Enjoying your free trial? Only 9 days left! Upgrade Now
Brand-New
Dashboard lnterface
ln the Making
We are proud to announce that we are developing a fresh new dashboard interface to improve user experience.
We invite you to preview our new dashboard and have a try. Some features will become unavailable, but they will be added in the future.
Don't hesitate to try it out as it's easy to switch back to the interface you're used to.
No, try later
Go to new dashboard
Published on Mar 16,2022
Like
Share
Download
Create a Flipbook Now
Read more
Published on Mar 16,2022
TYT Matematik-1 Silver Serisi Read More
Home Explore TYT Matematik-1 Silver Serisi
Publications:
Followers:
Follow
Publications
Read Text Version
More from Murat TASIM
P:01

VİDEO

ÇÖZÜM

DİJİTAL

KÜTÜPHANE

Akıllı

Tahta

Uyumlu

TAMAMI

GÜNCEL

ÖSYM

%100 SORULARI

Müfredata

TAM uyumlu

TAM K O NU AN L ATIMLI

Ko laydan zora testler

“Enerjinizi bilgiye çevirin”

F A S İ K Ü L EĞİTİM SE Tİ

TYT MAT

EMATİK1

FASİ

KÜL EĞİTİM SETİ

FA Sİ K ÜL EĞİTİM SETİ

TANDEM YAYINLARI

Merkez Mah. Fatih Cad. No: 71 Halkalı - Küçükçekmece - İSTANBUL

Tel: 0212 696 99 99 Belgeç: 0212 696 46 46

www.kitapbende.com

TANDEM YAYINLARI

P:02

Temel Kavramlar - 1

1. ÜNİTE

FASİKÜL 1

1 MATEMATİK

Rakam

Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere denir.

{0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}

Sayı Kümeleri

Doğal Sayılar (N)

N = {0, 1, 2, 3, ... }

 En küçük doğal sayı sıfırdır.

 Negatif doğal sayı yoktur.

Sayma Sayılar (N+)

N+ = {1, 2, 3, ... }

 En küçük sayma sayısı bir (1) dir.

 Sayma sayıları doğal sayıların alt kümesidir. (N+ Ì N)

Tam Sayılar (Z)

Z = {... , – 3, – 2, – 1, 0, 1, 2, 3, ...}

Tam sayılar üçe ayrılır.

Z = Z– È {0} È Z+

Z+ = {1, 2, ... } (Pozitif tam sayılar)

Z– = {... , – 2, – 1} (Negatif tam sayılar)

 Sıfırın işareti yoktur. Yani pozitif ya da negatif değildir.

 Tam sayılar doğal sayıları kapsar. (N Ì Z)

ÖRNEK: 1

a ve b iki rakamdır.

a + b = 10

olduğuna göre, a.b çarpımının alabileceği en büyük ve

en küçük değer kaçtır?

ÖRNEK: 2

m ve n sayma sayılardır.

m.n = 14

olduğuna göre, m + n nin alabileceği en büyük değer en

küçük değerden kaç fazladır?

AKLINDA OLSUN

O Rakamlarda 0 (sıfır) unutulmamalıdır.

O Toplamları sabit olan iki sayının çarpımında

değerler birbirine yaklaştıkça çarpım büyür.

O Çarpımları sabit olan iki pozitif sayının toplamında değerler birbirinden uzaklaştıkça

toplam büyür. ÖRNEK: 3

m, n ve p birbirinden farklı birer negatif tam sayıdır.

4m + 5n + 3p

toplamının en büyük değeri kaçtır?

A) – 26 B) – 25 C) – 23 D) – 22 E) – 21

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:03

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

MATEMATİK 2 PRATİK BİLGİ

O Bir kesirli sayının veya ifadenin paydası sıfır

olamaz.

O Rasyonel sayılar tam sayıları, doğal sayıları ve

sayma sayılarını kapsar.

O Bir başka deyişle her tam sayı rasyoneldir.

Ancak her rasyonel sayı tam sayı değildir.

(Z Ì Q)

Rasyonel Sayılar (Q)

Q = { a\\B | a, b birer tam sayı ve b ¹ 0 }

Örneğin

1\\Ş, – 2\\ß, 5, 0 ... gibi sayılar rasyoneldir.

Reel Sayılar (R)

Rasyonel veya irrasyonel olan bütün sayılara reel sayılar denir.

Reel sayılar bundan önce anlattığımız bütün sayı kümelerini

kapsar.

N+ Ì N Ì Z Ì Q Ì R ve Qı Ì R dir.

Bir başka gösterim ile













ÖRNEK: 4

x ve y tam sayılardır.

x + 4\\Y = 4

olduğuna göre, x.y çarpımı kaç farklı değer alabilir?

ÖRNEK: 5

a ve b irrasyonel sayılar olmak üzere,

I. a + b toplamı irrasyonel sayıdır.

II. a.b çarpımı irrasyonel sayıdır.

III. a2 + b2 rasyonel sayıdır.

IV. a\\B irrasyonel sayıdır.

V. a – b rasyonel sayıdır.

ifadelerinden kaç tanesi doğru olabilir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

İrrasyonel Sayılar (Qı

)

a ve b tam sayı olmak üzere, a\\B şeklinde yazılamayan sayılardır.

Örneğin,

ñ2, ñ5 gibi kök dışına çıkmayan sayılar irrasyoneldir.

Örneğin,

ã veya e gibi özel sayılar irrasyoneldir.

Çözüm

Çözüm

P:04

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

3 MATEMATİK

ÖRNEK: 6

a ve b reel sayılardır.

a + b = 9

olduğuna göre, a.b nin en büyük değeri kaçtır?

İşlem Önceliği

1. Parantez içi

2. Üslü ifadeler

3. Çarpma veya bölme

4. Toplama veya çıkarma

ÖRNEK: 7 / 2018 TYT

I. –2 2

II. 2 –2

III. –2 –2

ifadelerindeki boş kutuların içine toplama (+), çıkarma (–)

ve çarpma ( ) sembolleri hangi sırayla yerleştirilirse üç

işlemin sonucu da aynı sayıya eşit olur?

I II III

A) + –

B) – +

C) – +

D) + –

E) – +

ÖRNEK: 8 / 2019 TYT

Aşağıdaki kutuların içine 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sayıları her kutuya farklı bir sayı gelecek şekilde yerleştirildiğinde tüm eşitlikler sağlanmaktadır.

C : C = 4

C C = 4

C – C = 4

C + C = A

Buna göre, A sayısı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

ÖRNEK: 9

#, ! ve $

sıfırdan ve birbirinden farklı rakamları göstermek üzere,

3# – !

$ + !

ifadesinin alabileceği en büyük değer kaçtır?

A) 27 B) Å/

è C) 13 D) Æ/

é E) Ä/

é

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:05

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

MATEMATİK 4

Pozitif ve Negatif Sayılar

Sıfırdan büyük olan sayılara pozitif, sıfırdan küçük olan sayılara negatif sayılar denir. BENDEN UYARMASI

Pozitif sayıların bütün kuvvetleri pozitiftir. Ancak negatif sayıların çift sayı kuvvetleri pozitif olurken tek

sayı kuvvetleri negatiftir.

(Her yerde bulamazsın!)

O x2, y4, z6 ... gibi kuvveti çift olan sıfırdan farklı

ifadeler her zaman pozitiftir.

O (–) x (+) = – (–) x (–) = + (+) x (+) = +

O (+) + (+) = + (–) + (–) = – (–) + (+) = ?

sonucu sayıların büyüklüğüne göre değişir.

ÖRNEK: 10

b < a < 0 < c

olduğuna göre,

I. a – b + c > 0

II. a.b – c < 0

III. a.b.c > 0

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

ÖRNEK: 11

a6 .b3 .c7 > 0

a.b.c10 < 0

a5 .b.c9 > 0

olduğuna göre; a, b ve c nin işaretleri sırasıyla nedir?

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

x < 0 < y olmak üzere,

I. y – x– 1

II. x2 + y– 1

III. (x .y)– 1

ifadelerinden hangilerinin değeri negatiftir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:06

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

5 MATEMATİK

Çift sayılar kümesi (Ç)

Ç = {... , – 2, 0, 2, ... , 2a , ...}

 T ± T = Ç

 T ± Ç = T

Â Ç ± T = T

Â Ç ± Ç = Ç

 T.Ç = Ç

 Ç.Ç = Ç

 T.T = T

 Tn = T (n doğal sayı)

 Çn = Ç (n pozitif tam sayı) BENDEN UYARMASI

O Birkaç tam sayının çarpımı tek sayı ise sayıların her biri tektir.

O Birkaç tam sayının çarpımı çift sayı ise sayılardan en az biri çift olmalıdır.

(Her yerde bulamazsın!)

O 2x, 4y, 6z ... gibi içinde çift sayı barındıran çarpımları sonucu kesinlikle çifttir. (x, y, z tam sayı olmak üzere)

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

x, y ve z birer tam sayı olmak üzere,

• x .y çarpımının çift sayı

• x + z toplamının tek sayı

• y + z toplamının tek sayı

olduğu biliniyor.

Buna göre,

I. x tek sayıdır.

II. y çift sayıdır.

III. z tek sayıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 13

x tek, y, z ve k çift sayılar olmak üzere,

I. x + yz + zk

II. x + yz + k2

III. xyz + yzk

ifadelerinden hangilerinin değeri daima tek sayıdır?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

ÖRNEK: 14

a, b ve c birer tam sayıdır.

a2 – b – a

10 = c – 2

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) ab çift sayıdır. B) ba çift sayıdır.

C) a.b tek sayıdır. D) a + c çift sayıdır.

E) b çift sayıdır.

Tek - Çift Sayılar

a bir tam sayı olmak üzere,

Tek sayılar kümesi (T)

T = {... , – 3, – 1, 1, 3, ... , (2a – 1), ...}

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:07

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

MATEMATİK 6

ÖRNEK: 19 / 2021 TYT

Bir apartmanın ardışık numaralı her iki katı arasında eşit sayıda merdiven basamağı bulunmaktadır. Bu apartmanın farklı

katlarında oturan Arif, Berk ve Can’ın oturdukları katlarla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• Arif’in oturduğu kat ile Berk’in oturduğu kat arasındaki

toplam basamak sayısı tektir.

• Berk’in oturduğu kat ile Can’ın oturduğu kat arasındaki

toplam basamak sayısı çifttir.

Buna göre Arif, Berk ve Can’ın oturdukları katların numaraları aşağıdakilerden hangisi olabilir?

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

x\\Y, x – y ve x sayıları küçükten büyüğe doğru sıralanmış

ardışık üç çift tam sayıdır.

Buna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

ÖRNEK: 16 / 2018 TYT

a, b, ve c pozitif tam sayıları için,

a.(b + c)

ifadesi bir tek sayıya eşittir.

Buna göre,

I. ab + c

II. bc + a

III. ca + b

ifadelerinden hangileri her zaman tek sayıya eşittir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 17

a ve b birer tam sayıdır.

6a + 4b = b2

olduğuna göre,

I. a – 2b tektir.

II. a.b

2 çifttir.

III. a2 + b2

4 tektir.

ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

D) I ve II E) I ve III

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Arif Berk Can

A) 3 4 5

B) 4 6 3

C) 5 7 6

D) 6 3 4

E) 8 5 7

P:08

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

7 MATEMATİK

ÖRNEK: 23

a, b ve (ab + a – b) birer rakamdır.

Buna göre, a + b toplamının alabileceği kaç farklı değer

vardır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

ÖRNEK: 22

x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere kenar uzunlukları

(x + 4)  cm ve (y – 1) cm olan aşağıdaki dikdörtgen verilmiştir.

Dikdörtgenin alanı 37 cm2 olduğuna göre, x.y çarpımı

kaçtır?

A) 33 B) 36 C) 66 D) 72 E) 84





ÖRNEK: 20 / ÖSYM

Rasyonel sayılar kümesinde bildiğimiz toplama ve çarpma işlemleri tanımlanıyor.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin hem toplama hem

de çarpma işlemine göre tersi bir tam sayıdır?

A) 2\\ß B) –1 C) – 1\\Ş D) 0 E) 2

ÖSYM

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

a\\á, b\\A ve a\\ß küçükten büyüğe doğru sıralanmış ardışık üç

tam sayıdır.

Buna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 60 B) 70 C) 75 D) 80 E) 90

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:09

FASİKÜL 1

Temel Kavramlar - 1

MATEMATİK 8

ÖRNEK: 26

x, y ve z doğal sayılar olmak üzere,

x .y. z = 420

eşitliğinde x sayısı 4 azaltıldığında sonuç 140, y sayısı 3 artırıldığında sonuç 600 olmaktadır.

Buna göre, x + y + z toplamı kaçtır?

A) 23 B) 24 C) 25 D) 33 E) 39

ÖRNEK: 27

Aşağıdaki şekilde dairelerin içine karşılıklı oklarla gösterilen

sayıların çarpımları eşit olacak şekilde pozitif tam sayılar yazılacaktır.





Her dairedeki sayı farklı ve bu sayılar 30 dan küçük 4  den büyük olacaktır.

Buna göre, dairelerin içine yazılacak sayılardan en büyük

ikisi ile en küçük ikisinin toplamı kaçtır?

A) 40 B) 43 C) 45 D) 55 E) 57

ÖRNEK: 24

a ve b birer tam sayı olmak üzere,

I. a2 – ab – b2

II. a\\B + b\\A

III. ab + ba – ab

ifadelerinden hangilerinin sonucu her zaman bir tam sayıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

ÖRNEK: 25

Gizem

Gizem dört işlemin öncelik sıralamasını

toplama (+), çıkarma (–), bölme (÷) ve

çarpma (x) şeklinde biliyor.

Ezgi

Ezgi ise bu sıralamayı çarpma (x), bölme (÷), çıkarma (–) ve toplama (+) şeklinde biliyor.

Buna göre,

2 + 1 – 6 ÷ 3 x 4

işlemini Gizem ve Ezgi yaptığında buldukları sonuçların

toplamı kaç olur?

A) – Ë/è B) – 3\\Ş C) 0 D) 3\\Ş E) Ë/è

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:10

9 MATEMATİK

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1. a ve b doğal sayılardır.

a + b = 13

olduğuna göre, a.b çarpımının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) –42 B) –12 C) 0 D) 12 E) 13

4.

Esra’nın yukarıdaki gibi 10 farklı şekilde çıkartması vardır. Esra, kardeşi Emre’ye bu çıkartmalardan istediği kadar alabileceğini söylüyor.

Kardeşi çıkartmaları aldığında Esra’nın çıkartma sayısı bir doğal sayı olduğuna göre, Emre kaç farklı sayıda çıkartma almış olabilir?

A) 1 B) 5 C) 9 D) 10 E) 11

3. a ve b birer rakam olmak üzere,

a(a – 1) = b(b – 1)

olduğuna göre, a + b toplamının alabileceği kaç farklı değer vardır?

A) 1 B) 2 C) 10 D) 11 E) 12

6. Aşağıdakilerden hangisi bir rasyonel sayıdır?

A) ñ2 + 1 B) 2ñ2 – 1 C) 1/»

D) ñ2

ñ2 + 1 E) 2ñ2 – 2

3ñ2 – 3

2. a, b ve c negatif tam sayılardır.

5a = 4b

3a = 7c

olduğuna göre, a, b ve c nin alabilecekleri en büyük

değerler için a – b + c işleminin sonucu kaçtır?

A) –7 B) –5 C) 0 D) 5 E) 7

5. m ve n birer rakamdır.

x = m + n

y = m – n

olduğuna göre, x + y toplamının alabileceği kaç farklı değer vardır?

A) 18 B) 19 C) 27 D) 36 E) 10

P:11

MATEMATİK 10

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1-C 2-B 3-D 4-E 5-E 6-E 7-E 8-A 9-B 10-B

7. Aşağıdaki ifadelerden hangileri rasyonel sayıdır?

I. ñ3.ñ5

ò15 + ó135

II. ñ8 – ñ2

ò18 + ò50

III. (ñ5 – 2)(2 + ñ5)

ñ3.(ñ3 – ó108)

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I ve III E) I, II ve III

9. K = 7m – 8n

olmak üzere; m sayısı 2 artırılıp, n sayısı 5 azaltılıyor.

Buna göre, K sayısı nasıl değişir?

A) 26 azalır B) 54 artar C) 51 artar

D) 14 azalır E) 28 artar

8. I. Q È Qı = R

II. N+ = Z+

III. N È Z = Q

IV. R Ò N = N

V. N Ì N+

Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) I, II ve IV B) II, IV ve V C) I, II ve III

D) I, II, IV ve V E) I, II, III, IV ve V

10. x, y ve z tam sayılar olmak üzere,

(x + y)ñ5 – (z – 2y)ñ6 + (x – z – 3)ñ8

ifadesi bir rasyonel sayı belirtmektedir.

Buna göre,

3x + y. z

işleminin sonucu kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

P:12

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 1

3. I. 1

ñ2 + 1

– ñ2 + 3

II. ã

III. 1\\ß

IV. 5

ò–3

V. 1

4

ñ4

Yukarıdaki sayılardan kaç tanesi irrasyonel sayıdır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1. a bir rakamdır.

n = 5a + a

eşitliğini sağlayan n sayısı üç basamaklı bir doğal sayıdır.

Buna göre,

I. a + n tektir.

II. a.n çifttir.

III. n nin alabileceği farklı değerlerin toplamı 757 tür.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. a < b < 0 < c olduğuna göre,

I. (a + b)2 + c4

II. (a – b)6 + (c – a)8

III. a.b.c

IV. (a + b + c)2

V. c – b + a

ifadelerinden kaç tanesi sıfıra eşit olabilir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2. [(n + 1)!]

2

+ (n!)2

[(n + 1)!]

2

– (n!)2 = ¿/

ú

olduğuna göre, n kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15

5. x15 .y9 . z > 0

x22 .y5 . z17 < 0

x .y. z18 < 0

olduğuna göre, x, y ve z nin işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) –, –, – B) +, +, + C) –, +, –

D) +, –, + E) +, –, –

6. m ve n birer rakamdır.

m2 + m = n2 + n

olduğuna göre, m + n toplamının alabileceği en büyük değer en küçük değerden kaç fazladır?

A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18

1-E 2-B 3-C 4-B 5-C 6-E

P:13

MATEMATİK 12

Sınav Tadında FASİKÜL 1

1. Aşağıda verilen 3 x 3 lük tabloya 9 tane doğal sayı yerleştiriliyor.

Her satırda bulunan sayıların çarpımı o satırın sağında

bulunan kutuya, her sütunda bulunan sayıların toplamı

da o sütunun altında bulunan kutuya yazılıyor.

Örneğin,

4 3 8 96

6 9 7 378

5 2 1 10

15 14 16

Buna göre,

6 4 72

m n 90

8 mn 10 p

19 k 22

tablosunda yazılan değerler için p\\K + m + n işleminin sonucu kaçtır?

A) 71 B) 73 C) 59 D) 67 E) 61

2. a ve b tam sayı olmak üzere;

a – b

tek sayı olduğuna göre,

I. a tek ise b çifttir.

II. a ve b tektir.

III. a + b + a.b tektir.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

3.

Bir oyun makinesinin içinde 1 den 20 ye kadar numaralandırılmış 20 tane top vardır. Bu makine asal, tek ve çift

sayıları sırasıyla ayırarak üç farklı kutuya atmaktadır.

A : Asal sayı yazılı topların numaraları toplamı

T : Tek sayı yazılı topların numaraları toplamı

Ç : Çift sayı yazılı topların numaraları toplamı

Buna göre,

I. A, T ve Ç arasında en büyük Ç, en küçük T dir.

II. A, T ve Ç üçü de 11 in tam katıdır.

III. Ç, A dan 31 fazladır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Asal

Sayılar

Tek

Sayılar

Çift

Sayılar

1-A 2-D 3-C 4-C

4.

• Yukarıda verilen iki sıradan 1. sinde n tane üçgen,

2. sinde n tane daire vardır.

• Üçgenlerin içine soldan sağa artacak biçimde tek

sayma sayılar yazılmıştır.

• Dairelerin içine ise soldan sağa artacak biçimde çift

sayma sayılar yazılmıştır.

• Her bir üçgenin altında birer daire vardır.

K, L, M, N, P ve T bulundukları daire veya üçgenin

numaraları olduğuna göre,

K – L – M + N + P – T

işleminin sonucu kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5





  

  

P:14

FASİKÜL 1

13 MATEMATİK

Temel Kavramlar - 2

Asal Sayılar

Bir ve kendisinden başka pozitif tam böleni olmayan 1 den

büyük tam sayılara asal sayı denir.

{2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, . . .}

 En küçük asal sayı 2 dir.

 2’den başka çift asal sayı yoktur.

 Asal sayılar belli bir düzene göre ilerlemezler. 100 e kadar

olan asal sayıları bilmek çok faydalıdır. BENDEN UYARMASI

İki veya daha fazla pozitif tam sayının çarpımı asal

bir sayıya eşit ise bu sayılardan biri bu asal sayıya

ve diğerleri bire (1) eşittir.

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 2

I. 1, asal sayı değildir.

II. Ardışık iki pozitif tam sayı aralarında asaldır.

III. Ardışık iki çift pozitif tam sayı aralarında asal değildir.

IV. 1 ile bütün pozitif tam sayılar aralarında asaldır.

V. Ardışık iki tek pozitif tam sayı aralarında asaldır.

Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 1 / 2018 AYT

x, y ve z birbirinden farklı birer asal sayı olmak üzere,

x(z – y) = 18

y(z – x) = 40

eşitlikleri veriliyor.

Buna göre, x + y + z toplamı kaçtır?

A) 17 B) 19 C) 21 D) 23 E) 25

Aralarında Asal Sayılar

İki veya daha fazla pozitif tam sayı için 1’den başka ortak böleni yoksa bu sayılar aralarında asaldır.

 2 ve 3 aralarında asaldır.

 1 ve 6 aralarında asaldır.

 4 ve 9 aralarında asaldır.

7 ve 49 aralarında asal değildir. Çünkü ikisi de 7 ye bölünür. BENDEN UYARMASI

1 ile bütün pozitif tam sayılar aralarında asaldır.

Önemli

O İki sayının aralarında asal olması için sayılardan

herhangi birinin asal olması gerekmez.

O Üç sayı aralarında asal olması için üçünü aynı

anda 1’den başka bölen sayı olmaması gerekir.

Yani sayılara ikişerli olarak bakılmaz.

Örnek

3, 6, 8 aralarında asaldır.

P:15

FASİKÜL 1

MATEMATİK 14

Temel Kavramlar - 2

Çözüm

ÖRNEK: 4

m ve n doğal sayıdır.

m2 = n2 + 29

olduğuna göre, m.n çarpımı kaçtır?

PRATİK BİLGİ

a ile b ve c ile d aralarında asal olmak üzere,

a\\B = c\\D ise a = c ve b = d olur.

ÖRNEK: 7

3a – 1 ile 4b + 2 aralarında asal sayılardır.

3a – 1

4b + 2 = Ë/

è

olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

a, b ve c asal sayılar olmak üzere,

ab + ac = 4a2 + 8

olduğuna göre, a.b.c çarpımı kaçtır?

A) 30 B) 42 C) 66 D) 70 E) 78

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

p bir asal sayı ve n bir doğal sayı olmak üzere,

p.n = 3p

eşitliği sağlanıyor.

Buna göre, p + n toplamı kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 3

a ve b asal sayılar ve a > 13 tür.

4a + 3 = b

olduğuna göre, a + b nin 150 den büyük olan en küçük değeri kaçtır?

A) 168 B) 138 C) 158 D) 178 E) 148

P:16

FASİKÜL 1

15 MATEMATİK

Temel Kavramlar - 2

Çözüm

ÖRNEK: 8

m ve n aralarında asal iki pozitif tam sayıdır.

5(2m + n) = 9(4m – 3n)

olduğuna göre, m + n toplamının değeri kaçtır?

A) 15 B) 19 C) 23 D) 29 E) 39

Çözüm

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

2011 – 2010 + 2009 – . . . + 3 – 2 + 1

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1004 B) 1008 C) 1000

D) 1006 E) 1002

Ardışık Sayılar

Ardışık tam sayılar:

{..., – 3, – 2, – 1, 0, 1, 2, ...}

Ardışık çift sayılar:

{..., – 4, – 2, 0, 2, ..., 2n, ...}

Ardışık tek sayılar:

{..., – 3, – 1, 1, 3, ... , (2n – 1), ...}

Ardışık Sayıların Terim Sayısı ve Toplamı

Terim sayısı = (Son Terim) – (İlk Terim)

Artış miktarı + 1

Toplamı = (Terim sayısı).( İlk Terim + Son Terim

2 )

 1 + 2 + 3 + . . . + n = n.(n + 1)

2

 1 + 3 + 5 + . . . + (2n – 1) = n2

 2 + 4 + 6 + . . . + 2n = n.(n + 1)

Çözüm

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

p ve q asal sayılarının arasındaki fark 4 ise (p, q) ikilisine bir

“kuzen asal çifti” denir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir kuzen asal çiftin

toplamı olamaz?

A) 18 B) 30 C) 42 D) 66 E) 78

Çözüm

ÖRNEK: 10

A = 1 + 2 + 3 + . . . + 20

B = 1 + 3 + 5 + . . . + 19

C = 2 + 4 + 6 + . . . + 20

D = 5 + 8 + 11 + . . . + 32

olduğuna göre; A, B, C ve D değerlerini bulunuz.

P:17

FASİKÜL 1

MATEMATİK 16

Faktöriyel

1’den n’ye kadar olan tam sayıların çarpımına n faktöriyel denir ve n! şeklinde gösterilir.

n! = n.(n – 1).(n – 2). . . . .2.1

 0! = 1

 1! = 1

 2! = 2.1

 3! = 3.2.1

 4! = 4.3.2.1 BENDEN UYARMASI

0 ve 1 hariç diğer doğal sayıların faktöriyeli çift sayıdır.

O 4! = 4.3! = 4.3.2!

O 5! = 5.4! = 5.4.3!

O n! = n.(n – 1)! = n.(n – 1).(n – 2)!

ÖRNEK: 13

(n + 1)!

(n – 1)! = 56

olduğuna göre, n kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

İki basamaklı a ve b pozitif tam sayıları için,

a!

b! = 132

olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Bir sokakta, yolun üst tarafındaki evler ardışık tek sayılarla, alt

tarafındakiler ise ardışık çift sayılarla numaralandırılmıştır. Numaralar soldan sağa doğru artmaktadır.

 

 

 





A ve B evlerinin numaraları için A – B = 15 olduğuna göre, C ve D evlerinin numaraları için C – D farkı kaçtır?

A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17

Temel Kavramlar - 2

P:18

FASİKÜL 1

17 MATEMATİK

ÇözümAKLINDA OLSUN

n, x ve B doğal sayı, a asal sayı olmak üzere,

n! = ax .B

ifadesine bakarak x’in en büyük değerini bulmak

için

n a

... a

...

.

.

.

tekniği kullanılır.

Bölme işlemi bittikten sonra tüm bölümler toplanır,

çıkan sonuç x in en büyük değeridir.

Çözüm

ÖRNEK: 15

Günay, aynı boydaki kibrit çöplerini uç uca ekleyerek şekilde

görülen şekli oluşturmuştur.

Buna göre, 20. adımda kaç tane kibrit çöpü kullanılmıştır?

A) 585 B) 630 C) 660 D) 570 E) 600







Çözüm

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

a, b ve c pozitif tam sayıları için

8! – 6.(6!) = 2a .3b .5c

olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

ÖRNEK: 17 / ÖSYM



Yukarıdaki şekilde, tamamı eş kare motiflerle işlenmiş bir masa örtüsünün masadan sarkan parçası gösterilmiştir. Bu parçanın yan kenarlarında bulunan karelerin içi dolu, diğerlerininki ise boştur.

Sarkan parçadaki dolu karelerin sayısı 21 olduğuna göre,

boş karelerin sayısı kaçtır?

A) 81 B) 84 C) 100 D) 105 E) 121

Temel Kavramlar - 2

P:19

FASİKÜL 1

MATEMATİK 18

Çözüm

ÖRNEK: 18

Ajlan, Mine ve Erol’un dedeleri 285 adet şekeri sırasıyla Ajlan’dan başlayarak 1, 2, 3 tane verip sonra tekrar Ajlan’a dönüp 4, 5, 6 şeklinde 1’er tane artırarak dağıtıyor.

Ajlan Mine Erol

....................... ....................... .......................

....................... ....................... .......................

....................... ....................... .......................

....................... ....................... .......................

12323

En son Erol’a 23 tane şeker vererek şekerleri bitiriyor. Daha

sonra dağıtımı bitirdiğinde bir yerde artırmayı yapmadığını

peşpeşe iki torununa eşit sayıda şeker verdiğini ve bundan

sonra 1’er artırmaya devam ettiğini görüyor.

Buna göre, eşit sayıda şeker verdiği torunları hangileridir

ve kaçar tane şeker vermiştir?

A) Ajlan - Mine - 9 tane B) Mine - Erol - 9 tane

C) Ajlan - Erol - 9 tane D) Ajlan - Erol - 8 tane

E) Mine - Erol - 8 tane

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 19

K = 7.9 + 8.10 + 9.11 + . . . + 20.22

L = 2.7 + 3.8 + 4.9 + . . . + 15.20

olduğuna göre, K nın 1. çarpanlarını 1 azaltıp L nin 2. çarpanlarını 2 artırırsak K nın yeni değeri L nin yeni değerinden kaç fazla olur?

A) 868 B) 666 C) 696

D) 989 E) 787

ÖRNEK: 20

a, b, c birbirinden farklı rakamlar olmak üzere, abc, cbb, caa

ve bab üç basamaklı sayıları sırasıyla n, n + 1, n – 3 ve n + 2

adet kullanılarak bir sayı dizisi oluşturuluyor.

n = 11 olmak üzere sayı dizisi ile ilgili,

I. 44 tane üç basamaklı sayı bir araya getirilmiştir.

II. 61 tane b rakamı kullanılmıştır.

III. a rakamı c rakamından 9 tane fazla kullanılmıştır.

bilgilerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Temel Kavramlar - 2

P:20

19 MATEMATİK

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1. n pozitif bir doğal sayı olduğuna göre,

(n – 3)! + n! + (n – 2)! + (n – 1)! + (3 – n)!

işleminin sonucu kaçtır?

A) 13 B) 12 C) 9 D) 11 E) 10

2.

$ .............

D D .............

$ $ $ .............

D D D D .............

$ $ $ $ $ .............

1. 2. 3. 4. 5. .............

Şekilde ilk 5 elemanı verilen dizinin ilk 29 elemanın

toplamında kaç tane boyalı üçgen ($) vardır?

A) 144 B) 169 C) 196 D) 225 E) 256

3. Siyah ve beyaz kareler kullanılarak şekildeki gibi bir süsleme yapılmıştır.

...

Bu süslemede toplam 50 siyah kare bulunduğuna

göre, kaç beyaz kare vardır?

A) 45 B) 46 C) 47 D) 48 E) 49

4. Ali ile arkadaşı Semih oyun oynarken Ali 21 den 49 a kadar olan tek sayıları sayıyor, Semih ise Ali’nin söylediği

sayıların rakamlarını toplayıp sonucu söylüyor.

Bu oyunun sonunda Ali a tane asal sayı saymış, Semih

ise yaptığı toplamların sonucunda b farklı asal sayı bulmuştur.

Buna göre, a + b toplamının sonucunun rakamları

toplamı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Ali Semih

21 ................ 2 + 1 = 3

23 ................ 2 + 3 = 5

› › ›

47 ................ 4 + 7 = 11

49 ................ 4 + 9 = 13

P:21

MATEMATİK 20

FASİKÜL 1 Öğreten Test

5. m, n ve p asal sayılar olmak üzere,

7m – n = p

olduğuna göre, n.p – m işleminin sonucu kaçtır?

A) 13 B) 11 C) 12 D) 9 E) 10

7. T = 2.5 + 3.6 + 4.7 + . . . + 20.23

toplamındaki birinci çarpanlar 1 azaltılıp ikinci çarpanlar 1 artırılırsa yeni oluşan toplamın T türünden

değeri aşağıdakilerden hangisi olur?

A) T –76 B) T –38 C) T

D) T + 38 E) T + 76

6.

Yukarıdaki gibi yapılan bir merdivenin en üstteki basamağında 1, ondan bir alttaki basamağında 2 olacak şekilde her defasında bir alt basamağa geçildiğinde tuğla

sayısı 1 artırılarak son basamakta 60 tuğla kullanılıyor.

Merdivenin genişliği ise 2 şer tuğladan oluşmaktadır.

Buna göre, merdivenin yapımında toplam kaç tuğla

kullanılmıştır?

A) 3560 B) 3422 C) 3540

D) 3660 E) 3600





8.

Yukarıda ilk üç adımı verilen örüntünün n. adımındaki birimkare sayısı aşağıdakilerden hangisine

eşittir?

A) 4n2 + 4n + 1 B) 4n2 – 4n + 1

C) n2 – 4n + 4 D) n2 + 4n + 4

E) 2n2 – 2n + 1

1-D 2-D 3-D 4-C 5-B 6-D 7-E 8-B

P:22

21 MATEMATİK

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1. m ve n doğal sayılardır.

m! = 24.n!

olduğuna göre, m + n toplamının alabileceği farklı

değerlerin toplamı kaçtır?

A) 9 B) 17 C) 51 D) 52 E) 56

3. x = 5!

y = 7!

olduğuna göre, 10! aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 36(x + y) B) 24. xy

5 C) 6. xy

D) 4. xy E) x .y + x + y

2. Bir duvar ustası, üzerinde çalıştığı duvara her satırda bir

önceki satırdan 1 fazla olacak şekilde yıldızlar çiziyor.

Duvar ustası 35. satıra yıldızları çizdikten sonraki her bir

satıra bir önceki satırdan 1 az olacak şekilde yıldızları

çizmeye devam ediyor ve n. satırda 1. satırdaki yıldızlar

kadar yıldız çizip yaptığı işi bırakıyor.

35. satırda m tane yıldız çizildiğine göre, m + n toplamı kaçtır?

A) 102 B) 104 C) 106 D) 108 E) 110

• • •

1.

2.

3.

35.

n.

4. m, n, p ve k pozitif tam sayılardır.

10! = 2m .3n .5p .7k

olduğuna göre, m – p + n – k işleminin sonucu

kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15

P:23

MATEMATİK 22

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1-E 2-C 3-C 4-A 5-E 6-A 7-E 8-D

5. x, y ve z birer asal sayı olmak üzere;

x < 40 < y < 105 < z

olduğuna göre, z – x – y işleminin en küçük değeri

kaçtır?

A) –45 B) –43 C) –40 D) –35 E) –33

7. a bir tam sayı olmak üzere; 4a + 9 ile 8a – 13 ardışık tek tam sayılar olduğuna göre, a nın alabileceği

değerler toplamı kaçtır?

A) 9 B) 13 C) 12 D) 10 E) 11

6.

Kare şeklindeki bir masa örtüsü birim karelere bölünerek bazı birim kareler boyanmıştır.

En ortasındaki birim kare boyalı olan masa örtüsü şekildeki gibi bir düzene göre boyanmıştır.

Örtünün bir kenarında 21 birimkare olduğuna göre,

beyaz birimkareler boyalı birimkarelerden kaç fazladır?

A) 359 B) 369 C) 399

D) 400 E) 401













8. 20!.11 = A

olduğuna göre, 20! + 21! + 22! ifadesinin değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 20A B) 22A C) 40A D) 44A E) 444A

P:24

23 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 1

2. 13 + 15 + 17 + ... + 2n – 1 + ... + 59

8 + 10 + 12 + ... + 2n + ... + ... + 40

işleminin sonucu kaçtır?

A) Î/

÷ B) Ë/í C) Â/

ñ D) È/

ó E) Ê/

õ

4. 20 den küçük asal sayılar iki satır dört sütundan oluşan

aşağıdaki panoya yazılıyor.

• I. satıra asal rakamlar, II. satıra ise iki basamaklı asal

sayılar yazılıyor.

• İki satırda da sayılar soldan sağa (® yönünde) artacak şekilde yazılıyor. Daha sonra A ile C sütununun yerleri ve I. satır D sütunundaki sayı ile II. satır

B sütunundaki sayıların yerleri de değiştiriliyor.

Buna göre,

I. B sütunundaki sayıların toplamı diğer sütunlardaki

sayılardan daha azdır.

II. I. satırdaki sayıların toplamı 20 den büyük bir asal

sayıdır.

III. II. satırdaki sayıların çarpımı tek sayıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

A B C D

I

II

®

3. Aşağıdaki beş dairenin içine asal sayılar yazılacaktır. 13

bu sayılardan biridir ve ait olduğu dairenin içine yazılmıştır.

Okla (®) gösterilen doğru üzerindeki dairelerde bulunan sayıların toplamı okun ucunda yazılı olan sayıya eşittir.

Buna göre, x + y + z toplamının alabileceği en büyük

değer kaçtır?

A) 74 B) 76 C) 82 D) 86 E) 92







 





1. [(n + 1)!]

2

+ (n!)2

[(n + 1)!]

2

– (n!)2 = ¿/

ú

olduğuna göre, n kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15

ÖSYM

1-B 2-A 3-D 4-E 5-C

5. a, b ve c birbirinden farklı asal sayılardır.

a.bc .c = a!

olduğuna göre, 3a + 2b + c işleminin sonucu kaçtır?

A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26

P:25

MATEMATİK 24

Sınav Tadında FASİKÜL 1

1. a > 4 olmak üzere,

a – 1

asal sayı olduğuna göre,

I. a

II. a + 1

III. 2a – 1

IV. 2a + 1

V. a2 + a

sayılarından hangileri asal sayı olabilir?

A) I, II, III ve IV B) II, III ve IV C) III, IV ve V

D) I, III, IV ve V E) II, III ve V

2.

Aral ve Ceren’in her biri 20 şer yapraklı olan 5 er tane

papatyası vardır.

• İkisi de papatyalarından bir miktar yaprak koparacaktır.

• Aral’ında Ceren’in de ayrı ayrı kendi papatyalarının

her birinde kalan yaprak sayısı farklı ve asal sayıdır.

Buna göre, Aral ile Ceren’in papatyalarında kalan

toplam yaprak sayıları arasındaki fark en çok kaç

olabilir?

A) 29 B) 31 C) 33 D) 37 E) 39

x 5 x 5

20 yapraklı 20 yapraklı

Aral Ceren

3.

Başlangıçta boyu x cm olan bir fidan her yıl 3 cm

uzayarak 10. yılın sonunda boyu 2,8 metre oluyor.

Buna göre, x kaçtır?

A) 210 B) 220 C) 230 D) 240 E) 250

x

x + 3

x + 6 • • •

Başlangıç 1. 2. • • • 10.

4.

Yukarıda verilen daire 8 eşit bölmeye ayrılmıştır. Her bölmede farklı sayılar olacak şekilde bölmelere doğal sayılar yazılacaktır. 9, 5 ve 3 kendi bölmelerine yazılmıştır.

Ardışık iki bölmedeki sayıların toplamı asal sayı olacağına göre, m + n + p + k + t toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 23

1-B 2-E 3-E 4-B 5-B

5. n bir doğal sayı olmak üzere,

n! – 1

sayısının sonunda 19 tane 9 olduğuna göre, n nin en

küçük değeri ile en büyük değerinin toplamı kaçtır?

A) 163 B) 164 C) 165 D) 166 E) 167

P:26

FASİKÜL 1

25 MATEMATİK

Rasyonel Sayılar

Rasyonel Sayılar

Tanım:

Q = {a\\B € a, b Î Z, b ¹ 0}

Örnek:

1\\Ş, 5, – 7\\ß, – 1, .....

Tam Sayılı Kesir

Tam sayılı kesirlerin tam kısmı ve kesirli kısmı vardır.

Örnek:

3 1\\Ş kesirinin okunuşu 3 tam 2’de 1

NOT

O Tam sayılar aynı zamanda rasyonel sayılardır.

O Bir rasyonel sayının paydası sıfıra eşit olamaz.

Basit Kesir

Mutlak değerce payı, paydasından küçük olan kesirlere basit

kesir denir.

Örnek:

1\\Ş , – 2\\ß, 8\\å, ....

Bileşik Kesir

Mutlak değerce payı, paydasına eşit veya paydasından büyük olan kesirlere bileşik kesir denir.

Örnek:

3\\Ş, – 7\\ß, – 2, 1, .....

O Bütün tam sayılar bileşik kesirdir. (Sıfır hariç)

Sıfır ise basit kesirdir.

O a b\\C = – a + b\\C

O – a b\\C = – a – b\\C

(a, b, c Î Z ve c ¹ 0)

ÖRNEK: 1 / 2017 TYT ÖRNEK

Eş parçalara ayrılmış olan yukarıdaki şekilde, boyalı parçaların alanları toplamının şeklin toplam alanına oranı kaçtır?

A) 1\\ß B) 1\\à C) 1\\â D) 1\\ä E) ¿/ò

Çözüm

NOT NOT

P:27

FASİKÜL 1

MATEMATİK 26

Rasyonel Sayılar

Örnek:

3 1\\à = 3 + 1\\à = 3.4 + 1

4 = Ë/ê olur.

Örnek:

– 7 1\\Ş = (7 + 1\\Ş) = (

7.2 + 1

2 ) = – Í/è olur.

ÖRNEK: 2 / 2018 TYT

Aslı, doğum günü pastasını aşağıdaki gibi dört eş dilime ayırmıştır.

Sonra, bu pastanın bir dilimini Burcu, Cem ve Deniz arasında eşit miktarda paylaştırmıştır.

Buna göre, bu pastadan Cem’in payına düşen miktarın

pastanın tamamına oranı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\â C) 1\\å D) ¿/ò E) ¿/ö

Çözüm

Çözüm

BENDEN UYARMASI

O – 3 2\\ß kesiri

– (3 + 2\\ß) olarak düşünülmelidir.

ÖRNEK: 4 / 2019 TYT

Emel, içtiği su miktarını hesaplayabilmek için şekilde verilen

su şişesinin dik dairesel silindir biçimindeki 2 litrelik kısmını

önce 4 eşit parçaya, sonra da her bir parçayı 5 eşit parçaya

bölerek ölçeklendirmiştir.

Emel, içinde 2 litre su bulunan şişesindeki suyun bir kısmını

içtikten sonra şişede oluşan görünüm aşağıda verilmiştir.

Buna göre, Emel bu şişeden kaç litre su içmiştir?

A) 1\\à B) 3\\à C) 2\\á D) 3\\á E) 4\\á



Çözüm

ÖRNEK: 3 / 2021 TYT

Beyza; mutfak tartısıyla bir su bardağını önce boş bir şekilde,

ardından tamamen suyla dolu ve son olarak da içinde bir miktar suyla tartıyor. Aşağıda bu tartma işlemlerinin gram türünden sonuçları gösterilmiştir.

Buna göre, son tartma işleminde bardağın kaçta kaçı doludur?

A) 1

2 B) 2

3 C) 3

5 D) 4

7 E) 5

6

P:28

FASİKÜL 1

27 MATEMATİK

Rasyonel Sayılar

Sabit Kesir

a, b, c ve d reel sayılar olmak üzere,

a. x + b

c. x + d

kesiri sabit kesir ise a\\C = b\\D olmalıdır.

NOT

O Sadeleştirme yaparken aşama aşama yapılabilir. Özellikle büyük sayıları sadeleştirilirken

sadeleştirme işlemi bir kaç defa uygulanabilir.

Örnek:

320

480 = 320:10

480:10 = Ê/

î = 32:4

48:4 = Æ/ò

8:4

12:4 = 2\\ß olur.

Kural:

Bir kesirin pay ve paydasını aynı anda tam bölen bir tam sayı yoksa bu kesir en sade halindedir.

Örnek:

320

480 = 2\\ß tür.

Kesirlerde Genişletme

Bir kesrin payı ve paydasını aynı tam sayı ile çarpma işlemine genişletme denir.

Örnek:

2\\ß kesrini 6 ile genişletiniz.

2.6

3.6 = Ê/ø olur.

NOT

O Bir kesir genişletilerek veya sadeleştirilerek

oluşturulan kesirlere denktir.

BENDEN UYARMASI

Uyarı :

Genişletme işlemi genellikle kesirlerde payda eşitleme gereken durumlarda kullanılır.

Örnek : 7\\ß + É/ì işleminde

7\\ß kesrini 2 ile genişleterek

7.2

3.2 = Ì/ì olarak kullanırız.

Yani, Ì/ì + É/ì olur.

Bileşik Kesirin Tam Sayılı Kesire Çevrilmesi

Örnek:

Ë/ì ´ 13 6

– 12 2

1

´ 2 1\\â

Yani, Ë/ì = 2 1\\â olur.

Örnek:

– Â/

ë ´ 24 5

– 20 4

4

´ –4 4\\á

Yani, – Â/

ë = –4 4\\á olur.

Kesirlerde Sadeleştirme

Bir kesrin pay ve paydasını aynı anda bölen bir tam sayı varsa bu kesir sadeleştirilebilir anlamına gelir.

Örnek:

Â/ğ kesri 24:6

30:6 = 4\\á şeklinde yazılabilir.

ÖRNEK: 5

k bir doğal sayı olmak üzere,

` 3x + 6

x + a

kesiri sabit kesir

` k\\A kesiri basit kesir

olduğuna göre k’nın kaç farklı değeri vardır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

Çözüm

P:29

FASİKÜL 1

MATEMATİK 28

Rasyonel Sayılar

ÇözümNOT

O Dört işlemin karışık olduğu sorularda işlem önceliğini kullanmalıyız.

İşlem önceliği

1. Parantez içi

2. Üslü işlemler

3. Çarpma veya bölme

4. Toplama veya çıkarma

ÖRNEK: 6

(3\\á + 2\\ã –4\\ß) – (5\\ß + 2\\ã – 2\\á)

işleminin sonucu kaçtır?

A) –2 B) – 1 C) 0 D) 1 E) 4

Rasyonel Sayılarda Dört İşlem

Toplama ve Çıkarma

Toplama ve çıkarma işlemlerinin yapılabilmesi için kesirlerin

paydaları eşit olmalıdır. Eğer paydaları eşit değilse genişletilerek eşit yapılmalıdır.

Örnek:

1\\Ş + 1\\á = Ã/ğ + À/ğ = Å/ğ olur.

(5) (2) (Paydalar toplanmaz)

Örnek:

7\\â – 8\\å = ¿/

ø – Î/ø = Ã/ø olur.

(3) (2)

Çarpma

Çarpma işleminde pay ile pay, payda ile payda çarpılarak yapılır.

Örnek:

3\\ã.2\\á = 3.2

7.5 = Ä/

õ

Çarpma İşleminde Sadeleştirme

Sadeleştirme pay ile payda arasında olur. Bu işlem bir kesrin

payı ile diğer kesrin paydası arasında da yapılabilir.

Örnek:

Ê/ë.Ã/

ø işleminde 25 ile 5 ve 12 ile 18 sadeleştirilebilir.

Yani,

12:6

5:5 . 25:5

18:6 = 2\\¹.5\\ß = È/é olur.

Bölme

İki kesri birbirine bölerken ikinci yani bölen kesrin pay ve paydasını yer değiştirip ve bölme işlemini çarpmaya dönüştürerek yaparız.

Örnek:

3\\à : 7\\Ş = 3\\à.2\\ã olur.

Örnek:

1

3\\à

= 1: 3\\à = 1.4\\ß olur.

Örnek:

1\\Ş

5 = 1\\Ş : 5 = 1\\Ş . 1\\á olur.

P:30

FASİKÜL 1

29 MATEMATİK

Rasyonel Sayılar

ÖRNEK: 7

“ ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

x = x + 1

x

Buna göre,

10 . 11 . 12 . . . .. 49

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\â B) 3\\á C) 5 D) È/

ñ E) 7

Çözüm

ÖRNEK: 8

Aşağıda verilen şekiller kendi içlerinde eş parçalara ayrılmıştır.

A B C

Bu şekillerin taralı bölgelerinin tüm şeklin alanına oranları sırasıyla A, B ve C dir.

Buna göre, A + B.C işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\à B) 3\\à C) 1\\Ş D) 3\\Ş E) 5\\Ş

Çözüm

ÖRNEK: 9

6 + 1\\à: 1\\ä

10 – 3: 1\\Ş

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\Ş B) 1 C) 2 D) 4 E) 6

Çözüm

Ondalık Sayılar

Paydası 10’un pozitif tam sayı kuvvetleri biçiminde yazılabilen kesirli sayılara denir.

Rasyonel Sayıyı Ondalık Sayıya Çevirme

Örnek:

3\\á = 3.2

5.2 = Ä/ğ = 0,6

Örnek:

1\\à = 1.25

4.25 = 25

100 = 0,25

Örnek:

3\\ä = 3.125

8.125 = 375

1000 = 0,375

Burdaki amaç paydayı 10’un kuvveti şeklinde yazmak. Bunun

için gerekli olan genişletmeyi bulmalısınız.

Sonra paydası 10 ise virgülden sonra bir basamak, paydası

100 ise virgülden sonra iki basamak olur ve işlem bu şekilde

devam eder.

Ondalık Sayıyı Rasyonel Sayıya Çevirme

Örnek:

1,2 = Ê/ğ

Örnek:

2,24 = 224

100

Ondalık sayının virgülden sonraki kısmı bir basamaklı ise rasyonel sayının paydası 10, iki basamaklı ise rasyonel sayının

paydası 100 olur. İşlem bu şekilde devam eder.

P:31

FASİKÜL 1

MATEMATİK 30

Rasyonel Sayılar

ÖRNEK: 10 / 2018 TYT

Her iki tarafında da 0,8 cm mesafe olan 10 cm’lik bir cetvelin

altına, her iki tarafında da 0,2 cm mesafe olan 6 cm’lik özdeş

iki cetvel, aralarında boşluk bırakılmadan uç uca birleştirilerek şekildeki gibi soldan hizalanmıştır.

  

    



Buna göre, 10 cm’lik cetvelin sağ kenarı 6 cm’lik cetvelin

hangi noktasıyla hizalanmıştır?

A) 4 B) 4,5 C) 4,8 D) 5 E) 5,2

Çözüm

Çözüm

Ondalık Sayılarda Dört İşlem

Toplama – Çıkarma

Toplama ve çıkarma işlemin ondalık sayıların virgülleri alt alta getirilerek yapılır.

Örnek: 0,5 + 0,02 = ?

0,5

+ 0,02

0,52

Örnek: 0,2 – 0,01 = ?

0,2

– 0,01

boş kalan hanelere 0 yazılır. 0,20

– 0,01

0,19

olur.

Çarpma – Bölme

Çarpma işlemi için iki yol vardır.

1. Yol: Ondalık sayıların virgülleri görülmeden çarpılır. En son

bütün sayıların virgülden sonraki toplam basamak sayısı kadar sağ taraftan sayılarak virgülün yeri belirlenir.

Örnek:

0,12.0,6 = ?

12.6 = 72 ´ 2 + 1 = 3 hane ´ 0,072 olur.

2.yol: Ondalık sayıları rasyonel sayılara çevirerek çarpılır sonra tekrar ondalık sayıya çevrilir.

Örnek:

0,12.0,6 = ?

25

100 .Ä/ğ = 72

100 = 0,072 olur.

Bölme

Pay ve paydadaki ondalık sayıların her ikisinden eşit sayıda

hane virgülü sağa kaydırarak yapılır.

Örnek:

0,05

0,4 = 0,5

4 = Ã/

ú = 1\\ä olur.

İstenirse tekrar ondalık sayıya çevrilir.

1\\ä. 125

125 = 125

1000 = 0,125 olur.

ÖRNEK: 12

a, b ve c sıfırdan farklı rakamlardır.

a, a

aa + 0,bb

b,b + cc

cc0

işleminin sonucu kaçtır?

A) 0,3 B) 0,1 C) 1 D) 3 E) 3,3

ÖRNEK: 11 / 2018 TYT

İçinde bir A doğal sayısının yazılı olduğu n kenarlı bir çokgen

sembolünün değeri, a\\

N

kesrinin ondalık gösteriminin tam kısmına eşittir.

Örnek : 6 = 9 = 2

AB iki basamaklı bir doğal sayı olmak üzere,

AB = 19 = AB

olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

Çözüm

P:32

FASİKÜL 1

31 MATEMATİK

Rasyonel Sayılar

ÖRNEK: 14 / 2021 TYT

Bir markette seçtiği ürünleri satın almak için kasaya giden bir

müşterinin tüm ürünlerinin adet ve birim fiyat bilgilerinin kasiyerin ekranındaki görünümü aşağıdaki gibidir:

Bu ürünler için kasiyere 10 TL veren bir müşterinin kasiyerden alacağı para üstü kaç TL’dir?

A) 0,2 B) 0,4 C) 0,8 D) 1 E) 1,2

Çözüm

Devirli Ondalık sayılar

Bir sayı başka bir sayıya ondalıklı olarak bile tam bölünemiyorsa bu bölme işleminin sonucunda ortaya çıkan sayılara

devirli ondalık sayılar denir.

Örnek:

1\\ß = 0,õ3

Tekrar eden bölümü ifade eden üst çizgi kullanılır.

Devirli Ondalık Sayının Rasyonel Sayıya Çevrilmesi

( Virgülsüz ve devirsiz

sayının tamamı ) – ( Virgülsüz devretmeyen kısım )

Virgülden sonra (

Devreden hane kadar 9

Devretmeyen hane kadar 0 )

Örnek:

2,3õ4 = 234 – 23

90 = 211

90

Örnek:

12,õ21 = 1221 – 12

99 = 1209

99

ÖRNEK: 15

“ x ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.

x =

1

0,

õx

Buna göre,

6 + 3

1 + 2

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\â B) 1\\ß C) 1\\Ş D) 2 E) 3

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16

A = 0,1 + 0,01 + 0,001 + 0,0001 + ......

B = 0,3 + 0,03 + 0,003 + 0,0003 + ......

olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\ß C) 1\\Ş D) 4\\å E) 2\\ß

Çözüm

ÖRNEK: 13

[ 0,3

0,06 . 0,2

0,05 ]

–2

:

1

400

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1

100 B) Á/ğ C) ¿/ğ D) 1 E) 20

P:33

FASİKÜL 1

MATEMATİK 32

Rasyonel Sayılar

ÖRNEK: 17

1) 10 ÷ 3 3) 5 ÷ 450

2) ñ3 4) 7 ÷ 9

Metin öğretmen sınıf tahtasına yukarıdaki işlemleri yazar ve bu

işlemlerden kaç tanesinin sonucunun devirli olduğunu sorar.

Öğrencilerden Mert sorunun cevabını doğru olarak bilmiştir.

Buna göre, Mert’in vermiş olduğu cevap aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

Çözüm

Rasyonel Sayılarda Sıralama

1. Paydalar eşitse, payı büyük olan büyüktür.

Örnek: 3\\à > 2\\à > 1\\à

2. Paylar eşitse, paydası küçük olan büyüktür.

Örnek: 1\\Ş > 1\\ß > 1\\à

3. Pay ile payda arasındaki farklar eşitse;

a. Basit kesirlerde

2\\ß < 3\\à < 4\\á olur.

b. Bileşik kesirlerde

5\\à < 4\\ß < 3\\Ş olur.

ÖRNEK: 18

a negatif tamsayıdır.

x = 3\\A

y = 5\\A

z = 1\\A

olduğuna göre; x, y ve z nin sıralanışı aşağıdakilerden

hangisidir?

A) z < y <x B) x < y < z C) y < x < z

D) y < z < x E) z < x < y

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 19 / 2018 TYT

a, b ve c sıfırdan ve birbirinden farklı rakamlar olmak üzere,

ondalık gösterimleri

K = a, b

L = b, c

M = c, a

biçiminde olan üç sayı veriliyor.

Ondalık gösterimi verilen sayılarda sıralama konusunu yanlış

öğrenen Alican, bu üç sayının sıralamasının, birler basamağı

yerine onda birler basamağındaki değerin büyüklüğüne göre

yapılacağını düşünerek K < L < M sıralamasını elde ediyor.

Buna göre, bu sayıların doğru sıralaması aşağıdakilerden

hangisidir?

A) K < M < L B) L < K < M C) L < M < K

D) M < K < L E) M < L < K

NOT

O Bütün kurallar negatif sayılarda tersine uygulanır.

P:34

33 MATEMATİK

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1. Aşağıda her biri kendi içinde eşit parçalara ayrılmış

şekillerin hangisinde taralı alanlar toplamının tüm

şeklin alanına oranı 1\\á tir?

A) B)

C) D)

E)

4.

işleminin sonucu kaçtır?

A) – 1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3

5. 1\\à: ¿/ú + 16 – 4: 1\\ß

işleminin sonucu kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

3.

İşleminin sonucu kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 5\\Ş D) 6 E) 8

2. Aşağıda her ikiside 8 er tane yumurta alabilen A ve B kutularında şekilde gösterildiği kadar yumurta vardır.

Buna göre, A kutusundaki yumurtaların kaçta kaçı

B kutusuna konulursa, B kutusu tamamen dolmuş

olur?

A) 1\\Ş B) 1\\ß C) 1\\à D) 1\\á E) 2\\á

A B

6

1\\Ş

5\\Ş

5 .

(1\\ß + 2\\á – 1\\à) + (3\\á + 2\\ß – 3\\à)

P:35

MATEMATİK 34

FASİKÜL 1 Öğreten Test

6. “ ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.

x = 1\\X

Buna göre,

(1 + 1 ).(1 + 2 ).(1 + 3 ).. . ..(1 + 20 )

işleminin sonucu kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 10,5 D) 16 E) 21

8. Ahmet, aşağıdaki doğum günü pastasının önce 1\\à ’

ünü

kesip çıkarıyor. Daha sonra da bu parçayı 4 eşit parçaya bölüp 2 parçasını yiyiyor.

Buna göre, Ahmet tüm pastanın kaçta kaçını yemiştir?

A) ¿/ö B) 1\\ä C) 1\\à D) 1\\Ş E) 3\\à

Pasta

7. Aşağıda verilen şekillerin herbiri kendi içinde eşit parçalara ayrılmıştır.

A, B ve C şekilleri taralı alanları birbirlerine eşittir.

Buna göre, A, B ve C şekillerinin alanları arasındaki

bağıntı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) B < C < A B) A < C < B C) C < B < A

D) B < A < C E) C < A < B

A B C

9. , ve şekilleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır.

x = x2 + x4

x = 1\\X

x = x2 – 1

Buna göre,

I. ñ5

II. ñ7

III. ñ2

ifadelerinden hangilerinin sonucu bir rasyonel sayıya eşitttir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

1-D 2-E 3-D 4-C 5-A 6-E 7-C 8-B 9-C

P:36

35 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 1

1. Aşağıdaki A şekli 6 eşit parçaya, B şekli 4 eşit parçaya

ayrılmıştır.

Her iki şekilde de boyalı alanların tüm şeklin alanına oranı hesaplanıp birbiri ile çarpılıyor.

Buna göre, elde edilen sonuç kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\ß C) 2\\ß D) 3\\à E) 1\\Ş

A B

2.

Yukarıdaki şekilde yan yana olan iki kutunun içindeki sayıların toplamı, altlarındaki kutunun içine yazılmıştır.

Buna göre, A değeri kaçtır?

A) 1\\Ş B) 1 C) 3\\Ş D) 6 E) 7\\Ş

1

––

4

1

––

4

1

––

2

A

1

3.

Yukarıda verilen sayı doğrusunda 5 ile 6 arası 5 eşit parçaya bölünmüştür.

Buna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) Ê/

é B) Á/

ê C) Î/

ë D) 11 E) 12

5 x y 6

4.

Yukarıda aynı hıza sahip 5 kişinin gidecekleri yol km cinsinden verilmiştir.

Buna göre, sabit hızla giden bu 5 arkadaştan yarışı

ilk bitiren kim olur?

A) Arda B) Burak C) Can

D) Deniz E) Engin

Yol (km)

Arda 3\\á

Burak 5\\â

Can 2\\ß

Deniz 1\\Ş

Engin 6\\ã

1-A 2-E 3-D 4-D 5-D

5. A = 1

A + 1

olarak tanımlansın.

Buna göre,

1

1999

+ Ñ/ø

1

2000

+ ¿/ø

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1

1999 B) ¿/ø C) À/ù D) 1 E) 2

P:37

MATEMATİK 36

Sınav Tadında FASİKÜL 1

1.

+ 1\\â 1\\à x 4 a

1\\Ş a 2 8 n

1\\ß b b m

Yukarıda toplama ve çarpma tabloları verilmiştir.

Buna göre, m.n değeri kaçtır?

A) 1\\Ş B) 3\\Ş C) 2 D) 3 E) 6

2. “ ve ” işlemleri aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

a = 1

a2

b = 1\\B

Buna göre,

1\\Ş + 1\\á

1\\ß . 3

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1 B) 3 C) 4 D) 6 E) 9

3. A = 1\\Ş : 1\\ä – 1\\ä.4 + 1\\Ş

B = 1\\â.9\\à – 1:8 + 1\\Ş + 1\\à

olduğuna göre, nin değeri kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\Ş C) 1 D) 4 E) 8

A

B

4. Aşağıdaki şekiller kendi içlerinde eş parçalara ayrılmıştır.

Bu şekillerdeki taralı alanların tüm şeklin alanına oranı

sırasıyla A, B ve C dir.

Buna göre, A + B.C işleminin sonucu kaçtır?

A) 3

8 B) 1 C) 3\\Ş D) 2 E) 5\\Ş

A B C

1-D 2-B 3-D 4-A 5-C

5. Arda, bir su şisesini aşağıdaki gibi önce 5 eşit parçaya

daha sonra da her bir parçasını 2 eşit parçaya bölerek

ölçeklendirmiştir.

Arda, içinde 1 litre su bulunan bu şişeden bir miktar su

içtiğinde şişede oluşan görünüm yukarıdaki gibidir.

Buna göre, Arda bu şişeden kaç litre su içmiştir?

A) ¿/ğ B) 1\\á C) Á/ğ D) 2\\á E) 3\\á

1 litre

P:38

FASİKÜL 1

37 MATEMATİK

a ile b reel sayılar ve a ¹ 0 olmak üzere, ax + b = 0 denklemine birinci dereceden bir bilinmeyenli denklem denir.

 Denklemi sağlayan x değerine denklemin kökü denir.

 Denklemin köklerinin oluşturduğu kümeye çözüm kümesi denir.

Denklemin çözümü,

1. Kesirli sayılar varsa payda eşitlemesi yapılır.

2. İçler - dışlar çarpımı yapılır.

3. Bilinenler denklemin bir yanına, bilinmeyenler ise diğer yanına atılır.

4. x yalnız bırakılmaya çalışılır.

ÖRNEK: 3 / 2018 TYT

Üzerlerinde kütleleri yazılı olan ağırlıklar, eşit kollu bir terazinin kefelerine şekildeki gibi yerleştirilerek terazi dengelenmiştir.

 



 







Aşağıda verilen ağırlıklardan biri terazinin B kefesine eklenip

B kefesindeki ağırlıklardan biri A kefesine aktarıldığında bu terazi yine dengede kalmaktadır.

   



 

 



Buna göre, bu işlem sırasında B kefesine eklenen ağırlık

kaç gramdır?

A) 10 B) 15 C) 30 D) 35 E) 40

ÖRNEK: 1

2x – (x – 4) = 18

eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 18 E) 20

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

Her a gerçel sayısı için,

a = 1 – a

biçiminde tanımlanıyor.

Buna göre,

x – 2 = 3. x – 1

eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

A) – 1\\Ş B) – 2\\á C) 3\\á D) 5\\ã E) 2\\ã

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:39

FASİKÜL 1

MATEMATİK 38

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

ÖRNEK: 6

4 – 8

3 + 5

x + 1

= 2

olduğuna göre, x kaçtır?

A) – 3 B) – 2 C) 0 D) 3 E) 4

ÖRNEK: 7

(a – 2)x + (b + 4) = 0

denklemi için,

I. a = 2 ve b ¹ – 4 için denklemin kökü yoktur.

II. a ¹ 2 için denklemin tek kökü vardır.

III. a = 2 ve b = – 4 için denklemin tüm reel sayılar sağlar.

ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 4













Yukarıdaki şekilde soldaki dairelerin içinde bulunan ifadelerin toplamı, sağda bağlantılı oldukları dairenin içine yazılıyor.

Buna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 111 B) 113 C) 117 D) 119 E) 121

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

a – 1

a – 3 = a – 5

a – 4

olduğuna göre, a kaçtır?

A) 8\\á B) Ë/ê C) 9\\à D) Ë/é E) É/é

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

PRATİK BİLGİ

ax + b = 0 denkleminde,

O a ¹ 0 ise denklemi sağlayan tek kök vardır.

O a = 0 ve b ¹ 0 ise denklemi sağlayan kök yoktur. (Ç.K = Æ)

O a = 0 ve b = 0 ise denklemi tüm reel sayılar

sağlar. (Ç.K = R)

P:40

FASİKÜL 1

39 MATEMATİK

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

ÖRNEK: 9

a bir gerçek sayı,

3x + 5

x – 2 + a + 5

x + 1 = 5

x – 1 + 2x + 7

x – 3

denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) – 1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3

ÖRNEK: 8

(3a – 6). x + 2b – 8 = 0

denklemini her x gerçel sayısı sağladığına göre, a + b

toplamı kaçtır?

A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

Çözüm

Çözüm PRATİK BİLGİ

O P(x).Q(x) = 0 denkleminin köklerini bulmak

için P(x) = 0 ve Q(x) = 0 denkleminin kökleri bulunmaya çalışılır.

O P(x)

Q(x) = 0 denkleminin köklerini bulmak için

P(x) = 0 denkleminin kökleri bulunmaya çalışılır.

O Ancak Q(x) = 0 denkleminin kökleri çözüm kümesine dahil edilmez.

I. Dereceden İki Bilinmeyenli Denklemler

a, b, c reel sayılar ve x, y değişken olmak üzere,

a. x + b.y + c = 0 denklemine 1. dereceden iki bilinmeyenli

denklem denir.

 Bu denklem koordinat düzleminde bir doğru grafiği belirtir.

 Bu denklemi sağlayan (x, y) sıralı ikilileri çözüm kümesi

olur.

 Bu çözüm kümesi sonsuz elemanlıdır.

I. Dereceden İki Bilinmeyenli Denklem Sistemi

a, b, c, d, e, f reel sayılar ve x, y değişken olmak üzere,

ax + by + c = 0

dx + ey + f = 0

sistemine I. dereceden iki bilinmeyenli denklem sistemi denir. Çözümü için iki yöntem vardır.

1. Yöntem: Yok Etme

Bu yöntemde değişkenlerden birini yok etme için her iki denklemde o değişkenin katsayısını eşit ama zıt işaretli hale getirmek için uygun sayılarla genişletme yapılır.

Sonra alt alta toplanır.

Örneğin,

x + 2y = 6 } Ç.K = ?

2x – y = 4

Çözüm:

Birinci denklem – 2 ile çarpılır ve iki denklem taraf tarafa

toplanr.

– 2x – 4y = – 12

+ 2x – y = 4

– 5y = – 8

y = 8\\á

x + 2.8\\á = 6 ´ x = 6 – Î/ë = Ì/ë

Ç.K = {(Ì/ë, 8\\á)} olur.

P:41

FASİKÜL 1

MATEMATİK 40

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 11

1\\X + 1\\Y = 1\\à

1\\Y + 1\\Z = 1\\â

1\\X + 1\\Z = ¿/ò

olduğuna göre, 1\\X + 1\\Y + 1\\Z toplamı kaçtır?

A) 1\\à B) 1 C) 3\\Ş D) 2 E) 4\\ß

ÖRNEK: 10

+ a 2b

a – b 10

a 30

Yukarıdaki şekilde toplama işlemi tablosu gösterilmiştir.

Buna göre, a değeri kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 10 D) 13 E) 15

ÖRNEK: 12 / 2019 TYT

Onur, tamamı büyük harflerle yazılmış 80 kelimeden oluşan

bir metin okumuş ve bu metinde bulunan “A” harflerinin toplam sayısını merak edip bunları saymıştır. Onur, bu sayma işleminde toplam 105 tane “A” harfi bulunduğunu görmüştür.

Ayrıca, Onur her bir kelimenin en fazla 2 tane “A” harfi içerdiğini ve “A” harfi içeren kelime sayısının, “A” harfi içermeyen

kelime sayısının 3 katı olduğunu fark etmiştir.

Buna göre, Onur’un okuduğu metinde yalnızca1 tane “A”

harfi içeren kelime sayısı kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24

2. Yöntem: Yerine Koyma

Bu yöntemde değişkenlerden birini denklemlerden birinde

yalnız bırakıp diğer denklemde yerine koyarak bir bilinmeyenli denklem haline getirerek çözülür.

Örneğin,

x + 2y = 6 } Ç.K = ?

2x – y = 4

Çözüm:

x + 2y = 6 ´ x = 6 – 2y

2.(6 – 2y) – y = 4

12 – 4y – y = 4 ´ 8 = 5y

x + 2.8\\á = 6 8\\á = y

x = Ì/ë

Ç.K = {(Ì/ë, 8\\á)} olur.

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:42

FASİKÜL 1

41 MATEMATİK

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 13

(a + 2)x + y – 6 = 0

(a – 1)x – 2y + b = 0

denklem sisteminin çözüm kümesi sonsuz elemanlı olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

ÖRNEK: 14

ax – 4y + 6 = 0

9x – ay – 9 = 0

denklem sisteminin çözüm kümesi boş küme olduğuna

göre, a kaçtır?

A) – 9 B) – 6 C) – 3 D) 6 E) 9

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

x + 2y + 3z = 15

x + 4y + 6z = 25

Yukarıdaki denklemleri sağlayan x değerini bulmak için

başka bir bilgiye gerek var mıdır, varsa nedir?

A) Başka bir bilgiye gerek yoktur.

B) x + y + z değerinin verilmesi gereklidir.

C) y değerinin verilmesi gereklidir.

D) z değerinin verilmesi gereklidir.

E) y + z değerinin verilmesi gereklidir.

PRATİK BİLGİ

ax + by + c = 0

dx + ey + f = 0

denkleminin çözümü için 3 durum vardır.

1. durum

a\\D ¹ b\\E ise çözüm kümesi tek elemanlı olur.

Doğrular tek noktada kesişir.

2. durum

a\\D = b\\E ¹ c\\F ise çözüm kümesi boş kümedir.

Doğrular birbirine paralel olur.

3. durum

a\\D = b\\E = c\\F ise çözüm kümesi sonsuz elemanlı

olur.

Doğrular çakışık olur.

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:43

FASİKÜL 1

MATEMATİK 42

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

I. 3x – 5 = 8 – x

II. 4x = 13

Yukarıdaki denklemler özdeştir.

II. denklemi elde etmek için I. denklem üzerinde aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılmalıdır?

A) İki yanına x + 5 eklenmelidir.

B) İki yanına x – 5 eklenmelidir.

C) İki yanına 5 – x eklenmelidir.

D) Sol yanına x, sağ yanına 5 eklenmelidir.

E) Sol yanına – x, sağ yanına – 5 eklenmelidir.

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

a – 1

b = c\\A

a

c – 2 = b + 3

a – 1

olduğuna göre, 3c – 2b ifadesinin değeri kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 6 D) 3 E) 4

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

a ve b sıfırdan farklı gerçel sayılar olmak üzere,

a.b = a\\B = a – b

olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) – 3\\Ş B) – 3\\à C) 0 D) 1\\Ş E) 2\\ß

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

a, b, x ve y pozitif birer sayı olmak üzere,

x\\A.b\\Y = 2

a2

x2 + b2

y2 = 20

olduğuna göre, x’in a türünden değeri aşağıdakilerden

hangisidir?

A) a

2 B) 3a

4 C) 3a

5 D) 4a

5 E) 5a

6

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:44

FASİKÜL 1

43 MATEMATİK

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

x3 – 2y = 7

x4 – 2xy = 21

olduğuna göre, x kaçtır?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

x, y pozitif gerçel sayılar ve

2y

x +

1

y

– 3x

y +

1

x

= 5x2

x .y + 1

olduğuna göre, x\\Y oranı kaçtır?

A) 2\\á B) 1\\á C) 3\\à D) 1\\ß E) 1\\Ş

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

a = x

x – y

b = y

x + y

olduğuna göre, a + b – 1

a•b ifadesinin değeri kaçtır?

A) – 2 B) – 1 C) 0 D) 1 E) 2

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

a•b = 3\\Ş

olduğuna göre, (a + 1

2b

)(b – 1\\A) ifadesinin değeri

kaçtır?

A) 1\\Ş B) 2\\ß C) 4\\ß D) 3\\à E) 2\\á

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:45

FASİKÜL 1

MATEMATİK 44

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

a, b ve c pozitif gerçel sayıları için

a + c

b + 2 = c\\B

a\\B = c

eşitlikleri veriliyor.

Buna göre, b kaçtır?

A) ñ2 B) ñ3 C) ñ6 D) 2 E) 3

ÖRNEK: 26 / ÖSYM

2a – 3b + 2c = 0

a.b + b.c = 9

olduğuna göre, b2 kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 16

ÖRNEK: 25 / ÖSYM

a, b ve c pozitif gerçel sayılar olmak üzere,

a.b + a.c = 45

a

b + c = 4\\á

olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?

A) 9 B) 18 C) 27 D) 9\\Ş E)

27

2

ÖRNEK: 27 / 2021 TYT

Bir kahve dükkânında; kahve, sıcak su ve süt bileşenlerinin

kullanılmasıyla oluşturulan 400 mililitrelik içeceklerin fiyatları,

100 mililitrelik her bir bileşenin fiyatı ayrı ayrı toplanarak hesaplanmaktadır. Bu kahve dükkânındaki içeceklerden üçünün fiyatları ve bileşenleri yukarıdaki şekilde gösterilmiştir.

Bir müşterinin sipariş ettiği içecekteki bileşenlerin miktarı şekildeki gibi olduğuna göre, bu müşteri bu içecek için

kaç TL ödemiştir?

A) 11 B) 11,5 C) 12 D) 12,5 E) 13

Birinci Dereceden Bir ve İki Bilinmeyenli Denklemler

P:46

45 MATEMATİK

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1. “ ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

a = 2 + 5a

Buna göre, 3 • 2 + 5 = x – 1 eşitliğini sağlayan

x değeri kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

4.

Yukarıdaki şekilde üstteki iki dikdörtgen içinde yer alan

iki sayının toplamı alttaki dikdörtgen içindeki sayıya eşittir.

Buna göre, x – y farkı kaçtır?

A) – 2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 8

 



 



3. 2x + 2y – z = 1

x + y + z = 2

y – z = 1

Yukarıdaki denklem sisteminin çözümünde x kaçtır?

A) – 3 B) – 2 C) – 1 D) 0 E) 3

ÖSYM

5. a, b ve c pozitif tam sayıdır.



 

= a + b.c

olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

olduğuna göre x kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 8\\ß D) 3 E) 8



 





 

2. (a + 2)x + y(b + 1) = 10

(2a + 3)x – y(b + 3) = 12

denklem sistemini sağlayan (x, y) ikilisi (1, – 1) olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) – 3 B) 1 C) 5 D) 9 E) 12

P:47

MATEMATİK 46

FASİKÜL 1 Öğreten Test

1-B 2-B 3-C 4-A 5-D 6-E 7-C 8-E 9-C 10-D

8. 2x + 3y – 4z = 10

x – 2y + z = 5

olduğuna göre, 6x – 5y ifadesinin değeri kaçtır?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

10. işlemi aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

a

b = a – b

Buna göre,

a

b – 1

a

b

– 2

+

a

b

a

b

– 1

= 2

olduğuna göre, a

b işleminin sonucu kaçtır?

A) – 1\\ß B) – 2\\ß C) 1 D) 3\\Ş E) 4

7.

Yukarıdaki daire dilimlerinin içine art arda gelen her dört

daire diliminin içindeki sayıların toplamı 50 olacak şekilde sayılar yazılacaktır.

Buna göre, boyalı dilimlere gelecek olan sayıların

toplamı kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45





9.

Yukarıda verilen eşit kollu terazinin boş kefelerine üzerinde gram cinsinden kütleleri yazılı olan aşağıdaki ağırlıklar konulacaktır.

Buna göre, bu terazi kaç farklı şekilde dengelenir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6







     

6. 3x + (a – 3)y = 10

4x + ay = 8

denklem sisteminin çözüm kümesi boş küme ise a

kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

P:48

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 1

1. Aşağıda daireler içinde yazılan her değer, arasında olduğu kareler içindeki iki sayının toplamının yarısıdır.

Buna göre, K + L toplamı kaçtır?

A) 18 B) 22 C) 24 D) 28 E) 30



 

 



2.

I. grupta verilen kelimelerin harfleri II. grupta rakamsal

olarak rastgele kodlanmıştır.

Buna göre, 5314 sayısına karşılık gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) SEAD B) FASD C) BSEA

D) DEFA E) AFSD

I. II.

BADF

SEDA

AFSE

DSAB

3124

4631

2345

5426

3. (2x – y + 4)2 + (3x + y – 6)2 = 0

denklemini sağlayan x ve y değerleri için 3 • y – x

ifadesinin değeri kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

4. a, b ve c tam sayılardır.

Yukarıdaki çarpma işlemi tablosuna göre, a • b•c işleminin sonucu en fazla kaçtır?

A) 180 B) 240 C) 270 D) 320 E) 400

x a b c

b 16

c 20

5. D, B ve C ifadeleri dört işlemlerden herhangi birini

temsil etmektedir.

