Está en la página 1de 80

LISTA ROJA 2008

DE LA FLORA VASCULAR
ESPAOLA
Coordinador: J.C. Moreno

LISTA ROJA 2008 DE LA FLORA VASCULAR ESPAOLA

2008
red list of
spanish
vascular
flora

Lista Roja 2008


de la Flora Vascular Espaola

Madrid, 2008

Editores y Coordinacin cientfica del proyecto


ngel BAARES BAUDET, Gabriel BLANCA, Jaime GEMES HERAS, Juan Carlos MORENO SAIZ y Santiago ORTIZ
Direccin tcnica del proyecto
Ricardo GMEZ CALMAESTRA y Cosme MORILLO
Coordinacin general del proyecto
Elena BERMEJO BERMEJO y Franois TAPIA
Coordinacin de la Lista Roja 2008 de la flora vascular espaola
Juan Carlos MORENO SAIZ
Diseo y maquetacin
Santiago OATE GARCA-IBARROLA
Cartografa
Jaime HERVS GONZLEZ y Luis David SUREZ PREZ
Colaboradores
Luis David SUREZ PREZ, Lorena GUERRA ESTRUCH y Juan GARCA MONTERO
Fotografis de portada
Buglossoides gastonii (F. Martnez Garca), Cytisus insularis. (M. Gmez), Argyranthemum adauctum susbsp. jacobaeifolium
(A. Marrero), Atropa baetica y Armeria filicaulis subsp.trevenqueana (G. Blanca), Silene diclinis (E. Laguna), Centaurea borjae
(J. Rodrguez), Hormathophylla reverchonii (A. Benavente), Erodium paularense (M.J. Albert), Linaria lamarckii (M.A. Ortiz),
Echium auberianum (A. Baares), Dorycnium spectabile (A. Acevedo), Senecio coincyi (F. Martnez Garca).
Realizacin y produccin

A efectos bibliogrficos la obra debe citarse como sigue:

MORENO, J.C., coord. (2008). Lista Roja 2008 de la flora vascular espaola. Direccin General de Medio Natural y Poltica
Forestal (Ministerio de Medio Ambiente, y Medio Rural y Marino, y Sociedad Espaola de Biologa de la Conservacin
de Plantas), Madrid, 86 pp.

El proyecto Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada


de Espaa ha sido financiado por la Direccin General de Medio
Natural y Poltica Forestal (Ministerio de Medio Ambiente, y
Medio Rural y Marino) en el marco del Inventario Nacional de
Biodiversidad.
Las opiniones que se expresan en esta obra son responsabilidad
de los autores y no necesariamente de la Direccin General de
Medio Natural y Poltica Forestal.

Primera edicin, 2008


ISBN: 978-84-691-7375-6
Depsito Legal: M. 51.811-2008
Edita: Sociedad Espaola de Biologa de la Conservacin de las Plantas
Produccin editorial: Grupo TRAGSA
Imprime: Grficas Arias Montano, S.A.

Lista Roja 2008


de la Flora Vascular Espaola

Madrid, 2008

NDICE
CONTENTS

Autores, colaboradores, agradecimientos


Authors, collaborators, acknowledgements .................................................................................................................................................................................9

Presentacin
Presentation ......................................................................................................................................................................................................................................13

Elaboracin de la Lista Roja 2008 de la flora vascular espaola


Creation of the 2008 Red List of Spanish vascular flora......................................................................................................................................................15

Descripcin del contenido y de las categoras UICN 2001


Description of the 2001 IUCN content and categories.........................................................................................................................................................18

25 preguntas sobre la Lista Roja 2008


25 questions on the 2008 Red List.............................................................................................................................................................................................21

I. Especies Amenazadas
I. Threatened Species ......................................................................................................................................................................................................................31

II. Especies Casi Amenazadas (NT)


II. Near Threatened Species (NT)..................................................................................................................................................................................................63

III. Especies con Preocupacin Menor (LC)


III. Least Concern Species (LC) .....................................................................................................................................................................................................66

IV. Especies con Datos Insuficientes (DD)


IV. Data Deficient Species (DD)....................................................................................................................................................................................................67

Anexo I. Especies descatalogadas de la Lista Roja


Appendix I Species removed from the Red List ...................................................................................................................................................................69

ndice alfabtico de taxones


Alphabetic index of taxa................................................................................................................................................................................................................71

AUTORES
AUTHORS

MORENO, J. C. (coordinador),
Universidad Autnoma de Madrid

FERNNDEZ PRIETO, J. A.,

Universidad de Oviedo
FERRANDIS, P.,

ALGARRA, J. A. (coordinador regional),


Universidad de Granada
BLASCO, P. (coordinador regional),
Universitat de Valencia
CARBALLAL, R. (coordinador regional),
Universidade de Santiago de Compostela
DOMNGUEZ, F. (coordinador regional),
Universidad Autnoma de Madrid
MARRERO, M. V. (coordinador regional),
Parque Nacional del Teide

Universidad de Castilla-La Mancha


FRAGA, P.,

Consell Insular de Menorca


GALN CELA, P.,

Universidad Politcnica de Madrid


GAMARRA, R.,

Universidad Autnoma de Madrid


GARCA GALLO, A.,

Universidad de La Laguna
GARCA MURILLO, P.,

Universidad de Sevilla
ACEDO, C.,
Universidad de Len

GOI, D.,

ACEVEDO, A.,

GEMES, J.,

Parque Nacional Caldera de Taburiente


ALCNTARA, E.,

Universidad de La Laguna
ALDEZBAL, A.,

Euskal Herriko Unibertsitatea-Universidad del Pas


Vasco
AMICH GARCA, F.,

Universidad de Salamanca
AYMERICH, P.,

Berga, Barcelona
BAARES, A.,

Parque Nacional del Teide


BIBILONI, G.,

Universitat de les Illes Balears


BLANCA, G.,

Universidad de Granada
BLANCH, C.,

Universitat de Barcelona
BUENO, A.,

Jardn Botnico Atlntico, Universidad de Oviedo


CABEZUDO, B.,

Universidad de Mlaga
CRESPO, M. B.,

Universidad de Alicante
CRUZ, G.,

Universidad de La Laguna
DE LA CRUZ, M.,

Universidad Politcnica de Madrid


CUETO, M.,

Universidad de Almera
DAZ, T. E.,

Universidad de Oviedo
FABREGAT, C.,

Jard Botnic de la Universitat de Valncia

LARRE Consultores, Jaca


Jard Botnic de la Universitat de Valncia
GUZMN, D.,

Departamento de Medio Ambiente, Gobierno de Aragn


HERRANZ, J. M.,

Universidad de Castilla-La Mancha


IRIONDO, J. M.,

Universidad Rey Juan Carlos


LAGUNA, E.,

Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana


LLAMAS, F.,

Universidad de Len
LPEZ UDIAS, S.,

Jard Botnic de la Universitat de Valncia


LUCEO, M.,

Universidad Pablo de Olavide


MARRERO, A.,

Jardn Botnico Canario Viera y Clavijo


MARTN, V. E.,

Universidad de La Laguna
MARTNEZ, F.,

Universidad Politcnica de Madrid


MATEO, G.,

Universitat de Valencia
MEDRANO MORENO, L. M.,

Instituto de Estudios Riojanos


MORENO LAMPREAVE, D.,

Egmasa, Almera
MOTA, J. F.,

Universidad de Almera
MUS, M.,

Universitat de les Illes Balears


NARANJO, J.,

Jardn Botnico Canario Viera y Clavijo


9

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

NAVA, H. S.,

Universidad de Oviedo
NAVAS, D.,

Universidad de Mlaga
ORTIZ, S.,

Universidade de Santiago de Compostela


PUJADAS, A.,

Jardn Botnico de Crdoba/Universidad de Crdoba


REYES, J. A.,

Jardn de Aclimatacin de La Orotava


RICO, E.,

Universidad de Salamanca
RITA, J.,

Universitat de les Illes Balears


RODRGUEZ HIRALDO, C.,

Consejera de Medio Ambiente, Junta de Andaluca


RODRGUEZ, O.,

Universidad de La Laguna
RODRGUEZ NEZ, S.,

Centro de Planificacin Ambiental, Gobierno de Canarias


SEZ, L.,

SALAZAR, C.,

Universidad de Jan
SNCHEZ GMEZ, P.,

Universidad de Murcia
SANTOS, A.,

Jardn de Aclimatacin de La Orotava


SERRA, L.,

Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana


SERRANO, M.,

Universidade de Santiago de Compostela


TALAVERA, S.,

Universidad de Sevilla
TEMPLADO, J.,

Museo Nacional de Ciencias Naturales, CSIC


VALDS, L.,

Universidad de Sevilla
VILLAR, L.,

Instituto Pirenaico de Ecologa, CSIC


WILDPRET, W.,

Universidad de La Laguna

Universitat Autnoma de Barcelona


SAINZ, H.,

Universidad Autnoma de Madrid

COLABORADORES
COLLABORATORS

AIZPURU, I., Aranzadi Zientzi Elkartea-Sociedad de Ciencias Aranzadi, Donostia


ALEJANDRE, J. A., Departamento de Medio Ambiente, Gobierno de Aragn
AMAT, E., Real Jardn Botnico de Madrid, CSIC
ARBELAITZ, E., Aranzadi Zientzi Elkartea-Sociedad de Ciencias Aranzadi, Donostia
AZNAR, L., Consejera de Industria y Medio Ambiente, Regin de Murcia
BALLESTEROS, E., Centre dEstudis Avanats de Blanes, CSIC
BARIEGO, P., Universidad de Salamanca
BENAVENTE, A., Parque Natural de la Sierra de Cazorla, Segura y Las Villas
BENITO, J. L., Jolube Consultora Ambiental, Jaca
BERMEJO, E., Tragsatec, Madrid
BOSCH, M., Universitat de Barcelona
CARRILLO, E., Universitat de Barcelona
CARRI, E., Universitat de Valncia
CARRIN, M. ., Consejera de Industria y Medio Ambiente, Regin de Murcia
CASTRO, J., Universitat de les Illes Balears
CASTRO, V., Universidad de Len
COPETE, M. E., Universidad de Castilla-La Mancha
CURSACH, J., Universitat de les Illes Balears
DELGADO SNCHEZ, L., Universidad de Salamanca
DELGADO VZQUEZ, A. J., Tragsa Andaluca
DELGADO, F. J.
DONAIRE, F. J., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
FERNNDEZ-PALACIOS, O., Jardn Botnico Canario Viera y Clavijo
FERRANDO, I., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
10

Colaboradores

FOS, S., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
FUERTES, J., Real Jardn Botnico de Madrid, CSIC
GACIA, E., Centre dEstudis Avanats de Blanes, CSIC
GALN DE MERA, A., Universidad San Pablo-CEU, Madrid
GALICIA, D., Tragsatec, Madrid
GARCA BARRIUSO, M., Universidad de Salamanca
GARCA QUINTANILLA, L., Universidad Rey Juan Carlos
GARMENDIA, J., Aranzadi Zientzi Elkartea-Sociedad de Ciencias Aranzadi, Donostia
GARRIDO, A., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
GARRIDO BECERRA, J. A., Universidad de Almera
GZQUEZ, N., Departament de Medi Ambient i Habitatge, Generalitat de Catalunya
GIL, T., G.A.V.R.N., Pamplona
GMEZ, J., Casas de Ves, Albacete
GONZLEZ, A., Real Jardn Botnico de Madrid, CSIC
GUTIRREZ, L., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
HERNNDEZ BERMEJO, J. E., Jardn Botnico de Crdoba/Universidad de Crdoba
HERREROS, R.
DEL HOYO, A., Jard Botnic Marimurtra
JIMNEZ, J. F.
JIMNEZ ALFARO, B., Jardn Botnico Atlntico, Universidad de Oviedo
JIMNEZ MEJAS, P., Universidad Pablo de Olavide
JIMNEZ SNCHEZ, M. L., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
LENCE, C., Universidad de Len
LENDINEZ, M L.
LORDA, M., I.E.S. Agroforestal, Pamplona
LORITE, J., Universidad de Granada
MARCHAL, F. M.
MARRERO, M. C., Centro de Planificacin Ambiental, Gobierno de Canarias
MARTINELL, M. C.
MARTNEZ HERNNDEZ, F., Universidad de Almera
MARTNEZ, MARIO
MARTNEZ LABARGA, J. M., Universidad Politcnica de Madrid
MEDINA, J. M., Universidad de Almera
MEMBRIVES, N., Jard Botnic Marimurtra
MENDOZA, A. J., Universidad de Almera
MIRANDA, B., Universidad de Len
MOLINA, A., Universidad de Len
MOLINA MARTN, C., Estudios y Proyectos en el Medio Ambiente, Valladolid
MORA, S., Madrid
MORALES, R., Real Jardn Botnico de Madrid, CSIC
MORLA, C., Universidad Politcnica de Madrid
NAVARRO, A., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
NAVARRO, F. B.
NAVARRO DEL GUILA, T., Universidad de Mlaga
NAVARRO ECHEVERRA, L., Universidad de Vigo
NAVARRO, J.
OLIVER, X., Jard Botnic Marimurtra
OLTRA, J., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
OREJA, L., Aranzadi Zientzi Elkartea-Sociedad de Ciencias Aranzadi, Donostia
OSUNA, ., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
PALOMARES, ., Parque Nacional Caldera de Taburiente
PEAS, J., Universidad de Granada
PEREA, J.
PREZ BOTELLA, J., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
PREZ GARCA, F. J., Universidad de Almera
11

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

PREZ ROVIRA, P., Conselleria de Medi Ambient, Aigua, Urbanisme i Habitatge, Generalitat Valenciana
PREZ DE PAZ, J., Jardn Botnico Viera y Clavijo
PLAZA, J.
PRIETO, A., Sociedad de Ciencias Naturales de Sestao
PUENTE, J., Departamento de Medio Ambiente, Gobierno de Aragn
RENDN, J. L., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
DEL RO, J., Consejera de Medio Ambiente, Junta de Andaluca
RIVAS, A., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
RODRGUEZ MARZAL, J. L., Consejera de Medio Ambiente, Junta de Andaluca
RODRGUEZ OUBIA, J., Universidade de Santiago de Compostela
RUZ, M., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
SNCHEZ, A. J.
SNCHEZ GARCA, ., Junta de Extremadura
SNCHEZ GULLN, E., Paraje Natural Marismas del Odiel
SANTOS, M., Universidad de Salamanca
SANZ, G., Departamento de Medio Ambiente, Gobierno de Aragn
SCHLOZ, S., Universidad de La Laguna
SCHWARZER, H., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
SOLA, A. J., Universidad de Almera
SUREZ, L., Universidad Autnoma de Madrid
ROSSELL, J. A., Universitat de Valencia
TAPIA, F., Tragsatec, Madrid
TRIANO, E., Jardn Botnico de Crdoba
UGARTE, R., Obimasa. Consejera de Medio Ambiente, C.A. de Ceuta
VAQUERO, J., Ministerio de Medio Ambiente
VARGAS, P., Real Jardn Botnico de Madrid, CSIC
VELASCO, R., Red de Jardines Botnicos en Espacios Naturales, Junta de Andaluca
VILCHES, J., Consejera de Medio Ambiente, Junta de Andaluca

AGRADECIMIENTOS
ACKNOWLEDGEMENTS

La Lista Roja 2008 es deudora de muchas personas e instituciones que han permitido llegar al buen puerto que supone su publicacin. No solo se ha nutrido del entusiasmo de sus cerca de doscientos autores y colaboradores, sino
que ha disfrutado de apoyos indispensables durante su ao largo de elaboracin. En primer lugar, del director tcnico
del proyecto AFA, e impulsor del Inventario Nacional de Biodiversidad, Cosme Morillo, que incluy esta exigencia entre
el pliego de condiciones de la tercera fase de dicho proyecto y con ello dio el pistoletazo de salida a esta revisin. Tras
su jubilacin no hemos recibido sino facilidades por parte de su sustituto, Ricardo Gmez. La renovacin de esta lista
se ha beneficiado de la organizacin del proyecto AFA, especialmente de su comit de coordinadores.
El mismo Ministerio de Medio Ambiente, a travs del Parque Nacional del Teide, junto a la Universidad de Las Palmas de Gran Canaria y al Gobierno de Canarias, organizaron en Tenerife el III Congreso de Biologa de la Conservacin de Plantas, donde pudo debatirse el borrador de la Lista Roja.
Diversas agencias de la Junta de Andaluca, Gobierno de Aragn, Gobierno de Canarias y Generalitat Valenciana facilitaron datos, estimaciones y, lo que es an ms valioso, tiempo de sus expertos para colaborar con esta tarea. No sera
justo olvidarse de las universidades, institutos del CSIC, agencias y empresas para las que trabajan los autores de la
Lista, que acogen la dedicacin diaria de estos investigadores. Tampoco lo sera no destacar el inters con que en todo
momento ha desempeado su tarea el equipo de apoyo tcnico y botnico de la empresa Tragsatec (Elena Bermejo,
Franois Tapia..), colegas de este proyecto AFA en el que tanto han puesto de s mismos.

12

PRESENTACIN
PRESENTATION

Esta nueva Lista Roja que hoy me honro en presentar es un reflejo ms de la preocupacin creciente sobre la conservacin de la flora vascular espaola, uno de los activos ms relevantes de nuestra biodiversidad tanto por su riqueza,
como por su variedad y elevada endemicidad.
La elaboracin de esta Lista Roja es el fruto de una importante labor que, con el impulso del Ministerio de Medio
Ambiente, y Medio Rural y Marino, ha realizado el colectivo de los botnicos de Espaa, verdaderos especialistas de
primera lnea. Su impecable trabajo nos permite ahora disponer de un conocimiento muy valioso para una mejor gestin de la flora amenazada.
El notable trabajo realizado se encuentra al servicio del cumplimiento de algunos objetivos muy relevantes en el
marco la Ley 42/2007, del Patrimonio Natural y de la Biodiversidad, convirtindose en un instrumento para el conocimiento que formar parte del Inventario Espaol del Patrimonio Natural y de la Biodiversidad. Asimismo, es una herramienta para la conservacin, ya que nos aporta informacin muy importante para el desarrollo del Listado de
Especies Silvestres en Rgimen de Proteccin Especial, y nos permitir realizar la evaluacin peridica del estado de
conservacin de la flora que all se incluya.
La participacin de tantos botnicos de Universidades, Centros de Investigacin, Comunidades Autnomas, etc, es
el mejor aval para la calidad de este trabajo. Como Director General de Medio Natural y Poltica Forestal deseo expresar mi felicitacin a todos ellos, al tiempo que animarles a continuar la excelente labor que estn llevando a cabo con
la flora en el marco del Inventario Nacional de Biodiversidad.

JOS LUIS HERRANZ SEZ


Director General de Medio Natural y Poltica Forestal
Ministerio de Medio Ambiente, y Medio Rural y Marino

This new Red List, which I am honoured to present today, is yet another reflection of the growing concern for the conservation of Spanish vascular flora, one of the most important assets in our biodiversity for its wealth as well its variety and elevated endemicity.
The creation of this Red List is the outcome of important work that, with the impetus of the Ministry of the Environment and Rural
and Marine Areas, has gathered together all of the botanists in Spain, true front line specialists. Their impeccable work has provided us
with very valuable knowledge for the improved management of threatened flora.
The remarkable work carried out has served to fulfil some of the very significant objectives within the framework of Law 42/2007,
on Natural Assets and Biodiversity, making it an instrument for knowledge that will form part of the Spanish Inventory of Natural Assets and Biodiversity. In addition, it is a tool for conservation as it provides us with very important information for the creation of the
Specially Protected Wild Species List and will allow us to carry out the periodic evaluation of the state of conservation of the flora included in the list.
The participation of so many botanists from universities, research centres, autonomous regions, etc, is the best guarantee for the quality of this work. As Director General of the Environment and Forestry Policy, I would like to congratulate all of them and encourage
them to continue the excellent work they are carrying out with the flora within the framework of the National Biodiversity Inventory.

JOS LUIS HERRANZ SEZ


Director General of the Environment and Forestry Policy
Ministry of Environment and Rural and Marine Affairs

13

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Hace ya ocho aos vea la luz la Lista Roja de la Flora Vascular Espaola, fruto de la encomiable labor de numerosos botnicos e instituciones, desde universidades y centros de investigacin hasta administraciones autonmicas y estatal. Hoy, el conocimiento sobre nuestra flora vascular se ha multiplicado, y, en paralelo, la atencin y los medios
dispensados desde las administraciones responsables de su conservacin. Una prueba de ello es el proyecto AFA (Atlas
de Flora Amenazada, iniciativa del Ministerio de Medio Ambiente, y Medio Rural y Marino), que se encuentra a punto
de finalizar su tercera fase y ya se est planificando la cuarta.
En este contexto, la experiencia adquirida aconsej la revisin de la Lista Roja 2000, lo que se tradujo en 2007 en una
nueva Lista que actualiza la panormica del estado de conservacin de nuestra flora vascular. La evolucin continua
de un instrumento tan relevante como la Lista Roja constituye una contribucin muy valiosa para afrontar algunos
retos del futuro con mayores garantas, como la Estrategia Mundial de Flora (GSPC) o el objetivo 2010, ambos en el
marco del Convenio de Diversidad Biolgica.
El cumplimiento de estos objetivos, en cualquier caso, se encuentra al servicio de un fin ltimo: la conservacin de
nuestra riqueza botnica. Y aqu, la nueva Lista Roja, que me honra presentar, se configura como un instrumento central. Deber guiar la proteccin de la flora vascular amenazada (por ejemplo, a travs del Listado de Especies Silvestres en Rgimen de Proteccin Especial o de los Catlogos nacional y autonmicos), orientando tambin las acciones
de conservacin in situ y ex situ que afronten los gestores de este patrimonio natural.
Para finalizar, deseo felicitar a los numerosos botnicos, instituciones y administraciones que han participado por su
excelente labor, que desde el Ministerio deseamos seguir promoviendo, y les animo a proseguir esta lnea claramente
ascendente para el mejor conocimiento y conservacin de la extraordinaria flora vascular espaola.

RICARDO GMEZ CALMAESTRA


Director Tcnico del Inventario Nacional de Biodiversidad
Direccin General de Medio Natural y Poltica Forestal
Ministerio de Medio Ambiente, y Medio Rural y Marino

It has been eight years since the launch of the Red List of Spanish Vascular Flora, a consequence of the laudable work carried out by
numerous botanists and institutions, from universities and research centres through to regional and State authorities. Today, knowledge
concerning our vascular flora has multiplied, and, simultaneously, so has the care and means distributed from the authorities responsible
for its preservation. Evidence of this is the Atlas of Threatened Flora project (AFA in Spanish), an initiative from the Ministry of the
Environment and Rural and Marines Areas, which is about to finish its third stage with the fourth already being planned.
In this context, the experience acquired made it advisable to review the Red List from 2000, which led to a new List in 2007. This new
list updates the preservation status overview of our vascular flora. The ongoing evolution of an instrument as relevant as the Red List
represents an extremely estimable benefaction in tackling certain future challenges with more guarantees, such as the Global Strategy for
Plant Conservation (GSPC) or the 2010 Target, both within the framework of the Convention on Biological Diversity.
In any case, compliance with these objectives serves an ultimate purpose: preservation of our botanical wealth. And here, the new Red
List, which I am honoured to present, represents a core instrument. It must guide protection of threatened vascular flora (i.e., through
the Specially Protected Wild Species List or the national and regional Catalogues), likewise targeting in situ and ex situ preservation actions
by those that look after this natural heritage.
Lastly, I should like to congratulate the great many botanists, institutions and authorities that have taken part for their tremendous work,
and which we at the Ministry wish to continue promoting, and I encourage them to continue along this clearly advancing line for greater
knowledge and preservation of the extraordinary Spanish vascular flora.

RICARDO GMEZ CALMAESTRA


Technical Director of the National Biodiversity Inventory
Directorate General of the Environment and Forestry Policy
Ministry of Environment and Rural and Marine Affairs

14

ELABORACIN DE LA LISTA ROJA 2008 DE LA FLORA VASCULAR ESPAOLA


CREATION OF THE 2008 RED LIST OF SPANISH VASCULAR FLORA

J.A. ALGARRA, P. BLASCO, R. CARBALLAL, F. DOMNGUEZ, M.V. MARRERO Y J. C. MORENO SAIZ

La Lista Roja 2000 (VV.AA. 2000) supuso un pequeo hito


en el conservacionismo vegetal espaol, con la participacin
de un centenar de botnicos y el empleo de las categoras de
amenaza de UICN (1994). Qued as rota una cierta tradicin
de falta de coordinacin o inters por la proteccin de la flora
espaola, al tiempo que oblig a usar una determinada metodologa de trabajo, acudiendo a criterios semicuantitativos y
explcitos para justificar la catalogacin de las plantas amenazadas en las categoras UICN. Aquel grupo de trabajo, que empez intercambiando borradores regionales tras una reunin
en Valencia, culmin celebrando un pequeo congreso en Miraflores de la Sierra durante el otoo de 1999, del que son herederos no solo aquella Lista Roja, sino el proyecto del Atlas
de Flora Amenazada (AFA) y la propia constitucin de la Sociedad Espaola de Biologa de la Conservacin de Plantas
(SEBCP).
La Lista Roja 2000 incluy 1.149 especies y subespecies amenazadas, ms otras 265 que hubieron de dejarse dentro de la
categora de Datos Insuficientes (DD). Todas estas plantas se
evaluaron, para todo el mbito territorial espaol, con la mejor
informacin disponible por aquellas fechas, que no siempre
result satisfactoria. El Inventario Nacional de Biodiversidad
del Ministerio de Medio Ambiente, a la par que proyectos regionales encargados por la mayora de las Comunidades Autnomas, estaban comenzando, o empezaran poco despus, a
financiar estudios dirigidos a profundizar en dicho conocimiento. El proyecto AFA dio lugar desde entonces al Atlas y
Libro Rojo (Baares et al., 2004) y a su primera adenda (Baares et al., 2007), con trabajo de campo desempeado ad hoc para
estas publicaciones, reevalundose la situacin de riesgo de
466 y 35 taxones, respectivamente.
UICN (2001) entretanto, como resultado de un proceso de
revisin de sus categoras, vari en 2001 no solo la definicin de
las mismas, sino incluso su nmero (versin 3.1,
http://iucn.org/themes/ssc/redlists/RLcats2001booklet.html).
Los cambios respondan al nimo de corregir disfunciones,
pero tambin al de permitir el empleo de aqullas en un mbito meramente regional (Grdenfors et al., 2001). Si bien quedaban mejor acotadas ahora las categoras y criterios, incluso
con manuales de aplicacin (http://app.iucn.org / webfiles
/doc/SSC/RedList/RedListGuidelines.pdf ), la comparacin
del estado de conservacin de las plantas individuales, y ms
de la flora espaola en conjunto, quedaba comprometida a
partir de entonces al haber cambiado la definicin de los niveles de amenaza (Domnguez et al., 2007).
Al existir un desajuste entre plantas catalogadas con distinto
esquema de categoras UICN, se haca necesario emprender
una actualizacin de la lista roja espaola. A ello se le una que
el estado de conservacin de las especies no es inamovible y

The 2000 Red List (V.V.A.A., 2000) represented a small


challenge for the conservation of Spanish vegetation, with
the participation of hundreds of botanists and use of the
(1994) IUCN threat categories. From this point on, a certain
leaning towards a lack of coordination or interest for the
protection of Spanish flora was changed for good when it
became necessary to use a specific work methodology using
semi-quantitative and detailed criteria to justify the cataloguing of the threatened plants under the IUCN categories.
That work group, which began by interchanging regional
drafts after the meeting in Valencia, ended up holding a small
conference in Miraflores de la Sierra during the Autumn of
1999, which resulted not only in the Red List but also the
Atlas of Threatened Flora (AFA in Spanish) project and
even the establishment of the Spanish Biology Society for
the Conservation of Plants (SEBCP).
The 2000 Red List included 1,149 threatened species and
subspecies, as well as another 265 that had to be placed
under the category of Data Deficient (DD). All of these
plants were evaluated throughout the Spanish territory with
the best information available at that time, which was not always satisfactory. The National Biodiversity Inventory of the
Ministry of the Environment as well as regional projects set
up by the majority of the Autonomous Communities, were
beginning, or would begin shortly after, to finance studies
directed towards gaining more knowledge on this topic.
From this point onwards, the AFA project resulted in the
Atlas and Red Book (Baares et al., 2004) and its first addendum (Baares et al., 2007) with ad hoc fieldwork carried
out for these publications, re-evaluating the risk situation of
466 and 35 taxa respectively.
Meanwhile, after reviewing its categories, IUCN (2001)
changed not only the definition of the categories but also its
number in 2001 (version 3.1, http://iucn.org/themes/ssc
/redlists/RLcats2001booklet.html). The changes responded
to the aim to correct errors and also to the aim to allow the
employment of these in a merely regional atmosphere (Grdenfors et al., 2001). If it appeared that the categories and
criteria were now more clearly marked, and even came with
application manuals (http://app.iucn.org/webfiles/doc/SSC
/RedList/RedListGuidelines.pdf), the comparison of the
state of conservation of the individual plants and furthermore of the Spanish flora as a whole was compromised
from this point on, as the definitions of the threat levels had
changed (Dominguez, et al., 2007).
As there were misalignments in the plants catalogued, due
to use of different IUCN category outlines, it became necessary to update the Spanish Red List. Added to this was the
fact that the state of the conservation of species can change

15

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

debe ser examinado cada cierto tiempo. Aunque UICN no indica ms que la reevaluacin de los taxones () debera realizarse a intervalos apropiados, implcitamente habla de
lustros o periodos similares al referirse a que no deben rebajarse las categoras de amenaza nunca antes de cinco aos, en
el mejor de los casos.
Por ello, el proyecto AFA inici en su tercera fase la elaboracin de tal lista roja. Utiliz como punto de partida todas las
especies que ya se haban evaluado conforme a las categoras
UICN de 2001, exactamente 747. stas procedan del Libro
Rojo espaol y de su adenda, pero tambin se incorporaron las
plantas que el Libro Rojo de Baleares (Sez & Rossell, 2001)
y la Lista Roja de la flora vascular de Andaluca (Cabezudo et
al., 2005) hubieran evaluado en sus respectivos territorios,
siempre y cuando estos enclaves coincidieran con los nicos
espaoles de las respectivas plantas.
Para la revisin de los taxones restantes se invit a participar
a una cincuentena de expertos, normalmente los responsables
de los equipos de trabajo de AFA. A ellos se les pidi que evaluaran un nmero variable de plantas de su especialidad o territorio, cumplimentando un estadillo al efecto. En l se
inquira por los cambios nomenclaturales o taxonmicos desde
la Lista Roja 2000, por el grado de conocimiento sobre la especie, por la categora y criterios de amenaza, y por las referencias y publicaciones sobre los aspectos reseados. Se quera
as tener un documento justificativo de la categora de cada
planta, para distribuirlo entre ese colectivo de expertos para
su exposicin y crtica, y para incorporarlo ms adelante a la
documentacin del Inventario Nacional de Biodiversidad.
Despus de seis meses de trabajo, coordinado por un comit
regional al efecto, se elabor un borrador de la lista roja que se
difundi a travs de la pgina web de la SEBCP
(http://www.conservacionvegetal.org) y que sirvi de documento de trabajo para la discusin durante el III Congreso de
la SEBCP celebrado en Tenerife, en septiembre de 2007. All,
los expertos participantes, ms los asistentes a los respectivos talleres, tuvieron la oportunidad de discutir y enmendar la inclusin de las diferentes especies y la adjudicacin de sus
respectivas categoras UICN. A participar en estas tareas estuvieron expresamente invitados los principales jardines botnicos
espaoles, al tiempo que diversos mongrafos de gneros para
Flora iberica. Los manuscritos aparecidos, incluso en fase de borrador, han sido utilizados cuando los autores de esta Lista los
consideraron pertinentes.
Para finalizar, los trabajos de correccin y edicin posteriores al congreso se unieron a una ltima fuente de informacin:
los resultados de los anlisis sobre la evolucin demogrfica de
una treintena de especies seguidas a lo largo del proyecto AFA,
y para los que se obtuvo su nivel de amenaza de acuerdo con
los criterios A y E de catalogacin.

