl, 1820
Cervidae
Odocoileus
hemionus
subsp.
cerrosensis
Merriam, 1898
Dama hemionus
cerrosensis,
Odocoileus
cerrosensis
Cervidae
Odocoileus
hemionus
subsp.
sheldoni
Goldman, 1939
Dama hemionus
sheldoni
bura de Isla
Tiburón, venado
bura
endémica
A
Cricetidae
Habromys
simulatus
(Osgood, 1904)
Peromyscus
simulatus
ratón de campo,
ratón trepador de
Jico
endémica
Pr
ratón de Ixtlán,
tuza
endémica
A
bura de Isla
Cedros, venado
bura
endémica
P
Cricetidae
Megadontomys
cryophilus
(Musser, 1964)
Megadontomys
thomasi cryophilus,
Peromyscus thomasi
cryophilus
Cricetidae
Megadontomys
nelsoni
(Merriam, 1898)
Megadontomys
thomasi nelsoni,
Peromyscus nelsoni,
Peromyscus thomasi
nelsoni
ratón de Nelson,
tuza
endémica
A
Cricetidae
Megadontomys
thomasi
(Merriam, 1898)
Megadontomys
thomasi thomasi,
Peromyscus thomasi,
Peromyscus thomasi
thomasi
ratón, ratón de
Thomas
endémica
Pr
Cricetidae
Microtus
californicus
(Peale, 1848)
Arvicola californica,
Arvicola edax
meteorito,
meteoro, meteoro
de California,
ratón de alfalfar
endémica
P
Cricetidae
Microtus
guatemalensis
Merriam, 1898
Cricetidae
Microtus
oaxacensis
Goodwin, 1966
Arvicola pinetorum
meteorito,
meteoro, meteoro
de Tarabundí,
ratón de alfalfar
Cricetidae
Microtus
pennsylvanicus
(Ord, 1815)
Mus pennsylvanica
meteorito,
meteoro, meteoro
de prado, ratón,
ratón de alfalfar
Cricetidae
Microtus
quasiater
(Coues, 1874)
Arvicola pinetorum
quasiater, Arvicola
quasiater
meteorito,
meteoro, meteoro
de Jalapa, ratón
de alfalfar
endémica
Pr
Cricetidae
Microtus
umbrosus
Merriam, 1898
Orthriomys umbrosus
meteorito,
meteoro, meteoro
de Zempoaltepec,
ratón de alfalfar
endémica
Pr
Cricetidae
Nelsonia
goldmani
Merriam, 1903
rata, rata
cambalachera de
Tancítaro
endémica
Pr
Merriam, 1897
rata, rata
cambalachera
diminuta
endémica
Pr
rata cambalachera
garganta blanca
endémica
Cricetidae
Nelsonia
neotomodon
Cricetidae
Neotoma
albigula
subsp.
seri
Townsend, 1912
Cricetidae
Neotoma
albigula
subsp.
varia
Burt, 1932
Cricetidae
Neotoma
bryanti
Cricetidae
Neotoma
bryanti
meteorito,
meteoro, meteoro
de Guatemala,
ratón de alfalfar
Nelsonia neotomodon
neotomodon
Neotoma varia
subsp.
Anthonyi
población Isla
Ángel de la
J.A. Allen, 1898
Neotoma bunkeri
endémica
rata cambalachera
de Todos los
Santos, rata de
A
P
rata cambalachera
de Turner
rata de campo de
Cedros, rata
magueyera
Merriam, 1887
A
A
P
endémica
A
endémica
E
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
93/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Guarda
Cricetidae
Neotoma
bryanti
Cricetidae
Neotoma
bryanti
Cricetidae
Neotoma
insularis
Cricetidae
Cricetidae
Neotoma
Ondatra
subsp.
subsp.
marcosensis
martinensis
campo de Todos
Santos, rata
magueyera
Neotoma lepida
marcosensis
rata cambalachera
desértica
endémica
A
Goldman, 1905
Neotoma martinensis
rata cambalachera
de San Martín,
rata magueyera
endémica
P
Townsend, 1912
Neotoma lepida
insularis
rata cambalachera
desértica
endémica
A
rata cambalachera
sonorense, rata
de campo
endémica
Pr
Burt, 1932
(Merriam, 1903)
phenax
zibethicus
(Linnaeus, 1766)
Castor zibethicus,
Fiber zibethicus
rata almizclera
rata arrocera
endémica
Pr
A
Cricetidae
Oryzomys
chapmani
subsp.
caudatus
Merriam, 1901
Handleyomys
chapmani caudatus,
Oryzomys alfaroi
caudatus, Oryzomys
caudatus
Cricetidae
Oryzomys
couesi
subsp.