(5 D 3) C 2 = 13

(2 B 4) D 6 = 36

eşiklikleri veriliyor.

Buna göre,

(6 C 3) D (5 B 2)

işleminin sonucu kaçtır?

A) 12 B) 18 C) 21 D) 30 E) 35

1-B 2-C 3-E 4-D 5-C 6-B

6. A = x

2x – 3y

B = y

2x – 3y

olarak verilsin.

Buna göre, A nın B türünden değeri aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 2B + 1

3 B) 3B + 1

2 C) B – 3

2

D) 4B – 5

6 E) 2B – 5

3

P:49

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 1

1.

ifadesi A = x .t + y. z olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13



 

 

3. 16 D 8 C 2 B 3 * 4

Yukarıdaki D, C, B, ve * sembollerinin içine +, –, x

ve ÷ işlemlerinden biri yazılacaktır.

Buna göre, bu işlemin sonucunda elde edilebilecek

tam sayı değeri en az kaç olabilir?

A) – 8 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6

4. n kenarlı çokgende,

 = a.n

olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

4 + x = x + 1

eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

A) 16 B) 18 C) 20 D) 24 E) 28

2.











  

= a + b

4











  

= a – b

2

olarak tanımlanıyor.

olduğuna göre, x’in pozitif değeri kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 7 E) 9











  

5. a, b ve c reel sayılardır.

a.b

a + b = 1\\à

b.c

b + c = 1\\â

a.c

a + c = 1\\ä

olduğuna göre, a kaçtır?

A) 1\\ß B) 1\\Ş C) 1 D) 2 E) 3\\Ş

1-D 2-D 3-A 4-E 5-A 6-A

6. 3

x – 1 + 5

x – 2 + 7

x – 3 = 7 – x

x – 2 + 10 – x

x – 3 + 4 – x

x – 1

denkleminin çözüm kümesi nedir?

A) Æ B) {1, 2, 3} C) R – {1, 2, 3}

D) {4,5} E) {7, 9}

P:50

Sayı Basamakları

1. ÜNİTE

1 MATEMATİK

FASİKÜL 2

Sayı Basamakları

Çözümleme

ab, ba, aa 2 basamaklı sayılar

aaa, abc 3 basamaklı sayılar olmak üzere

ab ® 10.a + 1.b

ba ® 10.b + 1.a

aaa ® 100.a + 10.a + 1.a

abc ® 100.a + 10.b + 1.c

 ab + ba = 10.a + 1.b + 10.b + 1.a

= 11a + 11b = 11.(a + b)

 ab – ba = 10a + b – (10b + a)

= 9a – 9b = 9.(a – b)

 abc = 100.a + bc

= ab0 + c = 10.ab + c

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

Üç basamaklı ABC ve iki basamaklı AB sayılarının toplamı

392’dir.

Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

A) 7 B) 9 C) 11 D) 15 E) 19

ÖRNEK: 1 / ÖSYM

D, C, Ø,

sembollerinden her biri farklı birer rakamı gösterecek şekilde

0, 1, 2, 3 rakamları ile eşleştirilerek

C D

Ø D

C Ø

biçiminde üç basamaklı doğal sayılar oluşturuluyor. Bu sayılar küçükten büyüğe doğru sıralandığında 120, 132 ve 230

sayıları elde ediliyor.

Buna göre, C + toplamı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 3

AB

– CD

Öğretmeni

AB

– CD Nilüfer’den işlemini yapmasını istiyor.

Ama Nilüfer yanlışlıkla

AD

– CB işlemini yapıyor.

Doğru sonuçtan yanlış sonucu çıkarınca 12 çıktığına

göre, B – D farkı kaçtır? (AB > CD)

P:51

Sayı Basamakları

MATEMATİK 2

FASİKÜL 2

ÖRNEK: 5

10’dan 99’a kadar birbirinden farklı numaralı topların bulunduğu torbadan 4 top çekiliyor. Çekilen topların numaralarının

toplamı 300’dür.

Numarası en büyük olan topun numarası en az kaçtır?

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

İki basamaklı AB doğal sayısı, iki basamaklı BA doğal sayısından rakamlarının toplamı kadar fazladır.

Buna göre, AB sayısının rakamları çarpımı kaçtır?

A) 14 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22

ÖRNEK: 6

Rakamları birbirinden farklı 5 farklı iki basamaklı doğal

sayının toplamı 137 olduğuna göre, en büyük sayı en çok

kaçtır?

ÖRNEK: 7 / 2020 TYT

Furkan, beşer yıl arayla boyunu duvarın hizasında ölçüyor ve

duvara şekildeki gibi işaretleyip santimetre cinsinden üç basamaklı doğal sayılar olarak yazıyor.

Furkan’ın boyunun ilk beş yıl 36 cm, ikinci beş yıl 40 cm uzadığı biliniyor.

A, B ve C sıfırdan farklı rakamlar olduğuna göre,

A + B + C toplamı kaçtır?

A) 15 B) 14 C) 13 D) 11 E) 10

1CA

1BA

1AB

40

36

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 4

AB ve BA iki basamaklı olmak üzere, A ve B rakamları kullanarak oluşturulabilecek tüm iki basamaklı sayıların toplamı 88 olduğuna göre A + B kaçtır?

P:52

Sayı Basamakları

3 MATEMATİK

FASİKÜL 2

ÖRNEK: 9

İki basamaklı rakamları farklı en büyük tamsayı ile iki basamaklı en küçük tamsayının toplamını 108 bulan Sena’nın

yaptığı hata aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Rakamları farklı olduğunu farketmemiş

B) Tam sayılarda negatif sayı olduğunu umutmuş

C) Küçük ve büyük sayıları karıştırmış

D) Toplamak yerine çıkarmış

E) Hata yapmamıştır

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

ABD

BBC

294

A C

B D

?

Solda verilen çıkarma işlemine göre, sağdaki çıkarma işleminin sonucu kaçtır?

A) 44 B) 36 C) 34 D) 26 E) 24

Çözüm

Çözüm Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / 2018 TYT

Defne soldaki hesap makinesinde 29 sayısı ile iki basamaklı

bir doğal sayıyı topluyor.

  

  

  

  

  

  

  

  

Defne’nin kardeşi Burcu ise rakamları bilmediği için ablasının

bastığı tuşlarla aynı konumdaki tuşlara aynı sırada sağdaki

hesap makinesinde basıyor.

Burcu’nun elde ettiği sonuç 95 olduğuna göre, Defne’nin

elde ettiği sonuç kaçtır?

A) 100 B) 103 C) 105 D) 107 E) 110

ÖRNEK: 12

Bir kitabın sayfalarını numaralandırmak için 17 tane 2 rakamı

kullanılması gerekirken bir sayfanın numaralandırılması unutulduğundan 15 tane 2 rakamı kullanılmıştır.

Buna göre, unutulan sayfanın numarası kaçtır?

P:53

Sayı Basamakları

MATEMATİK 4

FASİKÜL 2

Çözüm

ÖRNEK: 14

Sadece rakamlar kullanılarak her bir rakam karesi adedince

yan yana yazılarak aşağıdaki A sayısı oluşturuluyor.

A = 12222333333333. . . .

Buna göre bu A sayısı kaç basamaklıdır?

ÖRNEK: 16

AB4

x 3C

12D4

+ E42

SONUÇ

Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır?

ÖRNEK: 15 / ÖSYM



  



 



Yukarıda verilenlere göre, çarpma işleminin sonucu kaçtır?

A) 8974 B) 9072 C) 9164

D) 9254 E) 9382

ÖRNEK: 18 / 2019 TYT

Ayça; 56’dan başlayarak ileriye doğru altışar altışar sayıp iki

basamaklı bir AB doğal sayısına ulaştıktan sonra, ulaştığı bu

sayıdan geriye doğru beşer beşer sayarak 15 sayısına ulaşıyor.

Buna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

ÖRNEK: 17

XYZ, XYY, YXZ ve YZZ, 3 basamaklı sayılardır.

XYZ < XYY

YXZ < YZZ

eşitsizlikleri sağlamaktadır.

Buna göre, X, Y ve Z sayılarının küçükten büyüğe doğru

sıralaması nedir?

ÖRNEK: 13

a, b, c birer rakamdır.

b = 3.c ve a < b

olduğuna göre, abc biçiminde kaç farklı üç basamaklı

sayı yazılır?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:54

Sayı Basamakları

5 MATEMATİK

FASİKÜL 2

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 23

Ondalık sayılarda toplama konusunu yanlış öğrenen Sema,

a,bc + ab,c + 0,abc işlemini

a,bc

ab,c

+ 0,abc

0,600

yukarıdaki şekilde düşünerek yapıyor ve sonucu 0,600 buluyor.

Buna göre, işlemin doğru sonucu kaçtır?

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

Üç basamaklı bir doğal sayının sağına 3 yazılarak dört basamaklı A sayısı, aynı sayının soluna 2 yazılarak dört basamaklı B sayısı elde edilmiştir.

A + B = 9967 olduğuna göre, üç basamaklı sayının rakamlarının toplamı kaçtır?

A) 12 B) 9 C) 15 D) 13 E) 11

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

Birler basamağında A rakamı bulunan iki basamaklı tüm

doğal sayıların toplamı 504 olduğuna göre, A kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 19

Öğretmeni, Hasan’a “18 . 12” kaçtır? sorusunu yöneltmiştir.

Hasan da

I. adım 18 = 20 – 2 ve 12 = 10 + 2

II. adım 20.10 = 200

III. adım – 2.10 = – 20 ve 2.20 = 40

IV. adım 18.12 = 20.10 – 2.10 + 2.20

V. adım 18.12 = 220

yukarıda verilen adımları sırasıyla yapmıştır.

Buna göre, hasan ilk hatayı kaçıncı adımda yapmıştır?

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

Üç basamaklı ADB, ADC, DAA, DAD doğal sayıları

ADB < DAA

DAD < ADC

eşitsizliklerini sağlamaktadır.

Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisidoğrudur?

A) A = D < B < C B) C < A = B < D

C) D < A = B < C D) B < A = D < C

E) C < A = D < B

P:55

Sayı Basamakları

MATEMATİK 6

FASİKÜL 2

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 26

İki basamaklı AB sayısının rakamları yer değiştirilip AB iki basamaklı sayısından çıkarılınca bir tam sayının karesine eşit

olursa AB sayısına “kare fark” sayısı denir.

Buna göre, kaç tane kare fark sayısı vardır?

ÖRNEK: 27

Betül 3’den başlayarak beşer beşer ileriye doğru sayarak AB

iki basamaklı sayısına ulaşıyor. Bundan sonra dörder dörder

sayarak 87 sayısına ulaşıyor.

Buna göre, AB sayısı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 23 B) 43 C) 53 D) 63 E) 83

ÖRNEK: 25 / ÖSYM

Üç basamaklı bir ABC sayısı için

ABC = A3 + B3 + C3

oluyorsa bu sayıya bir Armstrong sayısı denir.

Örneğin,

153 = 13 + 53 + 33

olduğundan 153 bir Armstrong sayısıdır.

3K1 sayısı bir Armstrong sayısı olduğuna göre, K rakamı kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 28 / ÖSYM

Birbirlerinden farklı, iki basamaklı üç doğal sayının toplamı A

dır.

Buna göre, A kaç farklı değer alabilir?

A) 262 B) 264 C) 266 D) 268 E) 270

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

Eski bir uygarlığa ait takvimde,

1 ayda 36 gün

1 yılda 10 ay

bulunmaktadır.

Bu uygarlıkta, gün-ay-yıl sırasında verilen

AB-CD-ABCD biçimindeki tarihlere “simetrik gün” ismi veriliyor.

Bu takvime göre, 20-08-2008 tarihinden en az kaç gün sonra yine bir simetrik gün olur?

A) 360 B) 396 C) 480 D) 720 E) 756

P:56

Sayı Basamakları

7 MATEMATİK

FASİKÜL 2

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 30

AB ve AA iki basamaklı sayılardır.

AB

x AA

572

olduğuna göre, A + B kaçtır?

ÖRNEK: 32 / ÖSYM

1, 3, 6, 7, 9 rakamlarını kullanarak yazılan, rakamları birbirinden farklı, beş basamaklı KMPTS sayısında K + M = T + S

dir.

Bu koşulları sağlayan kaç tane beş basamaklı KMPTS

sayısı vardır?

A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4

ÖRNEK: 29

A ve B pozitif tamsayı olmak üzere,

A ifadesi A’dan küçük en büyük çift tam sayıya

B ifadesi B’den büyük en küçük tek tam sayıya eşittir.

Örneğin;

102 = 100

98 = 99 olur.

X + X = 103

olduğuna göre, x in alabileceği tam sayı değerlerinin

toplamı kaçtır?

A) 100 B) 102 C) 103 D) 105 E) 108

ÖRNEK: 31

AB, CD ve EF iki basamaklı sayılardır. Semih çarpma işlemini yanlış öğrendiği için AB iki basamaklı sayısını 24 ile çarparken aşağıdaki işlemi yaparak sonucu 90 buluyor.

AB

x 24

CD

EF +

Buna göre, işlemin doğru sonucu kaçtır?

A) 288 B) 312 C) 240 D) 360 E) 408

P:57

MATEMATİK 8

Öğreten Test FASİKÜL 2

3. Üç basamaklı CBA ve iki basamaklı BA sayılarının toplamı 762’dir.

Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

A) 10 B) 11 C) 13 D) 15 E) 16

2. , , , sembollerinden her biri farklı birer

rakamı gösterecek şekilde 3, 4, 6, 7 rakamları ile eşleştirilerek

biçiminde üç basamaklı doğal sayılar oluşturuluyor. Bu

sayılar küçükten büyüğe doğru sıralandığında 347, 634

ve 763 sayıları elde ediliyor.

Buna göre, + + + toplamı kaçtır?

A) 16 B) 17 C) 19 D) 20 E) 22

4.

Yukarıda verilen çarpma işleminin sonucu kaçtır?

A) 2000 B) 2525 C) 2800

D) 3100 E) 3675

ABC

x 25

. . .

+ 248

. . . .

1. Herhangi iki basamağında bulunan rakamların çarpımı

çift olan sayıya çift güçlü sayı denir.

Buna göre, rakamları farklı üç basamaklı en büyük

çift güçlü sayı ile üç basamaklı en küçük pozitif çift

güçlü sayı arasındaki fark kaçtır?

A) 618 B) 732 C) 886

D) 884 E) 864

5. Onlar basamağında A rakamı bulunan tüm iki basamaklı sayıların toplamı 245 olduğuna göre, A kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:58

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 2

1-C 2-D 3-B 4-D 5-B 6-D 7-E 8-D 9-B

8. Üç basamaklı ABC sayısı ile 65’i çarpmak isteyen bir öğrenci 65 sayısının onlar basamağındaki 6 rakamını 4 olarak görüp işlemini buna göre yapmıştır.

Öğrencinin bulduğu sonuç gerçek sonuçtan 8700

eksik olduğuna göre, ABC sayısı kaçtır?

A) 355 B) 385 C) 415

D) 435 E) 525

6.

BAC, ABB, ABA, BAD üç basamaklı sayılardır.

Bir maraton koşusunda Serdar BAC., Semih ABB., Selin ABA., Selma BAD. olmuştur. Bu koşuyu Serdar Semih’ten, Selin’de Selma’dan önce bitirmiştir.

Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) B = A < C < D B) D < B = C < A

C) A < B = C < D D) C < B = A < D

E) D < B = A < C

7. Kenar uzunlukları a, b, c br olan bir üçgenin değeri

a + b + c’dir.

a

c

b = a + b + c

Buna göre,

a

c

b = 13

olduğuna göre, a doğal sayısı en çok kaçtır?

A) 11 B) 10 C) 8 D) 7 E) 6

9. Melike öğretmen tahtaya aşağıdaki işlemi yazıyor.

Melike öğretmen, öğrencilerinin farklı yönde düşüncelerini geliştirmek için öğrencilerine şu soruyu soruyor.

“Bu işlem içinden iki rakam sildiğinizde bu eşitlik bozulmuyor. Silmeniz gereken iki rakamın toplamını bulunuz.”

Buna göre, Melike Öğretmen’in sorduğu sorunun cevabı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 9 B) 10 C) 2 D) 7 E) 4

15 x 24 = 360

P:59

MATEMATİK 10

Pratik Test FASİKÜL 2

1. X ve Y sıfırdan farklı rakamlar olmak üzere,

olduğuna göre, X + Y toplamı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

4XY

– XY0

292

2. Bir sayının birler basamağındaki rakam, diğer basamaklarındaki rakamların çarpımına eşit ise bu sayıya katmerli sayı denir.

Örneğin;

212 için 2.1 = 2

olduğundan 212 katmerli sayıdır.

Buna göre, üç basamaklı kaç tane katmerli sayı vardır?

A) 18 B) 22 C) 26 D) 32 E) 34

3.

Banu çalıştığı plazanın 60. katından asansöre biniyor.

Asansör 6 kat aralıklarla durarak plazanın en üst katı olan

iki basamaklı AB. katına gelince Banu iniyor ve Burcu

asansöre biniyor. Asansör inerken 5 kat aralıklarla durarak 30. katına gelince Burcu iniyor.

Buna göre, A + B kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

4. Birbirinden farklı 3 basamaklı iki doğal sayının toplamı

A dır.

Buna göre, A kaç farklı değer alabilir?

A) 1769 B) 1796 C) 1797

D) 1798 E) 1978

1-A 2-D 3-D 4-C 5-E

5. 2, 3, 5, 6 ve 8 kg’ lık ağırlıklardan 2 tanesi aşağıdaki terazinin boş olan sol kefesine, diğer 2 tanesi boş olan sağ

kefesine konularak denge sağlanmaktadır.

Denge sağlandıktan sonra sol kefedeki ağırlıkların sayı

değerleri K ve L, sağ kefedeki ağırlıkların sayı değerleri

M ve N, kullanılmayan ağırlığın sayı değeri P rakamları

olmak üzere beş basamaklı KLPMN sayısı oluşturuluyor.

Bu koşulları sağlayan kaç tane beş basamaklı

KLPMN sayısı vardır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16

K L M N P

Kenarda

kalan

P:60

11 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 2

1. İnternet bankacılığı kullanan Mehmet Bey 5 haneli olan

şifresini unutmuştur. Mehmet Bey internet bankasının

güvenlik sorusunu yanıtladıktan sonra otomasyon sistemi ekrana Mehmet Bey’in şifresinin ekranda görülen

kısmını yansıtmıştır.

Ekranı gören Mehmet Bey şifresinin ilk iki hanesinin bir

tam sayının karesi, son üç hanesi de bir tamsayının küpüne eşit olduğunu hatırlamıştır.

Buna göre, Mehmet Bey’in şifresinin 1. ve 4. hanesinin toplamı kaçtır?

A) 7 B) 9 C) 11 D) 14 E) 15

1 2 3

4 5 6

7 8 9

3 1 2

ŞİFRE GİRİNİZ

4. Komiser Serkan soldaki telsizde dört haneli 13ab frekans değerini girmiş ve gerekli görüşmeler sağlamıştır.

Daha sonra dikkat etmeden sağdaki telsizi eline alıp numaralara dikkat etmeden soldaki telsizde kullandığı dört

haneli frekans değerini girmek için bastığı tuşlarla aynı

konumdaki tuşlara aynı sırada sağdaki telsizde basınca 79cd dört haneli frekansa ulaşmıştır.

79 + cd = 104

olduğuna göre, 13 + ab değeri kaçtır?

A) 81 B) 87 C) 98 D) 104 E) 125

7 8 9

4 5 6

1 2 3

* 0 #

1 2 2

4 5 6

7 8 9

* 0 #

2. Üç basamaklı bir ABC sayısı için

ABC = A + B2 + C3

eşitliğini sağlıyorsa bu sayıya kareküp sayısı denir.

1B5 sayısı bir kareküp sayısı olduğuna göre, B rakamının alabileceği değerler toplamı kaçtır?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 8 E) 10

3. Eski bir kabileye ait bir takvimde 1 yıl 18 ay ve 1 ay

20 gündür.

Bu kabilenin inanışına göre kıyametin gün - ay - yıl

AB - AB - AB biçimindeki bir tarihte kopacağı düşünülmektedir.

Bu takvime göre, 18 - 18 - 01 tarihdeki bir günden

en az kaç gün sonra kıyamet kopabilir?

A) 24 B) 120 C) 184 D) 360 E) 364

1-C 2-E 3-A 4-C 5-D

5.

Bir manav çırağı 1 kg biberin fiyatını etiketine yazarken

ab,cd şeklinde yazması gerekirken yanlışlıkla cd,ab şeklinde yazmıştır. 2 kg biber alan müşteri, çırağa bir miktar para vermiştir. Çırak 29,70 TL para üstü vermesi gerekirken yanlışlıkla 19,80 TL para üstü vermiştir.

1 kg biberin gerçek fiyatı ile çırağın yanlış yazdığı fiyatın toplamı 25,25 TL olduğuna göre, müşteri çırağa kaç TL para vermiştir?

A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60

Havuç

ab,cd

P:61

MATEMATİK 12

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

A, B, C ve K birer doğal sayı ve B ¹ 0 dır.

A B

C

K

A: Bölünen B: Bölen C: Bölüm K: Kalan

 A = B.C + K

 0 £ K < B

 K = 0 ise A, B’ye tam bölünür. ÖRNEK: 3 / ÖSYM

94 ??

8

Yukarıdaki bölme işlemine göre, kalan aşağıdakilerden

hangisi olabilir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

ÖRNEK: 1

x bir doğal sayı olmak üzere,

2x + 23 5

x + 1

3

olduğuna göre, x kaçtır?

ÖRNEK: 2

M ve N birer doğal sayıdır.

M N

6

9

olduğuna göre, M nin en küçük değeri için M – N farkı

kaçtır?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

NOT

A B

C

K

bölme işleminde eğer C > K ise B ile C nin yeri

değiştirilse de kalan değişmez.

ÖRNEK: 4

2x iki basamaklı bir doğal sayıdır.

76... 2x

2...

Yukarıdaki bölme işlemine göre, x rakamı aşağıdakilerden

hangisi olamaz?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

Çözüm

P:62

13 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

ÖRNEK: 8

N doğal sayısının 8 ile bölümünden kalan 3 olduğuna göre,

N3 – N2 – 5N + 7

ifadesinin 8 ile bölümünden kalan kaçtır?

ÖRNEK: 6

K, M ve N birer doğal sayıdır.

M N

6

4

N K

5

1

olduğuna göre, M nin K türünden değeri nedir?

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

6 ile bölündüğünde bölüm ve kalanı birbirine eşit olan tüm

doğal sayıların toplamı kaçtır?

A) 84 B) 91 C) 96 D) 105 E) 112

ÖRNEK: 5

Tahtadaki bölme işleminde bölünen ile

bölenin toplamı 200 dür. Bölüm kalanın 6

katından 5 fazladır.

Bölüm 17 olduğuna göre, bölen ile

kalanın toplamı kaçtır?

A B

C

K

Bir sınıfta Erkan öğretmen öğrencilerine yukarıdaki soruyu soruyor.

Buna göre, Erkan öğretmenin sorduğu sorunun cevabı

kaçtır?

A) 13 B) 16 C) 15 D) 11 E) 17

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Yukarıdaki bölme işlemlerinde kalanlar x den büyük ise tekrar x ile bölünerek kalan bulunur.

Eğer kalan negatif ise x in katlarını ekleyerek sayı pozitif hale

getirilir.

Kural:

A x

a

B x

b

ise

A + B x

a + b

A – B x

a – b

A.B x

a.b

An x

an

P:63

MATEMATİK 14

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

x ve y doğal sayıları için,

x 10

m

2

y 15

n

3

olduğuna göre, x.y çarpımının 5 e bölümünden elde edilen kalan kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

PRATİK BİLGİ

Çift sayılar 2 ye tam bölünür, tek sayıların ise 2 ye

bölümünden kalan 1 dir.

Örneğin,

211 2

1

357 2

1

468 2

0

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

m 3

2

45 m

3

bölme işlemlerine göre, m pozitif tam sayısının rakamları

toplamı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Bölünebilme Kuralları

a. 2 ile bölünebilme

Sadece sayının son basamağını 2 ile bölüp kalan bulunur.

Çözüm

ÖRNEK: 11 / 2020 TYT

Rakamları birbirinden ve sıfırdan farklı üç basamaklı bir doğal

sayının onlar basamağındaki rakam diğer basamaklarındaki

rakamları tam bölüyorsa bu sayıya ortakatlı sayı denir.

Örneğin, 428 bir ortakatlı sayıdır.

Buna göre, en büyük ortakatlı sayı ile en küçük ortakatlı

sayının farkı kaçtır?

A) 723 B) 727 C) 736 D) 742 E) 745

P:64

15 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

e. 10 ile bölünebilme

Sayının birler basamağındaki rakam 10 ile bölümünden kalana eşittir.

Örneğin,

217 10

7

312 10

2

400 10

0

f. 3 ile bölünebilme

Sayının rakamları toplamı 3 ile bölünerek kalan bulunur.

Örneğin,

3456 3

0

1357 3

1

3 + 4 + 5 + 6 = 18 3

0

1 + 3 + 5 + 7 = 16 3

1

g. 9 ile bölünebilme

Sayının rakamları toplamı 9 ile bölünerek kalan bulunur.

Örneğin,

67910 9

5

24680 9

2

6 + 7 + 9 + 1 + 0 = 23 9

5

2 + 4 + 6 + 8 = 20 9

2

Örneğin,

4037964 9

6

4 + 0 + 3 + 7 + 9 + 6 + 4 = 33

3 + 3 = 6 PRATİK BİLGİ

Bir sayının 3 veya 9 ile bölümünde rakamları toplamı büyük bir sayı çıkarsa çıkan sayının tekrar rakamları toplanabilir.

b. 4 ile bölünebilme

Sayının sadece son iki basamağına bakılarak 4 ile bölünür ve

kalan bulunur.

Örneğin,

412 4

0

339 4

3

777 4

1

12 4

0

39 4

3

77 4

1

c. 8 ile bölünebilme

Sayının son üç basamağı 8 ile bölünerek kalan bulunur.

Örneğin,

21346 8

2

12845 8

5

346 8

2

845 8

5

d. 5 ile bölünebilme

Sayının birler basamağı 5 ile bölünerek kalan bulunur.

Örneğin,

316 5

1

724 5

4

660 5

0

6 5

1

4 5

4

0 5

0

P:65

MATEMATİK 16

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

7k + 4 biçimindeki bir sayı 3 ile kalansız bölünebildiğine

göre, 21’den küçük k pozitif tam sayıları kaç tanedir?

A) 8 B) 9 C) 7 D) 6 E) 5

Çözüm

h. 11 ile bölünebilme

Sayının rakamları sağdan sola doğru +, –, +, –, +, –, . . . işaretlenerek toplanır. Çıkan sayı 11 e eşit veya 11 den büyük

ise 11 e bölünür, negatif ise 11 in katları eklenerek kalan bulunur.

Diğer durumda çıkan sonuç kalandır.

Örneğin,

134786 11

3

+ 6 – 8 + 7 – 4 + 3 – 1 = 3

17285 11

4

+ 5 – 8 + 2 – 7 + 1 = – 7

– 7 + 11 = 4 NOT

Bir soruda bir kaç bölünebilme kuralı birlikte soruluyorsa bir öncelik sırası vardır.

Öncelik sırası

1. 2. 3. 4. 5.

2 ile böl. 4. ile böl. 8 ile böl. 3 ile böl. 11 ile böl.

5 ile böl. 9 ile böl.

10 ile böl.

O 6 ile bölünebilme: 2 ve 3 ile bölünebilme kuralları kullanılır.

O 12 ile bölünebilme: 3 ve 4 ile bölünebilme kuralları kullanılır.

O 15 ile bölünebilme: 3 ve 5 ile bölünebilme kuralları kullanılır.

O 24 ile bölünebilme: 3 ve 8 ile bölünebilme kuralları kullanılır.

O 30 ile bölünebilme: 3 ve 10 ile bölünebilme kuralları kullanılır.

O 60 ile bölünebilme: 3, 4 ve 10 ile bölünebilme

kuralları kullanılır.

Çözüm

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

Rakamları sıfırdan farklı üç basamaklı bir doğal sayı her bir

basamağındaki rakama kalansız bölünebiliyorsa bu sayıya

“tekin sayı” denir.

3A4 sayısı bir tekin sayı olduğuna göre, A’nın alabileceği

değerlerin toplamı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 10 D) 13 E) 15

P:66

17 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

Dört basamaklı 6A2B sayısı 45 sayısının tam katıdır.

Buna göre, A nın alabileceği değerler toplamı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

Bir n doğal sayısının 9 katı, her bir basamağında 3 rakamı bulunan bir sayıya eşitse n sayısına üçsel sayı denir.

Buna göre, en küçük üçsel sayının rakamları toplamı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

Çözüm

ÖRNEK: 17 / 2021 TYT

AAB ve ABA doğal sayıları 9’a tam bölünen üç basamaklı birer sayı olmak üzere, bu sayılardan biri 5’e diğeri ise 12’ye

tam bölünmektedir.

Buna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

Çözüm

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

Rakamları birbirinden farklı, 4 e kalansız bölünebilen, altı basamaklı en küçük sayının rakamları toplamı kaçtır?

A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22

P:67

MATEMATİK 18

FASİKÜL 2 Bölme ve Bölünebilme

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 20 / 2017 LYS

A sıfırdan farklı bir rakam olmak üzere,

A bir basamaklı

AA iki basamaklı

AAA üç basamaklı

AA . . . A elli basamaklı

sayılarının toplamının 9 ile bölümünden kalan 3’tür.

Buna göre, A’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır?

ÖRNEK: 19

Sinan Bey alışveriş yaptıktan sonra elindeki fişte, tutarın yanlışlıkla iki rakamı yerine A ve B harfleri yazılmıştır.

ALIŞVERİŞ FİŞİ

TEŞEKKÜRLER!

TOPLAM 4A9B

Kasada görevli kişiye fişi gösterdiğinde görevli bir yanlışlık olduğunu, tutarın 4 basamaklı 11 ile tam bölünebilen bir tam

sayı olduğunu söylüyor.

Buna göre, A + B toplamının alabileceği farklı değerlerin

toplamı kaçtır?

ÖRNEK: 18 / 2019 AYT

A, B ve C sıfırdan ve birbirinden farklı birer rakam olmak üzere,

ABC

CAB

BCA

üç basamaklı doğal sayıları sırasıyla 4, 5 ve 9 ile tam bölünmektedir.

Buna göre, A.B.C çarpımı kaçtır?

A) 150 B) 180 C) 200 D) 210 E) 240

® 5’e tam bölünüyorsa B = 5

Çözüm

ÖRNEK: 21

Aynı sınıfta olan Ali ile Veli tahtaya çıkıyorlar.

74747 . . . 4747

Ali tahtaya yazdığı 15 basamaklı sayının 44 e bölümünden kalan kaçtır diye Veli’ye soruyor.

Veli doğru cevap verdiğine göre, Veli’nin cevabı kaçtır?

P:68

19 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 2

1. m ve n pozitif tam sayıdır.

m n

7

10

olduğuna göre, m nin alabileceği en küçük değer

kaçtır?

A) 81 B) 79 C) 83 D) 87 E) 80

3. – 25 ile 70 arasında 4 ile kalansız bölünebilen tam

sayıların toplamı kaçtır?

A) 520 B) 524 C) 528

D) 532 E) 536

4. A, B ve C pozitif tam sayı olmak üzere;

A B

6

8

C B

3

5

yukarıdaki bölme işlemlerine göre, A nın C türünden ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) C – 2

2 B) c\\

Ş C) C + 2

2

D) 2C + 2 E) 2C – 2

2. x ve n pozitif tam sayılar olmak üzere;

n 30

4

x2

olduğuna göre, n nin alabileceği en büyük değer

kaçtır?

A) 145 B) 143 C) 149 D) 146 E) 142

6. 13m6 dört basamaklı bir doğal sayıdır.

13m6 36

n

4

Yukarıda verilen bölme işlemine göre, n – m farkı

kaçtır?

A) 40 B) 34 C) 31 D) 37 E) 36

5. Rakamları farklı, altı basamaklı 9 ile kalansız bölünebilen en büyük doğal sayının;

• 6 ile bölümünden kalan x,

• 8 ile bölümünden kalan y

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 10 B) 7 C) 8 D) 9 E) 6

P:69

MATEMATİK 20

Öğreten Test FASİKÜL 2

9. 40 basamaklı 321032103 . . . 03210 sayısı ile ilgili,

I. 8 ile bölümünden kalan 2 dir.

II. 9 ile bölümünden kalan 6 dır.

III. 11 ile bölümünden kalan 9 dur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

1-D 2-A 3-C 4-E 5-E 6-B 7-A 8-B 9-B 10-D

7. mn, ab ve cd iki basamaklı doğal sayılardır.

294 mn

• • ab –

44

• •

cd

Yukarıdaki bölme işlemine göre,

m.n + a + b + c – d

işleminin sonucu kaçtır?

A) 4 B) 8 C) 7 D) 5 E) 6

10. Almanya’da 9 şubesi olan bir şirket işçilerine üç basamaklı XWQ şeklinde numaralar veriyor. Bu üç harfin her biri farklı bir durumu ifade etmektedir.

X: işçinin bu işte kaçıncı yılı olduğunu,

W: işçinin bulunduğu şubede kaçıncı sırada işe başladığını,

Q: işçinin çalıştığı şubenin numarasını ifade etmektedir.

• Çalıştığı yıl sayısının 5 ile bölümünden kalan 3, şubeye başlama sırasının 6 ile bölümünden kalan 2 ve

şube numarası çift olan işçilere ŞANSLI İŞÇİ,

• İşçi numarası 12 nin katı olan işçiler ise ÖZEL İŞÇİ

olarak adlandırılıyor.

Buna göre,

Serkan Furkan Tayfun

işçi numaraları verilen üç işçi için,

I. Serkan, ŞANSLI olmayan ÖZEL bir işçidir.

II. Tayfun, hem ŞANSLI hem de ÖZEL bir işçidir.

III. Furkan, ÖZEL olmayan ŞANSLI bir işçidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

344 386 828

8. ab0ab beş basamaklı ve ab iki basamaklı sayılardır.

Buna göre,

9(ab0ab) + 7(ab)

8(ab)

işleminin sonucu kaçtır?

A) 116 B) 1127 C) 114

D) 1124 E) 1123

P:70

21 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 2

1. a ve b pozitif tam sayılar olmak üzere;

2a + 3 b + 1

b

13

olduğuna göre, a nın en küçük değeri için a – b

farkı kaçtır?

A) 82 B) 80 C) 83 D) 81 E) 79

2. ab ve ba iki, abba ve abab dört basamaklı sayılar olmak

üzere;

I. ab + ba

II. ab – ba

III. abba

IV. abab

V. ab.ba

Yukarıda verilen beş ifade ile ilgili Sude, Orkun ve

Tanju,

Sude

: En az 1 tanesi 101 ile tam bölünür.

Orkun

: En az 1 tanesi 9 ile tam bölünür.

Tanju

: En az 2 tanesi 11 ile tam bölünür.

yorumlarını yapıyorlar.

Buna göre, hangisinin veya hangilerinin söyledikleri doğrudur?

A) Yalnız Orkun B) Sude ve Orkun

C) Sude ve Tanju D) Orkun ve Tanju

E) Sude, Orkun ve Tanju

3. Erkan’ın A, B ve C olmak üzere üç tane oyuncak kutusu vardır. A kutusunda x tane bilyesi vardır. B ve C kutuları boştur.

Önce A kutusundan B kutusuna y tane bilye koyuyor.

Daha sonra B den de C ye 120 tane bilye koyuyor. Son

durumda A daki bilye sayısı 24 ün katı, B deki bilye sayısı da 15 in katı olan pozitif tam sayı oluyor.

Buna göre, x + y toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 240 B) 265 C) 270 D) 294 E) 318

A B C

x y 120

4. Suzan, 94 sayısını sırayla 10 dan başlayarak 10 a, 11 e,

12 ye bölerek 90 a kadar bölmeye devam ediyor ve en

son 90 a bölüyor. Her bölme işleminde kalanları kutu

(C) içine alıyor.

Buna göre, kutu içine aldığı en büyük kalanla en küçük kalanın toplamı kaçtır?

A) 46 B) 51 C) 49 D) 50 E) 47

1-C 2-E 3-D 4-A 5-A

5. x bir doğal sayı olmak üzere,

x = 5x + x2 + 10

sayısı tanımlanıyor.

x sayısı üç basamaklı bir doğal sayı olduğuna

göre, bu sayı ile ilgili,

I. 2 ile kalansız bölünür.

II. 3 ile kalansız bölünür.

III. 4 ile kalansız bölünür.

IV. 5 ile kalansız bölünür.

V. 6 ile kalansız bölünür.

ifadelerinden kaç tanesi daima doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:71

MATEMATİK 22

Sınav Tadında FASİKÜL 2

1. Şevket Bey bir mağazada televizyon, buzdolabı ve masa fiyatlarına bakıyor.

• Masanın fiyatının 240 ın tam katı olduğunu görüyor.

• Buzdolabının fiyatını, masanın fiyatına bölünce

B M

3 –

600

sonucunu elde ediyor.

• Televizyonun fiyatını, buzdolabının fiyatına bölünce

T B

2 –

0

sonucunu elde ediyor.

Şevket Bey, bu üç ürünün fiyatlarını toplayınca 6800 liradan fazla, 10000 liradan az bir fiyat buluyor.

Buna göre, bu üç ürünün toplam fiyatı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 8400 B) 8640 C) 8880

D) 9000 E) 9600

Televizyon Buzdolabı Masa

T lira B lira M lira

3.

Yukarıda üç arkadaşın aralarında akıllarından tuttuğu sayılarla ilgili geçen bir sohbet verilmiştir.

Buna göre, ABC sayısının 8 ile bölümünden kalan

kaçtır?

A) 0 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6

sayısıdır.

farklı BCA sayısıdır.

sayısıdır.

Serdar

Ayşe

Sevgül

2. x, 4 ten büyük bir doğal sayı olmak üzere,

x3 – x sayısı,

I. 2

II. 3

III. 4

IV. 5

V. 6

sayılarından kaç tanesine daima kalansız bölünür?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1-D 2-C 3-C 4-B

4. mn iki basamaklı bir doğal sayı olmak üzere, Azra, Berra ve Ceyda aşağıdaki bölme işlemlerini yaparak bölüm

ve kalanları yerine doğru olarak yazıyorlar.

Azra:

mn 3

x –

0

Berra:

x 4

y –

0

Ceyda:

y 5

z –

1

x, y ve z pozitif tam sayılar olduğuna göre, mn sayısı kaçtır?

A) 60 B) 72 C) 84 D) 78 E) 66

P:72

23 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Asal Çarpanlara Ayırma

Bir doğal sayıyı tam bölen asal sayılara bu sayının asal çarpanları denir.

Örneğin,

 20 nin asal çarpanları 2 ve 5

 72 nin asal çarpanları 2 ve 3

 91 in asal çarpanları 7 ve 13

Asal Çarpanlara Ayırma

Bir doğal sayının asal sayıların çarpımı şeklinde yazılmasıdır.

m, n, k pozitif tam sayılar ve a, b, c birbirinden farklı asal sayılar olmak üzere A doğal sayısının

A = am .bn .ck

şeklinde yazılışına A nın asal çarpanlarına ayrılması denir.

Örneğin,

 18 = 2.32

 20 = 22 .5

Asal Çarpanlara Ayırma Yöntemleri

60 ı asal çarpanlara ayıralım.

1. Çizgi Yöntemi

Sayının yanına bir çizgi çekilip en küçük asal sayıdan yani 2

den başlanarak sırayla 3, 5, 7, 11, ... ile böleriz.

 Sayı sıradaki asal sayıya bölünmezse diğer asal sayıya geçilip “1” elde edilene kadar devam edilir.

 Çizginin sağındaki sayılar çarpım şeklinde yazılır.

60

30

15

5

1

2

2

3

5

z 60 = 22 .3.5

2. Dallara Ayırma Yöntemi

Çizgi yöntemine benzer şekilde bu defa her dalın ucunda bir

asal sayı olacak biçimde asal çarpanlara ayırma yapılır.

60 = 2.2.3.5 = 22 .3.5 olarak bulunur.















ÖRNEK: 2

Aşağıda 210 sayısının dallara ayırma yöntemi ile asal çarpanlara ayrılmış hali verilmiştir.

Buna göre, x – 2y + 3z + 3k işleminin sonucu kaçtır?















ÖRNEK: 1

M sayısının çizgi metodu ile asal çarpanlarına ayrılmış hali veriliyor.

M

N

K

P

T

1

2

3

3

5

7

Buna göre, N – T farkı kaçtır?

Çözüm

Çözüm

P:73

MATEMATİK 24

FASİKÜL 2 Asal Çarpanlara Ayırma

ÖRNEK: 4

1080 sayısının m tane pozitif tam böleni, n tane negatif tam

böleni ve p tane tam böleni vardır.

Buna göre, m + n + p toplamı kaçtır?

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

9! + 10!

sayısı aşağıdakilerden hangisine tam olarak bölünemez?

A) 15 B) 24 C) 26 D) 44 E) 72

ÖRNEK: 6

x ve y birer tam sayı olmak üzere,

20x = y2

olduğuna göre, x + y nin alabileceği en küçük değer

kaçtır?

ÖRNEK: 3

a, b, c, d birbirinden farklı asal sayılar ve x, y, z, k pozitif tam

sayılardır.

6300 = ax .by .cz .dk

olduğuna göre,

a – x + b – y + c – z + d – k

ifadesinin değeri kaçtır?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

3. Tahmin Yöntemi

Sayıyı önce iki sayının çarpımı şeklinde yazıp buradan yola

çıkarak çarpanlara ayırma yapılır.

60 = 6.10 = 2.3.2.5 = 22 .3.5 bulunur. AKLINDA OLSUN

x, y, z pozitif tam sayılar ve a, b, c birbirinden farklı asal sayılar olmak üzere,

A = ax .by .cz

sayısının,

O a, b ve c asal çarpanlarıdır.

O (x + 1)(y + 1)(z + 1) tane pozitif tam böleni vardır ve bu kadar da negatif tam böleni vardır.

O Dolayısıyla 2 .(x + 1)(y + 1)(z + 1) tane tam

böleni vardır.

NOT

O Yukarıdaki formüller müfredatta verilmemesine rağmen bazı sorularda çözümü kolaylaştıracaktır.

P:74

25 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Asal Çarpanlara Ayırma

ÖRNEK: 7

m ve n birer doğal sayıdır.

54.(m – 3)2 = n3

olduğuna göre, m + n toplamının alabileceği en küçük

değer kaçtır?

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

1 < n < 50 olmak üzere, pozitif bölenlerinin sayısı 3 olan

kaç tane n tam sayısı vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 7

Çözüm AKLINDA OLSUN

O Bu tarz sorularda 0 (sıfır) ın doğal sayı olduğu unutulmamalıdır.

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

x .(10!)

çarpımı bir pozitif tam sayının karesi olduğuna göre, x in

alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 21 B) 7 C) 5 D) 10 E) 14

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

n bir pozitif tam sayı olmak üzere, n yi bölen her bir

p asal sayısı için p2 de n yi bölüyorsa n ye bir kuvvetli sayı denir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir kuvvetli sayı değildir?

A) 27 B) 64 C) 72 D) 99 E) 108

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

n, 2 den büyük bir tam sayı olmak üzere; A(n), n sayısının asal

bölenlerinin çarpımı biçiminde tanımlanıyor.

Buna göre, A(n) = 6 eşitliğini sağlayan üç basamaklı en

küçük n sayısının rakamları toplamı kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

n bir tam sayı olmak üzere, 120

n

ifadesi bir asal sayıya eşittir.

Buna göre, n nin alabileceği değerlerin toplamı kaçtır?

A) 104 B) 108 C) 112 D) 116 E) 124

P:75

MATEMATİK 26

FASİKÜL 2 Asal Çarpanlara Ayırma

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

Bir A doğal sayısının asal bölenlerinin toplamı;

• 12.A sayısının asal bölenlerinin toplamından 3 eksiktir.

• 70.A sayısının asal bölenlerinin toplamından 5 eksiktir.

Buna göre, A sayısının alabileceği en küçük değerin rakamları toplamı kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

ÖRNEK: 15

Pozitif bir tam sayının asal olmayan tam bölenlerinin toplamı (– 23) olduğuna göre, bu sayının asal çarpanları kaç

farklı şekilde olabilir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm

ÖRNEK: 14

 









Yukarıda iki tane dikdörtgenler prizması verilmiştir.

• Santimetre cinsinden I. şekildeki prizmanın üç kenarı,

II. prizmanın ise yalnızca bir kenarı verilmiştir.

• I. prizmanın hacmi V cm3 tür. V yi V nin asal çarpanları

dışında başka bir a asal sayısı ile çarpınca II. prizmanın

hacmi bulunuyor.

x > 10 olduğuna göre, a + x toplamının alabileceği en

küçük değer kaçtır?

A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22

Çözüm

ÖRNEK: 16

70 cm

150 cm

Yukarıda uzunlukları verilen çubuklar cm cinsinden tam sayı

bölenlerinin en büyük asal sayı olanı kadar uzunlukta kendi

aralarında eşit uzunlukta parçalara ayrılacaktır.

Buna göre, iki çubuğun ayrıldığı birer parça arasındaki

fark kaç cm dir?

A) 10 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20

P:76

27 MATEMATİK

FASİKÜL 2 EBOB - EKOK

EBOB – EKOK

EBOB (En Büyük Ortak Bölen)

İki veya daha fazla pozitif tam sayıyı bölen en büyük tam sayıya denir.

EKOK (En Küçük Ortak Kat)

İki veya daha fazla pozitif tam sayıya bölünebilen en küçük

pozitif tam sayıya denir.

1) Çizgi Yöntemi

36 ve 60 sayılarının ebob ve ekok’unu bulalım.

36 60

18 30

9 15

3 5

1 5

1

2

2

3

3

5

Bu yönteme göre her iki sayıyı aynı anda bölen asal sayılar

daire ( ) içine alınır.

EBOB: Sadece daire içine alınanların çarpımıdır.

EKOK: Hepsinin çarpımıdır.

EBOB(36,60) = 22 .3 = 12

EKOK(36,60) = 22 .32 .5 = 180

2. Sadeleştirme Yöntemi

24 ve 40 sayılarının EBOB ve EKOK’unu bulalım.

24

40 = 24:8

40:8 = 3\\á

En sade hale gelmeli. Yani; pay ve paydadaki sayılar aralarında asal olmalı.

EBOB(24,40) = 8

EKOK(24,40) = 8.3.5= 120

3) Üslü Sayı Biçiminde Yazma Yöntemi

1500 ve 375 sayılarının ebob ve ekok’unu bulalım.

1500 = 22 .3.53

375 = 3.53

 EBOB bulunurken her iki sayının ortak olan asal çarpanlarından üssü küçük olan kullanılır.

 EKOK bulunurken her iki sayının ortak olan asal çarpanlarından üssü büyük olan kullanılır ve ortak olmayan çarpan

varsa sadece ekok için kullanılır.

EBOB(1500, 375) = 3.53 = 375

EKOK(1500, 375) = 22 .3.53 = 1500

ÖRNEK: 1

A = 23 .32.5

B = 2.3.52 .7

olduğuna göre,

EKOK(A, B)

EBOB(A, B)

ifadesinin değeri kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

Pozitif tam sayılar kümesi üzerinde ve işlemleri en büyük ortak bölen ve en küçük ortak kat yardımı ile,

a b = EBOB(a,b)

a b = EKOK(a,b)

olarak tanımlanıyor.

Buna göre, 18 (12 4) işleminin sonucu kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 6 D) 8 E) 9

Çözüm

P:77

MATEMATİK 28

FASİKÜL 2 EBOB- EKOK

Çözüm

ÖRNEK: 5

m ve n ardışık iki doğal sayı olmak üzere;

EKOK(m, n) + EBOB(m, n) = 211

olduğuna göre, m+ n toplamı kaçtır?

A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 31

NOT

O Sayılardan biri diğerine tam bölünüyorsa

ebob küçük sayıya, ekok büyük sayıya eşit

olur.

O Aralarında asal iki sayının ebob’u 1 ve ekok’u

sayıların çarpımına eşittir.

O Herhangi iki pozitif tam sayının çarpımı ebob ve

ekok unun çarpımına eşittir.

NOT

a, b, x, y ve m pozitif tamsayıdır.

Ebob(a, b) = m ise

a = m. x

aralarında asal olur.

b = m. y

ÖRNEK: 3 / ÖSYM

p ve q birbirinden farklı asal sayılar olmak üzere

a = p4 .q2

b = p2 .q3

veriliyor.

Buna göre, a ve b sayılarının en büyük ortak böleni aşağıdakilerden hangisidir?

A) p5 .q4 B) p4 .q3 C) p3 .q4

D) p2 .q2 E) p2 .q3

Çözüm

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

a < b < c pozitif tam sayılar ve

EBOB(a, b) = 5

EBOB(b, c) = 4

olduğuna göre, a + b + c toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 27 B) 35 C) 39 D) 45 E) 49

Çözüm

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

a ve b birbirinden farklı pozitif tam sayılar olmak üzere

EKOK(a, b) bir asal sayıya eşittir.

Buna göre,

I. a ve b aralarında asal sayılardır.

II. a + b toplamı bir tek sayıdır.

III. a.b çarpımı bir tek sayıdır.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Çözüm

P:78

29 MATEMATİK

FASİKÜL 2 EBOB- EKOK

Çözüm

ÖRNEK: 9

a ve b pozitif tam sayılar olmak üzere;

a\\B = 5\\Ş

EBOB(a, b) = 6

olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?

A) 360 B) 120 C) 150 D) 240 E) 90 NOT

a, b ve m pozitif tamsayıdır

Ekok(a, b) = m ise

m sayıs8ı a ve b sayılarına ayrı ayrı tam bölünür. Yani, m, a ve b’nin tamsayı katıdır.

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

a pozitif bir tam sayı ve

EKOK(5, a) = EBOB(20, a)

olduğuna göre, a nın alabileceği değerlerin toplamı

kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

Çözüm

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

a ve b pozitif tam sayılarının en büyük ortak böleni

d olmak üzere,

I. d2 sayısı, a2 sayısını böler.

II. d2 sayısı, a2 + b sayısını böler.

III. d2 sayısı, a2 + b2 sayısını böler.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Toplamları 26 olan a ve b pozitif tamsayılarının en küçük ortak katı 105 tir.

Buna göre, |a – b| kaçtır?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Çözüm

P:79

MATEMATİK 30

FASİKÜL 2 EBOB- EKOK NOT

a, b ve k pozitif tamsayı ve a ile b aralarında asaldır.

Ebob(a.k, b.k) = k

Ekok(a.k, b.k) = a.b.k olur.

EBOB – EKOK Problemleri

Verilen Sorulan Kullanılan

Bütün ® Parça EBOB

Parça ® Bütün EKOK

 Problem tarzında soruları çözmek için soruda verilen ve

sorulan nedir? Öncelikle bunu düşünmeliyiz.

 Sonra yukarıda verdiğimiz gibi EBOB mu? yoksa EKOK

mu? kullanacağız. Buna karar vermeliyiz AKLINDA OLSUN

Dikdörtgen şeklindeki bir tarlanın etrafına fidan dikilmesi, dikdörtgen şeklindeki bir zeminin kare fayanslarla kaplanması, dikdörtgenler prizması şeklinde bir odanın küp şeklinde kolilerle doldurulması gibi örneklerde EBOB kullanılır.

Dikdörtgen şeklindeki taşlarla kare şeklinde bir yüzey oluşturulması, bir sınıfın öğrencilerinin sıralara ikişerli,üçerli ve ya dörderli oturması, bir asker

3 günde bir diğer asker 4 günde bir nöbet tutmaktadır gibi örneklerde EKOK kullanılır.

BENDEN UYARMASI

O İki veya daha fazla döngüsel olayın kesişmesiyle alakalı sorularda EKOK kullanılır.

ÖRNEK: 12

272, 176 ve 320 sayılarını böldüğünde 8 kalanını veren en

büyük doğal sayının rakamları çarpımı kaçtır?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13

Zerrin

Zerrin, fındıklarını 4 erli, 5 erli ve 6 şarlı saydığında sırasıyla 2,

3 ve 4 fındığı artıyor.

Zerrin’in fındık sayısı 250 den fazla olduğuna göre, en az

kaç fındığı olabilir?

Çözüm

ÖRNEK: 11

p ve q pozitif tam sayılar olmak üzere;

7.p = 12.q

EBOB(p, q) + EKOK(p, q) = 680

olduğuna göre, p – q farkı kaçtır?

A) 30 B) 60 C) 80 D) 120 E) 40

P:80

31 MATEMATİK

FASİKÜL 2 EBOB- EKOK

ÖRNEK: 16

24

16

20

Yukarıdaki şekildeki gibi boyutları 16 cm, 24 cm ve 20 cm olan

dikdörtgenler prizması şeklindeki tuğlalar yan yana ve üst üste aralarında boşluk kalmadan konularak en küçük hacimli bir

küp elde edilmek isteniyor.

Buna göre, bu küpü elde etmek için kaç tuğla gerekir?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 17

Pirinç

104 kg

Mercimek

120 kg

Nohut

N kg

104 kg pirinç, 120 kg mercimek ve N kg nohut birbirine karıştırılmadan, hiç artmayacak şekilde eşit büyüklükteki torbalara konulacaktır.

Bu iş için 40 torba kullanıldığına göre, N kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 14

• •

• • •

• • • • • •

Boyutları 600 metre ve 290 metre olan dikdörtgen şeklindeki bir tarlanın kenarlarına eşit aralıklarla ve köşelere de birer

tane gelecek şekilde dikenli tel çekmek için direkler dikilecektir.

Buna göre, bu iş için en az kaç direk gerekir?

Çözüm

ÖRNEK: 15

• • • • •

• • • • •

240 cm

100 cm

Uzun kenarı 240 cm, kısa kenarı 100 cm olan dikdörtgen şeklindeki bir banyonun içine (tabanına) kare şeklinde özdeş fayanslar döşenecektir.

Buna göre, en az kaç fayans gerekir?

P:81

MATEMATİK 32

FASİKÜL 2 EBOB- EKOK

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

4 x 100’lük bir kareli kâğıt üzerindeki bazı kareler boyanarak

bir kısmı aşağıdaki şekilde gösterilen bir desen oluşturuluyor.









       









Bu desende, A satırında 2’nin tam sayı katına, B satırında 3’ün

tam sayı katına, C satırında 4’ün tam sayı katına, D satırında ise

5’in tam sayı katına karşılık gelen sütunlardaki kareler boyalıdır.

Buna göre, bu desende yer alan sütunların kaç tanesinde

A ve D satırlarındaki kareler boyalı, diğerleri boyasızdır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Çözüm

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

Eni 81 metre, boyu 270 metre olan dikdörtgen biçimindeki bir

tarla, hiç alan artmayacak biçimde eş karelere bölünerek küçük bahçeler yapılıyor.

Bu şekilde en az kaç tane eş bahçe elde edilir?

A) 27 B) 30 C) 33 D) 35 E) 40

Çözüm

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

Aşağıdaki şekil, eş tuğlaların yatay ve dikey döşenmesiyle

oluşturulan bahçe duvarının bir bölümünü göstermektedir.



Tuğlaların ayrıtlarının uzunlukları cm cinsinden birer tamsayı olduğuna göre, duvarın h ile gösterilen yüksekliği kaç

cm olabilir?

A) 90 B) 100 C) 120 D) 140 E) 150

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 21

Bir çocuğun oyuncak kutusundaki misketleri 300 ile 490 arasındadır.

Misketler 4 er, 5 er ve 6 şar sayıldığında sırasıyla 3, 4 ve

5 misket arttığına göre, kutudaki misketlerin sayısının alabileceği farklı değerlerin toplamı kaçtır?

A) 1137 B) 1197 C) 1257

D) 1277 E) 1317

P:82

33 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 2

1. A = 62 .153

B = 8.302

olduğuna göre

EKOK(A, B)

EBOB(A, B)

ifadesinin değeri kaçtır?

A) 270 B) 405 C) 540

D) 810 E) 1080

2. M ve N iki basamaklı pozitif tam sayılardır.

EBOB(M, N) = 30

olduğuna göre,

M + N

toplamının alabileceği en küçük değer ile en büyük

değerin toplamı kaçtır?

A) 180 B) 210 C) 240 D) 270 E) 300

4.

A ile B arası 600 metredir. Akif, A noktasından başlayarak her 4 metrede bir sarı çizgi, Burhan B noktasından

başlayarak her 6 metrede bir mavi çizgi çiziyor. Akif en

son B noktasında sarı çizgi, Burhan da en son A noktasına mavi çizgi çizip işlerini bitiriyorlar.

Buna göre, tek renkli çizginin olduğu yer iki renkli

çizginin olduğu yerden kaç fazladır?

A) 150 B) 151 C) 199 D) 200 E) 201

 

      

     



3. m ile n pozitif tam sayıları aralarında asaldır.

m + 270

n = 78

EKOK(m, n) = 120

olduğuna göre, m+ n toplamı kaçtır?

A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 31

5. 30 kg karakovan, 55 kg kestane balının tamamı birbirine karışmayacak ve hiç artmayacak şekilde eşit hacimdeki en büyük kaplara konularak satılacaktır.

Karakovan balının kilogramı 84 lira, kestane balının kilogramı 108 liradır.

Bu balların herbirinden en az bir kap alan Sinan Bey

I. 1380 lira

II. 1600 lira

III. 1920 lira

fiyatlarından hangisini veya hangilerini ödemiş olabilir?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Karakovan Kestane

P:83

MATEMATİK 34

Öğreten Test FASİKÜL 2

8. 6930 metrelik bir koşuda atletlerin sıvı (su ve meyve suyu) ve gıda (hafif sandviç ve kek) ihtiyaçlarını gidermek

için koşu pistinin sol tarafında eşit aralıklarla sıvı merkezleri, sağ tarafında ise eşit aralıklarla gıda merkezleri hazırlanacaktır. Yarışın başladığı ve bittiği yerde her iki merkezden de olacaktır.

Bu merkezlerin aralarındaki mesafeler aşağıdakilerden hangisi gibi olursa karşılıklı merkez sayısı en az

olur?

Su merkezi Gıda merkezi

A) 30 metre 40 metre

B) 25 metre 40 metre

C) 35 metre 30 metre

D) 25 metre 22 metre

E) 15 metre 25 metre

Gıda (1)

Su (1)

Gıda (son)

Su (son)

9.

Bir yumurta satıcısı yumurtalarını sayıyor ve yumurtalarının sayısını 5, 8 ve 24 e bölüyor. Her defasında 4 yumurta arttığını görüyor.

Yumurtaların sayısı üç basamaklı bir tam sayı olduğuna göre, yumurtaların sayısının alabileceği en büyük değer ile en küçük değerin toplamı kaçtır?

A) 1084 B) 1076 C) 1078

D) 1080 E) 1088

7.

Şekildeki gibi yarıçapları farklı üç çark merkezlerinden

üst üste bir çiviyle tutturuluyor. En küçük çark 4 saniyede bir tur atıyor. Ortanca çark 8 saniyede 180° dönüyor.

En büyük çark ise 20 saniyede 90° dönüyor.

Buna göre, çarklar yukarıdaki gibi iken aynı anda ok

yönünde 300 saniye döndürülüp durdurulduğunda

görüntü nasıl olur?

A) B) C)

D) E)

6. a , b ve c pozitif tam sayıları için

EBOB(a, b, c) = 6

3a = 4b = 6c

olduğuna göre,

2a + b – 3c

işleminin sonucu kaçtır?

A) 30 B) 36 C) 40 D) 45 E) 48

P:84

35 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 2

12. Elinde yeterli sayıda sarı, mavi ve kırmızı renkte taş bulunan Aylin; sırasıyla 3 sarı, 2 mavi ve 1 kırmızı taşı bir

ipe dizmiş, sonra taşların bu renk dizilimi korunacak şekilde aynı işlemi belirli sayıda tekrarlayarak bir bileklik

yapmıştır. Aylin, bu bilekliği boş bir takı kutusunun içine

yerleştirdiğinde bileklikteki bazı taşların kutunun iç kısmında, diğerlerinin ise şekildeki gibi kutunun dış kısmında kaldığını görmüştür.

Kutunun içindeki sarı taşların sayısı, kutunun içindeki mavi taşların sayısından 2 fazla olduğuna göre, bileklikte kullanılan toplam taş sayısı kaçtır?

A) 30 B) 36 C) 42 D) 48 E) 54

ÖSYM

10.

Şekilde verilen ABCD karesi biçimindeki alan, boyutları

6 cm ve 4 cm olan dikdörtgen mozaiklerle D köşesinden

başlanarak kaplanıyor. Mozaikler 1. sırada yatay, 2. sırada da dikey olmak üzere bir yatay, bir dikey sıralar halinde yerleştiriliyor.

Bu işlemin sonunda alan hiç boşluk kalmadan kaplandığına göre, ABCD karesinin alanı en az kaç cm2

dir?

A) 144 B) 324 C) 400 D) 576 E) 784

ÖSYM

 

   







11.

80, 120 ve 200 kilogramlık farklı kalitede üç çeşit fındık

birbirine karıştırılmadan ve çuvallarda hiç fındık kalmayacak şekilde eşit kilogramlık küçük poşetlere konularak satılacaktır.

Poşetlerin aldığı fındığın ağırlığı 10 kilogramdan az

olacağına göre, en az kaç poşete ihtiyaç vardır?

A) 30 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60

80 120

200

13. a ve b tam sayıları için,

ab – 6a = 4b – 10

olduğuna göre, b nin alabileceği farklı değerlerin

toplamı kaçtır?

A) 32 B) 36 C) 40 D) 42 E) 48

1-E 2-B 3-C 4-A 5-C 6-A 7-B 8-D 9-E 10-D 11-D 12-C 13-E

P:85

MATEMATİK 36

Pratik Test FASİKÜL 2

1. Aşağıda bir kenar uzunluğu Ô0,0144 km olan düzgün

altıgen şeklindeki oyun parkının çevresine köşelerine de

gelecek şekilde ağaçlar ve gece lambaları dikilecektir.

Ağaçlar Ü0,000004 km, gece lambaları ise Ü0,000009 km

aralıklarla dikilecektir.

Buna göre, yan yana dikilen kaç tane ağaç ve gece

lambası vardır?

A) 61 B) 121 C)151 D)181 E)211

2.

Dairesel bir pistin etrafını üç koşucu sırasıyla 3\\Ş, 5\\à ve

5\\â saatte koşabiliyor.

Buna göre, dairesel pistin A noktasından aynı anda

aynı yönde yarışa başlayan üç koşucu kaç saat sonra ilk kez yanyana gelirler?

A) 2,5 B) 5 C) 6 D) 7,5 E) 15

A

3. K ve L birbirinden farklı pozitif tam sayılardır.

EKOK(K, L) = 120

olduğuna göre, K + L toplamının alabileceği en büyük değer en küçük değerden kaç fazladır?

A) 240 B) 217 C) 180 D) 157 E) 120

4. Genişlikleri eşit ve 1 er metre olan pamuk, ipek ve keten

kumaşların uzunlukları sırasıyla 140 metre, 350 metre ve

315 metredir.

Bu kumaşlar kesilerek eşit uzunlukta kumaş parçaları elde edilmek isteniyor ve her kesim için 18 lira veriliyor.

Buna göre, kesim işlemi için en az kaç lira ödenir?

A) 414 B) 180 C) 207 D) 198 E) 360

140 m 350 m 315 m

Pamuk İpek Keten

5. a pozitif tam sayısı için

EBOB (24, a) = 6 ve

7 < a < 39

olduğuna göre, a nın alabileceği değerler toplamı

kaçtır?

A) 48 B) 72 C) 84 D) 60 E) 36

1-B 2-D 3-D 4-E 5-A

P:86

37 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 2

1.

Postacı Yusuf, Karanfil Sokakta bulunan 1 den 300 e kadar numaralı 300 eve davetiye dağıtacaktır.

Davetiye dağıtımını;

` Sadece 2 nin katı olan evlere 1 tane,

` Sadece 3 ün katı olan evlere 2 tane,

` Sadece 5 in katı olan evlere 3 tane,

` 2, 3 ve 5 ten yalnız iki tanesinin katı olan evlere

4 tane,

` 2, 3 ve 5 in katı olan evlere ise 5 tane davetiye veriyor.

Diğer evlere davetiye vermiyor.

Buna göre, Postacı Yusuf Karanfil Sokak’ta toplam

kaç davetiye dağıtmıştır?

A) 600 B) 620 C) 550 D) 540 E) 650

1 3 5 7 297 299

2 4 6 8 298 300

• • •

• • •

2. x ve y pozitif tam sayıları için EKOK(x, y) = 240 olduğuna göre,

I. x + y toplamının en büyük değeri 480 dir.

II. x + y toplamının en küçük değeri 31 dir.

III. x ile y aralarında asal olacak şekilde 8 farklı (x, y) ikilisi vardır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3.

Boyutları 240 metre ve 600 metre olan dikdörtgen şeklindeki bir arsa kare şeklindeki parsellere ayrılacaktır.

En az kaç parsel elde edilebilir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

600 m

240 m

4. Aşağıdaki dairesel grafikte 540 kişilik bir kursta 5 dersin

yalnız birinden öğrenim gören öğrencilerin sayılarına göre oranları verilmiştir.

Her branştan öğrenciler kendi aralarında n kişilik toplam

m tane gruba ayrılıyor.

Buna göre, m + n toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 48 B) 60 C) 51 D) 64 E) 45

100°

140°

60°

40°

Türkçe

Kimya

Geometri

Matematik

Fizik

5. EBOB(3002, 18!) kaçtır?

A) 18000 B) 90000 C) 36000

D) 1800 E) 9000

1-C 2-E 3-A 4-A 5-A

P:87

MATEMATİK 38

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

Tanım

 Dikdörtgen şeklindeki bir tarlanın etrafına fidan dikilmesi,

dikdörtgen şeklinde bir zeminin kare fayanslarla kaplanması, dikdörtgenlmer prizması şeklinde bir odayı küp şeklinde kolilerle doldurulması gibi örneklerde EBOB kullanılır.

 Dikdörtgen şeklindeki taşlarla kare şeklinde bir yüzey oluşturulması, bir sınıfın öğrencilerinin sıralara ikişerli, üçerli veya dörderli oturması, bir asker 3 günde bir diğer asker 4

günde bir nöbet tutmaktadır gibi örneklerde EKOK kullanılır.

Periyodik Problemler

Sabit ve belli zaman aralıklarla aynı şeklide tekrar eden olayları veya durumları içeren problemlere denir.

Kural

Bir gün 24 saattir ve tekrar eder. Bir saat 60 dk, bir dakika

60sn dir, 1 saniye 100 salisedir ve tekrar eder.

Kural

Bir hafta 7 gündür ve tekrar eder.

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 1 / ÖSYM

Tam 12 yi gösteriyorken çalıştırılan bir saatin akrebi, 1999

saatlik süre dolduğu anda kaçı gösterir?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 2

Bir okul 15 günde bir deneme sınavı yapmaktadır.

İlk sınavı çarşamba günü yapan bu okul 11. sınavını hangi gün yapar?

A) Cuma B) Cumartesi C) Pazar

D) Pazartesi E) Salı

ÖRNEK: 3

5 günde bir nöbet tutan bir doktor, 20. nöbetini cuma günü

tutmuştur.

Buna göre, 6. nöbetini hangi gün tutmuştur?

A) Çarşamba B) Perşembe C) Cuma

D) Cumartesi E) Pazar

P:88

39 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Kural

Bir ay 30 gündür denilemez. Gerçek hayatta nasıl yaşıyorsak

bunu düşünerek soruları çözmeliyiz. Bazı aylar 30, bazıları da

29 gündür.

Kural

Her yıl 365 gün değildir. Sadece 4 ün katı olan yıllar 366, diğerleri 365 gündür. Bu kural 100 ün tam katı olan yıllardan sadece 400 ün tam katı olan yıllarda geçerlidir.

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

365 günlük bir yıldaki cumartesi ve pazar günleri sayısının toplamı en çok kaçtır?

A) 102 B) 103 C) 104 D) 105 E) 106

ÖRNEK: 5

2015 yılının ilk günü perşembe günü ise 2021 yılının ilk

günü hangi gündür?

A) Çarşamba B) Perşembe C) Cuma

D) Cumartesi E) Pazar

ÖRNEK: 6

Arif 5 günde bir, Burak ise 4 günde bir nöbet tutmaktadır.

İkisi beraber ilk nöbetlerini salı günü tuttuklarına göre, ikisi beraber 12. nöbetlerini ne zaman tutarlar?

A) Pazartesi B) Salı C) Çarşamba

D) Perşembe E) Cuma

NOT

O İki veya daha fazla döngüsel olayın kesişmesiyle alakaları sorularda EKOK kullanılır.

P:89

MATEMATİK 40

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 7 / 2019 AYT

123 sayısına sırasıyla aşağıdaki adımlar uygulanarak rakamlarının yerleri değiştiriliyor ve her adımda tekrar üç basamaklı bir sayı elde ediliyor.

• 1. adımda, sayının onlar ve yüzler basamağındaki rakamların yerleri değiştirilerek bir sayı elde ediliyor.

• 2. adımda, bir önceki adımda elde edilen sayının birler

ve onlar basamağındaki rakamların yerleri değiştirilerek

bir sayı elde ediliyor.

Bu şekilde devam edilerek, adım numarası tek sayı ise bir önceki adımda elde edilen sayının onlar ve yüzler, adım numarası çift sayı ise bir önceki adımda elde edilen sayının birler

ve onlar basamağındaki rakamların yerleri değiştirilerek sayılar elde ediliyor.

Buna göre, 75. adım sonunda elde edilen sayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 321 B) 312 C) 231 D) 213 E) 132

ÖRNEK: 8 / 2018 AYT

Dairesel bir oyun alanında konumları şekilde gösterilen Ali,

Büşra, Cem, Deniz ve Ekin isimli beş oyuncu bir topla oyun

oynamaktadır. Bu oyunun her seferinde; elinde top bulunan

oyuncu, ok yönünde kendinden sonraki üçüncü oyuncuya topu vermektedir.

Başlangıçta top Ali’nin elinde bulunmaktadır ve Ali’nin topu

Deniz’e vermesiyle oyun başlamıştır.

Topu 1. seferde Deniz, 2. seferde Büşra almış ve oyun bu şekilde devam etmiştir.

Buna göre, 99. seferde topu kim almıştır?

A) Ali B) Büşra C) Cem

D) Deniz E) Ekin



 

 

P:90

41 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

Aşağıda, merkezleri aynı olan ve üzerlerinde eşit aralıklarla

semboller konumlandırılmış küçük ve büyük iki diskten oluşan hareketli bir düzenek verilmiştir. Bu düzeneğin üzerine

dikdörtgen biçiminde sabit bir gösterge yerleştirilmiştir.

Ok yönünde sabit hızlarla hareket eden bu iki diskten küçük

disk saniyede 90° dönmektedir. Küçük disk bir tam tur döndüğünde büyük disk 90° dönmektedir.

Örneğin; başlangıçtan 10 saniye sonra düzenekte aşağıdaki

görünüm elde edilmekte ve gösterge biçiminde görünmektedir.

Başlangıçtan 100 saniye sonra göstergenin görünümü

aşağıdakilerden hangisidir?

  

 



Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Aşağıdaki şekil, özel amaçlı bir otomobile takılan ve dört bölümden oluşan bir kilometre sayacını göstermektedir.

   

Bu sayacın en sağdaki bölümü otomobilin hareketiyle sıfırdan

başlayarak her kilometrede 1 artan rakamlar göstermektedir.

Bu bölümün 3 ü göstermesi gerektiğinde bu bölüm sıfırlanıp

bir soldaki bölümün rakamı 1 artmaktadır. Aynı işi ikinci bölüm 4 için, üçüncü bölüm 5 için, en soldaki bölüm de 6 için

yapmaktadır. Örneğin, hareketten 10 km sonra sayaç 0031

gösterecektir.

Sıfırlanmış sayaçla harekete başlayan bu otomobilin sayacı 100 km sonra aşağıdakilerden hangisini gösterir?

A) 1131 B) 1311 C) 3111

D) 3131 E) 3311

P:91

MATEMATİK 42

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

Aşağıda beş lambadan oluşan bir reklam panosu gösterilmiştir.

    

Panodaki lambalar A lambasından başlayarak soldan sağa

doğru, E lambasından sonra ise sağdan sola doğru devamlı

olarak yanıp sönmektedir.

Örneğin, lambalar A-B-C-D-E-D-C-B-A-B… sırasında yanıp

söndüğünden 7. sırada yanıp sönen lamba C lambasıdır.

Buna göre, 2010. sırada yanıp sönen lamba hangisidir?

A) A B) B C) C D) D E) E

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

Üç arkadaş 3, 4 ve 12 günde bir hastanede yatan arkadaşlarını ziyaret ediyorlar. Bu üç arkadaş aynı anda çarşamba günü arkadaşlarını ziyaret etmişlerdir.

Buna göre, üçününde aynı anda arkadaşlarını ziyaret ettiği bir önceki ziyaretlerini hangi gün olmuştur?

A) Pazartesi B) Salı C) Çarşamba

D) Perşembe E) Cuma

ÖRNEK: 13

Elektronik bir saat şekildeki bir anı gösteriyor.

Saat

10 15 45

Dakika Saniye

Buna göre, bu andan sonra 3756. saniyede bu dijital saatin görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

Saat

12 15 50 Dakika Saniye

A)

Saat

11 18 21 Dakika Saniye

B)

Saat

13 10 30 Dakika Saniye

C)

Saat

14 02 05 Dakika Saniye

D)

Saat

11 15 14 Dakika Saniye

E)

ÖRNEK: 14

Bir kaptan 6 günde bir sefere çıkmaktadır.

Buna göre, ilk seferini salı günü yapan kaptan 45. seferini hangi gün yapar?

A) Pazar B) Pazartesi C) Salı

D) Çarşamba E) Perşembe

P:92

43 MATEMATİK

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

15 Ocak 2009 yılında perşembe günü doğan Hakan, 12.

yaş gününü hangi gün kutlar?

A) Pazartesi B) Salı C) Cuma

D) Cumartesi E) Pazar

ÖRNEK: 17

Akif’in hesap makinesinde yaptığı bir işlemin bir kısmının sonucu aşağıda gösterilmiştir.

Buna göre, bu sayının virgülden sonraki 102. basamağı

aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

ÖRNEK: 16

Aşağıda üç tane otobüsün hareket saatleri gösterilmiştir.

Numara Hareket Saatleri

27 - E 10:00 10:05 10:10 10:15 • • •

27 - T 09:55 10:05 10:15 10:25 • • •

41 - ST 09:50 10:05 10:20 10:35 • • •

Bu üç otobüs durakta aynı saatte hareket ettikten sonra 5. kez

aynı anda duraktan hareket ediyorlar.

Buna göre, 5. kez hareketleri ile ilk hareketleri arası kaç

saattir?

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3

P:93

MATEMATİK 44

FASİKÜL 2 Periyodik Problemler

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18

Metin elindeki boncukları belirli bir kurala göre aşağıdaki gibi yan yana diziyor.

K M Y S K M Y S K • • •

Oluşan şekilde kırmızı bilye sayısı 22 olduğuna göre, bu

şekilde en fazla kaç tane boncuk vardır?

A) 78 B) 80 C) 82 D) 86 E) 88

ÖRNEK: 19

Bir hastanede,

• Dahiliye bölümü 1\\ß saatte bir

• Cildiye bölümü 1\\Ş saatte bir

• Genel Cerrahi bölümü 2\\ß saatte

bir hasta bakmaktadır.

Bu üç bölüm ilk hastaları saat 10:00 da aynı anda aldıktan

kaç saat sonra tekrar aynı anda hasta alırlar?

A) 11:00 B) 11:30 C) 11:45

D) 12:00 E) 12:30

ÖRNEK: 20

Bir hastanede Berk 5 günde bir, Canan ise 6 günde bir nöbet

tutmaktadır.

İkisi beraber ilk nöbetini salı günü tuttuğuna göre, beraber 25. nöbetlerini hangi gün tutarlar?

A) Pazartesi B) Salı C) Çarşamba

D) Perşembe E) Cuma

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 21

Arda ile Önder arasında aşağıdaki konuşmalar geçmiştir.

Arda: “Bugün günlerden ne?”

Önder: “Cumartesi”

Arda: “Hatırlıyorsan 40 gün önceki buluşmamızda Metin’de

vardı.”

Buna göre, Metin’in olduğu buluşma hangi gün gerçekleşmiştir?

A) Pazar B) Pazartesi C) Salı

D) Çarşamba E) Perşembe

P:94

45 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 2

1.

Yukarıda gösterilen dijital bir saat 300 saat sonra kaçı gösterir?

A) 04:00 B) 10:00 C) 12:00

D) 16:00 E) 18:00

3. Bir asker 6 günde bir nöbet tutuyor.

İlk nöbetini salı günü tutan bu asker, 12. nöbetini hangi gün tutar?

A) Salı B) Çarşamba C) Cuma

D) Cumartesi E) Pazar

2.

2010 yılının ilk günü cuma günü ise 2017 yılının ilk

günü hangi gündür?

A) Salı B) Çarşamba C) Cuma

D) Cumartesi E) Pazar

01 OCAK

2010

PZT SA ÇRŞ PRŞ CM CMT PZ

4.