16

and must be examined every so often. Although IUCN only


mentions the re-evaluation of the taxa () must take place
at appropriate intervals, it implicitly refers to lustrums or
similar periods when stating that the threat categories should
never be reduced before five years, in the best of cases.
As such, in its third phase, the AFA project began with
the creation of said Red List. As a starting point, it used all
of the species that had already been evaluated in accordance
with the IUCN 2001 categories, 747 to be precise. These
came from the Spanish Red Book and its addendum, but the
plants that the Balearic Islands Red Book (Sez & Rossell,
2001) and the Red List of vascular flora of Andalusia
(Cabezudo et al., 2005) had evaluated in their respective territories were also included, in situations where these enclaves
were the only Spanish areas containing the respective plants.
For the review of the remaining taxa, around fifty experts
were invited to participate, normally those responsible for the
AFA work teams. They were asked to evaluate a variable
number of plants within their speciality or territory by completing a status summary to this effect. It covered aspects including nomenclatural or taxonomic changes since the 2000
Red List, the degree of knowledge of the species, the threat
categories and criteria and the references and publications on
the aspects described. In this manner, it was intended to create a document that would justify the category of each plant,
in order to distribute it amongst that group of experts for its
exhibition and review and to incorporate it, in future, into the
documentation of the National Biodiversity Inventory.
After six months work, coordinated by a regional committee set up to this effect, a draft was written up of the Red
List that was posted on the SEBCP web page (http://www.
conservacionvegetal.org) and which served as a working document for the discussion held during the 3rd SEBCP Conference held in Tenerife, in September 2007. At this event,
the participating experts, as well as the assistants of the respective workshops, had the opportunity to discuss and rectify the inclusion of the different species and their
corresponding IUCN categories. The main Spanish botanical gardens as well as diverse genus Flora iberica monographs
were expressly requested and invited to participate in these
tasks. All of the existing manuscripts, including those in the
draft phase, were used when the authors of this List considered it appropriate.
To conclude, the correction and editing works subsequent
to the conference were added to a final source of information: the results of the analysis on the demographic evolution of around thirty species monitored throughout the
duration of the AFA project and for those species whose
threat level was obtained in accordance with criteria A and E
of the cataloguing.

REFERENCIAS
REFERENCES

BAARES, ., G. BLANCA, J. GEMES, J.C. MORENO & S. ORTIZ, eds., 2004. Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de Espaa. Taxones Prioritarios. 2 ed. Direccin General de Conservacin de la Naturaleza, Madrid, 1.069 pp.
BAARES, ., G. BLANCA, J. GEMES, J.C. MORENO & S. ORTIZ, eds., 2007. Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de Espaa. Adenda 2006. Direccin General para la Biodiversidad-Sociedad Espaola de Biologia de la Conservacin de Plantas. Madrid, 92 pp.
CABEZUDO B., S. TALAVERA, G. BLANCA, C. SALAZAR, M. CUETO, B. VALDS, J. E. HERNNDEZ BERMEJO, C. M. HERRERA, C. RODRGUEZ HIRALDO & D. NAVAS, 2005. Lista roja de la flora vascular de Andaluca. Consejera de Medio Ambiente, Junta de Andaluca, Sevilla
DOMNGUEZ, F., J.C. MORENO, H. SAINZ & M.W. SWARTZ, 2007. Effects of dynamic taxonomy on rare species and
conservation listing: insights from the Iberian vascular flora. Biodiversity & Conservation 16: 40394050.
GRDENFORS, U., C. HILTON-TAYLOR, G. M. MACE, J. P. RODRGUEZ, 2001. The Application of IUCN Red List Criteria at Regional Levels. Conservation Biology 15(5): 12061212.
SEZ, L. & J. A. ROSELL, 2001. Llibre vermell de la flora vascular de les Illes Balears. Coselleria de Medi Ambient, Govern
de les Illes Balears, Palma.
UICN, 1994. Categoras de las Listas Rojas de la UICN. Comisin de Supervivencia de Especies de la UICN, Gland, Suiza
y Cambridge, Reino Unido.
UICN, 2001. Categoras y criterios de la lista roja de la UICN: versin 3.1. Comisin de Supervivencia de Especies de la
UICN, Gland, Suiza y Cambridge, Reino Unido.
UICN. (2003). Directrices para emplear los criterios de la Lista Roja de la UICN a nivel regional: Versin 3.0. Comisin de Supervivencia de Especies de la UICN. UICN, Gland, Suiza y Cambridge, Reino Unido. ii + 26 pp.
VV.AA., 2000. Lista Roja de la Flora Vascular Espaola. Conservacin Vegetal 6 (extra): 1138.

17

DESCRIPCIN DEL CONTENIDO Y DE LAS CATEGORAS UICN 2001


DESCRIPTION OF THE 2001 IUCN CONTENT AND CATEGORIES

El objetivo de la lista roja 2008 ha sido reunir y actualizar la


relacin de las plantas silvestres ms amenazadas del Estado,
tratando de establecer prioridades de conservacin. La clasificacin del grado de amenaza ha seguido las categoras propuestas por la Unin Mundial de la Naturaleza (UICN) en
2001.
El listado se presenta en cuatro apartados: las especies y subespecies extintas (EX) o con alguna categora de amenaza
(CR, EN y VU), las especies catalogadas como Casi Amenazadas (NT), los taxones de Menor Preocupacin (LC) y las
plantas con Datos insuficientes (DD). Adems, se mencionan
en anexo los taxones descatalogados.
En cada grupo, el listado se presenta ordenado alfabticamente primero por familias y luego por taxones. Para la clasificacin se ha seguido a Brummit, R.K., 1992. (Vascular plant
families and genera. 804 pag. The Royal Botanic Gardens, Kew). Entre corchetes se indica el nombre cientfico con que apareci en la Lista Rojo 2000, caso de haber cambiado. Con un asterisco (*) detrs de los autores de la especie aparecen las
plantas estudiadas en las tres fases del proyecto AFA, a travs
de un estudio de campo y siguiendo un mismo manual de metodologa.
Dentro del primer apartado, a cada taxn (definido por un
binomen o trinomen, bien sea especie o subespecie y por el
autor o autores de su descripcin para la ciencia) le sigue la
abreviatura adoptada por la UICN para la categora de amenaza asignada enmarcada con diferente gradacin de color
segn su grado de amenaza, salvo para las extintas en
negro. Finalmente aparecen las notaciones de los criterios y
subcriterios utilizados. En las siguientes divisiones, solo se enumeran los taxones, obviando la categora UICN, idntica para
todos.
Una descripcin precisa de las categoras y criterios se puede
encontrar en el manual UICN (2001). Categoras y Criterios de la
Lista Roja de la UICN: versin 3.1. Comisin de Supervivencia de Especies de la UICN. UICN, Gland, Suiza y Cambridge, Reino Unido.
33 pp. A continuacin, se reproducen las definiciones de las
categoras ofrecidas en dicho manual (figura 1), y se resumen
(tabla 1) los criterios y subcriterios para adjudicar las categoras CR, EN o VU.

18

The objective of the 2008 Red List has been to bring together and update the summary of the most threatened wild
plants in the country and to establish conservation priorities. The classification of the degree of threat has been in
line with the categories proposed by the International Union
for the Conservation of Nature (IUCN) in 2001.
The list is presented in four sections: species or subspecies
that are extinct (EX) or fall under some threat category (CRcritical, EN-endangered and VU-vulnerable), species catalogued as Near Threatened (NT), the taxa classified as Least
Concern (LC) and the plants that are Data Deficient (DD).
In addition the taxa removed from the catalogue are mentioned in the appendix.
In each group, the list is organised alphabetically by family first and then by taxa. The classifications were made following Brummit, R.K., 1992 (Vascular plant families and genera.
804 pag. The Royal Botanic Gardens, Kew). - The scientific name
with which it appeared in the 2000 Red List is indicated in
square brackets, in case it has changed since then. Beside the
names of the authors of the species, the plants studied in
the three phases of the AFA project, through a field study
and following the same methodology manual, are marked by
an asterisk (*).
Within the first section, each taxon (defined by a binomen
or trinomen, whether it be a species or subspecies and by
the author or authors of its scientific description) is followed
by the abbreviation used by IUCN for the assigned threat
category, marked with a different gradation of colour according to its degree of threat, excluding the extinct ones, in
black. Finally, the notations of the criteria and subcriteria
used are included. In the following divisions, the taxa are just
numbered, and not provided with the IUCN category that is
identical for all of them.
A precise description of the categories and criteria can be
found in the IUCN manual (2001). IUCN Red List Categories
and Criteria: version 3.1. IUCN Species Survival Commission.
IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, United Kingdom. 33
pp. The following shows the definitions of the categories included in said manual and summarises the criteria and subcriteria for the awarding of the categories CR, EN or VU
(table 1).

Descripcin del contenido y de las categoras UICN 2001

Tabla 1. Resumen de los criterios y subcriterios utilizados para adjudicar las categoras UICN (2001)
Table 1. Summary of the criteria and sub-criteria used to award the IUCN categories (2001)

CRITERIOS (A-E)
EN PELIGRO CRTICO
EN PELIGRO
VULNERABLE
A. Reduccin del contingente total de individuos maduros
1. Reduccin reversible y detenida
> 90% en 10 aos
> 70% en 10 aos
> 50% en 10 aos
o 3 generaciones
o 3 generaciones
o 3 generaciones
2. Reduccin en curso
> 80% en los ltimos
> 50% en los ltimos
> 30% en los ltimos
10 aos o 3 generaciones
10 aos o 3 generaciones
10 aos o 3 generaciones
3. Reduccin proyectada
> 80% en los prximos
> 50% en los prximos
> 30% en los prximos
10 aos o 3 generaciones
10 aos o 3 generaciones
10 aos o 3 generaciones
4. Reduccin en curso y proyectada
> 80% en 10 aos
> 50% en 10 aos
> 30% en 10 aos
o 3 generaciones, incluyendo
o 3 generaciones, incluyendo
o 3 generaciones, incluyendo
tiempo pasado y futuro
tiempo pasado y futuro
tiempo pasado y futuro
Estos cuatro subcriterios han de basarse en alguno de los siguientes elementos: (a) observacin directa; (b) ndice de abundancia apropiado para el taxn;
(c) reduccin del rea de ocupacin, extensin de presencia y/o calidad del hbitat ; (d) niveles de explotacin reales o potenciales; (e) efecto de taxones
introducidos, hibridacin, patgenos, contaminantes, competidores o parsitos.
B. Distribucin geogrfica reducida (*)
1. Extensin de presencia

< 100 km2

< 5.000 km2

< 20.000 km2

2. rea de ocupacin

< 10 km2

< 500 km2

< 2.000 km2

Y al menos dos de los siguientes subcriterios:


(a) Fragmentacin severa o:
1 sola localidad
No ms de 5 localidades
No ms de 10 localidades
(b) Disminucin continua basada en: (i) extensin de presencia; (ii) rea de ocupacin; (iii) rea, extensin y/o calidad del hbitat; (iv) nmero de localidades o poblaciones; (v) nmero de individuos maduros.
(c) Fluctuacin extrema basada en: (i) extensin de presencia; (ii) rea de ocupacin; (iii) nmero de localidades o poblaciones; (iv) nmero de individuos
maduros.
C. Nmero de individuos maduros y disminucin continua
<250

<2.500

<10.000

25% en 3 aos o 1 generacin

20% en 5 aos o 2 generaciones

10% en 10 aos
o 3 generaciones

Y alguno de los siguientes subcriterios:


1. Disminucin continua

2. Disminucin continua observada, proyectada o inferida y una de las siguientes caractersticas:


(a) Estructura de la poblacin en una de las dos opciones siguientes
(i) Ninguna poblacin contiene ms de:
50 individuos
(ii) Est en algunas poblacin al menos el:
90% de los individuos
(b) Fluctuaciones extremas en el nmero de individuos maduros

250 individuos

1.000 individuos

95% de los individuos

100% de los individuos

D. Nmero de individuos maduros


<50

E. Anlisis cuantitativo que seale la probabilidad de extincin


50% en 10 aos o 3 generaciones

<250

1. <1.000
2. rea de ocupacin <20 km2
o menos de 5 localidades,
con amenazas constatables

20% en 20 aos o 5 generaciones

10% en 100 aos

(*) Extensin de presencia es el rea contenida en el polgono dibujado con los puntos perifricos que unen los lugares donde se presenta un taxn. rea
de ocupacin es el rea donde realmente se encuentra el taxn, ya que la extensin de presencia puede incluir zonas donde no se encuentre o donde
el hbitat no sea el adecuado.

19

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

EX
EXTINTO ..................................................................................
Un taxn est Extinto cuando no queda ninguna duda razonable de
que el ltimo individuo existente ha muerto. Se presume que un
taxn esta Extinto cuando prospecciones exhaustivas de sus hbitats,
conocidos y/o esperados, en los momentos apropiados (diarios, estacionales, anuales), y a lo largo de su rea de distribucin histrica,
no ha podido detectar un solo individuo. Las prospecciones debern
ser realizados en perodas de tiempo apropiados al ciclo de vida y
formas de vida del taxn.
EW
EXTINTO EN ESTADO SILVESTRE .....................................
Un taxn est Extinto en Estado Silvestre cuando slo sobrevive
en cultivo, en cautividad o como poblacin (o poblaciones) naturalizadas completamente fuera de su distribucin original. Se presume
que un taxn est Extinto en Estado Silvestre cuando prospecciones
exhaustivas de sus hbitats, conocidos y/o esperados, en los momentos apropiados (diarios, estacionales, anuales), y a lo largo de su
rea de distribucin histrica, no han podido detectar un solo individuo. Las prospecciones debern ser realizadas en perodos de
tiempo apropiados al ciclo de vida y formas de vida del taxn.

RE
EXTINTO A NIVEL REGIONAL............................................
Categora para un taxn cuando no hay una duda razonable de que
el ltimo individuo capaz de reproducirse en la regin ha muerto o
desaparecido de la naturaleza en la regin, o en el caso de ser un antiguo taxn visitante, el ltimo individuo ha muerto o desaparecido
de la naturaleza en la regin. La fijacin de cualquier lmite de tiempo
para su inclusin en la lista como RE se deja a la discrecin de la autoridad regional de la Lista Roja, pero en ningn caso debe ser una
fecha anterior a 1500 D.C.
CR
EN PELIGRO CRITICO...........................................................
Un taxn esta En Peligro Crtico cuando la mejor evidencia disponible indica que cumple cualquiera de los criterios A a E para En
Peligro Crtico del cuadro adjunto, y, por consiguiente, se considera
que se est enfrentando a un riesgo extremadamente alto de extincin en estado silvestre.
EN
EN PELIGRO ............................................................................
Un taxn esta En Peligro cuando la mejor evidencia disponible indica que cumple cualquiera de los criterios A a E para En Peligro del cuadro adjunto y, por consiguiente, se considera que se est
enfrentando a un riesgo muy alto de extincin en estado silvestre.

VU
VULNERABLE ..........................................................................
Un taxn es Vulnerable cuando la mejor evidencia disponible indica
que cumple cualquiera de los criterios A a E para Vulnerable del
cuadro adjunto y, por consiguiente, se considera que se est enfrentando a un riesgo alto de extincin en estado silvestre.
NT
CASI AMENAZADO..................................................................
Un taxn est Casi Amenazado cuando ha sido evaluado segn los
criterios y no satisface, actualmente, los criterios para En Peligro Crtico, En Peligro o Vulnerable; pero est prximo a satisfacer los criterios, o posiblemente los satisfaga, en el futuro cercano.
LC
PREOCUPACION MENOR .....................................................
Un taxn se considera de Preocupacin Menor cuando, habiendo
sido evaluado, no cumple ninguno de los criterios que definen las
categoras de En Peligro Crtico, En Peligro, Vulnerable o Casi Amenazado. Se incluyen en esta categora taxones abundantes y de amplia distribucin.
DD
DATOS INSUFICIENTES ........................................................
Un taxn se incluye en la categora de Datos Insuficientes cuando
no hay informacin adecuada para hacer una evaluacin, directa o
indirecta, de su riesgo de extincin basndose en la distribucin y/o
condicin de la poblacin. Un taxn en esta categora puede estar
bien estudiado, y su biologa ser bien conocida, pero carecer de los
datos apropiados sobre su abundancia y/o distribucin. Datos Insuficientes no es por lo tanto una categora de amenaza. Al incluir un
taxn en esta categora se indica que se requiere ms informacin, y
se reconoce la posibilidad de que investigaciones futuras demuestren que una clasificacin de amenazada pudiera ser apropiada. Es
importante hacer un uso efectivo de cualquier informacin disponible. En muchos casos habr que tener mucho cuidado en elegir entre
Datos Insuficientes y una condicin de amenaza. Si se sospecha que
la distribucin de un taxn est relativamente circunscrita, y si ha
transcurrido un perodo considerable de tiempo desde el ltimo registro del taxn, entonces la condicin de amenazado puede estar
bien justificada.
NE
NO EVALUADO ........................................................................
Un taxn se considera No Evaluado cuando todava no ha sido clasificado en relacin a estos criterios.

Figura 1: Definiciones de las categoras UICN (2001)


Figure 1: Definitions of the IUCN (2001) categories

20

25 PREGUNTAS SOBRE LA LISTA ROJA 2008


25 QUESTIONS ON THE 2008 RED LIST

J.C. MORENO, L. SUREZ Y F. TAPIA

1. Se ha evaluado la categora de amenaza de toda la


flora vascular espaola?
Indirectamente, s. Adems de revisarse el estado de conservacin de las 1.414 especies de la Lista Roja de VV.
AA. (2000) (en adelante LR 2000), se han aadido todas
las plantas que los botnicos espaoles han considerado
que tenan ahora un estado de conservacin deficiente.

1.

Has the threat category for all Spanish vascular flora


been evaluated?
Indirectly, yes. As well as reviewing the state of conservation of the 1,414 species in the Red List by various authors
(2000) (hereinafter 2000 RL), all of the plants that the Spanish botanists considered as having a deficient state of conservation, have been added.

2. Cuntas especies se han revisado expresamente


para esta LR 2008?
Se han considerado vlidas las categoras de amenaza adjudicadas en el Libro Rojo y su adenda (Baares et al.
2004, 2007), en el Llibre vermell balerico (Sez & Rossell 2001) y en la Lista Roja de Andaluca (Cabezudo et al.
2005), todas ellas conforme a las categoras UICN de
2001. Esto sumaba un total de 747 taxones revisados,
aunque no se cerr la puerta a posibles modificaciones.
Quedaban an por trabajar, al menos, las 735 integrantes
de la LR 2000 que an no haban sido reevaluadas hasta
la fecha.

2.

Exactly how many species have been reviewed for the


2008 RL?
The threat categories provided in the Red Book and its addendum (Baares et al. 2004, 2007), in the Llibre vermell from
the Balearic Islands (Sez & Rossell 2001) and in the Andalusian Red List (Cabezudo et al. 2005) have been considered as valid and are all in accordance with the 2001 IUCN
categories. This amounted to a total of 747 reviewed taxa,
although the door was not closed to possible modifications.
At least the 735 included in the 2000 RL that to the present
time had not yet been re-evaluated, were still to be studied.

3. Cunto ha contribuido el proyecto AFA en la categorizacin de estas plantas?


A lo largo de sus tres fases hasta la fecha, y empleando
una metodologa comn desde su inicio, se ha trabajado
en el campo con 551 taxones y determinado su nivel de
amenaza (los que llevan * en la lista)

3.

How much has the AFA project contributed to the categorisation of these plants?
Throughout its three phases up to the present time, and by
employing the same methodology from the start, fieldwork
has been carried out on 551 taxa and their level of threat has
been defined (those that have an * beside them in the list)

4. Cuntos taxones comprende la LR 2008?


Hay un total de 1.571 especies y subespecies repartidas
por las distintas categoras UICN, lo que no quiere decir
que todas estn amenazadas.

4.

How many taxa does the 2008 RL cover?


There are a total of 1,571 species and subspecies distributed amongst the different IUCN categories, which is not
to say that all are threatened.

5. Cuntas plantas vasculares se consideran extintas


en Espaa?
Veinticinco taxones se consideran extintos en Espaa. De
ellos, 15 sobreviven silvestres en otros pases, 4 ms se
mantienen conservados ex situ, pero hay 6 de los que no
tenemos otra cosa que testimonios desaparecidos: Carduncellus matritensis, Kunkeliella psilotoclada, Nolletia chrysocomoides, Normania nava, Pharbitis preauxii y Tanacetum funkii.

5.

How many vascular plants are considered to be extinct


in Spain?
Twenty-five taxa are considered to be extinct in Spain. Of
these, 15 survived in the wild in other countries, 4 others are
conserved ex situ, but for the remaining 6 all we have are
testimonies to their disappearance: Carduncellus matritensis,
Kunkeliella psilotoclada, Nolletia chrysocomoides, Normania nava,
Pharbitis preauxii and Tanacetum funkii.

6. De esas extinciones, algunas plantas estaban todava vivas en 2000?


S, cuatro de ellas tenan categora CR (Marsilea strigosa, Normania nava y Kunkeliella psilotoclada) o EN (Polygonum robertii).

6.

Out of these extinct plants, were any still existent in


2000?
Yes, four of them fell under the CR category (Marsilea
strigosa, Normania nava and Kunkeliella psilotoclada) or the EN
category (Polygonum robertii).

21

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

7. Hay, por el contrario, alguna especie que se considerara extinta en 2000 y de la que ahora se conozca
alguna poblacin viva?
Efectivamente, tambin se han dado hasta seis de estos
casos: una planta se ha reintroducido en su medio natural (Diplotaxis siettiana), y de otras se han descubierto poblaciones nuevas o que se crean desaparecidas, gracias a
los trabajos del propio proyecto AFA u otros equivalentes sufragados con fondos europeos o autonmicos (Hippocrepis prostrata, Astragalus nitidiflorus, A. oxyglottis, Carex
helodes y Linaria intricata).

7.

On the other hand, are there any species that were


considered extinct in 2000 and have now been found
to be in existence?
Yes indeed, there have also been up to six cases of this:
one plant has reintegrated into its natural environment
(Diplotaxis siettiana), and new populations of others that
were believed to have disappeared, have been found
thanks to the work of the AFA project or other equivalents defrayed by European or Autonomous Community
funds Hippocrepis prostrata, Astragalus nitidiflorus, A. oxyglottis, Carex helodes and Linaria intricata).

8. Cuntas plantas vasculares hay amenazadas en Espaa?


La LR 2008 contiene 1.196 taxones amenazados, es decir,
que cumplen los criterios de UICN para las categoras
CR, EN o VU (tabla 1).

8.

How many threatened vascular plants are there in


Spain?
The 2008 RL contains 1,196 threatened taxa, in other
words, that comply with the IUCN criteria for the CR, EN
or VU categories (table 1).

Tabla 1: Nmero de taxones de la LR 2000 y de la LR 2008 segn sus categoras UICN de amenaza
(1994 y 2001 respectivamente)
Table 1: Number of taxas from 2000 RL and 2008 RL according to IUCN threat categories (1994
and 2001, respectively)
CATEGORA DE AMENAZA

22

LR 2000

LR 2008

EX, EW o RE

21

25

CR

164

308

EN

244

278

VU

720

610

NT

172

DD

265

133

LC

45

9. Eso significa que cada vez hay ms plantas amenazadas en Espaa?


La respuesta es compleja, porque las categoras de UICN,
y el umbral para considerar una planta amenazada, han
ido cambiando con el tiempo. En 1984 (Barreno et al.
1984) se contaron 1.095 taxones extintos o amenazados,
en la LR 2000 hubo 1.149 y en esta LR 2008 suman 1.221.
De modo que, aparentemente, s, hay un gradual incremento en la flora amenazada., que representa ahora casi
un 15% de la flora vascular espaola.

9.

10. Cuntas de las amenazadas coinciden entre ambas


Listas Rojas?
Casi un 80% exacto de las plantas incluidas en 2000 siguen estando amenazadas en la actualidad. No siempre
se repiten con el mismo nombre, ya que algunas de ellas
han sufrido cambios nomenclaturales y taxonmicos
(cambios en el gnero, pasos de especie a subespecie, o viceversa).

10. How many of the threatened species appear on both


Red Lists?
Almost exactly 80% of the plants included in 2000 continue to be under threat at the present time. They are
not always repeated under the same name since some
of them have undergone nomenclatural and taxonomic
changes (genus changes, change from species to subspecies or vice versa).

Does that mean that the number of threatened plants


in Spain is increasing?
The answer is complicated because the IUCN categories,
and the threshold for deeming a plant threatened, have
changed with time. In 1984 (Barreno et al. 1984) 1,095 extinct or threatened taxa were recorded, in the 2000 RL
there were 1,149 and in this 2008 RL there are a total of
1,221. In this sense, the answer appears to be yes, there is
a gradual increase in threatened flora, which now represents almost 15% of Spanish vascular flora.

25 preguntas sobre la Lista Roja 2008

Figura 1: Reparto de los taxones evaluados(excluidos DD) por Comunidad Autnoma


Figure 1: Distribution of the evaluated taxa (excluding DD) by Autonomous Community

11. En qu territorios existe mayor nmero de taxones


amenazados?
Por lo general, en aquellas regiones que albergan un
mayor nmero de endemismos. De esta manera, es destacable la presencia de 247 taxones con categoras de
mximo riesgo en las Islas Canarias y 227 en Andaluca
(figura 1). En esta ltima Comunidad Autnoma, las sierras bticas (y de manera especial la provincia de Granada) aparecen como un rea crtica para la
conservacin de la flora. La importancia de otros sistemas montaosos como los Pirineos o la Cordillera Cantbrica queda reflejada en el mapa de distribucin
provincial (figuras 2 y 3), con cifras elevadas en Huesca,
Lleida, Asturias y Len. En las reas litorales y sublitorales levantinas, balericas, gallegas y del Suroeste andaluz tambin existe un alto grado de amenaza, debido
principalmente a la transformacin del medio.

11. In which territories is there a greater number of threatened taxa?


In general, in those regions that accommodate a greater
number of endemisms. As such, the presence of 247 taxa
with the categories of high risk in the Canary Islands and
227 in Andalusia (figure 1) stand out. In the latter Autonomous Community, the Andalusian valley (and in particular the province of Granada) is a critical area for the
conservation of flora. The importance of other mountain
ranges such as the Pyrenees or the Cantabrian Mountains
are reflected in the map showing provincial distribution
(figure 2 and 3) with elevated figures in Huesca, Lleida, Asturias and Len. In the coastal and sublittoral areas of Levante, the Balearic Islands, Galicia and the Southwest of
Andalusia, there is also a high degree of threat, due largely
to the transformation of the environment.

12. Cuntas especies se han incorporado nuevas a esta


Lista Roja?
197 taxones de la LR 2008 no estaban en la lista anterior.

12. How many new species have been included in this


Red List?
197 taxa in the 2008 RL were not in the previous list

23

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Figura 2: Reparto de los taxones evaluados (excluidos DD) en cada provincia o isla
Figure 2: Distribution of the evaluated taxa (excluding DD) in each province or island

Figura 3: Reparto de los taxones en las categoras de mximo riesgo (EX, CR o EN) en cada provincia o isla.
Figure 3: Distribution of the taxa in high risk categories (EX, CR or EN) in each province or island.