cozumelae
Merriam, 1901
Oryzomys cozumelae,
Oryzomys palustris
cozumelae
rata arrocera de
pantano
endémica
A
Cricetidae
Oryzomys
fulgens
Thomas, 1893
Oryzomys crinitus,
Oryzomys crinitus
crinitus, Oryzomys
couesi crinitus,
Oryzomys couesi
fulgens, Oryzomys
palustris crinitus
rata arrocera de
pantano, rata
arrocera del Valle
de México
endémica
A
Cricetidae
Oryzomys
nelsoni
Merriam, 1898
rata arrocera de
Tres Marías
endémica
E
rata arrocera de
pantano, rata
arrocera del Cabo
endémica
E
Cricetidae
Oryzomys
Thomas, 1897
peninsulae
Oryzomys couesi
peninsulae, Oryzomys
palustris peninsulae
Anthony, 1932
rata arborícola,
rata vespertina
yucateca, ratón
Burt, 1932
ratón arbustero
endémica
A
Osgood, 1904
ratón de campo,
ratón de Perote
endémica
Pr
Burt, 1932
ratón de
Monserrat
endémica
Pr
Huey, 1931
ratón de cañada
endémica
A
Burt, 1932
ratón de tortuga
endémica
Pr
ratón de cactus
endémica
A
ratón de cactus
endémica
A
ratón de cactus
endémica
A
ratón de Turner
endémica
A
ratón de cactus
endémica
A
ratón de cactus
endémica
A
ratón de cactus
endémica
A
ratón de Baja
California Sur
endémica
A
Townsend, 1912
ratón de campo,
ratón de la isla
Ángel de la
Guarda
endémica
P
Burt, 1932
ratón de San
Lorenzo
endémica
A
Merriam, 1901
Peromyscus
cozumelae
ratón de patas
blancas de
Cozumel
endémica
A
Merriam, 1898
Peromyscus boylii
madrensis
ratón arbustero,
ratón de María
Madre
endémica
A
cineritius
J.A. Allen, 1898
Peromyscus cineritius
ratón
norteamericano
endémica
E
dorsalis
E.W. Nelson &
Goldman, 1931
ratón
norteamericano
endémica
A
J.A. Allen, 1898
Peromyscus dubius
ratón
norteamericano
endémica
A
J.A. Allen, 1898
Peromyscus
maniculatus
martinensis
ratón
norteamericano
endémica
A
J.A. Allen, 1898
Peromyscus
geronimensis
ratón
norteamericano
endémica
A
Cricetidae
Otonyctomys
hatti
Cricetidae
Peromyscus
boylii
Cricetidae
Peromyscus
bullatus
Cricetidae
Peromyscus
caniceps
Cricetidae
Peromyscus
crinitus
Cricetidae
Peromyscus
dickeyi
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
avius
Osgood, 1909
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
cedrosensis
J.A. Allen, 1898
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
cinereus
Hall, 1931
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
collatus
Burt, 1932
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
insulicola
Osgood, 1909
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
polypolius
Osgood, 1909
Cricetidae
Peromyscus
eremicus
subsp.
tiburonensis
Mearns, 1897
Peromyscus
tiburonensis
Cricetidae
Peromyscus
eva
subsp.
carmeni
Townsend, 1912
Peromyscus eremicus
carmeni
Cricetidae
Peromyscus
guardia
Cricetidae
Peromyscus
interparietalis
Cricetidae
Peromyscus
leucopus
Cricetidae
Peromyscus
madrensis
Cricetidae
Peromyscus
maniculatus
Cricetidae
Cricetidae
Cricetidae
Cricetidae
Peromyscus
Peromyscus
Peromyscus
Peromyscus
maniculatus
maniculatus
maniculatus
maniculatus
subsp.
subsp.
subsp.
subsp.
subsp.
subsp.
subsp.
subsp.
glasselli
pallidissimus
cozumelae
dubius
exiguus
geronimensis
Peromyscus
cedrosensis
Peromyscus collatus
A
Cricetidae
Peromyscus
maniculatus
subsp.
magdalenae
Osgood, 1909
ratón
norteamericano
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
maniculatus
subsp.
margaritae
Osgood, 1909
ratón
norteamericano
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
mekisturus
Merriam, 1898
ratón de campo,
ratón de Puebla
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
pembertoni
Burt, 1932
ratón de San
Pedro Nolasco
endémica
E
Cricetidae
Peromyscus
pseudocrinitus
Burt, 1932
ratón de Cedros
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
sejugis
Burt, 1932
ratón de Santa
Cruz
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
slevini
Mailliard, 1924
ratón de Santa
Catalina
endémica
A
endémica
A
Cricetidae
Peromyscus
stephani
Townsend, 1912
ratón de San
Esteban
Cricetidae
Peromyscus
winkelmanni
Carleton, 1977
ratón de campo,
ratón de Dos
Aguas
endémica
Pr
Cricetidae
Peromyscus
zarhynchus
Merriam, 1898
ratón chiapaneco,
endémica
Pr
Peromyscus
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
94/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
zarhynchus
cristobalensis
Cricetidae
Reithrodontomys
gracilis
subsp.
insularis
ratón de campo
Jones, 1964
ratón cosechero
delgado
endémica
A
Cricetidae
Reithrodontomys
microdon
Merriam, 1901
ratón cosechero
dientes pequeños,
ratón de campo
Cricetidae
Reithrodontomys
spectabilis
Jones & Lawlor,
1965
ratón cosechero
de Cozumel
endémica
A
Goodwin, 1959
rata, ratón
acuático mexicano
endémica
Pr
Hooper, 1947
ratón acuático
chiapaneco
Pr
ratón café norteño
Pr
Cricetidae
Cricetidae
Rheomys
Rheomys
mexicanus
thomasi
subsp.