Yukarıdaki şekil belli bir düzene göre hazırlanmıştır.

Buna göre, bu şeklin 56, 57 ve 58. desenleri aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

A) B) C)

D) E)

1 2

3

4 5

6

7 8

9

5. Mehmet Bey 3 günde bir ilaç kullanmaktadır.

16. ilacını salı günü aldığına göre, 4. ilacını hangi gün

almıştır?

A) Pazar B) Pazartesi C) Salı

D) Çarşamba E) Perşembe

P:95

MATEMATİK 46

Öğreten Test FASİKÜL 2

1-D 2-E 3-C 4-A 5-B 6-C 7-A 8-B 9-C

8. Mert öğretmen tahtaya aşağıdaki işlemi yazmış ve öğrencisi Metin’den bu sayının virgülden sonraki 15. rakamını söylemesini istiyor.

Metin sorunun cevabını doğru olarak söylediğine göre, Metin’in söylemiş olduğu sayı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

41

–––– 33

sayısının virgülden sonraki

15. rakamı kaçtır?

6. ERGİN kelimesi 40 kere yan yana yazılarak.

ERGİNERGİNERGİN . . .

harf dizisi elde ediliyor.

Buna göre, bu harf dizisinin soldan 28. harfi aşağıdakilerden hangisidir?

A) E B) R C) G D) İ E) N

9.

Yukarıda bulunan 7 tane merdiven basamağının 1 numaralı basamağında bulunan bir kedi, 1 numaralı basamaktan 7 numaralı basamağa gidip geri dönüyor.

Bulunduğu basamaktan bir sonraki basamağa giden

bu kedinin 130. adımda bulunduğu merdiven basamağı numarası kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1

2

4

3 5

6

7

7.

Yukarıdaki duvar saati, saat 4 ü gösterirken çalıştırılıyor.

Buna göre, 2020 saat sonra bu duvar saati, saat kaçı gösterir?

A) B)

C) D)

E)

P:96

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 2

3. 3 tane gişenin çalıştığı bir postanede,

• I. gişe 60 saniyede bir

• II. gişe 80 saniyede bir

• III. gişe 120 saniyede bir

müşteri almaktadır.

Buna göre, müşterileri gişe numarasına göre çağıran

bu postanede 63. müşteri hangi gişede ve kaç dakika sonra işlem yapabilir?

A) 27 dakika I. gişe

B) 28 dakika III. gişe

C) 28 dakika II. gişe

D) 29 dakika II. gişe

E) 29 dakika I. gişe

1.

Yukarıdaki A otobüsü durağa 5 dakikada bir, B otobüsü

durağa 6 dakikada bir gelmektedir.

Bu iki araç ilk kez saat 13:00 de beraber durağa

geldiğine göre, 6. kez beraber durağa saat kaçta

gelirler?

A) 14:00 B) 15:30 C) 16:00

D) 17:00 E) 18:00

A

B

4. Aşağıdaki bir deneme sınavının cevap anahtarındaki kareler belirli bir sisteme göre işaretleniyor.

Buna göre, 39. sorunun cevabı aşağıdakilerden hangisidir?

A) A B) B C) C D) D E) E

1

2

3

4

5

6

7

8

9

ï

ï

ï

A B C D E

2. Arda sarı ve mavi renkli toplarını renklerine göre aşağıda verildiği gibi periyodik olarak dizecektir.

Buna göre, soldan 101. toptan sonraki ilk üç topun

renkleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) SMM B) MMS C) MSM

D) SSM E) SMS

S M M S M M S M M

1-B 2-C 3-A 4-E 5-B

5. Metin, bir türküyü aşağıda verilen notalara göre sazda

çalmaktadır.

Buna göre, Metin’in 170. seferde çaldığı nota aşağıdakilerden hangisidir?

A) Do B) Re C) Mi D) Fa E) Sol

DO RE Mİ SOL RE Mİ DO RE Mİ SOL RE ï ï ï

P:97

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 2

2.

Yukarıda bulunan trafik lambasında,

• kırmızı ışık 40 saniye

• sarı ışık 4 saniye

• yeşil ışık 46 saniye

yanmaktadır.

Bu trafik lambasında ışıklar kırmızı - yeşil - sarı - kırmızı  - yeşil - sarı --- sırasıyla yanmaktadır.

Buna göre, başlangıçtan 14 dakika sonra yeşil ışık

toplam kaç kez yanmıştır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

40 sn

4 sn

46 sn

3. Aşağıda 8 eşit bölmeye ayrılmış çember biçimindeki bir

pistte iki koşucu K ve D noktalarından aynı yönde koşmaya başlıyorlar.

K noktasındaki koşucu bir turu 4 dk, D noktasındaki koşucu bir turu 8 dk da atmaktadır.

Buna göre, aynı anda harekete başlayan bu koşucuların 66. dakikanın sonunda bulundukları noktalar

aşağıdakilerden hangisidir?

X Y

A) E D

B) D B

C) C A

D) F C

E) B E

A

B

C

D

E

F

G

K

Y

X

1. Bir yol projesi aralıksız çalışarak 92 saatte bitirilmek isteniliyor.

Bu projeye çarşamba günü saat 08:00 da başlanıldığına göre, bu iş hangi gün ve saatte bitebilir?

A) Pazar - 04:00

B) Cumartesi - 06:00

C) Pazartesi - 16:00

D) Cuma - 12:00

E) Cumartesi - 16:00

4.

15 Nisan 2020 çarşamba gününden 150 gün sonra

yukarıdaki takvim hangi günü gösterir?

A) Çarşamba B) Perşembe C) Cumartesi

D) Pazar E) Pazartesi

PZT SALI ÇRŞ PRŞ CUM CMT PZ

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30

NİSAN

2020

1-A 2-D 3-B 4-C

P:98

Birinci Dereceden Bir

Bilinmeyenli Eşitsizlikler

1. ÜNİTE

FASİKÜL 3

1 MATEMATİK

x ve y iki reel sayı için,

x > y, x ³ y, x < y, x £ y

ifadelerine eşitsizlik denir.

 Eşitsizlikler sayıları sıralamak için kullanılır.

Örnek:

3 < 4, 6 > 4 gibi

Örnek:

x ³ 3 eşitsizliği x = 3 veya x > 3 anlamına gelir.

Reel Sayı Aralıkları

1. Açık Aralık

a < x < b eşitsizliği x’in (a, b) açık aralığında olduğu anlamına gelir.

a b

2. Yarı Açık Aralık

a < x £ b eşitsizliği x’in (a, b] yarı açık aralığında olduğu anlamına gelir.

a b

ÖRNEK: 1 / ÖSYM

Aşağıda, 12 kalem ve 1’den 9’a kadar birbirinden farklı rakamlarla numaralandırılacak 9 topun görünümü verilmiştir.

 

  

  



Şekilde, her bir kalemin yazan ucunun gösterdiği topun numarası kalemin yazmayan ucunun gösterdiği topun numarasından büyüktür.

Örneğin, yukarıdaki şekilde B sayısı A sayısındanbüyüktür.

Buna göre, A + E + G toplamı kaçtır?

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

Aşağıdaki şekilde, birbirleriyle dik kesişen ve her bir kenarı

doğrusal olan bir ana cadde ile bir ara sokak arasında kalan

bahçede bulunan elma, armut ve ceviz ağaçlarının konumlarını belirten üç nokta gösterilmiştir.







Bu bahçedeki ağaçlardan ana caddeye en yakın olanı elma,

en uzak olanı ise armut ağacıdır.

Buna göre, ara sokağa en yakın olan ağaçtan en uzak olan

ağaca doğru sıralama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Armut - Ceviz - Elma B) Armut - Elma - Ceviz

C) Ceviz - Armut - Elma D) Elma - Armut - Ceviz

E) Elma - Ceviz - Armut

Çözüm

Çözüm

P:99

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

MATEMATİK 2

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

n pozitif tam sayıları için, R gerçel sayılar kümesinin

An = { x Î R : (– 1)n

n

< x < 2\\N }

alt kümeleri tanımlanıyor.

Buna göre,

A1 Ò A2 Ò A3

kesişim kümesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) (1\\Ş, 2\\ß) B) (1\\Ş, 2) C) (– 1\\ß, 2\\ß)

D) (– 1\\ß, 1) E) (– 1, 2\\ß)

Çözüm

Çözüm

Çözüm

3. Kapalı Aralık

a £ x £ b eşitsizliği x’in [a, b] kapalı aralığında olduğu anlamına gelir.

a b

Eşitsizliğin Özellikleri

1. Bir eşitsizliğin herbir tarafına aynı sayı eklenebilir veya çıkarılabilir.

a < x < b ise a + c < x + c < b + c

a < x < b ise a – c < x – c < b – c olur.

2. Bir eşitsizliğin herbir tarafını aynı pozitif sayı ile çarpar veya bölersek eşitsizlik yön değiştirmez.

a < x < b ise 2.a < 2. x < 2.b

a < x < b ise a\\ß < x\\ß < b\\ß olur.

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

Kural: “a ve b birer gerçel sayı olmak üzere, a – b farkı pozitif ise, a sayısı b sayısından büyüktür.”

Aşağıdakilerden hangisi bu kuralı örneklendirmektedir?

A) 4 – (– 1) = 5 olduğundan 5 > 4 tür.

B) 3 + 1 = 4 olduğundan 3 > 1 dir.

C) 3 + 1 = 4 olduğundan 4 > 3 tür.

D) 3 – (–1) = 4 olduğundan 3 > – 1 dir.

E) 3 – 1 = 2 olduğundan 3 > 2 dir.

ÖRNEK: 3

Aşağıda verilen sayı doğrusu üzerinde koyu çizgi ile gösterilen kısımlar gerçek sayı aralığı olarak ifade edilmiştir.

–2 1

–2 1

2

2 5

–1

I.

II.

III.

IV.

V.

, (– 2, 1]

, (– 2, 1)

, (– ¥, – 1)

, [2, ¥)

, [2, 5]

Bu ifadelerden kaç tanesinin gerçek sayı aralığı doğru olarak verilmiştir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:100

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

3 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

x gerçel sayısı için

– 3 < 2x < 7

olduğuna göre, 5 – x ifadesinin alabileceği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

a ve b tam sayıları

1 < a < b – a < 5

eşitsizliğini sağlamaktadır.

Buna göre, b’nin alabileceği değerlerin toplamı kaçtır?

A) 11 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

x ve y gerçel sayıları için

3 < x < 12

x\\Y = 3\\Ş

olduğuna göre, y’nin alabileceği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 18 B) 21 C) 25 D) 28 E) 32

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

x, y ve z gerçel sayıları için

x + y < 0 < x < y + z

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) x < y < z B) x < z < y C) y < x < z

D) y < z < x E) z < y < x

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

4. a < b ve b < c ise a < c olur.

3. Bir eşitsizliğin herbir tarafını aynı negatif sayı ile çarpar veya bölersek eşitsizlik yön değiştirir.

a < x < b ise – 2.a > – 2. x > – 2.b

a < x < b ise – a\\ß > – x\\ß > – b\\ß olur.

P:101

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

MATEMATİK 4

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

x2 < x olmak üzere,

I. x3 > x

II. 1 < 2 – x < 2

III. 1 < 3 – 2. x < 3

IV. 1\\X > x

ifadelerinden kaç tanesi daima doğrudur?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

a, b, c, d ve e gerçel sayıları için

a < c

b < d

c < e

b < a

eşitsizlikleri veriliyor.

Buna göre, bu beş sayının en küçüğü hangisidir?

A) a B) b C) c D) d E) e

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

42m – 1 > (¿/ö)m + 7

eşitsizliğini sağlayan en küçük m tamsayısı kaçtır?

A) – 4 B) – 3 C) – 2 D) 1 E) 2

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

a ve b gerçel sayıları için

b2 < a.b < b – a

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) a < 0 < b B) b < 0 < a C) 0 < a < b

D) b < a < 0 E) a < b < 0

5. 0 < a < 1 ise ax

< ay

´ x > y

a > 1 ise ax

< ay

´ x < y olur.

6. 0 < a < b ise ax

< bx

(x Î Z+)

a < b < 0 ise ax

> bx

(x çift)

ax

< bx

(x tek)

7. a2 < a ise 0 < a < 1 olur.

a2 > a ise a > 1 veya a < 0 olur.

P:102

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

5 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

Sıfırdan farklı x ve y gerçel sayıları için y < x ve

x2 < y2 olduğuna göre,

I. x .y > 0

II. x + y < 0

III. 1\\X – 1\\Y > 0

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

ÖRNEK: 15

a ve b gerçek sayılar,

– 3 < a < 6

2 < b < 5

olduğuna göre, a + b toplamının en küçük ve en büyük

tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

ÖRNEK: 16

a ve b tam sayılardır.

– 5 < a < 7

– 2 < b < 3

olduğuna göre, 3a – 2b ifadesinin en büyük tam sayı değeri ile en küçük tam sayı değerinin farkı kaçtır?

A) 22 B) 25 C) 30 D) 36 E) 44

8. a ile b aynı işaretli sayılardır.

1\\A < 1\\X < 1\\B ise a > x > b olur.

9. Aynı yönlü eşitsizlikler taraf tarafa toplanır ama çıkarılamaz.

Örnek

2 < x < 4

– 1 < y < 3 +

1 < x + y < 7 olur.

P:103

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

MATEMATİK 6

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

Bir mağazada pantolon p, kazak k, tişört t YTL den satılmaktadır. Aşağıdaki tabloda Defne, Engin ve Mutlu’nun bu mağazadan aldıkları pantolon, kazak, tişört sayıları gösterilmiştir.

Aldığı Giysi Sayısı

Pantolon Kazak Tişört

Defne 2 1 1

Engin 1 1 2

Mutlu 1 2 1

Aldıkları giysiler için en az parayı Engin, en çok parayı

Mutlu ödediğine göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi

doğrudur?

A) p < t < k B) k < t < p C) k < p < t

D) t < p < k E) t < k < p

ÖRNEK: 18

a ve b, bir gerçek sayıdır.

– 5 < a < 2

2 < b < 4

olduğuna göre, a2 + b2 nin alabileceği tam kaç farklı tam

sayı değeri vardır?

A) 20 B) 22 C) 28 D) 32 E) 36

ÖRNEK: 17

a ve b gerçek sayılardır.

– 4 < a £ 6

– 8 £ b < 5

olduğuna göre, a.b çarpımının en geniş değer aralığı

nedir?

A) (– 20, 30) B) (– 30, 48) C) [– 48, 32)

D) (– 48, 30) E) (– 28, 48]

Çözüm

Çözüm

Çözüm

10. Eşitsizliklerde çarpma işlemi kelebek yöntemi ile yapılır.

Örnek

– 1 < x < 4 – 1.5 = – 5

– 1.(– 2) = 2

4.5 = 20

– 2.4 = – 8

– 2 < y < 5 +

– 8 < x .y < 20

¯ ¯

en küçük en büyük

11. a < x < b eşitsizliğinde,

• a ve b pozitif ise a2 < x2 < b2

• a ve b negatif ise b2 < x2 < a2

• a negatif, b pozitif ise 0 £ x2 < k2

(k2, a2 veya b2 den büyük olanıdır.)

P:104

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

7 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

a bir gerçel sayı olmak üzere, x + 1 £ a eşitsizliği ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• x = 0 bu eşitsizliği sağlar.

• x = 4 bu eşitsizliği sağlamaz.

Buna göre, a sayısının alabileceği değerleri ifade eden en

geniş aralık aşağıdakilerden hangisidir?

A) (0, 4] D) [0, 4) B) [1, 4]

C) (1, 5] E) [1, 5)

ÖRNEK: 22

a bir gerçek sayıdır.

– 2 < a < 3

olduğuna göre, a2 – 4a ifadesinin alabileceği değer aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) [– 4, 12) B) (– 12, 17) C) (– 6, 11]

D) (– 5, 11] E) [– 3, 21)

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

Bir asansör, içinde yer alan kişilerin ağırlıkları toplamı yük taşıma kapasitesini geçerse uyarı vermektedir. Boş olan bu

asansöre; ağırlıkları 25, 40, 50, 60 ve 63 kilogram olan beş kişiden hangi dördü binerse binsin asansörün uyarı verdiği,

hangi üçü binerse binsin asansörün uyarı vermediği görülmüştür.

Buna göre, bu asansörün yük taşıma kapasitesi kilogram

türünden aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 170 B) 172 C) 174

D) 176 E) 178

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 20

x bir gerçek sayıdır.

– 4 < x < 3

olduğuna göre, 3x3 + 1 ifadesinin alabileceği en büyük

tam sayı değeri kaçtır?

A) 16 B) 20 C) 25 D) 48 E) 81

Çözüm

P:105

Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler

MATEMATİK 8

FASİKÜL 3

Çözüm Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 24

x ve y reel sayılardır.

– 4 < x £ 6

– 5 £ y < 4

Buna göre, x.y çarpımının en büyük ve en küçük tam sayı değerleri toplamı kaçtır?

A) –8 B) –7 C) –6 D) 1 E) 4

ÖRNEK: 26

x ve y reel sayılardır.

– 4 £ x < 6

– 2 < y £ 4

Buna göre, x2 + y2 nin alabileceği kaç tam sayı değeri

vardır?

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56

ÖRNEK: 25

a, b ve c tam sayıdır.

– 5 < a < 2

– 2 < b < 3

– 1 < c < 4

olmak üzere, c + 3b – a ifadesinin alabileceği en büyük

tam sayı değeri kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 13 E) 15

ÖRNEK: 27 / 2021 TYT

Bilge, öğle yemeğinde birer porsiyon olarak verilen çorba, salata ve meyve seçeneklerinden iki tanesini alması gereken kalori miktarına göre seçecektir. Bilge, yapabileceği seçimlerle

ilgili olarak alması gereken kalori miktarını

• çorba ve meyve seçtiğinde aştığını,

• meyve ve salata seçtiğinde aşmadığını,

• salata ve çorba seçtiğinde tam olarak aldığını

hesaplamıştır.

Birer porsiyon çorba, meyve ve salatanın kalorileri sırasıyla Ç, M ve S olduğuna göre, bu değerlerin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ç < M ≤ S  B) Ç ≤ S < M C) S ≤ Ç < M

D) S < M ≤ Ç E) M ≤ S < Ç

P:106

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 3

1. n kenarlı bir çokgenin içine yazılan x pozitif tam sayısı

ile kenar sayısı arasında x\\N bağıntısı vardır.

Örneğin; 5 = 5\\à

Buna göre,

A = 5 . 4

olarak tanımlanan A sayısının değer aralığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) 2\\ß < A < 1 B) 1\\ß < A < 2\\ß

C) 4\\ß < A < 2 D) 5\\Ş < A < 7\\Ş

E) 7\\ß < A < 8\\ß

3.

Ahmet, Burak, Ceyhun, Deniz ve Engin isimle beş arkadaş yukarıdaki gibi tahteravalliye bindiklerinde ağır olan

kısım aşağıda kalmıştır.

Buna göre, bu beş arkadaştan en hafif olanı hangisidir?

A) Ahmet B) Burak C) Ceyhun

D) Deniz E) Engin

Burak

Burak

Burak

Ahmet

Ahmet

Deniz

Engin

Ceyhun

2. x = 1 + 1\\ß

y = 1 + 3\\à

z = 1 + 5\\â

olduğuna göre; x, y ve z nin sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) x < y < z B) y < x < z

C) y < z < x D) z < x < y

E) x < z < y

4. Aşağıdaki kutular içinde yazılı olan sayılar soldan sağa

doğru artmaktadır.

a, b ve c doğal sayı olduğuna göre, a + b + c toplamının alabileceği en büyük değer, en küçük değerden kaç fazladır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

4 a 8 b 12 c 15

P:107

MATEMATİK 10

Öğreten Test FASİKÜL 3

1-C 2-A 3-D 4-B 5-E 6-D 7-D 8-A

6. x bir reel sayıdır.

– 3 < x < 1

olduğuna göre, 5 – 2x in alabileceği en büyük tam

sayı değeri en küçük tam sayı değerinden kaç fazladır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

7. Bir malın alış fiyatı x TL, satış fiyatı ise y TL dir. Bu malın

satış fiyatı iki şekilde belirlenmektedir.

I. y = 2x + 1200

II. y = 3x – 600

I. satış, II. satıştan daha kârlı olduğuna göre, x in tanım aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) (– ¥, 1800) B) (0, 1800)

C) (1200, 1800) D) (200, 1800)

E) (400, 1200)

8. Nazife öğretmen aşağıdaki sınıf tahtasına bir işlem yapmış ve daha sonra sınıfa kaçıncı adımda hata yaptığı sormuştur.

Buna göre, Nazife öğretmen kaçıncı adımda ilk hatayı yapmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

x2 < x olsun.

I. adım: – 1 < x < 0 olmalıdır.

II. adım: – 2 ile çarpılırsa 0 < – 2x < 2 olur.

III. adım: Eşitliğe 5 eklenirse 5 < 5 – 2x < 7

IV. adım: 2 ile bölünürse, 5\\Ş <

5 – 2x

2

< 7\\Ş

V. adım: Eşitsizlik eksi ile çarpılırsa, – 7\\Ş< 2x – 5

2 <–5\\Ş

5. Aşağıdaki sayı doğrusu üzerinde a, b ve c sayıları gösterilmiştir.

Buna göre,

I. b – a > 0

II. c2 < c

III. a2 > b2

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

–4 –3 –2 –1 0 1

a b c

P:108

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 3

1. a, b ve c pozitif tam sayı olmak üzere,

a – b

c

< a\\C – 1

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle

doğrudur?

A) a < b B) b < c C) b > c

D) a > b E) a > c

2. x ve y reel sayılar olmak üzere,

– 2 < x < 4

– 3 < y < 2

olduğuna göre, x3 + y2 toplamı kaç farklı tam sayı

değeri alabilir?

A) 64 B) 72 C) 78 D) 80 E) 81

3. Mehmet’in elinde 40 tane kalem ve yeterli miktarda kalem kutusu vardır. Mehmet bu kalemlerin tamamını aşağıdaki koşullara göre kalem kutularına koyacaktır.

• Her kalem kutusuna eşit sayıda kalem konulacaktır.

• Her bir kalem kutusuna en az 5, en çok 20 tane kalem konulacaktır.

Buna göre, Mehmet kaç farklı sayıda kalem kutusu

kullanabilir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

4. Bir öğretmen a günde b saat derse girmektedir.

a ile b arasında b = 3a + 4 bağıntısı vardır.

Bu öğretmenin girdiği ders saati 41 saatten az olduğuna göre, bu öğretmen en çok kaç gün derse girmiştir?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

1-C 2-D 3-B 4-D 5-A 6-C

5. x ve y gerçek sayılardır.

– 5 < x £ 6

– 4 £ y £ 8

olduğuna göre, x.y nin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?

A) 88 B) 90 C) 94 D) 96 E) 99

6. Bir markette yoğurt y TL, tavuk t TL ve zeytin z TL den

satılmaktadır.

Aşağıdaki tabloda Arda, Banu ve Cem’in bu marketten

aldıkları yoğurt, tavuk ve zeytin adetleri gösterilmiştir.

Aldıkları malzemeler için en çok parayı Arda, en az

parayı Cem ödediğine göre, bu ürünlerin fiyatları ile

ilgili aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) y < z < t B) t < z < y C) z < t < y

D) z < y < t E) t < y < z

Yoğurt Tavuk Zeytin

Arda 3 3 2

Banu 3 2 3

Cem 2 3 3

P:109

MATEMATİK 12

Sınav Tadında FASİKÜL 3

1. x gerçek sayıdır.

Aşağıdaki tabloda Mehmet, Hakan ve Deniz’in boy uzunlukları gösterilmiştir.

Boy uzunluğu olarak en uzun olan Mehmet, en kısa olan

ise Hakan’dır.

Buna göre, x in tanım aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) (60, 180) B) (80, 150) C) (100, 150)

D) (100, 20) E) (150, 200)

Boy uzunlukları

Mehmet 3x – 60

Hakan 4x – 260

Deniz 2x + 40

4. a bir gerçek sayıdır.

– 8 £ a < 2

olduğuna göre, 6 – a

2 ifadesinin tanımlı olduğu aralık aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?

0 5

3 7

2 7

1 5

–4 2

A)

B)

C)

D)

E)

2. Bir iş yerinde maaş zammı için iki seçenek vardır.

1. seçenek: Net 400 TL

2. seçenek: Maaşın ¿/ğ u kadar zam

seçenekleri verilmiştir.

Maaşı A TL olan Önder 1. seçeneği, maaşı B TL olan Engin 2. seçeneği seçmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) A < 4000 < B B) A < B < 4000

C) B < 4000 < A D) 4000 < B < A

E) B < A < 4000

5. a, b ve c gerçek sayılardır.

a < 0 < b < c

olduğuna göre,

I. a.b + c < 0

II. a2 < b2

III. b.c > a.b

ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

1-C 2-A 3-E 4-B 5-B 6-A

3. 24x7 ve 246x sayıları dört basamaklı sayılardır.

24x7 < 246x

eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x değeri vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

6. a = ¿/÷ + ¿/

ó

b = ¿/

é + ¿/

í

c = ¿/ù + ¿/

ñ

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) b < c < a B) a < c < b C) a < b < c

D) c < b < a E) c < a < b

P:110

13 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Mutlak Değer Mutlak Değer

Bir reel sayının sayı doğrusu üzerindeki yerinin sıfıra olan uzaklığına bu sayının mutlak değeri denir.

a sayısının mutlak değeri “|a|” şeklinde gösterilir.

Örneğin;

– 6, 0 ve 9 sayıları arasındaki uzaklık aşağıda gibidir.

–6 0 9

15 birim

6 birim 9 birim

ÖRNEK: 2

A

B

C

Yukarıdaki buzdolabının üzerindeki A noktasında bir kara sinek, B noktasında bir sivrisinek ve C noktasında ise bir karınca bulunmaktadır.

` A – B – C noktaları doğrusaldır.

` Karasinek ile sivrisinek arasındaki uzaklık en az 3 cm

en çok 6 cm dir.

` Sivrisinek ile karınca arasındaki uzaklık en az 2 cm

en çok 5 cm dir.

Buna göre,

|A – B| + |B – C| + |A – C|

işleminin sonucu

I. 7 cm

II. 10 cm

III. 12 cm

ifadelerinden hangisi veya hangileri olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

NOT

O Mutlak değer içindeki sayı sıfır ya da pozitif bir

reel sayı ise dışarı aynı çıkar.

O Mutlak değer içindeki sayı negatif ise dışarı işareti değiştirelerek çıkarılır.

O Sonuçta mutlak değer dışına sayı sıfıra eşit veya sıfırdan büyük çıkar.

ÖRNEK: 1

| – 5 + 4| – |3 – 7| + |6 – 11|

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm

Çözüm

Mutlak Değer

P:111

MATEMATİK 14

FASİKÜL 3 Mutlak Değer NOT

O |a| = |– a|

|5| = | – 5|

O |a – b| = |b – a|

|3 – 4| = |4 – 3|

O |a| = a

a, a > 0

0, a = 0

– a, a < 0

O Mutlak değerli ifadenin alabileceği en küçük değer sıfırdır.

O |x| + |y| + |z| = 0 ise

O x = 0, y = 0 ve z = 0 dır.

NOT

O |a.b| = |a| . |b|

O |a\\B| = |a|

|b| (b ¹ 0)

O |a| + |b| ³ |a + b|

O |a + b| ³ |a| – |b|

O |a + b| ³ |b| – |a|

O a ile b aynı işaretli ise |a + b| = |a| + |b|

O a ile b zıt işaretli ise |a + b| < |a| + |b|

O a pozitif reel sayı olmak üzere; |ax| = a|x| dir.

ÖRNEK: 4

|2a – 6| + |a +b – 7| = 0

olduğuna göre, a.b kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 5

x ¹ 0 olduğuna göre,

|4x| – |– 3x| + |– 5x|

|x| – |6x| + 7|x|

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\Ş B) 1 C) 3\\Ş D) 2 E) 3

Çözüm

NOT

O a ile b sayılarının arasındaki uzaklık |a – b| ile

bulunur.

Örneğin;

1 ile 8 arasındaki uzaklık |1 – 8| = |8 – 1| = 7

–3 ile 7 arasındaki uzaklık |–3 – 7| = |7 – (–3)|=10

olur.

ÖRNEK: 3 / ÖSYM

Gerçel sayı ekseninde 2 noktasına olan uzaklığı, –  4 noktasına olan uzaklığının yarısından küçük olan sayılar, aşağıdaki eşitsizliklerden hangisinin çözüm kümesini oluşturur?

A) |x – 2| < |x + 4| B) |x + 2| < |x – 4|

C) |2x – 4| < |x + 4| D) |2x – 4| < |x – 4|

E) |2x + 4| < |x + 4|

Çözüm

P:112

15 MATEMATİK

FASİKÜL 3 Mutlak Değer

Çözüm

ÖRNEK: 6

|2a + 3b| < 2|a|+ 3|b|

olduğuna göre,

|5 – a.b| – |a.b – 1|

ifadesi neye eşittir?

ÖRNEK: 8

| 3x – 1

2 | = 0

denkleminin çözüm kümesi nedir?

Çözüm

NOT

|f(x)| = a denkleminde

O a > 0 ise f(x) = a veya f(x) = – a

O a = 0 ise f(x) = 0

O a < 0 ise Æ (Çözüm kümesi boş küme)

ÖRNEK: 7

|x + 8| = 2

denkleminin çözüm kümesi nedir?

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 9

|4x – 9| + 2 = 0

denkleminin çözüm kümesi nedir?

Çözüm NOT

O m ve n reel sayılar ve n > 0 olmak üzere,

|x – m| = n denkleminin reel kökleri

x1 ve x2 ise x1 + x2 = 2m olur.

ÖRNEK: 10

|4x + 12| = 5

denkleminin kökler toplamı kaçtır?

Mutlak Değerli Denklemler

P:113

MATEMATİK 16

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Mutlak Değerli Eşitsizlikler

a ³ 0 olmak üzere;

|f(x)| £ a eşitsizliğinin çözüm kümesi:

– a £ f(x) £ a dır.

ÖRNEK: 15

|x – 5| < 2

eşitsizliğinin çözüm kümesi nedir?

ÖRNEK: 16

|2x – 5| £ 11

eşitsizliğinin çözüm kümesindeki tam sayıların toplamı

kaçtır?

ÖRNEK: 11

|3x – 42| = 22021 + 2021! + 0!

denkleminin sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 7 B) 14 C) 21 D) 28 E) 42

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

|x – 5| + |x + 2| = 9

denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır?

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

a bir gerçel sayı olmak üzere, sayı doğrusu üzerinde a nın

1 e olan uzaklığı a + 4 birimdir.

Buna göre, ×a× kaçtır?

A) 3\\Ş B) 5\\Ş C) 7\\Ş D) 7\\ß E) 8\\ß

Çözüm

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

x ve y gerçel sayıları için

2x = 7 – |y|

y = |x|

3

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 4

Mutlak Değer

P:114

17 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 17

| x + 4

2 | ³ 5

eşitsizliğinin çözüm kümesinin sayı doğrusunda gösterimi nasıldır?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

NOT

O a ³ 0 olmak üzere;

|f(x)| ³ a eşitsizliğinin çözüm kümesi

f(x) ³ a veya f(x) £ – a dır.

NOT

O a < 0 olmak üzere;

|f(x)| < a eşitsizliğinin çözüm kümesi boş küme (Æ) dir.

|f(x)| > a eşitsizliğinin çözüm kümesi R dir.

O |f(x)| £ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi f(x) = 0,

|f(x)| ³ 0 eşitsizliğinin çözüm kümesi R’dir.

O |x| = x ise x ³ 0

|x| = – x ise x £ 0

|x| > x ise x < 0

|x| ³ x2 ise – 1 £ x £ 1 dir.

ÖRNEK: 18

|x + 1| > 9

eşitsizliğinin çözüm kümesinde olmayan kaç tane tam sayı vardır?

ÖRNEK: 20

7 < 2 – | x + 6

3 |

eşitsizliğinin çözüm kümesi nedir?

ÖRNEK: 19

1

|x – 2|

³ 2

eşitsizliğini sağlayan kaç farklı tam sayı değeri vardır? NOT

O Paydayı sıfır yapan değerler çözüm kümesine

dahil edilmez.

ÖRNEK: 21

| x + 1

x2 + 4 | + 4 > 3

eşitsizliğinin çözüm kümesi nedir?

Mutlak Değer

P:115

MATEMATİK 18

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 27

Yukarıdaki şekildeki gibi tavşan, tavuk ve kurbağa aynı doğrusal hizadadır.

` Tavşan ile tavuk arasındaki mesafe 20

|x – 3| + |x – 4| metredir.

` Tavuk ile kurbağa arasındaki mesafe 16

|x – 6| + |x – 4| metredir.

Buna göre, tavşan ile kurbağa arasındaki mesafe en fazla kaç metredir?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 26

5x – 2 > |2x – 3|

eşitsizliğinin çözüm kümesi nedir?

ÖRNEK: 23

|9x – x2| > 0

eşitsizliğinin çözüm kümesi nedir?

ÖRNEK: 22

|x| = x

|y| > – y

olduğuna göre,

I. x .y > 0

II. x + y > 0

III. x – y > 0

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 24

||3x + 2| – 6| < 4

eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 25

|x – 6| £ |7 – x|

eşitsizliğinin çözüm kümesinde kaç farklı doğal sayı değeri vardır?

Mutlak Değer

P:116

19 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 29 / ÖSYM

|x – 2| . |x – 3| = 3 – x

eşitliğini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?

A) – 3 B) – 2 C) 0 D) 2 E) 4

ÖRNEK: 28 / ÖSYM

|a| = 2, |b| = 5 ve |c| = 6 olmak üzere,

c < a < b

a.b.c > 0

olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?

A) – 9 B) – 3 C) – 1 D) 1 E) 3

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 30 / ÖSYM

Sıfırdan farklı x ve y gerçel sayıları için

|x .y| = – 2x

|y\\X| = 3y

eşitlikleri veriliyor.

Buna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 3\\Ş B) 5\\Ş C) 5\\ß D) 7\\ß E) 5\\â

Çözüm

ÖRNEK: 31 / ÖSYM

a ve b gerçel sayıları için (|a| – a) (|b| + b) > 0 olduğu biliniyor.

Buna göre,

I. a + b < 0

II. a – b < 0

III. a.b < 0

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm

Mutlak Değer

P:117

MATEMATİK 20

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 33 / 2019 TYT

Sayı doğrusu üzerinde pozitif bir A sayısı şekildeki gibi gösterilmiştir.

 

Sonra, bu sayı doğrusu üzerinde; 0’a olan uzaklığı, A sayısının 0’a olan uzaklığının yarısına eşit olan sayılar işaretleniyor.

İşaretlenen sayılardan birinin A sayısına uzaklığı 6 birim

olduğuna göre, A sayısının alabileceği değerler toplamı

kaçtır?

A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 21

ÖRNEK: 32 / 2018 TYT

Bir hava durumu spikeri pazar akşamı canlı yayında aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.

“Bu hafta boyunca sıcaklığın 5 derece olduğu kentimizde yarından itibaren hava ani şekilde ısınacak ve kış, yerini adeta

bahar havasına bırakacak. Pazartesi günü öğleden sonra kent

genelinde hava sıcaklığı bir önceki güne göre 6 ila 10 derece

artmış olacak.”

Bu bilgiye göre, Pazartesi günü öğleden sonra kentteki sıcaklığın alabileceği değerlerin aralığını ifade eden eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) |x – 13| £ 2 B) |x – 10| £ 6

C) |x – 6| £ 5 D) |x – 1| £ 6

E) |x – 11| £ 2

ÖRNEK: 34 / 2020 TYT

Aşağıdaki sayı doğrusunda verilen K sayısının 1'e olan uzaklığı ile L sayısının 2'ye olan uzaklığı aynıdır.

Buna göre, K.L çarpımının değeri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) A B) B C) C D) D E) E

A K B C L D E

1 2 3

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 35 / 2021 TYT

Bir paraşütle atlama kursundaki eğitmen, kursiyerlerine aşağıdaki açıklamayı yapmıştır:

“Yerden 800 metre yükseklikteki bir uçaktan atlarken yere güvenli bir şekilde inebilmeniz için uçaktan atladıktan 400 ila 500

metre sonra paraşütünüzü açmanız gerekmektedir.”

Buna göre, yere güvenli bir şekilde inebilmek için paraşüt açıldığı anda yerden yüksekliğin alabileceği değerleri ifade eden eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) | x – 350| ≤ 50  B) | x – 300| ≤ 100

C) | x – 250| ≤ 150  D) | x – 200| ≤ 200

E) | x – 150| ≤ 250

Çözüm

Mutlak Değer

Çözüm

P:118

21 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 3

1. m < n < 0 olmak üzere,

|3m + 4n| + |m – n| = |4m – n| + 2n – m

olduğuna göre, m\\N oranı kaçtır?

A) 6 B) 1\\â C) –6 D) –1 E) –1\\â

4. a reel sayı olduğuna göre,

990

|x – 3| + |x + 8| + |x + 1|

ifadesinin alabileceği en büyük değer kaçtır?

A) 55 B) 66 C) 90 D) 99 E) 110

6. x ve y reel sayıları için,

|x| + y < 0

olduğuna göre,

I. x – y > 0

II. x .y > 0

III. x + y < 0

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. |4x – 5| ifadesinin alabileceği en küçük değer için,

|12x – 1| + |4x + 6| + |x + 1| + |3x – 1|

işleminin sonucu kaçtır?

A) 30 B) 25 C) 35 D) 20 E) 24

3. |x + 4| £ 3

|y – 3| £ 4

eşitsizlik sistemi koordinat düzleminde kapalı bir bölge

oluşturuyor.

Buna göre, bu kapalı bölgenin alanı kaç birimkaredir?

A) 30 B) 32 C) 36 D) 42 E) 48

5. |6x – 51| = 10! + 2020

denklemini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 16 B) 17 C) 18 D) 15 E) 19

P:119

MATEMATİK 22

Öğreten Test FASİKÜL 3

1-A 2-A 3-E 4-C 5-B 6-C 7-C 8-C 9-A 10-E 11-B

7. a, b ve c pozitif reel sayılardır.

1\\A > 1\\B > 1\\C

olduğuna göre,

|a – b| + |b – c| – |a + c| – |c – b|

ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) –b –c B) b –3c C) b –2a –c

D) 2a –b + c E) c –2a –b

9. x bir reel sayı olduğuna göre,

|2x – 7| + |3x – 8| + |5x – 39|

ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 82

3 B) 24 C) 27 D) 28 E) 81

3

10. |x| + |y| £ 5

eşitsizliğini sağlayan x ve y tam sayıları için kaç tane (x, y) ikilisi vardır?

A) 41 B) 45 C) 51 D) 55 E) 61

11. | x – 1

2 | = 4

denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır?

A) –64 B) –63 C) –54 D) –50 E) –45

8. A ile B noktaları arasındaki mesafe 34 metredir.

A noktasında Muazzez, B noktasında ise Neşe bulunmaktadır.

• Muazzez, bulunduğu noktadan sağa doğru en fazla 5 m, sola doğru en fazla 7 m ilerliyor.

• Neşe, bulunduğu noktadan sağa doğru en fazla 9

m, sola doğru en fazla 3 m ilerliylor.

Buna göre, Muazzez ile Neşe arasındaki mesafeyi veren eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) |x – 34| £ 16 B) |x – 12| £ 38

C) |x – 38| £ 12 D) |x – 16| £ 34

E) |x – 33| £ 17

34 m

A B

Muazzez Neşe

sol sağ

P:120

23 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 3

1. p bir reel sayı olduğuna göre,

|5p – 21| – |5p – 20|

ifadesinin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri

vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. x = – 33 olduğuna göre,

|x – |x – |||x| – 2x| + |3x||||

ifadesinin değeri kaçtır?

A) 132 B) 165 C) 198

D) 231 E) 264

5. m, n ve k reel sayılardır.

|3m + 2n| + |3n – k| + |m – n – 5| = 0

olduğuna göre, mn + nk + km işleminin sonucu

kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3

4.

Yukarıda Servet Bey’in evi, işyeri, çocukların okulları ve

market arasındaki uzaklıklar metre cinsinden verilmiştir.

Buna göre,

I. |M – E| + |M – İ| = 1580 m

II. |E – O| + |O – İ| = 1440 m

III. |E – İ| + |E – M| = 1700 m

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) I, II ve III E) Yalnız II

1000 m

840 m

780 m

700 m

600 m

Ev (E) Okul (O)

İş yeri (İ)

Market (M)

3. |5x + 1| – 50

|x + 8|

£ 0

eşitsizliğini sağlayan birbirinden farklı x tam sayı

değerlerinin toplamı kaçtır?

A) –30 B) –2 C) –21 D) –29 E) –13

1-A 2-E 3-B 4-C 5-E

P:121

MATEMATİK 24

Sınav Tadında FASİKÜL 3

2. x, y ve z reel sayılardır.

• x < y < 0 < z

• |y| > z

olduğuna göre,

I. y + z < 0

II. y – x + z > 0

III. x + |y – z| > 0

IV. |x – y| + |y – z| = z – x

V. |x – y + z| = x – y + z

ifadelerinden kaç tanesi daima doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

3. Öğrencileriyle pikniğe gitmeye karar veren Nasreddin

Hoca yol boyunca öğrencileriyle sohbet etmek için eşeğine ters binmiştir. Öğrencilerde tek sıra halinde hocanın peşinden belli aralıklarla gitmektedir.

Nasreddin Hoca’yla en yakın öğrencisi arasında 3 metre en uzak öğrencisi arasında 15 metre mesafe vardır.

Buna göre, hocayla öğrencileri arasındaki mesafeyi

ifade eden eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) |x – 7| £ 8 B) |x – 3| £ 12

C) |x – 12| £ 3 D) |x – 9| £ 6

E) |x – 8| £ 7

4. a2 – a < 0

olduğuna göre,

|a – 1| – |2 – a| + |a|

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) a – 1 B) a + 1 C) 3a – 3

D) a – 3 E) 1 – a

1. Aşağıda verilen ABC üçgeninin kenarları a, b ve c cm

dir.

Buna göre,

I. |c – a| = b

II. a + b > c > |b – a|

III. 2a + c > a + b > |2b – c|

ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III



  

 

1-D 2-C 3-D 4-A 5-A

5. |3x – 6| £ 9

eşitsizliğini sağlayan x değerleri için,

m £

2x – 2

3

£ n

eşitsizliği sağlanıyor.

Buna göre, m + n toplamı kaçtır?

A) 4

3 B) 2 C) 7

3 D) 3 E) 10

3

P:122

25 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Üslü Sayılar

Bir a reel sayının kendisiyle n defa çarpılmasıyla oluşan an

sayısına bir üslü sayı denir.

 an = a.a.. . ..a = an 1442443

n tane

 a + a + . . . + a = n.a 1442443

n tane

4. Bir üslü ifadenin üssündeki sayının negatif olması tabandaki sayının pay ve paydasını yer değiştir anlamına gelir.

a– n = (1\\A)

n

(a, n Î R) (a ¹ 0)

(a\\B)

– n

= (b\\A)

n

(a, b, n Î R) (b ¹ 0)

Üslü Sayıların Özellikleri

1. Üssü sıfır olan tüm reel sayılar 1’e eşittir. (Sıfır hariç)

a0 = 1 (a Î R, a ¹ 0) (00 belirsizdir.)

2. Sıfırın tüm reel sayı kuvvetleri sıfırdır. (Üssün sıfır olması

hariç)

0n = 0 (n Î R, n ¹ 0)

3. 1n = 1 (n Î R)

(– 1)n = 1 (n çift sayı)

(– 1)n = – 1 (n tek sayı)

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

(– 1)2 + 5 – 22

35 – 21

işleminin sonucu kaçtır?

A) – Á/ô B) – ¿/ô C) Ã/ô D) 1\\ã E) 4\\ã

ÖRNEK: 3 / ÖSYM

[(– 1\\Ş)

– 3]

2

işleminin sonucu kaçtır?

A) – ¿/

ò B) – ¿/ö C) 16 D) 32 E) 64

ÖRNEK: 1 / ÖSYM

Eline bir oyun hamuru alan Melis, şekilde gösterildiği gibi her

adımda elindeki her bir oyun hamurunu 2 parçaya ayırıyor ve

3. adım sonunda 8 parça oyun hamuru elde ediyor.

Melis başlangıçtan itibaren her adımda, elindeki her bir

oyun hamurunu 2 yerine 3 parçaya ayırsaydı 4. adım sonunda kaç parça oyun hamuru elde ederdi?

A) 12 B) 36 C) 51 D) 72 E) 81

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Üslü Sayılar

P:123

MATEMATİK 26

FASİKÜL 3 Üslü Sayılar

ÖRNEK: 5 / 2020 TYT

Bir proje için Türkiye’nin 81 ilinin her birinden 16 okul belirlenmiş ve her okulun müdürüne bir mesaj gönderilmiştir. Sonra, her okulun müdürü de bu mesajı okulundaki 35 öğretmene göndermiştir.

Buna göre, bu mesajın gönderildiği müdür ve öğretmenlerin toplam sayısı kaçtır?

A) 46 B) 56 C) 66 D) 76 E) 86

ÖRNEK: 7

9

1

2 + (– 27)

1

3 – 1

4–1

işleminin sonucu kaçtır?

A) – 12 B) – 10 C) – 8 D) – 6 E) – 4

ÖRNEK: 6

(1 – 3– 1 + m– 1)

– 3 = 8

olduğuna göre, m kaçtır?

A) – 6 B) – 4 C) – 1\\Ş

D) 1\\à E) ¿/ò

ÖRNEK: 4 / 2019 TYT

İnternet üzerinden yapılan 6 turluk bir yarışmanın ilk turuna

1.000.000 yarışmacı katılıyor. Her turun sonunda, o tura katılan yarışmacıların 5’te 1’i eleniyor ve sadece kalan yarışmacıların tamamı bir sonraki tura katılıyor.

Buna göre, 6. turun sonunda kalan yarışmacı sayısı kaçtır?

A) 216 B) 218 C) 220

D) 222 E) 224

Çözüm Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:124

27 MATEMATİK

FASİKÜL 3 Üslü Sayılar

ÖRNEK: 8

3x = 5 olduğuna göre,

4.3x + 2.3x – 5.3x + 3x + 3.3x

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

ÖRNEK: 9

2.510 + 3.510 + 4.510

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2.510 B) 3.510 C) 9.510

D) 11.510 E) 24.510

ÖRNEK: 10

1410 + 9.1410 + 4.1410

işleminin sonucu kaçtır?

A) 145 B) 1411 C) 14.1513

D) 14.1613 E) 1813

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Üslü Sayılarda Dört İşlem

Toplama - Çıkarma İşlemi

Üslü sayılarda toplama ve çıkarma işlemi tabandaki sayılarla

ve üsler ile değil katsayılar ile yapılır.

a. xn + b. xn – c. xn = (a + b – c). xn olur.

Çarpma

 Tabanları aynı olan üslü sayılar çarpılınca üsler toplanır.

ax .ay = ax + y

 Üsleri aynı olan üslü sayılar çarpılınca tabanlar çarpılır.

ax .bx = (a.b)x BENDEN UYARMASI

O Toplama ve çıkarma yapabilmek için üslü sayıların her birinin hem tabanı hem de üsleri aynı

olmalıdır.

O Ayrıca işlem yapılırken katsayılarda yapılır. Yani üsleri veya tabanlar toplanmaz veya çıkarılmaz.

P:125

MATEMATİK 28

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

6– 8 .94

4– 6

işleminin sonucu kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 12 D) 16 E) 18

Bölme

 Tabanları aynı olan üslü sayılar bölününce üsleri çıkarılır.

ax

ay = ax – y

 Üsleri aynı olan üslü sayıların bölününce tabanları bölünür.

ax

bx = (a\\B)

x

Çözüm Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

“ ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

x = x3

Buna göre,

5 . 4 + 2 . 5

2 + 1

işleminin sonucu kaçtır?

A) 10 B) 100 C) 103 D) 104 E) 105

ÖRNEK: 13

802 .5

203

işleminin sonucu kaçtır?

A) 2,4 B) 2,6 C) 2,8 D) 3 E) 4

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

53 .24 + 54 .23

35

işleminin sonucu kaçtır?

A) 200 B) 225 C) 250

D) 275 E) 300

Üslü Sayılar

P:126

29 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 15

163

243 + 163 + 83

işleminin sonucu kaçtır?

A) 2\\å B) 1\\ß C) 1\\Ş D) 1 E) 3\\Ş

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

12a = 2

6b = 3

olduğuna göre, 12(1 – a)2b ifadesinin değeri kaçtır?

A) 15 B) 16 C) 9 D) 8 E) 4

ÖRNEK: 16

a, b, c birer tam sayı olmak üzere,

 



= (a\\B)

c

olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

 



 



 

 





 



 



 

 



 



 ÖRNEK: 18

I. (– 23) = – 8

II. (– 22)

3 = 64

III. (– 32) = – 9

IV. (– 3)4 = – 81

V. (– 42)

3 = 46

ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Üssün Üssü Kuralı

 (ax

)

y = ax .y = (ay

)

x

 Üsler çarpılır.

 (ax

)

y ¹ a(xy)

Üslü Sayılar

P:127

MATEMATİK 30

FASİKÜL 3

Çözüm

Üslü Denklemler

Kural 1

 ax = ay

ise x = y (a ¹ 0, a ¹ 1, a ¹ – 1)

Kural 2

 ax = bx

ise

f

a = b , x tek sayı

|a| = |b|, x çift sayı

olur.

Bilimsel Gösterimi

1 £ a < 10 olmak üzere,

a000 . . . 0 14243

n tane

 (n + 1) basamaklı bu sayının bilimsel gösterimi a.10n şeklinde olur.

 Özellikler büyük sayılarla işlem yapılırken kullanışlıdır.

Örnek

12000000 = 1,2.107

ÖRNEK: 19

“ a b ”

işlemi aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

a b = ab

Buna göre,

I. – 2 3 = – 8 1

II. 3 – 2 = 1 – 9

III. – 3 3 = 27 – 1

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

Çözüm

Üslü Sayılar

ÖRNEK: 20

Aşağıda bazı gezegenlerin dünyaya olan uzaklıklarının km

cinsinden değeri gösterilmiştir.

Venüs 38.106

Mars 0,55.108

Merkür 7,7.107

Uranüs 109

Buna göre, bu gezegenlerden hangilerinin dünyaya olan

uzaklıkları bilimsel gösterim olarak verilmiştir?

A) Merkür, Uranüs B) Mars, Merkür

C) Uranüs, Venüs D) Merkür, Venüs

E) Mars, Merkür, Uranüs

P:128

31 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Çözüm

ÖRNEK: 23

x ve y tam sayı olmak üzere,

32x – y + 5 = 7x + y + 1

olduğuna göre, x.y çarpımının değeri kaçtır?

A) –4 B) –2 C) –1 D) 2 E) 4

ÖRNEK: 24

3x = 25

27y = 125

olduğuna göre, x\\Y ifadesi kaçtır?

A) –3 B) –1 C) 1 D) 2 E) 4

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 22

(4.a + 3)20 = (3.a + 8)20

olduğuna göre, a nın alabileceği değerler çarpımı kaçtır?

A) – Í/

í B) – 5 C) – Á/

ñ D) – É/

í E) – 2

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

4x .6x .9x = 36

olduğuna göre, x kaçtır?

A) 2\\ß B) 1\\à C) 3\\à

D) 3\\ä E) 4\\å

NOT

O a ve b birbirinden farklı asal sayı olmak üzere,

ax = by

ise x = y = 0 olur.

NOT

O a ve b aralarında asal sayılardır.

ax = by

ise x\\M = y\\N olur.

am = bn

Üslü Sayılar

P:129

MATEMATİK 32

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 27

a = 224

b = 318

c = 512

olduğuna göre; a, b ve c için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) a < b < c B) b < a < c C) b < c < a

D) c < b < a E) a < c < b

ÖRNEK: 28 / ÖSYM

34 – x £ 1 £ 56 – x

eşitsizliğini sağlayan x tamsayılarının toplamı kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15

Üslü Sayılarda Sıralama

 ax

> ay

eşitsizliğinde

f

x < y , 0 < a < 1

x > y, 1 < a ise

olur.

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 25

(2x – 5)3x – 27 = 1

denklemini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18

ÖRNEK: 26

Aşağıda verilen kare 9 eş parçaya bölünmüş ve her bir bölmesine sayılar yazılmıştır.

24 2a 2– 2

2b 23 22

25 2–1 2c

Bu karenin her bir satırındaki sayıların çarpımları birbirine eşittir.

Buna göre, a + c – 2b ifadesinin değeri kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Kural

 ax = 1 ise a

a = 1

a = 1 ve x çift sayı

x = 0 ve a ¹ 0

olur.

Üslü Sayılar

P:130

33 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 3

1. $ = 2– 4

# = 3– 6

! = 65

olduğuna göre,

I. $.!

II. #.!

III. $.#

ifadelerinden hangilerinin sonucu tam sayıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

5. 16

1\\Ş

+ 27

1\\ß

+ 81

1\\à

8

1\\ß

+ 16

1\\à

işleminin sonucu kaçtır?

A) 5\\à B) 5\\Ş C) 5 D) 10 E) 25

4. 2x + 2y = 6

2x – 2y = 2

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) –1 B) 0 C) 3 D) 5 E) 6

3. 2x = 3 olmak üzere,

22x + 2x

+ 1

23x – 1

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\ä B) ¿/ó C) 1\\ß D) 1\\Ş E) 3\\Ş

2. Aşağıda verilen yan yana iki dairenin içindeki sayıların

çarpımları bağlantılı oldukları alt satırdaki dairelerin içine yazılmıştır.

Buna göre, a kaçtır?

A) – 3\\à B) – 1\\á C) 1 D) 2\\ß E) 5\\à



  

P:131

MATEMATİK 34

Öğreten Test FASİKÜL 3

1-A 2-A 3-D 4-C 5-B 6-B 7-C 8-C 9-D 10-D

6. a, b ve c birer tam sayı,

 



= ab + bc

olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

ifadesinde x değeri kaçtır?

A) –11 B) –8 C) –5 D) –1 E) 2

 



 





 





7.

Yukarıda verilen 64 karelik satranç tahtasının ilk karesine 250 gram arpa konuluyor. Daha sonraki her kareye

bir önceki kareye konulan arpa miktarının 4 katı kadar

arpa konuluyor.

Buna göre, 64. kareye konulan arpa kaç kilogramdır?

A) 460 B) 461 C) 462 D) 463 E) 464

Arpa

9. Aşağıda eşit uzunlukta üç tane çubuk verilmiştir.

Buna göre, a değeri kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 4 D) 5 E) 6







10. 33 .256 .47

sayısı kaç basamaklı bir sayıdır?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

8. 2a = m

3a = n

5a = k

olarak verilmektedir.

Buna göre, 150a sayısının m, n ve k cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) m2 .n.k B) m.n2 .k C) m.n.k2

D) m2 .n2 .k E) m2 .n.k2

P:132

35 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 3

1. (35 + 35 + . . . + 35).910 = 81x

14444244443

27 tane

olduğuna göre, x değeri kaçtır?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 13

2. (2x – 1)x + 3 = 1

denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır?

A) –5 B) –3 C) –1 D) 0 E) 1

6. a3 = 27

b4 = 82

c5 = 242

olduğuna göre; a, b ve c gerçel sayılarının sayı doğru üzerinde gösterimi aşağıdakilerden hangisinde

doğru olabilir?



   













    



    



    



    



5. Aşağıdaki tabloda x, y ve z sayıları gösterilmiştir.

Buna göre,

I. y\\X

II. z\\Y

III. z\\X

sayılarından hangileri birer tam sayıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

x y z

26 412 68

3.

Yukarıda verilen beş tane sayıdan herhangi iki tanesi alınıp çarpılıyor.

Buna göre, bu çarpım sonunda elde edilecek en büyük sayının en küçük sayıya oranı kaçtır?

A) 319 B) 321 C) 325 D) 329 E) 333

35 9–2 81– 3 94 273

1-C 2-B 3-E 4-E 5-D 6-C

4. Bir şehirde 65 tane kamyon, 94 tane araba ve 28 tane

otobüs vardır.

Buna göre, bu şehirdeki araçların çarpımı kaçtır?

A) 210 B) 321 C) 97 D) 611 E) 613

P:133

MATEMATİK 36

Sınav Tadında FASİKÜL 3

2. A = 2P + 1 = 2– P – 1

olduğuna göre, A nın pozitif değeri kaçtır?

A) 1/» B) 1\\Ş C) ñ2 D) 2 E) 4

4. (– 22)

3 + (– 8)

2 + (– 32)

2

işleminin sonucu kaçtır?

A) 72 B) 78 C) 81 D) 90 E) 124

1. “D”, “C” ve “B” aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

D = “En büyük negatif tam sayı”

C = “En küçük asal sayı”

B = “En küçük doğal sayı”

Buna göre,

DD + CD + BC

işleminin sonucu kaçtır?

A) –1 B) – 1\\Ş C) 0 D) 1\\Ş E) 1

3. Aşağıda bir çarpım tablosu verilmiştir.

Buna göre, A.D

B.C ifadesinin değeri kaçtır?

A) 3– 7 B) 3– 2 C) 1 D) 35 E) 311

x 814 95 37

A 320 B

B C

C D

1-B 2-C 3-C 4-C 5-A 6-C

5. “ ” işlemi aşağıdaki gibi tanımlanmıştır.

ABC üç basamaklı sayı,

ABC = AB + BC

Örneğin,

123 = 12 + 23 = 8 + 1 = 9

Buna göre,

320 + 231 = 310 + 42x

eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

6. a pozitif bir tam sayı,

x a = 1 + x + x2 + . . . xa

x a = 1 + 1\\X + 1

x2 + . . . + 1

xa

olarak tanımlanıyor.

Buna göre,

3 6

3 6

işleminin sonucu kaçtır?

A) 34 B) 35 C) 36 D) 37 E) 38

P:134

37 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Köklü İfadeler

n ³ 2 ve n doğal sayı olmak üzere, n

ñx ifadesine x sayısının n. dereceden kökü denir.

n = 2 için 2

ñx = ñx ifadesine “karekök x”

n = 3 için 3

ñx ifadesine “küp kök x” denir.

Uygun koşullarda,

n

ñx = a ´ x = an

n

Åxm = x

m\\N

dir.

ÖRNEK: 2

64 ün karekökü ile küp kökünün çarpımı olan sayı hangi

sayının 5. kuvvetine eşittir?

ÖRNEK: 3

5

Ó2x + 3 + 10Õ10 – x\\Ş – Óx – 15

ifadesi bir reel sayıya eşit olduğuna göre, x in alabileceği

farklı tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

ÖRNEK: 1

ñ9 – 3

ñ8 + 4

Å16

işleminin sonucu kaçtır?

ÖRNEK: 4

x < 0 < y olduğuna göre,

4

Åx4 – 5

Ì– y5 + Åx2 + 3

Åy3

işleminin sonucu nedir?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

NOT

O Köklü sayılar, üslü sayı şeklinde yazılabildiği

için üslü sayıların çoğu özelliklerini sağlar.

O n pozitif bir tam sayı olmak üzere,

2n + 1ñx Î R ise x Î R

2nñx Î R ise x ³ 0

olmalıdır.

O

2nÅx2n = |x|

O

2n + 1Òx2n + 1 = x

Köklü İfadeler

P:135

MATEMATİK 38

FASİKÜL 3

Köklü İfadeler

Çözüm

ÇözümNOT

O Uygun koşullarda

n

Ìxn .y = x n

ñy dir.

O Köklü ifadelerde sıralama yaparken ya kök içleri ya da kök dereceleri eşitlenir.

NOT

O Köklü denklemlerde çözüm kümesi bulunduğunda elde edilen köklerin denklemi sağlaylıp

sağlamadığına bakmak gerekir.

ÖRNEK: 8

G(ñ9 – ò45)

2 – 4

G(7 – ó125)

4

işleminin sonucu kaçtır?

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

a > 0

b < 0

olduğuna göre, ×(b – a)2 – Ü(2a – b)2 ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 2a + 3b B) 2b – 3a C) 2b – a

D) – 2a E) – a

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

x < 0 olduğuna göre,

òx2

x

işleminin sonucu kaçtır?

A) – x B) – 1 C) 0 D) 1 E) x

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

x = ×ñ5 – 3×

y = ×x – 5×

z = ×y – 2×

olduğuna göre, z kaçtır?

A) ñ5 B) 2 + ñ5 C) 4 + ñ5

D) 10 – ñ5 E) 5 – ñ5

Çözüm

ÖRNEK: 5

C1 + 5\\à – A2 – ¿/

ë

işleminin sonucu kaçtır?

P:136

39 MATEMATİK

FASİKÜL 3

Köklü İfadeler

ÖRNEK: 11

ò27 – ò75 + ò12

işleminin sonucu kaçtır?

Çözüm

Çözüm

Köklü İfadelerde Dört İşlem

Toplama - Çıkarma

 Köklü ifadelerde toplama veya çıkarma yapabilmek için

hem kök dereceleri hem de kök içleri aynı olmalıdır.

n

ñx + n

ñy + an

ñx – bn

ñy = (1 + a)n

ñx + (1 – b) n

ñy

Çarpma - Bölme

 Köklü ifadelerde çarpma veya bölme yapabilmek için kök

dereceleri veya kök içleri eşit olmalıdır.

 Hem kök içleri hem de kök dereceleri farklı ise kök derecelerinin EKOK ları alınarak eşitlenir.

 n

ñx .

n

ñy = n

òxy

Â

n

ñx

n

ñy = n

šx\\Y (y ¹ 0)

 n

ñx .

m

ñx = x

1\\N

. x

1\\M

= x

1\\N + 1\\M

Â

n

ñx

m

ñx = x

1\\N

. x

– 1\\M

= x

1\\N – 1\\M

(x ¹ 0)

ÖRNEK: 10

j– 1 + Íx + 3 = ñx

denkleminin çözüm kümesi nedir?

NOT

Eşlenik ifade, paydası köklü ifadeyi kökten çıkarma işlemidir.

O 1

ña

(ña)

= ña

a

O 1

ñx – ñy

(ñx + ñy)

= ñx + ñy

x – y

O 1

a + ñb

(a – ñb)

= a – ñb

a2 – b

O (ña – ñb).(ña + ñb) = a – b

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

ò40 . ò18

ò80

işleminin sonucu kaçtır?

A) 3 B) 2 C) 1 D) 4ñ5 E) 2ñ5

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

a = ò12 – ñ8

b = ò27 + ò18

olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?

A) 4ñ2 B) 3ñ3 C) 4 D) 5 E) 6

P:137

MATEMATİK 40

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

1

ñ2 + 1 – 1

ñ2 – 1

işleminin sonucu kaçtır?

A) –2 B) –1 C) 0 D) ñ2 E) 2ñ2

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

a = ñ2 + 1

olduğuna göre, a(a – 1)(a – 2) çarpımının sonucu kaçtır?

A) ñ2 B) –ñ2 C) 3 – 2ñ2

D) 3 + 2ñ2 E) 1

ÖRNEK: 15

Ù7 + ò13 . Ù7 – ò13

işleminin sonucu kaçtır?

ÖRNEK: 14

ñ6 . ò12 . ñ2 – 3

ñ4 . 3

ò16

ñ2

işleminin sonucu kaçtır?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

3

Ó2.ò54

ñ2

işleminin sonucu kaçtır?

A) ñ2 B) ñ3 C) ñ6 D) 3

ñ4 E) 3

ñ9

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

ò12

ò27 + 1/¼

işleminin sonucu kaçtır?

A) 2\\ß B) 3\\á C) 1\\Ş D) ñ3 E) ñ6

Çözüm

Çözüm

Köklü İfadeler

P:138

41 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 23

Aşağıda kenar uzunlukları verilen dikdörtgen şeklindeki bir

zemin, bir kenarının uzunluğu ñ3 m olan kare şeklindeki fayanslarla hiç boşluk kalmayacak şekilde döşenecektir.

ñ3 m

ñ3 m

ó432 m

ó108 m

Bu iş için kaç fayans gerekir?

A) 72 B) 36 C) 108 D) 144 E) 120

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 21

• 18

bardak

23

bardak

37

bardak

Bir cafede çalışan Serdar, özdeş su bardaklarını iç içe koyarak fazla yer kaplamalarını engellemektedir.

18 bardaklı kulenin yüksekliği 41ñ2 br, 23 bardaklı kulenin yüksekliği 51ñ2 br olduğuna göre, 37 bardaklı kulenin

yüksekliği kaç br dir?

A) 77ñ2 B) 79ñ2 C) 81ñ2

D) 3ñ2 E) 85ñ2

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

ó6 – 2õñ5 ve ó6 + õ2ñ5

sayılarının aritmetik ortalaması kaçtır?

A) 6 B) 12 C) ñ5 D) ñ6 E) 6 + ñ6

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

x = 4

ñ5 olduğuna göre,

(x2 – 2)

–1

ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 1 + 4

ñ5 B) 2 + 4

ñ5 C) 1 + ñ5

D) 2 + ñ5 E) 1 + 2ñ5

Çözüm

Çözüm

Köklü İfadeler

P:139

MATEMATİK 42

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 26

Aşağıdaki ifadelerin eşitlerini bulunuz.

a) Ù3 + 2ñ2

b) Ù7 – ò24

c) Õ3 – ñ5

d) Ù9 + 6ñ2

e) Ü12 + 4ñ5

f) Ù9 – ò32

ÖRNEK: 25

Z3q273

ñ9 = 3x

olduğuna göre, x kaçtır?

ÖRNEK: 27

a

b

: “a ile b nin kareköklerinin toplamı”

x y : “x ile y nin kareköklerinin farklarının mutlak değeri”

Yukarıda pozitif tam sayılarda tanımlı iki işlem verilmiştir.

Buna göre,

400

900

4

36

144 16

4

0

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

İç İçe Kökler

x > 0 olmak üzere,

 x n

ñy = n

Ëxn .y

 x

a n

ñy = n

Óxn.a .y

 a

ob

Éc

ñx = a.b.c

ñx

 a

xz

b

Íy c

ñx = a.b.c

Âx .yc . zb.c

NOT

~x ± 2ñy = |ña ± ñb|

¯ ¯

a+b a.b

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

3

ó25

ñx = 3

ñ2.

5

ñ3

olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisidir?

A) 33 B) 34 C) 36 D) 27 E) 28

Çözüm

Köklü İfadeler

P:140

43 MATEMATİK

FASİKÜL 3

ÖRNEK: 28 / ÖSYM

a < b olmak üzere,

^ 5a

5–b (– 2 + 5a

5b + 5b

5a )

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) 5a + 5b B) 5b – 1 C) 5a – 1

D) 5a – 5b E) 5b – 5a

Çözüm

ÖRNEK: 29

x = ñ3

y = 4

ñ4

z = 6

ñ5

olduğuna göre, x, y ve z nin küçükten büyüğe doğru sıralaması nasıldır?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 31

a = ƒ/¢, b = …/£, c = ‡/¤

sayıları için aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) a < b < c B) b < a < c C) b < c < a

D) c < a < b E) c < b < a

ÖRNEK: 30

5 m

6 m

Yarıçapı 6 m olan daire şeklindeki dönme dolabın şekildeki gibi durduğu anda en alttaki kabininin yerden yüksekliği 5 m dir.

Buna göre, dönme dolabın kabinlerinden herhangi birinin

yerden yüksekliği,

I. 2ñ6 m

II. ó190 m

III. ó290 m

ifadelerinden hangisi veya hangileri olabilir? (Kabinlerin

yüksekliği önemsizdir.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) I ve III E) II ve III

Çözüm

Köklü İfadeler

P:141

MATEMATİK 44

FASİKÜL 3

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 33 / 2019 TYT

Aşağıdaki 16 eş parçadan oluşan şekilde, pembe renge boyalı parçaların sayısının tüm parçaların sayısına oranı ile bir

kesir ifade ediliyor.

Bu kesrin kareköküne eşit olan kesri ifade etmek için boyalı olmayan parçalardan kaç tanesi daha pembe renge

boyanmalıdır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 34 / 2020 TYT

Aşağıdaki kutuların içine ñ5, ñ8, ò12, ò18, ò20 ve ò27 sayıları, her kutuya farklı bir sayı gelecek şekilde yerleştirildiğinde A, B ve C tam sayı olmaktadır.

C x C = A

C x C = B

C x C = C

Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

A) 40 B) 44 C) 48 D) 52 E) 56

ÖRNEK: 35 / 2021 TYT

Köklü sayılarla işlem yapan Mert, ò10 + ñ6 sayısını eşleniği

olan ò10 – ñ6 ile çarpmak yerine yanlışlıkla bölmüştür.

Buna göre, Mert’in bulduğu sayı bulması gereken sayıdan

kaç fazladır?

A) ò12 B) ò15 C) ò18 D) ò20 E) ò30

ÖRNEK: 32 / 2018 TYT

İki bölmeli dikdörtgenler prizması şeklindeki bir buzdolabının

alt bölmesi 1,5 metre, üst bölmesi ise 0,5 metre yüksekliğindedir. Buzdolabının üst bölmesinin üzerine şeklindeki bir

süs aşağıdaki gibi yapıştırılıyor.





Buna göre, yapıştırılan bu süsün yerden yüksekliği metre

türünden aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) ñ2 B) ñ3 C) ñ5 D) ñ6 E) ñ7

Köklü İfadeler

P:142

45 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 3

4. 4

Ï2 – a – Ïa + 1 + 3

Ïa + 2

ifadesi bir reel sayı olduğuna göre, a nın alabileceği farklı tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

A) –1 B) 1 C) 2 D) –2 E) 3

1. x < 0 < y olmak üzere,

Äx4 .

3

Äy6

Äx2 .

6

› 1

y6

ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) –x .y3 B) – x2 .y C) x3

y D) –x\\Y E) x

6. 4

Y79 + b2 + 3

Ìx + 1 = 3

denklemini sağlayan x değeri kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 8 D) 10 E) 12

5. a = ò10

6

b = …/£

c = ò15

8

sayıları için aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) a < b < c B) a < c < b C) b < a < c

D) c < a < b E) c < b < a

2. A = ñ2, B = ñ5 ve C = ò10 sayıları için A.B, B.C ve

A.C sayılarının sayı doğru üzerindeki gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?











  

      

  

      

  

      

  

      

 

      

3. a = ñ7 – 2

olduğuna göre, (a + 1)(a + 2)(a + 3) işleminin sonucu kaçtır?

A) 6ñ7 B) C) D) E)

P:143

MATEMATİK 46

Öğreten Test FASİKÜL 3

1-A 2-E 3-A 4-C 5-D 6-B 7-A 8-A 9-B 10-A 11-C

10. Aşağıda geometrik şekillerin içerisindeki sayıların kenar

sayısıyla arasındaki bağıntı verilmiştir.

x = Î3 + x

x = Î4 + x

› ›

Örneğin,

6 = Î3 + 6 = 3

11 = Ó11 + 5 = 4

Buna göre, 22 – x = 4 eşitliğini sağlayan

x değeri kaçtır?

A) –5 B) –3 C) 1 D) 4 E) 6

9. 1

ñ5 – 2 – 1

ñ3 + 2

işleminin sonucu kaçtır?

A) ñ3 –2 B) ñ5 + ñ3 C) ñ5 –ñ3

D) ñ5 + 2 E) ñ3 + 2

11. a ve b pozitif tam sayılar ve a > b olmak üzere, aşağıda

dikdörtgen işlemleri tanımlanıyor.

ta + b + 2Êa.b = ña + ñb

ta + b – 2Êa.b = ña – ñb

Buna göre,

t2x + 1 + 2ò2x = 1

|7 – 2ò12

olduğuna göre, x kaçtır?

A) ñ2 –1 B) 1 + ñ2 C) 2 + ñ3

D) 2 –ñ3 E) 3 + 2ñ2

8. Aşağıda yere paralel duvara asılı olan askılık üzerinde

5  tane askı bulunmaktadır. Askılar aynı doğrultuda olmak üzere, bu doğrultu yere paraleldir.

1. ve 5. askıların yakın kenarlara olan uzaklıkları ñ2 cm

ve askılığın uzunluğu ó200 cm dir.

Askılar arasındaki uzaklık eşit olduğuna göre, herhangi iki askı arasındaki uzaklık aşağıdakilerden hangisi olamaz? (Askıların genişliği önemsizdir.)

A) ñ2 B) 2ñ2 C) 4ñ2 D) 6ñ2 E) 8ñ2

1. 2. 3. 4. 5.

ñ2

ó200

123

ñ2

123

7. a = À/ğ+

9

100 +

6

1000 +

2

10000 +

9

100000 +

6

1000000 +...+...

olduğuna göre, a sayısının küpkökü kaçtır?

A) 2\\ß B) 4\\á C) 2\\ã D) 1\\Ş E) 3\\á

P:144

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 3

1. ^ Ã/ö + 1

225 – 1\\å

işleminin sonucu kaçtır?

A) 1\\ß B) Å/ğ C) Á/ğ D) Ê/

õ E) Å/ò

2. k(3ñ5 – 5ñ2)

2 – 3

k(ò32 – ò20)

3

işleminin sonucu kaçtır?

A) 3ñ5 –ñ2 B) 3ñ2 + ñ5 C) 2ñ5 –ñ2

D) –ñ5 + 2ñ2 E) ñ2 –ñ5

5.

Yukarıdaki şekil 15 adet özdeş birim kareden oluşmaktadır.

Buna göre, A noktası ile B noktası arasındaki en kısa uzaklık aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

4. 7/½, 6/¼, 8/¿, 12

ò10 , 14

ò11

sayılarından hangisi diğerlerine göre farklı bir tam

sayı aralığı içerisindedir?

A) 7/½ B) 6/¼ C) 8/¿ D)

12

ò10 E)

14

ò11

3. zx – y – 3 + 4

gx2 + y2 – 15 = 0

olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

6. ^ Ã/ö + Â/

ë – 2\\ß

işleminin sonucu kaçtır?

A) B) C) D) E)

15

7

30

13

30

17

45

13

45

17

1-C 2-E 3-B 4-E 5-C 6-B

P:145

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 3

4. A, B ve C bitkileri dikildiklerinde boyları sırasıyla ñ2, 2ñ3

ve 3ñ5 cm dir.

A bitkisi her ay 3ñ2 cm, B bitkisi her ay 2ñ3 cm ve C bitkisi her ay ñ5 cm uzamaktadır.

Buna göre, en erken kaçıncı ay içinde bitkilerin boy

sıralaması A > B > C şeklinde olur?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

A B C

ñ2

2ñ3

3ñ5

1.

Ö1 + ñ3 .

3

Ô1 – ñ3

6

×1 + ñ3

işleminin sonucu kaçtır?

Öğretmenin yukarıda sorduğu soruyu Melis şöyle yapmıştır.

I. Ö1 + ñ3 = 6

Ü(1 + ñ3)3

II. 3

Ö1 – ñ3 = 6

Ü(1 – ñ3)2

III.

6

Ü(1 + ñ3)3 .

6

Ü(1 – ñ3)2

6

Ú(1 + ñ3)

= 6

^ (1 + ñ3)3 .(1 – ñ3)2

1 + ñ3

IV. 6

Ü(1 + ñ3)2 . (1 – ñ3)2 = 6

Ò(– 2)2

V. 6

Ò(– 2)2 = 3

ñ2

Buna göre, Melis ilk hatayı kaçıncı adımda yapmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Aşağıdaki kutuların içine ò10, ñ7, ò40, ò11, ò28 ve ò99

sayıları her kutuya farklı bir sayı yerleştirilince A, B ve C

tam sayı olmaktadır.

C x C = A

C x C = B

C x C = C

Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

A) 49 B) 56 C) 61 D) 67 E) 72

3. x ³ 2 olmak üzere,

1

ñx + Íx – 2

= ñx – Íx – 2

2

bağıntısı veriliyor.

Buna göre,

1

ñ3 + 1 + 1

ñ5 + ñ3 + . . . + 1

9 + ò79

işleminin sonucu kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1-B 2-D 3-B 4-A 5-B

5. {5C4CÖ30C5

işlemlinin sonucu 5 olduğuna göre, işlem içindeki

kutuların yerine sırasıyla (+) toplama, (–) çıkarma,

(.) çarpma ve ( : ) bölme işlemlerinden hangileri gelmelidir?

A) +, –, : B) +, ., – C) : , –, +

D) –, ., + E) : , +, –

P:146

Oran - Orantı - I

1. ÜNİTE

FASİKÜL 4

1 MATEMATİK

Oran

 İki sayının birbirine bölümüne oran denir.

 a\\B veya a:b ifadelerine a’nın b’ye oranı denir.

Orantı

 İki veya daha fazla oranın birbiriyle eşit olmasına orantı

denir.

 a\\B = c\\D = k orantısında k orantı sabitidir ve kesrin en sade

halidir.

 Ayrıca bu orantıda içler dışlar çarpımı yapılabilir.

(a.d = b.c)

ÖRNEK: 3 / 2018 TYT

Aslı, doğum günü pastasını aşağıdaki gibi dört eş dilime ayırmıştır.

Sonra, bu pastanın bir dilimini Burcu, Cem ve Deniz arasında eşit miktarda paylaştırmıştır.

Buna göre, bu pastadan Cem’in payına düşen miktarın

pastanın tamamına oranı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\â C) 1\\å D) ¿/ò E) ¿/ö

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

a + c

b = 3\\Ş

b\\C = 3\\à

olduğuna göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 1\\ß B) 2\\ß C) 1\\à D) 1\\â E) 5\\â

ÖRNEK: 1

x\\Y = 3\\Ş

olduğuna göre, aşağıdaki oranların değerini hesaplayınız.

a) x + y

y = .....................................

b) 2x – y

3y = .....................................