24

25 preguntas sobre la Lista Roja 2008

13. Qu razones hay para estas inclusiones?


Los motivos son diversos. Hay, en primer lugar, plantas
de las que se tena una idea ms optimista de su estado
hace unos aos y se han descrito nuevas especies para la
ciencia, despus del ao 2000, y cuyo futuro est comprometido (p.e. Cytisus insularis, Oxalis ferae, Vella castrilensis o Sideritis guayedrae). Hay tambin algunas especies de
las que no se tena constancia en Espaa (p.e. Asplenium
trichomanes subps. maderense, Euphorbia transtagana, Polygala
balansae, etc.). Asimismo, ha habido taxones que se consideraron de escaso valor taxonmico en 2000, pero que
han sido reivindicadas posteriormente por Flora iberica u
otras obras de referencia. Por ltimo, ha habido problemticas que haban pasado desapercibidas, y que con la
incorpo- racin de nuevos mongrafos de familias o gneros (p.e. Orqudeas, Carex u Orobanche), o expertos en
grupos de plantas acuticas (Callitriche, Zostera, Posidonia,
Potamogeton), han podido subsanarse.

13. What are the reasons for these inclusions?


The reasons are diverse. In the first instance, a few years
ago a more optimistic view was held on the state of some
plants, and new species have been described for science,
after the year 2000, whose future is compromised (e.g.
Cytisus insularis, Oxalis ferae, Vella castrilensis or Sideritis
guayedrae). There are also some species that had not been
recorded in Spain (e.g. Asplenium trichomanes subps.
maderense, Euphorbia transtagana, Polygala balansae, etc.). In addition there have been taxa that were considered of low
taxonomic value in 2000 but that have subsequently been
restored by Flora iberica or other reference works. Lastly,
there have been problems that had gone unnoticed that
with the incorporation of new family or genus monographs (e.g. Orchids, Carex or Orobanche), or experts on
aquatic plant groups (Callitriche, Zostera, Posidonia, Potamogeton), have been rectified.

14. Cuntas se han descatalogado respecto de la LR


2000?
Se han excluido cerca de 40 taxones que estaban recogidos en aquella Lista, casi todos encuadrados dentro de
las categoras VU y DD.

14. How many have been removed since the 2000 RL?
Almost 40 taxa that were included in that List have been
excluded, nearly all of them falling under the VU and DD
categories.

15. Con qu argumentos se han descatalogado?


Primero, por cambios en los criterios taxonmicos, al
adoptar ahora una visin ms sinttica y considerar
meras variedades locales o formas lo que antes se tena
por microendemismos con rango especfico o subespecfico. Estos cambios se han visto apoyados, en alguna
ocasin, por anlisis genticos. Por otra parte, se ha descubierto que algunas plantas de la anterior Lista Roja eran
en realidad hbridos (p.e. Origanum x paui, Phlomis x margaritae, Pilosella x gudarica). Por ltimo, se han subsanado
errores como los haber identificado errneamente como
autctonos algunos taxones (p.e. Clethra arborea o Galium
brunnaeum) o los de haber tenido en cuenta taxones inditos.

15. For what reasons were they removed?


Firstly, due to changes in the taxonomic criteria as a more
synthetic vision is being adopted now and the consideration of more local varieties or forms that before were
classed as microendemisms within a specific or subspecific
range. These changes at some point have been supported
by genetic analyses. On the other hand, it has been discovered that some plants from the previous Red List were actually hybrids (e.g. Origanum x paui, Phlomis x margaritae,
Pilosella x gudarica). Lastly, errors have been rectified, such as
the incorrect identification of some taxa as native (e.g.
Clethra arborea or Galium brunnaeum) or having taking into
account unpublished taxa.

16. En cuntos casos ha aumentado la categora de


amenaza desde la LR 2000?
En demasiadas ocasiones, concretamente en 229 plantas.
Adems, se dan casos de plantas que han incrementado
muy bruscamente su nivel de riesgo en este intervalo. Por
ejemplo, hay 31 taxones que han subido de la categora
VU a la CR, y 56 que han pasado de saberse poco de ellos
(DD) a considerrselos CR o EN.

16. For how many cases has the threat category increased
since the 2000 RL?
On too many occasions, for 229 plants to be precise. In addition, there have been cases of plants that have seen a very
sharp increase in their risk level during this interval. For example, there are 31 taxa that have climbed from the VU to
the CR category and 56 that we previously had little information on (DD) and now consider as CR or EN.

17. En cuntos casos se ha rebajado la categora de


amenaza?
Se ha producido una bajada del nivel de riesgo para 220
especies.

17. For how many cases has the threat category been reduced?
The risk level for 220 species has reduced.

25

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

26

18. Qu criterios UICN han sido ms empleados para


catalogarlas?
Se han empleado los cinco, aunque con frecuencia desigual: criterio B (832 ocasiones), criterio D (532), criterio
C (230), criterio A (88) y criterio E (11). Esto significa
que siguen justificndose las categoras mayoritariamente
por el tamao del rea de distribucin y por el censo de
poblaciones e individuos, y mucho menos por la reduccin de la poblacin o por anlisis cuantitativos. No obstante, los seguimientos demogrficos financiados por el
proyecto AFA han permitido apoyar, en un nmero relevante de ocasiones, la determinacin del grado de amenaza basndose en los criterios A y E.

18. Which of the IUCN criteria have been employed


most to catalogue them?
The five criteria have been employed, although with unequal frequency: criteria B (832 times), criteria D (532), criteria C (230), criteria A (88) and criteria E (11). This means
that the categories continue to be justified, in the main, by
the size of the area of distribution and by the census of
populations and individuals and much less by the reduction of the population or by quantitative analysis. However, the demographic monitoring financed by the AFA
project, have supported, on a relevant number of occasions, the determination of the degree of threat based on
the A and E criteria.

19. Sigue siendo el subcriterio D2 una cmoda va


de entrada para la categora de Vulnerable, tal como
sucediera en 2000?
No, o al menos no tanto. Ahora UICN limita, para poder
usar el criterio D2, que una planta no debe superar un
rea de ocupacin de 20 km2, y no los 100 km2 como suceda con las categoras de 1994. En el ao 2000 hubo
626 plantas cuya categora de amenaza fue escuetamente
VU D2, mientras ahora hay solo 252 especies (172 comunes entre ambas listas).

19. Is the D2 subcriteria still a comfortable point of


entry to the category of Vulnerable, as occurred in
2000?
No, or at least not as much. Now IUCN has set a restriction for using the D2 criteria, stating that a plant should
not have an area of occupation exceeding 20 km2, and not
the 100 km2 as occurred with the categories in 1994. In
2000, 626 plants had a succinct threat category of VU D2,
while now there are only 252 species (172 that appear on
both lists).

20. Cuntas plantas hay insuficientemente conocidas


(DD)?
Exactamente la mitad que en la lista anterior, es decir 133.

20. How many plants are data deficient (DD)?


Exactly half of the number from the previous list, in other
words, 133.

21. Hay plantas en la LR 2008 que no estn amenazadas?


S. Como consecuencia de la reevaluacin del nivel de riesgo
de las plantas de la LR 2000 se ha considerado que 217 no
estaban amenazadas, 172 en la categora de Casi Amenazadas (NT) y 45 en la de Preocupacin Menor (LC). Algunas
de ellas han experimentado mejoras en su estado, pero en
otros casos lo que ha ocurrido es que ha mejorado nuestro
conocimiento (varias proceden de la categora DD).

21. Are there plants in the 2008 RL that are not threatened?
Yes. As a consequence of the re-evaluation of the risk level
of the RL 2000 plants, it has been found that 217 were not
threatened, 172 in the category of Near Threatened (NT)
and 45 in Least Concern (LC). Some of them have experienced improvements in their state but in other cases what
has occurred is that our knowledge has improved (many
arise from the DD category).

22. Por qu hay algunas especies con la categora NT


si faltan muchas otras?
Por el motivo anterior, la reevaluacin de especies incluidas previamente en otras categoras. Excepcionalmente se ha incluido alguna planta directamente a esta
categora, cuando se conoca su estado gracias a una publicacin. No ha habido an ocasin de abordar la inclusin sistemtica de toda la flora espaola Casi
Amenazada en la Lista Roja.

22. Why are there some species under the NT category if


many others are missing?
For the previous reason, the re-evaluation of species previously included in other categories. In some exceptions
some plants have been directly included under this category when their state was known thanks to a publication.
There has not yet been an occasion to tackle the systematic
inclusion of the entire Near Threatened Spanish flora on
the Red List.

23. Cules son las familias y los gneros con mayor


presencia en la LR 2008?
Las cinco familias ms repetidas, de mayor a menor, son
Compositae (279 taxones), Plumbaginaceae (111), Labiatae (109), Leguminosae (108) y Brassicaceae (96). En
cuanto a gneros son Limonium (84 especies y subespecies), Sideritis (36), Centaurea (31), Argyranthemum (27) y
Armeria (27).

23. Which are the families and genus that appear most on
the 2008 RL?
The five most repeated families, from most to least, are
Compositae (279 taxa), Plumbaginaceae (111), Labiatae
(109), Leguminosae (108) and Brassicaceae (96). As regards
genus, they are Limonium (84 species and subspecies), Sideritis (36), Centaurea (31), Argyranthemum (27) and Armeria (27).

25 questions on the 2008 Red List

24. Cuntos investigadores han participado en la elaboracin de esta LR 2008?


La Lista viene firmada por 71 autores y 107 colaboradores. La implicacin de la Botnica espaola en su confeccin no ha hecho sino crecer con el tiempo. En 1984
hubo 20 autores, mientras que en 2000 se dieron cita 49
autores y 57 colaboradores.

24. How many researchers participated in the creation of


the 2008 RL?
The List is signed by 71 authors and 107 collaborators.
The implication of the Spanish Botany in its production
has only grown with time. In 1984, there were 20 authors, while in 2000, 49 authors and 57 collaborators
took part.

25. Cada cunto tiempo deben actualizarse las categoras de riesgo y la Lista Roja?
No hay una regla exacta. Los manuales de aplicacin de
las categoras UICN de 2001 insisten en que, en el caso
de que una reevaluacin d como consecuencia la disminucin de la categora, hay que esperar al menos 5 aos
desde la ltima categorizacin antes de oficializar el cambio. Este criterio precautorio pretende no dar por sentado que cualquier mejora u oscilacin en los tamaos
poblacionales, nmero de poblaciones o rea de distribucin sea irreversible, y que por ello no debe rebajarse
el grado de atencin que merezca la especie antes de
comprobar tendencias temporalmente consolidadas. De
lo anterior, y de la cantidad de especies que se han incorporado a esta nueva LR 2008 o que han cambiado
desde la LR 2000 (nada menos que 654 taxones), parecera desprenderse que el tiempo a transcurrir hasta una
nueva lista debe estar entre cinco y diez aos.

25. How often should the risk categories and the Red List
be updated?
There is not a precise rule. The manuals of application of
the 2001 IUCN categories state that, in the event that reevaluation results in the reduction of the category, a period of at least 5 years must pass since the last
categorisation before making the change official. This precautionary criteria does not take for granted the fact that
that any improvement or oscillation in the population sizes,
number of populations or area of distribution is irreversible, and as such the level of attention that a species deserves should not be reduced before checking temporarily
consolidated tendencies. From the previous, and the
amount of species incorporated into this new 2008 RL or
that had changed since the 2000 RL (no less than 654 taxa),
it can be gathered that the time that has to pass before the
new list must be between five and ten years.

REFERENCIAS
REFERENCES

BAARES, ., G. BLANCA, J. GEMES, J.C. MORENO & S. ORTIZ, eds. 2004. Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de Espaa. Direccin General para la Biodiversidad, Publicaciones del O.A.P.N. Madrid, 1.069 pp.
BAARES, ., G. BLANCA, J. GEMES, J.C. MORENO & S. ORTIZ, eds. 2007. Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de Espaa. Adenda 2006. Direccin General para la Biodiversidad-Sociedad Espaola de Biologa de la Conservacin de Plantas. Madrid, 92 pp.
BARRENO, E. et al., 1984. Listado de plantas endmicas, raras o amenazadas de Espaa. Informacin Ambiental 3: 1-24.
CABEZUDO, B.; S. TALAVERA, G. BLANCA LPEZ, C. SALAZAR, M. CUETO, B. VALDS, J.E. HERNNDEZ BERMEJO, C.M.
HERRERA, M.C. RODRGUEZ HIRALDO & D. NAVAS, 2005. Lista roja de la flora vascular de Andaluca. Consejera de
Medio Ambiente. Junta de Andaluca, 126 pp.
SEZ, L. & J.A. ROSELL, 2001. Llibre Vermell de la flora vascular de les illes Balears. Conselleria de Medi Ambient, Govern
de les illes Balears. Palma de Mallorca.
V.V.AA., 2000. Lista Roja de la Flora Vascular Espaola. Conservacin Vegetal 6: 1-39.

27

Lista Roja 2008


de la flora vascular espaola

I. ESPECIES AMENAZADAS
I. THREATENED SPECIES

ADIANTACEAE

VU D2
Cheilanthes pulchella Bory ex Willd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
Pellaea calomelanos (Sw.) Link * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
ADOXACEAE

EX (RE)
Adoxa moschatellina L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
AIZOACEAE

VU D2
Mesembryanthemum teurkauffii Maire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
ALISMATACEAE

EN A1c; B2ac(ii,iv)
Luronium natans (L.) Raf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX (RE)
Sagittaria sagittifolia L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
ALLIACEAE

VU
Allium pardoi Loscos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Allium pruinatum Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Allium rouyi Gaut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Allium schmitzii Cout. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Allium sphaerocephalon subsp. ebusitanum (Font Quer) Rossell & al. . . . . . .VU

2b
D1
B1ab(ii,iv)+2ab(ii,iv)
B2ab(iii,v)c(iv); D1+2
B1ab(iii)+2ab(iii); D2

AMARYLLIDACEAE

VU
Acis valentina (Pau) Lled & al. [Leucojum valentinum] . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Narcissus alcaracensis Ros & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Narcissus bugei (Fern. Casas) Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Narcissus conspicuus (Haw.) Sweet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Narcissus cuatrecasasii Fern. Casas & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Narcissus eugeniae Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Narcissus gaditanus Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Narcissus longispathus Pugsley * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Narcissus muozii-garmendiae Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Narcissus nevadensis Pugsley subsp. nevadensis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Narcissus nevadensis subsp. enemeritoi Snchez Gmez & al. * . . . . . . . . . . . .CR
EN
Narcissus radinganorum Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Narcissus tortifolius Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Narcissus tortuosus Haw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Narcissus viridiflorus Schousb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Narcissus yepesii Ros & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Pancratium foetidum Pomel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

A4c; B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D2


A3c+4c; B2ab(iii)
B2ab(iii)
D2
B2ab(iii)c(iv)
D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1b(iii,v)c(iv)+2b(iii,v)c(iv)
D2
B1b(iii)c(iv)+2b(iii)c(iv)
B1ab(iii, iv,v)+ 2ab(iii,iv,v); C1+2a(ii)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B1ab(ii,v)+2ab(ii,v)

AQUIFOLIACEAE

CR D
Ilex perado subsp. lopezlilloi (Kunk.) A. Hansen & Sunding * . . . . . . . . . . . .CR
VU D2
Ilex perado subsp. platyphylla (Webb. & Berthel.) Tutin . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
ARACEAE

CR C2a(i)
Arum italicum subsp. canariense (Webb & Berthel.) P.C. Boyce * . . . . . . . . .CR
VU B1ab(i,ii,iii)
Arisarum proboscideum (L) Savi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN B2ab(iv,v)c(ii,iv)
Biarum dispar (Schott) Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
ASCLEPIADACEAE

VU B2ac(iv)
Apteranthes burchardii (N.E.Br.) Plowes subsp. burchardii [Caralluma burchardii] .VU
EN B1ab(i,iii,iv,v)c(ii,iii,iv)+2ab(i,iii,iv,v)c(ii,iii,iv)
Apteranthes europaea (Guss.) Murb. subsp. europaea [Caralluma europea] . . . .EN
31

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Apteranthes munbyana subsp. hispanica (Coincy) M.B. Crespo & Mateo


[C. munbyana subsp. hispanica]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU B2ab(i,ii,iii,iv,v)
VU D2
Ceropegia dichotoma subsp. krainzii (Svent.) Bryuns [C. chrysanta, C.ceratophora] .VU
ASPARAGACEAE

EN
Asparagus fallax Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Asparagus maritimus (L.) Mill. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Asparagus nesiotes subsp. purpuriensis Marrero Rodr. & Ramos * . . . . . . . . .EN
VU
Asparagus officinalis subsp. prostratus (Dumort.) Corb . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv)
B2ab(ii,iii)

ASPHODELACEAE

VU B2ab(i,ii,iii,iv,v); C2a(i)
Asphodelus roseus Humb. & Maire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
ASPLENIACEAE

CR
Asplenium aethiopicum subsp. braithwaitii Ormonde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Asplenium anceps Lowe ex Hook. & Grev. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Asplenium balearicum Shivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Asplenium filare subsp. canariensis (Willd.) Ormonde . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Asplenium majoricum Litard. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Asplenium monanthes L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Asplenium obovatum Viv. subsp. obovatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(i,ii,iv); D
D1+2
D2
B2ab(iii,iv)
A1e; B1ab(i)+2ab(i); C2a(i)
B2ab(v); C2a(i)
D2

BETULACEAE

CR B2ab(ii,iii,v)
Betula pendula subsp. fontqueri (Rothm.) G. Moreno & Peinado . . . . . . . . . .CR
BORAGINACEAE

VU
Anchusa puechii Valds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Buglossoides gastonii (Benth) I.M. Johnst. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Cerinthe glabra Miller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Echium acanthocarpum Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Echium auberianum Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Echium bethencourtii A. Santos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Echium callithyrsum Webb ex Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Echium decaisnei subsp. purpuriense Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Echium gaditanum Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Echium gentianoides Webb ex Coincy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Echium handiense Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Echium hierrense Webb ex Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Echium onosmifolium subsp. spectabile G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Echium pininana Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Echium saetabense Peris & al. [E. valentinum] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Echium simplex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Echium strictum subsp. exasperatum (Webb ex Coincy) Bramwell . . . . . . . . .VU
VU
Echium strictum subsp. gomerae (Pitard) Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Echium sventenii Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Echium triste Svent. subsp. triste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Echium wildpretii subsp. trichosiphon (Svent.) Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EX
Elizaldia calycina subsp. multicolor (Kunze) Chater * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
CR
Gyrocaryum oppositifolium Valds * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Lappula deflexa (Wahlenb.) Cesati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Lithodora nitida (Ern) R. Fern. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Lithodora oleifolia (Lapeyr.) Griseb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ogastemma pusillum (Coss. & Dur. ex Bal. & Barr.) Brumm. . . . . . . . . . . . .VU
EN
Omphalodes brassicifolia (Lag.) Sweet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Omphalodes commutata G. Lpez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
32

A2; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D
D
B2b(iv)c(iv)
D2
D2
B2ab(i,ii,iii,iv); D2
B2ab(iii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B2ab(iii,v); C2a(ii)
D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
B2ac(iii,iv); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
D2
D2
C2a(ii)
D2
D2
(RE)
B2ac(i,ii,iii)
D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B2ac(iv); C2a(i)+2b
B1ab(ii,v)c(ii,iv)+2ab(ii,v)c(ii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)

I. Especies amenazadas

EN B2b(iii)c(iv)
Omphalodes littoralis subsp. gallaecica M. Lanz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR B1ab(iii,v)c(iv)+2ab(iii,v)c(iv); C2a(i,ii)b; D
Solenanthus reverchonii Degen * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CALLITRICHACEAE

EN
Callitriche cribosa Schotsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Callitriche lusitanica Schotsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Callitriche palustris L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Callitriche regis-jubae Schotsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

B2ab(iii,iv)c(ii)
B2ab(iii,iv)c(ii)
B2ab(iii,iv)c(ii)
B2ab(iii,iv)c(ii)

CAMPANULACEAE

VU
Campanula cabezudoi Cano-Maqueda & Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Campanula latifolia L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Campanula lusitanica subsp. specularioides (Coss.) Aldasoro & Sez [C. specularioides] EN
CR
Campanula primulifolia Brot. [C. alata] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EX
Jasione corymbosa Poir. ex Schult. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Jasione crispa subsp. segurensis Mota & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Jasione mansanetiana R. Rosell & Peris * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Jasione penicillata Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Solenopsis minima (Sims) M.B. Crespo & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Wahlenbergia lobelioides subsp. nutabunda (Guss.) Murb. [W. nutabunda] . . . .VU

Lithodora nitida, que habita en sierras jienenses y cordobesas, est protegida por la
normativa regional, estatal y europea (Foto: G. Blanca).

B2ac(i,ii,iii,iv)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ac(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
(RE)
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
B1ab(ii)+2ab(ii)
B2ab(i,ii,iii,iv)
D2
B2ab(ii,iii,iv,v)c(ii,iii,iv); C2b

Echium auberianum es un tajinaste endmico del


sector cacuminal tinerfeo (Foto: . Baares).

CAPPARACEAE

EN B1ab(ii,v)+2ab(ii,v)
Capparis aegyptia Lam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CAPRIFOLIACEAE

VU D2
Lonicera pyrenaica subsp. majoricensis (Gand.) Gand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR B1ab(iii,iv)
Sambucus nigra subsp. palmensis (Link) Bolli * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CARYOPHYLLACEAE

VU
Arenaria arcuatociliata G. Lpez & Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Arenaria bolosii (Caig.) L. Sez & Rossell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Arenaria delaguardiae G. Lpez & Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Arenaria favargeri (Nieto Fel.) G. Lpez & Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Arenaria nevadensis Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Arenaria racemosa Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Arenaria tomentosa Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(ii,iii,v); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(ii,iii,v); D2
D2
B1ac(iii,iv)+2ac(iii,iv)
B2ab(i,ii,iii,iv); D1+2
B2ab(ii,iii,v); D2
33

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

VU
Bufonia paniculata subsp. teneriffae (Christ) G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cerastium sventenii Jalas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Dianthus anticarius subsp. saorinii Snchez Gmez & al. . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Dianthus charidemi Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Dianthus inoxianus M.J. Gallego * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Dianthus laricifolius subsp. caespitosifolius (Planellas) M. Lanz . . . . . . . . . . . .VU
VU
Dianthus rupicola subsp. bocchoriana L. Llorens & Gradaille . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Dianthus subbaeticus Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gymnocarpos decander Forssk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gypsophila montserratii Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Minuartia platyphylla (Gay ex Christ) McNeil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Moehringia fontqueri Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Moehringia intricata subsp. giennensis C. Daz & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Moehringia intricata subsp. tejedensis (Huter & al. ex Willk.) J.M. Monts. * . .CR
VU
Moehringia intricata Willk. subsp. intricata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Myosoton aquaticum (L.) Moench . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Petrocoptis grandiflora Rothm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Petrocoptis guarensis Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Petrocoptis montserratii Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Petrocoptis pardoi Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Petrocoptis pseudoviscosa Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Petrocoptis viscosa Rothm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Polycarpon polycarpoides subsp. herniarioides (Ball) Maire & Weiller * . . . . . . .EN
VU
Pteranthus dichotomus Forssk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saponaria bellidifolia Sm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Silene berthelotiana Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Silene cambessedesii Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Silene diclinis (Lag.) M. Lanz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Silene fernandezii Jeanm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Silene gaditana Talavera & Bocquet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Silene gazulensis A. Galn & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Silene hifacensis Rouy ex Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Silene inaperta subsp. serpentinicola Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Silene lagunensis Chr. Sm. ex Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Silene littorea subsp. adscendens (Lag.) Rivas Goday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Silene marizii Samp. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

En las comarcas litorales del sur de Valencia habita Silene diclinis, endemismo
amenazado por la transformacin de cultivos de secano a regados de ctricos
(Foto: E. Laguna).

34

B2ac(iv)
B2ab(iii,v)
D2
B1b(ii,iv)c(ii,iv)+2b(ii,iv)c(ii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
D2
D2
B2b(iii,iv)c(iv)
D2
B2ab(iii); D2
B1ac(iv)+2ac(iv)
B2ab(iii,v); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(iii,v); C2a(i); D2
D2
B2ab(iii); D2
D2
D2
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v); D2
D2
B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii)
B1ac(iii,iv)+2ac(iii,iv)
B1ac(ii,iv)+2ab(ii,iii,iv)c(ii,iv); C2b
D2
D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C1
B2b(iii,iv)c(ii,iv); C2a(i)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii,iv,v); D1+2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(iv,v)c(iv)+2ab(iv,v); C(iv)
B2b(iii,iv)c(ii,iv); C2a(i)
C2a(i)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv,v)c(iv)

Helianthemum bystropogophyllum tiene una nica


poblacin con apenas una treintena de individuos,
sometidos a la amenaza del ramoneo de ganado
(Foto: R.S. Almeida).

I. Especies amenazadas

CR
Silene nocteolens Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Silene sabinosae Pit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Silene sennenii Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Silene stockenii Chater * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Silene tamaranae Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Silene uniflora subsp. thorei (Lon Dufour) Jalas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Spergula viscosa Lag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Spergularia australis (Samp.) Prain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii)
D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1b(i,ii,iii,iv,v)c(iv)+2b(i,ii,iii,iv,v)c(iv)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
(RE)
B2ab(ii); D2
B1ab(ii)+2ab(ii)

CELASTRACEAE

CR B2ab(iii,iv); C2a(i)
Euonymus latifolius (L.) Mill. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CHENOPODIACEAE

VU
Beta maritima subsp. marcosii (O. Bols & Vigo) A. Juan & M.B. Crespo . .VU
CR
Chenopodium coronopus Moq. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Halocnemum strobilaceum (Pallas) M Bieb.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CR
.....................................................................
VU
Halopeplis amplexicaulis (Vahl) Ces. & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Microcnemum coralloides (Loscos & Pardo) Buen subsp. coralloides . . . . . . . . .VU
VU
Salicornia dolichostachya Moss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Suaeda albescens Lzaro Ibiza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Traganum moquinii Webb ex Moq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
B2b(iii,iv,v)c(iii,iv)
A1ac; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v);
C2a(ii)b
B2ab(iii,iv)c(iii,iv)
A3c+4c; B2ab(iii)+2c(iii)
B2ab(ii,iii,iv)
D2
B2b(iii,iv)c(iv); C2a(i)

CISTACEAE

VU
Cistus asper Demoly & R. Mesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cistus chinamadensis Baares & Romero subsp. chinamadensis * . . . . . . . . . .EN
CR
Cistus chinamadensis subsp. gomerae Baares & P. Romero * . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Cistus chinamadensis subsp. ombriosus Demoly & M. Marrero * . . . . . . . . . . .CR
VU
Cistus grancanariae Marrero Rodr. & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Cistus heterophyllus subsp. carthaginensis (Pau) M.B. Crespo & Mateo * . . . . .CR
VU
Cistus ocreatus C. Smith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cistus osbeckiifolius subsp. tomentosus Baares & Demoly . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cistus osbeckiifolius Webb ex Christ subsp. osbeckiifolius . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Cistus palmensis Baares & Demoly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Fumana fontanesii Clauson ex Pomel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Fumana juniperina (Lag. ex Dunal) Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Fumana lacidulemiensis Gemes * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Helianthemum aganae Marrero Rodr. & R. Mesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Helianthemum aguloi Marrero Rodr. & R. Mesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Helianthemum alypoides Losa & Rivas Goday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Helianthemum apenninum subsp. estevei (Peinado & Mart. Parras) G. Lpez .VU
CR
Helianthemum bramwelliorum Marrero Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Helianthemum broussonetii Dun. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Helianthemum bystropogophyllum Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Helianthemum caput-felis Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Helianthemum gonzalezferreri Marrero Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Helianthemum guerrae Snchez Gmez & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Helianthemum inaguae Marrero Rodr. & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Helianthemum juliae Wildpret * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Helianthemum marifolium subsp. frigidulum (Cuatrec.) G. Lpez . . . . . . . . . .VU
EN
Helianthemum marminorense Alcaraz & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Helianthemum pannosum Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Helianthemum polygonoides Peinado & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Helianthemum raynaudii Ortega & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Helianthemum scopulicola L. Sez & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

D2
B2ab(iii,v)
B2ab(ii,v)
D
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); D2
A2ce; B1ab(v)+2ab(v); C2a(ii); D
D2
D2
B2ab(v)
B2ac(iv)
D2
A4c; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v); C1
B1ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii)c(ii,iv); D
B1ab(iii)+2ab(iii)c(iv)
B2ab(i,ii,iii,v)
B2ab(iii,v); D2
B1ac(iv)+2ac(iv); C2b
D2
B2ab(iii)c(iv)
A4c; B1ab(i,iii,iv)+2ab(i,iii,iv)
B1ab(ii,iv)c(ii,iii,iv)+2ab(ii,iv)c(ii,iii,iv); C2b
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ac(iv)+2ac(iv); C2b
B2ab(v)c(v); C2a(i); E
B2ab(iii,v); D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,v); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(iv,v)+2ab(iv,v); C2a(ii); D
35

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

CR
Helianthemum teneriffae Coss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Helianthemum tholiforme Bramwell & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Helianthemum thymiphyllum Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Tuberaria commutata Gallego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii,v)c(iv); C2b
B2ac(ii,iv)
B2ab(iii,iv)
A4; B2ab(i,ii,iii,iv)+c(i,ii,iii)

COLCHICACEAE

VU
Androcymbium gramineum (Cav.) McBride . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Androcymbium hierrense A. Santos subsp. hierrense * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Androcymbium hierrense subsp. macrospermum U. Reifenb. * . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Androcymbium psammophilum Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
B2ac(ii)

COMPOSITAE

VU
Achillea santolinoides Lag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Anacyclus alboranensis Esteve & Varo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Andryala agardhii Haens. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Anthemis bourgaei Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Anthemis chrysantha J. Gay * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Anthemis secundiramea Biv. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Argyranthemum adauctum (Link) Humphries subsp. adauctum . . . . . . . . . . . .VU
CR
Argyranthemum adauctum subsp. erythrocarpon (Svent.) Humphries * . . . . . .CR
EN
Argyranthemum adauctum subsp. jacobaeifolium (Sch. Bip.) Humphries * . . . .EN
CR
Argyranthemum adauctum subsp. palmensis A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Argyranthemum broussonetii (Pers.) Humphries subsp. broussonetii . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum broussonetii subsp. gomerensis Humphries . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum callichrysum (Svent.) Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum coronopifolium (Willd.) Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum escarrei (Svent.) Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum filifolium (Sch. Bip.) Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum foeniculaceum (Willd.) Webb ex Sch. Bip . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum frutescens subsp. canariae (Christ) Humphries . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum frutescens subsp. pumilum Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum frutescens subsp. succulentum Humphries . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum lemsii Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Argyranthemum lidii Humphries * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Argyranthemum maderense (D. Don.) Humphries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Argyranthemum sundingii L. Borgen * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Argyranthemum sventenii Humphries & Aldr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Argyranthemum webbii Sch. Bip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Argyranthemum winteri (Svent.) Humphries * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Artemisia alba subsp. nevadensis (Willk.) Blanca & Morales Torres . . . . . . . .EN
EN
Artemisia armeniaca Lam. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Artemisia cantabrica (M. Lanz) M. Lanz [A. chamaemelifolia subsp. cantabrica] .VU
CR
Artemisia granatensis Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Artemisia reptans Chr. Sm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aster pyrenaeus Desf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Asteriscus schultzii (Bolle) Pitard & Proust * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Atractylis arbuscula Svent. & Michaelis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Atractylis preauxiana Sch. Bip. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Avellara fistulosa (Brot.) Blanca & C. Daz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Bellis cordifolia (Kunze) Willk. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Bellium artrutxensis Fraga & Rossell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Canariothamnus hermosae (Pit.) B. Nord. [Senecio hermosae] . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carduncellus dianius Webb [Lamottea diania] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EX
Carduncellus matritensis Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Carduus baeocephalus Webb subsp. baeocephalus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
36

B2ab(i,ii,iii,iv,v); D2
B1ab(iii)c(ii,iv)+2ab(iii)c(ii,iv)
C2a(i); D2
B1ab(i,ii,iii,v) + 2ab(i,ii,iii,v)
B1b(iii,iv)c(iv)+2b(iii,iv)c(iv)
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B2ab(iii,v)
B2ab(iii)
B2ab(iii,v)
D2
D2
D2
D2
B2ab(iii)
B2ab(iii)
D2
B2ab(iii)
D2
D2
D2
B2ab(iii)c(iv)
D2
B2ab(iii,v)
D2
D1+2
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v); C2a(i)
B2ab(v)
D2
A2ad; B1ab(iv,v)
B2ab(iii)
D2
B1ac(iv)+2ac(iv)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
D2
C2a(i); D2
B2ac(iv); D2

I. Especies amenazadas

VU
Carduus baeocephalus subsp microstigma Gaisberg & Wagenitz . . . . . . . . . . . .VU
CR
Carduus bourgeaui Kazmi * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Carduus lusitanicus subsp. santacreui Devesa & Talavera . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Carduus myriacanthus Salzm. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Carduus rivasgodayanus Devesa & Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Carduus volutarioides Reyes-Betancort * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Carlina baetica Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carlina salicifolia subsp. lancerottensis G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Castrilanthemum debeauxii (Degen & al.) Vogt & Oberpr. * . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Centaurea aspera subsp. scorpiurifolia (Dufour) Nyman . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Centaurea avilae Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea barrasii Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea boissieri subsp. funkii (Sch. Bip. ex Willk.) Blanca . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea bombycina Boiss. subsp. bombycina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea bombycina subsp. xeranthemoides (Lange) Blanca & al. . . . . . . . . . .VU
EN
Centaurea borjae Valds Berm. & Rivas Goday * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Centaurea carratracensis Lange * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Centaurea clementei Boiss. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea exarata Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea gadorensis Blanca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Centaurea genesii-lopezii Fern. Casas & Susanna * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

Muchas localidades histricas de Argyranthemum adauctum subsp. jacobaeifolium,


endemismo de Gran Canaria, han desaparecido
(Foto: . Marrero).