Cricetidae
Scotinomys
teguina
Cricetidae
Tylomys
bullaris
Merriam, 1901
Cricetidae
Tylomys
tumbalensis
Merriam, 1901
Cricetidae
Cyclopedidae
Xenomys
Cyclopes
subsp.
chiapensis
teguina
(Alston, 1877)
Akodon teguina,
Akodon teguina
apricus, Scotinomys
teguina subnubilis
Tylomys nudicaudus
tumbalensis
Merriam, 1892
nelsoni
(Linnaeus, 1758)
didactylus
A
rata arborícola,
rata trepadora
chiapaneca
endémica
A
rata arborícola,
rata trepadora de
Tumbalá
endémica
Pr
rata de
Magdalena, ratón
de campo
endémica
A
Myrmecophaga
didactyla
hormiguero
dorado, miquito
dorado, oso
hormiguero, oso
hormiguero de
oro, oso
hormiguero
dorado
P
Tatoua centralis
armadillo,
armadillo
centroamericano,
armadillo cola de
zorro, armadillo de
cola desnuda,
armadillo rabo liso
norteño, ayotochtli
(Yuto-nahua),
mulita
P
Dasypodidae
Cabassous
centralis
(Miller, 1899)
Delphinidae
Delphinus
capensis
J.E. Gray, 1828
delfín común de
rostro largo
Pr
Pr
Delphinidae
Delphinus
delphis
Linnaeus, 1758
delfín común,
delfín común de
rostro corto
Delphinidae
Feresa
attenuata
J.E. Gray, 1875
orca pigmea
Pr
Pr
Delphinidae
Globicephala
macrorhynchus
J.E. Gray, 1846
ballena piloto,
calderón, calderón
de aletas cortas
Delphinidae
Grampus
griseus
G. Cuvier, 1812
delfín chato, delfín
de Risso, delfín
gris, grampo
Pr
Delphinidae
Lagenodelphis
hosei
Fraser, 1956
delfín de Fraser
Pr
Delphinidae
Lagenorhynchus
obliquidens
Gill, 1865
delfín de costados
blancos
Pr
Pr
Delphinidae
Lissodelphis
borealis
(Peale, 1848)
delfín liso del
norte, delfín liso
norteño
Delphinidae
Orcinus
orca
(Linnaeus, 1758)
orca
Pr
Delphinidae
Peponocephala
electra
(J.E. Gray, 1846)
calderón pequeño,
calderón pigmeo
Pr
Delphinidae
Pseudorca
crassidens
(R. Owen, 1846)
orca falsa
Pr
Pr
Delphinidae
Stenella
attenuata
(J.E. Gray, 1846)
delfín manchado
pantropical, delfín
moteado
pantropical
Delphinidae
Stenella
clymene
(J.E. Gray, 1846)
delfín, delfín de
Clymen, delfín
tornillo del
Atlántico
Pr
Delphinidae
Stenella
coeruleoalba
(Meyen, 1833)
delfín azul, delfín
listado, estenela
listada
Pr
Delphinidae
Stenella
frontalis
(G. Cuvier, 1829)
delfín embridado,
delfín moteado del
Atlántico
Pr
Delphinidae
Stenella
longirostris
(J.E. Gray, 1828)
delfín tornillo
Pr
Delphinidae
Steno
bredanensis
(Lesson, 1828)
delfín de dientes
rugosos
Pr
delfín mular, delfín
nariz de botella,
tonina, tursión
Pr
Delphinidae
Tursiops
truncatus
(Montagu, 1821)
Didelphidae
Caluromys
derbianus
(Waterhouse,
1841)
Didelphis derbianus
guazalilllo dorado,
tlacuache
arborícola,
tlacuache dorado,
tlacuache lanudo,
tlacuache lanudo
mesoamericano
A
Didelphidae
Chironectes
minimus
(Zimmermann,
1780)
Lutra minima
tlacuache,
tlacuache
acuático,
tlacuache de agua
P
Didelphidae
Metachirus
nudicaudatus
(É. Geoffroy St.Hilaire, 1803)
Didelphis nudicaudata
tlacuache,
tlacuache cuatro
ojos, tlacuache
cuatrojos café
A
Emballonuridae
Centronycteris
centralis
Thomas, 1912
Centronycteris
maximiliani
murciélago
Emballonuridae
Peropteryx
kappleri
Emballonuridae
Rhynchonycteris
naso
subsp.
kappleri
Peters, 1867
(Wied-Neuwied,
Pr
Pr
Emballonura lineata,
murciélago,
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
95/101
19/2/2020
Emballonuridae
Erethizontidae
Erethizontidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Saccopteryx
Coendou
leptura
dorsatum
Proboscidea villosa,
Vespertilio naso
murciélago
narigón
(Schreber, 1774)
Saccopteryx lepturus,
Vespertilio lepturus
murciélago,
murciélago rayado
menor
Pr
Sphiggurus
mexicanus
puerco espín,
puercoespín
tropical
A
Erethizon dorsatus,
Hystrix dorsata
puerco espín del
norte,
puercoespín,
puercoespín del
norte,
puercoespín
norteamericano
P
(Kerr, 1792)
mexicanus
Erethizon
1820)
(Linnaeus, 1758)
Eschrichtiidae
Eschrichtius
robustus
(Lilljeborg, 1861)
ballena gris
Pr
Felidae
Herpailurus
yagouaroundi
(É. Geoffroy St.Hilaire, 1803)
Felis jaguarondi, Felis
yagouaroundi, Puma
yagouaroundi
jaguarundi,
leoncillo, onza
A
Felidae
Leopardus
pardalis
(Linnaeus, 1758)
Felis pardalis,
Leopardus pardilis
ocelote
P
Felidae
Leopardus
wiedii
(Schinz, 1821)
Felis wiedii
tigrillo
P
(Linnaeus, 1758)
Felis onca
balam (Maya),
balúm (Maya),
barum (Maya),
bolon (Maya),
jaguar, tigre
P
Cratogeomys
gymnurus,
Cratogeomys
gymnurus gymnurus,
Geomys fumosus,
Pappogeomys
fumosus,
Platygeomys fumosus
tuza, tuza
humeada, tuza
llanera
Felidae
Panthera
onca
Geomyidae
Cratogeomys
fumosus
(Merriam, 1892)
Geomyidae
Geomys
personatus
True, 1889
Geomyidae
Geomys
tropicalis
Goldman, 1915
endémica
tuza, tuza texana
Geomys personatus
tropicalis
A
A
tuza, tuza tropical
endémica
A
Geomyidae
Orthogeomys
cuniculus
Elliot, 1905
tuza, tuza
oaxaqueña
endémica
A
Geomyidae
Orthogeomys
lanius
(Elliot, 1905)
tuza, tuza de
Xuchil
endémica
A
Geomyidae
Pappogeomys
bulleri
tuza, tuza de
Mazamitla
endémica
Pr
Geomyidae
Zygogeomys
trichopus
tuza, tuza
michoacana
endémica
P
ratón de abazones
arenero
endémica
A
subsp.