ÖRNEK: 2

3x = 4y

olduğuna göre, aşağıdaki oranların değerini hesaplayınız.

a) 2x – y

3x = ..........................................

b) 3x2 + y2

x2 – y2 = .....................................

Çözüm

Çözüm

P:147

Oran - Orantı - I

MATEMATİK 2

FASİKÜL 4

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

a, b ve c pozitif gerçel sayılar olmak üzere,

a.b + a.c = 45

a

b + c = 4\\á

olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?

A) 9 B) 18 C) 27 D) 9\\Ş E) Å/

è

ÖRNEK: 8

Bir televizyon kanalında yayınlanan kamu spotu aşağıda gösterilmiştir.

Türkiye’de her gün

1 milyon m3

su harcanmaktadır.

Bulaşıklarınızı elde yıkamak

yerine bulaşık makinesini

kullanırsanız oranında

tasarruf edebilirsiniz.

1

––

3

Türkiye’de herkesin bu kamu spotuna göre davrandığı düşünülürse 1 ayda kaç milyon m3 su tasarruf edilmiş olur?

A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 60

ÖRNEK: 5

Yüksekliği 90 metre olan özgürlük anıtının 1

600

oranı ile

yapılan maketinin boyu kaç cm dir?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 20

ÖRNEK: 6 / 2019 TYT

Emel, içtiği su miktarını hesaplayabilmek için şekilde verilen

su şişesinin dik dairesel silindir biçimindeki 2 litrelik kısmını

önce 4 eşit parçaya, sonra da her bir parçayı 5 eşit parçaya

bölerek ölçeklendirmiştir.

Emel, içinde 2 litre su bulunan şişesindeki suyun bir kısmını

içtikten sonra şişede oluşan görünüm aşağıda verilmiştir.

Buna göre, Emel bu şişeden kaç litre su içmiştir?

A) 1\\à B) 3\\à C) 2\\á D) 3\\á E) 4\\á



Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:148

Oran - Orantı - I

3 MATEMATİK

FASİKÜL 4

ÖRNEK: 11

x + y

2 = 3x – y

3 = y + 2z

4

olduğuna göre, x\\Z oranı kaçtır?

A) – 1\\Ş B) È/ó C) – 5\\â D) 1\\ß E) 2\\á

ÖRNEK: 9

a\\Ş = b\\ß = c\\à

4a + b – 2c = 12

olduğuna göre, a + c – b ifadesinin değeri kaçtır?

A) 8 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18

ÖRNEK: 10

a\\B = 2\\ß

3b = 5c

denklemleri veriliyor.

a + b + c = 68

olduğuna göre, a + c – b ifadesinin değeri kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

Çözüm

Çözüm

Çözüm PRATİK BİLGİ

a\\B = c\\D = e\\F = k orantısında

O a + c + e

b + d + f = k olur.

O x .a + y.c + z .e

x .b + y.d + z .f = k olur.

O am

bm = cm

dm = em

f

m = km olur.

Üçlü Orantı

a, b, c sayıları x, y, z ile orantılı ise,

a\\X = b\\Y = c\\Z = k olur.

a = x .k, b = y.k, c = z .k olur.

P:149

Oran - Orantı - I

MATEMATİK 4

FASİKÜL 4

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 14

m + 2 ile a – 2 doğru orantılıdır.

m = 2 iken a = 3 olduğuna göre, a = 5 iken m kaçtır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

Orantı Çeşitleri

1. Doğru Orantı

İki değişkenden biri artarken diğeri de aynı oranda artıyorsa

bu değişkenler doğru orantılıdır.

 k > 0 olmak üzere a\\B = k denkleminde a ile b doğru orantılıdır.

 a, b, c sayıları sırasıyla x, y, z ile doğru orantılı ise

a\\X = b\\Y = c\\Z olur.

 Doğru orantı problemlerinde çapraz çarpma kullanılır.

a ile b ve x ile y doğru orantılı ise

a b

x y } a.y = b. x olur.









 

ÖRNEK: 12

4a – 1

3b = 14

2b – 1

6a = 21

olduğuna göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 1\\ß B) 2\\ß C) 3\\Ş D) 3 E) 1\\Ş

ÖRNEK: 13

a\\X = b\\Y = c\\Z = 1\\à

3a – 2b + 4c = 12

6y – 12z = 9

olduğuna göre, x kaçtır?

A) 15 B) 17 C) 18 D) 20 E) 24

P:150

Oran - Orantı - I

5 MATEMATİK

FASİKÜL 4

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

900 gram pirinç (x + 12) TL

1200 gram pirinç (2x + 12) TL

olduğuna göre, 1 kg pirinç kaç TL dir?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 25

ÖRNEK: 18

0 10 20 30 40

Yukarıdaki hayvan kantarında 800 kg olan inek 32 birim

ölçüldüğüne göre, 600 kg olan inek kaç birim ölçülür?

A) 21 B) 24 C) 26 D) 28 E) 30

ÖRNEK: 16 / 2019 TYT

Yarıçap uzunluğu 5 birim olan O merkezli dairesel parkurun

bir yarıçapı üzerinde, her 1 birimi beş eş aralığa bölen noktalar işaretlenmiştir. Sonra, bu noktalardan geçen O merkezli

çember yayları şekilde gösterildiği gibi çizilmiştir.





     

O noktasından 2 tane mızrak atışı yapan Ahmet’in ilk attığı

mızrak A noktasına, ikinci attığı mızrak ise B noktasına düşmüştür.

A noktasının O noktasına uzaklığı 54 metre olduğuna göre, B noktasının O noktasına uzaklığı kaç metredir?

A) 63 B) 66 C) 72 D) 75 E) 81

ÖRNEK: 17 / 2018 TYT

Bir ayakkabı fabrikasında üretilen her bir ayakkabının A ve B

standartlarına göre belirlenen numara değerleri arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır.

Bu fabrikada üretilen en küçük ayakkabının numara değeri

A standardında 34, B standardında 7; en büyük ayakkabının numara değeri ise A standardında 46, B standardında

13’tür.

Buna göre, B standardında numara değeri 11,5 olan bir

ayakkabının, A standardındaki numara değeri kaçtır?

A) 43 B) 42 C) 41 D) 40 E) 39

P:151

Oran - Orantı - I

MATEMATİK 6

FASİKÜL 4

ÖRNEK: 20

a, b ve c sayıları sırasıyla 2, 4 ve 7 ile orantılıdır.

a + 2b – 3c = – 33

olduğuna göre, b + c toplamı kaçtır?

A) 24 B) 32 C) 33 D) 38 E) 44

ÖRNEK: 22

Bir miktar paranın yarısı Ayfer, Burak ve Can arasında sırasıyla 4, 5 ve 6 ile doğru orantılı; diğer yarısı ise Kamil, Leyla ve

Meltem arasında sırasıyla 7, 8 ve 9 ile doğru orantılı olarak

paylaştırılıyor.

Bu 6 kişiden payına eşit miktarda para düşen iki kişinin aldığı toplam para miktarı 200 TL’dir.

Buna göre Can, Ayfer’den kaç TL fazla almıştır?

A) 40 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

Engin, bir kalıp kek tarifi için malzeme olarak

• 3 bardak un ya da 2 bardak irmik

• 1 bardak süt

• 2 adet yumurta

kullanmaktadır.

6 bardak unu, 4 bardak sütü ve 10 adet yumurtası olan Engin, elindeki unun tamamı bitene kadar bu tarife göre kek yapmıştır. Sonra, elinde un kalmadığından bunun yerine yeterli

miktarda irmik kullanarak sütün tamamı bitene kadar tarife

göre kek yapmaya devam etmiştir.

Buna göre, son durumda Engin’in elinde kalan yumurta

sayısı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

Bir yarışmada 1080 TL’lik para ödülü ilk üç dereceyi alan yarışmacılar arasında 3:2:1 oranında paylaştırılacaktır.

Para ödüllerini almaya giden bu yarışmacılardan her biri ödüllerinin 50 TL’lik banknotlar hâlinde ödenebilen kısmını alabilmiştir.

Buna göre, yarışmacıların alabildiği toplam ödül miktarı

kaç TL’dir?

A) 850 B) 900 C) 950

D) 1000 E) 1050

P:152

Oran - Orantı - I

7 MATEMATİK

FASİKÜL 4

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

Bir çiçekçide çalışan Aslı ve Banu’nun bir gül ve bir papatya

demetini hazırlama süreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Aslı’nın hazırlama süresi

Banu’nun hazırlama süresi

Gül demeti 2 dakika 3 dakika

Papatya demeti 3 dakika 4 dakika

Bu çiçekçi, 40 gül ve 55 papatya demetinden oluşan bir siparişi aldıktan sonra; Aslı gül, Banu ise papatya demetlerini hazırlamaya başlıyor. Siparişteki sayıya ilk ulaşan kişi, vakit kaybetmeden arkadaşının diğer demetleri hazırlamasına yardım

ediyor.

Buna göre, çiçekçide tüm siparişin hazırlanması kaç dakika sürer?

A) 100 B) 120 C) 140 D) 160 E) 180

ÖRNEK: 26 / ÖSYM

Tecrübeli bir aşçı bir pastanın kıvamında olabilmesi için un ve

şekerin aşağıdaki doğrusal grafikte verilen miktarlarda kullanılması gerektiğini belirtmiştir.



 









Buna göre, un ve şekerin toplam miktarının 23 kilogram

olduğu kıvamlı bir pastada kaç kilogram şeker vardır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

Bir lokantaya giden Ahmet’in 40 TL’si, Burak’ın 30 TL’si ve

Cenk’in 20 TL’si vardır.

Bu üç arkadaş, gelen 63 TL’lik hesabı paralarıyla doğru

orantılı paylaşırsa Ahmet kaç TL öder?

A) 21 B) 24 C) 25 D) 27 E) 28

ÖRNEK: 25

  

Birbirini çeviren üç dişli çarkın yarıçapları 3r, 2r ve 5r dir.

Bu üç dişli çarktaki toplam diş sayısı 200 olduğuna göre, en küçük çarktaki diş sayısı kaçtır?

A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:153

Oran - Orantı - I

MATEMATİK 8

FASİKÜL 4

ÖRNEK: 27 / ÖSYM

Aşağıdaki doğrusal grafiklerden birincisinde kabuklu fındıktan elde edilen iç fındık miktarı, ikincisinde ise iç fındıktan elde edilen fındık yağı miktarı gösterilmiştir.























Buna göre, 5 kg kabuklu fındıktan kaç litre fındık yağı elde edilir?

A) 2,5 B) 3 C) 2 D) 1,5 E) 1

ÖRNEK: 29

Yukarıdaki kaplarda sırayla 4, 5 ve 6 ile orantılı miktarda su

vardır. III. kaptan I. kaba 3 gr, II. kaba 5 gr aktarılınca I. ve II.

kaptaki su miktarları sırasıyla 3 ve 4 ile orantılı oluyor.

Buna göre, III. kapta kalan su miktarı kaç gramdır?

A) 5 B) 7 C) 10 D) 12 E) 15

I II III

ÖRNEK: 30

Bir yerel seçimde seçim barajı % 10 dur. Bu seçimdeki oyları dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Parti A B C D E F

Oy Dağılım % 32 % 28 % 20 % 8 % 7 % 5

% 10’un altında oy alan partiler barajı geçemediği için bu partilerin oyları barajı geçen diğer partilere aldıkları oyları ile orantılı olacak şekilde dağıtılıyor.

Buna göre, son durumda seçimi kazanan partinin oy yüzdesi kaçtır?

A) 45 B) 40 C) 36 D) 35 E) 33

ÖRNEK: 28

x – 2

x + 1 = x – 1

x – 4

olduğuna göre, x değeri kaçtır?

A) 1\\Ş B) 3\\Ş C) 4\\ã D) 5\\ä E) 1

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:154

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 4

1. x – y

z = 1\\ß

y\\Z = 2\\ã

olduğuna göre, x\\Z oranı kaçtır?

A) 1\\â B) Ë/

ç C) 1\\Ş D) 2\\ß E) 3\\à

2.

Bir poliklinikte her 50 hastaya 1 doktor ve 2 hemşire düşmektedir.

Bu poliklinikteki toplam kişi sayısı 159 olduğuna göre,

bu poliklinikte toplam kaç doktor ve hemşire vardır?

A) 3 B) 5 C) 9 D) 12 E) 15

4.

Bir manava giden Banu, 2 tane muz fiyatının 5 elma fiyatına eşit olduğuna görüyor.

Buna göre, 8 muz ve 2 elma yerine kaç elma alabilir?

A) 15 B) 16 C) 18 D) 22 E) 24

3. a sayısının 2 katı, b sayısının 3 katına eşittir.

Buna göre, a + 3b

4b – a ifadesinin değeri kaçtır?

A) 1\\â B) 2\\ß C) 1 D) 5\\à E) 9\\á

5. Aşağıdaki tabloda birim elektrik (kwatt) fiyatının eşit olduğu iki konutun aynı dönemde kullandıkları elektrik kullanımları ve gelen tüketim bedelleri verilmiştir.

Buna göre, x kaçtır?

A) 22 B) 23 C) 25 D) 26 E) 28

Konut A Konut B

İlk endeks (kwat) 20 2x – 2

Son endeks (kwat) x 2x + 6

Tüketim bedeli (TL) 120 160

P:155

MATEMATİK 10

Öğreten Test FASİKÜL 4

1-B 2-C 3-E 4-D 5-D 6-C 7-D 8-D 9-C

7. Ahmet dede yaşları 3, 4, 5 olan üç torununa bayram

harçlığı olarak 500 TL parayı yaşları ile orantılı olarak

dağıtacaktır. Ancak Ahmet dedenin elinde 20 TL den

küçük banknot olmadığından torunlarına verebildiği kadarıyla dağıtmıştır.

Buna göre, yaşı en büyük olan torun kaç para almıştır?

A) 120 B) 150 C) 160 D) 200 E) 250

6. Aşağıdaki bardakların birinde 200 ml, diğerinde 400 ml

limonata bulunmaktadır.

Nilüfer ve Mina, bu iki bardaktaki limonatanın tamamını sırasıyla 2 ve 3 ile orantılı olarak içecektir.

Buna göre, Nilüfer Mina’nın bardağından kaç ml limonata içmiştir?

A) 15 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60

200

ml

400

ml

Nilüfer’in

bardağı

Mina’nın

bardağı

9. Elinde ekmek hamuru açan Melike, hamuru aşağıdaki

gibi dört eş dilime ayırmıştır.

Bu hamur pişirildikten sonra oluşan ekmeğin bir dilimini Serkan yemiştir. Bir dilimini ise Bürşa, Bekir ve Buse

eşit paylaşmışlardır.

Buna göre, Serkan ve Bekir’in yediği toplam ekmek

miktarının ekmeğin tamamına oranı kaçtır?

A) ¿/ò B) 1\\â C) 1\\ß D) 1\\à E) 1\\Ş

8. Sabit hızlarla çalışan A ve B terzileri, diktikleri gömleklerin adedini zamana göre değişiminin grafiği aşağıda verilmiştir.

Buna göre, A ve B terzileri birlikte çalışırsa 52 adet

gömleği kaç günde dikerler?

A) 18 B) 23 C) 25 D) 30 E) 40









 





P:156

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 4

3. Bir şehirde 2 hastane, her ilçesinde 3 poliklinik, her semtte 5 sağlık ocağı ve her mahallede 1 sağlık kabini bulunmaktadır. Bu şehirde 6 ilçe, 20 semt ve 80 mahalle vardır.

Buna göre, bu şehirde kaç sağlık kuruluşu vardır?

A) 150 B) 200 C) 250 D) 280 E) 300

1. a\\Ş = b\\ß = c\\ä

3a – b + 4c = 70

olduğuna göre, a2 + b.c işleminin sonucu kaçtır?

A) 96 B) 100 C) 108 D) 112 E) 120

4. Bir boyacı dükkanında x renk boyayı elde edebilmek için

A ve B boyalarını sırasıyla 2 ve 3 ile orantılı miktarda kullanarak karıştırılması gerekmektedir.

y renk boyayı elde edebilmek için B ve C boyalarını sırasıyla 5 ve 4 ile orantılı miktarda kullanarak karıştırılması gerekmektedir.

Buna göre, x ve y boyalarını sırasıyla 5 ve 9 ile orantılı miktarda kullanarak karıştırılırsa karışımdaki B boyasının miktarının A ve C boya miktarlarına oranı kaçtır?

A) 3\\à B) 1 C) 4\\ß D) 2\\ß E) 3\\Ş

A B C

2.

Yukarıda 5 x 7 boyutlarında bir yapboz görülmektedir.

Bu yapbozun kaç parçası yerleştirilirse kalan parçaların sayısının yerleştirilen parçaların sayısına oranı

4\\ß olur?

A) 12 B) 15 C) 20 D) 25 E) 28

1-D 2-B 3-B 4-C 5-B

5. Aşağıdaki şekilde O merkezli, yarıçapları sırasıyla 1 cm,

2 cm, 3 cm, . . ., 10 cm olan 10 tane çemberden oluşan

bir hedef tahtası görülmektedir.

Bu hedef tahtasına yapılan bir atışın puan değeri O noktasına uzaklığı ile orantılıdır.

A noktasına yapılan atışın puan değeri 56 olduğuna

göre, B noktasına yapılan atışın puan değeri kaçtır?

A) 40 B) 48 C) 49 D) 52 E) 55

O

B

A

P:157

MATEMATİK 12

Sınav Tadında FASİKÜL 4

4.

Bir grafiker bilgisayar ortamında yukarıdaki dikdörtgenlerin yükseklikleri eşit ve tam sayı olacak şekilde her bir şekli kenarları oranında büyüterek aşağıdaki şekli oluşturuyor.

Buna göre, x en az kaç birimdir?

A) 144 B) 150 C) 164 D) 180 E) 192

A B C

4 br

4 br

4 br

3 br

2 br

5 br

A B C

x

3.

Yukarıdaki A cetvelinde her iki tam sayı arası 2 cm, B

cetvelinde her iki tam sayı arası 1 cm uzunlaktadır.

Buna göre, I nolu ipin uzunluğunun II nolu ipin uzunluğuna oranı kaçtır?

A) ¿/ğ B) 1\\â C) 2\\á D) 2\\ß E) 1\\Ş

A

B

I

II

1. Uzmanlar tarafından önerilen, bir aracın önündeki araçla takip mesafesi, aracın km/sa cinsinden hızının karesi

ile doğru orantılıdır.

Bu kurala göre, saatte 40 km hızla giden Ahmet Bey’in

aracının takip mesafesi 20 m olması gerektiğine göre, saatte 80 km hızla giden Mehmet Bey’in aracının

takip mesafesi kaç m olmalıdır?

A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80

2.

Yukarıdaki 2 raflı kitaplığın üst rafına 3 cm kalınlığında

eş a tane kitap, alt rafına 5 cm kalınlığında eş b tane kitap konulmuştur.

Her iki rafta yatay olarak hiç boşluk kalmadığına göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 3\\á B) 2\\ß C) 1 D) 5\\ß E) 3\\Ş

• • • •

• • • •

1-E 2-D 3-E 4-C 5-E

5. Bir arap prensi mirasını bir kızı, bir oğlu ve karısı arasında aşağıdaki gibi paylaştırmaya karar vermiştir.

• Oğlum mirasımın annesinin olacağı kısmın yarısı kadarmı

• Kızım mirasımın annesinin alacağı kısmın 1\\ß’ü kadarını alacaktır.

Buna göre, prens öldükten sonra karısı mirasın kaçta kaçını almıştır?

A) 2\\ß B) 1\\Ş C) 3\\á D) 5\\ä E) Ä/ñ

P:158

13 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

2. Ters Orantı

İki değişkenden biri artarken diğeri aynı oranda azalıyorsa bu

iki değişken ters orantılıdır.



 











 k > 0 olmak üzere a.b = k denkleminde a ile b ters orantılıdır.

 a, b, c sayıları sırasıyla x, y, z ile ters orantılı ise

a. x = b.y = c. z olur.

 Ters orantılı problemlerinde düz çarpma kullanılır.

 a ile b ve x ile y ters orantılı ise

a b

x y } a.b = x .y olur.

ÖRNEK: 2

A B

Yukarıdaki A fotokopi makinesi ile 400 sayfa çıktı alabilmenin

süresi 60 saniyedir.

A makinesi ile aynı hızda çalışan B makinesi, A makinesi

ile birlikte 280 sayfa çıktığı kaç saniyede çıkarabilir?

A) 18 B) 21 C) 25 D) 30 E) 35

ÖRNEK: 3

(a + 1), (b – 3) ve (c + 2) sayıları sırasıyla 4, 2 ve 1 ile ters

orantılıdır.

2a + b – c\\Ş = 4

olduğuna göre, b + a.c değeri kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 7 D) 8 E) 10

ÖRNEK: 1

(x + 1) sayısı ile (2y – 3) sayısı ters orantılıdır.

x = 2 iken y = 3 olduğuna göre, y = 2 iken x kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 7 D) 8 E) 10

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:159

MATEMATİK 14

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

Bir işi 5 kadın işçi 20 günde, 5 erkek işçi ise 30 günde bitiriyor.

Buna göre, 2 kadın ve 2 erkek işçi aynı işi birlikte kaç günde bitirir?

A) 50 B) 30 C) 45 D) 40 E) 20

ÖRNEK: 7

Bir traktörün arka tekerleğinin yarıçapı ön tekerleğinin yarıçapının 3 katıdır.

Ön tekerlek 300 metre yolda 50 tur döndüğüne göre, büyük tekerlek 9 kilometre yolda kaç tur döner?

A) 240 B) 330 C) 450 D) 500 E) 600

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

Ahmet’in maaşına Deniz’in maaşının yarısı kadar zam yapılırsa ikisinin maaşları toplamı, Ahmet’in başlangıçtaki maaşının

2 katı oluyor.

Ahmet’in maaşı A TL, Deniz’in maaşı D TL olduğuna göre, A ile D arasındaki ilişki nedir?

A) 5A = 8D B) 5A = 6D C) 4A = 5D

D) 3A = 4D E) 2A = 3D

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

x, y ve z tam sayıları için

2x = 3y = 5z

olduğuna göre, x + y + z toplamının alabileceği değerlerden 100’e en yakın olanı kaçtır?

A) 93 B) 96 C) 98 D) 103 E) 105

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:160

15 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

Beş öğrencinin aday olduğu sınıf başkanlığı seçiminde adayların aldıkları oy sayıları olan A, B, C, D, E arasında

A = B = 2C = 3D = 6E

eşitliği vardır.

Seçim sonucu dairesel grafikte gösterildiğinde C tane oy

alan adaya ait daire diliminin merkez açısı kaç derece olur?

A) 180 B) 60 C) 45 D) 90 E) 120

ÖRNEK: 11

a. x = b.y = c. z = 6

1\\A + 1\\B + 1\\C = 3

olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır?

A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 27

ÖRNEK: 9

A

B C

ABC üçgeninin iç açıları 2, 4 ve 5 ile orantılıdır.

Buna göre, ABC üçgeninin dış açıları hangi sayılar ile ters

orantılıdır?

A) 9, 7, 6 B) 2, 7, 9 C) 6, 8, 11

D) 21, 8, 15 E) 14, 18, 21

ÖRNEK: 10

Bir kampta 12 kişiye 30 gün yetecek kadar erzak vardır.

10 gün sonra kamptan kaç kişi ayrılırsa kalan erzaklar 30

gün daha yeter?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:161

MATEMATİK 16

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

Bir tarlanın yeteri kadar sulanabilmesi için bu tarlayı sulayan

fıskiyelerin % 90 kapasiteyle ve günde 4 saat olarak 12 günde çalışması gerekmektedir.

Eğer fıskıyeler % 60 kapasiteyle günde 8 saat çalıştırılsa

bu iş kaç günde biter?

A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

ÖRNEK: 14

Ahmet, Buse ve Cenk isimli üç kardeş annelerine hediye almak istiyorlar. Ahmet’in 120 TL si, Buse’nin 150 TL si ve Cenk’in

180 TL si vardır.

Paralarıyla ters orantılı olarak annelerine alabilecekleri en

pahalı hediye kaç TL olur?

A) 235 B) 254 C) 296 D) 305 E) 318

3. Birleşik Orantı

Hem doğru hem ters orantının olduğu sorularda kullanılır.

 a sayısı b sayısı ile doğru, c sayısı ile ters orantılı ise

a.c

b = k olur.

 Bileşik orantı problemlerinde

I. iş

II. iş = I. iş ile ilgili veriler çarpımı

II. iş ile ilgili veriler çarpımı

ÖRNEK: 12

a sayısı (b + 1) sayısı ile doğru, (2c – 1) sayısı ile ters orantılıdır.

a = 4, b = 2 iken c = 5 olduğuna göre, b = – 2 ve c = – 1

iken a kaçtır?

A) –3 B) –2 C) 3 D) 4 E) 6

ÖRNEK: 13

Süt tozu Kahve Şeker 3 ü

bir arada KAHVE

Tek içimlik 42 gram 3’ü 1 arada kahve poşeti hazırlamak için

şeker, süt tozu ve kahve miktarları sırasıyla 3 ve 2 ile doğru,

4 ile ters orantılıdır.

Buna göre, bu poşette kaç gr kahve vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:162

17 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16

SEÇİM

Bir sınıf başkanlığı seçimine Aycan, Bahadır, Can ve Doğa katılmıştır. Bu seçimde kızların kullandığı oyların dağılımı Aycan,

Bahadır, Can ve Doğa için sırasıyla 1, 2, 3 ve 4 ile ters orantılıdır. Erkeklerin kullandığı oyların dağılımı ise aynı sırayla 3,

4, 2 ve 6 ile doğru orantılıdır.

Bahadır ve Doğa toplamda eşit sayıda oy aldıklarına göre seçimi kazanan en az kaç oy almış olabilir?

A) 20 B) 24 C) 26 D) 31 E) 33

ÖRNEK: 19 / ÖSYM











Bir malın miktarlara bağlı olarak değişen birim satış fiyatı yukarıdaki doğrusal grafikte gösterilmiştir.

c – a = 24 olduğuna göre, c – b kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 12 D) 14 E) 16

ÖRNEK: 17

Eş güçteki 12 işçi günde 8 saat çalışarak 240 m2 duvarı 10

günde örmektedir.

16 işçi günde 6 saat çalışarak 5 günde kaç m2 duvar örebilir?

A) 80 B) 120 C) 160 D) 200 E) 250

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

Bir iş yerinde bulunan renkli yazıcı saniyede 2 sayfa, siyah-beyaz yazıcı ise saniyede 3 sayfa yazıyor.

Bu yazıcılarda aynı anda belge yazdırmaya başlayan Ahmet,

renkli yazıcının ilk 50 sayfa yazdığı anda siyah - beyaz yazıcının yazması gereken 60 sayfa daha olduğunu görüyor.

Yazma işlemini aynı anda tamamlayan bu yazıcılar toplam

kaç sayfa yazmıştır?

A) 175 B) 200 C) 225 D) 240 E) 250

P:163

MATEMATİK 18

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

ÖRNEK: 21

Ders Puan

Türkçe 90

Matematik 60

Fizik 55

Kimya 63

Biyoloji 82

Tarih 70

Yukarıda Berkcan’ın 6 dersten aldığı puanlar görülmektedir.

Buna göre bu 6 dersin puan ortalaması kaçtır?

A) 63 B) 67 C) 70 D) 80 E) 82

ÖRNEK: 22

Berkay matematik dersinden geçebilmesi için 3 yazılı sınav,

2 sözlü sınav ve 1 proje ödevi alıp bunların hepsinin ortalaması 100 üzerinde en az 50 olması gerekiyor.

Yazılı sınav, sözlü sınav ve proje ödevinin eşit ağırlıkta olduğu bu sistemde proje ödevinden 100, sözlü sınavların

ortalamasından 80 ve ilk yazılı sınavdan 10 alan Berkay

matematik dersinden geçebilmesi için son iki yazılı sınavının ortalaması kaç olmalıdır?

A) 10 B) 15 C) 18 D) 20 E) 25

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 20

Bir sütçü, başlangıçta içinde toplam 10 litre süt bulunan A kabına, içinde toplam 30 litre süt bulunan B kabındaki sütun tamamını ekliyor. A ve B kaplarındaki süt miktarlarının zamana

göre değişimi aşağıdaki doğrusal grafiklerde verilmiştir.



 















 

Buna göre, grafikte verilen x değeri kaçtır?

A) 25 B) 29 C) 30 D) 31 E) 32

Aritmetik Ortalama

Birden fazla sayının toplamının sayı adedine bölümüne aritmetik ortalama denir.

a1 + a2 + . . . + an

n = Aritmetik ortalama

 n tane sayının aritmetik ortalaması a ise bu sayıların toplamı n.a olur.

Ağırlıklı Aritmetik Ortalama

n tane sayının aritmetik ortalaması a, m tane sayının aritmetik ortalaması b ise bütün sayıların aritmetik ortalaması

a . n + b . m

n + m olur.

P:164

19 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

ÖRNEK: 23

30 kişiden oluşan 12. sınıf öğrencilerinin yaş dağılımı tabloda

verilmiştir.

Kişi sayısı Yaş

12 17

18 18

Buna göre, bu sınıfın yaş ortalaması kaçtır?

A) 17,5 B) 17,6 C) 17,7 D) 17,8 E) 17,9

ÖRNEK: 25

ñ2 ve 2ñ2 sayılarının geometrik ortalaması x, ò27 ve ñ3 sayılarının geometrik ortalaması y dir.

Buna göre, x ve y sayılarının aritmetik ortalaması kaçtır?

A) 1 B) 3\\Ş C) 2 D) 5\\Ş E) 3

ÖRNEK: 24

Bir okuldaki kız sporcuların yaş ortalaması 18, erkek sporcuların yaş ortalaması 21 dir.

Kızların sayısı erkeklerin 2 katı olduğuna göre, bu sporcuların yaş ortalaması kaçtır?

A) 18,5 B) 19 C) 19,5 D) 20 E) 20,5

Çözüm Çözüm

Çözüm

Geometrik Ortalama

n tane sayının çarpımının n. dereceden köküne, bu sayıların

geometrik ortalaması denir.

Geometrik ortalama = n

Óa1 .a2 . . . . .an

 a ile b sayısının geometrik ortalaması óa.b olur. PRATİK BİLGİ

O İki sayının aritmetik ve geometrik ortalamaları eşit ise bu iki sayı birbirine eşittir.

P:165

MATEMATİK 20

FASİKÜL 4 Oran - Orantı - II

ÖRNEK: 26

Şehir turu yapmak isteyen bir grup turist, her birinde b kişi

olacak biçimde b tane otobüse binerek sabah otelden ayrılmıştır. Öğleden sonra, turistlerin bir kısmı yoruldukları için turu tamamlamak istememiştir. Turu tamamlamak isteyenler her

birinde a kişi olacak biçimde a tane otobüse binerek tura devam etmiş, yorulanlar ise diğer otobüslere eşit sayıda paylaştırılarak otele geri dönmüştür.

Buna göre, otele geri dönen otobüslerin her birinde kaç

turist vardır?

A) a + b B) b – a C) a.b

D) a2 – b E) a + b2

ÖRNEK: 27 / ÖSYM

Bir yabancı dil kursunda A, B ve C sınıflarındaki öğrencilerin

yaş ortalaması sırasıyla 20, 26 ve 29’dur. A ile B sınıflarındaki öğrencilerin birlikte yaş ortalaması 23, B ile C sınıflarındaki

öğrencilerin birlikte yaş ortalaması ise 28’dir.

Buna göre, bu üç sınıftaki öğrencilerin tümünün yaş ortalaması kaçtır?

A) 25,5 B) 26 C) 26,5 D) 27 E) 27,5

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 28

Serkan cep telefonundaki uygulama sayesinde gün içinde attığı adım sayısını kayıt altına almaktadır. Hafta içi beş gün içinde attığı adım sayısına karşılık yürüdüğü yol km olarak aşağıdaki tabloda görülmektedir.

Gün Adım Sayısı Yol (km)

Pazartesi 10 000 5

Salı 4

Çarşamba 12 000

Perşembe 8 000

Cuma

Hafta içi beş gün boyunca ortalama 9000 adım attığına göre, cuma günü kaç km yol yürümüştür?

A) 3 B) 3,5 C) 4,2 D) 4,5 E) 5

ÖRNEK: 29

52 m uzunluğunda bir ip 3 ile ters, 4 ile doğru orantılı olacak

şekilde iki parçaya ayrılıyor.

Buna göre, oluşan iki parça arasındaki fark kaç m dir?

A) 30 B) 32 C) 36 D) 40 E) 44

P:166

21 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 4

1. a.b = 2

b\\C = 3

a\\D = 5

denklemleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) a ile b doğru orantılıdır.

B) b ile c ters orantılıdır.

C) b ile d doğru orantılıdır.

D) a ile d ters orantılıdır.

E) a ile c ters orantılıdır.

2.

Bir musluk boş bir depoyu 16 saatte doldurabilmektedir.

Bu musluktan birim zamanda akan su miktarı 1\\ß oranında artırılırsa bu musluk boş depoyu kaç saatte

doldurabilir?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16

3. Bir traktörün ön ve arka tekerleklerinin yarıçapı sırasıyla

5 ve 2 ile ters orantılıdır.

Araç 80 ã m yol aldığında ön tekerlek arka tekerlekten 30 devir fazla yaptığına göre, arka tekerleğin yarıçapı kaç m dir?

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3

4.

Bir terzinin bu işteki tecrübesi ile hata oranı ters orantılıdır.

Şekilde verilen tecrübe - hata oranı grafiğine göre,

25 yıl tecrübesi olan bir terzinin hata oranı, 10. yılındaki hata oranından kaç eksiktir?

A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10







P:167

MATEMATİK 22

Öğreten Test FASİKÜL 4

1-E 2-B 3-C 4-B 5-D 6-B 7-B 8-B 9-C

6.

Yukarıdaki 1. şekilde bir aracın deposunda kalan benzin miktarı ve gittiği yolun grafiği, 2. şekilde gittiği yol

ve zaman verilmiştir.

Buna göre, 2. saatte aracın deposunda kalan benzin

miktarı kaç litredir?

A) 30 B) 36 C) 38 D) 40 E) 45















 

 







 

9.

Yukarıdaki şekilde kare içindeki sayılar bağlantılı oldukları daire içindeki sayıların aritmetik ortalamasıdır.

Buna göre, x kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

5 7

x

8. x ile y sayılarının aritmetik ortalaması 20, x ile z sayılarının ortalaması 27, y ile z sayılarının aritmetik ortalaması

19 dur.

Buna göre; x, y ve z sayılarının aritmetik ortalaması

kaçtır?

A) 21 B) 22 C) 24 D) 25 E) 26

5. Aşağıdaki tabloda bir ilimizde bir hafta boyunca günlük

ortalama sıcaklık değerleri °C cinsinden verilmiştir.

Pazartesi, salı ve çarşamba günleri ortalama sıcaklık

14°C dir. Perşembe, cuma, cumartesi ve pazar günleri ortalama sıcaklık 15°C dir.

Buna göre, çarşamba, perşembe ve cumartesi günleri ortalama sıcaklık kaç °C dir?

A) 13 B) 13,5 C) 14 D) 15 E) 15,5

Sıcaklık (°C)

Pazartesi 20

Salı 12

Çarşamba x

Perşembe y

Cuma 7

Cumartesi z

Pazar 18

7. a ile b sayılarının aritmetik ortalaması 5, geometrik ortalaması 2ñ6 dır.

Buna göre, a2 ile b2 sayılarının aritmetik ortalaması

kaçtır?

A) 23 B) 26 C) 28 D) 30 E) 34

P:168

23 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 4

1. 5 seçenekli çoktan seçmeli bir sınavda Büşra,

A şıkkını a

B şıkkını b

C şıkkını c

D şıkkını d

E şıkkını e

kez işaretlemiştir.

a, b, c, d ve e sayıları sırasıyla 1, 2, 4, 8 ve 16 ile ters

orantılıdır.

Büşra boş soru bırakmadığına göre, bu sınavdaki soru sayısı en az kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 31 D) 40 E) 50

2.

Bir öğrenci öğretmeninin yazdığı programa göre hafta

içi her bir gün 200 soru, hafta sonu her bir gün 440 soru çözmesi gerekmektedir. Cuma günü soru çözemeyen bu öğrenci diğer günlerde bu programa bağlı kalmıştır.

Buna göre, 1 hafta içinde günlük ortalama kaç soru

çözmüştür?

A) 220 B) 240 C) 250 D) 270 E) 275

5. Bir miktar para üç kardeş arasında 2 ve 3 ile doğru orantılı, 1\\à ile ters orantılı olacak şekilde paylaştırılıyor.

En çok para alan ile en az para alanın toplam parası

diğerinin parasının kaç katıdır?

A) 1 B) 3\\Ş C) 2 D) 5\\Ş E) 3

4. x ve y sayma sayılarıdır.

x ve y nin aritmetik ortalamasının x – y

2 ile geometrik ortalaması 3\\Ş olduğuna göre, x2 + y2 toplamı kaçtır?

A) 13 B) 20 C) 25 D) 34 E) 41

3. Bir konfeksiyonda % 60 kapasite ile günde 15 saat

çalışarak 9 günde yapılabilen bir iş, % 75 kapasite ile

günde 6 saat çalışarak kaç günde yapılabilir?

A) 15 B) 18 C) 20 D) 21 E) 24

1-C 2-B 3-B 4-E 5-C 6-D

6. Bir pastaneye giden Ahmet’in 30 TL si, Beyza’nın 40TLsi

ve Ceyda’nın 50 TL si vardır. Bu üç arkadaş paralarıyla ters orantılı olacak şekilde 47 TL tutarında bir pasta

alıyorlar.

Buna göre, Beyza ve Ceyda’nın kalan paralarının toplamı kaç TL dir?

A) 32 B) 45 C) 50 D) 63 E) 75

Birthday

Cakes

Collection

P:169

MATEMATİK 24

Sınav Tadında FASİKÜL 4

4.

Yukarıdaki rüzgâr türbinlerinin ürettikleri enerji, yükseklik ve pervane genişliği ile doğru orantılıdır. Yüksekliği

20 m ve pervane genişliği 12 m olan A rüzgâr türbini bir

günde 3000 watt enerji üretmektedir.

Buna göre, yüksekliği 32 m ve pervane genişliği 9 m

olan B rüzgâr türbini kaç watt enerji üretir?

A) 2500 B) 3200 C) 3600

D) 4000 E) 4500

A B

3.

Yukarıda A ve B otomobillerinin eşit bölmelerde oluşturulmuş yakıt göstergeleri görülmektedir. A otomobilinin

yakıt tüketimi B otomobilinin yakıt tüketiminin 2 katıdır.

Her iki araçta da göstergeler yukarıdaki durumda iken

eşit miktarda yakıt vardır.

Her iki aracın deposu tam dolu iken gidebildikleri en

fazla yolları oranı kaçtır?

A) 2\\á B) 3\\à C) 1 D) 5\\à E) 2













1. İki ülke parasının karşılıklı değerine parite denir.

Yukarıda Amerikan Doları (USD) - Türk Lirası (TL) paritesi gösterilmiştir. Bunun anlamı 1 USD Doları, 1 Türk Lirasının 6,5 katıdır.

Buna göre,

durumunun yaşandığı bir günde Altın/TL paritesi

kaçtır?

A) 3500 B) 3650 C) 3700

D) 3850 E) 4050

USD TL 6,5

USD TL 7,3

ALTIN USD 500

2.

Yukarıdaki şekilde terazi dengede kalabilmesi için A ve

B ağırlıklarının sırasıyla x ve y uzaklıklarıyla ters orantılı

olması gerekmektedir.

A, 12 kg; B, 8 kg ve x, 4 birim olduğuna göre, y kaç

birimdir?

A) 8\\ß B) 3 C) 4 D) Î/é E) 6

A

B

14243x

14243y

1-B 2-E 3-A 4-C

P:170

25 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

Problem sorularını hızlı ve doğru çözebilmek için sözel bilgileri zihninizde anlamlı hale getirip matematiksel işleme dökebilmek gerekir. Tabi bu kolay olmadığı için bazı kalıpları önceden bilmek avantaj sağlayacaktır.

Örneğin;

 Bir sayının 3 fazlası ........

 Bir sayının 2 katının 5 eksiği .............................................

 Bir sayının 7 fazlasının 3 katı ............................................

 Bir sayının karesi kendisinden çıkarılınca 2 olmaktadır. .................

 Biri diğerinin 2 katı olan iki sayının toplamı ......................

 Toplamları 10 olan sayılardan birinin 2 katı ile diğerinin

3 katının toplamı ...............................................................

 Bir bilet kuyruğunda bir kişinin baştan sırası ile sondan sırasının toplamının 1 eksiği kuyruktaki kişi sayısına eşittir.

 n kişi kendi aralarında n.(n – 1)

2 defa tokalaşır.

ÖRNEK: 1

Toplamları 360 olan iki sayıdan biri, diğerinin 3 katıdır.

Buna göre, küçük sayı kaçtır?

A) 80 B) 90 C) 100 D) 120 E) 150

ÖRNEK: 2

Bir çiftlikte koyun ve tavukların toplam sayısı 100’dür.

Koyun ve tavukların toplam ayak sayısı 280 olduğuna göre, bu çiftlikte kaç tavuk vardır?

A) 36 B) 40 C) 45 D) 60 E) 70

Çözüm

Çözüm

BENDEN UYARMASI

O Unutmayalım ki problem sorularını daha iyi anlamak için şekil, tablo liste gibi yöntemler kullanılmalıdır.

ÖRNEK: 3

Bir taksimetre açılış ücreti 10 TL’dir.

Her 100 m 20 kuruş olduğuna göre, 9 km yol için kaç TL

ödenmesi gerekir?

A) 28 B) 30 C) 31 D) 33 E) 36

Çözüm

P:171

MATEMATİK 26

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

Aşağıda, sekiz bölmeden oluşan bir çark verilmiştir.

8 10

6

Bu çarkın bölmelerine, art arda gelen her dört bölmedeki sayıların toplamı 44 olacak şekilde sayılar yazılacaktır.

Buna göre, boyalı iki bölmeye yazılacak sayıların toplamı

kaçtır?

A) 30 B) 32 C) 36 D) 40 E) 42

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

Bir asansör, içinde yer alan kişilerin ağırlıkları toplamı yük taşıma kapasitesini geçerse uyarı vermektedir. Boş olan bu

asansöre; ağırlıkları 25, 40, 50, 60 ve 63 kilogram olan beş kişiden hangi dördü binerse binsin asansörün uyarı verdiği,

hangi üçü binerse binsin asansörün uyarı vermediği görülmüştür.

Buna göre, bu asansörün yük taşıma kapasitesi kilogram

türünden aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 170 B) 172 C) 174 D) 176 E) 178

ÖRNEK: 6

1’den 8’e kadar rakamlar ile numaralandırılmış özdeş 8 kutu

üst üste şekildeki gibi yerleştirilmiştir.

Yamaç, önce 5 numaralı kutuyu çıkarıp 3 numaralı kutunun

hemen üzerine, sonra 4 numaralı kutuyu çıkarıp 7 numaralı

kutunun hemen altına yerleştiriyor.

Buna göre son durumda, 8 kutudan kaç tanesinin yerden

yüksekliği başlangıçtaki duruma göre değişmemiştir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

Bir kentte 2 ilçe, her ilçede 3 semt, her semtte 12 mahalle bulunmaktadır. Sağlık kuruluşu olarak her 6 mahallede bir sağlık ocağı, her semtte bir sağlık merkezi ve her ilçede bir hastane vardır.

Buna göre, bu kentte toplam kaç sağlık kuruluşu vardır?

A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

e

d a

c b

P:172

27 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

Bir fabrikada üretilen iş makinelerinin sayısı gün sonunda kayıt altına alınıyor. Tutulan kayıtlar o günle birlikte o günden

önce üretilmiş olan iş makinelerinin toplam sayısıdır. Beş iş

gününde tutulan kayıtlar aşağıda verilmiştir.

Pazartesi ve öncesi : 20

Salı ve öncesi : x

Çarşamba ve öncesi : 90

Perşembe ve öncesi : 140

Cuma ve öncesi : y

Cuma ve öncesinde üretilen iş makinelerinin sayısı, salı ve öncesinde üretilenlerin dört katıdır. Ayrıca cuma günü üretilenlerin sayısı, salı günü üretilenlerin iki katıdır.

Buna göre, çarşamba günü üretilen iş makinelerinin sayısı kaçtır?

A) 60 B) 40 C) 30 D) 45 E) 55

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

Bir otomotiv fabrikasında üretilen araç çeşitleri aşağıdaki şemada gösterilmiştir.





 



 









 

Bu fabrikada bir günde toplam 120 adet araç üretilmektedir.

Binek araçların 15 adedi dizel ve 12 adedi elektriklidir.

Bu fabrikada bir günde üretilen toplam dizel araç sayısı,

toplam benzinli araç sayısının 2 katı olduğuna göre, kaç

adet ticari dizel araç üretilmektedir?

A) 50 B) 52 C) 55 D) 57 E) 60

ÖRNEK: 8

40 soruluk bir sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir.

8 boş bırakıp 22 net yapan biri kaç soruyu doğru cevaplamıştır?

A) 20 B) 22 C) 24 D) 28 E) 30

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Bir okul müdürü, pazartesi günü okulun bazı öğrencilerine,

“Bu iletiyi alan her öğrenci ertesi gün iki öğrenciye göndersin.” notu içeren bir elektronik posta gönderiyor. İletiyi alan

öğrenciler bu notta yazılanı uyguluyor.

Aynı haftanın cuma günü sonunda bu ileti okuldaki tüm öğrencilere ulaşıyor ve her öğrenci bu iletiyi yalnızca bir kez alıyor.

Okuldaki öğrenci sayısı 930 olduğuna göre, bu ileti başlangıçta kaç öğrenciye gönderilmiştir?

A) 6 B) 10 C) 15 D) 21 E) 30

Çözüm

Çözüm Çözüm

Çözüm

P:173

MATEMATİK 28

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

ÖRNEK: 14 / 2019 TYT

Filiz bir miktar özdeş karton bardağı iç içe koyarak bardak kuleleri oluşturuyor. Art arda olan her iki bardağın tabanları arasındaki uzaklık, oluşturduğu tüm bardak kulelerinde birbirine

eşit oluyor. Sonra, bu kuleleri masanın üzerine koyarak yüksekliklerini ölçüyor.

Filiz, 6 ve 9 bardaklı iki kulenin yükseklikleri toplamının 18

bardaklı kulenin yüksekliğine eşit olduğunu görüyor.

Buna göre, 8 ve 12 bardaklı iki kulenin yükseklikleri toplamı kaç bardaklı kulenin yüksekliğine eşit olur?

A) 23 B) 24 C) 26 D) 27 E) 29

ÖRNEK: 15 / 2018 TYT

Kirazın kilogramını K TL’den, muzun kilogramını ise M TL’den

satan bir manava gelen bir müşteri, 3 kg kiraz ve 3 kg muz

alıp manava 30 TL veriyor. Sonrasında manav ile müşteri arasında aşağıdaki konuşma geçiyor.

Manav: “Hiç bozuk param yok. Bunun yerine 1 kg kiraz daha vereyim.”

Müşteri: “Daha fazla kiraz istemiyorum. Bunun yerine bana

1  kg muz daha ver, ben de sana 3 TL daha vereyim.”

Buna göre, K + M toplamı kaçtır?

A) 7 B) 7,5 C) 8 D) 8,5 E) 9

ÖRNEK: 13

Bir hırdavat atölyesinde üretilen her 30 vidanın 1’i, her 60 somunun 7’si hatalı üretilmiştir.

Üretilen 510 vida ve somunun 47 tanesi hatalı üretildiğine göre, kaç tane hatalı vida üretilmiştir?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 8 E) 9

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12 / 2019 TYT

İki katlı bir otoparkın girişinde bulunan tarih, saat ve her bir

kattaki boş olan park yeri sayısını gösteren tabelanın farklı saatlere ait iki görünümü aşağıda verilmiştir.













Bu otoparka giriş yapan araçların tamamının park ettiği ve verilen bu iki saat arasında otoparka giriş yapan araç sayısı ile

otoparktan çıkış yapan araç sayısı toplamının 51 olduğu bilinmektedir.

Buna göre, verilen bu iki saat arasında otoparka giriş yapan araç sayısı kaçtır?

A) 12 B) 20 C) 28 D) 36 E) 44

Çözüm

P:174

29 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

ÖRNEK: 18

Dikdörtgenler prizması biçimindeki iki eş dolap, düz bir zemine şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Bu iki dolap birbirine eş 12’şer

çekmeceye ayrılmıştır. Kaan ile Kerem’in K dolabından, Leyla ile Levent’in ise L dolabından seçtikleri farklı birer çekmeceyle ilgili aşağıdakiler biliniyor.

• Kaan ile Kerem’in çekmece numaraları arasındaki fark

3’tür.

• Leyla ile Levent’in çekmece numaraları arasındaki fark

2’dir.

• Kerem ile Leyla’nın çekmeceleri aynı yükseklikte bulunmaktadır.

Kaan’nın çekmece numarası 7 olduğuna göre, Levent’in

çekmece numarası aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12

ÖRNEK: 16 / 2019 TYT

Elinde yeterli sayıda sarı, mavi ve kırmızı renkte taş bulunan

Aylin; sırasıyla 3 sarı, 2 mavi ve 1 kırmızı taşı bir ipe dizmiş,

sonra taşların bu renk dizilimi korunacak şekilde aynı işlemi

belirli sayıda tekrarlayarak bir bileklik yapmıştır. Aylin, bu bilekliği boş bir takı kutusunun içine yerleştirdiğinde bileklikteki bazı taşların kutunun iç kısmında, diğerlerinin ise şekildeki

gibi kutunun dış kısmında kaldığını görmüştür.

Kutunun içindeki sarı taşların sayısı, kutunun içindeki mavi taşların sayısından 2 fazla olduğuna göre, bileklikte kullanılan toplam taş sayısı kaçtır?

A) 30 B) 36 C) 42 D) 48 E) 54

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 17

Bir bilet kuyruğunda Sevda baştan 18.sırada, Serap sondan

15. sıradadır.

Sevda ve Serap arasında 3 kişi olduğuna göre, bilet

kuyruğundaki kişi sayısının alabileceği değerler toplamı

kaçtır?

A) 58 B) 60 C) 62 D) 64 E) 66

P:175

MATEMATİK 30

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

Kesir Problemleri

Bu konuda genellikle soruda verilen kesirlerin paydaların

EKOK’u sorunun başında söylenen ifade için kullanılmasında

fayda vardır.

 Bir sayının 1\\ß ü .................................................................

 Bir sayının 1\\Ş sinin 3 fazlası .............................................

 Bir sayının 4 eksiğinin 1\\ß ü ..............................................

 Bir sayının 1\\Ş si ile 1\\ß ünün toplamı ................................

Bir sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürüyorsa

Net = (Doğru sayısı) – ( Yanlış sayısı

4 )

 Bir çubuğun ucundan a cm kesilirse orta noktası ilk duruma göre a\\Ş cm kayar.

ÖRNEK: 19

Sabri Bey maaşının 1\\à’ünü ev kirasına, kalan paranın 1\\á’ini

mutfak masrafına, maaşının 1\\ß’ünü ev kredisine ayırıyor.

Geriye kalan para 1600 TL olduğuna göre, Sabri Bey’in

maaşı kaç TL’dır?

A) 5400 B) 6000 C) 6400

D) 7200 E) 8000

Çözüm

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

Bir iş ilanına toplam 93 aday başvurmuştur. İlana başvuran

erkek adayların dörtte birinin, kadın adayların ise beşte birinin başvurusu geçersiz sayılmıştır.

Başvurusu geçerli olan erkek ve kadın aday sayısı eşit olduğuna göre, başvurusu geçersiz sayılan toplam kaç aday

vardır?

A) 17 B) 19 C) 21 D) 23 E) 25

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

Her sırada iki kişinin oturduğu bir sınıfta, kız öğrencilerin 1\\Ş’si

birer erkek öğrenci ile; erkek öğrencilerin 1\\ß’ü birer kız öğrenci ile aynı sırayı paylaşmaktadır.

Bu sınıfta iki erkek öğrencinin oturduğu sıra sayısı 12 olduğuna göre, sınıftaki toplam sıra sayısı kaçtır?

A) 24 B) 28 C) 30 D) 32 E) 36

Çözüm

Çözüm

P:176

31 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

ÖRNEK: 24 / 2020 TYT

Bir bilgisayarın ses seviyesini ayarlamaya yarayan, 100 eşit

birimden oluşan ve alt kısmında hoparlör simgesi bulunan uygulamanın görünümü aşağıda verilmiştir.

Bilgisayarın ses seviyesi

• en az 1, en fazla 32 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

• en az 33, en fazla 65 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

• en az 66, en fazla 100 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

şeklinde olmaktadır.

Başlangıçta belirli bir ses seviyesinde bulunan bu bilgisayarda, ses seviyesi 17 birim artırılırsa simgenin görünümü

şeklinde, başlangıçtaki ses seviyesi 18 birim azaltılırsa simgenin görünümü şeklinde oluyor.

Buna göre, başlangıçtaki ses seviyesinin birim türünden

alabileceği tam sayı değerleri toplamı kaçtır?

A) 95 B) 96 C) 97 D) 98 E) 99





ÖRNEK: 22 / 2020 TYT

Fatma ve Uğur’un, bayram ziyaretinde topladıkları 10, 15 ve

30 gramlık çikolatalar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. İkisi

toplam 255 gram çikolata toplamıştır.

10 g

15 g 30 g

30 g 30 g

10 g 10 g

Fatma’nın

çikolataları

10 g

15 g 15 g 15 g

15 g 30 g

10 g 10 g

Uğur’un

çikolataları

Eve döndüklerinde ikisi de topladıkları çikolataların bazılarını

kardeşleri Nilay’a verdikten sonra, üç kardeşin her birinde eşit

ağırlıkta çikolata bulunmaktadır.

Nilay’ın başlangıçta çikolatası olmadığına göre, son durumda kaç tane çikolatası vardır?

A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3

ÖRNEK: 23 / 2018 TYT

Bir açılışa katılan 25 davetlinin her biri için mandalina suyu,

nar suyu ve portakal suyunun her birinden birer bardak hazırlanmış ve davetlilere ikram edilmiştir. İkram edilen bu içeceklerle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• Tüm davetliler en az bir çeşit içecek almıştır.

• Aynı çeşit içecekten birden fazla bardak alan davetli

bulunmamaktadır.

• Yalnızca iki çeşit içecek alan davetli bulunmamaktadır.

Açılış sonunda 7 bardak mandalina suyu, 8 bardak nar suyu

ve 9 bardak portakal suyunun alınmadığı belirlenmiştir.

Buna göre, bu açılışta üç çeşit içecek alan davetli sayısı

kaçtır?

A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 15

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:177

MATEMATİK 32

FASİKÜL 4 Sayı Problemleri

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 25

Z

Y

X 2

Yukarıdaki tablonun hücreleri, 1’den 9’a kadar olan tam sayılar birer kez kullanılarak aşağıdaki kurallara göre doldurulacaktır.

` Her sütunda beyaz hücredeki sayıların toplamı aynı sütunda bulunan kırmızı hücredeki sayının iki katıdır.

` Her satırda sayılar soldan sağa doğru artan sırada olacaktır.

` Kırmızı hücredeki sayılar ardışık sayılardır.

Buna göre, X + Y + Z toplamı kaçtır?

A) 12 B) 13 C) 15 D) 16 E) 17

ÖRNEK: 26

Işıklar Özel Öğrenci Yurdu’nda bir kişilik, iki kişilik, üç kişilik

ve dört kişilik olmak üzere 4 tip oda bulunmaktadır.

` İki kişilik oda sayısı, üç kişilik oda sayısının 8 katıdır.

` 4 oda 4 kişiliktir.

` 109 odası bulunan bu yurdun kapasitesi 221 kişidir.

Buna göre, bir kişilik oda sayısı kaçtır?

A) 10 B) 13 C) 15 D) 18 E) 20

ÖRNEK: 27

23 Nisan için odasının duvarını süsleyen Pırıl eşit sayıda bayrak ve kağıt çiçekleri bir sıra halinde duvarına asmıştır. Yapıştırma işlemi için yan yana olan iki şeklin ortak kenarlarına denk

gelecek şekilde bir parça bant kullanan Pırıl, her bir bayrak

için 3 parça bant, her bir kağıt çiçek için 2 parça bant kullanmıştır.

Pırıl bu süslemede 25 parça bant kullandığına göre, toplam kaç bayrak kullanmıştır?

A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

ÖRNEK: 28

Serpil’in 5 arkadaşı, Serpil’e ortak bir hediye almaya karar vermiş ve hediye parasını aralarında eşit olarak paylaşmışlardır.

Cansu ve Buse’nin yeteri kadar parası olmadığı için her biri

payına düşen kısmın yarısını verebilmiştir. Bunun üzerine diğer üç arkadaşı hediyenin kalan tutarını kendi aralarında eşit

olarak bölüşmüşlerdir.

Bu üç arkadaştan her biri planlanandan 10 TL daha fazla

verdiğine göre, alınan hediyenin tutarı kaç TL dir?

A) 120 B) 150 C) 160 D) 180 E) 200

P:178

33 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 4

3.

Semra teyze bir kazak örerken bazı bölümlerinde 2 düz

1 ters hamle, bazı bölümlerinde 3 düz 2 ters hamle yapmaktadır. Düz hamle sayısı ters hamle sayısının 2 katından 60 eksiktir.

Toplam hamle sayısı 420 olduğuna göre, düz hamle

sayısı kaçtır?

A) 180 B) 200 C) 240

D) 260 E) 280

4.

16 kişinin katıldığı bir satranç turnuvasında eleme usulü sistem uygulanmaktadır. Yani maç yapan iki kişiden

kazanan bir üst tura çıkmakta, kaybeden ise elenmektedir. Bu turnuvada her bir maç için 5 hakem arasından

2 hakem belirlenmiş ve her hakem eşit sayıda görev almıştır.

Buna göre, bir hakem kaç maçta görev almıştır?

A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

1. 50 soruluk 5 cevap seçenekli bir test sınavından her doğru cevabın puan değeri 4, her yanlış cevabın puan değeri – 2 dir.

İki soruyu boş bırakan Pınar 162 puan aldığına göre,

kaç soruyu yanlış cevaplamıştır?

A) 4 B) 5 C) 7 D) 8 E) 9

2.

Çağrı ve kardeşinin yukarıda görüldüğü gibi kumbaralarında sırasıyla 12 TL ve 28 TL paraları vardır. Çağrı kumbarasına her gün aynı miktarda para koymaktadır. Kardeşi de her gün Çağrı’nın koyduğu paranın yarısı kadarını kendi kumbarasına koymaktadır.

8 gün sonra paraları eşit olduğuna göre, ikisinin toplam kaç parası olmuştur?

A) 60 B) 72 C) 76 D) 80 E) 88

12 TL 28 TL

Çağrı Kardeşi

P:179

MATEMATİK 34

Öğreten Test FASİKÜL 4

1-B 2-E 3-D 4-B 5-B 6-A 7-B 8-E

5. Ayşe hanım market alışverişinde alacaklarını alıp kasaya geldiğinde kasiyer aldığı ürünlerin toplam 90 TL olduğunu, fakat 100 TL ve üzeri alışveriş yaparsa bazı ürünlerde 2’şer TL daha ucuza alabileceğini söylüyor.

Bunun üzerine Ayşe hanım bir ürün daha almış ve yalnızca önceden almış olduğu ürünlerden 4 tanesine uygulanan bu indirimle kasiyere toplam 94 TL ödüyor.

Buna göre, Ayşe hanım’ın aldığı son ürünün fiyatı kaç

TL’dir?

A) 11 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16

7. Bir tren yolu şirketinde bir adet tek yön bilet fiyatı 100TL,

bir adet gidiş – dönüş bilet fiyatı ise 150 TL’dir. Aşağıdaki tabloda, Sevda ve Seda’nın bu tren yolu şirketinden aldığı bilet sayısı ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Sevda ve Seda’nın biletler için ödedikleri ücretler eşit

olduğuna göre, a kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

Sevda Seda

Tek yön bilet sayısı a + 5

Gidiş – dönüş bilet sayısı a

Toplam bilet sayısı 15 14

6.

Uzunlukları aynı farklı maddeden yapılmış iki mumdan

biri 5 saatte, diğeri 4 saatte tamamen erimektedir.

Mumlar aynı anda yakıldıktan kaç saat sonra birinin

boyu diğerinin 2 katı olur?

A) È/é B) 4 C) Ì/é D) 5 E) Î/é

8.

Aslı boş olan kumbarasına 1. gün bir miktar para atıyor.

Bundan sonraki günlerde kumbarasında biriken paranın yarısından 4 TL fazlasını atıyor.

Örneğin; 1. gün 2 TL attıysa 2. gün 5 TL, 3. gün 7,5 TL

atıyor.

Dört günün sonunda kumbarasında 127 TL para biriktiğine göre, ilk gün kaç TL atmıştır?

A) 20 B) 25 C) 27 D) 30 E) 32

P:180

35 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 4

3. Şebnem şekerlerinin,

• a\\á’ini b kişiye

• 4b

5 ’ini a kişiye

• c\\à’ünü a – b kişiye

dağıtıyor.

Şebnem her kişiye aynı miktarda şeker dağıttığına

göre, b + c

a oranı kaçtır?

A) Ë/í B) Ë/ğ C) È/ó D) 1\\Ş E) Ã/ó

2.

30 sorudan oluşan bir sınava giren Berkay 3 yanlışın 1

doğruyu götürdüğünü bilmektedir.

Buna göre 22 net yapabileceği kaç farklı durum

vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1.

1\\à’ü su dolu olan deponun ağırlığı 1,5 tondur.

1\\ß’ü boş iken ağırlığı 3,5 ton olduğuna göre, boş deponun ağırlığı kaç kilogramdır?

A) 100 B) 200 C) 250

D) 300 E) 350

4.

Yukarıda, boyutları cm cinsinden olan üç farklı su deposu gösterilmiştir. III numaralı depo su ile tamamen dolu

iken I ve II numaralı depolar tamamen boştur.

III numaralı depodaki su ile I. deponun tamamı ve

II. deponun yarısı su ile doldurulursa III numaralı depodaki suyun kaçta kaçı kalmış olur?

A) 1\\ß B) 1\\Ş C) 3\\ä D) 3\\à E) 1\\â

a 2a 2a

2a 2a 2a

2a

3a 3a

I II III

1-D 2-C 3-B 4-E 5-E

5.

Yukarıdaki tablonun hücreleri, 1’den 9’a kadar olan tam

sayılar birer kez kullanılarak aşağıdaki kurallara göre soldurulacaktır.

` Sesli harflerin bulunduğu hücrelere tek sayılar yerleştirilecek

` Sessiz harflerin bulunduğu hücrelere ise çift sayılar

yerleştirilecek

` Her satırda sayılar sağdan sola azalan sırada olacak

` Her sütunda sayılar yukarıdan aşağıya artan sırada

olacak

Buna göre, A + D + F toplamı kaçtır?

A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15

A B E

Sol

taraf ® C İ D ¬ Sağ

taraf

Ü F Ö

P:181

MATEMATİK 36

Sınav Tadında FASİKÜL 4

1.

0

1

2

3

4

5

6

7

0’dan 7’ye kadar olan rakamlar ile numaralandırılmış sekiz kutu üst üste şekildeki yerleştirilmiştir.

Selami ilk önce 1, 3, 5, 7 numaralı kutuları çıkarıp aynı sırada, 1’den 7’ye olmak

şartı ile 6 numaralı kutunun üzerine yerleştiriyor.

Buna göre, başlangıç konumuna göre yerden yüksekliği artan kutuların numaraları toplamı, yerden

yüksekliği azalan kutuların numaraları toplamından

kaç eksiktir?

A) 9 B) 7 C) 5 D) 3 E) 1

2. Aşağıdaki tabloda bir pastanede satılan ürünlerin ağırlıkları ve kalorileri verilmiştir.

Kalori Ağırlık(gr)

Simit 100 150

Kek 150 100

Börek 160 120

Açma 200 100

Poğaça 180 120

Bu ürünlerden toplam 10 tane satın alan Ali, Ayşe, Aydın,

Ahmet ve Aysun çalıştıkları ofiste bu ürünleri tüketmişlerdir.

Bu yiyecekleri;

Ali ® 1 açma, 1 kek

Ayşe ® 1 kek, 1 börek

Aydın ® 1 poğaça, 1 simit

Aysun ® 1 poğaça, 1 börek

Ahmet ® 1 açma, 1 simit

olacak şekilde tüketmişlerdir.

Buna göre, 1 gram başına en yüksek kaloriyi hangisi almıştır?

A) Ali B) Ayşe C) Aydın

D) Ahmet E) Aysun

3. Özdeş alışveriş sepetlerinin iç içe yerleştirilmesi durumunda tabanları arasındaki uzaklık her zaman eşit olmaktadır.

3 ve 6 sepetli şekillerin yükseklikleri toplamı, 15 sepetli

şekilin yüksekliğine eşit olduğu görülüyor.

Buna göre, 2 ve 5 sepetli şekillerin yükseklikleri toplamı kaç sepetli şeklin yüksekliğine eşittir?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

4. Emirhan telefonundan bulunduğu konuma bakmaktadır.

` + butonuna her basıldığında görüntü 1\\ß kat yakınlaşmaktadır.

` – butonuna her basıldığında görüntü 1\\à kat uzaklaşmaktadır.

Bu haritada bir bölgenin büyüklüğü + tuşuna iki kez

basıldığında A, – tuşuna iki kez basıldığında B’dir.

Buna göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 3\\à B) Ç/ö C) Î/ï D) 81

256 E) 256

81

+

1-D 2-A 3-D 4-E

P:182

37 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

Bir çiftçi 5, 9, 12, 15, 23 ve 45 litrelik altı bidonun beş tanesini ayçiçeği yağı ve zeytinyağı ile doldurmuştur. Bidonlara koyduğu ayçiçeği yağı miktarı zeytinyağı miktarının 4 katıdır.

Buna göre, boş kalan bidon kaç litreliktir?

A) 5 B) 9 C) 12 D) 15 E) 23

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

Üç kamyondan birincisinin yükünün 1\\à ü ikinci kamyona aktarılıyor. İkinci kamyonun bu yükü aldıktan sonraki yükünün

1\\ß ü de üçüncü kamyona aktarılıyor.

Son durumda, kamyonların üçünde de 6 ton yük olduğuna göre, başlangıçta üçüncü kamyondaki yük kaç tondur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 3

10 kalıp yaş sabun 1 kg gelmektedir. Yaş sabun kurutulunca,

kuru sabunun 15 kalıbı 1 kg gelmektedir.

Buna göre, bu sabunun fire verme oranı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\ß C) 2\\ã D) 1\\â E) 1\\ä

ÖRNEK: 1

Bir şehirde yılın belli bir günü gündüz süresi gece süresinden

2 saat 16 dk uzundur.

Bu şehirde güneş 19.42’de batmış olduğuna göre, saat

kaçta doğmuştur?

A) 6.34 B) 7.45 C) 8.50

D) 6.53 E) 8.30 Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:183

MATEMATİK 38

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

ÖRNEK: 7

Bir sınıftaki her kız öğrencinin sınıfındaki kız arkadaşlarının sayısı, erkek arkadaşlarının sayısından 6 eksiktir. Bu sınıftaki her

erkek öğrencinin sınıfındaki erkek arkadaşlarının sayısının 5\\â

katı, kız arkadaşlarının sayısına eşittir.

Buna göre, bu sınıfın mevcudu kaç kişidir?

A) 30 B) 40 C) 45 D) 48 E) 50

ÖRNEK: 5

5 soruluk bir sınava giren Akif, Berk ve Kaan’ın verdikleri cevaplar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

1. 2. 3. 4. 5.

Akif B E A C D

Berk C A B D E

Kaan D B C E A

• Bu sınavda her sorunun cevabı farklıdır.

• Kaan yalnızca 1.soruyu doğru cevaplamıştır.

• Akif ve Berk’in bütün cevapları yanlıştır.

Buna, 3. sorunun cevabı nedir?

A) A B) B C) C D) D E) E

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

Naneli ve limonlu şekerlerin üretildiği bir fabrikada, şekerler

her bir pakette 10 tane olacak şekilde paketlenmektedir. Bu

paketlerde yalnızca naneli, yalnızca limonlu ya da eşit sayıda

naneli ve limonlu şekerler bulunmaktadır.

Bu fabrikada 400 tanesi limonlu olmak üzere, toplamda 1200

tane şeker üretilip paketlenmiştir.

Bu fabrikada tek çeşit şeker içeren toplam paket sayısı

70 olduğuna göre, yalnızca naneli şeker içeren paket sayısı kaçtır?

A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60

ÖRNEK: 6 / ÖSYM

Derya, yıkadığı eşit sayıdaki gömlek ve pantolonları doğrusal

olan boş bir çamaşır ipine tek sıra hâlinde asmıştır. Elinde yeterli sayıda mandal olmadığı için yan yana bulunan her iki giysiyi mandallarından biri ortak olacak şekilde asan Derya; her

bir gömlek için 3 mandal, her bir pantolon için 2 mandal kullanmıştır.

Derya bu giysileri asmak için toplam 64 mandal kullandığına göre, çamaşır ipine toplam kaç gömlek asmıştır?

A) 19 B) 21 C) 23 D) 25 E) 27

P:184

39 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

ÖRNEK: 9

Bir muhallebicide muhallebi yiyen biri bitirdikten sonra kabın

dibinde kırmızı nokta bulursa bu muhallebiye para ödememektedir. Tekrar kırmızı noktalı muhallebi bulursa bir kez daha muhallebiye para ödememektedir. Her 5 muhallebiden birinde kesinlikle kırmızı noktalı muhallebi bulunacağının garantisini veren muhallebicide bir muhallebinin fiyatı 4 TL’dir.

36 TL’si olan bir kişi parasının tamamıyla bu muhallebicide en az kaç tane muhallebi yiyebilir?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

ÖRNEK: 11

Lokantada yemek yemeğe giden 20 kişilik grubun bazı üyeleri, misafir oldukları için hesap ödememiştir. Bundan dolayı,

diğerleri 5’er lira fazla vererek 25’şer lira ödemiştir.

Buna göre, gruptaki misafir sayısı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Bir terzi ölçüm yapmak için 40 cm ve 50 cm uzunluklarında

iki cetvel kullanmaktadır. Zeynep bu terziden 6 metre kumaş

sipariş etmiştir. Bu terzi 50 cm uzunluğundaki cetveli kullandığını düşünerek bu siparişi hazırlamış, ancak yanlışlıkla 40

cm uzunluğundaki cetveli kullanmıştır.

Bu yanlış ölçümden dolayı Zeynep, alması gerekenden

kaç metre daha az kumaş almıştır?

A) 0,8 B) 1 C) 1,2 D) 1,5 E) 1,8

ÖRNEK: 12

Yazar Kasa

I II III IV

Dört gözlü bir yazar kasa çekmecesinin görünümü yukarıda

verilmiştir. I ve III numaralı gözlerdeki paraların tutarı eşittir; II

ve IV numaralı gözlerdeki paraların tutarı eşittir. Bu çekmecenin I ve II numaralı gözlerinin herbirine X TL, III ve IV numaralı gözlerinin her birine Y TL tutarında para konulunca aşağıdaki görüntü oluşuyor.

Yazar Kasa

30 TL

25 TL

40 TL

A TL

I II III IV

Buna göre, A kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

P:185

MATEMATİK 40

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

Dolu depoyla yola çıkan bir araç, deposundaki benzinin üçte ikisini harcadığında bir akaryakıt istasyonuna uğruyor ve

yarım depo benzin alıp yoluna devam ediyor.

Başlangıçtan itibaren 900 km yol aldığında aracın benzini bitiyor.

Yolculuk boyunca aracın benzin tüketimi sabit olduğuna

göre, aracın başlangıç noktası ile akaryakıt istasyonu

arasında aldığı yol kaç km’dir?

A) 300 B) 360 C) 400 D) 450 E) 480

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

Nagihan, boncuklar ve pullar kullanarak bir kumaş üzerine

tek sıra hâlinde işleme yapmıştır. Bu işlemenin bir kısmında

4 boncuk, diğerlerinde ise 5 boncuk kullanarak motifler oluşturmuş ve yan yana olan her iki motif arasına birer pul yapıştırmıştır.

Motifle başladığı işlemeyi yine motifle bitiren Nagihan, toplam 300 adet boncuk ve pul kullanarak 56 adet motif oluşturmuştur.

Buna göre, Nagihan’ın 5 boncuk kullanarak oluşturduğu

motif sayısı kaçtır?

A) 15 B) 21 C) 28 D) 36 E) 40

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

Bir şirkette, incelenmek üzere 144 adet dosya tüm çalışanlar

arasında eşit olarak paylaştırılmıştır. Bahadır, payına düşen

sayıda dosyayı inceledikten sonra izne ayrılmış, 4 çalışan ise

işten ayrıldığı için hiç dosya incelememiştir.

İzinde olmayan çalışanlar, işten ayrılan bu kişilerin dosyalarını da eşit olarak paylaşmış ve bu dosyalar ile başlangıçta kendi paylarına düşen dosyaları incelemiştir.

Bahadır bir iş arkadaşının incelediği dosya sayısının yarısı kadarını incelediğine göre, Bahadır’ın incelediği dosya sayısı kaçtır?

A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 36

ÖRNEK: 15

Bir gölün kıyısında A, B, C ve D iskeleleri bulunmaktadır. Aşağıdaki şekilde bu iskelelerde bekleyen yolcu sayıları ve gitmek istedikleri iskeleler gösterilmiştir.

Örneğin, C iskelesinde bekleyen yolculardan 11’i A iskelesine, 12’si D iskelesine gitmek istemektedir.



















Başlangıçta hiç yolcusu olmayan bir tekne, A iskelesinden

bütün yolcuları aldıktan sonra sırasıyla B, C, D ve A iskelelerine birer sefer yaparak yolculuğunu tamamlamaktadır. Bu

tekne uğradığı her iskelede bütün yolcuları alarak gitmek istedikleri iskelelerde indirmektedir.

Buna göre, bu teknenin her bir seferde taşıdığı yolcu sayılarının toplamı kaçtır?

A) 124 B) 130 C) 138 D) 140 E) 142

P:186

41 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 19

Bir okulda A, B, C derslikleri ve bir seminer salonu vardır. Seminer salonundaki koltuk sayısı;

• A dersliğindeki koltuk sayısının 3 katına,

• B dersliğindeki koltuk sayısının 4 katına,

• C dersliğindeki koltuk sayısının 5 katına,

eşittir.

Dersliklerden birindeki koltuk sayısı 15 olduğuna göre, bu

okuldaki toplam koltuk sayısı kaçtır?

A) 85 B) 98 C) 103 D) 107 E) 115

ÖRNEK: 17

Bir doğum günü partisine katılan her bir kişiye meyve suyu

ya da limonata verilecektir. 20 kişi sipariş verdikten sonra değiştirmek istemiş ve bu değişiklik nedeniyle ödenecek toplam

tutar 32 TL artmıştır.

Meyve suyunun fiyatı limonata fiyatından 2 TL fazla olduğuna göre, kaç kişi limonatayı meyve suyu ile değiştirmek

istemiştir?

A) 2 B) 5 C) 10 D) 12 E) 18

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

Banu, üç vagonlu bir yolcu treni için bilet satışı yapmaktadır.

Belirli sayıda bilet sattıktan sonra Banu; ilk vagonda 6, ikinci

vagonda ise 13 koltuğun boş kaldığını görüyor.

Banu, her üç vagondan da birer bilet satışını garantilemek için

en az kaç bilet satması gerektiğini hesaplıyor ve sonucu 23

buluyor.

Buna göre, trendeki toplam boş koltuk sayısı kaçtır?

A) 24 B) 28 C) 30 D) 33 E) 35

ÖRNEK: 20 / ÖSYM

Bir yarışmada üç kişiden oluşan bir jüri, yarışmacılara evet ya

da hayır oyu vermektedir. 20 kişinin katıldığı bu yarışmada bir

yarışmacının başarılı olabilmesi için en az iki evet oyu alması

gerekmektedir.

Jüri üyelerinin toplam 30 evet oyu verdiği bu yarışmada 8 yarışmacı başarılı olmuş ve hiçbir yarışmacı üç hayır oyu almamıştır.

Buna göre, üç evet oyu alan kaç yarışmacı vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:187

MATEMATİK 42

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 23

Bir sihirbaz gösteri esnasında aşağıda görülen çekmecelerin

içine çekmece numaraları ile içine konulacak top sayılarının

çarpımı eşit olacak şekilde toplar koyuyor ve çekmeceleri kapatıyor.

Çekmeceler arasındaki özel bir düzenek sayesinde sihirbaz

çekmeceleri tekrar açınca her bir çekmecedeki top sayısı çekmece numarasıyla orantılı olmaktadır.

Buna göre, son durumda 3 numaralı çekmecede en az kaç

top olabilir?

A) 9 B) 12 C) 15 D) 18 E) 24

1

2

3

4

Çözüm

ÖRNEK: 21

Alt bölmesi tamamen boşken üst bölmesi 50 dakikada boşalan bir kum saati üst bölmesi tamamen boşken çevriliyor.