B2ac(iv)
B2ab(iii)c(iv)
B2ac(iii,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv)
B2ab(iii,v); D2
B2ab(v)
B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv)
B2ab(iii,v); D
B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i)
B2ab(ii,iii); C2a(i)
B2ab(iii,v); D2
D2
B2ab(iii,v); D2
B1ab(iii)+2ab(iii); D
B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii)
B2ab(i,ii,iii,iv); D1
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,v); D2
B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii); C2a(ii)

Centaurea borjae es una especie localizada nicamente


en acantilados de la provincia de A Corua
(Foto: J. Rodrguez).

EN
Centaurea haenseleri (Boiss.) Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Centaurea janeri subsp. gallaecica M. Lanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Centaurea kunkelii N. Garca * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Centaurea lainzii Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Centaurea mariana Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea monticola Boiss. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea nevadensis Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea prolongoi Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea pulvinata (Blanca) Blanca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurea sagredoi Blanca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Centaurea saxifraga Coincy * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Centaurea toletana subsp. tentudaica Rivas Goday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Centaurea ultreiae Silva Pando * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Cheirolophus arboreus (Webb & Berthel.) Holub * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

D
B1ab(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(ii,v); C2a(ii); D
B2ab(iii,v); D2
B2ab(iii,v); D2
C2a(i)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B2ab(ii,iii,v); D2
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v)
D1+2
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
B2b(iii,iv)c(iv)
37

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Onopordum dissectum habita en paleodunas interiores de Doana, siendo la


hibridacin uno de los mayores problemas para su conservacin
(Foto: S. Talavera).

El cardo abilense, Ptilostemon abylensis, es un


elemento calccola endmico de Ceuta y el norte de
Marruecos (Foto: R. Ugarte).

VU
Cheirolophus arbutifolius (Svent.) G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cheirolophus burchardii Susanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cheirolophus canariensis (Brouss. ex Willd.) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Cheirolophus dariasi (Svent.) Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Cheirolophus duranii (Burchard) Holub * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Cheirolophus falcisectus Svent. ex Montelongo & Moraleda * . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Cheirolophus ghomerytus (Svent.) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Cheirolophus junonianus (Svent.) Holub * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Cheirolophus lagunae Olivares & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Cheirolophus metlesicsii Montelongo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Cheirolophus santos-abreui A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Cheirolophus satarataensis (Svent.) Holub * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cheirolophus sventenii subsp. gracilis A. Santos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Cheirolophus sventenii (A. Santos) G. Kunkel subsp. sventenii . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cheirolophus tagananensis (Svent.) Holub * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Cheirolophus uliginosus (Brot.) Dostl * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Cheirolophus webbianus (Sch. Bip.) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Chrysoprenanthes pendula subsp. flaccida (Svent.) Bramwell
VU
[Prenanthes pendula subsp. flaccida] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cirsium rosulatum Talavera & Valds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Crepis canariensis (Sch. Bip.) Babc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Crepis erythia Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Crepis granatensis (Willk.) Blanca & Cueto * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Crepis novoana S. Ortiz & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Crepis tingitana Ball . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cynara algarbiensis Coss. ex Mariz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cynara baetica (Sprengel) Pau subsp. baetica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Cynara tournefortii Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Daveaua anthemoides Mariz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Erigeron calderae A. Hans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erigeron frigidus DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Femeniasa balearica (J.J. Rodr.) Susanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Filago petro-ianii Rita & Dittrich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gonospermum ferulaceum (Webb) Febles [Tanacetum ferulaceum] . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gonospermum gomerae Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Gonospermum oshanahanii (Marrero Rodr. & al.) Febles [Tanacetum oshanahanii] * .CR
38

B2ab(iii); D2
D2
D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,v)
B1b(iii)c(iv)+2b(iii)c(iv)
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v); C1
B2ab(iii,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
D2
D
D1+2
B2ab(iii,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii); C2a(i)
D2
B2ab(iii,v); C2a(i)
B2ab(iv)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii,iv)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1b(i,ii,iii,iv,v)c(ii,iv)+2b(i,ii,iii,iv,v)c(ii,iv)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,iv,v)
B2ac(ii,iii)
D2
B2ab(ii,iii,iv,v); D2
A1e; B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); D2
B2ac(ii)
D2
B2ab(iii,v); C2a(i); D

I. Especies amenazadas

EN
Gonospermum ptarmicaeflorum (Webb) Febles [Tanacetum ptarmicaeflorum] * . .EN
VU
Gonospermum revolutum Sch. Bip. [Lugoa revoluta] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hedypnois arenaria (Schousb.) DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Helichrysum alucense Garca-Cas. & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Helichrysum gossypinum Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Helichrysum microphyllum (Willd.) Camb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Helichrysum monogynum Burtt & Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
EN
Heteranthemis viscidehirta Schott . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Hieracium baeticum Arv.-Touv. & . Rev. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Hieracium queraltense de Retz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hieracium recoderi de Retz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hieracium texedense Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hieracium vinyasianum Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Hymenostemma pseudoanthemis (Kunze) Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Hypochoeris oligocephala (Svent. & Bramwell) Lack * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hypochoeris rutea Talavera * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hypochoeris salzmanniana DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Inula bifrons (L.) L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Jurinea fontqueri Cuatrec. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Klasea baetica (DC.) Holub [Serratula baetica] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Klasea legionensis (Lacaita) Holub [Serratula legionensis] * . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Klasea monardii (Dufour) J. Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Koelpinia linearis Pallas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lactuca perennis subsp. granatensis Charpin & Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lactucosonchus webbii (Sch. Bip.) Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Laphangium teydeum Wildpret & Greuter * [Gnaphalium teydeum] . . . . . . . . .EN
VU
Leontodon crispus Vill. subsp. crispus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Leontodon farinosus Merino & Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Leontodon microcephalus (Boiss. ex DC.) Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Leucanthemum gallaecicum Rodr. Oubia & S. Ortiz * . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
Mauranthemum paludosum subsp. ebusitanum (Vogt) R.Vogt & C.Oberprieler
EN
[Leucanthemum paludosum subsp. ebusitanum] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Nolletia chrysocomoides (Desf.) Cass. ex Less. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
CR
Onopordum carduelium Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
Onopordum dissectum Murb. *. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CR
............................................................
CR
Onopordum nogalesii Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Pericallis hadrosoma (Svent.) B. Nord. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Pericallis hansenii (G. Kunkel) Sund. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pericallis multiflora (LHr) B. Nord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Picris willkommii (Sch. Bip.) Nyman * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Ptilostemon abylensis (Maire) Greuter * [Pt. casabonae] . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Pulicaria burchardii Hutch. subsp. burchardii * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Pulicaria canariensis Bolle subsp. canariensis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
Pulicaria canariensis subsp. lanata (Font Quer & Svent.) Bramwell & G. Kunkel * EN
EX
Pulicaria undulata (L.) C.A.Mey. subsp. undulata [P. crispa] . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Reichardia famarae Bramwell & G. Kunkel ex Gall. & Tal. . . . . . . . . . . . . . .VU
Rhodanthemum arundanum (Boiss.) B. H. Wilcox & al. [Leucanthemum arundanum] * EN
EN
Rhodanthemum hosmariense (Ball) B. H. Wilcox & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Rothmaleria granatensis (DC.) Font Quer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Santolina ageratifolia Barnades ex Asso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Santolina elegans Boiss. ex DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Santolina melidensis (Rodr. Oubia & S. Ortiz) Rodr. Oubia & S. Ortiz * .CR
EN
Schizogyne glaberrima DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Scorzonera parviflora Jacq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii,v)
D2
A4; B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,v)
D2
D2
B2ab(iii)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii,iv)
C2a(i); D2
D
D
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(iii,v)c(iv)+2ab(iii,v)c(iv); C2a(ii)b
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii)c(iv)
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
A4acd
B1ac(iv)+2ac(iv); C2b
A3bc; B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
D
B1ab(i,iii,iv)+2ab(i,iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(ii,iv,v)+2ab(ii,iv,v); C2b
B2ab(iii,v); C2a(i); D2
D2
D
D2
D2
B2ab(iii,v); D2
B2ab(ii,iii,v)
B1ac(iv)+2ac(iv)
B2ab(iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
c(i,ii,iii,iv,v); C2a(i); D
B2ac(iv); C2a(ii)
B2ab(iii); C2a(i); D
D2
D2
A3ac
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v); C2a(ii)
B2ab(iii,v)
C2a(i)
B1ab(iii,v)
(RE)
D2
B2ab(ii,iii,iv)c(iv); C2b
B2a(ii+iii); D
D2
D2
D2
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v)
B2ab(iii)
B1ab(ii,v)+2ab(ii,v)
39

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

CR
Senecio alboranicus Maire * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Senecio auricula subsp. castellanus Ascaso & Pedrol * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Senecio bollei Sund. & G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Senecio coincyi Rouy * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Senecio elodes Boiss. ex DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Senecio flavus (Decne) Sch. Bip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Senecio glaucus L. subsp. glaucus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Senecio nevadensis Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Senecio quinqueradiatus Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sonchus arboreus DC. [S. regis-jubae] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sonchus bornmuelleri Pit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sonchus brachylobus Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sonchus gandogeri Pit. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Sonchus lidii Boulos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sonchus pitardii Boulos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sonchus pustulatus Willk. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Sonchus tectifolius Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sonchus tuberifer Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sonchus wildpretii U. Reifenb. & A. Reifenb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Stemmacantha cynaroides (C. Sm.) Dittrich * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Sventenia bupleroides Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Tanacetum funkii Sch. Bip. ex Willk. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Tanacetum vahlii DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Taraxacum gaditanum Talavera * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Taraxacum iberanthum Sahlin * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Taraxacum ptilotoides Sahlin * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Taraxacum solenanthinum Sahlin * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Taraxacum stenospermum Sennen * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Taraxacum vinosum van Soest * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Tolpis crassiuscula Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Tolpis glabrescens Kmmer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Tragopogon pseudocastellanus Blanca & C. Daz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Volutaria bollei (Sch. Bip. ex Bolle) Hansen & G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . .CR

B1ab(iii,v)c(iv)+2ab(iii,v)c(iv)
B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv); D2
B2ab(iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2b(ii, v)c(ii, iv); C2b
B1ab(ii,iii,v)c(iv)+2ab(ii,iii,v)c(v)
B2ab(ii,iii,v); D2
C2a(i); D2
C2a(i)
D2
D2
B1ab(iii)
D2
D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i)
D2
C2a(i); D2
B1ab(iii,v)
C2a(ii)
B2ac(iv)
D2
A2ace+3c; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii)
B2ab(iii)
B2ac(ii,iii)
D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,v)
B2ac(iv)
A2c; B2ab(i,ii,v); D
B2ab(iii)

CONVALLARIACEAE

CR C2b
Maianthemum bifolium (L.) F. W. Schmidt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CONVOLVULACEAE

EN
Convolvulus caput-medusae Lowe * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Convolvulus fruticulosus Desr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Convolvulus glandulosus (Webb) Hallier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Convolvulus lopezsocasi Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Convolvulus perraudieri Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Convolvulus scoparius L. f. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Convolvulus subauriculatus (Burchard) Linding. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Convolvulus valentinus subsp. suffruticosus (Desf.) Maire * . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Convolvulus valentinus Cav. subsp. valentinus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Convolvulus volubilis Link * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Pharbitis preauxii Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX

A2c
D2
B2ac(iv)
C2a(ii)
B2ab(iii)c(iv); C2a
B2ab(iii)
B2ab(iii,v); C2a(i)
B1ab(v)+2ab(v); C2a(ii)
B1ab(v)+2ab(v)
B2ab(iii,v); C2a(i)

CORYLACEAE

VU D1+2
Carpinus betulus L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

40

I. Especies amenazadas

CRASSULACEAE

VU
Aeonium aizoon (Bolle) T.Mes [Greenovia aizoon] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aeonium balsamiferum Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aeonium cuneatum Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Aeonium dodrantale (Willd.) T.Mes [Greenovia dodrentalis (Willd.) Webb & Berthel.] VU
VU
Aeonium gomerense (Praeger) Praeger * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aeonium haworthii (Salm.-Dyck ex Webb & Berthel.) Webb & Berthel. . . .VU
EW
Aeonium mascaense Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EW
VU
Aeonium saundersii Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aeonium volkerii Hernndez & Baares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Aichryson bethencourtianum Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Aichryson bituminosum Baares * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Aichryson brevipetalum Praeger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aichryson pachycaulon subsp. gonzalezhernandezii (G. Kunkel) Bramwell . . . .VU
VU
Aichryson pachycaulon subsp. inmaculatum (Webb ex Christ) Bramwell . . . . .VU

Aeonium dodrantale es un taxn rupcola de sectores costeros y medianas de las


cordilleras tinerfeas de Anaga y Teno (Foto: . Baares).

D2
D2
D2
D2
B1ac(iv)+2ac(iv); D1+2
D2
D2
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(iii)c(iv)
D2
D2
D2

Taraxacum ptilotoides fue descrita en 1984 y


actualmente slo se conoce de tres macizos aislados del
Pirineo oscense (Foto: P.R. Pulido).

CR
Aichryson pachycaulon Bolle subsp. pachycaulon * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Aichryson pachycaulon subsp. parviflorum (Bolle) Bramwell . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Aichryson pachycaulon subsp. praetermissum Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Aichryson porphyrogennetos Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aichryson tortuosum (Aiton) Webb ex Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Monanthes anagensis Praeger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Monanthes minima (Bolle) Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Monanthes polyphylla subsp. amydros Nyffeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Monanthes polyphylla Haw. subsp. polyphylla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Monanthes wildpretii Baares & Scholz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Pistorinia breviflora Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Sedum nudum subsp. lancerottense (R.P. Murray) A. Hans. & Sund. . . . . . . . .VU
VU
Sedum pruinatum Brot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii)
D2
B2ab(iii,v)
D2
D2
D2
D2
D2
D2
B2ab(iii)
B2ac(i,ii,iii,iv)
D1+2
B1ab(iii)+2ab(iii)

CRUCIFERAE

VU
Alyssum gadorense P. Kpfer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Alyssum loiseleurii P. Fourn. subsp. loiseleurii * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Alyssum loiseleurii subsp. gallaecicum S. Ortiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Alyssum nevadense Willmott ex P.W. Ball & T.R. Dudley . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Arabis juressi Rothm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Arabis margaritae Talavera * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

B1ab(i,ii,iv,v)+2ab(i,ii,iv,v); D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
B2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
41

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

VU
Arabis soyeri Reut. & Huet subsp. soyeri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EX
Aurinia sinuata (L.) Griseb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Biscutella ebusitana Rossell & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Biscutella hozensis G. Mateo & M.B. Crespo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Boreava aptera Boiss. & Heldr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Brassica bourgeaui (Webb ex Christ) O. Kuntze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Brassica repanda subsp. almeriensis Gmez Campo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cardamine raphanifolia subsp. gallaecica M. Lanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EX
Clypeola cyclodontea Delile * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
CR
Clypeola eriocarpa Cav. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Cochlearia aragonensis Coste & Souli subsp. aragonensis . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Cochlearia aragonensis subsp. navarrana (P. Monts.) Vogt . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Coincya longirostra (Boiss.) Greuter & Burdet * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Coincya rupestris subsp. leptocarpa (Gonz.-Albo) Leadlay * . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Coincya rupestris Porta & Rigo ex Rouy subsp. rupestris * . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Coronopus navasii Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Crambe arborea Webb ex Christ * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Crambe feullei A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Crambe gomerae Webb ex Christ subsp. gomerae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Crambe laevigata DC. ex Christ * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Crambe microcarpa A. Santos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Crambe pritzelii Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Crambe santosii Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Crambe scaberrima Webb ex Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Crambe scoparia Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Crambe sventenii Pett.ex Bramwell & Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Crambe tamadabensis Prina & Marrero Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Crambe wildpretii Prina & Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Descurainia artemisioides Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Descurainia lemsii Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Diplotaxis siettiana Maire * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Diplotaxis tenuisiliqua Delile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Draba fladnizensis Wulfen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Draba hispanica subsp. lebrunii P. Monts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Draba incana L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX

El hbitat de la boja groga, Vella lucentina, est sufriendo un fuerte deterioro debido a
actividades urbansticas en el entorno de la ciudad de Alicante
(Foto: M. Martnez).

42

D2
(RE)
D2
D2
A3cd; B2ab(iii,v)c(ii,iv); C2a(i)
B2ab(ii,iii)
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
(RE)
A2c; B1ab(i,iv)+2ab(i,v)
D2
D2
B2ab(i,iii)
B2ab(iii); D2
B2ac(iv)
B1b(iv,v)c(iv)+2b(iv,v)c(iv)
D2
B1ac(iv)+2ac(iv)
D2
B2ab(iii,v)
B2ac(iv)
C2a(i)
D2
D2
B2ab(ii,iii)
B2ab(iii,v)
B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv)
B2ab(iii); C2a(i); D
B2ab(iii)
D2
A1abc; B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(iii)c(iv)
D2
B1ab(v)+2ab(v); C1
(RE)

En las sierras de Cazorla, Segura y las Villas habita


Hormathophylla reverchonii, una crucfera afectada por
el ramoneo y la escasez de nichos apropiados
(Foto: A. Benavente).

I. Especies amenazadas

VU
Erysimum albescens (Webb & Berthel.) Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erysimum cazorlense (Heywood) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erysimum fitzii Polatschek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Erysimum humile subsp. penyalarense (Pau) Rivas Mart. ex G. Lpez * . . . . .EN
VU
Erysimum myriophyllum Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erysimum rondae Polatschek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Euzomodendron bourgaeanum Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hormathophylla baetica P. Kpfer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hormathophylla cadevalliana (Pau) T.R. Dudley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Hormathophylla reverchonii (Degen & Hervier) Cullen & T.R. Dudley * . . . .EN
EN
Iberis carnosa subsp. embergeri (Serve) Moreno * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Iberis ciliata subsp. welwitschii (Boiss.) Moreno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Iberis fontqueri Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Iberis grosii Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Isatis platyloba Link ex Steud. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Kernera boissieri Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lepidium villarsi subsp. anticarium (Valds Berm. & G. Lpez) Hern. Berm. . .VU
VU
Lobularia maritima subsp. columbretensis R. Fern. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lunaria rediviva L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Matthiola valesiaca J. Gay ex Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Moricandia moricandioides subsp. pseudofoetida Snchez Gmez & al. * . . . . .VU
VU
Neotorularia torulosa (Desf.) Hedge & J. Lonard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Nevadensia purpurea (Lag. & Rodr.) Rivas Mart. [Alyssum purpureum] . . . . . .VU
EN
Parolinia filifolia Svent. ex G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Parolinia glabriuscula Montelongo & Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Parolinia intermedia Svent. & Bramwell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Parolinia platypetala G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Parolinia schizogynoides Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Rorippa valdes-bermejoi (Castrov.) Mart.-Laborde & Castrov. *. . . . . . . . . . . . CR
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v); . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VU
Rytidocarpus moricandioides Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sisymbrium cavanillesianum Castrov. & Valds Berm. * . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thlaspi nevadense Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Vella castrilensis Vivero & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Vella lucentina M.B. Crespo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Vella pseudocytisus L. subsp. pseudocytisus * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Vella pseudocytisus subsp. paui Gmez-Campo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

B1ab(iii)+2ab(iii)c(iv); D2
C2a(i); D2
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2
B2ab(iii,iv)c(i)
D2
B2ab(i,ii,iii)
A2a; B1ab(ii,v)+2ab(ii,v); D2
C2a(i); D2
B2ab(ii,v); D2
B1ab(ii,v)+2ab(ii,v); C1
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv)
B2b(i,ii,iii)c(i,ii,iii)
B2ac(iv); C2b
C2a(i); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
D2
D2
D2
A3; B1ac(iv)+2ac(iv); D2
B2ab(ii,iii,iv)c(iv); D2
D2
B2ab(ii,iii)c(ii); C2b
B2ab(ii,iii,v); C2b
D2
B2ab(ii,iii)
D2
A2acde; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v);
C1+2a(ii)b
A3cd; B2ab(iii,v)
B2ac(ii,iii,iv)
D2
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
A3c+4ac; B1ac(i,ii,iii,iv,v)+2ac(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii)
B1ab(i,ii,iv,v)+2ab(i,ii,iv,v)

CUPRESSACEAE

CR C2a(i)
Juniperus navicularis Grand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa (Sm.) Ball * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
VU B1ab(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii); D1+2
Tetraclinis articulata (Vahl) Masters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CYMODOCEACEAE

VU A2ace; B2b(i,ii,iii,iv)c(i,ii,iii,iv)
Cymodocea nodosa (Ucria) Asch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CYPERACEAE

EN
Bulbostylis cioniana (Savi) K. Lye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Carex bicolor All. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Carex canariensis Kk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Carex cespitosa L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Carex diandra Schkrank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Carex australpina Bech. [C. ferruginea subsp. tenax] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carex foetida All. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(iii)
B1ab(ii,iv)+2ab(ii,iv)
B2ac(iv)
D
B2ab(iii)
D2
D2
43

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

EN
Carex helodes Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Carex hostiana DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Carex lachenalii Schkuhr subsp. lachenalii * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Carex lainzii Luceo & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Carex lasiocarpa Ehrh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carex limosa L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carex muricata L. subsp. muricata * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Carex paniculata subsp. calderae (A. Hans.) Lewejoh. . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Carex perraudieriana J. Gay ex Bornm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Carex strigosa Huds. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Carex trinervis Degl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Cyperus rubicundus Vahl [C. teneriffae] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Eleocharis mamillata subsp. austriaca (Hayek) Strandh. [E. austriaca] * . . . . .CR
EN
Eleocharis parvula (Roem. & Schult.) Link ex Bluff & al. * . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Rhynchospora fusca (L.) Aiton fil. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Rhynchospora modesti-lucennoi Castrov. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Schoenoplectus pungens (Vahl) Palla [Scirpus pungens] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Schoenoplectus triqueter (L.) Palla [Scirpus triqueter] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii)
B1ab(iv)+2ab(iv)
B2a(i,ii,iv); C2a(i); D
A2ac; B2ab(iii,iv); C1
D1+2
D2
D2
D2
B2ab(iii,v)
B1ab(iii)+2ab(iii); D
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B2ab(iii)
B2ab(ii,iii,iv)
A2; B1+2ab(iii)
A3c; B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2

DICKSONIACEAE

EN A2ce; B1b(i,ii,iii)c(i,ii)
Culcita macrocarpa C. Presl * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
DIOSCOREACEAE

CR B2ab(v)
Borderea chouardii (Gaussen) Heslot * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
DIPSACACEAE

CR
Cephalaria squamiflora subsp. mediterranea (Viv.) Pignatti * . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Pseudoscabiosa grosii (Font Quer) Devesa * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pterocephalus virens Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Scabiosa pulsatilloides Boiss. subsp. pulsatilloides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Succisa pinnatifida Lange * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Succisella andreae-molinae Pajarn & Escudero * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Succisella carvalhoana (Mariz) Baksay * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Succisella microcephala (Willk.) G. Beck * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D
B2ab(ii,v)
D2
B2ab(ii,iii,iv,v); D2
B2ab(ii,iv,v)
B2ab(iv)
A2ac; B2ab(iv,v); C1+2a(i)
B2ab(i,ii,iii,iv); C1+2a(i); D2

DRACAENACEAE

EN B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i)
Dracaena draco (L.) L. subsp. draco * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR C2a(i); D
Dracaena tamaranae Marrero Rodr. & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
DROSERACEAE

VU B1ab(i,iii,iv)+2ab(iii,iv); D2
Drosera longifolia L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
DRYOPTERIDACEAE

VU
Dryopteris aemula (Aiton) O. Kuntze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Dryopteris guanchica Gibby & Jermy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Dryopteris remota (A. Braun ex Dll) Druce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Dryopteris tyrrhena Fraser-Jenk. & Reichst. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

B2ab(iii); D2
B2ab(iii); D2
D
B1ab(v)+2ab(v); C2a(i)

EMPETRACEAE

VU D2
Empetrum nigrum L. subsp. nigrum * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EQUISETACEAE

VU D2
Equisetum sylvaticum L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

44

I. Especies amenazadas

Quercus alpestris cuenta con una sola poblacin muy deteriorada y envejecida; en los
ltimos aos se est reforzando con plntulas procedentes de viveros
(Foto: P. Navas).

La nica poblacin pirenaica de Gentiana angustifolia


subsp. angustifolia tiene un bajsimo nmero de
ejemplares reproductivos (Foto: P. Aymerich).