alcorni
Russell, 1957
Pappogeomys alcorni,
Pappogeomys bulleri
alconi
Merriam, 1895
Heteromyidae
Chaetodipus
ammophilus
subsp.
ammophilus
(Osgood, 1907)
Chaetodipus
arenarius
ammophilus,
Perognathus
arenarius
ammophilus,
Perognathus
penicillatus
ammophilus
Heteromyidae
Chaetodipus
ammophilus
subsp.
dalquesti
(Roth, 1976)
Chaetodipus
dalquesti,
Perognathus dalquesti
ratón de abazones
del Cabo
endémica
Pr
Heteromyidae
Chaetodipus
arenarius
subsp.
albulus
(E.W. Nelson &
Goldman, 1923)
Perognathus
arenarius albulus,
Perognathus
penicillatus albulus
ratón de abazones
arenero
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
baileyi
subsp.
insularis
(Townsend, 1912)
Perognathus baileyi
insularis
ratón de abazones
sonorense
endémica
P
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
fallax
subsp.
anthonyi
(Osgood, 1900)
Chaetodipus anthonyi
ratón de
abazones, ratón
de abazones de
Cedros
Heteromyidae
Chaetodipus
intermedius
subsp.
minimus
(Burt, 1932)
Perognathus
intermedius minimus,
Perognathus
penicillatus minimus
ratón de abazones
de roca
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
penicillatus
subsp.
seri
(E.W. Nelson,
1912)
Perognathus
formosus goldmani,
Perognathus
penicillatus seri
ratón de abazones
desértico
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
siccus
(Osgood, 1907)
Chaetodipus
arenarius siccus,
Perognathus
arenarius siccus,
Perognathus
penicillatus siccus
ratón de abazones
arenero
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
(Merriam, 1894)
Perognathus bryanti
ratón de abazones
de Baja California
endémica
P
ratón de abazones
de Baja California
endémica
E
subsp.
bryanti
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
evermanni
(E.W. Nelson &
Goldman, 1929)
Perognathus
evermanni,
Perognathus spinatus
evermanni
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
guardiae
(Burt, 1932)
Perognathus spinatus
guardiae
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
lambi
(Benson, 1930)
Perognathus spinatus
lambi
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
ratón de abazones
de Baja California
endémica
P
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
ratón de abazones
de Espíritu Santo
endémica
A
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
latijugularis
(Burt, 1932)
Perognathus spinatus
latijugularis
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
lorenzi
(Banks, 1967)
Perognathus spinatus
lorenzi
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
macrosensis
(Burt, 1932)
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
margaritae
(Merriam, 1894)
Perognathus
margaritae,
Perognathus spinatus
margaritae
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
occultus
(E.W. Nelson,
1912)
Perognathus spinatus
nelsoni, Perognathus
spinatus occultus
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
Heteromyidae
Chaetodipus
spinatus
subsp.
pullus
(Burt, 1932)
Perognathus spinatus
pullus
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
96/101
19/2/2020
Heteromyidae
Heteromyidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Chaetodipus
Dipodomys
spinatus
subsp.
seorsus
gravipes
(Burt, 1932)
ratón de abazones
de Baja California
endémica
A
Huey, 1925
rata canguro, rata
canguro de San
Quintín
endémica
E
endémica
P
Perognathus spinatus
seorsus
Heteromyidae
Dipodomys
merriami
subsp.
insularis
Merriam, 1907
Dipodomys insularis
rata canguro, rata
canguro de la isla
San José
Heteromyidae
Dipodomys
merriami
subsp.
margaritae
Merriam, 1907
Dipodomys
margaritae
rata canguro de
Santa Margarita
endémica
P
Heteromyidae
Dipodomys
merriami
subsp.
mitchelli
Mearns, 1897
Dipodomys mitchelli
rata canguro de
Merriam
endémica
A
Heteromyidae
Dipodomys
phillipsii
J.E. Gray, 1841
rata canguro, rata
canguro de Phillip
endémica
Pr
Heteromyidae
Dipodomys
phillipsii
subsp.
oaxacae
Hooper, 1947
rata canguro de
Phillip
endémica
A
Heteromyidae
Dipodomys
phillipsii
subsp.
perotensis
Merriam, 1894
rata canguro de
Phillip
endémica
A
Heteromyidae
Dipodomys
phillipsii
subsp.
phillipsii
J.E. Gray, 1841
rata canguro de
Phillip
endémica
A
ratón de
abazones, ratón
espinoso, ratón
espinoso de
Nelson
endémica
Pr
endémica
Pr
Dipodomys
perotensis,
Dipodomys phillipsii
perotae
Heteromyidae
Heteromys
nelsoni
Merriam, 1902
Heteromyidae
Heteromys
spectabilis
(Genoways, 1971)
Liomys spectabilis
ratón de
abazones, ratón
espinoso
jalisciense
Heteromyidae
Perognathus
amplus
subsp.