Belli bir süre sonra ikinci kez çevriliyor.

Aradan 5 dakika geçtikten sonra kum saatinin üst ve alt

bölmelerinde eşit miktarda kum olduğuna göre, kum saati ikinci kez çevrildiğinde başlangıçtan itibaren aradan

kaç dakika geçmiştir?

A) 18 B) 24 C) 30 D) 35 E) 40

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

Bir laboratuvarda, erkek ve dişi kobay fareler üzerinde yapılan bir ilaç deneyi ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• Erkek farelere her 12 saatte, dişi farelere ise her 8 saatte bir 1 adet tablet ilaç verilmiştir.

• Erkek farelere 0,5 gramlık, dişi farelere ise 1 gramlık tabletler verilmiştir.

• Bu farelere bir günde toplam 85 gram ilaç, 95 tablet hâlinde verilmiştir.

Buna göre, deneyde toplam kaç fare kullanılmıştır?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

Ayşe, Bora ve Can’ın toplam 72 bilyesi vardır.

• Ayşe bilyelerinin yarısını Bora’ya,

• Bora bilyelerinin üçte birini Can’a,

• Can bilyelerinin dörtte birini Ayşe’ye

vermek üzere ayırıyor ve ayırdıkları bu bilyeleri aynı anda birbirlerine veriyorlar.

Son durumda hiç kimsenin bilye sayısı değişmediğine göre, Ayşe’nin kaç bilyesi vardır?

A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24

P:188

43 MATEMATİK

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

ÖRNEK: 25

Çevresi 16 m olan dikdörtgen şeklindeki bir odanın zeminine

dikdörtgen şeklinde parkelerle döşeme yapılacaktır. Odanın

uzun kenarının bir parkenin uzun kenarının 8 katı, parkenin

kısa kenarının 15 katı olduğunu ölçen döşeme yapacak kişi

odanın kısa kenarını parkenin kısa kenarının 10 katı olduğunu hesaplıyor.

Buna göre, bir parkenin çevresi kaç cm’dir?

A) 120 B) 148 C) 184

D) 324 E) 368

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 28 / ÖSYM

Bir sınıftaki öğrencilere kırtasiye malzemesi dağıtılmak isteniyor. Bu sınıftaki 36 öğrencinin her birine birer adet kurşun kalem, kalemtıraş ve silgi düşecek kadar malzeme sınıfa getiriliyor. Ancak, dağıtım günü öğrencilerin bir kısmı sınıfta olmadığından sınıfta bulunan her bir öğrenciye 3 kurşun kalem,

2  kalemtıraş ve 1 silgi veriliyor.

Dağıtım sonunda bu malzemelerden toplam 42 adet arttığına göre, artan kalemtıraş sayısı kaçtır?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

ÖRNEK: 26 / ÖSYM

A, B, C ve D bilyelerinden üçünün ağırlığı aynıdır. Bir eşit kollu terazinin

• sol kefesine A ve B bilyeleri, sağ kefesine C ve D bilyeleri konduğunda sol kefe,

• sol kefesine A ve C bilyeleri, sağ kefesine B ve D bilyeleri konduğunda ise yine sol kefe,

daha ağır geliyor.

Buna göre,

I. A ve B bilyeleri eşit ağırlıktadır.

II. B ve C bilyeleri eşit ağırlıktadır.

III. A bilyesi D bilyesinden daha ağırdır.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 27

Bir lastik top her yere düştüğünde bir önceki yüksekliğinin

3\\à’ü kadar yükseliyor. 4 defa yere çarptıktan sonra 162 cm

yükseliyor.

Buna göre, başlangıçta kaç cm yükseklikten bırakılmıştır?

A) 128 B) 256 C) 480

D) 512 E) 640

P:189

MATEMATİK 44

FASİKÜL 4 Sayı ve Kesir Problemleri - II

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 29

Bir analog saat günde 10 dk geri kalmaktadır.

Saat 3.00’te çalışmaya başlayan bu saat kaç gün sonra

tekrar doğru zamanı gösterir?

A) 24 B) 48 C) 72 D) 96 E) 144

ÖRNEK: 31

İki tür bisiklet satan bir mağazada 10 inç ya da 12 inç tekerlek çapına sahip 24 adet bisiklet bulunmaktadır.

Bisiklet (10 inç) Bisiklet (12 inç)

Yukarıdaki görselde görülen bisikletler için 10 inç tekerin

25 tane, 12 inç tekerin 30 tane teli vardır.

Bu mağazadaki bisikletlerin toplam tel sayısı 1340 olduğuna göre, kaç tane 12 inç teker çapına sahip bisiklet vardır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18

ÖRNEK: 32 / 2020 TYT

Bir para çekme makinesi, istenilen miktardaki parayı 5 TL,

10  TL, 20 TL, 50 TL ve 100 TL değerindeki kâğıt paralardan

en az sayıda kullanarak vermektedir. Her kâğıt paradan yeterli sayıda bulunan bu para çekme makinesinden; Ahmet 495

TL, Buse 265 TL ve Cansu 550 TL para çekiyor.

Para çekme makinesinin Ahmet, Buse ve Cansu’ya verdiği kâğıt para sayıları sırasıyla PA, PB ve PC olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) PA < PB < PC B) PA < PC < PB

C) PB < PA < PC D) PB < PC < PA

E) PC < PB < PA

ÖRNEK: 30 / 2020 TYT

Bir kafede oturan iki arkadaş 5 bardak çay, 1 bardak portakal suyu içmiş ve tatlı yemişlerdir. İki arkadaşın ödedikleri hesabın bir kısmı aşağıda verilmiştir.

Tatlı

Birim

Fiyat

Toplam

Fiyat

Toplam 28,5 TL

HESAP

Bardak çay

Adet Birim

Fiyat

Toplam

Fiyat

5

1

1,5 TL

Portakal suyu 9 TL

Buna göre, bu iki arkadaş kaç bardak çay daha içseydi

ödeyecekleri toplam hesabın 2

7

’si tatlı için ödedikleri tutara eşit olurdu?

A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13

P:190

45 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 4

1. Sadece üçgen ve dörtgenden oluşan bir kümenin eleman sayısı 12’dir.

Bu kümenin elemanlarının toplam kenar sayısı 43 olduğuna göre, bu kümede kaç tane üçgen vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

4. Aslı bilyelerinin 1\\à’ ünü Melike’ye verirse Melike’nin bilye sayısı Aslı’nın bilye sayısından daha fazla, eğer Melike bilyelerinin 1\\á’ ini Aslı’ya verirse Aslı’nın bilye sayısı

Melike’nin bilye sayısından daha fazla oluyor.

Melike’nin bilye sayısı en az 10 olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi Aslı’nın bilye sayısı olabilir?

A) 4 B) 6 C) 15 D) 20 E) 25

3. Bir belediye otobüsünden 1.durakta otobüsteki yolcuların ¿/ñ’i kadarı iniyor ve 2 yolcu biniyor. 2. durakta yolcuların 1\\à’

ü iniyor ve 16 yolcu biniyor. Bu durumda otobüsteki yolcu sayısı ilk duruma eşit oluyor.

Buna göre, otobüs 2. durağa geldiğinde otobüste kaç

yolcu vardır?

A) 40 B) 44 C) 48 D) 52 E) 56

2. Sütten ağırlığının ¿/ğ’u fire verilerek yoğurt, yoğurda ağırlığının 1\\à’ünü ekleyerek ayran yapılmaktadır.

Buna göre, kaç litre sütten 22,5 litre ayran yapılır?

A) 15 B) 17,5 C) 20

D) 25 E) 27,5

P:191

MATEMATİK 46

Öğreten Test FASİKÜL 4

1-D 2-C 3-D 4-D 5-A 6-D 7-D

7. Aşağıdaki şekilde bir sinema salonunun koltuk düzeni

verilmiştir.

Bu sinema salonundaki bir film için bilet almaya gelen

iki arkadaş bilet gişesindeki görevliye yan yana koltuklarda oturmak istediklerini söylüyorlar. Görevli, A ve B

sıralarındaki tüm koltukların dolu olduğunu ve diğer sıralarda da yan yana iki boş koltuk bulunmadığını söylüyor.

Buna göre, bu sinema salonundaki koltukların en az

kaçta kaçı doludur?

A) 1\\á B) 3\\á C) 4\\á D) 5\\ã E) 4\\ã

A

B

C

D

E

5. Aşağıdaki tabloda A ve B elektrik dağıtım şirketlerinin

aylık ücretlendirme tarifeleri verilmiştir.

Şirket Sabit

Ücret

Sabit Ücret

Karşılığı

Sabit Kullanımdan

Sonra (1 Kwatt)

A 30 TL 10 Kwatt 4 TL

B 50 TL 20 Kwatt 5 TL

Aslan Bey A şirketinden, Berk Bey B şirketinden elektrik

almış ve ikisi de sabit kullanımı aşarak eşit miktar elektrik kullanmış aynı miktar fatura ödemişlerdir.

Buna göre, her birinin kullandığı elektrik tüketimi kaç

kwatt’tır?

A) 40 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65

6. Benzin dolu bir bidonun ağırlığı 48 kg’dır. Benzinin 1\\á’ i

boşaltıldığında bidon 39 kg gelmektedir.

Buna göre, 2\\ß’ü dolu olan benzin bidonu içindeki benzin kaç kg ağırlığındadır?

A) 39 B) 45 C) 33 D) 30 E) 42

P:192

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 4

1. Bir tüccar elindeki kumaşın 1\\à’ünü satıyor. Daha sonra

kalan kumaşın 2\\ã’sini sattığında geriye 45 m daha kumaş kalıyor.

Buna göre, tüccarın satmış olduğu kumaş kaç metredir?

A) 39 B) 42 C) 48 D) 51 E) 54

2. Bir ayakkabıcı aldığı siparişlerin Ã/ô’ ünü günde 10 adet,

geri kalanını günde 12 adet yaparak 15 günde tamamlıyor.

Buna göre, alınan sipariş kaç tanedir?

A) 142 B) 148 C) 156

D) 164 E) 168

3. 68 cm uzunluğundaki ip iki parçaya ayrılıyor. Kısa parça 5 eş parçaya, uzun parça 8 eş parçaya ayrılıyor.

Oluşan parçalardan en büyük ve en küçük parçalar

arasındaki fark 2 cm olduğuna göre, küçük parça kaç

cm’dir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

4.

Yukarıdaki şekilde A, B, C ve D kutularında bulunan bilye sayıları verilmiştir. A kutusundan başlanarak her kutudan bir miktar bilye alınıp, sağındaki kutuya konulmaktadır. Herhangi bir kutunun solundaki kutudan alınan bilye sayısının 2 katı kadarı sağındaki kutuya konuluyor.

Bu işlemin sonunda bütün kutulardaki bilye sayısı

birbirine eşit olduğuna göre, C kutusundan D kutusuna kaç tane bilye atılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

A B C

16 16 17 11

D

1-A 2-E 3-B 4-D 5-B 6-D

5.

1 litre mazotla şehir içinde 10 km, şehir dışında 12 km

yol gidebilen bir araç 50 lt mazotla 560 km yol gitmiştir.

Buna göre, şehir içinde kaç km yol gitmiştir?

A) 180 B) 200 C) 220

D) 240 E) 250

6. Selim elinde ağırlığını bilmediği bir un paketi ile 3, 4 ve

6 kilogramlık birer ağırlık bulunmaktadır. Selim önce elindeki un paketini eşit kollu bir terazinin başlangıçta boş

olan kefelerinden birine yerleştiriyor. Sonra elindeki ağırlıkların bazılarını ya da tamamını kefelere yerleştirdiğinde terazi dengeye geliyor.

Buna göre, bu un paketinin ağırlığı kilogram cinsinden aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 7 B) 9 C) 10 D) 12 E) 13

P:193

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 4

1. Enes, Mücahit ve Kerem kendi aralarında bilgisayar üzerinden maç turnuvası yapmış ve kuralları aşağıdaki gibidir.

` Her bir kişi toplam 10 maç yapmıştır.

` Kazanan 3 puan alırken kaybedenden 1 puan eksilmektedir.

` Beraberlik durumunda iki tarafta puan almamaktadır.

Aşağıdaki tabloda turnuvanın sonucu ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Gün Galibiyet Mağlubiyet Beraberlik

Enes 5 1

Mücahit 2

Kerem 4

Bu üç kişi sadece birbirleriyle maç yaptığına göre,

Enes, Mücahit ve Kerem’in aldıkları puanlar sırasıyla aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 11, 4, 7 B) 11, 8, 7 C) 15, 8, 7

D) 11, 7, 4 E) 15, 7, 5

2. 95 lego parçasının yer aldığı oyun setinde her bir parça

2 veya 3 dişlidir.

Bu oyun setindeki 15 parça bozulduğu için setin içinden

çıkarılıp yerine 5 dişli parçalar konulunca bu oyun setindeki diş sayılarının toplamı 240’tan 274’e yükselmiştir.

Buna göre, oyun setindeki 3 dişli lego parçası kaç

azalmıştır?

A) 11 B) 24 C) 35 D) 39 E) 42

3. Her vagonunun 50 kişilik kontenjanı olan 20 vagonlu bir

yolcu treninde oturma düzeni ilk vagondan başlanarak

düzenlenmektedir.

Örneğin; 1. vagondaki kişiler 1 ile 50 arasında, 2. vagondaki kişiler 51 ile 100 arasında koltuk numaraları ile oturmaktadır.

Bu trende Burak baştan 325. koltukta, Can sondan 474.

koltukta oturmaktadır.

Bilinmeyen bir arıza nedeniyle trenin 7. ile 8. vagonu arasındaki bağlantı kopmuştur. Tamir yapılamadığı için trenin ikinci kısmı birinci kısmının önüne getirelerek bağlantı yapılmıştır.

Son durumda koltuk numaraları tekrar aynı kurala göre

düzenlenmiştir.

Buna göre, son durumda Burak ve Can’ın koltuk numaraları farkı kaçtır?

A) 537 B) 685 C) 798

D) 803 E) 821

1 2 7 8 20

14444244443

1. kısım

14444244443

2. kısım

• • • • • •

1-B 2-A 3-C 4-B

4. Bir kitabın sayfaları baştan başlanarak numaralandırılacaktır.

9 rakamı hiç kullanılmadan kitabı 494 rakam kullanılarak

numaralandırma işlemi tamamlanmıştır.

Buna göre, kitap kaç sayfadır?

A) 210 B) 235 C) 241

D) 258 E) 323

P:194

Yaş Problemleri

1. ÜNİTE

FASİKÜL 5

1 MATEMATİK

 Yaşı x olan bir kişinin 2 yıl sonraki yaşı .......

 Yaşı x olan bir kişinin 3 yıl önceki yaşı .......

 İki kişi arasındaki yaş farkı hiç bir zaman değişmez.

ÖRNEK: 4 / ÖSYM

Oya 12 yaşında, Gül x yaşındadır.

Gül 3x + 10 yaşına geldiğinde, Oya kaç yaşında olur?

A) x + 10 B) x + 14 C) x + 24

D) 2x + 10 E) 2x + 22

ÖRNEK: 3

Banu’nun şimdiki yaşı 32’dir.

Banu 3 yıl önce doğsaydı yaşı x, 4 yıl sonra doğsaydı yaşı y

olurdu.

Buna göre, x\\Y kaçtır?

A) 5\\à B) 3\\Ş C) Ç/ö D) 7\\Ş E) 3\\à

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 1

Önder ile Metin’in yaşları sırasıyla 8 ve 6 dır.

a) 3 yıl sonraki yaşları toplamı kaç olur?

b) 5 yıl sonraki yaşları farkı kaç olur?

Çözüm

 Yaşı x olan bir kişi 4 yıl geç doğsaydı, yaşı .......

 Yaşı x olan bir kişi 3 yıl erken doğsaydı, yaşı .......

ÖRNEK: 2

Arif ile Burak’ın yaşları sırasıyla 17 ve 22’dir.

a) Arif 2 yıl önce, Burak 3 yıl sonra doğsaydı yaşları toplamları kaç olurdu?

b) Burak, Arif ile aynı yıl doğsaydı şimdiki yaşları toplamı kaç olurdu?

Çözüm

P:195

Yaş Problemleri

MATEMATİK 2

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 5

Arif ve Berk’in bugünkü yaşları toplamı 41 olduğuna göre, 10 yıl sonraki yaşları toplamı kaçtır?

A) 51 B) 56 C) 61 D) 66 E) 71

ÖRNEK: 6 / 2020 TYT

Bir botanik bahçesine, 2015 yılında her biri 7 yaşında olan bir

grup öğrenci; 2020 yılında ise her biri 10 yaşında olan başka

bir grup öğrenci geziye gitmiştir. Gruplara bahçeyi gezdiren

görevli, bahçedeki aynı tarihi ağaç için iki gruba da “Bu ağacın yaşı hepinizin yaşlarının toplamına eşittir.” demiştir.

Bu iki gruptan, ilk gruptaki öğrenci sayısı ikinci gruptaki

öğrenci sayısından 10 fazla olduğuna göre, 2020 yılında

bu ağaç kaç yaşındadır?

A) 220 B) 230 C) 240 D) 250 E) 260

ÖRNEK: 8

Bugünkü yaşları 5 ve 6 ile orantılı olan iki kardeşin 10 yıl sonraki yaşları 6 ve 7 ile orantılı olacaktır.

Bu iki kardeşten büyük olanın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 66 B) 60 C) 54 D) 48 E) 42

Çözüm

Çözüm

 Yaşları toplamı x olan n kişinin 3 yıl sonraki yaşları toplamı ....... ÖRNEK: 7

Bir annenin yaşı, iki çocuğunun yaşları toplamından 30 yaş

büyüktür.

3 yıl sonra annenin yaşı, çocukların yaşları toplamının 2

katı olacağına göre, anne bugün kaç yaşındadır?

A) 45 B) 47 C) 49 D) 50 E) 51

Çözüm

Çözüm

P:196

Yaş Problemleri

3 MATEMATİK

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

Murat ve annesinin bugünkü yaşları oranı 1\\ß tür.

5 yıl sonra bu oran 3\\ã olacağına göre, Murat ile annesinin bugünkü yaşları toplamı kaçtır?

A) 60 B) 55 C) 50 D) 45 E) 40

Çözüm

 Bir kişi diğerinin yaşına geldiğinde aradan geçen zaman

yaşları farkı kadar ileri zamanlı olur.

 Bir kişi diğerinin yaşında iken aradan geçen zaman yaşları farkı kadar geri zamanlı olur.

 Doğum tarihi küçük olan kişinin yaşı diğerine göre yaşı büyük olur.

ÖRNEK: 10

Bir ailede iki çocuğun yaşları a ile b, baba ve annenin yaşları ise sırasıyla ikişer basamaklı ab ile ba sayılarıdır.

Babanın yaşı annenin yaşından çocukların yaşları toplamı kadar büyük olduğuna göre, annenin yaşı (ba) kaçtır?

A) 65 B) 63 C) 56 D) 54 E) 45

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

Bir annenin yaşı, iki çocuğunun yaşları toplamından 19 fazladır.

Beş yıl önce, bu annenin yaşı iki çocuğunun yaşları toplamının 4 katı olduğuna göre, bugün büyük çocuk en az

kaç yaşındadır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Aslı, Hakan ve Tolga’nın bugünkü yaşları toplamı 72 dir. Aslı, Hakan’ın bugünkü yaşına geldiğinde, Tolga’nın yaşı da Hakan’ın yaşının iki katı olacaktır.

Buna göre, Hakan’ın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 32

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:197

Yaş Problemleri

MATEMATİK 4

FASİKÜL 5

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16

Üniversitede tanışan üç arkadaşın, tanıştıkları zamanki yaş ortalaması 20’dir. Belirli bir süre geçtikten sonra, bu üç arkadaş

birer çocuğuyla birlikte bir araya gelmiş ve bu altı kişinin yaş

ortalamasının yine 20 olduğu görülmüştür.

Bu üç arkadaşın, çocuklarıyla aralarındaki yaş farklarının 28,

30 ve 32 olduğu bilinmektedir.

Buna göre, bu üç arkadaş tanıştıktan kaç yıl sonra bir araya gelmiştir?

A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 21

ÖRNEK: 15

Sena’nın doğum tarihi, Nazan’ın doğum tarihinden daha küçüktür.

Nazan, Sena’nın yaşına geldiğinde Sena’nın yaşı 42 olmaktadır.

Sena ile Nazan’ın şimdiki yaşları toplamı 30 olduğuna göre, Nazan’ın şimdiki yaşı kaçtır?

A) 6 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20

 Bir grubun yaş ortalaması, yaşlarının toplamının kişi sayısına oranı ile bulunur.

 Kişi sayısı değişmezse grubun yaş ortalaması aradan geçen yıl kadar değişir.

ÖRNEK: 14

Arif’in doğum yılı, Mehmet’in doğum yılından 5 fazla, Serdar’ın

doğum yılından ise 3 eksiktir.

Bu üçünün yaşlarının toplamı 62 olduğuna göre, Mehmet’in

yaşı kaçtır?

A) 15 B) 18 C) 20 D) 25 E) 28

Çözüm

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

1977 yılında doğan bir matematikçi, yaşını soran bir arkadaşına, “Bugünkü yaşım doğum yılımın rakamlarının toplamına

eşit.” yanıtını veriyor.

Buna göre, bu konuşma hangi yılda yapılmıştır?

A) 2000 B) 2001 C) 2002

D) 2003 E) 2004

P:198

Yaş Problemleri

5 MATEMATİK

FASİKÜL 5

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

Bir yabancı dil kursunda A, B ve C sınıflarındaki öğrencilerin

yaş ortalaması sırasıyla 20, 26 ve 29’dur. A ile B sınıflarındaki öğrencilerin birlikte yaş ortalaması 23, B ile C sınıflarındaki öğrencilerin birlikte yaş ortalaması ise 28’dir.

Buna göre, bu üç sınıftaki öğrencilerin tümünün yaş ortalaması kaçtır?

A) 25,5 B) 26 C) 26,5 D) 27 E) 27,5

ÖRNEK: 19

Bir babanın bugünkü yaşı kızının yaşının 3 katı, oğlunun yaşının ise 2 katıdır. Oğlu, babasının yaşına geldiğinde babanın

yaşı 63 olacaktır.

Buna göre, babanın şimdiki yaşı kaçtır?

A) 34 B) 36 C) 38 D) 42 E) 48

ÖRNEK: 18

Bir ailenin bütün bireylerinin bugünkü yaşları toplamı 180’dir.

Bu ailenin dört yıl önceki yaş ortalaması 26 dır.

Dört yıl içinde cı ailenin birey sayısı değişmediğine göre,

bu ailede kaç birey vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

ÖRNEK: 20

Hakan, Tuna ve Cem isimli üç kişiden yaşı en büyük olan Hakan, yaşı en küçük olan ise Cem’dir. Hakan ve Tuna’nın yaş

farkı ile Tuna ve Cem’in yaş farkı birbirine eşittir.

Bu üç kişinin yaşlarının toplamı 30 olduğuma göre, Tuna’nın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15

Çözüm Çözüm

P:199

Yaş Problemleri

MATEMATİK 6

FASİKÜL 5

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 21

Ekin a yılında ,Mert b yılında doğmuştur.

Bir x yılında, Ekin’in yaşı Mert’in yaşının 5 katı olduğuna

göre, x in a ve b cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3.b + a

2 B) a – 2 . b

5 C) 5 . b – a

4

D) a + b

3 E) b – 4 . a

2

ÖRNEK: 23

Mert ile Nuray arasında aşağıdaki konuşma geçiyor.

Mert: “Ben senin yaşındayken ikimizin yaşlarının toplamı 20

idi”

Nuray: “Ben senin yaşına geldiğimde ikimizin yaşlarının toplamı 60 olacaktır.”

Buna göre, Nuray’ın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 7 B) 10 C) 15 D) 20 E) 22

ÖRNEK: 22

Arif’in yaşı Mehmet’in yaşının 2 katı, Buse’nin yaşının 5 katıdır.

Buna göre, Mehmet’in yaşının Buse’nin yaşına oranı kaçtır?

A) 1\\á B) 2\\á C) 3\\á D) 4\\ß E) 5

2

ÖRNEK: 24

Eda, Arif’ten 3 yaş Buket’ten ise 5 yaş büyüktür. Buket, Eda’nın

yaşına geldiğinde, Eda’nın yaşı 23 olacaktır.

Buna göre, Arif’in şimdiki yaşı kaçtır?

A) 13 B) 15 C) 17 D) 19 E) 23

Çözüm Çözüm

P:200

Yaş Problemleri

7 MATEMATİK

FASİKÜL 5

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 25

Yaş ortalaması 22 olan bir ailenin 3 yıl sonraki yaşları toplamı

125 tir.

Buna göre, bu ailedeki birey sayısı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

ÖRNEK: 27

Bir çocuk 15, babası 40 yaşındadır.

Kaç yıl sonra babasının yaşı, çocuğunun yaşının 2 katı

olur?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 22 E) 25

ÖRNEK: 26

Buket a yıl önce x yaşındaydı. Engin ise a yıl sonra x yaşında

olacaktır.

Buna göre, Buket ile Engin’in şimdiki yaşlarının toplamı

kaçtır?

A) x + 2a B) 2x – 2a C) 2. x

D) 2x – 3 E) 2a

ÖRNEK: 28

Akın ile Cem’in yaşlarının oranı 2\\ß, Cem ile Deniz’in yaşlarının oranı 4\\á tir.

Buna göre, Akın ile Deniz’in yaşlarının oranı kaçtır?

A) 2\\ß B) Æ/õ C) 2\\á D) 1\\Ş E) 5\\Ş

Çözüm Çözüm

P:201

Yaş Problemleri

MATEMATİK 8

FASİKÜL 5

Çözüm

ÖRNEK: 29 / 2021 TYT

Faruk, 2020 yılında ziyaret ettiği bir müzede gördüğü bir vazoya ait bilgileri okurken vazonun bulunduğu yıl ile kendi doğduğu yılın aynı olduğunu ve vazonun, bulunduğunda 300 yaşında olduğunu öğrenmiştir.

Ayrıca bu ziyareti sırasında kendi yaşının 39 katının vazonun

yapıldığı yıla eşit olduğunu hesaplamıştır.

Buna göre, 2020 yılında Faruk kaç yaşındadır?

A) 41 B) 42 C) 43 D) 44 E) 45

ÖRNEK: 31

Anıl ile Can’ın farklı yıllardaki yaşları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

3 yıl önce 2 yıl sonra

Anıl a b

Can b d

Buna göre,

I. b – a = 5

II. d – a = 10

III. a – d = 5

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 30

Aslı’nın 3 yıl önceki yaşı, Mert’in 2 yıl sonraki yaşına eşittir.

Mert, Aslı’nın yaşına geldiğinde ikisininde yaşlarının toplamı

45 olacaktır.

Buna göre, Mert’in şimdiki yaşı kaçtır?

A) 15 B) 18 C) 20 D) 23 E) 28

Çözüm

Çözüm

P:202

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 5

1.

Buna göre, Serdar’ın bugün yaşı kaçtır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

Şimdi ikimizin

yaşları toplamı

26 dır.

Ben doğduğumda

sen 6 yaşındaydın.

Erdi Serdar

3. Üç arkadaşın yaşları “ ” sembolünün içine, bağlı oldukları dairelerin içine ise iki arkadaşın yaşlarının ortalaması yazılmıştır.

Buna göre, x – y + z kaçtır?

A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42

40

x y

39 z

37

4. Bir annenin bugünkü yaşı iki çocuğunun yaşlarının farkının 5 katıdır.

10 yıl sonra annenin yaşı çocuklarının yaşlarının farkının

6 katı olacaktır.

Buna göre, annenin bugünkü yaşı kaçtır?

A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65

2. Bir baba ve üç çocuğunun yaşları ile alakalı,

• Üç çocukta üçer yıl arayla doğmuştur.

• Üç çocuğunun bugünkü yaşlarının toplamı, babalarının bugünkü yaşına eşittir.

• Bu çocukların yaşlarının ortalaması 15 tir.

Buna göre babasının bugünkü yaşı kaçtır?

A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60

P:203

MATEMATİK 10

Öğreten Test FASİKÜL 5

1-C 2-B 3-D 4-B 5-A 6-D 7-E 8-E 9-E 10-C

8. Arda ile Tuna’nın yaşlarının oranı 1\\ß tür. 8 yıl sonra yaşlarının oranı Ã/ñ olacaktır.

Buna göre, Arda ile Tuna’nın bugünkü yaşlarının toplamı kaçtır?

A) 32 B) 38 C) 42 D) 45 E) 48

6. Engin ile Nazife’nin yaşlarının oranı 2\\ß ‘tür.

9 yıl sonra Engin’in yaşı Nazife’nin şimdiki yaşına eşit

olacağına göre, Engin ile Nazife’nin şimdiki yaşlarının toplamı kaçtır?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

10. Metin, Önder ve Nazife’nin şimdiki yaşları sırasıyla 2, 3

ve 4 ile orantılıdır. Metin, Nazife’nin yaşına geldiğinde

Önder’in yaşı 50 olmaktadır.

Buna göre, Önder’in yaşı Metin’in yaşından kaç fazladır?

A) 5 B) 8 C) 10 D) 15 E) 20

9. Beş arkadaşın yaşları ile alakalı aşağıdakiler bilinmektedir.

` Akif, Can’dan 2 yaş büyük

` Berk, Deniz’den 1 yaş büyük

` Engin, Akif’ten 1 yaş büyük

` Deniz, Can’dan 2 yaş küçüktür.

Buna göre, bu beş kişiden yaşı en büyük olan kimdir?

A) Akif B) Berk C) Can

D) Deniz E) Engin

7. Bir grubun 3 yıl sonraki yaş ortalaması 22’dir.

Gruptaki birey sayısı değişmediğine göre, bu grubun

2 yıl önceki yaş ortalaması kaçtır?

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17

5. Aslı’nın 3 yıl önceki yaşı, Tarık’ın 5 yıl sonraki yaşına eşittir.

Aslı ve Tarık’ın yaşlarının toplamı 28 olduğuna göre,

Tarık’ın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20

P:204

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 5

1. Mert, Demir ve Kadir’in arasında aşağıdaki gibi konuşma geçiyor.

Mert : Demir, Kadir’in yaşına geldiğinde benim yaşım

Demir’in şimdiki yaşının iki katı olmaktadır.

Demir : Üçümüzünde bugünkü yaşlarının toplamı 60 tır.

Buna göre, Demir’in bugünkü yaşı kaçtır?

A) 15 B) 18 C) 20 D) 25 E) 30

2. Erdi’nin 2020 yılında yaptığı bir konuşma şöyledir: “Eğer

5 yıl önce doğsaydım 25 yaşında olacaktım.”

Buna göre, Erdi 3 yıl sonra doğmuş olsaydı hangi yılda doğmuş olurdu?

A) 1992 B) 1995 C) 1997

D) 2000 E) 2003

3. Canan ile Kenan yaşları sırasıyla 3 ve 5 ile orantılıdır. Canan, Kenan’ın yaşına geldiğinde ikisininde yaşlarının toplamı 36 olmaktadır.

Buna göre Kenan’ın bugünkü yaşı kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 21

4. Aşağıdaki tabloda Burak ile Can’ın hangi yılda kaç yaşında olduğu gösterilmiştir.

Yıl Burak Can

2013 a a + 5

K 2a 3a – 2

Buna göre, K kaçtır?

A) 2018 B) 2019 C) 2020

D) 2021 E) 2022

1-A 2-E 3-B 4-C 5-A 6-C

6. Babanın yaşı iki basamaklı ab sayısı, annenin yaşı iki basamaklı ba sayıdır. İki çocuğun yaşları ise a ve b’dir.

Buna göre, anne ile babanın yaşları toplamı iki çocuğunun yaşlarının toplamının kaç katıdır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

5. Aşağıda 2020 yılında Ayşe, Burak ve Deniz’in yaşları gösterilmiştir.

Ayşe Burak Deniz

2020 A 2A – 8 A + 4

Ayşe Burak ve Deniz’in yaşları arasındaki fark 2’dir.

Bu 3 kişiden en küçüğü Ayşe olduğuna göre Deniz’in

doğum tarihi kaçtır?

A) 2006 B) 2007 C) 2008

D) 2009 E) 2010

P:205

MATEMATİK 12

Sınav Tadında FASİKÜL 5

1. Aşağıdaki grafikte Ali, Berk, Can, Demir ve Emir’in yaşları gösterilmiştir.

Buna göre bu beş kişinin yaşlarının aritmetik ortalaması kaçtır?

A) 20 B) 22 C) 24 D) 25 E) 26

15

20

30

Yaş

Ali Berk Can Demir Emir Kişiler

2. Mehmet m, Nevzat n ve Tuna t yaşındadır.

m + n > n + t > m + t olduğuna göre,

I. Mehmet’in yaşı en büyüktür.

II. Tuna’nın yaşı en küçüktür.

III. Nevzat’ın yaşı Tuna’nın yaşının iki katıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur ?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

3. Akın 3 yıl önce doğmuş olsaydı, şimdiki yaşı Mert’in şimdiki yaşının 2 katı, Mert 2 yıl sonra doğsaydı, Mert’in şimdiki yaşı Akın’ın şimdiki yaşından 6 eksik olacaktı.

Buna göre, Akın’ın şimdiki yaşı kaçtır?

A) 11 B) 13 C) 14 D) 16 E) 17

4. Akif, abisine kaç yaşında olduğunu sorar ve abisi “benim yaşım iki basamaklı bir asal sayıdır. 54 yıl sonra yine iki basamaklı bir asal sayı olacaktır” demiştir.

Buna göre, Akif’in abisinin şimdiki yaşı kaç olabilir?

A) 11 B) 17 C) 23 D) 27 E) 31

5. Sude, Tuna ve Zeki’nin bugünkü yaşları sırasıyla 3, 4 ve

6 ile ters orantılıdır. Bu üçünün bugünkü yaşlarının toplamı 27’dir.

Buna göre Tuna’nın yaşı kaçtır?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18

1-B 2-B 3-A 4-B 5-B 6-B 7-C

6. 19. Yüzyılda doğan bir kişi, doğum yılının son iki basamağı kadar yıl yaşamıştır.

Buna göre, bu kişinin ölüm tarihi en fazla kaçtır?

A) 1995 B) 1998 C) 1999

D) 2000 E) 2001

7. Aşağıdaki tabloda bir okulda okuyan öğrencilerin sayısı ile bu öğrencilerin yaşları verilmiştir.

Yaş Öğrenci Sayısı

16 6

17 15

18 20

Bu okuldan 26 tane öğrenci ayrılıyor.

Ayrılan öğrencilerin yaş ortalaması 17 olduğuna göre, bu okulda kalan öğrecilerin kaç tanesi 18 yaşındadır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18

P:206

13 MATEMATİK

FASİKÜL 5

 Birim zamanda yapılan işe işçinin kapasitesi denir.

Â İşçi problemlerinde birim zamanda yapılan iş miktarına göre denklem kurulup çözüm yapılır.

Â İşçinin hızı ile işi bitirme süresi ters orantılıdır.

 Yapılan iş miktarı zamanla doğru orantılıdır.

ÖRNEK: 2

Göker bir işi 16 saatte bitirebilmektedir.

Kapasitesi Göker’in kapasitesinin 4 katı olan Kaan aynı işi

kaç saatte bitirebilir?

Çözüm

ÖRNEK: 1

Hakan, 5 dakikada 4 soru çözebiliyorsa 24 soruyu kaç dakikada çözer?

Çözüm

 Bir işi I. işçi x saatte yapabiliyorsa 1 saatte 1\\X ini yapar.

 Aynı işi II. işçi y saatte yapabiliyorsa 1 saatte 1\\Y sini yapar.

 Bu işi iki kişi beraber t saatte yapıyorsa 1 saatte 1\\T sini yaparlar.

1\\X + 1\\Y = 1\\T veya

t.(1\\X + 1\\Y) = 1 veya

t\\X + t\\Y = 1

denklemi kurularak işçi problemleri çözülebilir.

ÖRNEK: 3

Bir işi birinci işçi 20 günde, ikinci işçi 30 günde bitirebiliyor.

İkisi beraber aynı işi kaç günde bitirebilir?

ÖRNEK: 4

Bir işi birinci işçi 12 günde, ikinci işçi 18 günde, üçüncü işçi

36 günde bitirebiliyor.

Buna göre, üçü beraber aynı işi kaç günde bitirebilir?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 5

Kerim’in kapasitesi Tarkan’ın kapasitesinin 3 katıdır.

Bir işi ikisi beraber 18 günde yapabildiklerine göre, aynı

işi tek başına Kerim kaç günde yapabilir?

Çözüm

İşçi Problemleri

P:207

MATEMATİK 14

FASİKÜL 5 İşçi Problemleri

ÖRNEK: 7

Bir işi eşit kapasitede üç işçi birer saat arayla işe başlayarak

15 saatte bitirebiliyor.

Buna göre, işçilerden biri aynı işi tek başına kaç saatte bitirebilir?

ÖRNEK: 8

Eşit kapasitede 5 işçi bir işi 3 er saat arayla işe başlayarak bitiriyorlar.

İşçilerden en az çalışan 9 saat çalıştığına göre, aynı işi 5

işçi hep beraber aynı anda başlayarak yapsalardı iş kaç

saatte biterdi?

ÖRNEK: 6

Kapasiteleri eşit üç işçi bir işi 14 günde bitirebilmektedir.

İşçilerden birinin kapasitesi yarıya düşürülüp birinin kapasitesi iki katına çıkarılırsa üçü beraber aynı işi kaç günde bitirebilir?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 9

Bir işi, Can 150 dakikada, Sami 3,5 saatte bitirebiliyor. Bu işte ikisi beraber 1 saat çalıştıktan sonra Can işi bırakıyor.

Kalan işi Sami kaç dakikada bitirir?

ÖRNEK: 10

Bir işi; Gizem 18 saatte, Filiz 24 saatte bitiriyor. Gizem tek

başına işe başlıyor. Belli bir süre Filiz, Gizem’e yardıma geliyor.

İş toplam 12 saat sürdüğüne göre, Gizem işe başladıktan

kaç saat sonra Filiz yardıma gelmiştir?

ÖRNEK: 11

Arda bir işi tek başına a saatte, Salih ise aynı işi tek başına b

saatte bitirebilmektedir. İkisi birlikte aynı işi 20 saatte bitirebilmektedir.

a < b olduğuna göre, a aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 39 B) 40 C) 41 D) 43 E) 44

Çözüm

P:208

15 MATEMATİK

FASİKÜL 5 İşçi Problemleri

Çözüm

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Bir işi 5 kadın işçi 20 günde, 5 erkek işçi ise 30 günde bitiriyor.

Buna göre, 2 kadın ve 2 erkek işçi aynı işi birlikte kaç günde bitirir?

A) 50 B) 30 C) 45 D) 40 E) 20

Çözüm

ÖRNEK: 13

Halı dokuma işi yapan Zelal’in kapasitesi Semra’nın kapasitesinin 3 katıdır. İkisi birlikte verilen bir dokuma işini 72 saatte yapabilmektedir.

Zelal Semra

Aynı işte Zelal kapasitesini 2 katına, Semra 6 katına çıkarırsa verilen dokuma işini kaç saatte bitirebilirler?

A) 24 B) 18 C) 30 D) 36 E) 48

ÖRNEK: 14

Bir marangoz atölyesinde ustalar, kalfalar ve çıraklar bulunmaktadır. Aldıkları bir işte bir şirkete masa ve sandalyeler yapacaklardır.

Bu işi;

` 2 usta 6 günde,

` 3 kalfa 8 günde,

` 6 çırak 10 günde yapabilmektedir.

Buna göre, aynı işi 3 usta, 4 kalfa ve 5 çırak beraber kaç

günde bitirebilir?

A) 1 B) 3\\Ş C) 2 D) 5\\Ş E) 3

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

Aşkın Büşra

Ceren

Aynı yerde çalışan Aşkın, Büşra ve Ceren bir işi;

` Aşkın ile Büşra 144 dakikada,

` Aşkın ile Ceren 3 saatte,

` Büşra ile Ceren 4 saatte bitirebiliyorlar.

Buna göre, aynı işi Aşkın tek başına kaç saatte bitirebilir?

A) 3 B) 6 C) 8 D) 12 E) 4

P:209

MATEMATİK 16

FASİKÜL 5 İşçi Problemleri

Çözüm

ÖRNEK: 16

Erkan ve Serkan bir tarlada beraber çalışmaktadırlar. Erkan

tarladaki bitkileri sulamakta ve bu işi 9 saatte bitirebilmektedir. Serkan ise tarlayı sürmekle görevli ve bu işi 20 saatte bitirebilmektedir. Sabah erkenden ikisi de kendi işlerine başlıyor. İşini erken bitiren diğerine gelip yardım ediyor.

İki işte toplam 15 saatte bittiğine göre, Erkan tarlayı sürme işini tek başına kaç saatte bitirir?

A) 18 B) 20 C) 21 D) 24 E) 27

Çözüm

ÖRNEK: 17

Selim

Ayhan

A işi B işi

Selim, bir A işini 15 günde, Ayhan bir B işini 27 günde tek başına bitirebilmektedir.

İkisi birlikte A ve B işlerini toplam 19 günde bitirebildiklerine göre, Selim ile Ayhan A işini birlikte kaç günde bitirebilirler?

A) 12 B) 9 C) 8 D) 10 E) 6

ÖRNEK: 19

Aslı Emrah

Bir fabrikanın hediye paketleme bölümünde çalışan Emrah

ve Aslı hediyeleri önce paketleyip sonra her biri 12 adet hediye paketi alabilen kolilere diziyorlar.

` Bir hediyeyi; Emrah 3, Aslı 4,5 dakikada paketliyor.

` Bir koliyi Emrah 2 dakikada, Aslı 180 saniyede dolduruyor.

Buna göre, Emrah’ın 90 kolilik hediyeleri paketleyip kolilere dizdiği sürede Aslı kaç kolilik hediye paketleyip kolilere dizer?

A) 60 B) 80 C) 45 D) 72 E) 84

ÖRNEK: 18

Sulama Dikme Kazma

Bir ağaç dikme işinde iş toplam 24 günde bitiyor.

İşçi sayısı %20 azaltılır, günlük çalışma süresi %60 artırılır ve iş miktarı 3 kat artırılırsa iş kaç günde biter?

A) 72 B) 75 C) 64 D) 63 E) 56

Çözüm

Çözüm

P:210

17 MATEMATİK

FASİKÜL 5 İşçi Problemleri

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

Bir yumurta üretim çiftliğinde, Ayhan ve Burcu yumurtaları kolilere dizme ve bu kolileri paketleme işlerini yapmaktadır.

• Ayhan dakikada 3, Burcu ise dakikada 4 koli yumurta

dizmektedir.

• Ayhan dakikada 6, Burcu ise dakikada 5 koli paketlemektedir.

Ayhan bir miktar koliye yumurta dizip bu kolileri paketlemiştir. Burcu ise bu süre boyunca 60 koli yumurta dizip bu kolileri paketlemiştir.

Buna göre, Ayhan kaç koli yumurta dizmiştir?

A) 48 B) 50 C) 54 D) 60 E) 66

ÖRNEK: 20

Eşit kapasiteli üç işçi birlikte bir işe başlıyorlar.

Birinci işçi için %20’si yapıldıktan sonra, ikinci işçi ise kalan

işin yarısı yapıldıktan sonra işten ayrılıyor. Üçüncü işçi kalan

işi tek başına bitiriyor.

İşin tamamı 40 günde bittiğine göre, bu işçilerle eşit kapasitede 10 işçi aynı işi kaç günde bitirebilirler?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 18

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

Bir çiçekçide çalışan Aslı ve Banu’nun bir gül ve bir papatya

demetini hazırlama süreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Aslı’nın hazırlama süresi

Banu’nun hazırlama süresi

Gül demeti 2 dakika 3 dakika

Papatya demeti 3 dakika 4 dakika

Bu çiçekçi, 40 gül ve 55 papatya demetinden oluşan bir siparişi aldıktan sonra; Aslı gül, Banu ise papatya demetlerini

hazırlamaya başlıyor. Siparişteki sayıya ilk ulaşan kişi, vakit

kaybetmeden arkadaşının diğer demetleri hazırlamasına yardım ediyor.

Buna göre, çiçekçide tüm siparişin hazırlanması kaç dakika sürer?

A) 100 B) 120 C) 140 D) 160 E) 180

P:211

MATEMATİK 18

FASİKÜL 5 İşçi Problemleri

ÖRNEK: 25

Bir fabrikada eşit kapasitede 3x tane işçi x tane ürünün üretimini 4t saatte yapıyorlar. Bu işçilerin her birinden % 20 daha fazla kapasitede eşit kapasiteli mn tane işçi 9n tane ürünün üretimini 3t saatte yapıyorlar.

Buna göre, m kaçtır?

A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 90

ÖRNEK: 24

Aynı fabrikada çalışan Aydın ve Umut, koli taşımakla görevlidir.

• Aydın günde 160 koli, Umut ise günde 180 koli taşımaktadır.

• Maaşlarına yapılan bir ara zamdan dolayı Aydın kapasitesini % 25, Umut ise % 20 artırıyor.

• Bu ikisine 3120 koliyi taşımaları için veriliyor ve pazartesi günü saat 17.00’de işe başlıyorlar.

Buna göre,

I. İş toplam 7,5 gün sürmüştür.

II. İş en erken salı günü içinde bitmiştir.

III. Umut, Aydın’dan 120 koli fazla taşımıştır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 23

Mazhar, Fuat ve Özkan aynı iş yerinde çalışmaktadır.

• Mazhar’ın kapasitesi Fuat’ın iki katı, Fuat’ın kapasitesi

ise Özkan’ın üç katıdır.

• İşyerlerinde kendilerine verilen bir işte Mazhar, Fuat ve

Özkan sırasıyla ayrı ayrı 4, 5 ve 6 saat çalışırlarsa iş bitmektedir.

• Bu işe önce Özkan tek başına başlayıp 3 saat çalışıyor.

Daha sonra Fuat geliyor ve ikisi beraber 3 saat daha çalışıyorlar. Bundan sonra da mazhar yanlarına geliyor ve

üçü beraber işi bitiriyorlar.

Buna göre, iş toplam kaç saatte bitmiştir?

A) 7 B) 7,5 C) 8 D) 8,5 E) 9

Çözüm Çözüm

Çözüm

P:212

19 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 5

1. Bir işi 4 erkek işçi 10 saatte, 7 kadın işçi 16 saatte bitirebiliyor.

Aynı işi 5 erkek işçi ve 8 kadın işçi kaç saatte bitirebilir?

A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10

2. Bir çift ayakkabıyı; 3 usta 4 günde, 4 çırak 6 günde yapabilmektedir.

Bir usta, bir çırak, bir çift ayakkabıyı kaç günde yapabilir?

A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

4. Bir iş yerinde bulunan renkli yazıcı saniyede 2 sayfa, siyah-beyaz yazıcı ise saniyede 3 sayfa yazıyor.

Bu yazıcılarda aynı anda belge yazdırmaya başlayan Ahmet, renkli yazıcının ilk 50 sayfa yazdığı anda siyah - beyaz yazıcının yazması gereken 60 sayfa daha olduğunu

görüyor.

Yazma işlemini aynı anda tamamlayan bu yazıcılar

toplam kaç sayfa yazmıştır?

A) 175 B) 200 C) 225 D) 240 E) 250

ÖSYM

3. Sinan Usta, 15 saatte 6 m2 duvar ördüğüne göre, 20

saatte kaç m2 duvar örer?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

5.

Bir işin yarısını Sinan 14 günde, üçte ikisini Fatih 14 günde, dörtte birini Münir 21 günde yapabiliyor.

Aynı işi üçü birlikte kaç günde yapabilirler?

A) 10,5 B) 7 C) 8,5 D) 7,5 E) 14

Sinan Fatih Münir

P:213

MATEMATİK 20

Öğreten Test FASİKÜL 5

6. Ahmet ve Barış bir işi birlikte 6 saatte bitiriyor. Barış aynı işi tek başına Ahmet’in tek başına bitirebileceğinden

5 saat erken bitiriyor.

Buna göre, Barış bu işi tek başına kaç saatte bitirir?

A) 10 B) 13 C) 16 D) 18 E) 20

ÖSYM

7.

Nermin, elindeki kitabın 1. gün 1\\á’ inden 4 sayfa fazlasını, 2. gün kalanının 3\\ä’ inden 5 sayfa fazlasını, 3. gün

kalanının yarısının 40 sayfa fazlasını okuyor. Geriye okumadığı 20 sayfa kalıyor.

Buna göre, Nermin’in okuduğu kitap kaç sayfadır?

A) 240 B) 245 C) 250 D) 255 E) 260

8. Ahmet bir işi 12 günde yapabiliyor.

Kapasitesi Ahmet’in kapasitesinin yarısı olan Hüsnü

aynı işi kaç günde yapabilir?

A) 15 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24

9. Bir şirkette, incelenmek üzere 144 adet dosya tüm çalışanlar arasında eşit olarak paylaştırılmıştır. Bahadır, payına düşen sayıda dosyayı inceledikten sonra izne ayrılmış, 4 çalışan ise işten ayrıldığı için hiç dosya incelememiştir.

İzinde olmayan çalışanlar, işten ayrılan bu kişilerin dosyalarını da eşit olarak paylaşmış ve bu dosyalar ile başlangıçta kendi paylarına düşen dosyaları incelemiştir.

Bahadır bir iş arkadaşının incelediği dosya sayısının

yarısı kadarını incelediğine göre, Bahadır’ın incelediği dosya sayısı kaçtır?

A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 36

ÖSYM

1-B 2-C 3-D 4-C 5-A 6-A 7-D 8-E 9-B

P:214

21 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 5

1. Bir ayakkabı ustası 4 günde 3 çift ayakkabı, kalfası 5 günde 2 çift ayakkabı, çırağı ise 10 günde 3 çift ayakkabı yapabilmektedir. Bu usta sipariş aldığı 87 çift ayakkabıyı

kalfası ve çırağıyla beraber belli bir sürede bitiriyor.

Buna göre,

I. Sipariş toplam 60 günde bitmiştir.

II. Usta 51 çift ayakkabı yapmıştır.

III. Kalfa, çıraktan 6 çift ayakkabı fazla yapmıştır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Ayla ile İsmail bir tarlanın genel peyzaj ve bakım işini alıyorlar.

• Bu işi tek başına Ayla 24 günde İsmail ise tek başına 16 günde bitirebilmektedir.

• İkisi beraber bu işte 3 gün çalıştıktan sonra İsmail

malzeme almak için alışverişe çıkıyor ve 1 gün işe

gelmiyor.

• Bu arada ayla tek başına çalışıyor. İkisi beraber iki

gün daha çalıştıktan sonra ayla hastalanıyor ve iki

gün işe gelmiyor.

• Bu arada İsmail tek başına çalışıyor. Daha sonra ayla da geliyor ve ikisi beraber işi bitiriyorlar.

Buna göre, işin bitmesi kaç gün sürmüştür?

A) 11 B) 12 C) 16 D) 15 E) 13

3.

Aynı inşaatta çalışan iki kişiden Mesut malzeme taşıma

işini Bilal sıva işini yapmaktadır. İkisinin de işlerini bitirme süreleri eşittir. İşlerine başlamadan Mesut kapasitesini %25 artırıyor, Bilal ise %20 azaltıyor.

Buna göre, ikisinin işlerini bitirdiği toplam sürede nasıl bir değişiklik olur?

A) % 5 azalır B) % 2,5 azalır

C) % 5 artar D) % 2,5 artar

E) % 10 artar

Bilal Mesut

2.

Çiçekçilik yapan Reha çiçeklerin önce saplarını keserek

eşit boyda olmalarını sağlıyor. Daha sonra 8’erli demetler halinde birbirine bağlıyor. En son olarakta jelatinle

paketliyor. Her bir çiçeğin sap kesimi 10 saniye, her bir

demet yapımı 1 dakika ve her bir demeti jelatinle paketleme işi de 2 dakika sürüyor.

Buna göre, Reha 1200 tane çiçeği ne kadar sürede

bu işlemlerden geçirerek jelatinli paketler halinde satılacak hale getirir?

A) 10,5 saat B) 10 saat 40 dakika

C) 10 saat 50 dakika D) 11 saat

E) 11 saat 10 dakika

P:215

MATEMATİK 22

Öğreten Test FASİKÜL 5

5.

Halı dokunan bir iş yerinde kadın işçilerin kapasiteleri

kendi aralarında, erkek işçilerin de kapasiteleri kendi aralarında eşitir.

• 4 kadın işçi günde 12 saat çalışarak 20 halıyı 40 günde dokuyabiliyor.

• 8 erkek işçi ise günde 6 saat çalışarak 24 halı 24 günde dokuyabiliyor.

Buna göre, 60 kadın ve 60 erkek işçi günde 8 saat

çalışarak 300 halıyı kaç günde dokuyabilirler?

A) 12 B) 20 C) 24 D) 15 E) 18

7.

İlhan, elindeki kitabın 1. gün altıda birinden 6 sayfa fazlasını, 2. gün üçte birinden 2 sayfa fazlasını, 3. gün kalan sayfaların yarısını okuyor. Dördüncü günde 50 sayfa okuyarak kitabı bitiriyor.

Buna göre, İlhan bu kitabı günde 12 sayfa okuyarak

kaç günde bitirebilir?

A) 24 B) 16 C) 15 D) 12 E) 18

6. Bir fabrikada bütün işçiler eşit kapasite ile çalışmaktadır.

a, b, c ve t pozitif tam sayılardır. a tane işçi günde b saat çalışarak b\\à adet ürünü t günde üretiyorlar.

Buna göre, 2t tane işçi günde c\\ß saat çalışarak c adet

ürünü kaç günde üretirler?

A) 8a B) 4a C) a D) 9a E) 6a

8.

Bir şirket, mobilyaları için bir marangoz şirketi ile anlaşıyor. Bu marangoz şirketinde bu işi,

• 6 usta 10 günde

• 10 kalfa 12 günde

• 8 çırak 15 günde

yapabilmektedir.

Buna göre aynı işi 3 usta, 2 kalfa ve 4 çırak birlikte

kaç günde bitirebilirler?

A) 15 B) 20 C) 12 D) 10 E) 6

1-C 2-C 3-D 4-A 5-B 6-E 7-E 8-D

P:216

23 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 5

1. Mert ve Sarp bir bahçede beraber çalışmaktadır. Mert,

bahçedeki çiçek ve ağaçları sulamakla görevli ve bu işi

200 dakikada bitirebilmektedir. Sarp ise bahçedeki yaprakları toplamakla görevli ve bu işi 300 dakikada yapabilmektedir. Sabah erkenden ikisi de kendi işlerine başlıyor.

İşini erken bitiren diğerine gelip yardım ediyor ve 4

saatte bütün iş bittiğine göre, Mert yaprakları toplama işini tek başına kaç dakikada bitirir?

A) 240 B) 210 C) 200

D) 150 E) 180

2.

Bir havuz 3 özdeş musluk ile 20 saatte doldurulabiliyor.

Musluklardan birinin kapasitesi iki katına çıkarılıp diğer

iki musluktan bir tanesinin kapasitesi de yarıya indiriliyor. Üçüncü musluğun kapasitesi ise %50 artırılıyor.

Buna göre, havuz boşken üç musluk aynı anda açılırsa havuz kaç saatte dolar?

A) 8 B) 15 C) 12 D) 10 E) 16

3. Halı dokuma işi yapan Müzeyyen’in kapasitesi Birgül’ün

kapasitesinin 3 katıdır.

İkisi birlikte verilen bir dokuma işini 18 saatte yapabilmektedir.

Aynı dokuma işini kapasitesi Müzeyyen’in kapasitesinin 4\\ß katı olan bir işçi ile kapasitesi Birgül’ün

kapasitesinin 2 katı olan bir işçi kaç saatte yapabilir?

A) 12 B) 9 C) 10 D) 8 E) 15

4.

Aynı iş yerinde çalışan Melih, Hasan ve Cevdet bir iş için;

• Melih ile Hasan işin yarısını 20 saatte

• Hasan ile Cevdet işin üçte birini 40 saatte

• Cevdet ile Melih ise işin dörtte üçünü 60 saatte

bitirebiliyorlar.

Buna göre, aynı işi Hasan tek başına kaç saatte bitirebilir?

A) 96 B) 108 C) 48 D) 72 E) 24

1-C 2-B 3-A 4-A 5-C

5. Fahri 100 litrelik bir havuzu elindeki 4 litrelik bir kovayla

doldurmak istiyor. Kardeşi Erhan’da abisinin doldurduğu havuzdan elindeki bir litrelik bir kova ile su alarak bir

kum yığınına boşaltıyor.

• Fahri 1 dakikada 1 kova su havuza boşaltıyor.

• Kardeşi ise 1,5 dakikada bir kova su kum yığınına

boşaltıyor.

• Havuz boşken Fahri’nin bir kova su havuza boşaltmasıyla kardeşi de kum yığınına su taşımaya başlıyor.

Buna göre, Fahri’nin kovaya ilk su doldurduğu andan itibaren kaç dakika sonra havuz dolar?

A) 24 B) 27 C) 30 D) 33 E) 36

P:217

MATEMATİK 24

Sınav Tadında FASİKÜL 5

1.

Bir işçi makineyle 5 günde yapabildiği bir işi, elle 84 saatte yapabilmektedir.

Bu işi ilk olarak makineyle yapmaya başlayan işçi 40

saat çalıştıktan sonra makine arıza yapıyor ve kalan işi

elle bitiriyor.

Buna göre, bu iş ne kadar zamanda bitmiştir?

A) 3,5 gün B) 4 gün C) 4,5 gün

D) 4 gün 6 saat E) 3 gün 6 saat

2. Bir tiyatronun tabanının parkelerini döşeme işini X şirketi 18 günde bitirirken, W şirketi ise 24 günde bitirmektedir. Bu işin bir an önce bitmesini isteyen tiyatro sahibi X ve W şirketlerini birlikte çalıştırıyor. İki şirket beraber çalışırken X şirketi 6 gün W şirketi 10 gün dinlendiriliyor.

İşin yapılması sürecinde, iki şirket aynı anda dinlendirilmediğine göre bu iş toplam kaç günde biter?

A) 19 B) 18 C) 17 D) 16 E) 15

4.

Bir işi tek başlarına sırasıyla Ayhan, Bayhan ve Kayhan

16, 24 ve 36 saatte bitirebilmektedir.

Bu işte Ayhan 2 saat, Bayhan 3 saat, Kayhan 9 saat

çalışırsa işin kaçta kaçı biter?

A) 1\\ß B) 1\\à C) 2\\ß D) 3\\à E) 1\\Ş

5.

Eşit kapasitede 5 işçi bir işi yapmaya başlayıp her gün

bir işçi işi bırakıyor. En sona kalan işçi işin tamamını bitiriyor.

Bu iş toplam 20 günde bittiğine göre bu işçilerle aş

kapasitede 10 işçi aynı işi kaç günde bitirir?

A) 6 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

3. Şenol ile Birol bir temizlik şirketinde beraber çalışmaktadır. 60 m2 lik bir alanın temizliğini Şenol, Birol’dan 12

dakika önce bitirebilmektedir.

200 m2 lik bir alanı ikisi birlikte 15 dakikada bitirebildiklerine göre, Birol 80 m2 lik bir alanı kaç dakikada

temizler?

A) 20 B) 24 C) 25 D) 30 E) 18

6. Bir işçi makineyle 4 saatte yapılabilen bir işi elle 6 saatte yapabilmektedir. Bu işi ilk olarak makineyle yapmaya

başlayan işçi, 140 dakika çalıştıktan sonra makine arıza

yapıyor ve kalan işi elle bitiriyor.

Buna göre, işçi kaç saat elle çalışmıştır?

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3

1-B 2-B 3-B 4-E 5-C 6-D

P:218

25 MATEMATİK

FASİKÜL 5

Hız Problemleri

Hareket (Hız) Problemleri

 Bir hareketlinin birim zamanda aldığı yola hız denir.

Örneğin; 1 saatte 90 km yol alan aracın hızı 90 km/sa tir.

 Hızla zaman ters orantılıdır.

 Hızla yol doğru orantılıdır.

Örneğin; 6 saatte 300 km yol alan araç 10 saatte 500 km

yol alır.

Örneğin; Bir yolu 80 km/sa hızla 6 saatte alan bir araç aynı yolu 120 km/sa hızla 4 saatte alır.

Yol = Hız . zaman x = V.t

Hız = Yol

Zaman

V = x\\T

V ® (m / sn), (m / dk), (km/sa)

x ® (cm), (m), (km)

t ® (sn), (dk), (sa)

 Burada birimleri birbirine çevirmek gerekebilir.

1 saat = 60 dakika = 3600 saniye

1 km = 1000 metre

1 metre = 100 cm

ÖRNEK: 1

140 km/sa 110 km/sa 90 km/sa

A B C D

A’dan 140 km/sa hızla yola çıkan bir araç B’de hızını

110 km/sa e, C’de ise 90 km/sa e indiriyor.

Bu araç, A – B yolunu 3 saatte, B – C yolunu 4 saatte ve

C – D yolunu 7 saatte aldığına göre, A ile D arasındaki

uzaklık kaç km’dir?

A) 1550 B) 1480 C) 1510

D) 1470 E) 1490

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 2 / ÖSYM

İki bölümden oluşan bir parkurda sabit hızlarla hareket eden

üç araçla ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.

• Birinci araç, birinci bölümü saatte 120 kilometre hızla

8 dakikada tamamlamıştır.

• İkinci araç, tüm parkuru saatte 95 kilometre hızla 12 dakikada tamamlamıştır.

• Üçüncü araç, ikinci bölümü 2 dakikada tamamlamıştır.

Buna göre, üçüncü aracın saatteki hızı kaç kilometredir?

A) 60 B) 80 C) 90 D) 100 E) 120

Çözüm

ÖRNEK: 3

540 km

A B

Bir araç 540 km’lik yolu 12 saatte alıyor.

Dönüşte hızını saatte 15 km artırırsa aynı yolu kaç saatte

alır?

A) 10 B) 9 C) 5 D) 4 E) 6

Hız Problemleri

P:219

MATEMATİK 26

FASİKÜL 5 Hız Problemleri

Karşılaşma Problemi

 

 



Aralarındaki mesafe x km olan V1 km/sa ve V2 km/sa hızlarla

birbirlerine doğru aynı anda hareket eden araçlar t saat sonra karşılaşıyorlarsa,

x = (V1 + V2).t olur.

Örnek:

Aralarındaki mesafe 960 km olan A ve B şehirlerinden aynı

anda birbirlerine doğru sırasıyla 40 km/sa ve 80 km/sa hızlarla hareket eden iki aracın karşılaşma süresi

960 = (40 + 80).t

960 = 120 t ´ t = 8 saat olur.

 







Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 4

Bir motosikletli gideceği yolun yedide ikisini 4 saatte gidiyor.

Hareketlinin yol boyunca hızı sabit olduğuna göre, yolun

kalan kısmını kaç saatte alır?

A)9 B) 10 C) 6 D) 12 E) 8

ÖRNEK: 5

Bir araç gideceği yolu 72 saatte alıyor.

Bu aracın hızını 4 katına çıkarırsak gideceği yolun üçte ikisini

kaç saatte alır?

A) 18 B) 6 C) 12 D) 8 E) 10

Çözüm

ÖRNEK: 6

Bir otomobil M şehrinden N şehrine 150 km/sa hızla gidip

120  km/sa hızla geri dönüyor.

Otomobilin gidiş dönüşü toplam 12 saat sürdüğüne göre, M şehri ile N şehri arasındaki uzaklık kaç km’dir?

A) 1000 B) 750 C) 900

D) 950 E) 800

Aynı Anda Zıt Yönde Hareket



 

Bir A noktasından aynı anda zıt yönde V1 km/sa hızlarla hareket eden araçların t saat sonra aralarındaki mesafe x km ise

x = (V1 + V2).t olur.

P:220

27 MATEMATİK

FASİKÜL 5 Hız Problemleri

ÖRNEK: 7



  

Bir K noktasından hızları 80 km/sa ve V km/sa olan iki araç

aynı anda birbirlerine zıt yönde hareket ediyorlar.

Hareketlerinden 15 saat sonra araçlar arasındaki mesafe

2400 km olduğuna göre, V kaçtır?

Çözüm

Aynı Yönlü Hareket (Yetişme Problemi)

 Aralarında belli bir mesafe olan ve aynı yönde giden araçlar

  

 



(V1 > V2)

Aralarındaki mesafe x km olan iki araç A ve B noktalarından sırasıyla V1 km/sa ve V2 km/sa hızlarla aynı anda aynı yönde hareket ettiklerinden t saat sonra hızlı olan yavaş

olana yetişirse,

x = (V1 – V2).t olur.

ÖRNEK: 8

  

 

A ve B den aynı anda ve aynı yönde sırasıyala 85 km/sa

ve 50 km/sa lik hızlarla hareket eden iki araç 11 saat sonra C  de yanyana geldiğine göre, AB yolu kaç km’dir?

Çözüm

ÖRNEK: 9

A B C

81 km/sa 57 km/sa

840 km

A ve B kentlerinden iki araç aynı anda C kentine doğru yola

çıkıyorlar. A’dan hareket eden aracın hızı saatte 81 km, B’den

hareket eden aracın hızı saatte 57 km dir.

A ile B kentleri arasındaki uzaklık 840 km olduğuna göre,

A daki araç kaç saat sonra B’deki aracı yakalar?

A) 35 B) 28 C) 30 D) 21 E) 36

Çözüm

ÖRNEK: 10

M

13 m/sn 17 m/sn

K

K ve M noktalarından saniyedeki hızları 13 m ve 17 m olan iki

otomobil aynı anda zıt yönde hareket ediyorlar.

Otomobillerin hareketinden 4 dakika sonra aralarındaki

mesafe 9 km olduğuna göre, K ile M noktaları arasındaki

uzaklık kaç m’dir?

A) 1600 B) 1200 C) 1500

D) 1800 E) 1400

Çözüm

P:221

MATEMATİK 28

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 11







Dairesel bir pistin A noktasından aynı anda ve aynı yönde saniyedeki hızları 90 m ve 50 m olan iki araç harekete başlıyor.

Araçlar hareketlerinden 60 saniye sonra ilk kez yanyana

geldiklerine göre, pistin çevresi kaç metredir?

Dairesel Hız Problemi

 Pistler dairesel, üçgensel veya dörtgensel olabilir. Genel

olarak pist soruları dairesel olarak sorulmaktadır.

 Dairesel bir pistte iki araç aynı noktadan aynı anda ve aynı yönde hareket ederlerse,

x : Pistin çevresi

t : Başlangıçtan itibaren araçların ilk kez yanyana gelme

süreleri

V1 = Hızlı olan aracın hızı

V2 = Yavaş olan aracın hızı







(V1 > V2)

x = (V1 – V2).t olur.

Â

Dairesel bir pistin bir A noktasından aynı anda zıt yönde

V1 ve V2 hızlarıyla hareket eden iki araç t süre sonra karşılaşıyorsa,

x = (V1 + V2).t olur.



 



Çözüm

ÖRNEK: 12

km

Dairesel bir pistin bir A noktasından aynı anda zıt yönde saatte V1 km ve V2 km hızları ile hareket eden iki araç 18 saat sonra karşılaşıyorlar.

Pistin çevresi 900 km olduğuna göre, V1 + V2 kaç km/sa

tir?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13

Dairesel bir pistin A noktasından hızı 45 m/dak ve B noktasından hızı 75 m/dak olan iki bisikletli aynı anda zıt yönde hareket ederek devamlı pistin çevresini turluyorlar.

A ve B arası 360 metre olduğuna göre, bu iki hareketli

A’dan yola çıktıktan kaç dakika sonra 3. kez karşılaşırlar?

A) 25 B) 30 C) 33 D) 40 E) 45

Hız Problemleri

P:222

29 MATEMATİK

FASİKÜL 5

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 14





 

Dairesel bir pistin A noktasından hızları 100 m/dak ve

60  m/dak olan iki hareketli aynı anda zıt yönde hareket

ederek devamlı pistin çevresini turluyorlar.

Buna göre, bu iki hareketli A’dan yola çıktıktan sonra

5.kez karşılaştıklarında A’ya olan uzaklıkları kaç metre

olur?

A) 1500 B) 900 C) 1000

D) 800 E) 1200

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

Hızları saatte 20 km ve 24 km olan iki bisikletli dairesel bir parkur üzerinde aynı noktadan aynı anda aynı yöne doğru harekete başlıyor.

Yavaş olan bisikletli 2. turu tamamladığında hızlı olan bisikletlinin 3. turu tamamlamasına 6 km kalıyor.

Buna göre, parkurun uzunluğu kaç km’dir?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18

Ortalama Hız

 Hız = Yol

Zaman

 Ortalama Hız = Vort = Toplam Yol

Toplam Zaman

1. Zamanlar eşitse ortalama hız, hızların aritmetik oratalamasına eşittir.

Vort = V1 + V2

2

2. Yollar eşitse ortalama hız, hızların harmonik ortalamasına

eşittir.

Vort = 2V1 . V2

V1 + V2

3. V1 > V2 ise V1 > Vort > V2 dir.

ÖRNEK: 16

Bir araç 95 m/dak hızla 16 dakika, 80 m/dak hızla 14 dakika

yol gidiyor.

Buna göre, aracın yol boyunca ortalama hızı kaç m /dak

olur?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 17

M

60 km/sa 90 km/sa

N

Bir otomobil M şehrinden N şehrine 60 km/sa hızla gidip

90  km/sa hızla geri dönüyor.

Otomobilin gidiş dönüşteki ortalama hızı kaç km/sa tir?

A) 84 B) 72 C) 80 D) 75 E) 64

Hız Problemleri

P:223

MATEMATİK 30

FASİKÜL 5

Çözüm

ÖRNEK: 18

150 m

850 m

350 m

Bir trenin hızı saniyede 30m’dir. Bu tren aralarında belli bir

mesafe bulunan bir tünelden geçecektir. Trenin ve tünelin boyu ile trenle tünel arasındaki mesafenin uzunluğu yukarıdaki

şekilde verilmiştir.

Buna göre, tren şekildeki durumdan kaç saniye sonra tüneli tamamen geçer?

A) 50 B) 40 C) 45 D) 30 E) 60 NOT

O Tren, tır gibi uzun araçların bir çizgiyi veya bir

tüneli geçme sürelerinde boylarını da dikkate

alırız.

Çözüm

ÖRNEK: 19

Uzunlukları eşit iki mumdan biri yakıldıktan 24 saat sonra, diğeri 32 saat sonra tamamen bitmektedir.

Mumlar aynı anda yakıldıktan kaç saat sonra birinin boyu

diğerinin boyunun 2 katı olur? NOT

O Mumun erimesi, depodaki benzinin veya havuzdaki suyun azalmasıyla ilgili sorularda verilen

sürelerin EKOK’u alınıp işlem yapılırsa kolaylık

sağlanır.

ÖRNEK: 20

A

D C

B

160 km

80 km

Dikdörtgen şeklindeki bir pistin A ve B köşelerinden saatteki

hızları sırasıyla 110 km ve 70 km olan iki araç aynı anda aynı

yöne doğru (oklarla gösterilen yönde) harekete başlayıp hiç

durmadan pistin çevresini turluyorlar.

Buna göre, araçlar başlangıçtan itibaren 4.kez yan yana

geldiklerinde pistin A köşesine uzaklıkları kaç km olur?

A) 60 B) 80 C) 90 D) 100 E) 120

Çözüm

ÖRNEK: 21 / ÖSYM

200 metrelik bir koşuda birinci gelen atlet koşuyu, ikinciden

10 metre, üçüncüden de 29 metre önde bitirmiştir.

Buna göre, ikinci gelen atlet koşuyu üçüncüden kaç metre önde bitirecektir? (Atletlerin sabit hızla koştukları varsayılacaktır)

A) 19,5 B) 20 C) 20,5 D) 21 E) 21,5

Çözüm

Hız Problemleri

P:224

31 MATEMATİK

FASİKÜL 5

Çözüm

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

Uzunlukları sırasıyla 1 km ve 900 m olan iki tünelden, birincinin bitiş noktasıyla ikincinin başlangıç noktası arasındaki uzaklık 14 km dir.

Uzunluğu 100 m, saatteki hızı 80 km olan bir tren, birinci

tünele girdiği andan kaç dakika sonra ikinci tünelden tamamen çıkar?

A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20

Çözüm

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

İki araç aynı anda A kentinden B kentine doğru hareket ediyor. Hızlı olan araç yolu yarıladığında yavaş olan araç, yolun

40 km’sini gitmiş oluyor. Yavaş olan araç yolu yarıladığında

ise hızlı olan araç, yolun 90 km’sini gitmiş oluyor.

Buna göre, A ile B kentleri arasındaki uzaklık kaç km’dir?

A) 120 B) 130 C) 140

D) 150 E) 160

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

Aşağıda, bir ikizkenar dik üçgenden ve bu üçgenin hipotenüsünü çap kabul eden yarım çemberden oluşan bir koşu parkı gösterilmiştir. Bu parkta üç koşu yolu bulunmaktadır. Başlangıç noktasından aynı anda koşmaya başlayan Ayça A, Barış B, Cem ise C yolunu kullanarak bitiş noktasına varıyor.

 







Ayça, Barış ve Cem’in saatteki hızları sırasıyla 4 km, 2 km

ve 3 km olduğuna göre, bitiş noktasına varış sırası aşağıdakilerden hangisidir?

1. 2. 3.

A) Ayça Barış Cem

B) Ayça Cem Barış

C) Barış Cem Ayça

D) Barış Ayça Cem

E) Cem Ayça Barış

Çözüm

Hız Problemleri

P:225

MATEMATİK 32

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 25 / ÖSYM

Dairesel bir yarış parkurunda Efe başlangıç noktasından harekete başlıyor. Furkan ise Efe’den 20 dakika sonra aynı noktadan zıt yönde harekete başlıyor. Her ikisi de yol boyunca

hiç mola vermeden sabit hızlarla hareket ediyorlar.

Efe, harekete başladıktan 36 dakika sonra Furkan ile ilk kez karşılaşıyor. Bu karşılaşmadan bir süre sonra Efe ile Furkan başlangıç noktasına aynı anda varıyor ve bir turu tamamlıyorlar.

Efe ile Furkan ilk kez karşılaştıklarında saat 13.00 olduğuna göre, bir turu tamamladıklarında saat kaçtır?

A) 13.20 B) 13.24 C) 13.30

D) 13.36 E) 13.40

ÖRNEK: 26 / 2020 TYT

A ve B kentlerinde bulunan birer araç, bu iki kent arasındaki

yol üzerinde sabit hızlarla birbirlerine doğru aynı anda harekete başlıyor ve bir süre sonra karşılaşıyorlar. A kentinden harekete başlayan araç karşılaşmalarından 250 dakika sonra B

kentine, B kentinden harekete başlayan araç ise karşılaşmalarından 160 dakika sonra A kentine ulaşıyor.

Buna göre, bu araçlar harekete başladıktan kaç dakika

sonra karşılaşmışlardır?

A) 170 B) 180 C) 190 D) 200 E) 210

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 27 / 2020 TYT

A, B ve C ilçeleri ile bu ilçeler arasındaki kara yolları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

Bu yollar üzerinde bulunan D ve E noktalarının bazı ilçelere

olan kara yolu uzaklıkları şekildeki tabelalarda verilmiştir.

Buna göre, C ilçesinin B ilçesine olan kara yolu uzaklığı

ile A ilçesine olan kara yolu uzaklığı arasındaki fark kaç

km’dir?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

ÖRNEK: 28 / 2021 TYT

Dairesel bir parkurda hep aynı yönde sabit hızla hareket eden

bir araç; A noktasından harekete başladıktan

• 3 dakika sonra B noktasından 3. kez,

• 8 dakika sonra B noktasından 7. kez

geçiyor.

Buna göre, bu araç A noktasından harekete başladıktan

kaç saniye sonra B noktasından ilk kez geçmiştir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

Çözüm

Hız Problemleri

P:226

33 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 5

1. A ve B noktalarından iki koşucu karşılıklı olarak sabit hızlarla birbirlerine doğru aynı anda koşmaya başlıyorlar.

İki koşucuda A ve B noktalarına geldiklerinde zaman

kaybetmeden geriye dönüyorlar. Koşucular ilk kez A

noktasına 1000 m uzaklıkta 2. olarak B noktasına 600 m

uzaklıkta karşılaşıyorlar.

Buna göre,

I. A ile B arası 2400m’dir.

II. A noktasından koşmaya başlayan koşucunun hızının B noktasından koşmaya başlayan koşucunun hızına oranı 5\\ã dir.

III. 3. kez karşılaşmaları A dan 200 m uzakta olur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

A B

3. A ve B kentlerinden aynı anda iki araç birbirlerine doğru

hareket ediyor. A’dan hareket eden aracın hızı 120km/sa,

B’den hareket eden aracın 90 km/sa’tir.

A’dan hareket eden araç A – B yolunun yarısına geldiğine B den hareket eden araç A – B yolunun üçte birini

200 km geçiyor.

Buna göre, A – B yolunun uzunluğu kaç km’dir?

A) 3600 B) 4800 C) 3200

D) 4200 E) 4000

120 km/sa 90 km/sa

A B

2.

Yukarıda verilen mumlardan kısa olan yakıldıktan 10 saat sonra tamamen bitmektedir. İki mumunda erime süresi boylarıyla doğru orantılıdır.