ERICACEAE

VU A4ac; B2ab(i,ii,iii,iv)
Erica andevalensis Cabezudo & J. Rivera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU D1+2
Phyllodoce caerulea (L.) Bab. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU A1a; B2ab(i,ii,iii,iv)
Rhododendron ponticum Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EUPHORBIACEAE

VU
Chamaesyce peplis (L.) Prokh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Euphorbia bourgeauana J. Gay ex Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Euphorbia bravoana Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Euphorbia briquetii Emb. & Maire [E. megalallantica subsp. briquetii] . . . . . . .VU
CR
Euphorbia fontqueriana Greuter * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Euphorbia gaditana Coss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Euphorbia handiensis Burchard * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Euphorbia lambii Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Euphorbia longifolia Lam. [E. mellifera] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Euphorbia maresii subsp. balearica (Willk.) Malag. ex Molero . . . . . . . . . . . .VU
CR
Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Euphorbia transtagana Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Euphorbia uliginosa Welw. ex Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Mercurialis reverchonii Rouy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

A2c; B2ab(ii,iii)
B2ab(iii)
B2ab(iii,v)
D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
D2
B2ab(iii,v); C2a(i)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B1ab(v)+2ab(v)
A1ce+2c; B2ab(i,ii,iii)c(i,ii,iii); C2a(ii)b
B2ab(ii,iii,iv,v)
D2

FAGACEAE

EN B1ab(iii)+2ab(iii)
Quercus alpestris Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR B2ab(iii)
Quercus pauciradiata Penas & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
GENTIANACEAE

VU
Centaurium quadrifolium subsp. parviflorum (Willk.) Pedrol . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Centaurium somedanum M. Lanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Gentiana angustifolia ViIl. subsp. angustifolia * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Gentiana boryi Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gentiana pneumonanthe subsp. depressa (Boiss.) Rivas Mart. & al. . . . . . . . . .VU
VU
Gentiana sierrae Briq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Gentianella hispanica Lpez Udias & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Ixanthus viscosus (Sm.) Griseb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
D2
D
D2
C2a(i); D2
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ac(ii)

45

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

GERANIACEAE

CR
Erodium astragaloides Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Erodium boissieri Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erodium cazorlanum Heywood * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erodium daucoides Boiss. subsp. daucoides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Erodium macrocalyx (G. Lpez) Lpez Udias & al. [E. daucoides subsp. macrocalyx] VU
VU
Erodium manescavi Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Erodium maritimum (L.) LHr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Erodium paularense Fern. Gonz. & Izco * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Erodium recoderi Auriault & Guitt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Erodium rupicola Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Erodium tordylioides (Desf.) LHr. subsp. tordylioides . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Geranium cataractarum Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Geranium cazorlense Heywood * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Geranium dolomiticum Rothm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Geranium lanuginosum Lam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(ii,iii,v); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2
D2
D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
B2ab(v)
D2
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2
B2ab(iii,iv,v)
C2a(i); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v)
B2ab(v); D2

GLOBULARIACEAE

CR B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i); D
Globularia ascanii Bramwell & G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR B2ab(iii); C2a(i)
Globularia sarcophylla Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

Iris boissieri es un lirio amenazado por el coleccionismo y los cambios en el uso del
suelo. Las poblaciones situadas a menor altitud parecen haber desaparecido
(Foto: J. Rodrguez).

La principal poblacin de Hypericum robertii, en


Almera, se ha visto considerablemente reducida debido
a la construccin de la autova del Mediterrneo
(Foto: J. Peas).

GRAMINEAE

CR
Agrostis barceloi L. Sez & Rossell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Agrostis canina subsp. granatensis Romero Garca & al. . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ammochloa palaestina Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Avena canariensis Baum & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Avena murphyi Ladiszinsky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Avenula crassifolia (Font Quer) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Avenula levis (Haeck.) Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Bromus cabrerensis Acedo & Llamas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Chaetopogon fasciculatus subsp. prostratus (Hack. & Lange) M. Lanz * . . . . .CR
EN
Dactylis metlesicsii Schnfelder & Ludwig * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Deschampsia setacea (Huds.) Hackel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Enneapogon persicus Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Festuca brigantina subsp. actiophyta M.I. Gut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Festuca clementei Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
46

B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B2ab(iii,v); D2
B2ab(ii,iii,iv)c(ii,iii,iv)
B2ac(iv)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B2b(ii,iii,iv,v)c(ii,iv)
B2ab(iii,iv,v)
B2ab(ii,iii)
B1ab(iv)+2ab(iv)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(ii,iii,iv,v); D2

I. Especies amenazadas

VU
Festuca frigida (Hackel) K. Richt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Festuca quadriflora Honckeny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gaudinia hispanica Stace & Tutin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Helictotrichon filifolium subsp. arundanum Romero Zarco . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Helictotrichon filifolium subsp. velutinum Romero Zarco . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Holcus annuus subsp. duriensis (P. Silva) Franco & M. L. Rocha Afonso
[H. setiglumis subsp. duriensis]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VU
EN
Holcus grandiflorus Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Koeleria dasyphylla Willk. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Linkagrostis juresii (Link) Romero Garca & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lolium edwardii H. Scholz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Lolium saxatile H. Scholz & S. Scholz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Melica bocquetii Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Melica canariensis Hempel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Melica teneriffae Hack. & Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Micropyropsis tuberosa Romero Zarco & Cabezudo * . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Oplismenus undulatifolius (Ard.) Roem. & Schult. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Oropetium capense subsp. hesperidum (Maire) Marrero Rodr. . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Phleum brachystachys subsp. abbreviatum Gamisans & al. . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Poa pitardiana H. Scholz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Puccinellia pungens (Pau) Paunero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Stipa gigantea subsp. donyanae Vzquez & Devesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Trisetum antonii-josephi Font Quer & Muoz Med. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Trisetum glaciale (Bory) Rouy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii,v); D2
D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii); D2
B2ab(iii); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
D2
D2
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
D
B2ab(iii); D
B2ab(iii,v); D2
D2
D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(ii,iii,iv,v); D2

GUTTIFERAE

CR B2ab(ii,iii,iv,v)
Hypericum coadunatum C. Sm. ex Link * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU B1ab(iv,v)+2ab(iv,v); D2
Hypericum hircinum subsp. cambessedesii (Coss. ex Barcel) Sauvage . . . . . . .VU
EN B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
Hypericum robertii Coss. ex Batt. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
HIPPURIDACEAE

VU D2
Hippuris vulgaris L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
HYACINTHACEAE

CR
Brimeura duvigneaudii (L. Llorens) Rossell & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Brimeura fastigiata (Viv.) Chouard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Dipcadi serotinum subsp. fulvum (Cav.) Maire & Weiller . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Drimia fugax (Moris) Stearn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Muscari cazorlanum Soriano & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Scilla numidica Poir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Scilla reverchonii Dengen & Hervier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Urginea fugax (Moris) Steinh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(v)+2ab(v); C2a(i)
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
D2
C2a(i)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2

HYDROCHARITACEAE

VU D2
Halophila decipiens Ostenf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR A2c; B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv)c(i,ii)
Hydrocharis morsus-ranae L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
HYMENOPHYLLACEAE

VU B2ab(iii); D2
Hymenophyllum tunbrigense (L.) Sm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR D
Hymenophyllum wilsonii Hook. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU B1ab(iii)+2ab(iii); D2
Vandenboschia speciosa (Willd.) G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
IRIDACEAE

CR B1b(i,ii,iv,v)c(iv)+2b(i,ii,iv,v)c(iv)
Iris boissieri Henriq. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR 1ac(iv)+2ac(iv); C2a(i,ii)b; D
Romulea revelieri Jordan & Fourr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
47

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

ISOETACEAE

EN B1ab(iii,iv)
Isoetes longissimum Bory * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU D2
Isoetes velatum subsp. asturicense (M. Lanz) Rivas Mart. & Prada . . . . . . . . .VU
JUNCACEAE

VU D2
Juncus arcticus Willd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Juncus balticus subsp. cantabricus (T.E. Daz & al.) Snogerup * [J. cantabricus] EN B1ab(i,ii,iii)
VU D2
Luzula canariensis Poir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
LABIATAE

VU
Argantoniella salzmannii (P. W. Ball) G. Lpez & R. Morales . . . . . . . . . . . .VU
VU
Bystropogon odoratissimus Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Bystropogon wildpretii La Serna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Calamintha rouyana (Briq.) Rouy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Dracocephalum austriacum L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Lavandula buchii Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Micromeria densiflora Benth. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Micromeria glomerata P. Prez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Micromeria lasiophylla Webb ex Berthel. subsp. lasiophylla . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Micromeria leucantha Svent. ex P. Prez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Micromeria pineolens Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Micromeria rivas-martinezii Wildpret * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Micromeria varia subsp. hierrensis P. Prez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Nepeta amethystina subsp. anticaria (Ladero & Rivas Goday) Cabezudo & al. * .CR
VU
Nepeta hispanica Boiss. & Reut. * [N. beltranii] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Origanum compactum Bentham . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Rosmarinus eriocalix Jordan & Fourr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Rosmarinus tomentosus Hub.-Mor. & Maire * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Salvia broussonetii Benth. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Salvia candelabrum Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Salvia herbanica A. Santos & Fernndez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Sideritis amagroi Marrero Rodr. & Navarro * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Sideritis brevicaulis Mend.-Heuer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis chamaedryfolia Cav. subsp. chamaedryfolia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis chamaedryfolia subsp. littoralis M.B. Crespo & al. . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sideritis cystosiphon Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Sideritis discolor (Webb ex No) Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Sideritis eriocephala Marrero Rodr. ex L. Negrn & P. Prez . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Sideritis ferrensis P. Prez & L. Negrn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis glauca Cav. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sideritis guayedrae Marrero Rodr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Sideritis gomerae Bolle subsp. gomerae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis gomerae subsp. perezii L. Negrn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis infernalis Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis kuegleriana Bornm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sideritis marmorea Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Sideritis nervosa (Christ) Lindl. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Sideritis nutans Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Sideritis pumila (Christ) Mend.-Heuer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Sideritis reverchonii Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Sideritis serrata Cav. ex Lag. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Sideritis soluta subsp. gueimaris L. Negrn & P. Prez . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis spicata (Pit.) Marrero Rodr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sideritis stachydioides Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Sideritis sventenii (G. Kunkel) Mend.-Heuer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
48

B2ab(i,ii,iii,iv)
D2
D1+2
D2
D
D2
B2ab(iii); D
B2ac(iii)
D2
B2ab(iii)
B2ab(ii,iii)
B2ac(iv)
D2
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v)
B2ab(ii,iv)c(iv); D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v); D1+2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v); D
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v)
B2ab(iii,v)
A2a; B2ab(i,ii,iii,iv)
B2ab(iii,v); C2a(i)
B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv); C2a(i)b; D
D2
D2
D2
B2ab(iii,iv)
B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv); C2a(i)b
B2ab(iii,v)c(iv)
D2
B1ab(iv,v)+2ab(iv,v)
B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv)
D2
D2
D2
D2
B2ab(iii,iv)
B2ab(iii)
D2
B2ab(iii,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v); D
B2ab(ii)
D2
B2ab(iii,v)c(iv)
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,v); D2
B2ab(iii)

I. Especies amenazadas

Micromeria glomerata habita en pitones slicos de la isla de Tenerife,


donde se comporta como casmfito
(Foto: A. Acevedo).

El rabogato, Sideritis serrata, cuenta con una sola


poblacin, con imposibilidad de expansin por su
aislamiento fsico respecto a hbitats propicios
(Foto: D. Galicia).

Stachys maritima Gouan *. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . EN


EN
..............................................................
EN
Teucrium aristatum Prez Lara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Teucrium bracteatum Desf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Teucrium cossonii subsp. punicum Mayol & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Teucrium edetanum M.B. Crespo & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Teucrium heterophyllum subsp. hierrensis Gaisberg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Teucrium lepicephalum Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Teucrium oxylepis Font Quer subsp. oxylepis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
Teucrium oxylepis subsp. marianicum (Ruiz de la Torre & Ruiz del Castillo)
VU
Ruiz de la Torre & Ruiz del Castillo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Teucrium terciae (Snchez Gmez & al.) Snchez Gmez & al. . . . . . . . . .VU
VU
Teucrium turredanum Losa & Rivas Goday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Thymus albicans Hoffmanns. & Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Thymus carnosus Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Thymus funkii subsp. burilloi Snchez Gmez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Thymus herba-barona subsp. bivalens Mayol & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Thymus hyemalis subsp. millefloris (Rivera & al.) R. Morales * . . . . . . . . . . . .CR
VU
Thymus origanoides Webb ex Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thymus richardii subsp. ebusitanus (Font Quer) Jalas . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thymus richardii Pers. subsp. richardii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Thymus webbianus Rouy * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

A1c+4c; B1ab(i,ii,iii)c(iv)
+2ab(i,ii,iii)c(iv); C2b
C2a(ii); D; E
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); C2a(i); D
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); C2a(i)
B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v); C1; D2
B2ab(ii+iii); C2a(i)
A4c; B1ab(i,iii,iv,v)+2ab(i,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iv,v)+2ab(i,ii,iv,v)
D2
D2
B2ab(iii,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
A4; B2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
D2
D2
C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)

LAURACEAE

CR B2ab(iii)
Apollonias barbujana subsp. ceballosi (Svent.) G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN B2ac(ii)
Ocotea foetens (Aiton) Benth. & Hook. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
LEGUMINOSAE

CR
Adenocarpus gibbsianus Castrov. & Talavera * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Adenocarpus ombriosus Ceballos & Ortuo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Anagyris latifolia Brouss. ex Willd. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Anthyllis rupestris Coss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Anthyllis tejedensis subsp. plumosa E. Domnguez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Argyrolobium uniflorum (Decne) Jaub. & Spach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Astragalus algerianus E. Sheld. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
EX
Astragalus baionensis Loisel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX

A4acd
B2ab(iii,v)
B1ab(iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iv)+2ab(i,ii,iv)
B1ab(ii,iii,iv)+2ab(ii,iii,iv)
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v); C2a(i)
(RE)
(RE)
49

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

CR
Astragalus cavanillesii Podlech * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Astragalus devesae Talavera & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Astragalus edulis Bunge * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Astragalus gines-lopezii Talavera & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Astragalus mareoticus Delarb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Astragalus nitidiflorus Jimnez & Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Astragalus oxyglottis M. Bieb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Astragalus penduliflorus Lam. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Astragalus tremolsianus Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Chamaespartium undulatum (Ern) Talavera & L. Sez . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cicer canariensis A. Santos & Lewis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Coronilla viminalis Salisb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Cytisus decumbens (Durande) Spach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cytisus fontanesii subsp. plumosus (Boiss.) Nyman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Cytisus grandiflorus subsp. cabezudoi Talavera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Cytisus insularis S. Ortiz & Pulgar * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Dorycnium broussonetii (Choisy ex DC.) Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Dorycnium eriophthalmum Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Dorycnium fulgurans (Porta) Lassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Dorycnium spectabile Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Echinospartum algibicum Talavera & Aparicio * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Genista ancistrocarpa Spach * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Genista benehoavensis (Bolle ex Svent.) del Arco * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Genista dorycnifolia subsp. grosii (Font Quer) Font Quer & Rothm. * . . . . .CR
EN
Genista haenseleri Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Genista hirsuta subsp. erioclada (Spach) Raynaud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Genista longipes subsp. viciosoi Talavera & Cabezudo . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Genista valdes-bermejoi Talavera & L. Sez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hedysarum costaetalensii Ros & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hippocrepis castroviejoi Talavera & E. Domnguez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hippocrepis eriocarpa (Boiss.) Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Hippocrepis grosii (Pau) Boira & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Hippocrepis nevadensis (Hrabtova) Talavera & E. Domnguez . . . . . . . . . . .VU
CR
Hippocrepis prostrata Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Hippocrepis tavera-mendozae Talavera & E. Domnguez * . . . . . . . . . . . . . . .CR

Dorycnium spectabile presenta dos nicas poblaciones, aisladas geogrficamente, en la


isla de Tenerife (Foto: A. Acevedo).

50

B2ab(v); C2a(i)
B2ab(iii); C2a(ii)
B1ab(iii,iv,v)c(iii,iv)+2ab(iii,iv,v)c(iii,iv)
D
B2ac(iv)
B1ac(iv)+2ac(iv); C2a(i,ii); D
B2ac(i,ii,iii,iv); C2b
B2ab(i,ii,iv); C2a(ii)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(i,ii,iii,iv,v); D2
B2ac(iv)
B2ab(iii,iv,v)
D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,v)
B2ab(ii,iii,v)
D2
B1ab(iv,v)+2ab(iv,v)
B2ab(iii,v); C2a(i)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
C2a(i); D2
D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i)
B2ab(i,ii,iii,iv,v); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v); C2a(i,ii); D

Slo existen 6 ejemplares de Lotus eremiticus, taxn


restringido a la costa norte de La Palma
(Foto: A. Acevedo).

I. Especies amenazadas

VU
Lathyrus pisiformis L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lathyrus vivantii P. Monts. [L. tournefourtii] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lotus arinagensis Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Lotus berthelotii Masf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Lotus callis-viridis Bramwell & D.H. Davis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Lotus dumetorum Webb ex R.P. Murray . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Lotus emeroides R.P. Murray . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lotus eremiticus A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Lotus halophilus Boiss. & Spruner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lotus kunkelii (Esteve) Bramwell & Davis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Lotus maculatus Breitf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Lotus mascaensis Burch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lotus pyranthus P. Prez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Lotus spartioides Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lupinus mariae-josephae H. Pascual * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Medicago citrina (Font Quer) Greuter * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Melilotus speciosus Durieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Ononis azcaratei Devesa * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Ononis christii Bolle * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Ononis crispa subsp. zschakei (F. Herm.) L. Sez & Rossell . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ononis hebecarpa Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Ononis leucotricha Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Ononis reuteri Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ononis talaverae Devesa & G. Lpez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ononis varelae Devesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Oxytropis jabalambrensis (Pau) Podlech * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Teline nervosa (Esteve) A. Hansen & Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Teline osyroides (Svent.) Gibbs & Dingw. subsp. osyroides . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Teline pallida (Poir.) G. Kunkel subsp. pallida * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Teline pallida subsp. gomerae (Gibbs & Dingw.) Arco . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Teline pallida subsp. silensis del Arco * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Teline rosmarinifolia subsp. eurifolia del Arco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Teline rosmarinifolia Webb & Berthel. subsp. rosmarinifolia . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Teline salsoloides del Arco & Acebes * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Teline splendens (Webb & Berthel.) del Arco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Teline tribracteolata (Webb) Talavera & P.E. Gibbs * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Ulex canescens Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Vicia altissima Desf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Vicia argentea Lapeyr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Vicia bifoliolata J.J. Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Vicia glauca subsp. giennense (Cuatrec.) Blanca & F. Valle . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Vicia leucantha Biv. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Vicia lutea subsp. cavanillesii (Mart. Mart.) Romero Zarco . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Vicia nataliae U. Reifenb. & A. Reifenb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

D2
D2
B1ab(iii)+2ab(ii); E
B2ab(iii,v); C2a(i)
B2ac(ii,iv)
D2
D2
B2ab(iii,v)c(iv); C2a(i); D
D2
B2ab(iii); D
B2ab(iii,v); C2a(i); D
D2
B2ab(iii)c(iv); C2a(i)
D2
B2ab(iii,iv)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(iii,iv,v); C2a(i)
C2a(i); D2
D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(i,ii,iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,iv)c(iv)+2ab(iii,iv)c(iv)
B2ab(ii,iii)
B2ab(ii+iii)
D2
D2
B2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v); C2a(ii)
D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,iii)
B1ab(ii,iv)+2ab(ii,iv); D
D2
B1ab(iv)+2ac(iv); D
B2ab(iii,v); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ab(i,ii,iii,iv)
B2ab(iii); C2a(i)

LEMNACEAE

CR A4cd; B2ab(i,ii,iii,iv,v)
Lemna trisulca L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
Wolffia arrhiza (L.) Wimm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
LENTIBULARIACEAE

VU
Pinguicula dertosensis (Caigueral) G. Mateo & M.B. Crespo . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pinguicula mundi Blanca & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pinguicula nevadensis (H. Lindb.) Casper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pinguicula vallisneriifolia Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(iii); D2
D2
B2ab(iii,v); D2
D2
51

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

CR A2acde; B1ab(i,ii,iii,iv,v)
Utricularia exoleta R. Br. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
............................................................
+2ab(i,ii,iii,iv,v); C1+2a(i); D
EN B2ab(iii,iv)c(ii,iii); E
Utricularia minor L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
LILIACEAE

VU B2ab(iii)
Fritillaria legionensis Llamas & Andrs * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU B1ab(ii,iii)c(iv)+2ab(ii,iii)c(iv); C2a(i)
Fritillaria nervosa subsp. falcata (Caballero) Fern. Arias & Devesa . . . . . . . .VU
EN B1ac(iv)+2ac(iv)
Gagea mauritanica Durieu ex Coss * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
LYCOPODIACEAE

VU B2ab(ii,iii)
Lycopodiella inundata (L.) J. Holub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
LYTHRACEAE

EN B2b(ii,iii,iv)c(ii,iii,iv)
Lythrum baeticum Gonz. Albo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
MALVACEAE

CR
Hibiscus palustris L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Lavatera oblongifolia Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Lavatera phoenicea Vent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Lavatera triloba subsp. pallescens (Moris) Nyman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Malvella sherardiana (L.) Jaub. & Spach * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D
B2ab(ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i)
B1ab(i,ii,iv)c(iv)+2ab(i,ii,iv)c(iv); C2a(i)b
B2ac(iii,iv); C2a(i)

MARSILEACEAE

EN
Marsilea batardae Launert * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EW
Marsilea quadrifolia L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EW
EN
Pilularia globulifera L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Pilularia minuta Durieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

A2ace+3ace+4ace; B2ab(i,ii,iii,iv)
(RE)
A1c; B2ab(ii,iii,iv)c(ii)
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); D2

MENYANTHACEAE

CR B2ab(ii,iii)
Nymphoides peltata (S.G. Gmel.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
MYRICACEAE

VU A4ce; B1ab(v)
Myrica gale L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR B2ab(iii,v)
Myrica rivas-martinezii A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
MYRSINACEAE

VU C2b
Heberdenia excelsa (Aiton) Banks ex DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Pleiomeris canariensis (Willd.) DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN B1ab(iii,v)
NYCTAGINACEAE

CR B1ab(iii)+2ab(iii); D
Boerhavia repens L. subsp. repens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Commicarpus africanus (Lour.) Dandy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU D2
NYMPHACEAE

VU D1+2
Nuphar luteum subsp. pumilum (Timm) Bonnier & Layens * . . . . . . . . . . . .VU
ONAGRACEAE

VU D2
Circaea alpina L. subsp. alpina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU B2ab(iii,v); D2
Epilobium atlanticum Litard. & Maire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
OPHIOGLOSSACEAE

EX (RE)
Botrychium matricariifolium A. Braun ex W.D.J. Koch * . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
ORCHIDACEAE

CR B2ab(ii,iv); C2a(i,ii); D
Corallorhiza trifida Chtel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
52

I. Especies amenazadas

EN
Cypripedium calceolus L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Dactylorhiza cantabrica H.A. Pedersen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Epipactis phyllanthes G.E. Smith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Epipogium aphyllum Sw. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Himantoglossum metlesicsianum (W.P. Teschner) P. Delforge [Barlia metlesicsiana] * .EN
VU
Orchis canariensis Lindley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Orchis robusta (Stephenson) Glz & H.R.Reinhard . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Orchis spitzelii Saut. ex W.D.J. Koch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Serapias nurrica Corrias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Serapias occidentalis C. & P. Venhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

Orchis spitzelii se conoce exclusivamente de dos localidades muy disyuntas


(Foto: P. Galn).

C1
D1+2
D2
B2ac(iv); D
B2ab(iii,v)
B2ac(iv)
B1ab(ii,iv)c(iv)+2ab(ii,iv)c(iv)
D
D2
D1+2

Cypripedium calceolus. Orqudea en regresin en


buena parte de Europa y en la Pennsula Ibrica
donde se encuentra su lmite de distribucin.
(Foto: P. Galn).

OXALIDACEAE

EN B1ac(ii,iv)+2ac(ii,iv); C2a(i)
Oxalis ferae L. Llorens & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
PAEONIACEAE

VU D1+2
Paeonia mascula (L.) Mill. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
PAPAVERACEAE

EN
Ceratocapnos heterocarpa Durieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Fumaria munbyi Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Papaver rupifragum Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Platycapnos saxicola Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Platycapnos tenuiloba subsp. parallela Lidn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Rupicapnos africana subsp. decipiens (Pugsley) Maire * . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Sarcocapnos integrifolia (Boiss.) Cuatrec. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sarcocapnos speciosa Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(ii,iii)
B1ac(iv)+2ac(iv); C2a(ii); D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,iv)
B2ab(i,ii,iii,iv); C2b
B2b(ii,iii,iv)c(ii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
D2

PINACEAE

VU B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v)
Abies pinsapo Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN B1ab(ii,iii,v)+2ab(ii,iii,v)
Pinus sylvestris subsp. nevadensis (H. Christ) Heywood . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
PLANTAGINACEAE

CR
Plantago algarbiensis Samp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Plantago cornuti Gouan * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Plantago famarae Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Plantago notata Lag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

B1ab(i,ii,iii,iv,v)
D
D
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
53

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

PLUMBAGINACEAE

VU
Armeria bigerrensis subsp. losae (Bernis) Rivas Mart. & al. * . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria bigerrensis subsp. microcephala (Willk.) Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria caballeroi (Bernis) Donadille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria cantabrica subsp. vasconica (Sennen) Uribe-Echebarra . . . . . . . . . .VU
EN
Armeria colorata Pau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Armeria filicaulis subsp. alfacarensis Nieto Fel. & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria filicaulis subsp. nevadensis Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Armeria filicaulis subsp. trevenqueana Nieto Fel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Armeria fontqueri Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria gaditana Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria genesiana subsp. belmonteae (P. Silva) Nieto Fel. . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria genesiana Nieto Fel. subsp. genesiana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Armeria humilis (Link) Schul. subsp. humilis * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Armeria humilis subsp. odorata (Samp.) P. Silva * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Armeria macrophylla Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Armeria merinoi (Bernis) Nieto Fel. & Silva Pando * . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Armeria quichiotis (Gonz. Albo) A.W. Hill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria rothmaleri Nieto Fel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria splendens (Lag. ex Rodr.) Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Armeria villosa Girard subsp. villosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Armeria villosa subsp. carratracensis Nieto Fel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Limonium album (Coincy) Sennen * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium alicunense F. Gmiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium antonii-llorensii L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium aragonense (Debeaux) Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium arborescens (Brouss.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium barceloi Gil & L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium benmageci Marrero Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium boirae L. Llorens & Tbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium bourgeaui (Webb ex Boiss.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium brassicifolium (Webb & Berthel.) Kuntze subsp. brassicifolium * . .EN
Limonium brassicifolium subsp. macropterum (Webb & Berthel.) G. Kunkel * EN
VU
Limonium carpetanicum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium carthaginense (Rouy) C.E. Hubb. & Sandwith * . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium carvalhoi Rossell & L. Sez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium catalaunicum (Willk. & Costa) Pignatti * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium cordovillense Stbing & Cirujano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium dendroides Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium densissimum (Pignatti) Pignatti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium diffusum (Pourr.) Kuntze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium dodartii (Girard) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium dufourii (Girard) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium ejulabilis Rossell & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium emarginatum (Willd.) Kuntze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Limonium erectum Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium estevei Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium fontqueri (Pau) L. Llorens ex Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium formenterae L. Llorens [L. retusum] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Limonium fruticans (Webb) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Limonium geronense Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
............................................................
VU
Limonium grosii L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium humile Miller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
54

D2
D2
A3c
D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
A2c; B1ab(i,iii,v)+2ab(i,iii,v); C1
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
C2a(i); D2
B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
D2
B2ab(iii,v)
B2ab(ii,iii,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
A3b; B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B2ab(iii); D2
B2ab(iii,v); D2
B2ab(iii,v); D2
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
B1ab(i,ii,iv)+2ab(i,ii,iv)
A2ce
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ac(iv)+2ac(iv)
B1ac(i ii iii)+B2ac(i ii iii)
B2ab(ii,iii)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
B2ab(ii,iii,v); D2
B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iii)
D2
B2ab(iii); C2a(i); D
A1e; D2
B2ab(ii,iii,v)
B2ab(ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii,iv,v)c(iv)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
A2a; B2ab(i,ii,iii)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ab(iii,v)
A3b; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v);
C2a(i); E
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ab(iii)

I. Especies amenazadas

EN
Limonium imbricatum (Webb ex Girard) Hubb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium inexpectans L. Sez & Rossell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium interjectum Soler & Rossell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium leonardi-llorensii L. Sez & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium longebracteatum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium macrophyllum (Brouss.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium magallufianum L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium majus (Boiss.) Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium malacitanum B. Dez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium mansanetianum M.B. Crespo & M.D. Lled . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium marisolii L. Llorens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium migjornense L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium minus (Boiss.) Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium ovalifolium subsp. canariense Pignatti * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium perezii (Stapf) Hubb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium perplexum L. Sez & Rossell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium pinillense R. Rosell & Peris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Limonium preauxii (Webb & Berthel.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium pseudodictyocladum (Pignatti) L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium puberulum (Webb) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Limonium quesadense Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Limonium redivivum (Svent.) G. Kunkel & Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium relicticum R. Mesa & A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium revolutum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium rigualii M.B. Crespo & Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium ruizii (Font Quer) Fern. Casas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium santapolense Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium scopulorum M.B. Crespo & M.D. Lled . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
Limonium silvestrei Aparicio *. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CR
............................................................
CR
Limonium soboliferum Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium spectabile (Svent.) G. Kunkel & Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium squarrosum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium stenophyllum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Limonium subglabrum Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

El escaso nmero de individuos, la inestabilidad geolgica y el pastoreo hacen que


Limonium spectabile se encuentre al borde de la extincin
(Foto: B. Rodrguez).

A3ac
B1ab(ii,iii,iv,v)+2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D
B2ab(ii,iii,v); D2
D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
A3b; B1b(iii,iv)c(ii,iii)+2b(iii,v)c(ii,iii)
B1ab(iii,iv,v)+21ab(iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
C2a(ii)
B1ac(iv)+2ac(iv)
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(i,iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B2ab(iii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B2ab(iii,v)
B2ab(iii,iv)
C2a(i); D2
B2ab(ii,iii,iv,v); D2
B2ab(iii); D2
B2ab(ii,iii,iv,v); D2
B2ab(ii,iii,iv,v); D2
A1ac; B1ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iv)
+2ab(i,ii,iii,iv,v)c(i,ii,iv)
A4bc; B1ab(iii)+2ab(ii,iii)
B2ab(ii,iii,v)
B2ab(ii,iii,v)
C2b; D2
B1ab(iii,v)c(iv)+2ab(iii,v)c(iv)

Las poblaciones de Limonium macrophyllum se


encuentran fragmentadas debido a la actividad
ganadera residual que an se ejerce en su hbitat
(Foto: F. Domnguez).