amplus
Osgood, 1900
Perognathus amplus
jacksoni, Perognathus
amplus rotundus
ratón
Leporidae
Lepus
alleni
subsp.
tiburonensis
Townsend, 1912
Leporidae
Lepus
californicus
subsp.
insularis
W.E. Bryant, 1891
Lepus edwardsi,
Lepus insularis
Pr
liebre antílope
endémica
Pr
liebre negra
endémica
Pr
liebre cola negra
endémica
Pr
Leporidae
Lepus
californicus
subsp.
magdalenae
E.W. Nelson,
1907
Leporidae
Lepus
californicus
subsp.
xanti
Thomas, 1898
Lepus californicus
sheldoni
liebre cola negra
endémica
Pr
liebre, liebre de
Tehuantepec,
liebre tropical
endémica
P
Leporidae
Lepus
flavigularis
Wagner, 1844
Lepus callotis
flavigularis
Leporidae
Romerolagus
diazi
(Ferrari-Pérez,
1893)
Lepus diazi,
Romerolagus nelsoni
conejo de los
volcanes, conejo
teporingo,
teporingo,
zacatuche
endémica
P
Leporidae
Sylvilagus
bachmani
subsp.
cerrosensis
(J.A. Allen, 1898)
Lepus cerrosensis
conejo
matorralero
endémica
P
Leporidae
Sylvilagus
bachmani
subsp.
mansuetus
E.W. Nelson,
1907
conejo de isla San
José
endémica
P
conejo de las Islas
Marías, conejo de
Tres Marías
endémica
P
Leporidae
Sylvilagus
graysoni
(J.A. Allen, 1877)
Leporidae
Sylvilagus
insonus
(E.W. Nelson,
1904)
Lepus insonus
conejo, conejo de
Omiltemi
endémica
P
Mephitidae
Conepatus
semistriatus
(Lichtenstein,
1838)
Conepatus
semistriatus conepatl
zorrillo narigón
rayado
endémica
Pr
Mephitidae
Spilogale
pygmaea
Thomas, 1898
zorrillo manchado
pigmeo, zorrillo
pigmeo, zorrillo
pigmeo manchado
endémica
A
Molossidae
Cynomops
mexicanus
(Jones &
Genoways, 1967)
Molossops greenhalli
mexicanus
murciélago cara
de perro de
Greenhall
endémica
Pr
Molossidae
Eumops
nanus
Miller, 1900
Eumops bonariensis
nanus, Promops
nanus
murciélago
Pr
murciélago,
murciélago lomo
pelón mayor
A
subsp.
amazonicus
Mormoopidae
Pteronotus
gymnonotus
(Natterer, 1843)
Dermonotus
suapurensis,
Pteronotus
suapurensis,
Pteronotus
suapurensis centralis,
Pteronotus
suapurensis
suapurensis
Mustelidae
Eira
barbara
(Linnaeus, 1758)
Galictis barbara,
Mustela barbara
cabeza de viejo,
viejo de monte
P
(Merriam, 1904)
Enhydris lutris, Latax
lutris nereis
nutria marina
P
(Schreber, 1776)
Galictis allamandi,
Viverra vittata
grisón
A
(Major, 1897)
Lontra longicaudis
annectes, Lutra
annectens, Lutra
annectens annectens,
Lutra annectens
latidens, Lutra
latidens, Lutra
longicaudis annectens
nutria neotropical,
nutria de río
A
(Schreber, 1778)
Ursus taxus
tejón, tlalcoyote
A
Mustelidae
Enhydra
lutris
Mustelidae
Galictis
vittata
subsp.
subsp.
nereis
Mustelidae
Lontra
longicaudis
Mustelidae
Taxidea
taxus
Myrmecophagidae
Tamandua
mexicana
subsp.
mexicana
(Saussure, 1860)
Tamandua mexicana
hesperia
brazo fuerte, oso
brazo fuerte, oso
hormiguero,
tamandúa norteño
Noctilionidae
Noctilio
albiventris
subsp.
minor
Osgood, 1910
Noctilio albiventer,
Noctilio minor
murciélago
pescador menor
annectens
Otariidae
Arctocephalus
townsendi
Merriam, 1897
Otariidae
Zalophus
californianus
(Lesson, 1828)
foca de
Guadalupe, lobo
fino de Guadalupe
lobo marino
californiano, lobo
marino de
California
endémica
P
Pr
P
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
97/101
19/2/2020
Phocidae
DOF - Diario Oficial de la Federación
Mirounga
angustirostris
(Gill, 1866)
elefante marino,
elefante marino
norteño
(J.E. Gray, 1850)
foca, foca monje
del Caribe
E
(Gray, 1864)
foca común
Pr
A
Phocidae
Monachus
tropicalis
Phocidae
Phoca
vitulina
Phocoenidae
Phocoena
sinus
Norris &
McFarland, 1958
cochito, vaquita,
vaquita de mar,
vaquita marina
Phocoenidae
Phocoenoides
dalli
(True, 1885)
marsopa de Dall
Pr
Phyllostomidae
Choeronycteris
mexicana
Tschudi, 1844
murciélago,
murciélago
trompudo
A
Phyllostomidae
Chrotopterus
auritus
(Peters, 1856)
murciélago,
vampiro falso
lanudo
A
Phyllostomidae
Dermanura
watsoni
(Thomas, 1901)
Artibeus watsoni
murciélago,
murciélago de
hoja nasal,
murciélago frutero
de Thomas
Pr
Phyllostomidae
Diaemus
youngi
(Jentink, 1893)
Desmodus youngi,
Diaemus youngi
cypselinus
murciélago,
murciélago
vampiro, vampiro
ala blanca
Pr
Phyllostomidae
Enchisthenes
hartii
(Thomas, 1892)
Artibeus hartii,
Dermanura hartii
murciélago,
murciélago frutero
menor
Pr
Phyllostomidae
Lampronycteris
brachyotis
(Dobson, 1878)
Glyphonycteris
brachyotis,
Schizostoma
brachyotis
murciélago,
murciélago orejón
garganta amarilla
A
Phyllostomidae
Leptonycteris
nivalis
(Saussure, 1860)
murciélago,
murciélago
hocicudo mayor
A
Phyllostomidae
Leptonycteris
yerbabuenae
Martínez & VillaRamírez, 1940
murciélago,
murciélago
magueyero
menor, murciélago
hocicudo menor
Pr
Phyllostomidae
Lonchorhina
aurita
Tomes, 1863
murciélago,
murciélago
espada de Tomas
A
Peters, 1866
Tonatia nicaraguae
murciélago,
murciélago oreja
redonda brasileño
A
A
Phyllostomidae
Lophostoma
subsp.