Buna göre, mumlar aynı anda yakıldıktan kaç saat

sonra birinin boyu diğerinin boyunun 4 katı olur?

A) 7\\Ş B) 9\\Ş C) É/è D) Ë/è E) Í/è

a cm

b cm

7a = 4b 



P:227

MATEMATİK 34

Öğreten Test FASİKÜL 5

7.

O merkezli dairesel bir pist üzerinde A ve B noktalarından sırasıyla a m/dak ve b m/dak hızlarla aynı anda zıt

yönde iki araç hareket ettikten 16 dakika sonra karşılaşıyorlar.

Araçlar karşılaştıktan sonra durmadan pistin çevresinde tur attıklarına göre, beşinci kez buluştuklarında başlangıçtan itibaren kaç dakika geçer?

A) 80 B) 88 C) 96 D) 98 E) 100



 

 



4.

Sabit hızla hareket eden bir araç (3A – 50) km’lik yolu 5

saatte, (A + 250) km’lik yolu 7 saatte alabiliyor.

Buna göre, A kaçtır?

A) 120 B) 80 C) 90 D) 150 E) 100

(3A – 50) km

(A + 250) km

5 saat

7 saat

5.

Boyu 210 metre ve hızı dakikada 70 metre olan bir

trenin düz bir çizgiyi geçmesi kaç dakika sürer?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

210 metre

6.

Bir araç A’dan yola çıkıp D’ye doğru B ve C den geçerek

gidiyor. Sonra aynı yol üzerinden tekrar A’ya dönüyor.

|AB| = 300 km, |BC| = 500 km ve |CD| = 600 km’dir.

Araç A’dan B’ye, B’den C’ye ve C’den D’ye sırasıyla

75 km/sa, 100 km/sa ve 120 km/sa hızla gidip, D’den

C’ye, C’den B’ye ve B’den A’ya sırasıyla 150 km/sa,

125  km/sa ve 100 km/sa hızla dönüyor.

Buna göre, aracın tüm yol boyunca ortalama hızı kaç

km/sa’tir?

A) 112 B) 100 C) 108 D) 102 E) 106

150 km/sa

120 km/sa

A B C D

300 km 500 km 600 km

100 km/sa 125 km/sa

75 km/sa 100 km/sa

1-E 2-E 3-B 4-E 5-A 6-A 7-B

P:228

35 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 5

1. V > 20 olmak üzere, iki araç M noktasından aynı anda

V + 20 km/sa ve 2V km/sa hızlarla N’ye doğru yola çıktıklarından hızlı olan yavaş olandan 3 saat önce N’ye varıyor.

İki araç aynı anda N’den K’ya doğru hızlarını değiştirmeden yola çıktıklarında hızlı olan yavaş olandan 4,5 saat

önce K’ya varıyor.

|MN| = a km, |NK| = b ve hızı 2V km/sa olan araç

M – N yolunu 7 saate aldığına göre, M – K yolu kaç

km’dir?

A) 1900 B) 1500 C) 1800

D) 1750 E) 1250

M a N b K

V + 20 km/sa

2V km/sa

V + 20 km/sa

2V km/sa

2.

Yukarıda verilen uzunlukları 15 cm lik akrep ile 25cmlik

yelkovandan oluşan bir saatte, şekildeki konumdan

80 dakikada sonra yelkovanın aldığı yol, akrebin aldığı yolun kaç katı olur?

A) 30 B) 15 C) 18 D) 24 E) 20

3. Şekilde görülen eşkenar üçgenin köşelerinin her birinde bir çocuk bulunmaktadır.

Çocuklar üçgenin kenarları üzerinde rastgele bir yönde

aynı anda koşmaya başlıyorlar ve hiçbir zaman karşılaşmıyorlar.

Buna göre,

I. Çocukların üçüde aynı yönde koşuyordur.

II. Çocukların üçününde hızları eşittir.

III. Çocukların üçünün de hızları birbirinden farklıdır.

IV. İki çocuğun hızları eşit ve diğer çocuk onlardan daha hızlıdır.

ifadelerinden hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) I ve IV E) Yalnız III





 

 

1-D 2-E 3-B 4-E

4. Bir araç K kentinden M kentine saatte 42 km hızla gitmiş ve saatte v km hızla dönmüştür.

Bu gidiş dönüşte aracın ortalama hızı saatte 48 km

olduğuna göre, v kaçtır?

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56

ÖSYM

P:229

MATEMATİK 36

Sınav Tadında FASİKÜL 5

1.

Bir araç gideceği yolun yedide ikisini saatte (V + 10) km

hızla 6 saatte aldıktan sonra saatte (3V – 70) km hızla

kalan yolu 7,5 saatte alıyor.

Buna göre, araç bu yolun üçte birini (V + 10) km/sa

hızla, kalan kısmı (V + 50) km/sa hızla giderse yolun

tamamını kaç saatte alır?

A) 17 B) 15 C) 10 D) 12 E) 19

(V + 10) km/sa (3V – 70) km/sa

2

––

7

5

––

7

3.

’dan (2V + 30) km/sa hızla hareket eden bir araç 18 saat sonra C’ye varıyor. D’den hareket eden başka bir araç

9 saat sonra B’ye varıyor.

Buna göre, x – y kaç km’dir?

A) 540 B) 360 C) 480 D) 420 E) 450

(2V + 30) km/sa 4V km/sa

A x B m C y D

2.

Sabit hızlı K, P ve T araçları aralarında x km mesafe olan

A noktasından B noktasına gidiyorlar. Daha sonra K hızını 2 katına, P ise hızını 4 katına çıkarıp T hızını yarıya

indirip aralarındaki mesafe A ile B arasındaki mesafenin

3 kat fazlası olan M noktasından N noktasına gidiyorlar.

Buna göre, üç aracın ilk duruma göre yollarını tamamladıkları süreyle ilgili

I. K nın süresi 2 katına çıkar

II. P nin süresi değişmez

III. T nin süresi 4 katına çıkar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

A B

K

P

T

x km M N

K

P

T

4.

Hızı 60 m/dak olan bir tren bir tüneli 400 saniye tamamen geçtiğine göre, tren ile tünelin boyları toplamı kaç metredir?

A) 300 B) 400 C) 480 D) 500 E) 600

60 m/dak

5.

170 m uzunluğundaki kereste yerden 80 m yükseklikteki a noktasına dayanmıştır.

Kerestenin üzerinde olan Emir ağırlık yaptığından

kereste kayarak tamamen zemin üzerinde yatay duruma geldiğine göre, a noktasının ortalama kayma

hızının, b noktasına ortalama kayma hızına oranı

kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

1-A 2-B 3-A 4-B 5-B

P:230

37 MATEMATİK

FASİKÜL 5 Yüzde Problemleri

Yüzde Problemleri

 Bir a sayısının % x’i a. x

100

olur.

 Bir a sayısının % x fazlası a.

100 + x

100

olur.

 Bir a sayısının % x eksiği a.

100 – x

100

 Yüzde problemlerinde harflendirmek gerekirse 100’ün katı seçmekte fayda vardır.

ÖRNEK: 3

250 sayısının %20 fazlası kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 1

300 sayısının %40’ ı kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 4

160 sayısının %25 eksiği kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 5

200 sayısının %15’inin, %10’u kaçtır?

Çözüm

ÖRNEK: 2

Hangi sayısının %25’ i 12 dir?

Çözüm

ÖRNEK: 6

30 sayısının yüzde kaçı 9’ dur?

Çözüm

P:231

MATEMATİK 38

FASİKÜL 5 Yüzde Problemleri

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

a sayısı b sayısının % 16 sı, b sayısı da c sayısının % 25

idir.

Buna göre, a sayısı c sayısının yüzde kaçıdır?

A) 8 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3

ÖRNEK: 9

Bir sınıftaki kız örencilerin sayısının erkek öğrencilerin sayısına oranı 1\\à olduğuna göre, bu sınıftaki öğrencilerin

yüzde kaçı erkektir?

A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Aşağıda, alanının % 20’si vesikalık fotoğraf için ayrılan bir öğrenci kimlik kartının görünümü verilmiştir.

Boyutları 4 birim x 6 birim olan bir vesikalık fotoğraf, bilgisayar ortamında kenarlarından eşit oranda küçültülerek ilgili alanı tam olarak dolduracak şekilde yapıştırıldığında bu fotoğrafın çevresi 10 birim olmaktadır.

Buna göre, bu kimlik kartının alanı kaç birimkaredir?

A) 20 B) 24 C) 25 D) 30 E) 32

ÖĞRENCİ KİMLİK KARTI

ADI:

SOYADI:

T.C. KİMLİK NO:

ÖĞRENCİ NO:

SINIFI:

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 8 / ÖSYM

Badem, çekirdek, fıstık ve leblebi karıştırılarak bir kuruyemiş

paketi hazırlanmıştır. Aşağıdaki tabloda bu paketteki çekirdek, fıstık ve leblebinin ağırlıklarıyla çekirdeğin ağırlıkça yüzde oranı verilmiştir.

Ağırlığı

(g)

Yüzde oranı

(%)

Badem

Çekirdek 500 40

Fıstık 300

Leblebi 250

Bu paketteki bademin ağırlıkça yüzde oranı kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 24

P:232

39 MATEMATİK

FASİKÜL 5 Yüzde Problemleri

ÖRNEK: 11

Dikdörtgen şeklindeki bir tarlanın kısa kenarını %15 artırıp, uzun kenarını %40 azaltılırsa dikdörtgenin alanı nasıl

değişir?

A) %25 azalır. B) %10 artar.

C) Değişmez D)%25 azalır.

E) %31 azalır

ÖRNEK: 12

Bir miktar sütün ağırlığının %75’i kadar yoğurt, yoğurdun ise

ağırlığının %130’u kadar ayran elde edilmektedir.

Buna göre, 273 lt ayran elde edebilmek için kaç lt süt gerekmektedir?

A) 280 B) 273 C) 260

D) 245 E) 230

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13 / 2021 TYT

Bir pizza dükkânının İnternet sitesinden seçtiği pizzaları sipariş etmek isteyen bir müşteri, ödeme ekranına geldiğinde aşağıdaki mesaj ile karşılaşır:

Bu mesajdan sonra aynı pizzalar için mobil uygulama üzerinden sipariş veren bu müşteri, İnternet sitesinden sipariş verdiğinde ödemesi gereken toplam tutara göre % 15 daha az

ödeme yapmıştır.

Buna göre, son durumda müşterinin pizzalar için ödediği

toplam tutar kaç TL’dir?

A) 47 B) 48 C) 49 D) 50 E) 51

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

Bir depoda bulunan portakal ve mandalinaların miktarı toplam 50 tondur. Portakalların % 7’si, mandalinaların ise % 8’i

çürümüştür. Çürüyen portakal ve mandalina miktarı toplam

3,8 tondur.

Buna göre, depoda kaç ton sağlam portakal vardır?

A) 17,5 B) 17,6 C) 18 D) 17 E) 18,6

Çözüm

Çözüm

P:233

MATEMATİK 40

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

Bir balıkçı; 16 kg çinekop, 20 kg mezgit ve 50 kg istavrit yakalamıştır. Daha sonra bu balıkların kg satış fiyatlarını

• çinekop mezgitten, mezgit de istavritten % 25 daha pahalı

olacak biçimde belirlemiştir.

Balıkçı, bu balıkların tamamını belirlediği fiyatlardan satarak

1600 TL gelir elde etmiştir.

Buna göre, mezgitin kg satış fiyatı kaç TL’dir?

A) 15 B) 20 C) 24 D) 30 E) 32

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

Bir ildeki anaokullarının tüm okullar içindeki payı 2000 yılında

% 10, 2010 yılında ise % 15’tir. Bu ilde 2000-2010 yılları arasında açılan 50 okulun 20’si anaokuludur.

Buna göre, bu ilde 2000 yılında kaç anaokulu vardır?

A) 30 B) 40 C) 20 D) 25 E) 35

ÖRNEK: 17

Bir İngilizce kursunda 17 kişi A sınıfında, 21 kişi B sınıfında,

19 kişi C sınııfında, 43 kişi D sınıfında ders görmektedir.

Dört şubesi olan bu kursun yüzde kaçı A veya B sınıfında

ders görmeyenlerdir?

A) 38 B) 40 C) 43 D) 50 E) 62

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

Yaş üzüm kurutulduğunda ağırlığının %70’i kadar fire vermektedir.

Kilogramı 9 TL olan 1 kilogram yaş üzüm kurutulunca

1 kilogram fiyatı kaç TL olur?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 32 E) 36

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

Bir markette sabunlar üçerli ve ikişerli paketler hâlinde satılmaktadır. Üçlü paket içindeki sabunların birim fiyatı, ikili paket içindeki sabunların birim fiyatından % 10 ucuzdur.

Bu marketteki üçlü paketin satış fiyatı, ikili paketin satış

fiyatından 3,5 TL fazla olduğuna göre, ikili paketin satış fiyatı kaç TL’dir?

A) 7 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Yüzde Problemleri

P:234

41 MATEMATİK

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

Bir otomobil lastiği satıcısı, lastiklerde % 25 mevsim sonu indirimi uyguladığında bir günde satılan lastik sayısının %  40

arttığını görüyor.

Buna göre, satıcının kasasına bir günde giren para yüzde

kaç artmıştır?

A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 20

Bir markette A, B ve C kalite olmak üzere 3 çeşit çikolata bulunmaktadır.

Çikolata

Çikolata

Çikolata

Çikolata

Çikolata

Çikolata

A kalite B kalite C kalite

Bu çikolataların kg satış fiyatları A kalite B kaliteden, B kalite

C kaliteden %20 daha pahalı olacak şekilde belirlenmiştir.

Bir müşteri 10 kg A kalite, 12 kg B kalite ve 20 kg C kalite çikolatalardan alarak 1220 TL ödemiştir.

Buna göre, C kalite çikolatanın 1 kg satış fiyatı kaç TL’dir.

A) 20 B) 25 C) 28 D) 30 E) 36

Çözüm

ÖRNEK: 21

Bir otelde yerli ve yabancı toplam 190 turist bulunmaktadır.

Bu turistlerin %25’i yabancı, yabancı turistlerinde %40’ı İngilizdir.

Buna göre, bu otelde kaç İngiliz turist vardır?

A) 15 B) 18 C) 19 D) 20 E) 24

Çözüm

ÖRNEK: 23

Beyza bilgisayarındaki bir dosyayı,her saniyede 64 MB dosya yüklenebilen ve içi boş olan 64 GB’lik bir belleğe yüklemek

istiyor. Beyza, yükleme işleminin % 75’i tamamlandığı an bilgisayarında aşağıdaki görselle karşılaşıyor.





  

 

 

 



 

Buna göre, dosya yüklemesi tamamlandığında bubellekte kaç GB’lik boş yer kalır? (1 GB = 1024 MB)

A) 25 B) 27 C) 32 D) 34 E) 36

Yüzde Problemleri

P:235

MATEMATİK 42

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 25 / 2019 TYT

Deniz ve Eylül, ellerindeki yumurtaları ve her birinin içinde 60

mililitre yağ bulunan şişelerdeki yağları aşağıda verilen sıra ve

oran ile karıştırarak birer saç maskesi karışımı elde ediyorlar.

Her birinde yalnızca iki çeşit yağın bulunduğu bu iki karışım

elde edilirken Deniz 1 şişe argan yağının tamamını, Eylül ise

2 şişe zeytinyağının tamamını kullanmıştır.

Buna göre, bu iki karışım için kullanılan toplam yumurta

sayısı kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

ÖRNEK: 27 / 2018 TYT

Arif bir tarifte, yaş mısırın kurutulduğunda ağırlığının % 20 oranında azaldığını, kurutulmuş mısırın ise patlatıldığında ağırlığının % 10 oranında azaldığını okumuştur. Sonra, bu oranlara uygun olarak 720 gram patlamış mısır elde etmek için yeterli miktarda yaş mısır satın almıştır.

Arif, aldığı yaş mısırın tamamını kurutup patlattıktan sonra istediği miktardan daha az patlamış mısır elde etmiş ve bu durumun tarifteki bir hatadan kaynaklandığını, % 20 olarak yazılan oranın aslında % 30 olması gerektiğini fark etmiştir.

Buna göre, Arif’in elde ettiği patlamış mısır miktarı kaç

gramdır?

A) 630 B) 640 C) 660 D) 680 E) 690

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

Bir çobanın koyunları ya iki ya da üç kuzu doğurmuştur. İki

kuzulu doğumlarda kuzuların % 75 i, üç kuzulu doğumlardaysa kuzuların % 50 si yaşamıştır.

Bu çobanın doğum yapan 28 koyunu olduğuna göre, toplam kaç kuzusu yaşamıştır?

A) 35 B) 36 C) 39 D) 42 E) 45

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 26

Yukarıda net miktarı 500 gr olan bir kavanoz reçel ve içindekiler görülmektedir. Bu kavanoz içindeki reçelin %20’si bir kaseye boşlatılıyor.

Buna göre, kasenin içindeki şeker miktarının kavanozun

içinde kalan vişne miktarına oranı kaçtır?

A) ¿/ö B) Á/ú C) Á/ö D) 1\\à E) 1\\ß

Yüzde Problemleri

P:236

43 MATEMATİK

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 28

Bir akvaryumda sarı, Kırmızı ve Mavi olmak üzere üç renk balık bulunmaktadır. Nisan ve Mayıs aylarında akvaryumda bulunan balık sayıları tespit edilmiş ve renklerine göre yüzdesel

oranları tabloda gösterilmiştir.

Balık

Sayısı

Sarı Balık

Oranı

Kırmızı

Balık

Oranı

Mavi Balık

Oranı

Nisan 500 % 30 % 50 % 20

Mayıs 300 % 20 % 55 % 25

Mayıs ayında, Nisan ayına göre

I. Sarı balık sayısında azalma olmuştur.

II. Kırmızı balık sayısında artış olmuştur.

III. Mavi balık sayısında değişiklik olmamıştır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK: 29 / 2019 TYT

Bir seracının elinde özdeş 30 adet boş tahta kasa ve özdeş

20 adet boş plastik kasa bulunmaktadır. Seracı, sadece tahta kasaları kullanarak bu kasaların tamamını doldurduğunda

topladığı domateslerin % 60’ını, sadece plastik kasaları kullanarak bu kasaların tamamını doldurduğunda ise topladığı bu

domateslerin % 65’ini kasalara koymuş oluyor.

Dolu bir tahta kasada 8 kilogram domates olduğuna göre, dolu bir plastik kasada kaç kilogram domates vardır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

ÖRNEK: 31 / 2020 TYT

Bir kırtasiyede etiket fiyatları aynı olan kırmızı ve mavi renkli

kalemler satılmaktadır. Bu kırtasiyede yapılan bir kampanyada; kırmızı kalemler bir alana ikincisi % 50 indirimli, mavi kalemler ise etiket fiyatı üzerinden % 30 indirimli satılmaktadır.

Bu kırtasiyedeki kırmızı ve mavi kalemlerden 2’şer tane alan

birinin mavi kalemlere ödediği para kırmızı kalemlere ödediği paradan 4,5 TL daha azdır.

Buna göre, bu kalemlerden birinin etiket fiyatı kaç TL’dir?

A) 45 B) 40 C) 35 D) 30 E) 25

ÖRNEK: 30

Bir koşu parkurunda koşmaya başlayan Melike, belli bir mesafe koştuktan sonra dinlenmek için mola veriyor.

Melike, moladan sonra,

• 180 metre daha koşarsa tüm parkurun %50’sini,

• önceden koştuğu mesafenin %20’si kadar daha koşarsa tüm parkurun %40’ını

koşmuş oluyor.

Buna göre, tüm parkurun uzunluğu kaç metredir?

A) 800 B) 960 C) 1080

D) 1200 E) 1250

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Yüzde Problemleri

P:237

MATEMATİK 44

FASİKÜL 5

ÖRNEK: 32

Bir baba çocuğuna diş fırçalama alışkanlığı kazanması amacıyla aşağıda görülen 2dk’lık zamanı ölçen kum saati ve diş

fırçasını alıyor.

Kum saatin üst bölmesi boş iken ters çevirip aynı anda çocuğun diş fırçalamasını sağlayan baba bir süre sonra kum saatine baktığında üst bölmedeki kum tanecik sayısı alt bölmedekinin %25’i olduğunu fark etmiştir.

Buna göre, aradan geçen zaman kaç sn’dir?

A) 60 B) 72 C) 80 D) 96 E) 100

ÖRNEK: 35

Bir karpuz üreticisi, “Bu yıl don olayları olduğu için tarladan

topladığım karpuz miktarı önceki yıla göre %20 daha az ancak elime geçen para %20 daha fazla” demiştir.

Buna göre, karpuzun birim fiyatı önceki yıla yüzde kaç artmıştır?

A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

ÖRNEK: 34

Dönem içerisinde öğrencilerine iki sınav yapan bir öğretmen,

her bir öğrencisinin 1. sınav puanının % 30’u ile 2. sınav puanının % 70’ini toplayarak o öğrencisine ait dönem sonu puanını oluşturmak istemektedir. Ancak hesaplamada yaptığı

bir hata sonucu öğrencilerinden Buse’nin dönem sonu puanını, 1. sınav puanının % 70’ini ile 2. sınav puanının % 30’un

toplayarak hesaplamıştır. Öğretmen bu hatayı düzelttiğinde

Buse’nin dönem sonu puanı 4 artarak 84 olmuştur.

Buna göre, Buse’nin 2. sınav puanı kaçtır?

A) 77 B) 81 C) 84 D) 87 E) 90

ÖRNEK: 33

Devletimiz çiftçilere teşvik sağladığı için çiftçilerimiz harcamalarının % 20’ sini bu teşvik ile karşılayabilmiş ve ürettiklerini

teşvik öncesine göre % 12 azaltarak satmıştır.

Buna göre, çiftçiler % kaç daha fazla kazanmış olurlar?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 15

Çözüm

Çözüm Çözüm

Çözüm

Yüzde Problemleri

P:238

45 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 5

1. Toplamları 200 olan iki sayıdan birinin %30’u ile diğerinin %50’sinin toplamı 84 olduğuna göre, küçük

sayı kaçtır?

A) 60 B) 80 C) 90 D) 100 E) 120

2. Yaş üzüm kurutulduğunda ağırlığının % 60’ını kaybetmektedir.

82 kg kuru üzüm yaş haliyle kaç kg dır?

A) 250 B) 235 C) 205

D) 185 E) 160

3. 80 cm uzunluğunda bir lastik ip çekildiğinde boyu %20

uzamaktadır.

Bu lastik ipin bir ucundan %25’i kesildikten sonra çekildiğinde boyu kaç cm olur?

A) 60 B) 64 C) 68 D) 72 E) 80

4. Bozuk bir tartı bir cismin ağırlığını gerçeğinden %8 eksik ölçmektedir.

Bu tartıda ağırlığı 11,5 kg olarak ölçülen bir cisim gerçekte kaç kg’ dır?

A) 8,5 B) 9 C) 10,5 D) 11 E) 12,5

5. Bir meyve bahçesindeki meyve ağaçlarının sayısı ve oranı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Buna göre, elma ağaçlarının oranı yüzde kaçtır?

A) 15 B) 20 C) 25 D) 28 E) 30

Ağaç sayısı Oran(%)

Kiraz 30

Kayısı 45

Elma

Erik 25 20

P:239

MATEMATİK 46

Öğreten Test FASİKÜL 5

1-B 2-C 3-D 4-E 5-B 6-A 7-A 8-A 9-B

7.

Yukarıdaki her bir kutunun içine pozitif sayılar yazılacaktır. Kutuların içindeki sayılara ok yönünde gösterilen işlemler yapılacaktır.

Örneğin; 1. ok ile gösterilen yerde %20 fazla, a sayısının %20 fazlasının b sayısına eşittir anlamına gelmektedir.

Buna göre, 4. okun olduğu yere ne yazılmalıdır?

A) %10 eksik B) %15 fazla

C) %20 eksik D) %25 fazla

E) %5 eksik

a

b

% 20 fazla

% 25 fazla % 40 eksik

4. 1.

3. 2.

8. Aşağıda İstanbul’dan Van’a giden doğu ekspresi treni

gidiş, dönüş ve gidiş-dönüş biletleri görülmektedir.

Gidiş Dönüş Gidiş – Dönüş

İstanbul ®Van

180 TL

Van ® İstanbul

160 TL

İstanbul « Van

250 TL

Burak önce İstanbul’dan Van gidiş bileti almış ve sonra

da Van’dan İstanbul’a dönüş bileti almıştır. Berk ise gidiş - dönüş bileti almıştır.

Buna göre, Burak, Berk’ten yüzde kaç fazla ödemiştir?

A) 36 B) 40 C) 44 D) 48 E) 50

9. Bir futbol spikeri karşılaşma öncesi şu sözleri söylemiştir.

Spiker: Şampiyonlar liginde ülkemizi temsil eden takımımız şu ana kadar istatistiklere göre bu sezon şampiyonlar liginde oynadığı 10 maçtan 4’ünü, süper ligde ise

oynadığı maç sayısı şampiyonlar liginin 3 katı olmasına

rağmen oynadığı maçların %60’ını kazanmıştır.

Spikerin verdiği bilgilere göre, bu takımın genel başarı yüzdesi kaçtır?

A) 45 B) 55 C) 58 D) 59 E) 51

6. Bir cep telefon satıcısı, telefonlarda %20 bahar indirimi

uyguladığında bir günde satılan telefon sayısının % 30

arttığını görüyor.

Buna göre, satıcının kasasına bir günde giren para

%kaç artmıştır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10

P:240

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 5

3. Bir kadın doğum ünitesinde doğum yapan 28 kadının

bazıları ikiz, bazıları üçüz doğum yapmıştır. İkiz doğumlarda bebeklerin %75’i, üçüz doğumlardaysa bebeklerin %50’si yaşamıştır.

Buna göre, toplam kaç bebek yaşamıştır?

A) 35 B) 36 C) 39 D) 42 E) 45

1. A sayısı, B sayısının %30’u

B sayısı, C sayısının %40’ı

C sayısı, D sayısının %50 si

olduğuna göre, A sayısı, D sayısının yüzde kaçıdır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10

2. Bir mağazada aynı çeşit 5 çorap 12,5 TL ve aynı çeşit 2

patik 7 TL dir.

Buna göre, 1 patik 1 çoraptan yüzde kaç fazladır?

A) 30 B) 40 C) 44 D) 46 E) 50 5. Bir fabrikada üretilen A, B ve C marka çivilerin sırasıyla

%3, %4 ve %6’sı hatalı üretilmiştir.

A, B ve C markaların üretim sayıları sırasıyla 2, 1 ve 1 ile

orantılıdır.

Buna göre, toplam üretimde hatalı üretim oranı yüzde kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 4,5 D) 5 E) 5,2

4.

Yukrıda görülen çaycının üst haznesi boş, alt haznesi tamamen doludur. Alt haznesindeki suyun 1\\à’ ünü üst hazneye boşaltınca üst haznenin kapasitesini %20 aşmaktadır.

Eğer alt haznenin 1\\á’ ini üst hazneye boşaltırsa haznenin kapasitesinin yüzde kaçı boş kalır?

A) 4 B) 5 C) 8 D) 10 E) 12

1-C 2-B 3-D 4-A 5-B 6-A

6. Bir dondurma firması yeni çıkardığı dondurma çeşidini

tanıtmak için marketlere iki farklı kampanya sunmuştur.

1. kampanya: 100 adet ve üzeri alımda 20 adet bedava

kalanı %20 indirimli

2. kampanya: 80 adet ve üzeri alımda 30 adet bedava

kalanı %10 indirimli

100 adetten fazla alan bir market her iki kampanyaya

göre aynı para ödeyeceğini hesaplamıştır.

Buna göre, market kaç adet dondurma satın almıştır?

A) 110 B) 115 C) 120 D) 125 E) 180

P:241

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 5

4. Bir müteahhit müşterilerine yapacağı inşaatı 1 yılda bitireceğinin garantisini vermiştir. Bu inşaattan ev alan Nazmi Bey ile müteahhit arasında geçen diyalog şöyledir.

Nazmi Bey: Müteahhit bey aradan 6 ay geçmesine rağmen inşaatın %40’ı bitmiş durumda.

Müteahhit: Efendim siz hiç merak etmeyin. Ben inşaatı

söz verdiğim sürede bitireceğim.

Müteahhit inşaatı zamanında bitirebilmesi için işlerin hızını yüzde kaç artırmalıdır?

A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60

3. x ve y pozitif tamsayı olmak üzere, x sayısının 1 eksiğinin %50’si, y sayısının 4 fazlasının %40’ına eşittir.

Buna göre,

I. x tek sayıdır.

II. y tek sayıdır.

III. y, x’ ten büyüktür.

ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III

C) I ve II D) II ve III

E) I, II ve III

2. Aşağıda bir gazeteci ile belediye başkanı arasında geçen konuşma şu şekildedir.

Gazeteci: Sayın başkanım, ağaçlandırma projesindeki

son durum nedir?

Belediye Başkanı: Göreve yeni başladığım dönemde

yeşil alanların %20’si ağaçlı alanlardır. 5 yıllık görevimde bu oranı %25’e ulaştırdık. Ancak şunu da hatırlatmak

isterim ki bu 5 yılda kaçak yapıları yıkıp bu alanları yeşil

alana dönüştürdük. Aslında ağaçlı alanları %75 artırdık

diyebilirim.

Buna göre, bu 5 yıllık süre içinde yeşil alanlar yüzde

kaç artırılmıştır?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50

1.

Bir cep telefonu pili % 15’in altına düştüğünde kendini

güç tasarruf moduna almakta ve işlem hızını %50 azaltmaktadır.

Bu cep telefonu %60 dolu pil ile 21 işlem yapabildiğine göre, %40 dolu pil ile kaç işlem yapabilir?

A) 13 B) 15 C) 16 D) 18 E) 19

% 60

21 işlem

% 40

? işlem

1-A 2-D 3-A 4-D 5-C 6-C

5. Bankaya bir miktar kredi çekmek için giden Müjdat Bey

için iki teklif verilmiştir.

1. Teklif 2. Teklif

Ödeme planı Ödeme planı

Anaparaya %60 faiz

12 eşit taksit

Anaparaya + 30 000 faiz

15 eşit taksit

Bu teklifleri gören Müjdat Bey kendisine göre, 1. teklifin

daha az geri ödemesi olduğunu ancak 2. teklifin 1. taksit

tutarının 1. teklife göre daha az olduğunu farketmiştir.

Buna göre, Müjdat Bey’in bankadan çekmek istediği

kredi kaç TL olabilir?

A) 28000 B) 30000 C) 45000

D) 57000 E) 65000

6. Felsefe öğretmeni olan Tuğba, matematik öğretmeni

olan eşine felsefe sözlüğünden mitoloji kelimesinin anlamınının sözlüğün kaçıncı sayfasında olduğunu sorar.

Eşi de cevap olarak şöyle der; 2000 sayfalık sözlüğün

%20’sinin 100 sayfa fazlasını geçince geriye kalan kısmın %30’ unun 50 sayfa fazlası olan sayfada cevabı bulacaksın. Kolay gelsin :)

Buna göre, doğru cevabı bulan Tuğba’nın cevabı kaçtır?

A) 800 B) 900 C) 1000

D) 1100 E) 1150

P:242

Kâr - Zarar Problemleri

1. ÜNİTE

FASİKÜL 6

1 MATEMATİK

Kâr – Zarar Problemleri

Alış Fiyatı

Satıcının ürünü ilk sahibinden aldığı fiyattır.

Maliyet Fiyatı

Satıcının aldığı ürünün üzerine yaptığı masrafları ekledikten

sonra oluşan fiyattır.

Maliyet = Alış + Masraflar

Satış Fiyatı

Satıcının ürünü müşteriye sattığı fiyattır. Bazen buna etiket fiyatı da denilir.

Kâr = Satış Fiyatı – Maliyet Fiyatı

Kâr Yüzdesi = Kâr

Maliyet .100

Zarar = Maliyet Fiyatı – Satış Fiyatı

Zarar Yüzdesi = Zarar

Maliyet .100

Zam = Bir ürünün fiyatının arttırılmasına denir.

İndirim(iskonto) = Bir ürünün fiyatının azaltılmasına denir.

ÖRNEK: 2

Bir market 200 TL’ye aldığı bir ürüne 40 TL taşıma ücreti ekleyip %10 kâr ile satmayı düşünüyor.

Buna göre, bu ürünün satış fiyatı kaç TL’dir?

A) 264 B) 280 C) 300

D) 320 E) 360

ÖRNEK: 3

Bir kırtasiye alış fiyatından %20 indirimle aldığı bir ürünü, alış

fiyatının %20 fazlasına satıyor.

Buna göre, kırtasiyeci bu üründen yüzde kaç kâr yapar?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50

ÖRNEK: 1

Bir tüccar 5000 TL’ye aldığı bir ürünü %X kâr ile 7500 TL ye

satmaktadır.

Buna göre, X kaçtır?

A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 75

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:243

Kâr - Zarar Problemleri

MATEMATİK 2

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 5 / 2019 TYT

Bir market alışverişini tamamladıktan sonra ödeme yapmak

için kasaya gelen Arda’ya kasadaki görevli, aldığı ürünlerin

toplam 45 TL tuttuğunu, fakat 50 TL ve üzeri alışverişlerde bazı ürünleri 2’şer TL daha ucuza alabileceğini söylüyor.

Bunun üzerine son bir ürün daha alan Arda, yalnızca önceden almış olduğu ürünlerden beş tanesine uygulanan bu indirimle görevliye toplam 43 TL ödüyor.

Buna göre, Arda’nın son aldığı ürünün fiyatı kaç TL’dir?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 6 / 2019 TYT

Belirli bir bölgede ev ve arsa alım satım işlemi yapan Ali Bey’in

bu işlemlerde kullandığı birim fiyatlar tabloda verilmiştir.

Alış fiyatı

(TL)

Satış fiyatı

(TL)

Ev

(1m2) 3000 3200

Arsa

(1 dönüm) 20 000 25 000

Ali Bey, 450 000 TL’ye aldığı bir evin satışından elde ettiği paranın tamamı ile bir arsa almış ve sonra bu arsayı da satmıştır.

Buna göre, Ali Bey’in bu arsa satışından elde ettiği kâr kaç

TL’dir?

A) 90 000 B) 105 000 C) 110 000

D) 120 000 E) 125 000

ÖRNEK: 7

Bir kilogram şekerin fiyatı k TL dir.

Şekerin kilogramına %20 zam yapıldığında k TL ye kaç kilogram şeker alınabilir?

A) 1\\á B) 5\\â C) 5.k

6 D) 4.k

6 E) 4\\á

ÖRNEK: 4 / 2020 TYT

Bir kırtasiyede etiket fiyatları aynı olan kırmızı ve mavi renkli

kalemler satılmaktadır. Bu kırtasiyede yapılan bir kampanyada; kırmızı kalemler bir alana ikincisi % 50 indirimli, mavi kalemler ise etiket fiyatı üzerinden % 30 indirimli satılmaktadır.

Bu kırtasiyedeki kırmızı ve mavi kalemlerden 2’şer tane alan

birinin mavi kalemlere ödediği para kırmızı kalemlere ödediği paradan 4,5 TL daha azdır.

Buna göre, bu kalemlerden birinin etiket fiyatı kaç TL’dir?

A) 45 B) 40 C) 35 D) 30 E) 25

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:244

Kâr - Zarar Problemleri

3 MATEMATİK

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 9

Bir mağaza aşağıdaki gibi bir broşür dağıtıyor.

A Market Mağaza

Cuma Günü

10:00 - 16:00

arası

Tüm ürünlerde

%20+%20

indirim yapılacaktır.

Buna göre, bu mağazanın yapmış olduğu gerçek indirim

yüzde kaçtır?

A) 20 B) 36 C) 40 D) 45 E) 50

ÖRNEK: 10

X TL ye alınan bir mal alış fiyatı üzerinden %30 kârla Y TL ye,

etiket fiyatı Y TL olan bir malda % 30 indirimle Z TL ye satılıyor.

Buna göre; X, Y ve Z arasındaki ilişki aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Y < Z < X B) Z < Y < X

C) Z < X < Y D) X < Z < Y

E) X < Y < Z

ÖRNEK: 8

a > 0 olmak üzere bir malın etiket fiyatı 11.a

10

dur.

Bu malın indirimli fiyatı 33.a

50 olarak belirlenmiştir.

Buna göre, bu malın etiket fiyatı üzerinden yapılan indirim yüzde kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 40 D) 45 E) 50

Çözüm

Çözüm Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

Bir mağazada, tüm gömleklerde etiket fiyatı üzerinden % 25

indirim yapılmıştır. Ayrıca mağazada, satışları artırmak için iki

gömlek alan müşterilere ucuz olanı için indirimli fiyat üzerinden % 20 indirim daha uygulanmıştır.

Bu mağazadan fiyatları farklı iki gömlek alan bir müşteriye her

bir gömlek için etiket fiyatları üzerinden eşit miktarda indirim

yapılmıştır.

Bu müşteri mağazaya toplam 90 TL ödediğine göre, müşteriye yapılan toplam indirim kaç TL’dir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

P:245

Kâr - Zarar Problemleri

MATEMATİK 4

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Bir balıkçı; 16 kg çinekop, 20 kg mezgit ve 50 kg istavrit yakalamıştır. Daha sonra bu balıkların kg satış fiyatlarını

• çinekop mezgitten, mezgit de istavritten % 25 daha pahalı olacak biçimde belirlemiştir.

Balıkçı, bu balıkların tamamını belirlediği fiyatlardan satarak

1600 TL gelir elde etmiştir.

Buna göre, mezgitin kg satış fiyatı kaç TL’dir?

A) 15 B) 20 C) 24 D) 30 E) 32

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

Bir meyve suyu fabrikasında üretilen portakal suyu 1 litrelik

cam şişelere veya 1,5 litrelik karton kutulara doldurulmaktadır. Bu fabrikaya

• bir şişe portakal suyunun maliyeti 2,5 TL,

• bir kutu portakal suyunun maliyeti 2,7 TL

olmaktadır.

Bu fabrikaya; bir şişenin maliyeti, bir kutunun maliyetinden

0,6 TL fazladır.

Buna göre, bir şişenin maliyeti kaç TL’dir?

A) 1,2 B) 1,1 C) 1 D) 0,9 E) 0,8

ÖRNEK: 14

Bir bilgisayar şirketinin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında elde ettiği kârların ortalaması 5 milyon TL dir. Bu şirket 2020 yılında,

2019 yılına göre %50 daha fazla kâr elde etmiştir. Bu şirketin

dört yılda elde ettiği kârların ortalaması ise 6 milyon TL olmuştur.

Buna göre, bu bilgisayar şirketinin 2019 yılındaki kârı kaç

milyon TL dir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 5,5 E) 6

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15

Bir mağaza vitrinlerine aşağıdaki gibi bir yazı yazarak indirim

kampanyası düzenliyor.

MAĞAZA

Sezon İndirimi

% 20 + % 25

Buna göre, bu kampanyada mağazanın yapmış olduğu

gerçek indirim miktarı yüzde kaçtır?

A) %20 B) %30 C) %40

D) %60 E) %80

Çözüm

Çözüm

P:246

Kâr - Zarar Problemleri

5 MATEMATİK

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 16

Bir mağazadaki aynı marka gömleklerin etiket fiyatı maliyet

üzerinden % 20 kârla hesaplanmıştır. Satışların iyi gitmemesinden dolayı bu mağazadaki gömleklere etiket fiyatı üzerinden% 25 indirim yapılmıştır. Son durumda gömleklerin tanesi 36 TL den satılmıştır.

Buna göre, bir gömleğin satışından yapılan kâr - zarar durumu aşağıdakilerden hangisidir?

A) 4 TL kâr B) 4 TL zarar C) 2 TL kâr

D) 2 TL zarar E) 5 TL zarar

ÖRNEK: 18

Arda, Buket, Cem, Demir ve Engin arasında aşağıdaki gibi bir

konuşma geçiyor.

Arda: 15 TL ye alınan bir ürün 18 TL ye satılırsa % 20 kâr

edilmiş olur.

Buket: 40 TL ye alınan bir ürün 36 TL ye satılırsa % 10 zarar

edilmiş olur.

Cem: 50 TL ye alınan bir mal 55 TL ye satılırsa % 5 kâr edilmiş olur.

Demir: 60 TL ye alınan bir mal 66 TL ye satılırsa % 10 kâr

edilmiş olur.

Engin: 100 TL lik ürüne önce % 20 sonra % 25 zam yapılırsa 150 TL ye satılır.

Buna göre, bu kişilerden kaç tanesi doğru söylemiştir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 19

500 TL ye alınan bir ürünün etiket fiyatı % x indirim ile 400 TL,

daha sonra % y zam ile 500 TL olarak belirlenmiştir.

Buna göre, x\\Y oranı kaçtır?

A) 1\\Ş B) 4\\á C) 1 D) 5\\à E) 3\\Ş

ÖRNEK: 17

Bir manav 8 tanesini 32 TL den aldığı kavunların 5 tanesini

30TL den satmaktadır.

Buna göre, bu manavın 120 TL kâr yapması için kaç tane

kavun satması gerekir?

A) 45 B) 60 C) 100 D) 120 E) 130

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:247

Kâr - Zarar Problemleri

MATEMATİK 6

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 20

Bir esnaf satacağı bir ürünü etiket fiyatının % 40 eksiğine almıştır. Daha sonra bu ürünü etiket fiyatının % 25 eksiğini satarsa % X kâr, % 10 eksiğine satarsa % Y kâr elde ediyor.

Buna göre, x\\Y oranı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\Ş C) 1 D) 2 E) 3\\Ş

ÖRNEK: 22

Bir çuvalı 150 TL olan ayçekirdeğine art arda % x oranında iki

kez indirim yapıldığında 96 TL den satılmaktadır.

Buna göre, ayçekirdeğine en başta % x oranında zam yapılsaydı kaç TL ye satılırdı?

A) 175 B) 180 C) 190 D) 200 E) 240

ÖRNEK: 23

Bir beyaz eşya mağazası televizyon satışlarında aşağıdaki gibi bir kampanya yapmıştır.

TV de kampanya

1 tane alana: % 15 indirim

2 tane alana: % 15 + % 10 indirim

Bu mağaza indirimleri her televizyon için ayrı ayrı yapmaktadır. Bu kampanyadan yararlanan Metin iki televizyon alıp

15 300  TL ödeme yapıyor.

Buna göre, Metin bu televizyondan 1 tane alsaydı kaç TL

ödeme yapardı?

A) 8500 B) 8750 C) 9000

D) 9250 E) 9500

ÖRNEK: 21

Bir lokanta aşağıdaki gibi bir kampanya yapmıştır.

Hafta içi Hafta sonu

Döner % 25

indirimli

Döner % 15

indirimli

Önder bu lokantadan salı ve cumartesi günleri birer döner yemiş ve toplamda 32 TL ödeme yapmıştır.

Buna göre, Önder cumartesi ve pazar döner yediğinde

toplam kaç TL ödeme yapar?

A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 40

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:248

Kâr - Zarar Problemleri

7 MATEMATİK

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 24

Bir fırıncı ekmeği önce % 10, daha sonra yine % 10 zam yaparak satıyor.

AÇIK

FIRIN

Buna göre, bu fırıncı ekmeğe toplam yüzde kaç zam yapmıştır?

A) 15 B) 20 C) 21 D) 25 E) 30

ÖRNEK: 26

Bir tüccar süzme balın etiket fiyatına % x indirim yaparsa kilosunu 81 TL ye, % x zam yaparsa kilosunu 99 TL ye satmaktadır.

Süzme

bal

Buna göre, bu tüccar süzme balın etiket fiyatın % 20 zam

yaparsa, süzme balın yeni etiket fiyatı kaç TL olur?

A) 96 B) 98 C) 108 D) 112 E) 116

ÖRNEK: 25

Bir esnaf a TL ye aldığı bir ürünü % x kârla b TL ye daha sonra % x zararla c TL ye satmıştır.

Buna göre; a, b ve c arasındaki bağıntı aşağıdakilerden

hangisidir?

A) a < c < b B) b < c < a C) c < b < a

D) a < b < c E) c < a < b

Çözüm

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 27

Bir manav 5 tanesini 12 TL den aldığı muzların 3 tanesini 10  TL

den satmaktadır.

Buna göre, bu manavın 84 TL kâr yapması için kaç tane

muz satması gerekir?

A) 75 B) 90 C) 100 D) 120 E) 130

P:249

Kâr - Zarar Problemleri

MATEMATİK 8

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 28

Bir mağaza vitrinlerine aşağıdaki gibi bir yazı yazarak indirim

kampanyası düzenliyor.

MAĞAZA

Sezon indirimi

% 20

+

% 25

indirim

Bu kampanya boyunca % 40 daha fazla ürün satılıyor.

Buna göre, bu kampanyada mağazanın kasasına giren paranın değişimi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

verilmiştir?

A) % 4 kâr B) % 6 zarar C) % 16 zarar

D) % 6 kâr E) % 8 kâr

ÖRNEK: 30

Bir esnaf, almış olduğu br ürünü önce %40 kâr ile satıyor. Daha sonra satış fiyatına %20 indirim uyguluyor.

Buna göre, son durumda esnaf bu ürünü yüzde kaç kâr

ile satmaktadır?

A) 8 B) 12 C) 15 D) 20 E) 25

ÖRNEK: 29

Bir esnaf almış olduğu ürüne sırasıyla %20, %25 ve %10 zam

yapmıştır.

Buna göre, bu esnaf bu ürünü en son yüzde kaç kârla satmıştır?

A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 65

ÖRNEK: 31

Bir manav kilosunu 5 TL’den aldığı kayısıları kurutup kilosunu 7 TL’den satmaktadır. Yaş kayısı kuruduğunda %20 fire

vermektedir.

Buna göre, bu manavın bu satıştan kârı yüzde kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:250

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 6

1. Bir kırtasiyenin bir deftere ödediği para, bir kitaba ödediği paranın yarısı kadardır.

Bu kırtasiye defteri %10 zararla, kitabı ise %50 kârla satmaktadır.

Buna göre, bu kırtasiyenin satıştan elde ettiği kâr yüzde kaçtır?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50

2. Bir pastanede limonata fiyatı, çay fiyatından %50 daha

fazladır. Bu pastanedeki birinci masada oturanlar a tane limonata b tane çay, ikinci masada oturanlar a tane

çay b tane limonata içmiştir.

Birinci masada oturanlar, ikinci masada oturanlara göre %20 fazla ödeme yapmıştır.

Buna göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 5\\ß B) 8\\ß C) É/í D) 3 E) 9\\Ş 5. Arda, hesabındaki a TL’nin bir kısmıyla döviz kalan kısmı ile de altın alıyor. Arda bir süre sonra dövizi % 25 kâr

ederek b TL’ye, altınları ise % 20 zarar ederek c TL’ye

satıyor.

Buna göre, a, b ve c arasındaki bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 12.a = 15.b + 20.c

B) 15.a = 12.b + 25.c

C) 20.a = 15.b + 12.c

D) 12.a = 25.b + 32.c

E) 20.a = 16.b + 25.c

4. Aşağıdaki tabloda iki ürün ile alakalı bilgiler verilmiştir.

A ürününde %X, B ürününde %Y kâr yapılmıştır.

Buna göre, x\\Y kaçtır?

A) 1\\Ş B) 1 C) 3\\Ş D) 2 E) 5\\Ş

Ürün Alış Taşıma Satış

A 200 TL 40 TL 300 TL

B 120 TL 30 TL 225 TL

3. Bir tüccar elindeki ürünün % 50’sini % 50 kârla, diğer

%50’sini ise %20 zararla satıyor.

Buna göre, bu tüccarın bu satıştan kârı, yüzde kaçtır?

A) 5 B) 9 C) 10 D) 15 E) 20

P:251

MATEMATİK 10

Öğreten Test FASİKÜL 6

1-C 2-B 3-D 4-A 5-E 6-B 7-C 8-C 9-D

6. Bir mağaza sahibi satmış olduğu bir ürüne % 20 zam

yaptığında, %10 daha az satış yapmaktadır.

Buna göre, bu mağaza sahibinin son durumda ki kâr

– zarar durumu ilk duruma göre yüzde kaç değişmiştir?

A) %4 kâr yapmıştır.

B) %8 kâr yapmıştır.

C) %4 zarar yapmıştır.

D) %6 zarar yapmıştır.

E) %6 kâr yapmıştır.

9. Bir bakkal aşağıdaki bozuk terazi ile kilosu 7 TL olan bulgur satmaktadır.

Bakkalın terazisi %20 fazla tartmaktadır.

Buna göre, müşteri 36 kg zannederek aldığı bulgura

kaç TL fazla para ödemiştir?

A) 32 B) 36 C) 38 D) 42 E) 48

36

7. Aşağıda A ve B mağazalarının aynı ürünlerin etiket fiyatlarına yapmış olduklarını indirim yüzdeleri gösterilmiştir.

A mağazası bu ürünü B mağazasına göre, %20 indirimle almaktadır. A ve B mağazaları bu ürünün etiket fiyatını %50 kârla belirlemektedir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) A mağazası bu üründen %4 kâr, B mağazası ise %5

kâr yapar.

B) A ve B mağazası bu üründen %4 kâr yapar.

C) A mağazası bu üründen % 20 kâr, B mağazası ise

%5 kâr yapar.

D) A mağazası ne kâr ne zarar, B mağazası ise %4 kâr

yapar.

E) A ve B mağazaları bu üründen %4 zarar eder.

Etiket: %20 indirim Etiket: %30 indirim

A mağazası B mağazası

8.

Yukarıdaki tabloda A, B, C ve D ürünlerinin maliyet ve

satış fiyatları gösterilmektedir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) A ürünü %50 kârla satılmıştır.

B) B ürünü %10 zararla satılmıştır.

C) C ürünü %20 kârla satılmıştır.

D) D ürünü %25 kârla satılmıştır.

E) C ve D ürünü aynı kâr oranı ile satılmıştır.

100 -

75-

60-

45-

40 50 60 80

Satış

Maliyet

A

B

C

D

P:252

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 6

1. Bir ekmek fırını vitrinine aşağıdaki gibi bir yazı yazıyor.

Buna göre, bu fırın ekmeğe gerçekte yüzde kaç zam

yapmıştır?

A) 35 B) 38 C) 40 D) 45 E) 50

F I R I N

Ekmeğin fiyatı ve gramajındaki

değişiklik:

Gramaj % 20 azaltılacak ,

fiyat ise % 20 oranında artacaktır.

2. Bir lokantadaki fiyat değişimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Buna göre, bu lokanta bu beş üründen her birine ortalama yüzde kaç zam yapmıştır?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

Yemek Eski Fiyat Yeni Fiyat

Çorba 5 TL 7,5 TL

Döner 20 TL 25 TL

Pilav 6 TL 9 TL

Ayran 1 TL 1,5 TL

Tatlı 8 TL 10 TL

4. Aşağıda bir elektronik marketin satmış olduğu cihazların maliyet ve satış fiyatları gösterilmiştir.

Buna göre, bu marketteki bu ürünlerden hangisinin

kâr yüzdesi diğerlerine göre daha fazladır?

A) Bilgisayar B) Telefon C) Televizyon

D) Tablet E) Mouse

Ürün Maliyet Satış

Bilgisayar 2.500 TL 3000 TL

Telefon 1.600 TL 2.080 TL

Televizyon 4.000 TL 4.600 TL

Tablet 500 TL 700 TL

Mouse 80 TL 120 TL

3. Bir ürünün maliyeti X TL ve satış fiyatı Y TL’dir. Bu ürünün satış fiyatının hesaplanması için aşağıdaki gibi iki

seçenek vardır.

I. seçenek: y = 4. x – 10

II. seçenek: y = 3. x + 20

Bu ürünün satışında I. seçenek daha kârlı olduğuna

göre, X için aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

A) x > 20 B) x < 25 C) x > 30

D) x > 45 E) X > 50

1-E 2-C 3-C 4-E 5-E

5. Aşağıdaki grafikte 4 farklı ürünün alış ve satış fiyatı gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) A ürününden %50 kâr yapılmıştır.

B) A ve C ürünlerinin kâr yüzdeleri aynıdır.

C) En fazla kâr yüzdesi B ürününe aittir.

D) D ürününün kâr yüzdesi A ürününün kâr yüzdesinsen fazladır.

E) B ve D ürünlerinin kâr yüzdeleri aynıdır.

80 -

45 -

30 -

20 -

10 -

A B C D

: Alış : Satış

P:253

MATEMATİK 12

Sınav Tadında FASİKÜL 6

1. Aşağıdaki grafikte A, B ve C ürünlerinin maliyet ve satış

fiyatları gösterilmektedir.

Buna göre, A, B ve C ürünlerini eşit sayıda satan bir

esnafın kârı yüzde kaçtır?

A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 75

16 -

12 -

8 -

6 8 10

Satış

Maliyet

A

B

C

3. Maliyet fiyatı 400 TL olan üründen 20 tane alan bir esnaf, aşağıdaki gibi farklı aylarda ve farklı fiyatlarda bu

ürünü satmaktadır.

Buna göre, bu esnaf bu ürünün satışından yüzde kaç

kâr yapmıştır?

A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50

OCAK ŞUBAT MART

Fiyat 500 600 400

Tane 10 5 5

4. Aşağıdaki iki televizyonun maliyet fiyatı aynı olup farklı

fiyatlara satılmaktadır.

Satıcı A marka televizyondan %20 kâr, B marka televizyondan ise %10 zarar etmiştir.

Buna göre, a\\B oranı kaçtır?

A) 3\\à B) 4\\ß C) 1\\Ş D) 2 E) É/î

A B

Satış fiyatı: a TL Satış fiyatı: b TL

2. Bir ayakkabı mağazası belirli bir fiyattan aldığı ayakkabılara farklı zamanlarda üç farklı kampanya düzenlemiştir.

Bu kampanyalar,

I. Net %20 indirim

II. 1 alana 1 bedava

III. %10 + %10 indirim

Buna göre, bu kampanyalardaki ayakkabıların birim

fiyatı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

A) III > I > II B) I > II > III C) II > I > III

D) II > III > I E) I > III > II

1-C 2-A 3-B 4-B 5-D 6-D

5. Bir satıcı almış olduğu ürünlerin

` 1\\á’

ini aldığı fiyat ile

` Kalan ürünlerin yarısını %20 kâr ile

` Geriye kalan ürünleri ise %50 kâr ile satmaktadır.

Buna göre, bu satıcının toplam kârı yüzde kaçtır?

A) 15 B) 20 C) 25 D) 28 E) 30

6. Bir terzi kumaş ölçümü için aşağıdaki iki çubuğu kullanıyor.

Bu terzi 6 metrelik bir kumaş kesip müşteriye verecektir. Terzi 60 cm lik çubuk yerine yanlışlıkla 40 cm lik çubuğu kullanıp kumaşı kesmiştir.

Buna göre, bu müşteri kaç cm eksik kumaş almıştır?

A) 1 B) 1,2 C) 1,5 D) 2 E) 2,2

40 cm

60 cm

P:254

13 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

Bilinçli Tüketici Aritmetiği (BTA)

Alış Fiyatı

 Satıcının aldığı ürüne ödediği paraya denir.

Maliyet Fiyatı

 Alınan ürüne ayrıca bir masraf yapılmazsa maliyet fiyatı alış

fiyatına eşittir. Eğer masraf yapılmışsa alış fiyatına masraflar eklenerek maliyet fiyatı bulunur.

Maliyet Fiyatı = Alış Fiyatı + Masraflar

Etiket Fiyatı

 Ürünün tezgahta üzerinde yazılı olan fiyatıdır.

Satış Fiyatı

 Etiket fiyatından bir indirim veya zam yapılmazsa yani ürün

etiket fiyatına satılırsa satış fiyatı etiket fiyatına eşit olur.

Bundan dolayı etiket fiyatı her zaman satış fiyatına eşit olmayabilir.

 Asıl satış fiyatı ürünün satıldığı fiyattır.

Kâr – Zarar

 Satış fiyatı ile maliyet fiyatı arasındaki fark kâr veya zarardır. Satış fiyatı maliyet fiyatından fazla ise kâr, az ise zarar

elde edilir.

 Satış fiyatı = Maliyet fiyatı ise ne kâr ne de zarar edilir.

İskonto (İndirim)

 Bir ürünün etiket fiyatı üzerinden daha düşük bir fiyata satılmasına denir.

Ciro

 Günlük, aylık, yıllık vs. zaman dilimlerinde kasaya giren paraya (kazanılan paraya) denir.

Dış Ticaret Fazlası

 İhracat ile ithalat arasındaki farkın pozitif olmasıdır.

Dış Ticaret Açığı

 İhracat ile ithalat arasındaki farkın negatif olmasıdır.

Vergiler

 KDV: Katma Değer Vergisi

 ÖTV: Özel Tüketim Vergisi

 ÖİV: Özel İletişim Vergisi

 MTV: Motorlu Taşıtlar Vergisi

Vade Farkı

 Bir bedelin ödenmesi gereken karşılığı olan paranın belli

bir süre sonra daha fazla ödenmesi halinde oluşan ödeme farkına denir.

Kredi

 Bir miktar paranın bir süre sonra geri ödenmesi şartıyla verilmesidir.

Enflasyon

 Piyasadaki para biriminin değer kaybetmesi veya satılan

ürünlerin fiyatlarının artmasıdır.

ÖRNEK: 1

Bir marangoz 1 avronun 4 TL olduğu bir zamanda tonu 1000

avro olan odundan 600 ton alıyor.

6 ay sonra odunun tonuna zam gelmeyip 1 avro 5 TL olduğuna göre, marangoz aldığı aynı miktarda odunu 6 ay

sonra alsaydı fazladan vereceği parayla ilk durumda kaç

ton daha odun alabilirdi?

A) 120 B) 180 C) 150 D) 200 E) 100

Çözüm

P:255

MATEMATİK 14

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

ÖRNEK: 5

Aşağıdaki tabloda beş farkı alanda 2019 ile 2020 yıllarında bu

alanlardaki belli bir birimin fiyatları TL cinsinden verilmiştir.

Alan 2019 2020

Akaryakıt 64 75

Gıda 5m 55

Su 36 50

Enerji 55 60

Doğalgaz 80 6n

Ülkede bu beş alana göre hesaplanan yıllık enflasyon oranı % 20 olduğuna göre, n – m farkı kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 2

Yıllık enflasyonun %20 olduğu bir ülkede memur maaşlarına

% 5 zam yapılıyor.

Buna göre, bu yılda memur maaşları yüzde kaç değer kaybetmiştir?

A) 10 B) 12 C) 15 D) 12,5 E) 15,5

ÖRNEK: 3

Beş arkadaş birlikte tatile gidecektir. Aralarından birinin arabasıyla giderlerse yol boyunca aracın yakıtı için 800 lira ve yemek için kişi başı 50 lira harcayacaklardır. Eğer otobüs ile giderlerse kişi başı (bilet, yemek vs. dahil) 275 liralık harcama

olacaktır.

Buna göre, bu beş arkadaş araba ile giderlerse toplamda

kaç lira daha az harcarlar?

A) 400 B) 325 C) 300

D) 350 E) 275

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 4

Aşağıda yapılan bir alışverişin fişi gösterilmiştir.

Buna göre, T – K farkı kaçtır?

A) 42 B) 44 C) 46 D) 55 E) 56

ENDAM GIDA

KDV TUTAR

Helva % 12 33,6

Domates % 16 23,2

Şeker % 4 5,2

Yine bekleriz....

Top KDV K TL

Toplam T TL

P:256

15 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 7

2020 yılındaki dış ticaret açığı 2019 yılındakinden fazla olduğuna göre, c nin alabileceği en büyük tam sayı değeri

kaçtır?

ÖRNEK: 8

2018 yılında dış ticaret fazlası olmadığına göre, b nin alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?

ÖRNEK: 6

2015 yılındaki dış ticaret fazlası 2017 yılındakinden fazla

olduğuna göre, a nın alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?

Aşağıda bir şirketin altı yıllık ihracat ve ithalat verileri gösterilmiştir.

Yıllar

İthalat

(Bin dolar)

İhracat

(Bin dolar)

2015 120 130

2016 100 103

2017 a 110

2018 96 b

2019 120 108

2020 102 c

6., 7., 8. ve 9. soruları tabloya göre cevaplayınız.

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10

a liraya alınan bir pantolon 3a – 120 lira kârla 180 liraya satılmıştır.

Buna göre, pantolonun satışından kaç lira kâr elde edilmiştir?

A) 115 B) 105 C) 120 D) 110 E) 100

ÖRNEK: 9

2016 yılındaki dış ticaret fazlası 2015 yılının yüzde kaçına

eşittir?

P:257

MATEMATİK 16

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

ÖRNEK: 11

Motor silindir hacmi 1250 cm3 olan bir aracın ÖTV dahil

fiyatı 132 000 TL olduğuna göre, bu aracın ÖTV siz fiyatı

kaç TL dir?

ÖRNEK: 13

Motor silindir hacmi 3200 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı

200000TL olan bir aracın ÖTV li fiyatı; motor silindir hacmi 1800 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı 160000 TL olan aracın

ÖTV li fiyatının % kaç fazlasına eşittir?

ÖRNEK: 12

Motor silindir hacmi 2000 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı

96000  TL olan bir araca ödenen ÖTV kaç TL dir?

ÖRNEK: 14

Motor silindir hacmi 4100 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı

225000  TL olan bir aracın satış fiyatı ÖTV li fiyatı üzerine

% 20 KDV eklenerek belirlendiğine göre, bu aracın satış

fiyatı kaç TL dir?

Aşağıdaki tabloda, bir ülkede motor silindir hacmine göre sıfır km otomobillerin fabrika çıkış fiyatına eklenen ÖTV oranları verilmiştir.

Motor Silindir

Hacmi (cm3)

ÖTV Oranı

(%)

0 - 1499 10

1500 - 2999 25

3000 ve üstü 40

Çözüm

Çözüm

Çözüm Çözüm

11., 12., 13. ve 14. soruları tabloya göre cevaplayınız.

P:258

17 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

ÖRNEK: 15

Bir mahallede kentsel dönüşüm olmadan önce arsa fiyatlarının metrekaresi 800 liradır. Kentsel dönüşüm olduktan sonra

metrakaresi 1600 lira oluyor.

Bu mahallede belediye dönüşüm imarı için arsanın yüzde

25’ini kendisi alıyor ve geri kalanını imara açıp mal sahibine

veriyor.

Kentsel dönüşümden önce 2000 metrekare arazi alan Semra Hanım dönüşümden sonra arsasını satarsa kaç lira kâr

eder?

A) 720 000 B) 640 000 C) 750 000

D) 600 000 E) 800 000

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16

Alış (TL) Satış (TL)

1 Dolar 6500 7200

1 gram altın 400 450

1300000 TL si olan Tarık Bey yukarıdaki tabloya göre parasının tamamı ile dolar alıp daha sonra aldığı doların tamamını satarak eline geçen paranın tamamıyla altın alıp tekrar bu

altınların da tamamını satıyor.

Buna göre, Tarık Bey bu alım satımdan ilk baştaki parasına göre kaç TL kâr elde etmiştir?

A) 320 000 B) 400 000 C) 350 000

D) 300 000 E) 360 000

Çözüm

ÖRNEK: 17

Bir ülkenin 2019 yılında dış ticaret açığı 3 milyar dolardır.

Bu ülkenin 2020 yılında dış ticaret fazlası 4 milyar dolar

olduğuna göre, 2019 ve 2020 yılındaki ihracat-ithalat verileri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A)

B)

C)

D)

E)

İthalat (milyar $) İhracat (milyar $)

2019 69 66

2020 73 77

İthalat (milyar $) İhracat (milyar $)

2019 73 70

2020 71 71

İthalat (milyar $) İhracat (milyar $)

2019 80 84

2020 93 90

İthalat (milyar $) İhracat (milyar $)

2019 85 88

2020 76 80

İthalat (milyar $) İhracat (milyar $)

2019 80 80

2020 83 94

P:259

MATEMATİK 18

FASİKÜL 6 Bilinçli Tüketim Aritmetiği

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18

A ürününün KDV oranı % 6 ve KDV dahil fiyatı 530 TL, B ürününün KDV oranı % 11 ve KDV dahil fiyatı 333 TL dir.

Buna göre, A ve B ürünlerinin KDV siz fiyatlarının farkı kaç

TL dir?

A) 180 B) 210 C) 160 D) 200 E) 150

ÖRNEK: 19

Sibel, ÖTV ve KDV hariç fiyatı 600 dolar olan bir cep telefonu

alıyor. Cep telefonu alımlarında cihazın vergiler hariç tutarının

% 25 i kadar ÖTV ve cihazın ÖTV li fiyatının % 20 si kadar KDV

alınmaktadır.

Telefonu aldığı gün 1 dolar 6,40 TL ye eşit olduğuna göre, Sibel cep telefonunu kaç TL ye almıştır?

A) 5440 B) 5700 C) 5600

D) 5120 E) 5760

Aşağıdaki tabloda bir ailenin 2020 yılının ocak ayı giderleri verilmiştir.

Kira 3200 TL

Ulaşım 750 TL

Giyim 2000 TL

Gıda 1250 TL

Faturalar 800 TL

20., 21., ve 22. soruları tabloya göre cevaplayınız.

ÖRNEK: 22

Ulaşım ve faturalara ödenen toplam para gıda giderlerinin yüzde kaç fazlasına eşittir?

ÖRNEK: 21

Kiraya verilen para tüm giderlerin yüzde kaçıdır?

ÖRNEK: 20

Bu ailenin ocak ayı toplam gideri kaç TL dir?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:260

19 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 6

3.

Elektronik cihaz satılan bir mağazada bir notebook maliyetinin % 40 fazlasına satılmaktadır. Satılan bir notebookun iadesi halinde mağaza aldığı paranın % 80 ini iade ediyor.

Buna göre, iade edilen bir notebookun başka bir

müşteriye satılması halinde mağaza bu üründen

% kaç kâr eder?

A) 56 B) 58 C) 66 D) 68 E) 72

4.

Bir masa % 25 kâr ile satılırken satış fiyatı üzerinden 30TL

indirim yapılıyor.

İndirimli satıştan, maliyet fiyatı üzerinden % 10 kâr

elde edildiğine göre, bu masanın maliyet fiyatı kaç

TL dir?

A) 250 B) 275 C) 300

D) 200 E) 240

1.

Bir kişi parasının 1\\ß ü ile altın, kalan parasının yarısı ile

gümüş ve kalan kısmı ile de dolar alıyor. Belli bir süre

sonra bu kişinin bu üç yatırımdan net kârı % 40 oluyor.

Bu kişi altından % 70, gümüşten % 30 kâr ettiğine göre, dolardan % kaç kâr etmiştir?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 40

2.

Bir defter, bir kalem ve bir kitabın toplam fiyatı 90 TL dir.

Kalemin fiyatı defterin fiyatının 2 katı, kitabın fiyatı ise kalemin fiyatının 3 katıdır.

Defter, kalem ve kitabın fiyatları sırasıyla % 40, % 30

ve % 20 zamlanırsa defter, kalem ve kitaptan birer tane almak isteyen birisi kaç TL öder?

A) 110 B) 112 C) 114

D) 116 E) 118

P:261

MATEMATİK 20

Öğreten Test FASİKÜL 6

1-C 2-B 3-D 4-D 5-E 6-B 7-B 8-D 9-A

8.

Bir kumaşçı metresini 75 TL den aldığı kumaşı % 40 kârla satmaktadır.

Kumaşçının 8400 TL kâr etmesi için bu kumaştan kaç

metre satması gerekir?

A) 250 B) 260 C) 270

D) 280 E) 240

5.

Bir market tanesi 80 kuruştan 900 tane yumurta alıyor.

Yumurtaların 1\\ß ünü tanesi 90 kuruştan, kalan yumurtaların yarısını tanesi 1 liradan satıyor.

Buna göre, market kalan yumurtaların tanesini kaç

kuruştan satarsa zarar etmez?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

6. Yıllık enflasyonun % 10 olduğu bir ülkede bir memurun

maaşına ilk 6 ay % 20, ikinci 6 ay % 10 daha zam yapılıyor.

Buna göre, bir yıl sonunda bu memurun alım gücü

yüzde kaç artmış olur?

A) 15 B) 20 C) 22 D) 25 E) 32

7. Bir banka kullanılan kredilerin geri ödemelerindeki gecikmelerde her ay ilk ödenecek tutarın % 2 si kadar gecikme faizi almaktadır.

Aylık kredi ödemesi 1200 TL olan bir kişi kredi ödemesini kaç ay geciktirirse 1320 TL olarak ödemesi

gerekir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9

9. Aşağıdaki tabloda bir ülkede motor silindir hacmine göre sıfır km otomobillerin fabrika çıkış fiyatına eklenen ÖTV

oranları verilmiştir.

Motor Silindir

Hacmi (cm3)

ÖTV Oranı

(%)

0 - 999 27

1000 - 1999 30

2000 ve üstü 60

Motor silindir hacmi 900 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı A TL

olan araca ödenen ÖTV miktarının 2 katı, motor silindir

hacmi 1600 cm3 ve fabrika çıkış fiyatı R olan araca ödenen ÖTV miktarına eşit ve motor silindir hacmi 2400 cm3

ve fabrika çıkış fiyatı B TL olan araca ödenen ÖTV miktarının % 80 ine eşittir.

Buna göre, A, R ve B arasındaki bağıntı aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 9A = 5R = 8B B) 9A = 8R = 5B

C) 8A = 5R = 9B D) 5A = 8R = 9B

E) 5A = 9R = 8B

P:262

21 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 6

1.

Bir ceketin maliyet fiyatının 8\\á katı satış fiyatının 5\\à katına eşittir.

Bu ceketin satışından 70 TL kâr edildiğine göre,

ceketin maliyet fiyatı ile satış fiyatının toplamı kaç

TL dir?

A) 640 B) 600 C) 570

D) 595 E) 630

2.

Etiket fiyatı, maliyet fiyatından 105 TL fazla olan bir çiçek, etiket fiyatı üzerinden % 10 indirim yapılarak satıldığında bu satıştan % 8 kâr ediliyor.

Buna göre, bu çiçeğin maliyet fiyatı kaç liradır?

A) 525 B) 515 C) 510

D) 520 E) 530

4.

Erenköy pazarında karpuz satan bir tezgahtar, sabah

başlattığı satışlardan yeterli verimi alamadığı için sattığı

karpuzlara etiket fiyatı üzerinden % 25 indirim yapıyor

ve 5 taneden fazla karpuz alan müşterilere 5 in üzerindeki her karpuz için indirimli fiyat üzerinden % 20 lik bir

indirim daha uyguluyor.

Buna göre, bu tezgahtarın sabah etiket fiyatını tanesi 8 TL olarak belirlediği karpuzlardan öğleden sonra 20 tane alan bir müşteri toplam kaç TL öder?

A) 72 B) 87 C) 93 D) 98 E) 102

5. Bir camcı 1 doların 6,5 TL olduğu bir dönemde metrekaresi 80 dolar olan camdan 1000 m2 alıyor.

1 yıl sonra camın metrekaresine % 25 zam geldiğine

göre, camcı camları aldığı tarihten 1 yıl sonra almış

olsaydı kaç TL daha fazla ödeme yapacaktı?

A) 120 000 B) 100 000 C) 140 000

D) 90 000 E) 130 000

3. Bir tüccar bir malı sattığında alış fiyatının % 37,5’i kadar

kâr ediyor. Eğer bu malı 80 lira daha fazla fiyata satsaydı % 50 kâr edecekti.

Buna göre, malın maliyet fiyatı kaç liradır?

A) 640 B) 620 C) 580

D) 540 E) 560

1-C 2-A 3-A 4-E 5-E 6-A

6. Bir kuruyemişçinin terazisi bozuktur.

• Terazi; 750 gramlık herhangi bir kuruyemişi 1 kg olarak göstermektedir.

• Kuruyemişçi; cevizin kilosunu 30 liradan alıyor.

• 30 kg cevizi alıp satacaktır.

• Cevizi % 5 kârla satmak istiyor.

Buna göre, kuruyemişçi 30 kg cevizi sattığında gerçekte yüzde kaç kâr eder?

A) 40 B) 27,5 C) 30 D) 35 E) 37,5

P:263

MATEMATİK 22

Sınav Tadında FASİKÜL 6

1.

Bir elektronikçi alacağı bir marka cep telefonun satış fiyatında % 30 indirim yapılınca elindeki parayla indirimsiz fiyattan alabileceği ürün sayısından 45 adet daha fazla ürün alabiliyor.

Bu elektronikçi elindeki parayla indirimli fiyattan aynı üründen kaç adet alabilir?

A) 120 B) 130 C) 140 D) 150 E) 160

• • •

• • •

3.

Bir tüccar bir koltuğu enflasyonsuz bir durumda bir

sene sonra % 20 kârla 960 liraya satmak istiyor. Enflasyon olduğu için aynı koltuğu bir sene sonra aynı

oranda kâr ederek 1104 liraya satıyor.

Buna göre, enflasyon oranı yüzde kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15

4. Bir mağazada tüm ürünlerde etiket fiyatı üzerinden % 20

indirim yapılıyor.

• Aynı üründen 3’ün üzerinde alınan her adet ürün için

ayrıca indirimli fiyat üzerinden % 10 luk bir indirim

daha yapılıyor.

• İkinci indirim ilk 3 ürüne uygulanmıyor.

Bu mağazadan etiket fiyatı 120 lira olan bir üründen

18 adet alan bir müşteri kaç lira öder?

A) 1644 B) 1504 C) 1564

D) 1584 E) 1624

2.

Bir temizlik ürünleri satıcısı kilogramını 720 kuruştan aldığı yaş sabunları kurutarak kuru sabunların kilogramını 1080 kuruştan satıyor.

Bu satıştan % 38 kâr edildiğine göre, 1 kg yaş sabun

kuruyunca kaç gram azalmıştır?

A) 90 B) 70 C) 75 D) 80 E) 85

1-D 2-D 3-E 4-D 5-E 6-C

5.

Bir kırtasiyecinin tanesini 450 kuruşa aldığı kalemliklerin

% 10 unun fermuarı bozuk çıkıyor.

Kırtasiyeci sağlam kalemliklerin tanesini 540 kuruştan satarak toplam 360 lira kâr elde ettiğine göre, kaç

kalemlik almıştır?

A) 1200 B) 1080 C) 1050

D) 960 E) 1000

6. Bir mağazadan çanta, etek ve elbise alan Selin Hanım’a

ödeyeceği tutar için mağazadaki çalışanlar tarafından iki

seçenek sunuluyor.

• Toplam tutarın % 25 i peşin, geri kalanı ise her bir

taksiti 3x – 240 TL olacak şekilde 20 taksitle

• Toplam tutarın % 10 u peşin, geri kalanı ise her bir

taksiti 2x + 100 TL olacak şekilde 12 taksitle

Her iki durumda da Selin Hanım’ın ödeyeceği toplam

miktar aynı olacağına göre, Selin Hanım’ın yaptığı

alış verişin tutarı kaç TL dir?

A) 5000 B) 5100 C) 5200

D) 5300 E) 5400

P:264

23 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 6

1. Bir fırında 40 simit ve 50 poğaça toplam 100 TL’ye satılmaktadır. Bir simitçi, 30 simit ve 50 poğaça için fırıncıya

100 TL veriyor ve A TL para üstü alıyor.

Bu fırında 1 simit ve 1 poğaçanın toplam fiyatı A türünden kaç TL’dir?

A) A + 20

10 B) A + 50

10 C) A + 100

50

D) 100 – A

50 E) 100 – A

50 – A

ÖSYM

4.

KDV’siz fiyatı 8400 TL olan bir televizyona uygulanan

KDV oranı % 5’dir.

Buna göre, bu televizyonun KDV dahil fiyatı kaç

TL’dir?

A) 8500 B) 8640 C) 8800

D) 8820 E) 8960

2.

İndirimli satışlarda etiket fiyatı üzerinden % 20 indirim yapan bir mağazada peşin ödemelerde % 2,5 indirim daha yapılıyor.

Mağazadan bir saat alıp peşin ödeyen bir müşteri bu

saat için 390 lira verdiğine göre, bu ürünün etiket fiyatı kaç liradır?

A) 490 B) 500 C) 420

D) 450 E) 480

3. Yıllık enflasyonun %50 olduğu bir ülkede bir işçinin maaşına ilk 4 ay % 25, ikinci 4 ay % 20 ve üçüncü 4 ay %

10 zam yapılıyor.

Buna göre, bir yıl sonunda bu işçinin maaşının değeri enflasyona göre % kaç değer kazanmıştır?

A) 5 B) 7,5 C) 10 D) 12,5 E) 15

5.

Bir mağaza tanesini 240 liraya aldığı kazakların etiket fiyatlarını tanesini 480 liradan belirliyor. Satışların düzgün

gitmemesinden dolayı etiket fiyatı üzerinden % 30 indirim uyguluyor. Bu durumda da satışlar düzelmeyince indirimli fiyatlar üzerinden % 10 indirim daha uyguluyor.

Mağaza bu üst üste yapılan iki indirim üzerine 15 kazak sattığına göre, bu satıştan kaç lira kâr elde etmiştir?

A) 936 B) 924 C) 920

D) 918 E) 900

A Mağaza

% 30 + % 10

Şok indirim

P:265

MATEMATİK 24

Sınav Tadında FASİKÜL 6

6. Bir satıcı tanesini 80 liradan aldığı bir malı % 15 kârla satıyor.

Satıcının eline toplam 3220 lira geçmesi için bu maldan kaç tane satmalıdır?