55

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Ranunculus seguieri subsp. cantabricus tiene un rea de ocupacin reducida, pero sus
poblaciones son aparentemente estables
(Foto: A. Garca)

Ranunculus lingua se consider provisionalmente


extinta hasta que en 2003 fue redescubierta en Navarra
(Foto: I. Aizpuru).

VU
Limonium sucronicum Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium sventenii A. Santos & Fernndez * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium tabernense Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Limonium thiniense Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Limonium tuberculatum (Boiss.) Kuntze * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Limonium ugijarense Erben * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Limonium vigaroense Marrero Rodr. & Almeida * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Limonium vigoi L. Sez & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Limonium wiedmannii Erben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
B2ab(iii,v)
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D2
D2
B2ab(iii,iv)
B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii)
B1ac(iv)+2ac(iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i); D2

POLYGALACEAE

CR B2ab(i,ii,iii,iv,v); C2a(ii)
Polygala balansae Coss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU D2
Polygala vayredae Costa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
POLYGONACEAE

EX
Polygonum robertii Loisel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
CR
Polygonum romanum subsp. gallicum (Raffaelli) Raffaelli & L. Villar . . . . . . .CR
CR
Rumex hydrolapathum Huds. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Rumex rupestris Le Gall * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Rumex scutatus subsp. gallaecicus Lago * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

(RE)
C2b
B1ab(v)+2ab(v); C2a(i); D
B2ab(iii,v); E
D2

POTAMOGETONACEAE

CR
Potamogeton alpinus Balbis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Potamogeton filiformis Pers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Potamogeton perfoliatus L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Potamogeton praelongus Wulfen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

B2ab(iii)c(iv); C2a(i)b; D
B2ab(iii)c(iv); C2a(i)b; D
B2b(iii)c(iv); C2b
A3cd; B1ab(iii)+2ab(iii)

PRIMULACEAE

EN
Androsace cantabrica (Losa & P. Monts.) Kress * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Androsace cylindrica subsp. willkommii P. Monts. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Androsace halleri L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Androsace helvetica (L.) All. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Androsace rioxana A. Segura * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Androsace vitaliana subsp. assoana (M. Lanz) Kress [A. vitaliana subsp. aurelii] .VU
VU
Androsace vitaliana subsp. nevadensis (Chiarugi) Luceo . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Coris hispanica Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
56

B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
D2
B2ab(iii)
D2
D
A3b; B1ab(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii); E
B2ab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); D2

I. Especies amenazadas

EW
Lysimachia minoricensis J.J. Rodr. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EW
VU
Pelletiera wildpretii Valds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Primula elatior subsp. lofthousei (H. Harr.) W.W. Sm. & Fletcher . . . . . . . . . .VU
CR
Primula pedemontana Thomas ex Gaudin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Soldanella alpina subsp. cantabrica Kress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Soldanella villosa Darracq ex Labarrre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
D2
A3c
D2
D2

PSILOTACEAE

CR B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
Psilotum nudum (L.) P. Beauv. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
PTERIDACEAE

VU C2a(i)
Pteris incompleta Cav. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
RANUNCULACEAE

VU
Aconitum burnatii Gyer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aconitum napellus subsp. castellanum Molero & C. Blanch . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Aconitum variegatum subsp. pyrenaicum Vivant & Delay . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Aquilegia paui Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Aquilegia pyrenaica subsp. guarensis (Losa) Rivas Mart. . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Aquilegia pyrenaica subsp. cazorlensis (Heywood) Galiano & Rivas Mart. * .EN
VU
Callianthemum coriandrifolium Rchb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Delphinium bolosii C. Blanch & Molero * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
Delphinium emarginatum subsp. nevadense (G. Kunze) C. Blanch & Molero VU
EN
Delphinium fissum subsp. sordidum (Cuatrec.) Amich & al. * . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Delphinium montanum DC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Delphinium pentagynum subsp. formenterense N. Torres & al. * . . . . . . . . . . . .CR
VU
Ranunculus angustifolius subsp. alismoides (Bory) Malag. . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus batrachioides subsp. brachypodus G. Lpez . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus bupleuroides Brot. subsp. bupleuroides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Ranunculus lingua L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Ranunculus montserratii Grau * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Ranunculus paludosus subsp. barceloi (Grau) L. Sez & al. . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus parnassifolius subsp. muniellensis Bueno & al. * . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus seguieri subsp. cantabricus Rivas Mart. & al. * . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus serpens Schrank subsp. serpens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ranunculus weyleri Mars ex Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thalictrum maritimum Dufour * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
B1b(ii,iii,v)c(ii,iv)+2b(ii,iii,v)c(ii,iv); C2a(i)
D2
B1ab(v)+2ab(v); C2a(i); D
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B1ab(iii,iv,v)+2ab(iii,iv,v); C1
C2a(i); D2
B2ab(v)c(iv); C2b
B2ac(iii); D2
A3c; B1ab(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii)
B2ab(iii,v); D2
D2
B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii)
B1ab(i,ii,iii)+2ab(i,ii,iii)
B1ab(iv,v)+2ab(iv,v); C2a(ii)
A2; B1b(iii,iv)c(iv)+2b(iii,iv)c(iv); D2
D1+2
D2
B2ab(ii,iii); D2
D2
A4c; B2ab(iii); D2

RESEDACEAE

VU C2a(i); D2
Reseda complicata Bory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii); D
Reseda hookeri Guss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR B1ab(ii,iii,iv,v)+2ab(ii,iii,iv,v)
Reseda jacquinii subsp. litigiosa (Sennen & Pau) Abdallah & de Wit * . . . . .CR
RHAMNACEAE

VU A2ac; B2ab(i,ii,iii,iv)
Frangula alnus subsp. baetica (. Rev. & Willk.) Devesa . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU D2
Rhamnus glandulosa Aiton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU B2ab(ii,iii); D2
Rhamnus legionensis Rothm. * [Rh. pumila subsp. legionensis] . . . . . . . . . . . . . .VU
ROSACEAE

CR
Alchemilla fontqueri Rothm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Alchemilla pentaphyllea L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Bencomia brachystachya Svent. ex Nordb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Bencomia exstipulata Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Bencomia sphaerocarpa Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Crataegus laciniata Ucria * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

C2a(i,ii); D
D2
B2ab(iii,iv,v)
D1
D
A3cd
57

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

EN
Dendriopoterium menendezii Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Dendriopoterium pulidoi Svent. ex Bramwell * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Marcetella moquiniana (Webb & Berthel.) Svent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Potentilla fruticosa L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EX
Potentilla grandiflora L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
VU
Potentilla hispanica Zimmeter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Prunus lusitanica subsp. hixa (Willd.) Franco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Prunus lusitanica L. subsp. lusitanica * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Prunus ramburii Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Sorbus hybrida L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Spiraea crenata subsp. parvifolia (Pau) Romo * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

B1ab(iii)+2ab(iii)
D1
D2
D1+2
(RE)
B2ab(iii,v); C2a(i); D2
B2ab(iii)
D2
C2a(i); D2
D2
B1ab(iv)+2ab(iv); C2a; D

RUBIACEAE

VU
Asperula paui subsp. dianensis (Font Quer) Romo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Asperula paui Font Quer subsp. paui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Galium arenarium Loisel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Galium baeticum (Rouy) Ehrend. & Krendl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Galium belizianum Ortega & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Galium boissieranum (Steud.) Ehrend. & Krendl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Galium concatenatum Coss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Galium pulvinatum Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Galium rosellum (Boiss.) Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Galium tunetanum Lam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Galium viridiflorum Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Phyllis viscosa Webb ex Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Rubia balearica subsp. caespitosa (Font Quer & Marcos) Rossell & al. * . . .CR
VU
Rubia fruticosa subsp. periclymenum (Schenck) Sund. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Rubia peregrina subsp. requienii (Duby) Cardona & Sierra-Rfols . . . . . . . .CR

B1ab(i)+2ab(i); C2a(i)
D2
B1ab(iii)+2ab(iii); C1+2a(i,ii); D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
D2
B2ab(ii)
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
C2a(i); D2
B1ab(iii,iv)
A2; B2ab(i,ii,iii,iv)
D2
B1ab(iv)+2ab(iv)
C2a(i)
D

RUSCACEAE

VU C2a(i); D2
Semele gayae (Webb & Berthel.) Svent. & G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
RUTACEAE

CR B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v); C1
Haplophyllum bastetanum F.B. Navarro & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR B2ab(iii,v)
Ruta microcarpa Svent. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Ruta oreojasme Webb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN B1ab(iii)+2ab(iii)
SALICACEAE

VU
Salix breviserrata B. Flod subsp. breviserrata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Salix breviserrata subsp. fontqueri T.E.Daz & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Salix canariensis Chr. Sm. ex Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Salix daphnoides Vill. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Salix hastata subsp. picoeuropeana (M. Lanz) T.E. Daz & al. * . . . . . . . . . . .VU
CR
Salix hastata subsp. sierrae-nevadae Rech. f. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Salix tarraconensis Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

D2
D2
B2ac(ii,iv)
D2
D2
B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i); D
C2a(i); D2

SANTALACEAE

CR B2ab(ii,iii,v); C2a(i,ii); D
Kunkeliella canariensis Stearn * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EX
Kunkeliella psilotoclada (Svent.) Stearn * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
EN B2ac(iv)
Kunkeliella retamoides A. Santos * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR B2b(ii,iii,iv,v)c(ii)
Kunkeliella subsucculenta Kmmer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
SAPOTACEAE

VU D2
Sideroxylon canariense T. Leyens & al. [S. marmulano] . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
58

I. Especies amenazadas

Saxifraga biternata tiene un rea de distribucin y hbitat muy restringidos. Est


amenazada por el ganado y la nitrificacin del hbitat. (Foto: D. Navas).

Las sierras malagueas albergan interesantes


endemismos rupcolas como Galium pulvinatum,
especie ligada a fisuras dolomticas (Foto: D. Navas).

SAXIFRAGACEAE

EN
Saxifraga biternata Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Saxifraga bourgeana Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saxifraga cotyledon L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saxifraga felineri P. Vargas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saxifraga gemmulosa Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saxifraga genesiana P. Vargas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Saxifraga trabutiana Engl. & Irmsch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D1+2
D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
D2
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2

SCROPHULARIACEAE

CR
Anarrhinum fruticosum Desf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
............................................................
CR
Antirrhinum charidemi Lange * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Antirrhinum latifolium Mill. [A. latifolium subsp. intermedium] . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Antirrhinum lopesianum Rothm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Antirrhinum majus subsp. linkianum (Boiss. & Reut.) Rothm. * . . . . . . . . . .EN
VU
Antirrhinum microphyllum Rothm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Antirrhinum pertegasii Rothm. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Antirrhinum subbaeticum Gemes & al. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Antirrhinum valentinum Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Camptoloma canariensis (Webb & Berthel.) Hilliard * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Chaenorhinum rodriguezii (Porta) L. Sez & Vicens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Cistanche mauritanica (Coss. & Durieu) Beck * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Cymbalaria aequitriloba subsp. fragilis (J.J. Rodr.) D.A. Webb * . . . . . . . . . . .CR
VU
Digitalis heywoodii (P. & M. Silva) P. & M. Silva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Isoplexis chalcantha Svent. & OShan. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Isoplexis isabelliana (Webb & Berthel.) Masf. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Kickxia pendula (G. Kunkel) G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Linaria aguillonensis (Garca Mart.) Garca Mart. & Silva Pando * . . . . . . . .EN
VU
Linaria amoi Campo ex Amo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Linaria arenaria DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Linaria benitoi Fern. Casas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
............................................................
VU
Linaria clementei Haenseler ex Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Linaria depauperata subsp. hegelmaieri (Lange) De la Torre & al. . . . . . . . . . .VU
...........................................................................

A4ac; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v);
C2a(i,ii); D
B1ab(i,ii,v)+2ab(i,ii,v)
A4e; C2a(i); D2
B2ab(v); C2a(i); D; E
B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(v)+2ab(v)
B1ab(v)+2ab(v)
C2a(i)b
B1ab(v)+2ab(v)
B1ac(iii,iv)+2ac(iii,iv); D
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D
B2ab(ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv)
B2ab(iii,iv)
D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1b(iii,v)c(iv)+2b(iii,v)c(iv)
B1ab(i,ii,iii,v)c(i,ii,v)
+2ab(i,ii,iii,v)c(i,ii,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
A3c; B1ab(iii,iv)c(iv)+2ab(iii,iv)c(iv);
C1+2b; D2
59

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

EN
Linaria gharbensis Batt. & Pit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Linaria glacialis Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Linaria huteri Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Linaria intricata Coincy [L. coutinhoi] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EW
Linaria lamarckii Rouy * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EW
VU
Linaria munbyana (Boiss.) Boiss. & Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Linaria nigricans Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Linaria oligantha subsp. valentina Sutton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Linaria orbensis Carretero & Boira * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Linaria pedunculata (L.) Chaz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

Veronica tenuifolia subsp. fontqueri es un endemismo orfilo btico sin proteccin


legal, con un rea de ocupacin reducida y un bajo nmero de efectivos
(Foto: D. Navas).

B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v); C2b; D
B2ac(ii,iii,iv); D2
A4c; B1ac(iv)+2ac(iv)
B2ab(ii,iii)

Christella dentata es un helecho subtropical que


alcanza las Canarias y, puntualmente, Europa
Occidental (Foto: Y. Gil).

VU
Linaria platycalyx Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Linaria supina subsp. maritima (DC.) M. Lanz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Linaria tursica Valds & Cabezudo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Lindernia procumbens (Krock.) Philcox . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Nothobartsia spicata (Ramond) Bolliger & Molau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Odontites asturicus (M. Lanz) M. Lanz * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Odontites foliosus Prez Lara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Odontites granatensis Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
EN
Odontites kaliformis (Willd.) Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Orobanche almeriensis A. Pujadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Orobanche crinita Viv. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Orobanche densiflora Salzm. ex Reut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Orobanche laserpitii-sileris Reut. ex Jord. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Orobanche lycoctoni Rhiner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Orobanche mariana A. Pujadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Orobanche montserratii A. Pujadas & D. Gmez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Orobanche olbiensis (Cosson) Nyman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Orobanche portoilicitana A. Pujadas & M.B. Crespo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Orobanche purpurea Jacq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Orobanche reticulata Wallr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pedicularis comosa subsp. asparagoides (Lapeyr.) P. Fourn. . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Pseudomisopates rivas-martinezii (Snchez Mata) Gemes * . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Scrophularia calliantha Webb & Berthel. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Scrophularia smithii subsp. hierrensis Dalg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Scrophularia valdesii Ortega & Devesa * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
60

D2
Bab(ii,iii,iv,v); C2a(i); D2
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)

B2ab(i,ii,iii)
B1ab(iii)c(ii,iv)+2ab(iii)c(ii,iv)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
A1e; B1ab(i,iv)+2ab(ii,iv)
D2
B2ac(iv)
B1ab(i,iii,iv)+2ab(ii,iii,iv); C2a(i)
A2abde; B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
A2c; B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv)
B1ac(iv)
B1ac(iii,iv)+2ab(iii)
B1ac(iv)
B1ac(iv)+2ac(iv); D
B1ab(v); D
B1ac(iv); D1+2
B1ac(iv)+2ac(iv); C2b; D
B1ab(v); C2b; D2
B1ac(iv)+2ac(iv); C2a
C2a(i)b
C2a(i)b; D1
D1+2
A3b; B1ab(iii)+2ab(iii); C2 a(i)
B2ab(iii,v)
D2
B1ac(iv)+2ac(iv); D1; E

I. Especies amenazadas

CR
Scrophularia viciosoi Ortega & Devesa * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Verbascum charidemi Murb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CR
............................................................
VU
Verbascum fontqueri Bened & J.M. Monts. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Verbascum masguindalii Bened & J.M. Monts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Veronica chamaepithyoides Lam. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
............................................................
VU
Veronica micrantha Hoffmanns. & Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Veronica tenuifolia subsp. fontqueri (Pau) Mart. Ort. & E. Rico * . . . . . . . . . .CR

B1ab(ii,iii,v)
B1ab(ii,iii,iv,v)c(iii,iv)
+2ab(ii,iii,iv,v)c(iii,iv); C2a(i)b
B1ac(iii,iv)+2ac(iii,iv); D2; E
D1+2
B1ab(ii,iv)c(iv)+2ab(ii,iv)c(iv);
C2a(i)b; D; E
B2ab(iii)
B2b(iv)c(iv)

SOLANACEAE

EN
Atropa baetica Willk. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EX
Normania nava (Webb & Berthel.) Franc.-Ort. & Lester * . . . . . . . . . . . . .EX
CR
Solanum lidii Sunding * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Solanum vespertilio Aiton subsp. vespertilio * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Solanum vespertilio subsp. doramae Marrero Rodr. & Gonz. Mart. * . . . . . . .CR
VU
Triguera osbeckii (L.) Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2ab(i,iii,iv); D
B2ab(iii,v); C2a(i)
B2ab(iii,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D
A2; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)

SPARGANIACEAE

VU D2
Sparganium natans L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
THELYPTERIDACEAE

EN B1ab(i,ii,iii,v)+2ab(i,ii,iii,v)
Christella dentata (Forssk.) Brownsey & Jermy * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
THYMELAEACEAE

EN
Daphne alpina L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Daphne rodriguezii Texidor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thymelaea broteriana Cout. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Thymelaea granatensis Pau ex Lacaita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Thymelaea lythroides Barratte & Murb. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

D
C2a(i); D2
B1ab(iii)+2ab(iii)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B2ab(ii,iii)

TRAPACEAE

EX (RE)
Trapa natans L. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EX
UMBELLIFERAE

Ammodaucus nanocarpus (Beltrn) P. Prez & Velasco


EN
[A. leucotrichus subsp. nanocarpus] * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Apium bermejoi L. Llorens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Apium graveolens subsp. butronensis (D. Gmez & G. Monts.) Aizpuru * . . .CR
VU
Athamanta hispanica Degen & Hervier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Athamanta vayredana (Font Quer) C. Pardo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Bunium bulbocastanum L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Bupleurum acutifolium Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Bupleurum balansae Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Bupleurum bourgaei Boiss. & Reut. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Bupleurum handiense (Bolle) G. Kunkel * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
CR
Caropsis verticillatinundata (Thore) Rauschert * [Thorella verticillatinundata] .CR
CR
Carum foetidum (Coss. & Durieu ex Batt.) Drude * . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
............................................................
CR
Coristospermum huteri (Porta) L. Sez & Rossell [Ligusticum huteri] * . . . . . .CR
VU
Cryptotaenia elegans Webb ex Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
EN
Daucus arcanus Garca & Silvestre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Eryngium duriaei subsp. juresianum (M. Lanz) M. Lanz * . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Eryngium grosii Font Quer * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Eryngium huteri Porta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU

B2b(iv)c(iv)
B1ac(iv)+2ac(iv); D
B1ab(iii)+2ab(iii)
B2ab(ii,iii,v); C2a(i); D2
B2ab(i,ii,iii,iv,v)
C2a(ii); D
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(ii)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v)
B1ab(i,ii,iv,v)+2ab(i,ii,iv,v)
B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v)
A4ac; B1ab(i,ii,iii,iv,v)+2ab(i,ii,iii,iv,v);
C2a(ii)
B1ab(iii,iv)+2ab(iii,iv); D
D2
B2ac(i,ii,iii,iv)
B2ac(ii,v)
B2ab(i,ii,iii,v); C2a(ii)
B2ab(ii,iii,v)
61

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

EN
Eryngium viviparum J. Gay * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
VU
Ferula lancerottensis Parl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ferula latipinna A. Santos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ferula loscosii (Lange) Willk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Ferulago ternatifolia J.L. Solanas & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Hohenackeria polyodon Coss. & Durieu * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Laserpitium latifolium subsp. nevadense Mart. Lirola & al. * . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Laserpitium longiradium Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Magydaris pastinacea (Lam.) Paol. & Bq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Naufraga balearica Constance & Cannon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
CR
Peucedanum officinale subsp. brachyradium Garca-Martn & Silvestre * . . . . .CR
CR
Peucedanum schottii Besser ex DC. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Pimpinella anagodendron Bolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pimpinella bicknellii Briq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pimpinella procumbens (Boiss.) Pau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Pimpinella rupicola Svent. apud Agullo & al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Rutheopsis herbanica (Bolle) A. Hans. & G. Kunkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Selinum broteri Hoffmanns. & Link [S. carvifolia subsp. broteri] . . . . . . . . . . .VU
EN
Seseli farrenyi Molero & J. Pujadas * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN
Seseli intricatum Boiss. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN

A1c; B2ab(ii,iv,v)
B2ab(iii,v)
D2
B2b(iv)c(iv)
D2
B2ab(i,ii,iii); C2a(i)b
B1ab(iii)+2ab(iii)
A3cd; B1ab(iii)+2ab(iii)
D2
B1ab(v)+2ab(v)
B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i,ii); D
B1ab(v)+2ab(v); C2a(ii)
D2
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B2ab(ii,iii,v); D2
D2
B2ac(iv)
B2ab(iii); D2
A2ac; B1ab(i,ii,v)+2ab(i,ii,v)
B1ab(iii)+2ab(iii)

URTICACEAE

VU
Forsskaolea tenacissima L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Gesnouinia arborea (L. f.) Gaud. * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Soleirolia soleirolii (Req.) Dandy [poblaciones naturales de Baleares] . . . . . .VU
CR
Urtica atrovirens Req. ex Loisel. subsp. atrovirens * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR
VU
Urtica atrovirens subsp. bianorii (Knoche) Font Quer & Garcas Font . . . . .VU

B1ab(iii,v)+2ab(iii,v); C2a(i); D2
C2a(i)
B1ab(iii)+2ab(iii); D2
B1ab(v)+2ab(v); C2a(ii)
D2

VALERIANACEAE

VU C2a(i); D2
Centranthus nevadensis Boiss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VIOLACEAE

VU
Viola anagae Gilli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Viola cazorlensis Gand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Viola cheiranthifolia Humb. & Bonpl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU
Viola palmensis Webb & Berthel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
CR
Viola stolonifera J.J. Rodr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CR

D2
A2acd
D2
D2
B1ac(iv)+2ac(iv)

WOODSIACEAE

VU A2a; B2ab(ii,iii,iv)
Diplazium caudatum (Cav.) Jermy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
ZANNICHELLIACEAE

EN A4; B2b(i,ii,iii,iv)c(i,ii,iii)
Althenia orientalis (Tzevelev) Garca Murillo & Talavera . . . . . . . . . . . . . . .EN
EN B1ab(iii,iv,v)c(iv)+2ab(iii,iv,v)c(iv)
Zannichellia contorta (Desf.) Chamisso & Schelch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN
ZOSTERACEAE

VU A2ace; B2ab(i,ii,iii,iv)c(i,ii,iii,iv)
Zostera marina L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU A2ace; B2ab(i,ii,iii,iv)
Zostera noltii Hornem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .VU
ZYGOPHYLLACEAE

VU C2a(i) ; D2
Tetraena alba (L. f.) Beier & Thulin [Zygophyllum album] . . . . . . . . . . . . . . . .VU
VU D2
Tetraena gaetula (Emb. & Maire) Beier & Thulin [Zygophyllum gaetulum]* . . .VU

62

II. ESPECIES CASI AMENAZADAS (NT)


II. NEAR THREATENED SPECIES (NT)
ALLIACEAE

Allium antoni-bolosii P. Palau subsp. antoni-bolosii


Allium pyrenaicum Costa & Vayr.
AMARYLLIDACEAE

Narcissus pallidiflorus Pugsley


ASPLENIACEAE

Asplenium aureum Cav. [Ceterach aureum]


Asplenium hemionitis L.
Asplenium seelosii Leybold [A. seelosii subsp. catalaunicum]
BORAGINACEAE

Echium giganteum L. f.
Echium leucophaeum Webb ex Sprague & Hutch.
Echium triste subsp. nivariense (Svent) Bramwell
BUXACEAE

Buxus balearica Lam.


CARYOPHYLLACEAE

Arenaria alfacarensis Pamp.


Arenaria capillipes Boiss.
Arenaria conimbricensis subsp. viridis (Font Quer) Font Quer
Cerastium dubium (Bast.) Gupin
Dianthus barbatus L. subsp. barbatus
Dianthus toletanus Boiss. & Reut.
Herniaria canariensis Chaudhri
Petrocoptis crassifolia Rouy
Petrocoptis montsicciana O. Bols & Rivas Mart.
Polycarpaea robusta (Pit.) G. Kunkel
Silene bourgeaui Webb ex Christ
Silene mariana Pau
Silene viridiflora L.

Centaurea podospermifolia Loscos & Pardo


Centaurea saxicola subsp. jimenezii J. Molero
Centaurea saxicola Lag. subsp. saxicola
Filago desertorum Pomel
Gonospermum canariense Less. [G. elegans]
Hieracium ramondii Griseb. *
Klasea flavescens (L.) Holub subsp. mucronata (Desf.) Cant
& Rivas Mart. [Serratula mucronata]
Lactuca palmensis Bolle
Leontodon boryi Boiss. ex DC.
Picris hispanica (Willd.) P.D. Sell
[Leontodon hispanicus subsp. hispanicus]
Scorzonera reverchonii Debeaux ex Hervier
Senecio auricula subsp. sicoricus (O. Bols & Vigo)
Ascaso & Pedrol
Senecio incrassatus Lowe
Senecio massaicus (Maire) Maire
Sonchus canariensis (Sch. Bip.) Boulos subsp. canariensis
Sonchus fauces-orci Knoche
Sonchus pinnatifidus Cav.
Vieraea laevigata (Brouss. ex Willd.) Webb
CRASSULACEAE

Aeonium appendiculatum Baares


Aeonium ciliatum (Willd.) Webb & Berthel.
Aeonium hierrense (R.P. Murray) Pit. & Pr.
Aeonium nobile (Praeger) Praeger
Aeonium pseudourbicum Baares
Aeonium undulatum Webb & Berthel.
Aeonium valverdense (Praeger) Praeger
Aichryson bollei Webb ex Bolle
Aichryson palmense Webb ex Bolle
Sedum aetnense Tineo
CRUCIFERAE

Fumana baetica Gemes


Halimium calycinum (L.) K. Koch

Cardamine parviflora L.
Erucastrum gallicum (Willd.) O.E. Schulz
Erysimum bicolor (Hornem.) DC.
Erysimum javalambrense G. Mateo & al.
Iberis nazarita Moreno
Jonopsidium savianum (Caruel) Ball ex Arcang.
Lobularia canariensis subsp. marginata (Webb) Borgen

COMPOSITAE

CUPRESSACEAE

Argyranthemum adauctum subsp. dugourii (Bolle) Humphries


Argyranthemum frutescens subsp. gracilescens (Christ) Humphries
Argyranthemum hierrense Humphries
Asteriscus graveolens subsp. stenophyllus (Link) Greuter
[N. graveolens subsp. stenophyllus]
Asteriscus pygmaeus (DC.) Coss. & Durieu [A. hierochunticus]
Carlina canariensis Pit.
Centaurea maroccana Ball.
Centaurea pinnata Pau

Juniperus cedrus Webb & Berth. subsp. cedrus * [Juniperus cedrus]

CELASTRACEAE

Maytenus senegalensis subsp. europaea (Boiss.) Rivas Mart.


ex Gemes & M.B. Crespo
CISTACEAE

CYPERACEAE

Carex alba Scop.


Carex grioletti Roem.
DIPSACACEAE

Cephalaria baetica Boiss.


Pterocephalus porphyranthus Svent.
63

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Buxus balearica se considera al borde de estar amenazada, aunque su situacin en


Andaluca es menos halagea que en Baleares (Foto: J.C. Moreno).

Aichryson palmense es un endemismo de la isla de La


Palma, relegado a sectores expuestos de la laurisilva
(Foto: . Baares).

ELATINACEAE

Thymus antoninae Rouy & Coincy


Thymus funkii subsp. sabulicola (Coss.) Snchez Gmez
Thymus moroderi Pau ex Martnez
Thymus willkommii Ronninger

Elatine alsinastrum L.
Elatine brochonii Clavaud

LEGUMINOSAE

DROSERACEAE

Drosophyllum lusitanicum (L.) Link

EUPHORBIACEAE

Euphorbia arvalis subsp. longistyla (Litard. & Maire) Molero & al.
GERANIACEAE

Erodium aguilellae Lpez Udias & al.


Erodium mouretii Pitard
Erodium sanguis-christi Sennen subsp. sanguis-christi
GRAMINEAE

Calamagrostis epigejos (L.) Roth


Enneapogon desvauxii Palisot
Festuca graniticola Kergulen & Morla
Holcus caespitosus Boiss.
Vulpia fontquerana Melderis & Stace

Adenocarpus desertorum Castrov. *


Anthyllis hystrix (Willk. ex Barcel) Cardona & al.
Anthyllis ramburii Boiss.
Astragalus longidentatus Chater
Chamaecytisus proliferus subsp. meridionalis Acebes
Cytisus malacitanus Boiss.
Cytisus virgatus Link
Genista dorycnifolia Font Quer subsp. dorycnifolia
Onobrychis reuteri Leresche
Teline osyroides subsp. sericea (O. Kuntze) Arco & al.
Vicia scandens R.P. Murray
MALVACEAE

Lavatera mauritanica subsp. davaei (Cout.) Cout.