richardii
brasiliense
Leptonycteris
curasoae
yerbabuenae
endémica
P
Phyllostomidae
Lophostoma
evotis
(Davis & Carter,
1978)
Tonatia evotis
murciélago,
murciélago oreja
redonda
mesoamericano
Phyllostomidae
Macrophyllum
macrophyllum
(Schinz, 1821)
Phyllostoma
macrophyllum
murciélago,
murciélago pata
larga
A
A
Phyllostomidae
Micronycteris
schmidtorum
Sanborn, 1935
murciélago,
murciélago orejón
centroamericano
Phyllostomidae
Mimon
cozumelae
Goldman, 1914
murciélago,
murciélago lanza
de Cozumel
A
Phyllostomidae
Mimon
crenulatum
(É. Geoffroy St.Hilaire, 1810)
Phyllostoma
crenulatum
murciélago,
murciélago lanza
rayado
A
Phyllostomidae
Musonycteris
harrisoni
Schaldach &
McLaughlin, 1960
Choeronycteris
harrisoni
murciélago,
murciélago
platanero
Phyllostomidae
Phylloderma
stenops
Peters, 1865
murciélago,
murciélago lanza
norteño
A
Phyllostomidae
Tonatia
saurophila
Koopman & E.E.
Williams, 1951
murciélago
A
A
endémica
P
Phyllostomidae
Trachops
cirrhosus
(Spix, 1823)
Vampyrus cirrhosus
murciélago,
murciélago labio
verrugoso
Phyllostomidae
Vampyrum
spectrum
(Linnaeus, 1758)
Vampyrum spectrum
nelsoni, Vespertilio
spectrum
falso vampiro,
murciélago,
vampiro falso de
Linneo
P
cachalote pigmeo
Pr
Kogia simus, Physeter
simus
cachalote enano
Pr
Pr
Physeteridae
Kogia
breviceps
(Blainville, 1838)
Physeteridae
Kogia
sima
(R. Owen, 1866)
Physeteridae
Physeter
macrocephalus
Linnaeus, 1758
cachalote
Procyonidae
Bassariscus
astutus
subsp.
insulicola
E.W. Nelson &
Goldman, 1909
cacomixtle
norteño
endémica
A
Procyonidae
Bassariscus
astutus
subsp.
saxicola
Merriam, 1897
Bassariscus saxicola
cacomixtle
norteño
endémica
A
(Saussure, 1860)
Bassaris sumichrasti,
Jentinkia sumichrasti
cacomixtle,
cacomixtle
tropical, tejón
Merriam, 1901
Nasua nelsoni, Nasua
thersites
tejón de Cozumel
(Schreber, 1774)
Lemur flavus
marta, martucha,
mico de noche
Merriam, 1898
Procyon insularis,
Procyon insularis
insularis, Procyon
insularis vicinus
mapache,
mapache de Islas
Marías, mapache
de Tres Marías
endémica
P
mapache de
Cozumel
endémica
P
Procyonidae
Bassariscus
sumichrasti
Procyonidae
Nasua
narica
Procyonidae
Potos
subsp.
nelsoni
flavus
Procyonidae
Procyon
lotor
Procyonidae
Procyon
pygmaeus
Sciuridae
Ammospermophil
us
leucurus
Sciuridae
Callospermophilu
madrensis
subsp.
insularis
Merriam, 1901
subsp.
insularis
Pr
endémica
A
Pr
E.W. Nelson &
Goldman, 1909
Ammospermophilus
insularis, Citellus
insularis, Citellus
leucurus insularis
ardilla, ardilla
antílope, ardilla
terrestre, juancito,
ardilla antilope de
Espíritu Santo
endémica
A
(Merriam, 1901)
Citellus madrensis,
ardilla, ardilla
endémica
Pr
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
98/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
(
s
)
Spermophilus
madrensis
arborícola, ardillón
de Sierra Madre,
chalote jolino
Arctomys ludoviciana
ardilla terrestre,
perrito de las
praderas, perrito
de las praderas de
cola negra, perro
llanero, perro
llanero cola negra,
perro llanero
norteño
Sciuridae
Cynomys
ludovicianus
(Ord, 1815)
Sciuridae
Cynomys
mexicanus
Merriam, 1892
Sciuridae
Glaucomys
volans
(Linnaeus, 1758)
Mus volans
(J.A. Allen, 1889)
Tamias merriami
Sciuridae
Neotamias
merriami
Sciuridae
Sciurus
aberti
subsp.
subsp.