A) 56 B) 21 C) 14 D) 35 E) 42

7. Bir hava yolu şirketinde bir adet tek yön bilet fiyatı 150

TL, bir adet gidiş-dönüş bilet fiyatı ise 200 TL’dir.

Aşağıdaki tabloda, Ali ve Buket’in bu hava yolu şirketinden

aldığı biletlerin sayısı ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Ali Buket

Tek yön bilet sayısı x + 4

Gidiş-dönüş bilet sayısı x

Toplam bilet sayısı 17 16

Bu kişilerin biletler için ödedikleri ücretler eşit olduğuna

göre, x kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

ÖSYM

9. Bir kırtasiyede tanesi 12 TL olan defterler 4 lü ve 6 lı paketler halinde satılmaktadır.

Kırtasiyeci,

• 4 lü paketlerde 3 al 2 öde kampanyası

• 6 lı paketlerde 2 al 1 öde kampanyası düzenliyor.

Bu kampanyaların her ikisinin de sadece birer kez

yararlanabilen bir müşterinin adet satış fiyatına göre elde ettiği indirim toplam kaç TL dir?

A) 110 B) 120 C) 130 D) 140 E) 150

10.

Bir mağaza maliyeti üzerinden %50 kârla sattığı çamaşır makinesinin satış fiyatı üzerinden %10 indirim yapıyor. Daha sonra bu ürünün indirimli satış fiyatın üzerinden % 20 indirim daha yapıyor.

Son durumda, mağaza bu ürünü sattığında mağazanın kâr

zarar durumu aşağıdakilerden hangisidir?

A) %8 kâr B) % 8 zarar C) %4 kâr

D) % 4 zarar E) %6 kâr

8.

Maliyet fiyatı x lira olan bir sandalyenin satış fiyatı

y = 4x – 360 denklemiyle elde ediliyor.

Bu şekilde satılan sandalyeden % 75 kâr edildiğine

göre, bu satıştan kaç lira kâr edilmiştir?

A) 90 B) 100 C) 120 D) 150 E) 180

1-C 2-B 3-C 4-B 5-A 6-D 7-C 8-C 9-B 10-A

P:266

25 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

Karışım Problemleri

Karışım Problemleri

a gram A maddesi ile b gr B maddesi karıştırıldığında;

O Karışımdaki A maddesi oranı = a

a + b

O Karşımdaki B maddesi oranı = b

a + b

O Karışımdaki A maddesinin yüzdesi = a

a + b .100

O Karışımdaki B maddesinin yüzdesi = b

a + b .100

ÖRNEK: 1

50 gr su, 30 gr tuz ve 20 gr limon suyu karışımında

a) tuz oranı : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) su oranı : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) tuz yüzdesi : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

d) su yüzdesi : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 4

10 gr, tuz 110 gr su ve x gr un karıştırılarak oluşturulan hamurun un oranı %20 olduğuna göre, x kaçtır?

A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

ÖRNEK: 2

2 kg şeker ve 10500 gr su karıştırıldığında oluşan karışımdaki şeker yüzdesi kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 16 D) 20 E) 25

ÖRNEK: 3

a kg alkol ve (b – a) kg su karışımında alkol oranı yüzde

kaçtır?

A) a

b – a B) 100.a

b C) 100.b

a – b

D) 100 – a

b E) b – a

b + a

Çözüm

ÇözümNOT

O Ağırlıkça % x’i A maddesi olan A gr karışımın

içinde A. x

100 gr A maddesi vardır.

P:267

MATEMATİK 26

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

ÖRNEK: 5

Ağırlıkça %20’si şeker olan 50 gr şekerli su ile ağırlıkça

%30’u şeker olan 100 gr şekerli su karışımları içindeki toplam şeker miktarı kaç gramdır?

A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60

Çözüm Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 7

%7’si asit olan 30 ml solüsyon ile %13’ü asit olan 60 ml

solüsyon karıştırılırsa karışımın asit oranı yüzde kaç

olur?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

ÖRNEK: 6

%40’ı şeker olan 40 gr şekerli su ile %30’u tuz olan 50 gr

tuzlu su karışımları birleştiriliyor. Toplam su miktarı kaç

gramdır?

A)31 B) 44 C) 55 D) 59 E) 60

ÖRNEK: 8

% 40

Kakao

% 60

Kakao

150 gram 350 gram

% 40’ı kakao olan 150 gr çikolata ile % 60’ı kakao olan

350 gr çikolata eritilerek karıştırılırsa kakao oranı yüzde

kaç olur?

A) 48 B) 50 C) 54 D) 56 E) 58

Çözüm

NOT

 Ağırlıkça %x’i A maddesi olan A gr karışım ile

ağırlıkça %y’si A maddesi olan B gr karışım karıştırıldığında yeni oluşan karışımın

%  (

A. x

100

+ B. y

100

A +B ).100 A maddesidir.

P:268

27 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 9

Tuz oranı %20 olan 60 gr tuzlu suya kaç gr tuz eklenirse

karışımın tuz oranı %36 olur?

A) 10 B) 15 C) 16 D) 20 E) 24,

ÖRNEK: 10

Şeker oranı %30 olan 300 gr şekerli suya 10 gr şeker ve

90 gr su eklenirse karışımın şeker oranı yüzde kaç olur?

A) 25 B) 28 C) 30 D) 31 E) 33

ÖRNEK: 12

Dem oranı %20 olan tam dolu bir bardak çayın dem oranını

beğenmeyen Ahmet dede bardağın % 20’sini döküp yerine

sadece dem koymuştur.

Buna göre, bu bardaktaki çayın dem oranı yüzde kaç olmuştur?

A) 28 B) 30 C) 32 D) 35 E) 36

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 11

Şeker oranı %20 şekerli suyun içine x gr şeker ve y gr su ekleyince şeker oranı değişmemektedir.

Buna göre, x\\Y oranı kaçtır?

A) 1\\à B) 1\\á C) 1\\ß D) 2\\á E) 1\\Ş

ÖRNEK: 13

% 20

alkol

60 lt

% 40

alkol

120 lt

A kabındaki %20’si alkol olan 60 lt karışımının 2\\ß ü ile B kabındaki %40’ı alkol olan 120 lt karışımın %50’si karıştırılıyor.

Buna göre, oluşan yeni karışımın alkol oranı yüzde kaçtır?

A) 28 B) 32 C) 36 D) 40 E) 35

P:269

MATEMATİK 28

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

ÖRNEK: 15

Ali’nin elindeki misketlerin % 30’u kırmızı, Burak’ın elindeki

misketlerin %50’si kırmızı ve Can’ın elindeki misketlerin %36’sı

kırmızı renklidir. Ali ve Burak’ın misket sayıları eşit ve her birinin misket sayısı Can’ın misket sayısının yarısına eşittir.

Önce Ali ve Burak misketlerini karıştırıyor. Sonra Can’da

misketlerini bu karışıma ekleyince karışımdaki kırmızı misket oranı yüzde kaç olur?

A) 32 B) 35 C) 38 D) 40 E) 45

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 14

Bir olimpik havuzun bir yerinde kaçak olduğu için su seviyesi azalmıştır. Bu konuda bilirkişi olan Selim Bey gerekli ölçümleri yaptıktan sonra havuzdaki su seviyesi yarıya inmiş ve klor

oranını %4 olduğunu görmüştür. Standartlara göre havuzun

kullanılabilmesi için klor oranı %5 olması gerektiğini bilen Selim Bey kaçağı tamir ettikten sonra havuza % x klor oranına

sahip bir miktar su ekleyerek havuzu dolduruyor.

Buna göre, x kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 4 D) 5,5 E) 6,5

ÇözümNOT

O Eşit miktarlı karışımlarda yüzdeliklerin aritmetik ortalamasını kullanmak kolaylık sağlar.

% x tuz

A gram

% y tuz

A gram

% x + y

–––––– 2

tuz

+ =

ÖRNEK: 16

Aşağıda bir kapta bulunan şekerli suyun içindeki su ve şeker

miktarlarının değişiminin grafiği verilmiştir.

Su (gr)

Şeker (gr)

50

20

20

Buna göre, kaptaki karışımın şeker oranı %30 olduğunda

kapta kaç gram şeker vardır?

A) 20 B) 24 C) 25 D) 28 E) 32

P:270

29 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

ÖRNEK: 17

500 gr

Tahin

400 gr

Pekmez

Kilogramı 16 TL olan 500 gr tahin ile kilogramı 25 TL olan

400 gr pekmez karıştırılınca oluşan karışımın 1 kg fiyatı

kaç TL olur?

A) 18 B) 20 C) 22 D) 23 E) 24

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

Su oranı ağırlıkça % 36 olan 23 kg yaş üzüm kurumaya bırakılıyor. Bir süre sonra bu üzümlerdeki su oranı ağırlıkça % 8

oluyor.

Bu süre sonunda üzümlerin ağırlığı kaç kg olmuştur?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18

Aşağıdaki tabloda A ve B kaplarından alınan bir miktar numunenin içindeki madde miktarları gösterilmektedir.

Nikel Kobalt

A kabı 25 gr 75 gr

B kabı 13 gr 27 gr

Buna göre, A kabından alınan 100 gr numune ile B kabından alınan 200 gr numune karıştırılırsa oluşan karışımın

nikel oranı yüzde kaç olur?

A) 27 B) 30 C) 33 D) 37 E) 40

Çözüm

ÖRNEK: 20

Akıllı tartıya çıkan Mert tartım sonucunda ekranda aşağıdaki

görseli görmektedir.

Yaş : 35 Boy : 180 cm

Ağırlık : 120 kg Yağ oranı : %40

Kemik ağırlığı : 3,5 kg Karaciğer yağlanması : fazla

Kas oranı : %20 Kalp krizi riski : yüksek

Doktoru, Mert’e “%40 yağ oranı çok yüksek bir orandır. Kalp

krizi, tansiyon, şeker gibi hastalıklar için en uygun koşullar senin vücudunda oluşmuş. Bu riski düşürmek için yağ oranını

%25’e getirmelisin.” der.

Mert bir süre sonra sadece yağlarından kilo vererek %25 yağ

oranına ulaşılmıştır.

Buna göre, Mert kaç kilo vermiştir?

A) 20 B) 24 C) 26 D) 30 E) 32

P:271

MATEMATİK 30

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 22

Aşağıdaki grafikte A ve B karşımlarındaki su ve çimento oranları verilmiştir.

Çimento (gr)

Su (gr)

40

30

60 120

B

A

Buna göre, A ve B karışımlarından eşit miktarda karıştırıldığında oluşan karışımın çimento oranı yüzde kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 33 D) 38 E) 40

ÖRNEK: 23

20 gr 18 ayar altın ile 18 gr 14 ayar altın eritilerek karıştırılıyor.

Bunun üzerine kaç gram 24 ayar saf altın eklenirse karışım 20 ayar olur?

A) 30 B) 32 C) 34 D) 37 E) 39

ÖRNEK: 24 / ÖSYM

Engin, bir kalıp kek tarifi için malzeme olarak

• 3 bardak un ya da 2 bardak irmik

• 1 bardak süt

• 2 adet yumurta

kullanmaktadır.

6 bardak unu, 4 bardak sütü ve 10 adet yumurtası olan Engin, elindeki unun tamamı bitene kadar bu tarife göre kek yapmıştır. Sonra, elinde un kalmadığından bunun yerine yeterli

miktarda irmik kullanarak sütün tamamı bitene kadar tarife

göre kek yapmaya devam etmiştir.

Buna göre, son durumda Engin’in elinde kalan yumurta sayısı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ÖRNEK: 21

İlyas kilogramı 60 TL olan 300 gr fındık, kilogramı 25 TL olan

400 gr leblebi ve kilogramı 100 TL olan 50 gr fıstık satın alıp

karıştırıyor.

Buna göre, oluşan karışımın kilogramı kaç TL’dir?

A) 36 B) 40 C) 44 D) 50 E) 60

Çözüm Çözüm

P:272

31 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

Çözüm

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 25 / ÖSYM

Yamaç, kimya dersindeki deneyde elindeki bir miktar karışıma her seferinde; karışım kaç gram ise o kadar tuz ekleyip elde ettiği karışımdan 4 gram kullanıyor.

Yamaç, üçüncü seferin sonunda elinde karışım kalmadığını

fark ediyor ve deneyi sonlandırıyor.

Buna göre, Yamaç deney boyunca toplam kaç gram tuz

eklemiştir?

A) 7 B) 7,5 C) 8 D) 8,5 E) 9

ÖRNEK: 27 / ÖSYM

Bir çay fabrikası, kilogramı 12 TL olan 15 ton A türü çay ile kilogramı 9 TL olan 20 ton B türü çayı karıştırmış ve elde ettiği

harman çayın kilogramını 11 TL’den satmıştır.

Buna göre, harman çayın satışından elde edilen gelir, çayların ayrı ayrı satılmasıyla elde edilecek gelirden kaç TL

fazladır?

A) 24 000 B) 25 000 C) 28 000

D) 30 000 E) 36 000

ÖRNEK: 26 / ÖSYM

Tecrübeli bir aşçı bir pastanın kıvamında olabilmesi için un ve

şekerin aşağıdaki doğrusal grafikte verilen miktarlarda kullanılması gerektiğini belirtmiştir.



 









Buna göre, un ve şekerin toplam miktarının 23 kilogram

olduğu kıvamlı bir pastada kaç kilogram şeker vardır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

ÖRNEK: 28

Kendine slime yapmak isteyen Ece youtube’dan bir video izliyor.

Youtube

100 ml sıcak su

100 ml tutkal

50 gr boraks tozu

3 gr gıda boyası

Bu tarife göre slime yapmak isteyen Ece elinde 100 ml ölçebilecek kap olmadığı için 150 ml su bardağını kullanmaya karar veriyor.

Bu şekilde karışımı hazırladığına göre, kullandığı boraks

tozu ve gıda boyası miktarı toplamı kaç gramdır?

A) 53 B) 68,5 C) 78 D) 79,5 E) 81,5

P:273

MATEMATİK 32

FASİKÜL 6 Karışım Problemleri

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 30

Aylin limonata yapmak için annesinden tarif istiyor. Tarif şu

şekildedir.

10 bardak su

3 tane limon

3 bardak şeker

1 bardak (200 ml)

Tarife göre limonata hazırlayan Aylin tadına baktığında şekerin fazla olduğunu anlıyor. Hatasının kullandığı bardağın 250

ml olduğundan kaynaklandığını görünce karışımı istenen oranlara getirmek için x tane limon ve y bardak şeker bir miktar su

ekliyor.

Buna göre, x.y en az kaçtır?

A) 2 B) 6 C) 24 D) 50 E) 108

ÖRNEK: 32

Yukarıdaki şekilde görülen tuz oranı % 40 olan 100 gr tuzlu suya A gr tuzlu su eklenince karışımın tuz oranı % 30

oluyor.

Buna göre,

I. Eklenen karışımın tuz oranı %20 ise A = 100 olur.

II. A = 200 ise eklenen karışımın tuz oranı %25’dir.

III. A > 100

öncüllerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

% 40 tuzlu su

100 gr

ÖRNEK: 31

Bir kuruyemişçi, kilogramı 50 TL olan 20 kg Giresun fındığı ile

kilogramı 60 TL olan 30 kg Ordu fındığını karıştıryor.

Buna göre, elde ettiği fındık karışımının 1 kg maliyeti kaç

TL olur?

A) 52 B) 54 C) 55 D) 56 E) 58

Çözüm

ÖRNEK: 29 / ÖSYM

A kg şeker, B kg un ile karıştırılıyor.

Bu karışımın ağırlıkça yüzde kaçı şekerdir?

A) 100

A + B B) A.B

A + B C) 100.B

A + B

D) 100.A

A + B E) A + B

100

P:274

33 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 6

1. 20 gr tuz, 30 gr şeker ve 150 gr su karıştırılıyor.

Buna göre, oluşan karışımın şeker oranı yüzde

kaçtır?

A) 10 B) 15 C) 18 D) 20 E) 25

2. %30 u alkol olan 150 gr karışım içinde kaç gr su

vardır?

A) 75 B) 80 C) 90 D) 100 E) 105

3. Şeker oranı %30 olan 40 gr şekerli su bir süre kaynatılıyor.

Bu sürenin sonunda karışımın su oranı 1\\Ş olduğuna

göre kaç gram su buharlaşmıştır?

A) 16 B) 12 C) 18 D) 20 E) 24

4. Aşağıdaki tarife göre, hamur yapmak isteyen Elif 1 kg

un ve 2 yumurtanın üzerine yanlışlıkla 3 litre su eklenmiştir.

Oluşan hamur karışımını istenen kıvama getirebilmek

için bir miktar un ve yumurta eklemiştir.

1 yumurta 30 gr olduğuna göre, sonradan eklenen

un ve yumurta toplam kaç gramdır?

A) 530 B) 470 C) 500

D) 620 E) 1030

1 kg un

2 litre su

2 yumurta

Tarif

5. A gr limon suyu, B gr şeker ve C gr su karıştırılarak limonata yapılıyor.

A = 3.B

6.B = C

bağıntıları veriliyor.

Buna göre, limonatanın şeker oranı yüzde kaçtır?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 24 E) 25

P:275

MATEMATİK 34

Öğreten Test FASİKÜL 6

1-B 2-E 3-A 4-A 5-A 6-E 7-B 8-C 9-D

8. Sevda, kimya dersindeki deneyde elindeki bir miktar karışıma her defasında; karışıma 8 gr alkol ekleyip yarısını

döküyor.

Sevda, üç defa bu işlemi uygulayınca geriye başlangıçtaki karışımın % 30’unu elde ediyor.

Buna göre, başlangıçtaki karışım kaç gramdır?

A) 24 B) 30 C) 40 D) 48 E) 52

9. Aşağıda üç ayrı kapta, üç farklı karışım vardır.

Bu karışımlardaki alkol yüzdeleri yukarıda verilmiştir.

` A kabındaki karışımın yarısı B kabına

` B kabındaki karışımın yarısı C kabına

` C kabındaki karışımın 1\\à ’ü A kabına aktarılıyor.

Bu işlemler yukarıdan aşağıya doğru sırasıyla yapılıyor.

Buna göre, son durumda A kabındaki karışımın alkol

oranı yüzde kaçtır?

A) 25 B) 28 C) 30 D) 35 E) 40

A kabı B kabı C kabı

100 gr

% 40

alkol

150 gr

% 20

alkol

100 gr

% 35

alkol

7. Şekildeki grafik A ve B kaplarında bulunan tuzlu suyun

tuz ve su miktarlarının değişimini göstermektedir.

Buna göre, A kabından 60 gr, B kabından 30 gr alınarak oluşturulan yeni karışımın tuz oranı yüzde kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

Su (gr)

Tuz (gr)

96

45

4 5

B

A

6. Bir laboratuarda alınan örneklerin üzerine barkod yapıştırılmaktadır. Barkod aşağıda görüldüğü gibidir.

Örneğin;

80 gr ¬ Alınan örnek miktarı (gram)

8 gr ¬ Örnek içinde aranan madde miktarı(gram)

%10 ¬ Aranan maddenin yüzdesi

Aşağıda iki hastadan alınan kan örneklerinde protein

miktarı araştırılmaktadır.

Ahmet Burak

200 gr 50 gr

20 gr B gr

A %5

Buna göre, A.B kaçtır?

A) 40 B) 25 C) 5 D) 1\\á E) 1\\à

P:276

35 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 6

5.

Yukarıda görülen kırmızı renkli ve beyaz renkli boyaların kullanılabilmesi için sırasıyla kullanılmak istenen miktarın %15 ve % 10’u kadar tiner kullanılarak boyayı seyretmesi gereklidir.

Pembe boya yapmak için kullanılacak

kırmızı ve beyaz boyalardan sırasıyla

2 ve 3 ile orantılı kullanılması gerekir.

Talimat

Yukarıdaki talimata göre pembe rengi elde etmek isteyen İsmet usta kullanıma hazır hale gelmiş kırmızı ve beyaz renkli boyaları kullanarak pembe rengi hazırlamıştır.

Buna göre, pembe boyanın içindeki tiner oranı yüzde kaçtır?

A) 14 B) 13 C) 12,5 D) 12 E) 11

Kırmızı boya Beyaz boya Tiner

1. %30’u şeker olan 50 gr şekerli suya kaç gr şeker eklenirse şeker oranı yüzde 50 olur?

A) 15 B) 20 C) 24 D) 25 E) 30

2. %.25’i alkol olan 40 kg alkol - su karışımına %10’u alkol

olan 50 kg alkol - su karışımı ekleniyor.

Oluşan bu karışımdan kaç kg su buharlaştırılırsa karışımın alkol oranı %20 olur?

A) 8 B) 12 C) 15 D) 16 E) 20

3. %40 tuz olan a gram tuzlu su ile %20’si tuz olan b gram

tuzlu su karıştırılınca karışımın tuz oranı %32 oluyor.

Eğer % 40’ı tuz olan karışım b gram, %20’ı tuz olan

karışım a gram olsaydı karışımın tuz oranı yüzde kaç

olur?

A) 24 B) 28 C) 30 D) 31 E) 35

6. A ve B kaplarında bulunan kahve, süt tozu ve sudan oluşan karışımların yüzde oranları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kahve Süt tozu Su

A kabı % 5 % 5

B kabı % 10 % 30

A ve B kaplarının ikisinden de bir miktar karışım alınıyor. Alınan iki karışımdaki su miktarları eşit olduğuna göre, yeni karışımın kahve oranı yüzde kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 8,5 E) 9

1-B 2-C 3-B 4-A 5-D 6-C

4. Su oranı ağırlıkça %72 olan 11 kg kayısı kurumaya bırakılıyor. Bir süre sonra bu kayısıların su oranı ağırlıkça

%23 oluyor.

Buna göre, son durumda kaç kg kayısı vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

P:277

MATEMATİK 36

Sınav Tadında FASİKÜL 6

2. Aşağıdaki şekilde görülen özel düzenekle elmanın suyu

çıkarılmaktadır. Bu düzenekte yukarıdaki piston elmaları sıkıştırarak elma sularını tahliye kanalına aktarmakta

ve geriye makine içinde elmanın posası kalmaktadır.

Bu makineye su oranı ağırlıkça %60 olan 38 kg elma konuluyor. Pres işleminden sonra geriye kalan elmaların

su oranı ağırlıkça %24 oluyor.

Buna göre, bu işlemde elde edilen elma suyu kaç

kg’dır?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 24

3. Bir kasabın et kıyma makinesi boş iken konulan etin

100  gramı makinenin içinde kalmakta geri kalan kısmını kıyma olarak dışarı vermektedir.

Kasabın et reyonunda %30 yağlı 3600 gr kıyma ve %20

yağlı 1 kg kuşbaşı et vardır.

Kasap 1 kg kuşbaşı eti makinede kıyma haline getirip et

reyonundaki kıyma ile karıştırıyor.

Buna göre, oluşan kıyma karışımının yağ oranı yüzde kaçtır?

A) 23 B) 24 C) 25 D) 27 E) 28

Et kıyma makinesi

%30

3600 gr

%20

1 kg

1. Aşağıdaki grafikte 1. ve 2. kaplardaki tuz ve su yüzdeleri verilmiştir.

1. kaptan A litre tuzlu su ile 2. kaptan B litre tuzlu su alınarak karıştırılıyor.

3.A = 2.B bağıntısı veriliyor.

Buna göre, karışımın tuz oranı yüzde kaçtır?

A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

%

70

60

30

0

40

1. kap 2. kap tuz sutuz su

1-B 2-C 3-E 4-C

4.

Konsantre çamaşır deterjanları normaline göre yoğunlaştırılmış az miktarla aynı etki gösteren deterjanlara denir. %30

konsantre çamaşır deterjanı normaline göre miktarı %30 daha az ama aynı etkiyi gösterir anlamına gelmektedir.

Yukarıda 3,5 litre % 30 konsantre çamaşır deterjanı

ile 2,5 litre %50 konsantre çamaşır deterjanı büyük

bir kapta karıştırılırsa karışım yüzde kaç konsantre

çamaşır deterjanı olur?

A) 35 B) 36 C) 40 D) 42 E) 45

3,5 lt

% 30

konsantre

2,5 lt

% 50

konsantre

Çamaşır deterjanı Çamaşır deterjanı

Renkliler için Beyazlar için

P:278

37 MATEMATİK

FASİKÜL 6

ÖRNEK: 1







Yukarıdaki krokide bir müzedeki duvarlara asılı olan tablolar

kırmızı renkli kutularla gösterilmiştir. Tabloların güvenliğini

sağlamak için belirli sabit noktalara 360° görüş açısına sahip

güvenlik kamerası takılacaktır.

Müzedeki tabloların güvenliğinin tam olarak sağlanabilmesi için en az kaç güvenlik kamerası kullanılmalıdır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 2

Aşağıdaki grafikte birbirine doğru hareket eden A ve B araçlarının aralarındaki mesafenin zamana göre değişimi gösterilmiştir.



   





Bu iki araç 3 saat sabit hızlarla hareket ettikten sonra A aracı

hızını yarıya düşürüp, B aracı hızını değiştirmeyip yoluna devam ediyor.

Buna göre, B aracının saatteki hızı kaç km’dir?

A) 90 B) 80 C) 70 D) 60 E) 50

Rutin Olmayan Problemler

P:279

MATEMATİK 38

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

ÖRNEK: 3

Aşağıdaki şekilde verilen kare 8 eş bölmeye ayrılmış olup her

bir bölmeye bir sayı yazılmıştır.







 











I numaralı köşegene komşu olan dört bölgedeki sayılar çarpımı, II numaralı çizgiye komşu olan dört bölgedeki sayılar

çarpımı ve III numaralı köşegene komşu olan dört bölgedeki

sayılar çarpımı birbirine eşittir.

Buna göre, d + b . c

a toplamı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

ÖRNEK: 4

   

Yukarıdaki dört farklı karta birer tane sayı yazılmıştır.

• Yazılan bu dört sayının toplamı 16’dır.

• Sayılar birbirlerinden farklıdır.

• Sayıların üç tanesi asal sayıdır.

• Sayıların ikisi çift diğer ikisi tek sayıdır.

• En büyük ve en küçük sayılar arasındaki fark 4’tür.

Buna göre, bu dört sayının çarpımı kaçtır?

A) 196 B) 180 C) 150 D) 144 E) 132

Çözüm

ÖRNEK: 5

Bir torbada 1’den 10’a kadar numaralandırılmış 10 tane top

bulunmaktadır. Ali ve Fuat bu torbadan 2’şer tane top çekecektir.

• Çekilen topların numaraları çarpılacaktır.

• Bulunan sayının 100 sayısına uzaklığı hesaplanacaktır.

• 100’e en yakın olan kişi oyunu kazanacaktır.

Ali’nin ilk çektiği top 7 numara, Fuat’ın ilk çektiği top 5 numaradır.

Ali ve Fuat sırasıyla hangi iki topu çekerler ise Ali oyunu

kazanır?

A) (6, 9) B) (4, 8) C) (2, 3)

D) (8, 9) E) (1,8)

Çözüm

Çözüm

P:280

39 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

ÖRNEK: 8

Şekildeki mavi küpün tüm yüzeylerine aynı büyüklükteki yeşil kağıtlar yapıştırılacaktır.

Mavi küplerin açıkta kalan tüm yüzlerine aynı büyüklükteki yeşil kağıtlar yapıştırılırsa toplam kaç tane yeşil kağıt

kullanılmış olur?

A) 18 B) 20 C) 24 D) 25 E) 27

ÖRNEK: 7

3 5

2 5

5 b

a 3 7

Yukarıdaki 4x4 lük kare, 16 tane özdeş birim kareden oluşmuştur. Her bir birim kareye 2, 3, 5 ve 7 sayıları her satır ve

her sütunda birer kez yazılacaktır.

Buna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 5 B) 12 C) 10 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 9

Emniyet Genel Müdürlüğü trafikte can ve mal güvenliğini artırmak amacıyla “Hız Koridoru” uygulaması başlatmıştır. Uygulama şu şekilde gerçekleşmektedir. Uygulama yapılacak

yolun başlangıç ve bitiş noktalarına Elektronik Denetleme Sistemi (EDS) kameraları konularak ve yol boyunca ortalama hızı 80 km/saat üzerinde olan araçlara hız kurallarına uymama

cezası verilmektedir.

“Hız koridoru” uygulaması yapılan 6 km’lik bir yolun ilk 4 km’lik

kısmında 90 km/sa hızla giden bir otomobil kalan 2 km’lik yolda V km/sa hızla giderek ceza almamıştır.

Buna göre, V kaç olabilir?

A) 80 B) 85 C) 65 D) 70 E) 75

Çözüm

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 6

31 kişilik bir sınıfta başkan seçimi yapılacaktır. Öğrencilerden

başkan adayları olan Betül, Hakan, Semra ve Tuna’dan yalnızca birine oy vermeleri istenmiştir. Kullanılan oylar ile ilgili

bilgiler aşağıda verilmiştir.

• Başkan adayı olan öğrenciler oy kullanmamıştır.

• Diğer tüm öğrenciler oy kullanmıştır.

• 10 kişi Betül ya da Semra’ya oy vermiştir.

• 12 kişi Hakan ya da Sem ra’ya oy vermiştir.

• Tuna’ya oy verenlerin sayısı Betül’e oy verenlerin sayısının

iki katıdır.

Buna göre, seçimi kazanan en yakın rakibinden kaç oy

fazla almıştır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

P:281

MATEMATİK 40

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Aşağıda, merkezleri aynı olan ve üzerlerinde eşit aralıklarla

semboller konumlandırılmış küçük ve büyük iki diskten oluşan hareketli bir düzenek verilmiştir. Bu düzeneğin üzerine

dikdörtgen biçiminde sabit bir gösterge yerleştirilmiştir.

Ok yönünde sabit hızlarla hareket eden bu iki diskten küçük

disk saniyede 90° dönmektedir. Küçük disk bir tam tur döndüğünde büyük disk 90° dönmektedir.

Örneğin; başlangıçtan 10 saniye sonra düzenekte aşağıdaki

görünüm elde edilmekte ve gösterge biçiminde görünmektedir.

Başlangıçtan 100 saniye sonra göstergenin görünümü

aşağıdakilerden hangisidir?

  

 



ÖRNEK: 11

Aşağıda 1'den başlayarak pozitif tamsayılar şekilde görüldüğü gibi yazılıyor.









































  

Örneğin; 4’ün hemen altında 15, 6’nın hemen sağında 19 vardır.

Buna göre, 59’un hemen üstündeki sayı ile 76'nin hemen

solundaki sayının toplamı kaçtır?

A) 79 B) 88 C) 95 D) 109 E) 167

P:282

41 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

Çözüm

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Aşağıda, yeterince uzun beş çubuktan oluşan bir abaküs verilmiştir. Abaküste; sırasıyla I. çubuğa 1 adet, II. çubuğa 2

adet ve benzer biçimde diğer çubuklara da numarası kadar

boncuk takılıyor. Böylece birinci tur, şekildeki gibi tamamlanıyor.

    

Daha sonra başa dönülüp I. çubuğa 6 adet, II. çubuğa 7 adet

ve benzer biçimde diğer çubuklara da bir önceki çubuğa takılanın bir fazlası kadar boncuk daha takılıyor. Her tur sonunda V. çubuktaki boncuk sayısının bir fazlası I. çubuğa takılarak turlara devam ediliyor.

Buna göre, takılacak olan 220’nci boncuk hangi çubukta

yer alır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

A, B, C ve D bilyelerinden üçünün ağırlığı aynıdır. Bir eşit kollu terazinin

• sol kefesine A ve B bilyeleri, sağ kefesine C ve D bilyeleri konduğunda sol kefe,

• sol kefesine A ve C bilyeleri, sağ kefesine B ve D bilyeleri konduğunda ise yine sol kefe, daha ağır geliyor.

Buna göre,

I. A ve B bilyeleri eşit ağırlıktadır.

II. B ve C bilyeleri eşit ağırlıktadır.

III. A bilyesi D bilyesinden daha ağırdır.

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13 / 2019 TYT

İki katlı bir otoparkın girişinde bulunan tarih, saat ve her bir

kattaki boş olan park yeri sayısını gösteren tabelanın farklı saatlere ait iki görünümü aşağıda verilmiştir.













Bu otoparka giriş yapan araçların tamamının park ettiği ve verilen bu iki saat arasında otoparka giriş yapan araç sayısı ile

otoparktan çıkış yapan araç sayısı toplamının 51 olduğu bilinmektedir.

Buna göre, verilen bu iki saat arasında otoparka giriş yapan araç sayısı kaçtır?

A) 12 B) 20 C) 28 D) 36 E) 44

P:283

MATEMATİK 42

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 15 / 2018 TYT

Filiz bir miktar özdeş karton bardağı iç içe koyarak bardak kuleleri oluşturuyor. Art arda olan her iki bardağın tabanları arasındaki uzaklık, oluşturduğu tüm bardak kulelerinde birbirine

eşit oluyor. Sonra, bu kuleleri masanın üzerine koyarak yüksekliklerini ölçüyor.

Filiz, 6 ve 9 bardaklı iki kulenin yükseklikleri toplamının 18

bardaklı kulenin yüksekliğine eşit olduğunu görüyor.

Buna göre, 8 ve 12 bardaklı iki kulenin yükseklikleri toplamı kaç bardaklı kulenin yüksekliğine eşit olur?

A) 23 B) 24 C) 26 D) 27 E) 29

ÖRNEK: 16 / 2020 TYT

Bir bilgisayarın ses seviyesini ayarlamaya yarayan, 100 eşit

birimden oluşan ve alt kısmında hoparlör simgesi bulunan uygulamanın görünümü aşağıda verilmiştir.

Bilgisayarın ses seviyesi

• en az 1, en fazla 32 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

• en az 33, en fazla 65 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

• en az 66, en fazla 100 birim olarak ayarlandığında simgenin görünümü

şeklinde olmaktadır.

Başlangıçta belirli bir ses seviyesinde bulunan bu bilgisayarda, ses seviyesi 17 birim artırılırsa simgenin görünümü

şeklinde, başlangıçtaki ses seviyesi 18 birim azaltılırsa simgenin görünümü şeklinde oluyor.

Buna göre, başlangıçtaki ses seviyesinin birim türünden

alabileceği tam sayı değerleri toplamı kaçtır?

A) 95 B) 96 C) 97 D) 98 E) 99





P:284

43 MATEMATİK

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18

Aşağıdaki çemberlerin içine birer tam sayı, karelerin içine ise

toplama (+) ya da çarpma (x) işlemlerinden biri yazılıyor.

Karenin içindeki işlem o karenin üzerindeki iki çemberin içindeki sayıya uygulanıp elde edilen sonuç o karenin altındaki

çembere yazılarak aşağıdaki şekil oluşturuluyor.

   

  

  

 

 





Buna göre, K + M + L + Z toplamı kaçtır?

A) 117 B) 110 C) 105

D) 95 E) 90

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

Yanıcı ucu şekildeki gibi kahverengi olan 12 kibrit aşağıdaki

gibi dizilmiştir.



Bu kibritler sadece yanıcı uçlarından alev almakta ve alev alan

bir kibritin tamamı yanmaktadır. Ayrıca, yanan bir kibritteki

alev, kibritin yanıcı olmayan ucuna geldiği yerde başka bir

kibritin yanıcı ucu varsa bu kibrit de alev almaktadır.

Buna göre, A kibriti yanıcı ucundan alev aldıktan sonra

son durumda yanmayan kibrit sayısı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

P:285

MATEMATİK 44

FASİKÜL 6 Rutin Olmayan Problemler

ÖRNEK: 20

Ali elindeki beyaz ve mor renkli kutuları kullanarak bir beyaz,

iki mor, üç beyaz, dört mor şeklinde dizilim yaparak yukarıdaki şekilde bir kule elde etmek istiyor.

20 beyaz, 25 mor kutu ile hiç bir satırda eksik kutu kalmayacak şekilde yapılabilecek en büyük kuledeki mor kutu

sayısı beyaz kutu sayısından kaç tane fazladır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 19

Yukarıda verilen şekilde 7 kareli oyun tahtası, 3 turuncu ve 3

yeşil oyun pulu görülmektedir. Bu verilen düzenekteki amaç

sağ taraftaki 3 yeşil pulu sol taraftaki 3 turuncu pul yerine, aynı şekilde sol taraftaki 3 turuncu pulu 3 yeşil pul yerine koymaktır.

Oyunun kuralları aşağıda verilmiştir.

• Her pulun tek hamlesi bir kare ileri gitmektir.

• Bir pulun önünde bir pul var ve arkasındaki kare boş ise

üstünden atlayabilir ancak bu kural iki veya daha fazla

pul için geçerli değildir.

Buna göre, bu oyun en az kaç hamlede biter?

A) 15 B) 16 C) 18 D) 24 E) 28

P:286

45 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 6

2. Metin legolarını 1 den 9 a kadar numaralandırmış ve daha sonra aşağıdaki gibi üst üste yerleştirmiştir.

Metin önce 2 numaralı kutuyu çıkarıp 7 numaralı kutunun üzerine, daha sonra 8 numaralı kutuyu çıkarıp 3 numaralı kutunun üzerine yerleştirmiştir.

Buna göre, son durumda 9 kutunun kaç tanesinin

yüksekliği başlangıçtaki duruma göre değişmemiştir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

9

8

7

6

5

4

3

2

1

1. Ali ile Mert aşağıdaki hesap makinelerini kullanmaktadır.

Ali I. makineyi kullanarak 6 x 5 + 4 işlemini yapıp sonucu A buluyor.

Mert ise II. Makineyi kullanarak Ali’nin bastığı tuşlar ile

aynı konumdaki tuşlara aynı sırada basarak sonucu B

buluyor.

Buna göre, a\\B oranı kaçtır? (Kullanılan hesap makineleri işlem önceliğine göre hesap yapmaktadır.)

A) 3\\á B) 1 C) 3\\Ş D) 4\\ß E) 6\\á

1

4

7

x

2

5

8

0

3

6

9

=

/

+

9

6

3

+

8

5

2

0

7

4

1

=

/

x

I. makine II. makine

P:287

MATEMATİK 46

Öğreten Test FASİKÜL 6

1-B 2-C 3-B 4-A 5-D

4. Aşağıda sekiz bölmeden oluşan bir daire gösterilmiştir.

Bu sekiz bölmenin içine art arda gelen her dört bölmedeki sayıların toplamı 30 olacak şekilde sayılar yazılacaktır.

Buna göre, mavi boyalı bölgelerdeki sayıların toplamı kaçtır?

A) 14 B) 16 C) 20 D) 24 E) 30

3. Bir evrak çantası üzerinde bulunan birbirinden bağımsız olarak yukarı ve aşağı dönebilen silindir şeklinde dört

eş çarktan oluşan bir şifreleme sisteminde her bir çarka 0 dan 9 a kadar olan rakamlar ardışık olarak yazılmıştır.

• Bu şifreleme sisteminin başlangıçtaki konumu yukarıda verilmiştir.

• Bu şifre başlangıçta 5413 olarak ayarlanmıştır.

Örneğin, 5 numaralı çark 1 birim yukarı döndürüldüğünde 6413 sayısı görünmektedir.

Buna göre, 3198 sayısının görünmesi için çarklar

en az kaç tane döndürülmelidir?

A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15

5 4 1 3

4 3 0 2

6 5 2 4

5. Aşağıda 14 katlı olan Arı ve Bal isimli iki apartman gösterilmiştir.

Bu apartmanlarda Aycan ve Alkan aileleri Arı apartmanında, Buket ve Berk aileleri Bal apartmanında oturmaktadır. Bu ailelerin oturdukları katlar ile alakalı aşağıdakiler bilinmektedir.

• Aycan ve Alkan ailelerinin oturdukları kat numarası

arasındaki fark 2 dir.

• Buket ve Berk ailelerinin oturdukları kat numarası

arasındaki fark 3 tür.

• Alkan ve Berk ailelerinin kat numaraları aynıdır.

Buket ailesinin oturduğu kat numarası 6 olduğuna

göre, Aycan ailesinin oturduğu kat numarası aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 11 B) 7 C) 5 D) 3 E) 1

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

ARI APARTMANI

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

BAL APARTMANI

P:288

47 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 6

1. Aşağıda 6 tane ili gösteren bir harita gösterilmiştir. Bu

haritada birbiriyle sınırı olan iller farklı renklere boyanmak üzere kırmızı, mavi, yeşil ve turuncu renklerinden

biri ile boyanacaktır.

Buna göre, soru işareti ile belirtilen bölge,

I. Kırmızı

II. Mavi

III. Yeşil

renklerinden hangileri ile boyanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III



2. Aşağıda eş kareler ile oluşturulmuş şekiller gösterilmiştir.

Buna göre, 8. Adımda kaç tane boyalı olmayan kare

vardır?

A) 126 B) 156 C) 197

D) 201 E) 257

  

3. Aşağıda gösterilen kantar eşit aralıklarla bölünmüş göstergesindeki ibre ile kantarın ucundaki nesnenin kilogram cinsinden ağırlığını göstermektedir.

Bu kantarın ucuna boş bir tepsi bırakıldığında Şekil -1  deki gibi, tepsinin içine ağırlıkları aynı olan iki ağırlık bırakıldığında Şekil - 2 deki gibi görüntü oluşmaktadır.

Buna göre, bu iki ağırlıklardan birinin ağırlığı kaç kilogramdır?

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4

D) 1,5 E) 1,6





















 

1-C 2-E 3-B 4-B

4. Elindeki beyaz, mavi ve kırmızı renkli boyalar bulunan

bir ressam bu boyaları kullanarak mor ve pembe renkli

boyaları aşağıdaki kurallara göre elde edecektir.

• Mor renkli boya elde etmek için mavi ve kırmızı renkli boyalar sırasıyla 2 ve 3 sayıları ile doğru orantılı şekilde kullanılacaktır.

• Pembe renkli boya elde etmek için sadece beyaz ve

kırmızı renkil boyalar sırasıyla 1 ve 2 sayıları ile doğru orantılı olacak şekilde kullanılacaktır.

Eşit miktarda mor ve pembe renkli boya elde eden bu

ressam, toplam 190 gram kırmızı boya kullanmıştır.

Buna göre, ressamın kullandığı beyaz ve mavi renkli boyaların ağırlıkları farkının pozitif değeri kaçtır?

A) 5 B)10 C)15 D) 20 E) 25

P:289

MATEMATİK 48

Sınav Tadında FASİKÜL 6

1. Aşağıdaki şekilde bir otomobilin kilometre sayacı gösterilmiştir.

Bu sayacın en sağdaki bölümü otomobilin hareketi ile

sıfırdan başlayıp birer artarak devam etmektedir. Bu bölüm 2 yi gösterdiğinde sıfırlanarak soldaki rakam 1 artmaktadır. Benzer şekilde ikinci bölüm 3, üçüncü bölüm

5 ve en soldaki bölümde 7 için yapmaktadır.

Örneğin, hareketten 15 km sonra bu kilometre sayacı

0211 i gösterir.

Buna göre, sıfırlanmış sayaçla harekete başlayan otomobilin sayacı 105 km sonra aşağıdakilerden hangisini gösterir?

A) 3110 B) 3011 C) 3210

D) 3111 E) 3211

7 5 3 2

3. Bir öğretmen; Arda, Berk, Cem ve Demir isimli dört

öğrencisiyle birlikte aşağıdaki gibi bir etkinlik yapmıştır.

• Her bir öğrenci aklından bir sayı tutuyor ve bu sayılar sırasıyla A, B, C ve D olsun.

• Daha sonra bu öğrenciler tuttukları bu sayıları birer

kağıda yazıp öğretmene veriyorlar.

• Öğretmen ise öğrencilerin vermiş olduğu kağıttaki

sayıların toplamını aşağıdaki tahtada eşitliğin sağ tarafına yazıyor.

Buna göre, hangi öğrenci tek başına A, B, C ve D sayılarının dördünü de bulmak için yeterli bilgiye sahiptir?

A) Arda, Berk B) Berk, Cem

C) Arda, Berk, Cem D) Arda, Cem, Demir

E) Arda, Demir

2.

Yukarıda dikdörtgen şeklinde olan bir kat planı 9 farklı

dikdörtgene ayrılarak yapılmıştır.

Bu dikdörtgenlerin her birinin kenar uzunlukları metre cinsinden birer pozitif tam sayı olduğuna göre,

X +  Y toplamı kaç m2 olabilir?

A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24

  

 

   

1-E 2-C 3-D 4-C

4.

Yukarıdaki şekilde 4 tane eş kare köşegenleri hizalanarak doğrusal bir doğru (kesikli çizgi) üzerine çizilmiştir.

|AB | doğru parçasının uzunluğu 10 cm olduğuna

göre, A’dan başlayıp ACDEFGHKB yolunu kullanarak B’ye giden bir karınca kaç cm’lik yol almış olur?

A) 12ñ2 B) 14ñ2 C) 10ñ2

D) 16ñ2 E) 8ñ2















 

A + B + C =

A + C =

A + D =

P:290

Mantık - I

1. ÜNİTE

FASİKÜL 7

1 MATEMATİK

Önerme

 Doğru yada yanlış hüküm belirten ifadelere önerme denir.

Denk Önermeler

Doğruluk değeri aynı olan önermelere denk önermeler denir.

“º” sembolü ile gösterilir.

 p önermesi, q önermesine denktir. (p º q)

ÖRNEK: 1

Aşağıda verilen ifadelerden hangisi önerme değildir?

A) İki basamaklı en büyük asal sayı 97’dir.

B) Bütün rasyonel sayılar bir tamsayıdır.

C) Uçamayan kuşlar vardır.

D) Mutluluk, insanın kendini iyi hissetme durumudur.

E) YKS sınavını kazanabilmek için çok çalışmalıyım

ÖRNEK: 2

Aşağıdaki önermelerin doğruluk değerlerini yazınız.

A) p: “Sarışın veya gözlüklü kadınlar bir küme belirtir.”

p : ....................

B) q : “En büyük iki basamaklı tam sayı – 10’dur.”

q : ..........................

C) r : “Barometre ile nem ölçülür.”

r : ..........................

D) s : “Ardışık üç tamsayının toplamı 3 ile kalansız bölünebilir.”

Çözüm

Çözüm

 Bir önermenin doğruluk değeri önerme doğru ise 1, yanlış ise 0 ile gösterilir.

Doğruluk Tablosu

Bir önermenin olabileceği tüm durumları yani doğru veya yanlış olduğunu gösteren tabloya denir.

 Bir önermenin 2 doğruluk durumu

İki önermenin 22 doğruluk durumu

. . . . .

. . . . .

. . . . .

n önermenin 2n doğruluk durumu vardır.

ÖRNEK: 3

Aşağıdaki önermelerden birbirleriyle denk olan önermeleri eşleştirin.

p : “2a sayısı 4 basamaklı bir sayı ise a’nın alabileceği 4 farklı tamsayı vardır.

q : “3 basamaklı en küçük tamsayı 100’dür.”

r : “15 ve 111 aralarında asal sayılardır.”

s : “3ñ5 sayısı sayı doğrusunda 6 ile 7 arasındadır.

Çözüm

BAŞKA YERDE YOK

O Soru, ünlem, dilek ve gereklilik bildiren cümleler önerme değildir.

P:291

Mantık - I

MATEMATİK 2

FASİKÜL 7

ETKİNLİK

Aşağıdaki tabloda boş olan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.

Önerme Önermenin

değili

Önermenin

Doğruluk

Değeri

Önermenin

Değilinin

Doğruluk

Değeri

“32 + 42 = 52”

“– 1\\ß < – 1\\Ş ”

1+2+3+...+100=5050

Bir üçgenin iç açılarının toplamı 180°

değildir.

ÖRNEK: 5

Aşağıdaki önermelerin olumsuzlarını altlarındaki boşluklara yazınız.

A) p : “Bilgiyi en iyi öğrenme aracı kitaptır.

: ..........................

B) q : “Güneş sistemi içerisinde 8 tane gezegen olduğu bilinmektedir.”

: ..........................

C) r : “x2 – 4 = 0 denkleminin iki farklı reel kökü vardır.”

: ..........................

D) s : “iki sayısının geometrik ortalaması, sayıların toplamının yarısı şeklinde hesaplanır.”

: ..........................

Çözüm

Bir Önermenin Değili(Olumsuzu)

 Bir önermenin zıttı yani tersine denir.

 Bir önerme doğru ise değili yanlış, bu önerme yanlış ise

değili doğru önermedir.

 p önermesinin değili pı

şeklinde gösterilir.

 (pı

)

ı = p

p p'

1 0

0 1

ÖRNEK: 4

a, b ve c önermeleri için aşağıdaki doğruluk tablolarını

doldurunuz.

a b a b c BENDEN UYARMASI

O (=) değili (¹)’dir.

O (<) değili (³)’tir.

O (>) değili (£)’tir.

O (£) değili (>)’tür.

O (³) değili (<)’tür.

P:292

Mantık - I

3 MATEMATİK

FASİKÜL 7

ÖRNEK: 7

Aşağıdaki bileşik önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz.

A) (1 Ú 1)ı Ú 0 º .........

B) (0 Ú 1) Ú (1 Ú 0)ı º .........

C) (0 Ú 0)ı Ú (1 Ú 1) º .........

D) (0 Ú 0) Ú (1 Ú 0)ı º .........

ÖRNEK: 6

“Güneş veya ay bir yıldızdır.” önermesinin doğruluk değerini tablo yaparak bulunuz.

ÖRNEK: 9

(0 Ú p)ı Ú (1 Ú pı

)

ı

bileşik önermesine denk olan önermeyi bulunuz.

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 8

(p Ú 1)ı Ú (0 Ú 0)

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

Bileşik Önermeler

 İki veya daha fazla önermenin “veya, ve, ya da, ise, ancak

ve ancak” bağlaçlarıyla birbirine bağlanmış önermelere bileşik önerme denir.

Veya Bağlacı (Ú)

 p ve q gibi iki önerme için p Ú q ifadesine p veya q denir.

 veya bağlacında 1’ler baskın olduğu için p Ú q önermesinin doğruluk değeri; p ve q önermelerinin ikisinin de doğruluk değerleri 0 olduğunda 0, diğer durumlarda 1 olur.

Yani ikisinden herhangi biri 1 olursa sonuç 1 olur.

 Doğruluk tablosu aşağıdaki gibidir.

p q p Ú q

1 1 1

1 0 1

0 1 1

0 0 0

Özellikler

` p Ú p º p ` p Ú q ºq Ú p

` p Ú( q Ú r) º (p Ú q) Ú r ` p Ú pı º 1

` p Ú 1 º 1 ` p Ú 0 º p

P:293

Mantık - I

MATEMATİK 4

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

(0 Ù q)ı Ú (0 Ú p)

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 13

(1 Ù p)ı Ú (qı Ú 0)ı

bileşik önermesine denk olan önermeyi bulunuz.

ÖRNEK: 14

(p Ù 0ı

)

ı Ú (0ı Ù p)

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 11

Aşağıdaki bileşik önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz.

A) (0 Ù 1) Ù (1 Ù 1) º .........

B) (1 Ù 0)ı Ú (1 Ù 0) º .........

C) (0 Ú 0) Ù (1 Ù 0ı

) º .........

D) (1 Ù 0)ı Ú (1 Ú 0ı

) º .........

Çözüm

ÖRNEK: 10

“Su ve gazoz bir insanın temel gıdaları arasındadır.” önermesinin doğruluk değerini tablo yaparak bulunuz.

Çözüm

Ve Bağlacı (Ù)

 p ve q gibi iki önerme için p Ù q ifadesine p ve q denir. Ve

bağlacında 0’lar baskın olduğu için p Ù q ifadesinin doğruluk değeri; p ve  q önermelerinin ikisinin de doğruluk değerleri 1 olduğunda 1, diğer durumlarda 0 olur. Yani ikisinden herhangi biri 0 olursa sonuç 0 olur.

 Doğruluk tablosu aşağıdaki gibidir.

p q p Ù q

1 1 1

1 0 0

0 1 0

0 0 0

Özellikler

 p Ù p º p

 p Ù q º q Ù p

 p Ùpı º 0

 p Ù (q Ù r) º (p Ù q) Ù r

 p Ù 1 º p

 p Ù 0 º 0

P:294

Mantık - I

5 MATEMATİK

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16

(1 Ù pı

) Ù (q Ú rı

) º 1 ise

p Ú (qı Ù r) önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 15

p Ú (qı Ù 1)

bileşik önermesinin doğruluk değeri 0 ise p ve q önermelerinin doğruluk değerlerini bulunuz.

ÖRNEK: 17

p Ú (q Ù r) º (p Ú q) Ù (p Ú r)

denkliğini doğruluk tablosu kullanarak ispatlayalım.

Dağılma Özelliği

 p Ú (q Ù r) º (p Ú q) Ù (p Ú r)

 (q Ù r) Ú p º (q Ú p) Ù (r Ú p)

 p Ù (q Ú r) º (p Ù q) Ú (p Ù r)

 (q Ú r) Ù p º (q Ù p) Ú (r Ù p)

 p Ú (p Ù q) º p

 p Ù (p Ú q) º p

ÖRNEK: 18

p Ú (pı Ù q) bileşik önermesine denk olan önermeyi bulunuz.

p q r q Ù r p Ú q p Ú r p Ú (q Ù r) (p Ú q)Ù(p Ú r)

1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 0 0 1 1 1 1

1 0 1 0 1 1 1 1

1 0 0 0 1 1 1 1

0 1 1 1 1 1 1 1

0 1 0 0 1 0 0 0

0 0 1 0 0 1 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

P:295

Mantık - I

MATEMATİK 6

FASİKÜL 7

De Morgan Kuralı

 (p Ú q) = pı Ù qı

 (p Ù q)ı = pı Ú qı

Kümeler ve Mantık Arasındaki ilişki

Kümeler Mantık

Evrensel Küme (E) Doğru (1)

Boş Küme (Æ) Yanlış (0)

Birleşim İşlemi (È) Veya Bağlacı (Ú)

Kesişim İşlemi (Ç) Ve Bağlacı (Ù)

Tümleyen Sembolü(ı

) Değil (Olumsuz) (ı

)

Eşitlik (=) Denklik (º)

Küme (A) Önerme (p)

A È A ı = E p Ú p ı º 1

A Ç A ı = Æ p Ù p ı º 0

A È (B Ç C) = (A È B) Ç

(A È C)

p Ú (q Ù r) º (p Ú q) Ù (p Ú

r)

(A È B) ı = A ı Ç B ı (p Ú q) ı º p ı Ù q ı

(A Ç B ) ı = A ı È B ı (p Ù q) ı = p ı Ú q ı

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 20

[(p Ú q)ı Ù (pı Ú 1)]

ı

bileşik önermesine denk olan önermeyi bulunuz.

ÖRNEK: 21

(p Ú q)ı Ù r º 1

ise (p Ú r)ı Ù q önemesinin doğruluk değerini bulunuz.

ETKİNLİK

Çözüm

ÖRNEK: 19

(p Ú qı

)

ı Ú (pı Ù (q Ù 1))

ı

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

P:296

Mantık - I

7 MATEMATİK

FASİKÜL 7

Ya da Bağlacı (`)

 p ile q önermelerinin “ya da” bağlacı ile bağlanmasından

oluşan bileşik önermeye, p ya da q bileşik önermesi denir

ve önerme p Ú q biçiminde gösterilir.

 İki önermenin doğruluk değerleri, birinin 1 diğerinin 0 ise

p ya da q önermesinin doğruluk değeri 1, ikisi de 1 ya da

ikisi de 0 ise p ya da q önermesinin doğruluk değeri 0 olur.

Yani aynı olduklarında 0, farklı olduklarında 1 olur.

 p ` q º (pı Ù q) Ú (p Ù qı

) denkliği işlem sorularında faydalı olur. Doğruluk tablosu aşağıdaki gibidir.

p q p ` q

1 1 0

1 0 1

0 1 1

0 0 0

 p ` q º q ` p

 (p ` q) ` r º p ` (q ` r)

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 23

“Günde bir defa 1 bardak süt ya da kefir içmek faydalıdır.”

önermesinin doğruluk değerini tablo yaparak bulunuz.

ÖRNEK: 22

Aşağıdaki bileşik önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz.

a) (1 ` 0) ` (0 ` 0) º ..........

b) (0 ` 1)ı Ú (1 ` 0ı

) º ..........

c) [(1 Ù 0ı

) ` (1 Ú 0)]

ı

º .........

d) [1 ` (0 Ú 1)]

ı

` 0 º ........

e) p ` pı º .......

f) p ` p º .......

g) p ` 1 º ........

h) p ` 0 º ........

ÖRNEK: 24

Aşağıdaki bileşik önermenin en sade halini bulunuz.

pı ` (p Ú qı

) º .............

ÖRNEK: 25

p ` qı º 0 ise

(pı Ú q) Ù qı

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

P:297

Mantık - I

MATEMATİK 8

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 28

Aşağıdakilerden hangisi bileşik önerme değildir?

A) Türkiye ve İtalya’da balıkçılık yapılır.

B) İşsizlik enflasyona bağlıdır.

C) Türkiyenin karpuz üretimini Ege ve Akdeniz bölgesi üstlenmektedir.

D) Covid 19 virüsü bağışıklık sistemini veya solunum sistemini etkilemektedir.

E) Kır atın yanında duran ya huyundan ya da suyundan olur.

ÖRNEK: 29

Bir uçağın ön, orta ve arka olmak üzere üç bölmesi vardır. Her

bölmede bir kişi olacak şekilde Ali, Ayşe ve Arif oturtuluyor.

p : “Ali ön bölmede oturmaktadır.”

q : “Ayşe orta bölmede oturmamaktadır.”

r : “Arif arka bölme oturmaktadır.”

önermeleri veriliyor.

p Ú (q Ù r)ı

bileşik önermesi yanlış olduğuna göre, ön, orta ve arka bölmelerde bulunan kişiler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ali, Ayşe, Arif B) Arif, Ali, Ayşe C) Arif, Ayşe, Ali

D) Ayşe , Ali, Arif E) Ali, Arif, Ayşe

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 27

Aşağıdaki önermelerden hangisi (p Ù q) sembolü ile gösterilir?

a) Fatih Sultan Mehmet hem büyük bir komutan hem de

devlet adamıdır.

b) Ne enflasyon arttı ne de istikrarsızlık oldu.

c) Ya istiklal ya ölüm.

d) Ali gazoz veya soda içecektir.

e) Yüksekten bakınca başım dönüyor.

ÖRNEK: 26

Bir masada; biri kırmızı, biri mavi ve biri sarı renkli olmak üzere toplam üç bilye bulunmaktadır. Bu bilyeler A, B ve C torbalarına her bir torbada bir bilye olacak şekilde konuluyor ve

p : “A torbasında kırmızı bilye yoktur.”

q : “B torbasında mavi bilye vardır.”

r : “C torbasında sarı bilye yoktur.”

önermeleri veriliyor.

p Ù (q Ú r)’

önermesi doğru olduğuna göre; A, B ve C torbalarında bulunan bilyelerin renkleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kırmızı - Mavi - Sarı B) Mavi - Kırmızı - Sarı

C) Mavi - Sarı - Kırmızı D) Sarı - Kırmızı - Mavi

E) Sarı - Mavi - Kırmızı

2019 - AYT

P:298

9 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 7

1. I. “Carl Friedrich Gauss Alman matematikçi, astronomi, fizik ve coğrafya bilim dallarında da çalışmalar

yapmıştır.”

II. “Bir yıl 365 gün ve 6 saattir.”

III. “100 yıldır çözülemeyen Reimann Hipotezi artık çözülmeli.”

ifadelerinden hangileri önerme belirtir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

3. Doğruluk değerleri birbirinden farklı iki önermenin

doğruluk tablosu kaç satırdan oluşur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 8

4. p : “252 – 92 = 2.128”

q : “|16 – 52 |£ (3 – 4)2”

: “252 – 92 ...... 2.128”

qı : “|16 – 52 | ...... (3 – 4)2”

önermeleri veriliyor.

Buna göre, boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?

A) = , < B) ¹, > C) ³, =

D) >, ¹ E) £ , =

2. Aşağıdaki denkliklerden hangisi yanlıştır?

A) (1 Ú 0) Ù 1 º 1

B) (0 Ú 1ı

) Ú 1 º 1

C) (0 Ú 0) Ú 1ı º 0

D) (1 Ú 1)ı Ù 1 º 1

E) 1 Ú (0ı Ù 1) º 1

P:299

MATEMATİK 10

Öğreten Test FASİKÜL 7

1-C 2-D 3-B 4-B 5-B 6-B 7-C 8-E 9-E

8. p ` q º 1 olmak üzere,

aşağıdakilerden hangisi her zaman doğru önermedir?

A) pı Ú q B) p C) q

D) (p Ú q)ı E) (p Ù q)ı

9. (p ` q) Ú (p Ú q)ı

bileşik önermesinin en sade biçimi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 1 B) 0 C) p D) q E) pı Ú qı

7. (p Ú 0) Ú (qı Ù 0)

bileşik önermesi aşağıdakilerden hangisine denktir?

A) 1 B) 0 C) p D) q E) p Ú q

6. p Ù qı º 1

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi

[(pı Ú q) Ù qı

]

bileşik önermesine denktir?

A) p Ú q B) pı Ù q C) p ` q

D) p Ú qı E) p

5. p : “İki basamaklı en küçük tamsayı 10’dur.”

önermesi veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki önermelerden hangisi p önermesine denktir?

A) “Rakamları farklı iki basamaklı en büyük sayı 98’dir.”

B) Ardışık üç tamsayı 3 ile tam bölünemeyebilir.”

C) Bir üçgenin bir kenarı diğer iki kenar uzunluğunun

toplamından küçüktür.”

D) “1 ile 99 aralarında asaldır.”

E) “Kenar uzunlukları 3 cm, 5 cm, 6 cm olan bir üçgen

ile kenar uzunlukları 9 cm, 15 cm, 18 cm olan bir üçgen birbirlerine benzerdir.”

P:300

11 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 7

1. I. “1 + 2 + ......+ n = n.(n + 1)

2 ”

II. “–1 tamsayılar kümesinin elemanı mıdır?”

III. “Ardışık iki pozitif tamsayı aralarında asaldır.”

ifadelerinden hangileri önerme belirtir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve III D) II ve III

E) I, II ve III

2. Doğruluk değer kümesinin 256 tane elemanı olduğu

bileşik önermenin içinde birbirinden bağımsız kaç

farklı önerme vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

4. I. “Dünyanın güneş etrafında bir tur dönüşü bir yıl denir.”

II. “15 ile 45 arasında 8 tane asal sayı vardır.”

III. “Ardışık 3 çift tamsayının toplamı her zaman 6 ile tam

bölünür.”

önermelerinden hangilerinin doğruluk değeri 1 dir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I ve III

5. q Ù pı º 1

olmak üzere,

aşağıdakilerden hangisi [(p Ù q)ı ` pı

] bileşik önermesine denktir?

A) p Ú q B) p ` q

C) pı Ù q D) (pı ` q)

E) pı Ú qı

3. [pı Ú (p Ù q)] Ú (p Ú qı

)

bileşik önermesi aşağıdakilerden hangisine denktir?

A) 1 B) 0 C) p D) q E) p Ú q

P:301

MATEMATİK 12

Pratik Test FASİKÜL 7

6. p, r, s, q önermeleri için

p Ú q º r ve r ` s º p

olduğuna göre; p, q ve s önermelerinin doğruluk değerleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 0, 1, 1 B) 0, 1, 0 C) 1, 0, 0

D) 1, 1, 0 E) 0, 0, 0

8. I. “32 + 42 = 52 ve – 1\\Ş < – 1\\ß”

II. “|x + y| = |x| + |y| veya |x| ³ 0”

III. “x + 3 > x – 2 ya da 111 asal sayıdır.”

önermelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. €1\\ß – 1\\Ş€ > |2 – 3| ve 36 – 54 £ 0

bileşik önermesinin değili aşağıdakilerden hangisidir?

A) €1\\ß – 1\\Ş€ > |2 – 3| ve 36 – 54 < 0

B) €1\\Ş – 1\\ß € ³ |3 – 2| veya 54 – 36 £ 0

C) €1\\ß – 1\\Ş€ < | 2 – 3| ve 36 – 54 < 0

D) €1\\Ş – 1\\ß € £ |3 – 2| veya 54 – 36 > 0

E) €1\\ß – 1\\Ş€ £ |2 – 3| veya 36 – 54 ³ 0

1-C 2-E 3-A 4-E 5-D 6-B 7-D 8-E 9-D

9. Bir çift zar atma deneyinde zarlardan birinin 2 geldiği biliniyor.

p : “Zarların üst yüzüne gelen sayılar toplamı 3 olma olasılığı 1\\â’

dır.”

q : “Diğer zarın 5 gelme olasılığı 1\\â’dır.”

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki önermelerin hangisinin doğruluk değeri 1’dir?

A) p B) q C) p Ú q

D) pı Ú qı E) p Ù q

P:302

13 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 7

1. ( 1 C 0 ) C ( 0 C 1 )

Yukarıdaki düzenekte dairelerin içine önermelerin doğruluk değerleri yazılmıştır.

Karelerin içine sırasıyla aşağıdaki bağlaçlardan hangisi yazılırsa düzenekteki bileşik önermenin sonucu

0 olur?

A) Ú, Ú , Ù

B) Ù, Ú, Ú

C) Ù, Ú, Ù

D) `, Ù, `

E) ` , Ù, Ú

2. Aşağıdaki düzenekte karelerin içine önermeler, dairelerinin içine bağlaçlar yazılıyor. Her iki önerme çizgilerle

bağlı oldukları bağlaçlar kullanılarak altındaki kareye yazılıyor.

Buna göre, en alttaki kutuya aşağıdakilerden yazılmadır?

A) p B) q C) 1 D) p Ú q E) p Ù q

 







3. Bileşik önermeler birbirlerine paralel veya seri bağlı devre şeklinde gösterilebilir.

Önermeler yan yana ise seri bağlı olarak kabul edilir ve

Ù bağlacı ile birbirlerine bağlanır.

Önermeler alt alta ise paralel bağlı kabul edilir ve Ú bağlacı ile birbirlerine bağlanır.

Örneğin;

Bu devre (p Ú q) Ù r olarak sembolleştirilir.

Buna göre,

devrenin çalışmaması (yanlış) için p, q, r önermeleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 1, 0, 1 B) 0, 1, 1

C) 1, 0, 0 D) 0, 1, 0

E) 1, 1, 0













1-C 2-A 3-C 4-D

4. p: 2ñ3 < 4

q: 252 – 242 = 72

r: ò24 > 3

ó144

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisi

doğrudur?

A) (p Ù q) Ù r B) (p Ú q) Ù r

C) p' Ú r D) (p' Ù q') Ú r'

E) (p Ù r)' Ù r

P:303

MATEMATİK 14

FASİKÜL 7 Mantık - II

Koşullu Önerme (İse Bağlacı) (´)

 p ise q önermesi p ´ q şeklinde gösterilir. Aynı zamanda

koşullu önerme denir. p ´ q önermesinde p önermesi q

önermesi için yeter koşul, q önermesi p önermesi için gerek koşuldur.

 p ´ q önermesi p º 1 ve q º 0 olduğunda 0, diğer durumlarda 1’e denk olur. Doğruluk değeri 1 olan koşullu önermeye gerektirme denir.

Doğruluk tablosu aşağıdaki gibidir.

p q p ´ q

1 1 1

1 0 0

0 1 1

0 0 1

 p ´ q º pı Ú q

ÖRNEK: 1

p: “İstanbul’da bugün hava bulutludur.”

q: “İstanbul’a bugün yağmur yağacaktır.”

olduğuna göre, p ´ q önermesini yazınız ve doğruluk tablosunu çiziniz.

ÖRNEK: 3

Aşağıdaki bileşik önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz.

a) (1 ´ 0)ı Ú 1 º .........

b) (0 ´ 1) Ù (0 ´ 0)ı = .........

c) (1ı ´ 0) ` (1 ´ 0ı

) º .........

d) ((0 ` 1) ´ 1)

ı

Ù 0ı = .........

e) p ´ p º .........

f) p ´ 1 º .........

g) 0 ´ p º .........

ÖRNEK: 2

p: “İki pozitif sayının toplamı 25’tir.”

q: “iki sayının çarpımı en çok 156’dır.”

olduğuna göre, p ´ q önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 4

Aşağıdaki bileşik önermeleri en sade şekilde yazınız.

a) p ´ pı º .........

b) p ´ 0 º .........

c) 1 ´ p º .........

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:304

15 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Mantık - II

ÖRNEK: 6

(p ´ qı

) ´ r º 0 ise

(p Ù q) Ù r

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

p : ñ3 + ñ5 = ñ8

q : ñ5 – ñ3 = ñ2

r : ñ3 . ñ5 = ò15

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisi doğrudur?

A) p Ù (r Ú q) B) (p Ú q) Ù r

C) r Ş (p Ù q) D) p Ú (r Ş q)

E) p Ş (q Ù r)

ÖRNEK: 7

(p ´ q)ı ´ (qı ´ p)

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 8

p : “İki basamaklı en küçük üç asal sayının toplamı 41’dir.”

q : “Yaşları ardışık tamsayılar olan üç kardeşin yaşlarının aritmetik ortalaması küçük kardeşin yaşından bir fazladır.”

r : “Bir sayı daima karesinden küçüktür.”

önermeleri veriliyor.

Buna göre, (pı ´ q)ı ´ rı

bileşik önermesinin doğruluk

değerini bulunuz.

ÖRNEK: 5

(pı ´ q) Ù q

bileşik önermesinin en sade halini bulunuz.

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:305

MATEMATİK 16

FASİKÜL 7 Mantık - II

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

p, q ve r önermeleri için

(p ´ q) ´ r

önermesinin yanlış olduğu biliniyor.

Buna göre,

I. p ´ q

II. q ´ r

III. r ´ p

önermelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

a, b ve c sıfırdan farklı birer gerçel sayı olmak üzere,

p : a + b = 0

q : a + c < 0

r : c < 0

önermeleri veriliyor.

(p Ù q) ´ r

önermesi yanlış olduğuna göre; a, b ve c sayılarının

işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) –, +, + B) –, +, –

C) –, –, + D) +, –, +

E) +, –, –

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 11 / ÖSYM

p : a = 0

q : a + b = 0

r : a.b = 0

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki koşullu önermelerden hangisi doğrudur?

A) r ´ p B) p ´ r C) q ´ p

D) p ´ q E) q ´ r

Koşullu Önermenin Karşıtı, Tersi, Karşıt Tersi

 p ´ q önermesinin karşıtı q ´ p

 p ´ q önermesinin tersi pı ´ qı

 p ´ q önermesinin karşıt tersi qı ´ pı BENDEN UYARMASI

O Bir önerme ile karşıt tersi denktir.

p ´ q º q' ´ p'

P:306

17 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Mantık - II

İki Yönlü Koşullu Önerme (Ancak ve Ancak)(Û)

 p ancak ve ancak q bileşik önermesi p Û q şeklinde gösterilir.

 p ve q ikiside 1 ya da ikiside 0 olduğunda 1, diğer durumlarda 0 olur.

 Doğruluk değeri 1 olan bu bileşik önermelere çift gerektirme denir.

 Doğruluk tablosu aşağıdaki gibidir.

p q p Û q

1 1 1

1 0 0

0 1 0

0 0 1

p Û p º 1 p Û pı º 0

p Û 0 º pı p Û 1 º p

ÖRNEK: 14

(p Ù q) ´ (p Ú q)

bileşik önermesinin

a) Karşıtını bulunuz.

b) Tersini bulunuz.

c) Karşıt tersini bulunuz.

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

p, q ve r önermelerinin değilleri sırasıyla p‘, q‘, r‘ ile gösterildiğine göre, aşağıdakilerden hangisi

p Ú q ´ q Ù r

önermesine denktir?

A) p‘ Ù q‘ ´ q‘ Ú r‘

B) p‘ Ù q‘ ´ q‘ Ù r‘

C) p‘ Ú q‘ ´ q‘ Ù r‘

D) q‘ Ù r‘ ´ p‘ Ú q‘

E) q‘ Ú r‘ ´ p‘ Ù q‘

ÖRNEK: 16

Aşağıdaki bileşik önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz.

a) (1 Ú 0) Û (0 ´ 1) º ........

b) ((0ı Ù 1)ı ´ 1)Û 0 º ........

c) [(p Ú 1)ı Û (p Ù 0)ı

] ´ 0 º ........

d) [(0 ´ p)ı Ú 1] Û [pı Ù 0] º ........

e) p Û p º ........

f) pı Û p º ........

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13

Bir baba çocuğuna “Üniversite sınavını kazanırsan sana son

model otomobil alacağım.” der.

Babanın söylediği bu önermenin karşıt tersini bulunuz.

P:307

MATEMATİK 18

FASİKÜL 7 Mantık - II

Çözüm

Çözüm Çözüm

ÖRNEK: 18

(p ´ q) Û (q ´ p) önermesinin doğruluk değeri 0 olduğuna

göre,

I.pı º q

II.q º 0

III.p Ú q º 1

öncüllerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

ÖRNEK: 20

p : 2, 4 ve 5 aralarında asal sayılardır.”

q : “Toplamları 11 olan iki sayının çarpımı en çok 30’dur.”

r : “Dar açılı bir üçgende bir kenara ait açıortayın uzunluğu,

kenarortay uzunluğundan büyük olamaz.”

Buna göre,

(pı Û q)ı ´ (q ´ r)ı

bileşik önermesinin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 19

(p ´ q) Û (p Ù qı

)

Yukarıdaki bileşik önermenin doğruluk değerini bulunuz.

ÖRNEK: 17

Aşağıdaki bileşik önermeleri en sade şekilde yazınız.

a) p Û 0 º ........

b) p Û 1 º ........

Çözüm

P:308

19 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Mantık - II

Niceleyiciler

 Her (A) ve Bazı (E) sözcüklerine niceleyiciler denir.

 Bu niceleyiciler değişkenlerle birlikte kullanılır. Yani açık

önerme içinde bulunurlar.

Örnek

A x Î R ifadesinin anlamı bütün reel sayılardır.

E x Î N ifadesinin anlamı bazı doğal sayılardır.

 “E” ifadesinin değili “A”, “A” ifadesinin değili “E” olur.

 “Her” sözcüğü, bütün ve tamamı sözcükleri ile aynı anlama gelir.

 “Her” niceleyicisi, önüne geldiği değişkenlerin tamamını

anlattığı için bu niceleyiciye evrensel niceliyici denir.

 “Bazı” sözcüğü, en az bir ifadesi anlamına gelir.

 “Bazı” niceleyicisi, en az bir anlamında kullanıldığı için bu

niceleyice varlıksal niceliyici denir.

Açık Önerme

 İçinde değişken bulunan önermelere açık önerme denir.

Bu değişkene verilen değerlerde ifadeyi sağlayanlar doğru, sağlamayanlar yanlış olarak kabul edilir.

ÖRNEK: 22

Reel sayılar kümesinde tanımlı,

p(x, y) : “|x – y| £ 5, x < y ”

açık önermesinin doğruluk kümesini koordinat düzleminde gösteriniz.

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 21

Tam sayılar kümesinde tanımlı,

p(x): “4 – x2 ³ 0”

açık önermesinin doğruluk kümesini bulunuz. NOT

O Her denklem ve her eşitsizlik bir açık önerme

belirtir.

O Denklem ve eşitsizliklerin çözüm kümeleri ise

açık önermelerin doğruluk kümesidir.

P:309

MATEMATİK 20

FASİKÜL 7 Mantık - II

Çözüm

ÖRNEK: 23

Aşağıdaki önermeleri sembolik mantık ifadelerini kullanarak yazınız.

a) “Her pozitif tam sayı reel sayıdır.”

b) Bazı negatif reel sayıların karesi pozitif değildir.”

c) Bazı rasyonel sayılar karesinden büyüktür.”

ÖRNEK: 25

Aşağıdaki açık önermelerin değillerini bulunuz.

a) p(x): “(A x Î N+, x2 + 1 > 0) Ù (E x Î R, 1\\X Î Z –)”

b) p(x, y): “(E x, y Î Z, |x – y| > 0) ´ (A x Î Q, x2 £ |x|)”

ÖRNEK: 24

Aşağıdaki açık önermelerin değillerini bulunuz.

a) p(x): “A x Î N, x2 + x > 0”

b) p(x): “E x, Î R, |x| = – 2”

c) p(x, y): “E x, y Î Z, |x – y| Î N+”

d) p(x, y): “A x, y Î Z+, 2x + 3y ³ 0”

Tanım, Aksiyom, Teorem ve İspat Kavramları

 Önceden bilinen ifadeler, tanımsız terimler (tanımlamaya

ihtiyaç duyulmayan) ve anlamını bildiğimiz sözcükler veya

ifadeler kullanılarak bir kavramı anlatmaya tanımlama denir.

 Bir kavramın veya kelimenin iyi tanımlanabilmesi için tutarlı, açık ve anlaşılır olması, anlamı bilinen sözcüklerle

ifade edilmesi ve anlatılmak istenen özelliği kapsaması,

başka özellikleri kapsamayacak şekilde anlaşılır olması

gerekir.

Terim:

 Bir bilim dalının kendine özgü kullandığı sözcük veya kelimelere terim denir.

 Bazen bir terimin farklı bilim dallarındaki anlamları farklı

olabilir.

Örnek

“İyi tanımlanmış öğeler topluluğuna küme denir.”

Yukarıdaki tanımlamada küme bir terimdir.

“A takımı ligin bitmesine 2 hafta kala kümeye düşmeyi garantiledi.”