ORCHIDACEAE

LABIATAE

64

Micromeria lepida subsp. bolleana P. Prez


Micromeria tenuis subsp. linkii (Webb & Berthel.) P. Prez
Sideritis arborescens subsp. pauli (Pau) P. W. Ball ex Heywood
Sideritis hyssopifolia subsp. caureliana Obn & Rivera
Sideritis lasiantha A.L. Juss. ex Pers.
Sideritis macrostachys Poir.
Teucrium balthazaris Sennen *
Teucrium campanulatum L.
Teucrium carthaginense Lange
Teucrium cossonii D. Wood. subsp. cossonii
Teucrium eriocephalum subsp. almeriense (C.E. Hubb. &
Sandwith) T. Navarro & J.L. Rosa [T. almeriense]
Teucrium franchetianum Rouy & Coincy
Teucrium heterophyllum subsp. brevipilosum Gaisberg
Teucrium intricatum Lange *
Teucrium aureum subsp. angustifolium (Willk.) Puech ex
Valds Berm. & Snchez Crespo [T. turdetanum]

Serapias perez-chiscanoi Acedo


PALMAE

Phoenix canariensis Chabaud *


PAPAVERACEAE
Corydalis intermedia (L.) Mrat
Sarcocapnos baetica (Boiss. & Reut.) Nyman
PLUMBAGINACEAE

Armeria bigerrensis subsp. legionensis (Bernis) Rivas Mart. & al.*


Armeria euscadiensis Donadille & Vivant
Armeria godayana Font Quer
Armeria rivasmartinezii Sardinero & Nieto Fel.
Limonium camposanum Erben
Limonium gibertii (Sennen) Sennen
Limonium papillatum (Webb & Berthel.) Kuntze *
Limonium tremolsii Rouy

Il. Especies casi amenazadas (NT)

POLYGONACEAE

Polygonum romanum subsp. balearicum Raffaelli & L. Villar


POSIDONIACEAE

Posidonia oceanica (L.) Delile


PRIMULACEAE

Androsace pyrenaica Lam.


Androsace vitaliana subsp. cinerea (Snd.) Kress
Primula acaulis subsp. balearica (Willk.) Greuter & Burdet
RANUNCULACEAE

Aquilegia vulgaris subsp. nevadensis (Boiss. & Reut.) T.E. Daz


Helleborus lividus Aiton

Chaenorhinum grandiflorum subsp. carthaginense (Pau) Bened


Chaenorhinum grandiflorum (Coss.) Willk. subsp. grandiflorum
Chaenorhinum tenellum (Cav.) Lange *
Cistanche phelypaea subsp. lutea (Desf.) Fern. Casas & M. Lanz
Cistanche phelypaea (L.) Cout. subsp. phelypaea
Digitalis laciniata Lindley
Kickxia sagittata (Poir.) Rothm.
Linaria aeruginea subsp. pruinosa (Sennen & Pau) Chater &
Valds Berm.
Odontites pyrenaea subsp. abilianus P. Monts. *
Orobanche haenseleri Reut.
Orobanche ramosa L.
Orobanche reuteriana (Rchb. f.) M.B. Crespo & A. Pujadas
Pedicularis rosea subsp. allioni (Reichenb.) E. Mayer
Verbascum rotundifolium subsp. ripacurcicum O. Bols & Vigo

RESEDACEAE

Sesamoides minor (Lange) Kuntze

THYMELAEACEAE

Thymelaea procumbens A. Fern. & R. Fern.


RHAMNACEAE

Rhamnus integrifolia DC.


ROSACEAE

Bencomia caudata (Aiton) Webb & Berthel.


Potentilla reuteri Boiss.
Sanguisorba ancistroides (Desf.) Ces.

UMBELLIFERAE

Hohenackeria exscapa (Steven) Coss.-Pol.


Pimpinella cumbrae Link
Pimpinella dendrotragium Webb
Pimpinella junoniae Ceb. & Ort.
URTICACEAE

RUBIACEAE

Parietaria filamentosa Webb & Berthel.

Galium erythrorrhizon Boiss. & Reut. *


Galium glaucum subsp. australe Franco [G. teres] *

VALERIANACEAE

RUTACEAE

Valerianella multidentata Loscos & Pardo


Valerianella martinii Loscos

Ruta pinnata L. f.
VIOLACEAE
SAXIFRAGACEAE

Viola jaubertiana Mars & Vigin.

Saxifraga catalaunica Boiss.


Saxifraga reuteriana Boiss.
Saxifraga rotundifolia L. subsp. rotundifolia

WOODSIACEAE

Cystopteris montana (Lam.) Desv.

SCROPHULARIACEAE

Chaenorhinum formenterae Gand.

En las sierras bticas calcreas de Granada, Jan y Mlaga habita Galium


erythrorrhizon, ocupando un extenso intervalo actitudinal (Foto: G. Blanca).

Orobanche lavandulacea tiene poblaciones dispersas por la mitad


oriental de la Pennsula Ibrica y las islas Canarias (Foto: A. Pujadas).

65

IIl. ESPECIES CON PREOCUPACIN MENOR (LC)


III. LEAST CONCERN SPECIES (LC)

AMARYLLIDACEAE

DRYOPTERIDACEAE

Narcissus cyclamineus DC.

Dryopteris corleyi Fraser-Jenkins

ASPLENIACEAE

GERANIACEAE

Asplenium celtibericum Rivas Mart. [A. seelosii subsp. glabrum]

Erodium rupestre (Pourr. ex Cav.) Cadevall

CAMPANULACEAE

GRAMINEAE

Campanula adsurgens Leresche & Levier

Puccinellia fasciculata (Torrey) E.P. Bicknell


Trisetaria lapalmae H. Scholz

CHENOPODIACEAE

Salsola tetrandra Forssk.

LABIATAE

COMPOSITAE

Lavandula pinnata L. f.
Teucrium pugionifolium Pau

Argyranthemum frutescens (L.) Sch. Bip. subsp. frutescens


Hieracium aguilari Pau
Hieracium bowlesianum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium cavanillesianum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium colmeiroanum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium eriopogon Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium glaucocerinthe Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium gredense Rouy
Hieracium inuliflorum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium prenanthoides Vill.
Hieracium pseudocerinthe (Gaudin) Koch
Hieracium tarraconense Pau ex Font Quer
Hieracium umbrosum Jord.
Hieracium vellereum Scheele ex Fries
Mauranthemum decipiens (Pomel) R. Vogt & C. Oberprieler
[Leucanthemum decipiens]
Pilosella aranii G. Mateo
Sonchus gummifer Link

LEGUMINOSAE

Astragalus danicus Retz.


Lathyrus bauhinii Genty
ORCHIDACEAE

Dactylorhiza insularis (Sommier & Martells) Landwehr


Dactylorhiza sulphurea (Link) Franco [D. markusii]
Nigritella gabasiana Teppner & Klein
PLUMBAGINACEAE

Limonium parvibracteatum Pignatti


RANUNCULACEAE

Ranunculus carlittensis (Sennen) Grau


Ranunculus envalirensis Grau *
ROSACEAE

Rubus bollei Focke


CRASSULACEAE

Sedum nevadense Coss.

SAXIFRAGACEAE

Saxifraga babiana T. E. Daz & Fern. Prieto


CRUCIFERAE

Descurainia gilva Svent.


Lobularia canariensis subsp. microsperma Borgen

SCROPHULARIACEAE

Orobanche lavandulacea Rchb. [O. trichocalyx]


Orobanche teucrii Holandre

CYPERACEAE

Carex camposii Boiss. & Reut.


Carex olbiensis Jord.

66

UMBELLIFERAE

Todaroa aurea subsp. suaveolens P. Prez

IV. ESPECIES CON DATOS INSUFICIENTES (DD)


IV. DATA DEFICIENT SPECIES (DD)

ALLIACEAE

Allium carinatum L.
Allium subhirsutum subsp. obtusitepalum (Svent.) G. Kunkel
AMARYLLIDACEAE

Narcissus elegans (Haworth) Spach


Narcissus juressianus Fern. Casas
Narcissus perez-chiscanoi Fern. Casas
Narcissus segurensis Ros & al.
ANACARDIACEAE

Rhus albida Schousb.


ASPLENIACEAE

Asplenium terorense G. Kunkel


Asplenium trichomanes subsp. maderense Gibby & Lovis

Taraxacum balearicum van Soest


Taraxacum cardiastrum Sahlin
Taraxacum catodontum Sahlin
Taraxacum claviflorum Sahlin
Taraxacum coryphorum Sahlin
Taraxacum cyrtum Sahlin
Taraxacum dentilobum van Soest
Taraxacum faucicola Sahlin
Taraxacum gallaecicum van Soest
Taraxacum ibericum van Soest
Taraxacum litophyllum Langhe & van Soest
Taraxacum merinoi van Soest
Taraxacum miltinum Sahlin
Taraxacum mimosinum Sahlin
Taraxacum praesigne Sahlin
CONVOLVULACEAE

BORAGINACEAE

Convolvulus canariensis L.

Echium cantabricum (M. Lanz) Fern. Casas & M. Lanz


CRUCIFERAE
CALLITRICHACEAE

Callitriche platycarpa Ktz


CARYOPHYLLACEAE

Arenaria aggregata subsp. pseudoarmeriastrum (Rouy) G.


Lpez & Nieto Fel.
Minuartia webbii McNeil & Bramwell
Silene canariensis Willd.
Silene scabriflora subsp. megacalycina Talavera
Silene pseudoatocion Desf.
Spergularia bourgeaui Label

Biscutella stenophylla subsp. leptophylla (Pau) G. Mateo &


M.B. Crespo
Brassica fruticulosa subsp. djafarensis Blanco Castro
Cochlearia pyrenaica DC. *
Coincya monensis subsp. puberula (Pau) Leadlay
Crambe gomerae subsp. hirsuta Prina
Iberis carnosa subsp. nafarroana Moreno *
Rorippa amphibia (L.) Besser
Thlaspi occitanicum Jord. *
GERANIACEAE

CHENOPODIACEAE

Erodium gaussenianum P. Monts.


Erodium lucidum Lapeyr.

Patellifolia webbiana (Moq.) Scott & al.


Salsola soda L.

GRAMINEAE

COMPOSITAE

Allagopappus viscosissimus Bolle


Asteriscus graveolens subsp. odorus (Schousb.) Greuter
[Nauplius graveolens subsp. odorus]
Carlina texedae Marrero Rodr.
Centaurea conocephala Bolle
Crepis pusilla (Sommier) Merxm.
Lactucosonchus beltraniae (U. Reifenb. & A. Reifenb.)
Bramwell
Pericallis cruenta (LHr.) Bolle
Senecio auricula Bourgeau ex Cosson subsp. auricula
Senecio doria subsp. legionensis (Lange) Chater
Senecio hillebrandii Christ.
Sonchus canariensis subsp. orotavensis Boulos
Taraxacum aquilonare Hand.-Mazz.
Taraxacum aragonicum Sahlin

Avena eriantha Durieu


Dactylis smithii subsp. hylodes Parker
Dactylis smithii Link subsp. smithii
Festuca altopyrenaica Fuente & Ortez *
Festuca cordubensis Devesa
Lolium lowei Mnze.
Parapholis marginata Runemark
Trisetum spicatum subsp. ovatipaniculatum Hulten
HYACINTHACEAE

Scilla dasyantha Webb & Berthel.


IRIDACEAE

Iris lusitanica Ker-Gawler


JUNCAGINACEAE

Triglochin barrelieri Loisel.


67

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

PAPAVERACEAE

Alchemilla angustiserrata S.E. Frhner


Alchemilla aranica S.E. Frhner
Alchemilla crenulata S.E. Frhner
Alchemilla fageti S.E. Frhner
Alchemilla ilerdensis S.E. Frhner
Alchemilla ischnocarpa S.E. Frhner
Alchemilla lainzii S.E. Frhner
Alchemilla legionensis S.E. Frhner
Alchemilla nieto-felineri S.E. Frhner
Alchemilla nudans S.E. Frhner
Alchemilla paupercula S.E. Frhner
Alchemilla santanderensis S.E. Frhner
Alchemilla serratisaxatilis S.E. Frhner
Alchemilla sierrae Romo
Alchemilla subalpina S.E. Frhner
Aphanes pusilla (Pomel) Batt.
Rubus cyclops Monasterio-Huelin
Rubus lucensis H.E. Weber & Monasterio-Huelin
Rubus muricola Sennen
Rubus palmensis A. Hans.
Rubus pauanus Monasterio-Huelin
Rubus peratticus Samp.

Fumaria coccinea Lowe ex Pugsley


Papaver aurantiacum Loisel.

RUBIACEAE

LABIATAE

Nepeta cantabrica Ubera & Valds


Sideritis bolleana Bornm.
Teucrium afrum (Emberger & Maire) Pau & Font Quer
Teucrium martinii Cirujano & al.
LEGUMINOSAE

Astragalus vesicarius L.
Chamaespartium delphinense (Verl.) Sojk *
Cytisus commutatus subsp. merinoi M. Lanz
Hedysarum flexuosum L.
Lotus genistoides Webb ex Pitard & Proust, nom nud. *
Trigonella anguina Del.
Vicia chaetocalyx Webb & Berthel.
OPHIOGLOSSACEAE

Ophioglossum polyphyllum A. Br.


ORCHIDACEAE

Gymnadenia odoratissima (L.) L.C.M. Richard

Galium geminiflorum Lowe


PLANTAGINACEAE

Plantago phaeostoma Boiss. & Heldr.

SCROPHULARIACEAE

Armeria arenaria subsp. vestita (Willk.) Nieto Fel.


Armeria langei subsp. daveaui (Coutinho) Pinto da Silva
Limonium cofrentanum Erben
Limonium lobetanicum Erben
Limonium tournefortii (Boiss.) Erben
Limonium viciosoi (Pau) Erben

Bartsia aspera (Brot.) Lange


Melampyrum nemorosum subsp. catalaunicum (Freyn.) Beauv.
Orobanche amethystea subsp. castellana (Reut.) Rouy
Orobanche artemisiae-campestris Vaucher ex Gaudin. subsp.
artemisiae-campestris
Orobanche gratiosa (Webb & Berthel.) Lind
Scrophularia oxyrrhyncha Coincy
Verbascum prunellii Rodr. Gracia & Valds Berm.

RANUNCULACEAE

THYMELAEACEAE

Garidella nigellastrum L.
Ranunculus alnetorum Walo Koch
Ranunculus bupleuroides subsp. cherubicus Snchez Rodrguez & al.
Ranunculus polyanthemophyllus Walo Koch & H. Hess
Ranunculus valdesii Grau
Thalictrum morisonii subsp. mediterraneum (Jord.) P.W. Ball

Thymelaea lanuginosa (Lam.) Ceballos & C. Vicioso

PLUMBAGINACEAE

UMBELLIFERAE

Bupleurum foliosum Salzm. ex DC.


VIOLACEAE

Viola plantaginea Webb ex Christ


ROSACEAE

Alchemilla acutiformis S.E. Frhner


Alchemilla alniformis S.E. Frhner

68

WOODSIACEAE

Woodsia glabella subsp. pulchella (Bertol.) A. & D. Lve

ANEXO I . ESPECIES DESCATALOGADAS DE LA LISTA ROJA


APPENDIX I SPECIES REMOVED FROM THE RED LIST

CARYOPHYLLACEAE

GENTIANACEAE

Herniaria hartungii Parl.

Gentiana lutea subsp. auranthiaca M. Lanz

CISTACEAE

GERANIACEAE

Helianthemum cirae
Helianthemum lini

Erodium meynieri Maire


LABIATAE

CLETHRACEAE

Clethra arborea Aiton *


COMPOSITAE

Argyranthemum vincenti
Atalanthus canariensis (Boulos) A. Hansen & Sunding
[Sonchus filifolius]
Cheirolophus anagensis
Cheirolophus mansanetianus G. Stbing & al.
Cheirolophus puntallanensis
Pilosella x gudarica Mateo *
Taraxacum sicagerum Sahlin
CRUCIFERAE

Nepeta coerulea subsp. sanabrensis (Losa) Ubera & Valds


Nepeta latifolia subsp. oscensis P. Monts.
Nepeta mallophora Webb & Heldr. subsp. mallophora
Nepeta mallophora subsp. microglandulosa (J. Molero) J. Molero
Sideritis arborescens subsp. perezlarae Borja
Sideritis borgiae Andrs subsp. borgiae [S. lurida subsp. borgiae]
Sideritis fernandez-casasii R. Rosell & al.
Sideritis javalambrensis Pau
Sideritis pusilla subsp. alhamillensis Obn & Rivera
Origanum x majoricum Cambess.
Origanum paui Martnez
Phlomis x margaritae Silvestre & Aparicio *
Sideritis calduchii Cirujano & al.
Stachys fontqueri Pau

Parolinia aridanae
LEGUMINOSAE
CYPERACEAE

Astragalus sinaicus L.

Cyperus alopecuroides L.
Cyperus involucratus Rottb.

RUBIACEAE

Galium brunnaeum Munby


EPHEDRACEAE

Ephedra altissima Desf.

SCROPHULARIACEAE

Linaria arabiniana M.B. Crespo & al.

69

INDICE ALFABTICO DE TAXONES


ALPHABETIC INDEX OF TAXA
Abies pinsapo Boiss.
53
Achillea santolinoides Lag.
36
Acis valentina (Pau) Lled & al.
31
Aconitum burnatii Gyer
57
Aconitum napellus subsp. castellanum Molero & C. Blanch
57
Aconitum variegatum subsp. pyrenaicum Vivant & Delay
57
Adenocarpus desertorum Castrov.
64
Adenocarpus gibbsianus Castrov. & Talavera
49
Adenocarpus ombriosus Ceballos & Ortuo
49
Adoxa moschatellina L.
31
Aeonium aizoon (Bolle) T.H.M. Mes
41
Aeonium appendiculatum Baares
63
Aeonium balsamiferum Webb & Berthel.
41
Aeonium ciliatum (Willd.) Webb & Berthel.
63
Aeonium cuneatum Webb & Berthel.
41
Aeonium dodrantale (Willd.) T.H.M. Mes
41
Aeonium gomerense (Praeger) Praeger
41
Aeonium haworthii (Salm.-Dyck ex Webb & Berthel.) Webb & Berthel. 41
Aeonium hierrense (R.P. Murray) Pit. & Pr.
63
Aeonium mascaense Bramwell
41
Aeonium nobile (Praeger) Praeger
63
Aeonium pseudourbicum Baares
63
Aeonium saundersii Bolle
41
Aeonium undulatum Webb & Berthel.
63
Aeonium valverdense (Praeger) Praeger
63
Aeonium volkerii Hernndez & Baares
41
Agrostis barceloi L. Sez & Rossell
46
Agrostis canina subsp. granatensis Romero Garca & al.
46
Aichryson bethencourtianum Bolle
41
Aichryson bituminosum Baares
41
Aichryson bollei Webb ex Bolle
63
Aichryson brevipetalum Praeger
41
Aichryson pachycaulon Bolle subsp. pachycaulon
41
Aichryson pachycaulon subsp. gonzalezhernandezii (G. Kunkel) Bramwell 41
Aichryson pachycaulon subsp. inmaculatum (Webb ex Christ) Bramwell 41
Aichryson pachycaulon subsp. parviflorum (Bolle) Bramwell
41
Aichryson pachycaulon subsp. praetermissum Bramwell
41
Aichryson palmense Webb ex Bolle
63
Aichryson porphyrogennetos Bolle
41
Aichryson tortuosum (Aiton) Webb ex Berthel.
41
Alchemilla acutiformis S.E. Frhner
68
Alchemilla alniformis S.E. Frhner
68
Alchemilla angustiserrata S.E. Frhner
68
Alchemilla aranica S.E. Frhner
68
Alchemilla crenulata S.E. Frhner
68
Alchemilla fageti S.E. Frhner
68
Alchemilla fontqueri Rothm.
57
Alchemilla ilerdensis S.E. Frhner
68
Alchemilla ischnocarpa S.E. Frhner
68
Alchemilla lainzii S.E. Frhner
68
Alchemilla legionensis S.E. Frhner
68
Alchemilla nieto-felineri S.E. Frhner
68
Alchemilla nudans S.E. Frhner
68

Alchemilla paupercula S.E. Frhner


Alchemilla pentaphyllea L.
Alchemilla santanderensis S.E. Frhner
Alchemilla serratisaxatilis S.E. Frhner
Alchemilla sierrae Romo
Alchemilla subalpina S.E. Frhner
Allagopappus viscosissimus Bolle
Allium antoni-bolosii P. Palau subsp. antoni-bolosii
Allium carinatum L.
Allium pardoi Loscos
Allium pruinatum Link
Allium pyrenaicum Costa & Vayr.
Allium rouyi Gaut.
Allium schmitzii Cout.
Allium sphaerocephalon subsp. ebusitanum (Font Quer) Rossell & al.
Allium subhirsutum subsp. obtusitepalum (Svent.) G. Kunkel
Althenia orientalis (Tzevelev) Garca Murillo & Talavera
Alyssum gadorense P. Kpfer
Alyssum loiseleurii P. Fourn. subsp. loiseleurii
Alyssum loiseleurii subsp. gallaecicum S. Ortiz
Alyssum nevadense Willmott ex P.W. Ball & T.R. Dudley
Alyssum purpureum Lag. & Rodr.
Ammochloa palaestina Boiss.
Ammodaucus leucotrichus subsp. nanocarpus Beltrn
Ammodaucus nanocarpus (Beltrn) P. Prez & Velasco
Anacyclus alboranensis Esteve & Varo
Anagyris latifolia Brouss. ex Willd.
Anarrhinum fruticosum Desf.
Anchusa puechii Valds
Androcymbium gramineum (Cav.) McBride
Androcymbium hierrense A. Santos subsp. hierrense
Androcymbium hierrense subsp. macrospermum U. Reifenb.
Androcymbium psammophilum Svent.
Androsace cantabrica (Losa & P. Monts.) Kress
Androsace cylindrica subsp. willkommii P. Monts.
Androsace halleri L.
Androsace helvetica (L.) All.
Androsace pyrenaica Lam.
Androsace rioxana A. Segura
Androsace vitaliana subsp. assoana (M. Lanz) Kress
Androsace vitaliana subsp. aurelii Luceo
Androsace vitaliana subsp. cinerea (Snd.) Kress
Androsace vitaliana subsp. nevadensis (Chiarugi) Luceo
Andryala agardhii Haens. ex DC.
Anthemis bourgaei Boiss. & Reut.
Anthemis chrysantha J. Gay
Anthemis secundiramea Biv.
Anthyllis hystrix (Willk. ex Barcel) Cardona & al.
Anthyllis ramburii Boiss.
Anthyllis rupestris Coss.
Anthyllis tejedensis subsp. plumosa E. Domnguez
Antirrhinum charidemi Lange
Antirrhinum latifolium Mill.

68
57
68
68
68
68
67
63
67
31
31
63
31
31
31
67
62
41
41
41
41
43
46
61
61
36
49
59
32
36
36
36
36
56
56
56
56
65
56
56
56
65
56
36
36
36
36
64
64
49
49
59
59

71

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Antirrhinum latifolium subsp. intermedium


59
Antirrhinum lopesianum Rothm.
59
Antirrhinum majus subsp. linkianum (Boiss. & Reut.) Rothm.
59
Antirrhinum microphyllum Rothm.
59
Antirrhinum pertegasii Rothm.
59
Antirrhinum subbaeticum Gemes & al.
59
Antirrhinum valentinum Font Quer
59
Aphanes pusilla (Pomel) Batt.
68
Apium bermejoi L. Llorens
61
Apium graveolens subsp. butronensis (D. Gmez & G. Monts.) Aizpuru 61
Apollonias barbujana subsp. ceballosi (Svent.) G. Kunkel
49
Apteranthes burchardii (N.E.Br.) Plowes subsp. burchardii
31
Apteranthes europaea (Guss.) Murb. subsp. europaea
31
Apteranthes munbyana subsp. hispanica (Coincy) M.B. Crespo & Mateo 32
Aquilegia paui Font Quer
57
Aquilegia pyrenaica subsp. cazorlensis (Heywood) Galiano & Rivas Mart. 57
Aquilegia pyrenaica subsp. guarensis (Losa) Rivas Mart.
57
Aquilegia vulgaris subsp. nevadensis (Boiss. & Reut.) T.E. Daz
65
Arabis juressi Rothm.
41
Arabis margaritae Talavera
41
Arabis soyeri Reut. & Huet subsp. soyeri
42
Arenaria aggregata subsp. pseudoarmeriastrum (Rouy) G. Lpez & Nieto Fel. 67
Arenaria alfacarensis Pamp.
63
Arenaria arcuatociliata G. Lpez & Nieto Fel.
33
Arenaria bolosii (Caig.) L. Sez & Rossell
33
Arenaria capillipes Boiss.
63
Arenaria conimbricensis subsp. viridis (Font Quer) Font Quer
63
Arenaria delaguardiae G. Lpez & Nieto Fel.
33
Arenaria favargeri (Nieto Fel.) G. Lpez & Nieto Fel.
33
Arenaria nevadensis Boiss. & Reut.
33
Arenaria racemosa Willk.
33
Arenaria tomentosa Willk.
33
Argantoniella salzmannii (P. W. Ball) G. Lpez & R. Morales
48
Argyranthemum adauctum (Link) Humphries subsp. adauctum
36
Argyranthemum adauctum subsp. dugourii (Bolle) Humphries
63
Argyranthemum adauctum subsp. erythrocarpon (Svent.) Humphries 36
Argyranthemum adauctum subsp. jacobaeifolium (Sch. Bip.) Humphries 36
Argyranthemum adauctum subsp. palmensis A. Santos
36
Argyranthemum broussonetii (Pers.) Humphries subsp. broussonetii
36
Argyranthemum broussonetii subsp. gomerensis Humphries
36
Argyranthemum callichrysum (Svent.) Humphries
36
Argyranthemum coronopifolium (Willd.) Humphries
36
Argyranthemum escarrei (Svent.) Humphries
36
Argyranthemum filifolium (Sch. Bip.) Humphries
36
Argyranthemum foeniculaceum (Willd.) Webb ex Sch. Bip
36
Argyranthemum frutescens (L.) Sch. Bip. subsp. frutescens
66
Argyranthemum frutescens subsp. canariae (Christ) Humphries
36
Argyranthemum frutescens subsp. gracilescens (Christ) Humphries
63
Argyranthemum frutescens subsp. pumilum Humphries
36
Argyranthemum frutescens subsp. succulentum Humphries
36
Argyranthemum hierrense Humphries
63
Argyranthemum lemsii Humphries
36
Argyranthemum lidii Humphries
36
Argyranthemum maderense (D. Don.) Humphries
36
Argyranthemum sundingii L. Borgen
36

72

Argyranthemum sventenii Humphries & Aldr.


Argyranthemum vincenti
Argyranthemum webbii Sch. Bip.
Argyranthemum winteri (Svent.) Humphries
Argyrolobium uniflorum (Decne) Jaub. & Spach
Arisarum proboscideum (L) Savi
Armeria arenaria subsp. vestita (Willk.) Nieto Fel.
Armeria bigerrensis subsp. legionensis (Bernis) Rivas Mart. & al.
Armeria bigerrensis subsp. losae (Bernis) Rivas Mart. & al.
Armeria bigerrensis subsp. microcephala (Willk.) Nieto Fel.
Armeria caballeroi (Bernis) Donadille
Armeria cantabrica subsp. vasconica (Sennen) Uribe-Echebarra
Armeria colorata Pau
Armeria euscadiensis Donadille & Vivant
Armeria filicaulis subsp. alfacarensis Nieto Fel. & al.
Armeria filicaulis subsp. nevadensis Nieto Fel.
Armeria filicaulis subsp. trevenqueana Nieto Fel.
Armeria fontqueri Pau
Armeria gaditana Boiss.
Armeria genesiana Nieto Fel. subsp. genesiana
Armeria genesiana subsp. belmonteae (P. Silva) Nieto Fel.
Armeria godayana Font Quer
Armeria humilis (Link) Schul. subsp. humilis
Armeria humilis subsp. odorata (Samp.) P. Silva
Armeria langei subsp. daveaui (Coutinho) Pinto da Silva
Armeria macrophylla Boiss. & Reut.
Armeria merinoi (Bernis) Nieto Fel. & Silva Pando
Armeria quichiotis (Gonz. Albo) A.W. Hill
Armeria rivasmartinezii Sardinero & Nieto Fel.
Armeria rothmaleri Nieto Fel.
Armeria splendens (Lag. ex Rodr.) Webb
Armeria villosa Girard subsp. villosa
Armeria villosa subsp. carratracensis Nieto Fel.
Artemisia alba subsp. nevadensis (Willk.) Blanca & Morales Torres
Artemisia armeniaca Lam.
Artemisia cantabrica (M. Lanz) M. Lanz
Artemisia chamaemelifolia subsp. cantabrica
Artemisia granatensis Boiss.
Artemisia reptans Chr. Sm.
Arum italicum subsp. canariensis (Webb & Berthel.) P.C. Boyce
Asparagus fallax Svent.
Asparagus maritimus (L.) Mill.
Asparagus nesiotes subsp. purpuriensis Marrero Rodr. & Ramos
Asparagus officinalis subsp. prostratus (Dumort.) Corb
Asperula paui Font Quer subsp. paui
Asperula paui subsp. dianensis (Font Quer) Romo
Asphodelus roseus Humb. & Maire
Asplenium aethiopicum subsp. braithwaitii Ormonde
Asplenium anceps Lowe ex Hook. & Grev.
Asplenium aureum Cav.
Asplenium balearicum Shivas
Asplenium celtibericum Rivas Mart.
Asplenium filare subsp. canariensis (Willd.) Ormonde
Asplenium hemionitis L.
Asplenium majoricum Litard.