barberi
J.A. Allen, 1904
Sciuridae
Sciurus
aberti
Sciuridae
Sciurus
arizonensis
Coues, 1867
Sciuridae
Sciurus
griseus
Ord, 1818
durangi
perrito de las
praderas, perro
llanero, perro
llanero mexicano,
tuza
Thomas, 1893
Sciurus durangi,
Sciurus aberti
phaeurus
Sciurus fossor
P
endémica
ardilla planeadora,
ardilla voladora,
ardilla voladora
del sur
P
A
chimoco
Pr
ardilla de Albert
endémica
Pr
ardilla de Albert
endémica
Pr
ardilla, ardilla de
Arizona, ardilla
gris
A
ardilla, ardilla gris
A
Sciuridae
Sciurus
oculatus
Peters, 1863
ardilla, ardilla
arborícola, ardilla
de Peter
Sciuridae
Sciurus
variegatoides
Ogilby, 1839
ardilla, ardilla
arborícola, ardilla
jaspeada, ardilla
orejona
Sciuridae
Tamiasciurus
mearnsi
(Townsend, 1897)
Sciurus douglasi
mearnsi, Sciurus
hudsonius mearnsi,
Sciurus mearnsi
ardilla arborícola,
ardilla de San
Pedro Mártir,
ardilla roja
endémica
A
Sciuridae
Xerospermophilus
spilosoma
(Merriam, 1893)
Citellus perotensis,
Spermophilus
perotensis,
Xerospermophilus
perotensis
ardilla, ardilla
terrestre del
Perote, ardillón de
Perote, moto
endémica
A
Soricidae
Cryptotis
alticola
(Merriam, 1895)
Blarina alticola,
Cryptotis euryrhynchis
musaraña
endémica
Pr
Soricidae
Cryptotis
goldmani
(Merriam, 1895)
Blarina fossor, Blarina
mexicana goldmani,
Blarina mexicana
machetes, Cryptotis
fossor, Cryptotis
guerrerensis
musaraña,
musaraña orejillas
de Goldman
endémica
Pr
Soricidae
Cryptotis
magnus
(Merriam, 1895)
Blarina magna
musaraña,
musaraña orejillas
mayor
endémica
Pr
Soricidae
Cryptotis
mayensis
(Merriam, 1901)
Blarina mayensis,
Blarina mexicana,
Cryptotis micrura
musaraña,
musaraña orejillas
parda
Soricidae
Cryptotis
nelsoni
(Merriam, 1895)
Blarina nelsoni
musaraña
endémica
Pr
(Merriam, 1895)
Blarina obscura,
Cryptotis mexicana
madrea
musaraña
endémica
Pr
(Merriam, 1895)
Blarina soricina,
Cryptotis soricina
musaraña orejillas
mínima
endémica
Pr
endémica
Pr
subsp.
perotensis
endémica
Pr
Pr
Pr
Soricidae
Cryptotis
obscurus
Soricidae
Cryptotis
parvus
Soricidae
Cryptotis
peregrina
(Merriam, 1895)
Blarina mexicana
peregrina
musaraña
Soricidae
Cryptotis
tropicalis
(Merriam, 1895)
Blarina micrura,
Blarina tropicalis,
Corsira tropicalis,
Cryptotis parva
tropicalis
musaraña orejillas
mínima
Soricidae
Megasorex
gigas
(Merriam, 1897)
Notiosorex gigas
musaraña,
musaraña
desértica sureña
Soricidae
Notiosorex
crawfordi
(Coues, 1877)
Sorex crawfordi
musaraña,
musaraña
desértica norteña
Soricidae
Notiosorex
evotis
(Coues, 1877)
Sorex evotis
musaraña
endémica
A
Soricidae
Notiosorex
villai
Carraway &
Timm, 2000
musaraña
endémica
A
Soricidae
Sorex
arizonae
Diersing &
Hoffmeister, 1977
musaraña,
musaraña de
Arizona
Soricidae
Sorex
macrodon
Merriam, 1895
musaraña,
musaraña
dientuda
endémica
A
Soricidae
Sorex
milleri
Jackson, 1947
musaraña,
musaraña de
Sierra del Carmen
endémica
Pr
Soricidae
Sorex
monticola
Merriam, 1890
Sorex obscurus
musaraña,
musaraña oscura
Sorex californicus
juncensis, Sorex
juncensis
musaraña
adornada
endémica
A
subsp.
soricinus
Pr
endémica
A
A
P
A
Soricidae
Sorex
ornatus
subsp.
juncensis
E.W. Nelson &
Goldman, 1909
Soricidae
Sorex
ornatus
subsp.
ornatus
Merriam, 1895
Sorex oreinus, Sorex
orinomus
musaraña
adornada
endémica
A
Soricidae
Sorex
salvini
subsp.
cristobalensis
Jackson, 1925
Sorex godmani, Sorex
saussurei
cristobalensis, Sorex
saussurei godmani
musaraña de
Saussure
endémica
A
Soricidae
Sorex
salvini
subsp.
oaxacae
Jackson, 1925
Sorex saussurei
oaxacae
musaraña de
Saussure
endémica
A
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGff…
99/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
Soricidae
Sorex
salvini
Soricidae
Sorex
sclateri
Soricidae
Sorex
stizodon
Soricidae
Sorex
veraepacis
subsp.
Soricidae
Sorex
veraepacis
subsp.