Ancak yukarıdaki cümlede kullanılan küme futbola ait bir

terimdir.

Çözüm Çözüm

P:310

21 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 7

1. p: “a = 2”

q: “b = 3”

r : “a + b = 6”

önermeleri için, “(a = 2 ve b = 3) ise (a + b ¹ 6)” önermesinin sembolik mantık diliyle yazılışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) (p Ú q) ´ r B) (p Ù q) ´ rı C) (p ´ q) Ú r

D) (p Ú r) ´ q E) (p Ù r)ı ´ q

3. p: “x2 = 1 ise x = 1 dir.”

koşullu önermesinin karşıt tersi aşağıdakilerden hangisidir?

A) “x = 1 ise x2 = 1’ dir.”

B) “x2 ¹ 1 ise x ¹ 1’dir.”

C) “x ¹ 1 ise x2 ¹ 1’dir.”

D) “x2 = 1 ise x ¹ 1’dir.”

E) “x = 1 ise x2 ¹ 1’dir.”

2. (q ´ p) ´ pı

koşullu önermesinin en sade biçimi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) p B) pı C) q

D) qı E) p Ú q

4. (1 ´ p) Ú (0 ´ q)

bileşik önermesi aşağıdakilerden hangisine denktir?

A) 1 B) 0 C) p

D) q E) p Ú q

P:311

MATEMATİK 22

Öğreten Test FASİKÜL 7

1-B 2-B 3-C 4-A 5-A 6-B 7-E 8-D

6. (p ´ q) Û º (p Ù q)ı

olduğuna göre, yerine aşağıdakilerden hangisi

gelmelidir?

A) p B) pı C) q D) qı E) 1

7. P(a, b): “|a – b| > 2 ve a.b < 0”

açık önermesi veriliyor.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) P(2, – 1) º 1 B) P(3, 0) º 0

C) P(4, – 1) º 1 D) P(6, 2) º 0

E) P(– 7, 4) º 0

5. Bir okulda düzenlenen gezi için;

demişlerdir.

Buna göre geziye kimler gitmiş olabilir?

A) Yalnız Ahmet

B) Yalnız Burak

C) Ahmet ve Burak

D) Ahmet ve Cenk

E) Ahmet, Burak ve Cenk

“Cenk gelirse ben gelmem.”

“Ancak Cenk ile birlikte gelirim.”

“Benim kimseyle derdim yok.”

Ahmet

Burak

Cenk

8. a ile b pozitif tamsayıdır.

Buna göre, aşağıdaki koşullu önermelerden hangisi

doğrudur?

A) “a.b = 4 ise a + b = 5”

B) “a + b = 6 ise a.b = 9”

C) “a – b = 1 ise a.b = 3”

D) “a.b = 5 ise a + b = 6”

E) “a\\B = 3 ise a + b = 4”

P:312

23 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 7

4. (p ´ qı

) Ú rı º 0

olduğuna göre, aşağıdaki önermelerden hangisinin

doğruluk değeri 1’dir?

A) p Ù qı B) q ´ pı C) r ´ pı

D) (p Ú q)ı E) qı Ú r

2. “Hafta sonu hava güneşli olursa pikniğe gidelim.” önermesinin tersi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hafta sonu hava güneşli olmazsa pikniğe gidelim.

B) Pikniğe gitmez isek hafta sonu hava güneşli olmaz.

C) Pikniğe gidersek hafta sonu hava güneşli olur.

D) Pikniğe gidelim ve hafta sonu güneşli olur.

E) Hafta sonu hava güneşli olmazsa pikniğe gitmeyelim.

3. p: “A x Î R, x2 + 1³ x”

q: “E x Î Z,

1

x2 + 1

Î N”

önermeleri veriliyor.

p ´ q bileşik önermesinin karşıt tersi aşağıdakilerden hangisidir?

A) “E x Î R, x2 + 1 £ x ise A x Î Z,

1

x2 + 1 Ï N”

B) “E x Î Z,

1

x2 + 1

Î N ise A x Î R, x2 + 1 ³ x”

C) “A x Î Z,

1

x2 + 1 Ï N ise E x Î R, x2 + 1 < x”

D) “A x Î Z,

1

x2 + 1

Î N ve E x Î R, x2 + 1 < x”

E) “A x Î Z,

1

x2 + 1 Ï N ve E x Î R, x2 + 1 < x”

1. p: “A x Î Z, x2 + 1 > 0”

q: “E x Î N, 3x + 1

x – 1 = 2”

önermeleri veriliyor.

Aşağıdaki önermelerden hangisi p ´ q önermesine

denktir?

A) pı Ù q B) p C) qı

D) p Ú q E) q ´ p

P:313

MATEMATİK 24

Pratik Test FASİKÜL 7

5. “a çift sayı ise a2 + 4, 4 ile tam bölünür.”

önermesinin olumsuzu aşağıdakilerden hangisidir?

A) “a çift sayı ise a2 + 4, 4 ile tam bölünemez.”

B) “a çift sayı ise a2 + 4 çift sayıdır.”

C) “a çift sayı değil ise a2 + 4, 4 ile tam bölünemez.”

D) “a çift sayıdır ve a2 + 4, 4 ile tam bölünemez.”

E) “a2 + 4, 4 ile tam bölünür ise a çift sayıdır.”

1-A 2-E 3-C 4-E 5-D 6-A 7-E 8-B

8.

Yemekler Çorba Ana yemek Tatlı Garnitür

Sembolleri Ç Y T G

Yukarıda bir lokantada bulunan yiyecek türleri gösterilmiştir. Semih bu lokantadan yemek istediği yemek menüsü hazırlıyor.

Çorba için Ç, ana yemek için Y, tatlı için T ve garnitür

için G önermeleri bu çeşitlerden yemek istediğini, değilleri ise yemek istemediğini anlatmaktadır.

• Ç Ú Y º 1

• G Û Çı º 0

• Yı ´ T º 0

denkliklerini sağlayacak bir yemek menüsünde hangi çeşitler kesinlikle bulunur?

A) Ana yemek, tatlı B) Çorba, garnitür

C) Çorba, tatlı D) Garnitür, ana yemek

E) Çorba, ana yemek

6. p, q ve r önermelerin değilleri pı

, qı

ve rı

ile gösterildiğine göre,

(p Ú q) ´ (qı Ù r)

koşullu önermesinin değili aşağıdakilerden hangisine denktir?

A) (pı Ú r) ´ q

B) (q Ú rı

) ´ (pı Ù qı

)

C) (p Ú q) ´ (pı Ú qı

)

D) (p Ú r) ´ (qı Ú r)

E) (pı Ù q) ´ (r ´ p)

7. I. “Bir üçgenin herbir kenarına ait kenarortayların kesim

noktasına ağırlık merkezi denir.” önermesi tanımdır.

II. “A x Î Z, 2. x + 1 tek sayıdır.” önermesi aksiyomdur.

III. “İki reel sayının çarpımı tek sayı ise ikisi de tek sayıdır.” önermesi teoremdir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

P:314

25 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 7

1. a, b ve c sıfırdan farklı birer reel sayı olmak üzere,

p: a.b.c < 0

q: a.c < 0

r: b.c > 0

önermeleri veriliyor.

(p ` q) ´ r

önermesi yanlış olduğuna göre; a, b ve c sayılarının

işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) + , + , + B) + , + , – C) + , –, +

D) – , + , – E) – , – ,–

3. p: a2 + b2 = 0

q: a.b = 0

r: a + b = 0

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki koşullu önermelerden hangisi

doğrudur?

A) q ´ r B) p ´ q C) (q Ù r) ´ p

D) r ´ q E) (q Ú r) ´ p

2. Aşağıdaki düzenekte karelerin içine basit önermeler,

dairelerin içine Ù, ´ ve Û bağlaçları yazılıyor.

Her iki önerme çizgilerle bağlaçlar yardımıyla soldan sağa doğru bağlanıyor ve işlemin sonucu hemen altındaki kareye yazılıyor.

Sonuçta elde edilen önermenin doğruluk değeri 0

olduğuna göre, p, q ve r önermelerinin doğruluk değerleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1, 1, 1 B) 1, 0, 1 C) 1, 1, 0

D) 1, 0, 0 E) 0, 1, 0

  









4. p, q, r önermeleri için

(pı ´ q) ´ rı

önermesinin yanlış olduğu biliniyor.

Buna göre,

I. p Ú q

II. r ´ p

III. q ´ p

önermelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

P:315

MATEMATİK 26

Sınav Tadında FASİKÜL 7

1-C 2-C 3-C 4-A 5-D 6-C 7-C 8-C

5. p: “ñ3.ñ5 < 4”

q: “ñ5 – ñ2 > 1”

r: “2ñ2 > ñ5”

önermeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisi

doğrudur?

A) p Ù q B) q Ù r C) qı ´ rı

D) p ´ r E) p ´ q

8. Ali öğretmen öğrencilerinden doğruluk kümesi {0, 1}

olan bir açık önerme yazmalarını istiyor.

Yukarıdaki soruya Ahmet, Burak ve Can adlı üç öğrencinin verdiği cevaplar aşağıdaki gibidir.

Ahmet: “x Î R, x2 = x”

Burak: “x Î N, |x| £ 1”

Can: “x Î Z, |x|3 = |x|”

Buna göre, hangi öğrenciler bu soruyu doğru cevaplamıştır?

A) Yalnız Ahmet B) Yalnız Burak

C) Ahmet ve Burak D) Burak ve Can

E) Ahmet, Burak ve Can

7. I. (x .y = 0) ´ (x = 0 veya y = 0)

II. (x2 = y) ´ (x = ñy)

III. (2x .2y = 1) Û (x + y = 0)

açık önermelerinden hangileri her zaman doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

6. Aşağıdaki karenin içine yazılan önermelerin değeri

p q = p ´ q

ile gösterilmektedir.

Buna göre,

p 0 1 0

ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 B) 0 C) p D) pı E) p ´ q

P:316

27 MATEMATİK

FASİKÜL 7

Kümeler - I KÜMELER

Tanım:

 İyi tanımlanmamış öğeler topluluğuna küme denir.

 Kümeler büyük harfle, elemanları küçük harfle gösterilir.

 Kümede bir eleman birden fazla yazılamaz.

 Kümenin içindeki elemanların yer değişmesi kümeyi değiştirmez.

 s(A) ifadesine kümenin eleman sayısı denir.

 “ Î ” ifadesi elemanı sembolüdür.

 x Î A ifadesi; “x, A kümesinin elemanıdır.” anlamına gelir.

 x Ï A ifadesi, “x, A kümesinin elemanı değildir.” anlamına

gelir.

Kümelerin Gösterimi

1. Liste Yöntemi

Kümenin elemanları süslü parantez “{ }” içine her iki elemanın arasına virgül konularak yazılır.

Örnek

A = {a, b, c}

ÖRNEK: 3

5 ile 13 sayıları arasındaki çift sayıları liste yöntemi ile gösteriniz?

ÖRNEK: 2

3456789

sayısının asal rakamlarının kümesini liste yöntemi ile gösteriniz?

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 1

A = {1, 2, 3, 4, 5}

kümesi için,

s(A) = 5

3 Î A

6 Ï A

{1, 2} Î A

3, 4, 5 Î A

ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?

Çözüm

2. Venn Şeması

Kapalı bir düzlemin içine elemanların yerini temsil eden noktalar kullanılarak yanına eleman yazılır.

Örnek







Kümeler - I

P:317

MATEMATİK 28

FASİKÜL 7 Kümeler - I

ÖRNEK: 5

Aşağıdaki kümeleri liste yöntemi ile gösteriniz.

1. A = {x | x, yılın M ile başlayan ayları}

2. B = {x | x2 < 9, x doğal sayı}

3. C = {x | |x – 1| £ 2, x tam sayı}

4. D = {x | 16 < x < 32, x = 5k, k Î N}

5. E = {x | x2 + 1 < 0, x Î N}

ÖRNEK: 6

A = {x | x = 4k, 20 £ x £ 100, k doğal sayı}

B = {x | x = 3k, 10 < x < 32, k doğal sayı}

Buna göre, s(A) + s(B) toplamı kaçtır?

A) 28 B) 29 C) 30 D) 31 E) 32

ÖRNEK: 7 / ÖSYM

A = { n(– 1)n :n = 1, 2, 3, . . ., k }

kümesinin en büyük elemanı ile en küçük elemanı arasındaki fark 25’tir.

Buna göre, A kümesinin pozitif elemanlarının sayısı kaçtır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

ÖRNEK: 4

Asal rakamlar kümesini Venn şeması ile gösteriniz?

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

3. Ortak Özellik

Kümenin elemanlarının ortak bir özelliği olduğu durumlarda

kullanılır.

Örnek

Çift doğal sayılar, A = {x | x = 2k, k Î N} şeklinde ifade edilebilir.

P:318

29 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Kümeler - I

ÖRNEK: 9

Aşağıda verilen kümelerden hangileri boş kümedir.

1. A = {x | x < 2, x asal sayı}

2. B = {x | – 1 < x < 1, x tam sayı}

3. C = {x | 0 < x2 + 1 < 4 , x doğal sayı}

4. D = {x | 5 < x < 26, x rasyonel sayı}

ÖRNEK: 8

A = {3, 4, 7}, B = {1, 2, 4, 6} C = {5, 6, 7, 8}

kümeleri için bir evrensel küme yazınız

ÖRNEK: 10

A = {x | 2 < x < 10, x = 2k – 1, k tam sayı}

B = {x | x = 2k + 1, k = 1, 2, 3, 4}

olduğuna göre,

I. s(A) > s(B)

II. A = B

III. s (B) = 4

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

D) I ve III E) I, II ve III

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Evrensel Küme

Yapılan işleme veya anlatılan özelliğe göre tüm elemanları içeren kümeye evrensel küme denir.

Boş Küme

Hiç bir elemanı olmayan kümeye boş küme denir. { } veya Æ

sembolleri ile gösterilir.

Alt Küme

Bir B kümesinin tüm elemanları A kümesinin de elemanları

ise B kümesi A kümesinin alt kümesi olur. B Í A şeklinde gösterilir.

Eğer B kümesinin bir elemanı bile A kümesinin elemanı değilse B kümesi A kümesinin alt kümesi değildir.

B Ë A şeklinde gösterilir.

 Her küme kendisinin alt kümesi sayılır. (A Í A)

 Boş küme tüm kümelerin alt kümesi sayılır.(Æ Ì A)





Kümelerin Eşitliği

 İki kümenin elemanlarının her biri aynı ise bu iki küme eşittir.

 A = B şeklinde gösterilir.

P:319

MATEMATİK 30

FASİKÜL 7 Kümeler - I

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 12

A = {a, b, c} kümesinin alt kümelerini yazınız

Alt Küme Sayısı

 n elemanlı bir kümenin 2n tane farklı alt kümesi vardır.

 n elemanlı bir kümenin r elemanlı alt küme sayısı

(nR) = n !

(n – r)!.r! formülü ile hesaplanır.

 (næ) + (n¹) + . . . + (nN) = 2n

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 13

A = {1, 2, 3, 4, 5}

kümesinin,

a) Alt küme sayısı kaçtır?

b) 2 elemanlı alt küme sayısı kaçtır?

c) En az 4 elemanlı alt küme sayısı kaçtır?

d) Alt kümelerinden kaç tanesinde 1 ve 2 elemanı bulunur?

ÖRNEK: 15 / ÖSYM

Bir kümenin eleman sayısı o kümenin bir elemanı ise bu kümeye “gizemli küme” denir.

Örneğin; K = {3, 4, 5} bir gizemli kümedir.

Buna göre, A = { 1, 2, 3, 4, 5, 6 } kümesinin alt kümelerinden kaç tanesi gizemli kümedir?

A) 16 B) 24 C) 32 D) 40 E) 48

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

A = { – 3, – 2, – 1, 0, 1, 2, 3 }

kümesinin 2 elemanlı tüm alt kümeleri yazılıyor. Bu alt kümelerin her birinin elemanları toplamı ayrı ayrı hesaplanıyor ve

bu sayılarla B kümesi oluşturuluyor.

Buna göre, B kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17

ÖRNEK: 14

A = {m, e, t, i, n}

kümesinin,

a) 3 elemanlı alt küme sayısı kaçtır?

b) 4 elemanlı alt kümelerinden kaç tanesinde “m” elemanı bulunur fakat “e” elemanı bulunmaz.

c) 3 elemanlı alt kümelerinden kaç tanesinde “t” veya “i”

bulunur?

Çözüm

ÖRNEK: 11

A = {3, 4, {5, 6}, 7}

olduğuna göre,

I. s(A) = 5

II. {3, 4} Ì A

III. {5, 6} Ì A

IV. A Ì A

V. 3, 4 Î A

ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:320

31 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Kümeler - I

Çözüm

ÖRNEK: 17

A = {x | 2 < x < 12, x tam sayı}

B = {x | x > 0, x tam sayı}

olmak üzere s(A Ç B) kaçtır?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

Sonlu küme

Sonlu sayıda elemanı olan kümelere denir.

Örnek

Rakamlar

Sonsuz Küme

Sonsuz sayıda elemanı olan kümelere denir.

Örnek

Tamsayılar

Kümelerde İşlemler

Kesişim İşlemi (Ò)

 Her iki kümenin ortak elemanlarını barındıran kümeye A

kesişim B kümesi denir.

 A Ç B şeklinde gösterilir.

A Ç B = {a | a Î A ve a Î B}

 İki kümenin ortak elemanı yoksa bu iki küme ayrık kümelerdir.

 



Çözüm

ÖRNEK: 18 / ÖSYM

n pozitif tam sayıları için, R gerçel sayılar kümesinin

An = { x Î R : (– 1)n

n

< x < 2\\N }

alt kümeleri tanımlanıyor.

Buna göre,

A1 Ò A2 Ò A3

kesişim kümesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) (1\\Ş, 2\\ß) B) (1\\Ş, 2) C) (– 1\\ß, 2\\ß)

D) (– 1\\ß, 1) E) (– 1, 2\\ß)

Çözüm

ÖRNEK: 19 / ÖSYM

A kümesi, {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7} kümesinin bir alt kümesi olmak

üzere,

A Ò {5, 6, 7}

kümesinin elemanları tek sayılardır.

Buna göre, bu koşulu sağlayan üç elemanlı kaç tane A kümesi vardır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

P:321

MATEMATİK 32

FASİKÜL 7 Kümeler - I

Çözüm

ÖRNEK: 20

A = {1, 2, 3, 4}

B = {2, 3, 5, 6}

C = {3, 5, 6}

olduğuna göre, (A È B) Ò C kümesini bulunuz.

Özellikleri

 A Ò A = A

 A Ç B = B Ç A

 A Ç (B Ç C) = (A Ç B) Ç C

 A Ç Æ = Æ

 A Ç B = B ise B Í A olur.

Birleşim İşlemi (È)

 Her iki kümenin tüm elemanlarını içeren kümeye A birleşim B kümesi denir.

 A È B şeklinde gösterilir.

A È B = {a | a Î A veya a Î B}

Özellikleri

 A È A = A

 (A È B) = (B È A)

 A È (B È C) = (A È B) È C

 A È Æ = A

 A È B = A ise B Í A olur.

Dağılma Özelliği

 A È (B Ç C) = (A È B) Ç (A È C)

 A Ç (B È C) = (A Ç B) È (A Ç C)

 s(A È B) = s(A) + s(B) – s(A Ç B)

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 21

I. A Ì B ise A Ç B = A

II. A È B = A ise B Í A

III. A Ç E = A

ifadeleriden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III Çözüm

ÖRNEK: 22 / ÖSYM

A = [

– 3

2 , ñ5]

B = [ñ3, Î/é ]

kapalı aralıkları için (A È B) Ò Z kümesinin eleman sayısı kaçtır? (Z, tam sayılar kümesidir.)

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

A = {a, b, e}

B = {a, b, c, d}

olduğuna göre, (A Ò B) Í K Í (A È B) koşulunu sağlayan

kaç tane K kümesi vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 8 E) 9

P:322

33 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Kümeler - I

 s(A È B È C) = s(A) + s(B) + s(C) – s(A Ç B) – s(A Ç C) –

s(B Ç C) + s(A Ç B Ç C)

 



Çözüm

ÖRNEK: 24

Aşağıda A, B ve C kümeleri Venn şeması ile gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) s(A È B È C) = 7 B) A Ç B Ç C = {2}

C) A Ç B = {3} D) s(C) = 4

E) s(A È B) = 6

 



 











Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 25

A ve B, E evrensel kümenin alt kümeleridir.

s(A) + s(Bı

) = 14

s(B) + s(Aı

) = 12

olduğuna göre, s(E) kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 13 D) 14 E) 16

ÖRNEK: 26

A ve B, E evrensel kümenin alt kümeleridir.

s(Aı Ç Bı

) = 8

s(E) = 22

olduğuna göre, A È B kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18

Tümleyen

Bir A kümesinin dışında kalan tüm elemanları içeren kümeye

A kümesinin tümleyeni denir. Aı

ile gösterilir.

Aı = {a | a Ï A}

Özellikleri

 A Ç Aı = Æ

 A È Aı = E

 s(A) + s(Aı

) = s(E)

 (Aı

)

ı = A

 (A È B)ı = Aı Ç Bı

 (A Ç B)ı = Aı È Bı

İki Kümenin Farkı

 Bir a elemanı A kümesinin elemanı ancak B kümesinin elemanı değilse a elemanı A fark B kümesinin elemanıdır.

 A fark B, A – B veya A \\ B şeklinde gösterilir.

Özellikleri

 A – B = A Ç Bı

 A – B = A – (A Ç B)

 A – E = Æ

 E – A = Aı

P:323

MATEMATİK 34

FASİKÜL 7 Kümeler - I

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 27 / 2019 TYT

Aşağıdaki Venn şemasında

• 2 ile kalansız bölünebilen tam sayılar kümesi A,

• 3 ile kalansız bölünebilen tam sayılar kümesi B,

• 12 ile kalansız bölünebilen tam sayılar kümesi C

ile gösterilmektedir.

Buna göre,

I. 18

II. 24

III. 42

sayılarından hangileri boyalı bölge ile gösterilen kümenin

bir elemanıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

 



ÖRNEK: 29 / 2018 TYT

Aşağıdaki Venn şemasında

• A harfi ile başlayan isimler kümesi A,

• N harfi ile biten isimler kümesi N,

• 5 harfli isimler kümesi B

ile gösterilmiştir.

Buna göre,

K = {AÇELYA, AHMET, AYSUN, BEREN, KENAN, NERMİN}

kümesinin elemanlarından kaç tanesi şekildeki boyalı bölgeler ile gösterilen kümenin elemanıdır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

 



ÖRNEK: 30 / 2020 TYT

Ayla ve Berk’in her birinin 11 tane rakamdan oluşan telefon

numaralarındaki bazı rakamlar aşağıdaki gibi verilmiştir.

Ayla ¾® 0 5** *** 72 35

Berk ¾® 0 5** *** 94 15

Elemanları, Ayla’nın telefon numarasındaki rakamlardan oluşan küme A; Berk’in telefon numarasındaki rakamlardan oluşan küme B olmak üzere,

s(A) = 9

s(B) = 6

olduğu biliniyor.

A Ò B = {0, 1, 4, 5, 6} olduğuna göre, A \\ B kümesindeki

elemanların değerleri toplamı kaçtır?

A) 18 B) 20 C) 21 D) 26 E) 27

ÖRNEK: 28

A = {n | n Î Z+, n < 80; n, 5’e tam bölünür}

B = {n | n Î Z+, n < 100; n, 3’e tam bölünür}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A \\ B kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 15 D) 17 E) 20

P:324

35 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 7

1.

Yukarıda verilen Venn şeması için,

I. s(B) = 5

II. A kümesinin 2 elemanlı alt küme sayısı 6 dır.

III. s(C \\ B) = 3

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

 



 















2. A = {a, b, c, d}

B = {a, b, c, d, e, f, k}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A Í K Í B şartını sağlayan kaç farklı K

kümesi vardır?

A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32

4. K = [– 5\\Ş , ñ7 ]

M = [ – ñ2 , 3\\Ş ]

kapalı aralıkları için (K È M) Ç Z kümesinin eleman

sayısı kaçtır? (Z, tam sayılar kümesidir)

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

3. I. {x : – 2 < x < – 1, x tam sayı} kümesi boş kümedir.

II. {x : x2 < 3, x asal sayı} kümesi boş kümedir.

III. {x : x2 < 5, x tamsayı} kümesinin 3 elemanlı alt küme sayısı 10 dur.

Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

5. A = {x | |x – 1| < 3, x tamsayı}

B = {x | x > 1, x doğal sayı}

olduğuna göre, s(A Ç B) kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

P:325

MATEMATİK 36

Öğreten Test FASİKÜL 7

1-E 2-C 3-E 4-E 5-B 6-D 7-C 8-C 9-B 10-B

9. A, B ve C, E evrensel kümenin alt kümeleridir.

I. A È B = B È C ise A = C’ dir.

II. A È C = C ise A \\ C = Æ’dir.

III. A Ç C ¹ Æ ise C \\ A = C’dir.

ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. A = {x | 13 < x < 87, x = 5.k k doğal sayı}

B = {x | 24 < x < 95, x = 6.k k doğal sayı}

olduğuna göre, s(A È B) kaçtır?

A) 20 B) 24 C) 32 D) 34 E) 36

6.

Yukarıda Venn şemasında gösterilen boyalı bölge

aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilebilir?

A) (A Ç B) Ç C B) (A È B) \\ C

C) (B È C) Ç A D) (A Ç B) \\ C

E) (A Ç C) È B

 



7. A Í B ve

s(A) = 4

s(B) = 8

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) s(A È B) = 8

B) s(A Ç B) = 4

C) s(A \\ B) = 4

D) s(B \\ A) = 4

E) A Ç B = A

8. A ve B, E evrensel kümenin alt kümeleridir.

s(A) = 2. s(B) = 8. s(A Ç B)

s(A) + s(A Ç B) = 27

olduğuna göre, s(B) kaçtır?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 18 E) 24

P:326

37 MATEMATİK

Pratik Test FASİKÜL 7

1. A = {1, 2, 3, 4, 5}

kümesinin 2 elemanlı alt küme sayısı ile 4 elemanlı

alt küme sayısının birbirine oranı kaçtır?

A) 5\\Ş B) 2 C) 3\\Ş D) 1 E) 1\\à

3. A ve B iki küme, B Í / A ve A Ç B ¹ Æ olmak üzere

s(A) = 14

s(B) = 10

olarak verilmiştir.

Buna göre, s(A È B)’nin alabileceği en küçük değer

kaçtır?

A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19

4. n pozitif bir tam sayı olmak üzere n yi kalansız bölen

pozitif tam sayıların kümesi P(n) ile gösteriliyor.

Buna göre,

P(45) Ç P(60)

kesişim kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

2. Aşağıda A, B ve C kümelerinin birleşimini gösteren Venn

şeması verilmiştir.

Buna göre, taralı olarak gösterilen bölge aşağıdakilerden hangisidir?

A) (B È C) Ç A B) (A È C) Ç B

C) (A Ç B) – C D) (B Ç C) – A

E) A Ç B Ç C







P:327

MATEMATİK 38

Pratik Test FASİKÜL 7

10. A = {x | 24 < x < 105, x = 3k, k doğal sayı}

B = {x | 10 < x < 88, x = 4k, k doğal sayı}

C = {x | 16 < x < 94, x = 5k, k doğal sayı}

olduğuna göre, s(A Ç B Ç C) kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

8. I. A \\ E = Æ

II. s(A \\ B) = s(A) – s(A Ç B)

III. A Í B ise A Ç B = A

IV. A È B = B È A

V. A È (B È C) = (A È B) È C

Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi daima doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1-B 2-C 3-A 4-B 5-D 6-D 7-A 8-E 9-B 10-B

7. A ve B boş kümeden farklı iki kümedir.

6. s(A – B) = 4. s(A Ç B) = 3.(B – A)

olduğuna göre, A È B kümesinin eleman sayısı en az

kaçtır?

A) 9 B) 12 C) 14 D) 15 E) 20

9. A ve B, E evrensel kümesinin birer alt kümesidir.

Buna göre, s(B Ç Aı

) + s(Aı Ç Bı

) toplamı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

 















5. A ve B kümeleri için,

s(A \\ B) = 6

s(B \\ A) = 4

s(A È B) = 14

olduğuna göre, s(A Ç B) kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. n elemanlı bir kümenin 2 elemanlı alt küme sayısı ile 4

elemanlı alt küme sayısı birbirine eşittir.

Buna göre, bu kümenin 3 elemanlı alt küme sayısı

kaçtır?

A) 6 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

P:328

39 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 7

2.

A, B ve C kümeleri için,

[(B – C) Ç A]

kümesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) {3, 4, 5} B) {2, 3, 5} C) {4, 6}

D) {4} E) {1, 4, 6}







 









3. K = {1, 2, 3, 4} olmak üzere

A ve B, K’nın boş olmayan iki alt kümesidir.

• A Ç B = Æ

• A È B = K

olacak şekilde kaç tane (A, B) ikilisi vardır?

A) 4 B) 6 C) 9 D) 14 E) 16

4. K ve M, {a, b, c, d, e, f, g, k, m, n}

harflerinden oluşan boştan farklı birer küme olmak üzere,

K Ç M = K Ç {a, b, c, d, e}

eşitliği sağlanıyorsa K kümesine M kümesinin orta kesişim kümesi denir.

K kümesi,

M = {a, b, c, g, n}

kümesinin ortakkesişim kümesi olduğuna göre, kaç

farklı K kümesi vardır?

A) 5 B) 9 C) 63 D) 127 E) 255

1. K kümesi E evrensel kümesinin alt kümesidir.

s(K È E) = 20

s(K Ç E) = 9

olduğuna göre, s(Kı

) kaçtır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

1-C 2-D 3-D 4-C 5-D

5. Aşağıda görülen Venn şemasında

• Arabası olan kişiler A,

• Bekar olan kişiler B,

• Evi olan kişiler E

ile gösterilmiştir.

Buna göre, boyalı bölge ile gösterilen yer ile alakalı

aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Arabası ve evi olan bekarlar

B) Arabası olup evi olmayan bekarlar

C) Evi olup, arabası olmayan bekarlar

D) Arabası ya da evi olan bekarlar

E) Bekar olmayıp, arabası veya evi olanlar







P:329

MATEMATİK 40

FASİKÜL 7 Kümeler - II

Küme Problemleri

Aşağıda İngilizce (İ), Almanca (A), Fransızca (F) dillerini konuşan veya konuşmayanları gösteren Venn Şeması verilmiştir.

Buna göre,

a. İngilizce konuşanlar ...................

b. Almanca konuşamayanlar ...................

c. Almanca ve Fransızca konuşanlar ...................

d. İngilizce ya da Fransızca konuşanlar ...................

e. İngilizce veya Fransızca konuşanlar ...................

f. Yalnız bir dil konuşanlar ...................

g. En az iki dil konuşanlar ...................

h. En çok bir dil konuşanlar ...................

i. Yabancı dil konuşamayanlar ...................

j. İngilizce veya Almanca konuşup Fransızca konuşamayanlar ...................

 



 















ÖRNEK: 3 / ÖSYM

Bir iş ilanına toplam 93 aday başvurmuştur. İlana başvuran

erkek adayların dörtte birinin, kadın adayların ise beşte birinin başvurusu geçersiz sayılmıştır.

Başvurusu geçerli olan erkek ve kadın aday sayısı eşit olduğuna göre, başvurusu geçersiz sayılan toplam kaç aday

vardır?

A) 17 B) 19 C) 21 D) 23 E) 25

ÖRNEK: 1

Bir sınıftaki öğrencilerden %70’i tarih dersinden, %60’ı Coğrafya dersinden ve %50’si her iki dersten başarılıdır.

Bu sınıfta öğrencilerin 10 tanesi her iki dersten de başarısız olduğuna göre, sınıf mevcudu kaçtır?

A) 40 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 2

Araba veya evden en az birine sahip olanların kaldığı bir apartmanda, daire sayıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Daire Sayısı

Araba sahibi olanlar 2x + 1

Ev sahibi olanlar 3x + 1

Hem ev hem de araba sahibi olanlar x

Bu apartmanda toplam 62 daire olduğuna göre, araba sahibi olup da ev sahibi olmayan kaç daire vardır?

A) 16 B) 18 C) 25 D) 30 E) 31

P:330

41 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Kümeler - II

ÖRNEK: 5

Bir sınıfta sadece matematik dersinden geçen öğrenci sayısı

ile kimya dersinden geçen öğrenci sayısı eşittir. Bu sınıfta her

iki dersten geçen öğrenci sayısı ile sadece kimya dersinden

geçen öğrenci sayısı eşittir. 40 kişilik bu sınıfta her iki dersten

de kalan öğrenci bulunmamaktadır.

Buna göre, kimya dersinden geçen kaç öğrenci vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 20

ÖRNEK: 7

Bir grupta gitar veya piyano çalanlara yapılan ankete göre,

` Her ikisini çalanların sayısı ile hiç birini çalmayanların sayısı eşittir.

` Gitar çalanların sayısı, piyano çalanların iki katıdır.

` Sadece gitar çalanların sayısı hiç birini çalmayanların sayısının üç katıdır.

Bu grupta 72 kişi olduğuna göre, piyano çalan kaç kişi

vardır?

A) 12 B) 16 C) 24 D) 30 E) 36

ÖRNEK: 6

A = {Sınıftaki erkek öğrenciler}

B = {Sınıftaki gözlüklü öğrenciler}

C = {Sınıftaki esmer öğrenciler}

D = {Sınıftaki kız öğrenciler}

olarak verilmiştir.

Buna göre, (A Ç C) – (B È D) kümesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Sınıftaki gözlüklü esmer kız öğenciler

B) Sınıftaki gözlüksüz esmer kız öğenciler

C) Sınıftaki gözlüklü esmer olmayan erkek öğrenciler

D) Sınıftaki gözlüklü olmayan esmer erkek öğrenciler

E) Sınıftaki gözlüksüz esmer olmayan erkek öğrenciler

ÖRNEK: 4

Futbol veya basketbol oyunlarından en az birini oynayanların

bulunduğu 30 kişilik bir sınıfta yalnız bir oyun oynayan 18 kişi vardır.

Buna göre, bu sınıfta her iki oyunu da oynayan kaç öğrenci vardır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 20

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:331

MATEMATİK 42

FASİKÜL 7 Kümeler - II

ÖRNEK: 10

Bir tur şirketi, üç farklı müzeye gezi düzenlemiştir. Bu gezilere katılanlarla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.

• Her bir geziye 30 kişi katılmıştır.

• 10 kişi gezilerden üçüne de katılmıştır.

• 33 kişi en az iki geziye katılmıştır.

Buna göre, gezilerden yalnızca birine katılmış olan kaç

kişi vardır?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

ÖRNEK: 9

Bir grupta satranç, dama ve mangala oyunlarından en az birini bilenler bulunmaktadır.

` Yalnız bir oyun bilenlerin sayısı 11

` En çok üç oyun bilenlerin sayısı 30

` Her üç oyunu bilenlerin sayısı 5

Buna göre, sadece iki oyun bilenlerin sayısı kaçtır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 19

ÖRNEK: 8

Bir grupta Almanca, İngilizce ve Fransızca dillerini bilenler ile

bilmeyenler bulunmaktadır.

Bu üç dersten,

` en çok birini bilenlerin sayısı 15

` en az ikisini bilenlerin sayısı 12 kişidir.

Buna göre, bu grupta kaç kişi vardır?

A) 20 B) 24 C) 25 D) 27 E) 29 Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 11

E evrensel kümesinde,

A : Almanca bilenlerin kümesi

F : Fransızca bilenlerin kümesi

İ : İngilizce bilenlerin kümesi

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) En az iki dil bilenlerin sayısı ile hiç bir dili bilmeyenlerin

sayısı aynıdır.

B) Almanca bilenlerin sayısı ile İngilizce bilenlerin sayısı eşittir.

C) İngilizce ve Fransızca bilenlerin sayısı 5’tir.

D) En çok bir dil bilenlerin sayısı 11’dir.

E) En az bir dil bilenlerin sayısı 18’dir.

 



 















P:332

43 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Kümeler - II

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 14 / ÖSYM

A, B ve C kümeleri

A = {(x, x) : x Î R}

B = {(x, 3 – x) : x Î R}

C = {(x, x + 4) : x Î R}

şeklinde tanımlanıyor.

(p, q) Î A Ò B ve (r, s) Î B Ò C olduğuna göre,

p – r

q + s

ifadesinin değeri kaçtır?

A) 1\\ß B) 1\\à C) 3\\à D) 4\\á E) 2\\á

ÖRNEK: 13 / ÖSYM

A = {a, b, c, d} olmak üzere, A’nın boş olmayan X ve

Y alt kümeleri için

X Ò Y = Æ

X È Y = A

olacak şekilde kaç tane (X, Y) sıralı ikilisi vardır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

Kartezyen Çarpım

 A ve B kümeleri için A kümesinden her bir elemanın B kümesindeki her bir elemanla oluşturduğu sıralı ikililerin hepsini içeren kümeye A kartezyen B kümesi denir.

 A x B şeklinde gösterilir.

 A x B = {(a, b) | a ΠA ve b ΠB}

Örnek

A = {1, 2, 3} ve B = {a, b} ise

A x B = {(1, a), (1, b), (2, a), (2, b), (3,a), (3, b)} olur.

Çözüm

ÖRNEK: 12

(3x – 1, 2y + 5) = (8, 13)

olduğuna göre, x.y kaçtır?

A) 8 B) 12 C) 15 D) 18 E) 21

Kartezyen Çarpım

Sıralı İkili

 x ve y gibi iki elemanın sırasıyla yan yana (x, y) şeklinde

yazılmasına denir.

 (x, y) sıralı ikilisinde x birinci bileşen, y ikinci bileşen olur.

Sıralı İkililerin Eşitliği

 (a, b) sıralı ikilisi (x, y) sıralı ikilisine eşit ise a = x ve b =  y

olmalıdır.

P:333

MATEMATİK 44

FASİKÜL 7

Çözüm

ÖRNEK: 15

A = {a, b, c}

B = {d, c}

olduğuna göre, A x B ve B x A kümelerini bulunuz.

ÖRNEK: 18

A = {x | 3 < x2 < 20, x Î N}

B = {x | – 2 < x3 < 25, x Î Z}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A x B kümesinin (a, a) şeklinde kaç elemanı

vardır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

ÖRNEK: 17 / ÖSYM

N doğal sayılar kümesi olmak üzere,

C = { 2n : n Î N }

K = { n2 : n Î N }

kümeleri veriliyor.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi

(K \\ C) x (N \\ K)

kartezyen çarpım kümesinin bir elemanıdır?

A) (3, 2) B) (9, 4) C) (15, 1)

D) (16, 12) E) (25, 8)

Özellikleri

 A x B ¹ B x A

 s(A x B) = s(A). s(B)

 s(A x B) = s (B x A)

 A x A = A2

Dağılma Özelliği

A x (B È C) = (A x B) È (A x C)

A x (B Ç C) = (A x B) Ç (A x C)

A x (B – C) = (A x B) – (A x C)

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 16 Çözüm

A x B = {(1, b), (1, c), (2, b), (2, c), (3, b), (3, c)}

olduğuna göre, B x B kümesini bulunuz.

Kümeler - II

P:334

45 MATEMATİK

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 22

Dik koordinat düzleminde,

A = { – 1, 0, 1, 2, 3}

B = {0, 1, 2, 3}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A x B kümesinin elemanlarını dışarıda bırakmayan en küçük çemberin çapı kaç birimdir?

A) ñ2 B) ñ3 C) 2 D) ò13 E) 5

ÖRNEK: 21

B = {x | – 3 < x < 3, x tam sayı}

A = {x | – 1 < x < 4, x doğal sayı}

olduğuna göre, A x B kümesinin grafiğini çiziniz.

Grafiği

 A x B grafiğini çizerken A kümesinin elemanları apsis olarak B kümesinin elemanları ordinat olarak düşünülmelidir.

Yani A kümesinin elemanları x eksenine B kümesinin elemanları y eksenine yerleştirilir.

ÖRNEK: 20

A, B iki küme, B \\ A ¹ Æ ve (A \\ B) x A kartezyen çarpım kümesinin eleman sayısı 14’tür.

Buna göre, B kümesinin eleman sayısı en az kaçtır?

A) 1 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8

ÖRNEK: 19

A = {1, 2, 3, 4}

B = {2, 3, 4, 6, 7, 8, 9}

C = {3, 4, 8, 10, 12, 13}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A x (B Ç C) kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 9 B) 12 C) 15 D) 18 E) 24

Kümeler - II

P:335

MATEMATİK 46

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 23

Yukarıda A x B kümesinin grafiği verilmiştir.

Buna göre, B x A kümesinin grafiğini çiziniz.

   



















ÖRNEK: 24

A, B, C kümeleri için,

A Ç B = {a, b}

C = {0, 1, 2, 3}

olduğuna göre, (A x C) Ò (B x C) kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 16

ÖRNEK: 25

Pozitif reel (gerçel) sayılar kümesi üzerinde her a, b için;

b(a, b) = 3a + b

b

bağıntısı tanımlanmıştır.

Buna göre, á(2, 3) = á(4, m) eşitliğinde m sayısı kaçtır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

ÖRNEK: 26 / ÖSYM

A = {a, b, c, d}

B = {b, c, d, e, f, g, k, l}

C = {c, d, e, r}

olduğuna göre, kartezyen çarpımların kesişimi olan

(A x B) Ò (A x C) kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18

Kümeler - II

P:336

47 MATEMATİK

FASİKÜL 7

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 27 / ÖSYM

Dik koordinat düzleminde,

A = {(x, y) × |x – 3| £ 2, |y + 1| £ 3}

ile verilen bölgenin alanı kaç birimkaredir?

A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 28

ÖRNEK: 29

A = [2, 5)

B = [4, 6]

Buna göre, A x B nin grafiği aşağıdakilerden hangisidir?

 







 







 







 







 







ÖRNEK: 28

A = {e, n, g, i}

B = {m, e, t, i, n}

C = {t, e, k, i, n}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, (A x B) Ò (A x C) kümesinin eleman sayısı

kaçtır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16

Kümeler - II

P:337

MATEMATİK 48

Öğreten Test FASİKÜL 7

1. İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinden en az birini

bilenlerin bulunduğu bir grup ile alakalı aşağıdaki bilgiler bilinmektedir.

` Sadece bir dil bilenlerin sayısı, üç dil bilenlerin sayısının 3 katı, en az iki dil bilenlerin sayısı ile aynıdır.

` Sadece iki dil bilenlerin sayısı 20 dir.

Buna göre, bu grupta kaç kişi vardır?

A) 30 B) 45 C) 50 D) 60 E) 75

3. İngilizce bilen herkesin Almanca bildiği bir grupta, sadece Almanca bilen sayısı her iki dili bilen sayısının 2 katıdır.

En az bir dil bilenlerin bulunduğu bu grupta 45 kişi vardır.

Buna göre, sadece Almanca bilen kaç kişi vardır?

A) 15 B) 20 C) 30 D) 35 E) 38

4.

Yukarıda Almanca, Fransızca ve İngilizce bilenlerin bulunduğu bir sınıftaki öğrenciler Venn şeması ile gösterilmiştir.

Buna göre, bu sınıf ile alakalı,

I. Sadece İngilizce bilenlerin sayısı 7’dir.

II. Bu sınıfta üç dil bilen öğrenci bulunmamaktadır.

III. İki dil bilen öğrenci sayısının toplamı 10 dur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III



   





2. 36 öğrencinin olduğu bir sınıfta,

` Gözlüksüz erkek öğrencilerin sayısı, gözlüklü kız öğrencilerin sayısı 2 katıdır.

` Gözlüklü erkek öğrenci sayısı, gözlüksüz kız öğrencilerin sayısının 2 katıdır.

` Gözlüksüz erkek öğrencilerin sayısı, gözlüklü erkek

öğrencilerin sayısının üçte biridir.

Buna göre, bu sınıfta gözlüksüz kız öğrenci sayısı

kaçtır?

A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 18

P:338

49 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 7

1-D 2-C 3-C 4-D 5-C 6-E 7-D

5. A = {x | – 2 < x < 3, x Î Z}

B = {x | 1 < x < 4, x Î Z}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A x B nin grafiği aşağıdakilerden hangisidir?

  















  







 









 













  





































6. A = {x | – 3 < x £ 2, x Î Z}

B = {x | – 1 < x £ 4, x Î Z}

kümeleri veriliyor.

Buna göre, A x B nin eleman sayısı kaçtır?

A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

7. A, B, C kümeleri için,

• A nın eleman sayısı 4

• B nin eleman sayısı 5

• C nin eleman sayısı 6 dır.

(A x B) È (A x C) kümesinin eleman sayısı en fazla a,

en az b dir.

Buna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 56 B) 60 C) 64 D) 68 E) 72

P:339

MATEMATİK 50

Pratik Test FASİKÜL 7

1. I. A x B = B x A

II. s (A x B) = s (B x A)

III. A x (B È C) = (A x B) È (A x C)

IV. A x A = A2

V. A x (B – C) = (A x B) – (A x C)

ifadelerin kaç tanesi daima doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2. A = {Uçaktaki yaşlılar}

B = {Uçaktaki gözlüklüler}

C = {Uçaktaki kitap okuyanlar}

olduğuna göre, (B Ç C) – A kümesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) {Uçaktaki gözlüklü olmayan kitap okuyan yaşlılar}

B) {Uçaktaki kitap okumayan gözlüklü yaşlılar}

C) {Uçaktaki yaşlı olmayan kitap okuyan gözlüklüler}

D) {Uçaktaki kitap okumayan gözlüklü olmayan yaşlılar}

E) {Uçaktaki yaşlı olmayan, kitap okumayan gözlüklüler}

4. A, B ve C kümelerinin alt küme sayıları sırasıyla 4, 8 ve

32 dir.

Buna göre, A x B x C kümesinin eleman sayısı

kaçtır?

A) 10 B) 15 C) 30 D) 45 E) 60

3. Aşağıdaki Venn şemasında gitar, piyano ve saz çalanların oluşturduğu bir grupta,

• Gitar çalanların kümesi G

• Piyano çalanların kümesi P

• Saz çalanların kümesi S

ile gösterilmiştir.

Kümelerin içinde yazılı olan a, b, c ve d harfleri o kümenin eleman sayısını göstermektedir.

Bu grupta bu üç çalgıdan sadece birini çalanlar 8, gitar

çalmayanlar 6, iki çalgı çalanlar 10 kişidir.

Buna göre, gitar çalabilen kaç kişi vardır?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18

 











5. x, y doğal sayılardır.

(x2 – 1, 10) = (15, y2 + 1)

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

1-D 2-C 3-B 4-C 5-A

P:340

51 MATEMATİK

Sınav Tadında FASİKÜL 7

3. Metin öğretmen, matematik dersinde tahtaya aşağıdaki

bilgileri yazıyor.

Daha sonra Metin öğretmen sınıfa A È B’nin eleman sayısını sormuş ve Önder isimli öğrenci soruya doğru cevap vermiştir.

Buna göre, Önder’in vermiş olduğu cevap kaçtır?

A) 55 B) 62 C) 68 D) 71 E) 83

1. Arda, Banu ve Cem seçtikleri derslere göre aşağıdaki

Venn şemasına yerleştirilecektir.

Arda: Sadece matematik dersini seçmiştir.

Banu: Hem matematik hem de fizik dersini seçmiştir.

Cem: Sadece fizik dersini seçmiştir.

Buna göre, Arda, Banu ve Cem’in Venn şemasında

bulundukları bölgeler aşağıdakilerden hangisinde

doğru verilmiştir?

I II III

A) Arda Cem Banu

B) Cem Arda Banu

C) Banu Cem Arda

D) Arda Banu Cem

E) Cem Banu Arda



 



  

4. A = {a, b, c, d, e}

B Ò C = {k, m, n}

olduğuna göre, s[(A x B) Ò (A x C)] kaçtır?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24

2. A = {x | 1 < x < 6, x Î N}

B = {x | 0 < x2 < 30, x Î N}

olarak tanımlanmaktadır.

Buna göre, A x B kümesinin elemanlarını dışarıda

bırakmayan en küçük çemberin çapı kaç birimdir?

A) ñ7 B) ò13 C) 5 D) ò29 E) ò31

P:341

MATEMATİK 52

Sınav Tadında FASİKÜL 7

1-D 2-C 3-A 4-B 5-D 6-A 7-E 8-A

5. A, B ve C kümelerinin birleşimini gösteren Venn şemasındaki bölgeler farklı renklerle boyanacaktır.

Buna göre,

I. (A È B) – C

II. (B È C) Ò A

III. (A Ò B) È C

kümelerinden hangileri Venn şemasında üç renk ile

boyanmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

7. A, B ve C kümeleri,

A = {Yılın E ile başlayan ayları}

B = {Haftanın P ile başlayan günleri}

C = {Bir basamaklı doğal sayılar}

olarak tanımlanmaktadır.

Buna göre, A x B x C kümesinin eleman sayısı

kaçtır?

A) 32 B) 36 C) 40 D) 44 E) 60

6. a ve b gerçel sayılardır.

(2a + 1, 16) = (7, 3b + 1)

eşitliği veriliyor.

Buna göre, a + b toplamı kaçtır?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18

8. A, B, C kümeleri için,

s(A – C) = 5

s(B) = 3

olduğuna göre,

(B x A) – (B x C)

kümesinin eleman sayısı kaçtır?

A) 15 B) 18 C) 21 D) 24 E) 30

P:342

53 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Veri

Veri

ÖRNEK: 1

7, 8, 11, 14 ve 20 sayılarının aritmetik ortalamasını bulunuz.

Veri

 Ölçüm, sayım, deney, gözlem veya araştırmak amacıyla

toplanan bilgilere veri denir.

 Verileri daha anlamlı hale getirip yorumlamaya yarayan bilim dalına İstatistik denir. Bu konuda bilmemiz gereken bazı kavramlar; mod, medyan, aritmetik ortalama, açıklık,

standart sapma vb.

 Merkezi eğilim ölçüleri mod, medyan, aritmetik ortalama,

merkezi yayılım ölçüleri açıklık ve standart sapmadır.

1) Aritmetik Ortalama

 Bir veri grubunun toplamının terim sayısına oranına aritmetik ortalama denir.

 Ortalama (õx) = x1 + x2 + ..... + xn

n

formülü ile hesaplanır.

ÖRNEK: 5 / ÖSYM

Bir torbada, her biri 3 kg olan 9 adet kırmızı ve her biri 6 kg olan

12 adet mavi top bulunmaktadır. Bu torbadan bir miktar kırmızı

ile bir miktar mavi top alınıp boş olan ikinci torbaya atılıyor.

Bu işlem sonunda; ilk torbadaki topların ağırlıklarının ortalaması 5 kg, ikinci torbadaki topların ağırlıklarının ortalaması

ise 4 kg olmuştur.

Buna göre, ikinci torbaya atılan mavi topların sayısı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

ÖRNEK: 3

Matematik dersi not ortalaması 80 olan 5 kişilik gruba notları toplamı 200 olan 3 kişi eklenirse bu 8 kişinin matematik not ortalaması kaçtır?

A) 65 B) 68 C) 72 D) 75 E) 76

ÖRNEK: 4 / 2020 TYT

Bir veri grubundaki sayıların toplamının, gruptaki terim sayısına bölümü ile elde edilen sayıya o veri grubunun aritmetik

ortalaması denir.

Farklı yaşlardaki kişilerden oluşan bir grupta, yaşı en küçük

olan kişi 1 yaşında, yaşı en büyük olan kişi ise 92 yaşındadır.

Gruptaki kişilerden en küçük yaşta olanı dışarıda bırakıldığında diğerlerinin yaşlarının aritmetik ortalaması 45, gruptaki kişilerden en büyük yaşta olanı dışarıda bırakıldığında ise diğerlerinin yaşlarının aritmetik ortalaması 38 oluyor.

Buna göre, gruptaki kişi sayısı kaçtır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

ÖRNEK: 2

Aşağıdaki tabloda bir dil kursundaki öğrencilerin yaşları ve

öğrenci sayıları verilmiştir.

Öğrenci Sayısı 5 3 2 5 4

Yaş 21 22 23 24 25

Buna göre, bu dil kursundaki öğrencilerin yaş ortalaması

kaçtır?

A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

P:343

MATEMATİK 54

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 8

Aşağıda verilen sayı dizilerinin medyanını bulunuz.

a) 1, 2, 3, 5, 10, 12, 15 ................................................

b) 4, 5, 7, 7,13, 14, 15, 16 ...........................................

c) 9, 8, 10, 7, 6, 12 ......................................................

ÖRNEK: 7

x, x + 1, x + 2, x + 2, 2x + 1, 2x – 4, 4x veri grubunun

modu (2x – 4) olduğuna göre, en büyük terim kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 24

ÖRNEK: 9 / ÖSYM

Bir veri grubundaki sayılar küçükten büyüğe doğru sıralandığında gruptaki terim sayısı tek ise ortadaki sayıya, çift ise ortadaki iki sayının aritmetik ortalamasına o veri grubunun medyanı(ortanca) denir.

Bir kahve firması sunduğu yeni bir kahve çeşidi için müşterilerine, 1’den 5’e kadar rakamlarla puanlandırılan bir müşteri

memnuniyet anketi uygulamıştır. Bu ankete katılanlar tarafından verilen puanların kişi sayısına göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kişi Sayısı 15 25 20 35 30

Verilen Puan 1 2 3 4 5

Buna göre, bu ankete katılanlar tarafından verilen puanların oluşturduğu veri grubunun medyanı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm

ÖRNEK: 6

Aşağıda verilen sayı dizilerinin modlarını bulunuz.

a) 1, 1, 2, 3, 4, 5, 5, 5, ..............................................

b) 11, 12, 14, 14, 16 ................................................

c) 8, 7, 4, 4, 9, 9, 10 .................................................

d) 3, 5, 7, 9, 11, 13 ...................................................

e) 4, 4, 4, 4, 4, 4 .......................................................

f) 2, 2, 4, 4, 6, 6 ........................................................

Çözüm

Çözüm

2) Mod (Tepe Değer)

Ölçümler sonucu elde edilen verilerden en çok tekrar eden

veriye grubun tepe değeri (modu) denir Veri grubundaki sayıların tekrar sayılarına frekans adı verilir. O halde en yüksek

frekans moddur.

 Bir veri grubunun birden fazla modu olabilir

 Bir veri grubunda bütün sayılar aynı sayıda tekrar ediyorsa veri grubunun modu yoktur.

3) Medyan (Ortanca)

Küçükten büyüğe doğru sıralanmış veri grubunda terim sayısı

 tek ise ortadaki sayı

 çift ise ortadaki iki sayının aritmetik ortalaması

medyan olur.

P:344

55 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 10 / ÖSYM

Birbirinden farklı a, 2, b, 9 ve 6 pozitif tam sayıları küçükten

büyüğe doğru sıralandığında ortadaki sayı a oluyor.

Buna göre, b aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 1 B) 3 C) 5 D) 8 E) 10

ÖRNEK: 11 / 2018 TYT

Bir veri grubundaki sayılar küçükten büyüğe doğru sıralandığında veri sayısı tek ise ortadaki sayıya, veri sayısı çift ise ortadaki iki sayının aritmetik ortalamasına o veri grubunun medyanı (ortanca), veri grubunda en çok tekrar eden sayıya ise o

veri grubunun modu (tepe değer) denir.

Tam sayılardan oluşan ve küçükten büyüğe doğru sıralanmış

6, x, 10, y, 14, z, 23

veri grubunda sadece iki değer birbirine eşittir.

Bu veri grubunun mod, medyan ve aritmetik ortalama değerleri birbirine eşit olduğuna göre, z değeri kaçtır?

A) 22 B) 21 C) 18 D) 16 E) 15

ÖRNEK: 13

Bir sınıftaki 10 öğrencinin matematik sınav sonuçları aşağıdaki gibidir.

80, 65, 50, 65, 58, 73, 87, 35, 45, 92

Bu veri grubunun uç değerleri ve açıklığını bulunuz.

Çözüm

Çözüm

Çözüm

4) Uç Değerler Ve Açıklık (Aralık)

Bir veri grubunun en küçük terimine alt uç değer, en büyük

terimine üst uç değer, bu iki sayının farkının pozitif değerine

açıklık (aralık) denir.

ÖRNEK: 12 / ÖSYM

Terimleri birbirinden farklı birer doğal sayı ve artan olan bir dizinin ilk yedi terimi 5, 6, 10, a, 12, b, c dir.

Bu sayıların aritmetik ortalaması 11 olduğuna göre, a + b

toplamının en büyük değeri kaçtır?

A) 25 B) 27 C) 28 D) 32 E) 34

ÖRNEK: 15

Modu 13, medyanı 14 ve açıklığı 3 olan beş terimli sayı dizisinin terimlerini bulunuz.

Çözüm

ÖRNEK: 14

10, 14, 21, 7, 8, 19, 25, a

Yukarıdaki sayı dizisinin açıklığı 20 olduğuna göre, a’nın

alabileceği değerler toplamı kaçtır?

A) 10 B) 18 C) 32 D) 35 E) 40

Çözüm

Çözüm

P:345

MATEMATİK 56

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 17

Bir lisenin şehirlerarası düzenlenecek satranç turnuvasına öğrenci seçebilmek için A, B, C, D ve E sınıflarına 10 maç üzerinden turnuva yapılmıştır. Aşağıdaki tabloda A, B, C, D ve E

sınıflarının en başarılı 5 öğrencisinin kazandıkları maç sayılarını göstermektedir.

Sınıf A B C D E

Maç sayıları

3 4 4 5 3

4 4 5 5 4

5 5 5 6 4

6 6 8 7 8

7 8 8 7 9

Buna göre, şehirler arası turnuva için hangi sınıfın en başarılı 5 öğrencisi seçilmelidir?

A) A B) B C) C D) D E) E

Çözüm Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 18

Aşağıdaki tabloda Ahmet, Burak, Can, Deniz ve Engin’in 100  m

koşuda en iyi 4 performans süreleri gösterilmiştir.

Performans Ahmet Burak Can Deniz Engin

1. 13 sn 14 sn 12 sn 13 sn 16 sn

2. 18 sn 15 sn 14 sn 16 sn 18 sn

3. 19 sn 20 sn 20 sn 18 sn 18 sn

4. 24 sn 21 sn 24 sn 23 sn 18 sn

Buna göre, en başarılı ve istikrarlı sporcu kimdir?

A) Ahmet B) Burak C) Can

D) Deniz E) Engin

ÖRNEK: 16 / ÖSYM

x1, x2, x3, . . . , xn şeklinde n elemandan oluşan veri grubu için

bu veri grubundaki sayıların toplamının veri sayısına bölümüne aritmetik ortalama (õX) denir ve

õX = x1 + x2 + x3 + . . . + xn

n

eşitliği ile gösterilir.

Bu veri grubunun standart sapması (S) ise

S = o(x1 – õX)

2 + (x2 – õX )

2

+ (x3 – õX )

2

+...+ (xn – õX)

2

n – 1

ile hesaplanır.

Bir firmanın sunduğu yeni bir çikolata çeşidini, belirli bir haftanın hafta içi günlerinde satın alan kişi sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Günler Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma

Kişi sayısı 6 8 10 12 14

Buna göre, bu kişi sayılarından oluşan veri grubunun standart sapması kaçtır?

A) ñ2 B) ñ5 C) ò10 D) 4 E) 5

5) Standart Sapma (S)

 Standart sapma, bir veri grubunun terimlerinin birbirine yakın veya uzak olması hakkında bilgi verir.

 Sapma 0’a yaklaştıkça terimler birbirine yakın, 0’dan uzaklaştıkça terimler birbirine uzak olurlar.

 x1, x2, x3, ......, xn veri grubunun aritmetik ortalaması õx olsun.

S = o (x1 – õx ) 2+(x2 – õx )

2+...+(xn – õx )

2

n – 1

 Bir veri grubunun homojenliği için standart sapmaya, başarısı için aritmetik ortalamaya bakılır. Veri grubu homojen

ise sapma küçük, heterojen ise sapma büyük çıkar.

P:346

57 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 19

Kakaolu Sade Limonlu Çilekli

Bir dondurmacı, dört farklı dondurma çeşidinin daha çok tercih edildiğini belirlemek için son 1 ay yapılan satış adetlerini

incelemiştir.

Bu inceleme sonucunda karar verirken aşağıdaki hangi

merkezi eğilim veya yayılım ölçüsünü kullanması daha uygun yolur?

A) Mod B) Medyan C) Açıklık

D) Standart E) Aritmetik Ortalama

Çözüm Çözüm

Çözüm

Kesikli Veri

 Bir aralıktaki reel sayı değerlerini alamayan veri türüdür.

 Öğrenci sayıları, satış adetleri gibi

 Kesikli veriler doğal sayı değeri alır.

Sürekli Veri

 Bir aralıktaki reel sayı değerlerini alabilen veri türüdür.

 Yaş, sıcaklık gibi

 Sürekli veriler reel sayı değerleri alabilirler.

Grafik Çeşitleri

1) Dairesel Grafik

Bir veri grubunun bilgilerini sayıların büyüklükleriyle dairenin

merkez açısı orantılı olarak eşleştirildiği grafik türüdür. Orantı soruları için idealdir. NOT

O Sayılabilen veri türlerine kesikli veri, zamana

yayılmış veri türlerine sürekli veri denir.

ÖRNEK: 20 / 2018 TYT

Belirli sayıda A, B ve C marka topların bulunduğu bir spor salonunda aynı marka olan her bir top eşit ağırlıktadır. Bu topların sayıca dağılımı 1. grafikte, toplam ağırlıklarının dağılımı

ise 2. grafikte gösterilmiştir.

 











 

A, B ve C marka topların her birinin ağırlığı sırasıyla KA,

KB ve KC olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?

A) KA < KB < KC B) KA < KC < KB

C) KB < KA < KC D) KB < KC < KA

E) KC < KB < KA

ÖRNEK: 21

Aşağıdaki 1. şekilde A, B, C, D ve E şehirlerinin yüz ölçümü(km2), 2. şekilde nüfusu (milyon) gösterilmektedir.

Buna göre, 1 m2 alana düşen kişi sayısı en çok olan şehir

hangisidir?

A) A B) B C) C D) D E) E

















 





















P:347

MATEMATİK 58

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 25 / 2019 TYT

Bir yatak firması A, B ve C olmak üzere üç tür yatak üreterek

satmakta ve sattığı bu yatakların bir kısmı müşteriler tarafından firmaya iade edilmektedir. Bir ay boyunca firmanın bu yataklara ait satış miktarının sayıca dağılımı Şekil 1’deki daire

grafiğinde, satılan bu yatakların iade yüzdeleri ise Şekil 2’deki sütun grafiğinde gösterilmiştir.

 













  





 

Bu ay boyunca A türü yataklardan 600 tane satılmış ve bu

ay boyunca satılan B türü yataklardan 168 tanesi iade edilmiştir.

Buna göre, bu ay boyunca satılan A ve C türü yataklardan

toplam kaç tanesi iade edilmiştir?

A) 90 B) 105 C) 120

D) 135 E) 150

ÖRNEK: 24

Aşağıdaki tablo sinema filmini pazartesi günü saat 9.00, 12.00,

15.00, 18.00 ve 21.00 seanslarında izleyen seyirci sayıları verilmiştir.

Seanslar 9.00 12.00 15.00 18.00 21.00

Seyirci Sayısı 30 45 70 100 75

Bu verilere uygun sütun grafiğini çiziniz.

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 22

Aşağıdaki tabloda A, B, C, D partilerinin bir bölgede yapılan

seçimde aldıkları oylar gösterilmektedir.

Buna göre, bu verilere ait daire grafiğini çiziniz.

2) Sütun Grafiği

 Bir veri grubunun bilgilerini sayıların büyüklükleriyle orantılı yatay veya dikey olarak yapılan sütunlar ile eşleştirilen

grafik türüdür.

 Kıyas gerektiren durumlar için idealdir.

ÖRNEK: 23 / ÖSYM

Aşağıdaki grafikte, beş kişinin boyları ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Bu kişilerle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• Ayşe ve Kemal aynı boydadır.

• Bora, Kemal’den 2 cm kısadır.

• Elif, Mehmet’ten 6 cm uzundur.

• Mehmet, Ayşe’den 3 cm uzundur.

Buna göre, bu kişilerin boy ortalaması kaç cm’dir?

A) 164 B) 165 C) 166 D) 167 E) 168







Çözüm

A B C D

30000 50000 80000 20000

P:348

59 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Veri

ÖRNEK: 26 / 2020 TYT

Ceyda, her gün eşit sayıda adım atarak bir hafta boyunca belirli sayıda adım atmayı planlamıştır. Bu hafta boyunca Ceyda’nın günlük attığı adım sayısının planladığı adım sayısından

farkını gösteren grafik aşağıda verilmiştir.

–100

0

50

75

–140

Adım sayısı farklı

Gün

Pazartesi

Cuma

Cumartesi

Pazar

Salı

Çarşamba

Perşembe

Örneğin; Ceyda planladığı günlük adım sayısından pazartesi

günü 50 adım fazla, salı günü ise 100 adım az atmıştır.

Ceyda cuma günü perşembe gününden 165 adım fazla, cumartesi gününden ise 10 adım az atmış ve 7 gün sonunda attığı toplam adım sayısı başlangıçta planladığı adım sayısına

eşit olmuştur.

Buna göre, Ceyda cuma günü planladığı günlük adım sayısından kaç adım fazla atmıştır?

A) 85 B) 90 C) 95 D) 100 E) 105

Çözüm

ÖRNEK: 28 / 2019 TYT

Tüm değerlerin eşit sayıda tekrar etmediği bir veri grubundaki en çok tekrar eden her bir değer, bu veri grubunun tepe

değeri (mod) olmaktadır.

48 öğrencinin bulunduğu bir sınıftaki öğrencilerin tamamı matematik sınavına girmiş ve bu öğrencilerin tamamının bu sınavdan aldıkları puanlara göre sayıca dağılımı aşağıdaki sütun grafiğinde verilmiştir.

Bu sınavdan alınan puanların oluşturduğu veri grubunun tepe değerleri bulunmuş ve puanları bu değerler olan toplam

öğrenci sayısının 32 olduğu görülmüştür. Ayrıca, bu sınıfta bu

sınavdan 70’ten yüksek puan alan öğrenci sayısı 38 olarak

hesaplanmıştır.

Buna göre, bu sınıfta bu sınavdan 65 puan alan öğrenci

sayısı kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6





    



ÖRNEK: 27 / ÖSYM

Bir fabrikada 2016 yılında üretilen toplam 1800 adet A, B ve C model aracın üretim miktarlarının dağılımı aşağıdaki dairesel grafikte gösterilmiştir.

2016 yılında üretilen bu üç model

araçtan toplam 800 adet satılmıştır.

Her bir araç modeli için 2016 yılında satılan araç sayısının, o

yıl üretilen aynı model araç sayısına oranı yüzde olarak aşağıdaki sütun grafiğinde verilmiştir.











Buna göre, C model aracın satış yüzdesi kaçtır?

A) 54 B) 57 C) 60 D) 63 E) 66













P:349

MATEMATİK 60

FASİKÜL 7 Veri

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 32













 



Okuldan evine giden öğrencinin, kalan yol-süre grafiği yukarıdaki gibidir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) 10-15 dk arasındaki hızı 0-10 dk arasındaki hızından fazladır.

B) 30-40 dk arası durmaktadır.

C) 15-30 dk arası evinde aksi yöne doğru gitmektedir.

D) En hızlı olduğu zaman aralığı 40-60 dk arasındadır.

E) Yol boyunca ortalama hız 2 km/sa dir.

ÖRNEK: 31 / ÖSYM

Aşağıdaki doğrusal grafiklerden birincisinde kabuklu fındıktan elde edilen iç fındık miktarı, ikincisinde ise iç fındıktan elde edilen fındık yağı miktarı gösterilmiştir.























Buna göre, 5 kg kabuklu fındıktan kaç litre fındık yağı elde edilir?

A) 2,5 B) 3 C) 2 D) 1,5 E) 1

3) Çizgi Grafiği

 Bir veri grubunun bilgilerini yatay ve düşey kesintisiz sürekli değişken kullanarak oluşturulan grafik türüdür.

 Zaman ve süreç gerektiren grafikler için idealdir.

Çözüm

ÖRNEK: 30 / ÖSYM

Bir güreş müsabakasına katılan dört sporcunun ağırlıkları bir hafta aralıkla ölçülmüştür. Sporcuların ikinci ölçümdeki ağırlıklarının

birinci ölçüme göre değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.









Sporcuların ağırlıklarının ortalaması ilk ölçümde 56 kilogram olduğuna göre, ikinci ölçümde kaç kilogramdır?

A) 53 B) 54 C) 55 D) 57 E) 58

Çözüm

ÖRNEK: 29

Bir mandırada bulunan 120 litre süt, peynir yapmak için kullanıldığında kalan süt ve üretilen peynir miktarı arasında doğrusal bağıntının grafiği aşağıdaki gibidir.





Buna göre, bu mandırada 5 kg peynir üretildiğinde kalan

süt kaç litredir?

A) 70 B) 75 C) 85 D) 95 E) 100

P:350

61 MATEMATİK

FASİKÜL 7 Veri

Çözüm

Çözüm

Çözüm

Çözüm

ÖRNEK: 33 / ÖSYM





 



 



 









Yukarıdaki doğrusal grafiklerden birincisi zamana bağlı olarak bir boya ustasının boyadığı duvar alanını, ikincisi ise yine

zamana bağlı olarak ustanın boya kutusunda kalan boya miktarını göstermektedir.

Bu boya ustası, 48 kg boyanın tümüyle kaç m2 lik duvar

boyayabilir?

A) 94 B) 106 C) 108 D) 114 E) 128

ÖRNEK: 34 / ÖSYM

Aşağıdaki doğrusal grafik, A ve B musluklarının bir havuza

akıttıkları su miktarının zamana göre değişimini göstermektedir.

Bu havuz boşken A ve B muslukları aynı anda açıldığında havuz 36 dakikada doluyor.

A musluğunun dakikada akıttığı su miktarı 3 katına çıkarılırsa tek başına bu musluk boş havuzu kaç dakikada doldurur?

A) 54 B) 48 C) 45 D) 42 E) 35





 





ÖRNEK: 35

Kedi maması üreten bir fabrikanın 12 gün boyunca günlük

ürettikleri kedi maması miktarları 22, 12, 15, 16, 18, 23, 25,

19, 18, 14, 10, 12 tondur.

Bu verileri 4 gruplu bir histogram grafiğinde gösteriniz.

ÖRNEK: 36

Aşağıdaki histogram grafiğinde bir hastanede Covid-19 hastalığına yakalanan hastaların yaşlarına göre dağılımı verilmiştir.





























Bu hastanede Covid-19 hastalığına yakalanan toplam kişi sayısı a, histogramın grup genişliği b olduğuna göre,

a + b toplamı kaçtır?

A) 102 B) 119 C) 125 D) 147 E) 152

4) Histogram

Gruplandırılmış bir veri dağılımın sütun grafiği ile gösterimine

histogram denir. Yani veri gruplarının grafiğinin dikdörtgen

sütunlar halinde gösterilmesidir.

Histogram oluşturmak için aşağıdaki aşamalar izlenir.

1. Veri grubu küçükten büyüğe doğru sıralanır.

2. Veri grubunun açıklığı bulunur.

Veri açıklığı = (En büyük değer) – (En küçük değer)

3. Veri açıklığı ve grup sayısı kullanılarak grup genişliği hesaplanır. Grup sayısı duruma göre soruda verilebilir ya da

soruyu çözen kişinin belirlemesi istenebilir.

Grup genişliği = (Veri açıklığı) / (Grup sayısı)

Bulunan sayıya en yakın tamsayı grup genişliği olarak alınır.

4. Veriler bulunan grup genişliğinde gruplandırılıp her gruba

ait veri sayısı ile birlikte bir tablo oluşturulur.

5. Tablodaki gruplar düşey eksene veri sayıları yatay eksene

yerleştirilerek histogram grafiği oluşturulur.

P:351

MATEMATİK 62

Öğreten Test FASİKÜL 7

1. Bir beyaz eşya mağazasında 1 ayda satılan buzdolabı,

çamaşır makinesi ve bulaşık makinesi dağılımları 1. şekilde verilmiştir. Buzdolabının A, B, C ve D modellerine

göre dağılımı 2. şekilde verilmiştir.

Bulaşık makinesinden ve A model buzdolabından

toplam 42 adet satıldığına göre, çamaşır makinesinden kaç adet satılmıştır?

A) 24 B) 36 C) 30 D) 42 E) 28















 











 

 

 

3. Bir otomobil galerisinde 5 gün içinde satılan binek ve ticari araçların sayısı aşağıdaki sütun grafiğinde verilmiştir.

Buna göre, 5 gün içinde satılan binek araç sayısı, ticari araç sayısının kaç katıdır?

A) Ç/ğ B) 4\\á C) 1 D) 5\\à E) È/ï















 

 





   

2. Ağırlıkları 70, 72, 80, 74, 76, 78 kg olan 6 kişilik güreş takımı turnuvaya hazırlanmak için kampa giriyor ve bu takımın turnuvaya katılabilmesi için kamp sonunda her bir

sporcunun ağırlıklarının 72 kg olması gerekiyor.

Bu takım turnuvaya katıldığına göre, takımdaki güreşçilerin kamp sonundaki ağırlıklarının aritmetik ortalamasının kamp başındakine göre değişimi, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) 1azalmıştır. B) 2 azalmıştır.

C) 3 artmıştır. D) 2 artmıştır

E) 3 azalmıştır.

4. Bir matematik kursundaki öğrenci sayıları ve bu öğrencilerin bir matematik testinde çözdükleri soru sayıları

aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Öğrenci Sayısı 2 3 4 2 2

Soru Sayısı 20 25 30 50 x

Bu veri grubunun medyanı 25 olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 20 B) 22 C) 24 D) 25 E) 28

P:352

63 MATEMATİK

Öğreten Test FASİKÜL 7

6. Aşağıdaki sütun grafiğinde A, B, C ve D kişilerinin boy

uzunlukları gösterilmiştir.

` C’nin boyu A’nın boyunun 2 katından uzundur.

` D’nin boyu B’nin boyunun 2 katından kısadır.

Bu dört kişinin boy uzunlukları tam sayı olduğuna,

boy uzunlukları toplamı kaçtır?

A) 454 B) 458 C) 475

D) 483 E) 492











 



7. Aşağıda iki bitkinin dikildikten sonra boylarındaki değişim grafiği görülmektedir.

Buna göre, bu iki bitkinin boyları eşit olduktan kaç

ay sonra birinin boyu diğerinin boyunun iki katı olur?

A) 8 B) 12 C) 13 D) 15 E) 16











5. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sayı dizisi veriliyor.

` Bu sayı dizisinden bir a sayısı çıkarılınca dizisinin aritmetik ortalaması 5,5 oluyor.

` Bu sayı dizisinden a ve b sayıları çıkarılınca medyan

5 oluyor.

Buna göre, a + b toplamı en az kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 8 D) 10 E) 11

8. Aşağıdaki doğrusal grafiklerde üretilen yaş mısırdan kurutulmuş mısır, kurutulmuş mısırdan patlamış mısır elde

edilene kadar olan süreç grafiklerle gösterilmiştir.

Buna göre, kaç kg yaş mısırdan 48 kg patlamış mısır

elde edilir?

A) 80 B) 100 C) 120

D) 125 E) 150



















P:353

MATEMATİK 64

Öğreten Test FASİKÜL 7

11. Birbirinden farklı a, b, c, d tam sayıları için

a < b < c < d’dir.

a, b, c, d

sayı dizisinin medyanı 19, aritmetik ortalaması 20’dir.

Buna göre, bu sayı dizisinin açıklığı en az kaçtır?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

1-B 2-E 3-E 4-E 5-B 6-D 7-B 8-B 9-B 10-C 11-C 12-C

10. Bir bölgede yapılan seçimde A, B ve C partilerine yönelik kullanılan oyların geçerlilik yüzdeleri aşağıda verilmiştir.

Geçerli oyların partilere göre dağılımı aşağıdaki dairesel

grafikte verilmiştir.

Toplam geçersiz oy 100 olduğuna göre, B partisine

yönelik kullanılan kaç oy vardır?

A) 24 B) 48 C) 64 D) 75 E) 100

























12. I = Mod

II = Medyan

III = Aritmetik Ortalama

Yukarıda verilen sembolü içine yerleştirilen veri grubunun mod değerine, sembolü içine yerleştilen veri

grubunun medyan değerine, sembolü içine yerleştirilen veri grubunun aritmetik ortalama değerine eşittir.

Aşağıdaki veri gruplarının hangisinin sembol değerlerinin üçü birden eşittir?

I II III

A) 1, 2, 2, 3 1, 4, 7 4, 5, 7, 8

B) 4, 4, 5, 7 1, 2, 4, 4 3, 8, 9

C) 1, 1, 4, 4, 5 1, 2, 3, 4 1, 1, 3, 5

D) 6, 7, 8, 8 7, 8, 8, 9 8, 9, 10

E) 1, 3, 5, 5 3, 5, 7, 9 1, 3, 5, 7, 9

9. 8, 11, 12, 15, 20, 24

sayı dizisine aşağıdaki sayılardan hangisi eklenirse

veri grubunun modu aritmetik ortalamasına eşit olur?

A) 12 B) 15 C) 16 D) 20 E) 24

Create a Flipbook Now
Explore more