Talpidae
Scalopus
aquaticus
Talpidae
Scapanus
latimanus
Talpidae
Scapanus
subsp.
subsp.
musaraña de
Saussure
endémica
Pr
Merriam, 1897
musaraña,
musaraña de
Tumbalá
endémica
A
Merriam, 1895
musaraña,
musaraña de San
Cristóbal
endémica
A
chiapensis
Jackson, 1925
musaraña de
Verapaz
A
mutabilis
Merriam, 1898
Sorex saussurei
mutabilis
musaraña de
Verapaz
A
(Linnaeus, 1758)
Sorex aquaticus
topo, topo
occidental
P
J.A. Allen, 1893
Scapanus anthonyi
topo pata ancha
P
(Bachman, 1842)
Scalopus latimanus
topo, topo pata
ancha
A
(Gill, 1865)
Elasmognathus
bairdii,
Elasmognathus dowii,
Tapirella bairdii
anteburro, danta,
tapir, tapir
centroamericano
P
veraecrucis
anthonyi
latimanus
Jackson, 1925
Sorex saussurei
veraecrucis, Sorex
veraecrucis
Tapiridae
Tapirus
bairdii
Tayassuidae
Tayassu
pecari
subsp.
ringens
Merriam, 1901
Dicotyles labiatus,
Tayassu albirostris
ringens
pecarí de labios
blancos
P
Thyropteridae
Thyroptera
tricolor
subsp.
albiventer
(Tomes, 1856)
Hyonycteris
albiventer, Thyroptera
albiventer, Thyroptera
bicolor, Thyroptera
tricolor albigula
murciélago
discóforo pecho
blanco
Pr
Trichechidae
Trichechus
manatus
Linnaeus, 1758
manatí, manatí del
Caribe
P
Ursidae
Ursus
americanus
Pallas, 1780
cuetlachtli (Yutonahua), ohí (Yutonahua), oso
negro, oso negro
americano
P
Ursidae
Ursus
americanus
subsp.
Merriam, 1904
Euarctos americanus
amblyceps, Ursus
amblyceps
oso negro
Pr
Ord, 1815
Ursus arctos
californicus, Ursus
arctos nelsoni, Ursus
horribilis, Ursus
kennerleyi, Ursus
magister, Ursus
nelsoni
oso grizzly, oso
pardo
E
Ursidae
Ursus
arctos
Vespertilionidae
Euderma
maculatum
(J.A. Allen, 1891)
Euderma maculata,
Histiotus maculatus
murciélago,
murciélago pinto
Pr
Vespertilionidae
Lasionycteris
noctivagans
(LeConte, 1831)
Scotophilus
noctivagans,
Vespertilio
noctivagans
murciélago,
murciélago pelo
plateado
Pr
(É. Geoffroy St.Hilaire, 1806)
Myotis argentatus,
Vespertilio
aenobarbus,
Vespertilio albescens,
Vespertilio arsinoë,
Vespertilio isidore,
Vespertilio
leucogaster
miotis
escarchado,
murciélago
Pr
(H. Allen, 1864)
murciélago de
oreja larga
Pr
LaVal, 1973
miotis de Jalisco,
miotis negro,
murciélago
Vespertilionidae
Myotis
albescens
Vespertilionidae
Myotis
evotis
Vespertilionidae
Myotis
nigricans
Vespertilionidae
Myotis
planiceps
subsp.
eremicus pobl.
Sierra El Burro,
Coahuila
subsp.
subsp.
horribilis
evotis
carteri
Myotis carteri
endémica
Pr
R.H. Baker, 1955
miotis cabeza
plana, murciélago
miotis pescador,
murciélago
endémica
P
P
Vespertilionidae
Myotis
vivesi
Menegaux, 1901
Vespertilionidae
Rhogeessa
genowaysi
R.J. Baker, 1984
murciélago,
murciélago
amarillo de
Genoways
endémica
A
Vespertilionidae
Rhogeessa
mira
LaVal, 1973
murciélago,
murciélago
amarillo de
Infiernillo
endémica
Pr
Ziphiidae
Berardius
bairdii
Stejneger, 1883
ballena picuda,
zífido de Baird,
zifio
Pr
Ziphiidae
Mesoplodon
densirostris
(Blainville, 1817)
ballena picuda de
Blainville,
mesoplodonte,
zifio de rostro
denso
Pr
Ziphiidae
Mesoplodon
europaeus
(Gervais, 1855)
mesoplodonte
antillano, zifio de
Gervais, zifio de
las Antillas
Pr
Ziphiidae
Mesoplodon
ginkgodens
Nishiwaki &
Kamiya, 1958
ballena picuda
japonesa,
mesoplodonte
japonés, zifio
japonés
Pr
Ziphiidae
Mesoplodon
peruvianus
Reyes, Mead &
Van Waerebeek,
1991
ballena picuda
pigmea,
mesoplodonte
pigmeo, zifio
pigmeo
Pr
Ziphiidae
Ziphius
cavirostris
G. Cuvier, 1823
ballena picuda de
Cuvier, zífido, zifio
Pr
Pizonyx vivesi
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGf…
100/101
19/2/2020
DOF - Diario Oficial de la Federación
de Cuvier
TRANSITORIO
ÚNICO.- La Presente modificación a la Norma Oficial Mexicana entrará en vigor a los sesenta días naturales posteriores al de
su publicación en el Diario Oficial de la Federación.
Ciudad de México, a los veintinueve días del mes de octubre de dos mil diecinueve.- El Subsecretario de Fomento y
Normatividad Ambiental de la Secretaría de Medio Ambiente y Recursos Naturales y Presidente del Comité Consultivo Nacional
de Normalización de Medio Ambiente y Recursos Naturales, Julio César Jesús Trujillo Segura.- Rúbrica.
https://www.dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5578808&fecha=14/11/2019&fbclid=IwAR0Ci6yntgMh_GVY2vBATaLIpFSCHnb3rf7B4L_TKYGf…
101/101