36
69
36
36
49
31
68
64
54
54
54
54
54
64
54
54
54
54
54
54
54
64
54
54
68
54
54
54
64
54
54
54
54
36
36
36
36
36
36
31
32
32
32
32
58
58
32
32
32
63
32
66
32
63
32

ndice alfabtico de taxones

Asplenium monanthes L.
Asplenium obovatum Viv. subsp. obovatum
Asplenium seelosii Leybold
Asplenium seelosii subsp. catalaunicum
Asplenium seelosii subsp. glabrum
Asplenium terorense G. Kunkel
Asplenium trichomanes subsp. maderense Gibby & Lovis
Aster pyrenaeus Desf.
Asteriscus graveolens subsp. odorus (Schousb.) Greuter
Asteriscus graveolens subsp. stenophyllus (Link) Greuter
Asteriscus hierochunticus (Mich.) Wikl.
Asteriscus pygmaeus (DC.) Coss. & Durieu
Asteriscus schultzii (Bolle) Pitard & Proust
Astragalus algerianus E. Sheld.
Astragalus baionensis Loisel.
Astragalus cavanillesii Podlech
Astragalus danicus Retz.
Astragalus devesae Talavera & al.
Astragalus edulis Bunge
Astragalus gines-lopezii Talavera & al.
Astragalus longidentatus Chater
Astragalus mareoticus Delarb.
Astragalus nitidiflorus Jimnez & Pau
Astragalus oxyglottis M. Bieb.
Astragalus penduliflorus Lam.
Astragalus sinaicus L.
Astragalus tremolsianus Pau
Astragalus vesicarius L.
Atalanthus canariensis (Boulos) A. Hansen & Sunding
Athamanta hispanica Degen & Hervier
Athamanta vayredana (Font Quer) C. Pardo
Atractylis arbuscula Svent. & Michaelis
Atractylis preauxiana Sch. Bip.
Atropa baetica Willk.
Aurinia sinuata (L.) Griseb.
Avellara fistulosa (Brot.) Blanca & C. Daz
Avena canariensis Baum & al.
Avena eriantha Durieu
Avena murphyi Ladiszinsky
Avenula crassifolia (Font Quer) Holub
Avenula levis (Haeck.) Holub
Barlia metlesicsiana Techner
Bartsia aspera (Brot.) Lange
Bellis cordifolia (Kunze) Willk.
Bellium artrutxensis Fraga & Rossell
Bencomia brachystachya Svent. ex Nordb.
Bencomia caudata (Aiton) Webb & Berthel.
Bencomia exstipulata Svent.
Bencomia sphaerocarpa Svent.
Beta maritima subsp. marcosii (O. Bols & Vigo) A. Juan & M.B. Crespo
Betula pendula subsp. fontqueri (Rothm.) G. Moreno & Peinado
Biarum dispar (Schott) Talavera
Biscutella ebusitana Rossell & al.
Biscutella hozensis G. Mateo & M.B. Crespo
Biscutella stenophylla subsp. leptophylla (Pau) G. Mateo & M.B. Crespo

32
32
63
63
66
67
67
36
67
63
63
63
36
49
49
50
66
50
50
50
64
50
50
50
50
69
50
68
69
61
61
36
36
61
42
36
46
67
46
46
46
53
68
36
36
57
65
57
57
35
32
31
42
42
67

Boerhavia repens L. subsp. repens


Borderea chouardii (Gaussen) Heslot
Boreava aptera Boiss. & Heldr.
Botrychium matricariifolium A. Braun ex W.D.J. Koch
Brassica bourgeaui (Webb ex Christ) O. Kuntze
Brassica fruticulosa subsp. djafarensis Blanco Castro
Brassica repanda subsp. almeriensis Gmez Campo
Brimeura duvigneaudii (L. Llorens) Rossell & al.
Brimeura fastigiata (Viv.) Chouard
Bromus cabrerensis Acedo & Llamas
Bufonia paniculata subsp. teneriffae (Christ) G. Kunkel
Buglossoides gastonii (Benth) I.M. Johnst.
Bulbostylis cioniana (Savi) K. Lye
Bunium bulbocastanum L.
Bupleurum acutifolium Boiss.
Bupleurum balansae Boiss. & Reut.
Bupleurum bourgaei Boiss. & Reut.
Bupleurum foliosum Salzm. ex DC.
Bupleurum handiense (Bolle) G. Kunkel
Buxus balearica Lam.
Bystropogon odoratissimus Bolle
Bystropogon wildpretii La Serna
Calamagrostis epigejos (L.) Roth
Calamintha rouyana (Briq.) Rouy
Callianthemum coriandrifolium Rchb.
Callitriche cribosa Schotsman
Callitriche lusitanica Schotsman
Callitriche palustris L.
Callitriche platycarpa Ktz
Callitriche regis-jubae Schotsman
Campanula adsurgens Leresche & Levier
Campanula alata Desf.
Campanula cabezudoi Cano-Maqueda & Talavera
Campanula latifolia L.
Campanula lusitanica subsp. specularioides (Coss.) Aldasoro & Sez
Campanula primulifolia Brot.
Campanula specularioides Coss
Camptoloma canariensis (Webb & Berthel.) Hilliard
Canariothamnus hermosae (Pit.) B. Nord.
Capparis aegyptia Lam.
Caralluma burchardii N.E. Br.
Caralluma europaea (Guss.) N.E. Br.
Caralluma munbyana subsp. hispanica
Cardamine parviflora L.
Cardamine raphanifolia subsp. gallaecica M. Lanz
Carduncellus dianius Webb
Carduncellus matritensis Pau
Carduus baeocephalus subsp microstigma Gaisberg & Wagenitz
Carduus baeocephalus Webb
Carduus baeocephalus Webb subsp. baeocephalus
Carduus bourgeaui Kazmi
Carduus lusitanicus subsp. santacreui Devesa & Talavera
Carduus myriacanthus Salzm. ex DC.
Carduus rivasgodayanus Devesa & Talavera
Carduus volutarioides Reyes-Betancort

52
44
42
52
42
67
42
47
47
46
34
32
43
61
61
61
61
68
61
63
48
48
64
48
57
33
33
33
67
33
36
33
33
33
33
33
33
59
36
33
31
31
32
66
42
36
36
37
36
36
37
37
37
37
37

73

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Carex alba Scop.


Carex bicolor All.
Carex camposii Boiss. & Reut.
Carex canariensis Kk.
Carex cespitosa L.
Carex diandra Schkrank
Carex ferruginea Scop. subsp. tenax (Christ) K. Richt.
Carex foetida All.
Carex grioletti Roem.
Carex helodes Link
Carex hostiana DC.
Carex lachenalii Schkuhr subsp. lachenalii
Carex lainzii Luceo & al.
Carex lasiocarpa Ehrh.
Carex limosa L.
Carex muricata L. subsp. muricata
Carex olbiensis Jord.
Carex paniculata subsp. calderae (A. Hans.) Lewejoh.
Carex perraudieriana J. Gay ex Bornm.
Carex strigosa Huds.
Carex trinervis Degl.
Carlina baetica Fern. Casas
Carlina canariensis Pit.
Carlina salicifolia subsp. lancerottensis G. Kunkel
Carlina texedae Marrero Rodr.
Caropsis verticillatinundata (Thore) Rauschert
Carpinus betulus L.
Carum foetidum (Coss. & Durieu ex Batt.) Drude
Castrilanthemum debeauxii (Degen & al.) Vogt & Oberpr.
Centaurea aspera subsp. scorpiurifolia (Dufour) Nyman
Centaurea avilae Pau
Centaurea barrasii Pau
Centaurea boissieri subsp. funkii (Sch. Bip. ex Willk.) Blanca
Centaurea bombycina Boiss. subsp. bombycina
Centaurea bombycina subsp. xeranthemoides (Lange) Blanca & al.
Centaurea borjae Valds Berm. & Rivas Goday
Centaurea carratracensis Lange
Centaurea clementei Boiss. ex DC.
Centaurea conocephala Bolle
Centaurea exarata Coss.
Centaurea gadorensis Blanca
Centaurea genesii-lopezii Fern. Casas & Susanna
Centaurea haenseleri (Boiss.) Boiss.
Centaurea janeri subsp. gallaecica M. Lanz
Centaurea kunkelii N. Garca
Centaurea lainzii Fern. Casas
Centaurea mariana Willk.
Centaurea maroccana Ball.
Centaurea monticola Boiss. ex DC.
Centaurea nevadensis Boiss. & Reut.
Centaurea pinnata Pau
Centaurea podospermifolia Loscos & Pardo
Centaurea prolongoi Boiss.
Centaurea pulvinata (Blanca) Blanca
Centaurea sagredoi Blanca

74

63
43
66
43
43
43
43
43
63
44
44
44
44
44
44
44
66
44
44
44
44
37
63
37
67
61
40
61
37
37
37
37
37
37
37
37
37
37
67
37
37
37
37
37
37
37
37
63
37
37
63
63
37
37
37

Centaurea saxicola Lag. subsp. saxicola


Centaurea saxicola subsp. jimenezii J. Molero
Centaurea saxifraga Coincy
Centaurea toletana subsp. tentudaica Rivas Goday
Centaurea ultreiae Silva Pando
Centaurium quadrifolium subsp. parviflorum (Willk.) Pedrol
Centaurium somedanum M. Lanz
Centranthus nevadensis Boiss.
Cephalaria baetica Boiss.
Cephalaria squamiflora subsp. mediterranea (Viv.) Pignatti
Cerastium dubium (Bast.) Gupin
Cerastium sventenii Jalas
Ceratocapnos heterocarpa Durieu
Cerinthe glabra Miller
Ceropegia ceratophora Svent.
Ceropegia chrysantha Svent.
Ceropegia dichotoma subsp. krainzii (Svent.) Bryuns
Ceterach aureum (Cav.) Buch.
Chaenorhinum formenterae Gand.
Chaenorhinum grandiflorum (Coss.) Willk. subsp. grandiflorum
Chaenorhinum grandiflorum subsp. carthaginense (Pau) Bened
Chaenorhinum rodriguezii (Porta) L. Sez & Vicens
Chaenorhinum tenellum (Cav.) Lange
Chaetopogon fasciculatus subsp. prostratus (Hack. & Lange) M. Lanz
Chamaecytisus proliferus subsp. meridionalis Acebes
Chamaespartium delphinense (Verl.) Sojk
Chamaespartium undulatum (Ern) Talavera & L. Sez
Chamaesyce peplis (L.) Prokh.
Cheilanthes pulchella Bory ex Willd.
Cheirolophus anagensis
Cheirolophus arboreus (Webb & Berthel.) Holub
Cheirolophus arbutifolius (Svent.) G. Kunkel
Cheirolophus burchardii Susanna
Cheirolophus canariensis (Brouss. ex Willd.) Holub
Cheirolophus dariasi (Svent.) Bramwell
Cheirolophus duranii (Burchard) Holub
Cheirolophus falcisectus Svent. ex Montelongo & Moraleda
Cheirolophus ghomerytus (Svent.) Holub
Cheirolophus junonianus (Svent.) Holub
Cheirolophus lagunae Olivares & al.
Cheirolophus mansanetianus G. Stbing & al.
Cheirolophus metlesicsii Montelongo
Cheirolophus puntallanensis
Cheirolophus santos-abreui A. Santos
Cheirolophus satarataensis (Svent.) Holub
Cheirolophus sventenii (A. Santos) G. Kunkel subsp. sventenii
Cheirolophus sventenii subsp. gracilis A. Santos
Cheirolophus tagananensis (Svent.) Holub
Cheirolophus uliginosus (Brot.) Dostl
Cheirolophus webbianus (Sch. Bip.) Holub
Chenopodium coronopus Moq.
Christella dentata (Forssk.) Brownsey & Jermy
Chrysoprenanthes pendula subsp. flaccida (Svent.) Bramwell
Cicer canariensis A. Santos & Lewis
Circaea alpina L. subsp. alpina

63
63
37
37
37
45
45
62
63
44
63
34
53
32
32
32
32
63
65
65
65
59
65
46
64
68
50
45
31
69
37
38
38
38
38
38
38
38
38
38
69
38
69
38
38
38
38
38
38
38
35
61
38
50
52

ndice alfabtico de taxones

Cirsium rosulatum Talavera & Valds


Cistanche mauritanica (Coss. & Durieu) Beck
Cistanche phelypaea (L.) Cout. subsp. phelypaea
Cistanche phelypaea subsp. lutea (Desf.) Fern. Casas & M. Lanz
Cistus asper Demoly & R. Mesa
Cistus chinamadensis Baares & Romero subsp. chinamadensis
Cistus chinamadensis subsp. gomerae Baares & P. Romero
Cistus chinamadensis subsp. ombriosus Demoly & M. Marrero
Cistus grancanariae Marrero Rodr. & al.
Cistus heterophyllus subsp. carthaginensis (Pau) M.B. Crespo & Mateo
Cistus ocreatus C. Smith
Cistus osbeckiifolius subsp. tomentosus Baares & Demoly
Cistus osbeckiifolius Webb ex Christ
Cistus osbeckiifolius Webb ex Christ subsp. osbeckiifolius
Cistus palmensis Baares & Demoly
Clethra arborea Aiton
Clypeola cyclodontea Delile
Clypeola eriocarpa Cav.
Cochlearia aragonensis Coste & Souli subsp. aragonensis
Cochlearia aragonensis subsp. navarrana (P. Monts.) Vogt
Cochlearia pyrenaica DC.
Coincya longirostra (Boiss.) Greuter & Burdet
Coincya monensis subsp. puberula (Pau) Leadlay
Coincya rupestris Porta & Rigo ex Rouy subsp. rupestris
Coincya rupestris subsp. leptocarpa (Gonz.-Albo) Leadlay
Commicarpus africanus (Lour.) Dandy
Convolvulus canariensis L.
Convolvulus caput-medusae Lowe
Convolvulus fruticulosus Desr.
Convolvulus glandulosus (Webb) Hallier
Convolvulus lopezsocasi Svent.
Convolvulus perraudieri Coss.
Convolvulus scoparius L. f.
Convolvulus subauriculatus (Burchard) Linding.
Convolvulus valentinus Cav. subsp. valentinus
Convolvulus valentinus subsp. suffruticosus (Desf.) Maire
Convolvulus volubilis Link
Corallorhiza trifida Chtel.
Coris hispanica Lange
Coristospermum huteri (Porta) L. Sez & Rossell
Coronilla viminalis Salisb.
Coronopus navasii Pau
Corydalis intermedia (L.) Mrat
Crambe arborea Webb ex Christ
Crambe feuilleei A. Santos
Crambe gomerae subsp. hirsuta Prina
Crambe gomerae Webb ex Christ subsp. gomerae
Crambe laevigata DC. ex Christ
Crambe microcarpa A. Santos
Crambe pritzelii Bolle
Crambe santosii Bramwell
Crambe scaberrima Webb ex Bramwell
Crambe scoparia Svent.
Crambe sventenii Pett.ex Bramwell & Sunding
Crambe tamadabensis Prina & Marrero Rodr.

38
59
65
65
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
69
42
42
42
42
67
42
67
42
42
52
67
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
52
56
61
50
42
64
42
42
67
42
42
42
42
42
42
42
42
42

Crambe wildpretii Prina & Bramwell


Crataegus laciniata Ucria
Crepis canariensis (Sch. Bip.) Babc.
Crepis erythia Pau
Crepis granatensis (Willk.) Blanca & Cueto
Crepis novoana S. Ortiz & al.
Crepis pusilla (Sommier) Merxm.
Crepis tingitana Ball
Cryptotaenia elegans Webb ex Bolle
Culcita macrocarpa C. Presl
Cymbalaria aequitriloba subsp. fragilis (J.J. Rodr.) D.A. Webb
Cymodocea nodosa (Ucria) Asch.
Cynara algarbiensis Coss. ex Mariz
Cynara baetica (Sprengel) Pau subsp. baetica
Cynara tournefortii Boiss. & Reut.
Cyperus alopecuroides L.
Cyperus involucratus Rottb.
Cyperus rubicundus Vahl
Cyperus teneriffae Poir.
Cypripedium calceolus L.
Cystopteris montana (Lam.) Desv.
Cytisus commutatus subsp. merinoi M. Lanz
Cytisus decumbens (Durande) Spach
Cytisus fontanesii subsp. plumosus (Boiss.) Nyman
Cytisus grandiflorus subsp. cabezudoi Talavera
Cytisus insularis S. Ortiz & Pulgar
Cytisus malacitanus Boiss.
Cytisus virgatus Link
Dactylis metlesicsii Schnfelder & Ludwig
Dactylis smithii Link
Dactylis smithii Link subsp. smithii
Dactylis smithii subsp. hylodes Parker
Dactylorhiza cantabrica H.A. Pedersen
Dactylorhiza insularis (Sommier & Martells) Landwehr
Dactylorhiza markusii (Tineo) Bauman & Knkele
Dactylorhiza sulphurea (Link) Franco
Daphne alpina L.
Daphne rodriguezii Texidor
Daucus arcanus Garca & Silvestre
Daveaua anthemoides Mariz
Delphinium bolosii C. Blanch & Molero
Delphinium emarginatum subsp. nevadense (G. Kunze) C. Blanch & Molero
Delphinium fissum subsp. sordidum (Cuatrec.) Amich & al.
Delphinium montanum DC.
Delphinium pentagynum subsp. formenterense N. Torres & al.
Dendriopoterium menendezii Svent.
Dendriopoterium pulidoi Svent. ex Bramwell
Deschampsia setacea (Huds.) Hackel
Descurainia artemisioides Svent.
Descurainia gilva Svent.
Descurainia lemsii Bramwell
Dianthus anticarius subsp. saorinii Snchez Gmez & al.
Dianthus barbatus L. subsp. barbatus
Dianthus charidemi Pau
Dianthus inoxianus M.J. Gallego

42
57
38
38
38
38
67
38
61
44
59
43
38
38
38
69
69
44
44
53
65
68
50
50
50
50
64
64
46
67
67
67
53
66
66
66
61
61
61
38
57
57
57
57
57
58
58
46
42
66
42
34
63
34
34

75

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Dianthus laricifolius subsp. caespitosifolius (Planellas) M. Lanz


Dianthus rupicola subsp. bocchoriana L. Llorens & Gradaille
Dianthus subbaeticus Fern. Casas
Dianthus toletanus Boiss. & Reut.
Digitalis heywoodii (P. & M. Silva) P. & M. Silva
Digitalis laciniata Lindley
Dipcadi serotinum subsp. fulvum (Cav.) Maire & Weiller
Diplazium caudatum (Cav.) Jermy
Diplotaxis siettiana Maire
Diplotaxis tenuisiliqua Delile
Dorycnium broussonetii (Choisy ex DC.) Webb & Berthel.
Dorycnium eriophthalmum Webb & Berthel.
Dorycnium fulgurans (Porta) Lassen
Dorycnium spectabile Webb & Berthel.
Draba fladnizensis Wulfen
Draba hispanica subsp. lebrunii P. Monts.
Draba incana L.
Dracaena draco (L.) L. subsp. draco
Dracaena tamaranae Marrero Rodr. & al.
Dracocephalum austriacum L.
Drimia fugax (Moris) Stearn
Drosera longifolia L.
Drosophyllum lusitanicum (L.) Link
Dryopteris aemula (Aiton) O. Kuntze
Dryopteris corleyi Fraser-Jenkins
Dryopteris guanchica Gibby & Jermy
Dryopteris remota (A. Braun ex Dll) Druce
Dryopteris tyrrhena Fraser-Jenk. & Reichst.
Echinospartum algibicum Talavera & Aparicio
Echium acanthocarpum Svent.
Echium auberianum Webb & Berthel.
Echium bethencourtii A. Santos
Echium callithyrsum Webb ex Bolle
Echium cantabricum (M. Lanz) Fern. Casas & M. Lanz
Echium decaisnei subsp. purpuriense Bramwell
Echium gaditanum Boiss.
Echium gentianoides Webb ex Coincy
Echium giganteum L. f.
Echium handiense Svent.
Echium hierrense Webb ex Bolle
Echium leucophaeum Webb ex Sprague & Hutch.
Echium onosmifolium subsp. spectabile G. Kunkel
Echium pininana Webb & Berthel.
Echium saetabense Peris & al.
Echium simplex DC.
Echium strictum subsp. exasperatum (Webb ex Coincy) Bramwell
Echium strictum subsp. gomerae (Pitard) Bramwell
Echium sventenii Bramwell
Echium triste subsp. nivariense (Svent) Bramwell
Echium triste Svent. subsp. triste
Echium valentinum Lag.
Echium wildpretii subsp. trichosiphon (Svent.) Bramwell
Elatine alsinastrum L.
Elatine brochonii Clavaud
Eleocharis austriaca Hayek

76

34
34
34
63
59
65
47
52
42
42
50
50
50
50
42
42
42
44
44
48
47
44
63
44
66
44
44
44
50
32
32
32
32
67
32
32
32
63
32
32
63
32
32
32
32
32
32
32
63
32
32
32
64
64
44

Eleocharis mamillata subsp. austriaca (Hayek) Strandh.


Eleocharis parvula (Roem. & Schult.) Link ex Bluff & al.
Elizaldia calycina subsp. multicolor (Kunze) Chater
Empetrum nigrum L. subsp. nigrum
Enneapogon desvauxii Palisot
Enneapogon persicus Boiss.
Ephedra altissima Desf.
Epilobium atlanticum Litard. & Maire
Epipactis phyllanthes G.E. Smith
Epipogium aphyllum Sw.
Equisetum sylvaticum L.
Erica andevalensis Cabezudo & J. Rivera
Erigeron calderae A. Hans.
Erigeron frigidus DC.
Erodium aguilellae Lpez Udias & al.
Erodium astragaloides Boiss. & Reut.
Erodium boissieri Coss.
Erodium cazorlanum Heywood
Erodium daucoides Boiss. subsp. daucoides
Erodium daucoides subsp. macrocalyx
Erodium gaussenianum P. Monts.
Erodium lucidum Lapeyr.
Erodium macrocalyx (G. Lpez) Lpez Udias & al.
Erodium manescavi Coss.
Erodium maritimum (L.) LHr.
Erodium meynieri Maire
Erodium mouretii Pitard
Erodium paularense Fern. Gonz. & Izco
Erodium recoderi Auriault & Guitt.
Erodium rupestre (Pourr. ex Cav.) Cadevall
Erodium rupicola Boiss.
Erodium sanguis-christi Sennen subsp. sanguis-christi
Erodium tordylioides (Desf.) LHr. subsp. tordylioides
Erucastrum gallicum (Willd.) O.E. Schulz
Eryngium duriaei subsp. juresianum (M. Lanz) M. Lanz
Eryngium grosii Font Quer
Eryngium huteri Porta
Eryngium viviparum J. Gay
Erysimum albescens (Webb & Berthel.) Bramwell
Erysimum bicolor (Hornem.) DC.
Erysimum cazorlense (Heywood) Holub
Erysimum fitzii Polatschek
Erysimum humile subsp. penyalarense (Pau) Rivas Mart. ex G. Lpez
Erysimum javalambrense G. Mateo & al.
Erysimum myriophyllum Lange
Erysimum rondae Polatschek
Euonymus latifolius (L.) Mill.
Euphorbia arvalis subsp. longistyla (Litard. & Maire) Molero & al.
Euphorbia bourgeauana J. Gay ex Boiss.
Euphorbia bravoana Svent.
Euphorbia briquetii Emb. & Maire
Euphorbia fontqueriana Greuter
Euphorbia gaditana Coss.
Euphorbia handiensis Burchard
Euphorbia lambii Svent.

44
44
32
44
64
46
69
52
53
53
44
45
38
38
64
46
46
46
46
46
67
67
46
46
46
69
64
46
46
66
46
64
46
63
61
61
61
62
43
63
43
43
43
63
43
43
35
64
45
45
45
45
45
45
45

ndice alfabtico de taxones

Euphorbia longifolia Lam.


Euphorbia maresii subsp. balearica (Willk.) Malag. ex Molero
Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej.
Euphorbia megalallantica subsp. briquetii
Euphorbia mellifera Aiton
Euphorbia transtagana Boiss.
Euphorbia uliginosa Welw. ex Boiss.
Euzomodendron bourgaeanum Coss.
Femeniasa balearica (J.J. Rodr.) Susanna
Ferula lancerottensis Parl.
Ferula latipinna A. Santos
Ferula loscosii (Lange) Willk.
Ferulago ternatifolia J.L. Solanas & al.
Festuca altopyrenaica Fuente & Ortez
Festuca brigantina subsp. actiophyta M.I. Gut.
Festuca clementei Boiss.
Festuca cordubensis Devesa
Festuca frigida (Hackel) K. Richt.
Festuca graniticola Kergulen & Morla
Festuca quadriflora Honckeny
Filago desertorum Pomel
Filago petro-ianii Rita & Dittrich
Forsskaolea tenacissima L.
Frangula alnus subsp. baetica (. Rev. & Willk.) Devesa
Fritillaria legionensis Llamas & Andrs
Fritillaria nervosa subsp. falcata (Caballero) Fern. Arias & Devesa
Fumana baetica Gemes
Fumana fontanesii Clauson ex Pomel
Fumana juniperina (Lag. ex Dunal) Pau
Fumana lacidulemiensis Gemes
Fumaria coccinea Lowe ex Pugsley
Fumaria munbyi Boiss. & Reut.
Gagea mauritanica Durieu ex Coss
Galium arenarium Loisel.
Galium baeticum (Rouy) Ehrend. & Krendl
Galium belizianum Ortega & al.
Galium boissieranum (Steud.) Ehrend. & Krendl
Galium brunnaeum Munby
Galium concatenatum Coss.
Galium erythrorrhizon Boiss. & Reut.
Galium geminiflorum Lowe
Galium glaucum subsp. australe Franco
Galium pulvinatum Boiss.
Galium rosellum (Boiss.) Boiss. & Reut.
Galium teres Merino
Galium tunetanum Lam.
Galium viridiflorum Boiss. & Reut.
Garidella nigellastrum L.
Gaudinia hispanica Stace & Tutin
Genista ancistrocarpa Spach
Genista benehoavensis (Bolle ex Svent.) del Arco
Genista dorycnifolia Font Quer subsp. dorycnifolia
Genista dorycnifolia subsp. grosii (Font Quer) Font Quer & Rothm.
Genista haenseleri Boiss.
Genista hirsuta subsp. erioclada (Spach) Raynaud

45
45
45
45
45
45
45
43
38
62
62
62
62
67
46
46
67
47
64
47
63
38
62
57
52
52
63
35
35
35
68
53
52
58
58
58
58
69
58
65
68
65
58
58
65
58
58
68
47
50
50
64
50
50
50

Genista longipes subsp. viciosoi Talavera & Cabezudo


Genista valdes-bermejoi Talavera & L. Sez
Gentiana angustifolia ViIl. subsp. angustifolia
Gentiana boryi Boiss.
Gentiana lutea subsp. auranthiaca M. Lanz
Gentiana pneumonanthe subsp. depressa (Boiss.) Rivas Mart. & al.
Gentiana sierrae Briq.
Gentianella hispanica Lpez Udias & al.
Geranium cataractarum Coss.
Geranium cazorlense Heywood
Geranium dolomiticum Rothm.
Geranium lanuginosum Lam.
Gesnouinia arborea (L. f.) Gaud.
Globularia ascanii Bramwell & G. Kunkel
Globularia sarcophylla Svent.
Gnaphalium teydeum R. Knapp
Gonospermum canariense Less.
Gonospermum elegans (Cass.) DC.
Gonospermum ferulaceum (Webb) Febles
Gonospermum gomerae Bolle
Gonospermum oshanahanii (Marrero Rodr. & al.) Febles
Gonospermum ptarmicaeflorum (Webb) Febles
Gonospermum revolutum Sch. Bip.
Greenovia aizoon Bolle
Greenovia dodrentalis (Willd.) Webb & Berthel.
Gymnadenia odoratissima (L.) L.C.M. Richard
Gymnocarpos decander Forssk.
Gypsophila montserratii Fern. Casas
Gyrocaryum oppositifolium Valds
Halimium calycinum (L.) K. Koch
Halocnemum strobilaceum (Pallas) M Bieb.
Halopeplis amplexicaulis (Vahl) Ces. & al.
Halophila decipiens Ostenf.
Haplophyllum bastetanum F.B. Navarro & al.
Heberdenia excelsa (Aiton) Banks ex DC.
Hedypnois arenaria (Schousb.) DC.
Hedysarum costaetalensii Ros & al.
Hedysarum flexuosum L.
Helianthemum aganae Marrero Rodr. & R. Mesa
Helianthemum aguloi Marrero Rodr. & R. Mesa
Helianthemum alypoides Losa & Rivas Goday
Helianthemum apenninum subsp. estevei (Peinado & Mart. Parras) G. Lpez
Helianthemum bramwelliorum Marrero Rodr.
Helianthemum broussonetii Dun. ex DC.
Helianthemum bystropogophyllum Svent.
Helianthemum caput-felis Boiss.
Helianthemum cirae
Helianthemum gonzalezferreri Marrero Rodr.
Helianthemum guerrae Snchez Gmez & al.
Helianthemum inaguae Marrero Rodr. & al.
Helianthemum juliae Wildpret
Helianthemum lini
Helianthemum marifolium subsp. frigidulum (Cuatrec.) G. Lpez
Helianthemum marminorense Alcaraz & al.
Helianthemum pannosum Boiss.

50
50
45
45
69
45
45
45
46
46
46
46
62
46
46
39
63
63
38
38
38
39
39
41
41
68
34
34
32
63
35
35
47
58
52
39
50
68
35
35
35
35
35
35
35
35
69
35
35
35
35
69
35
35
35

77

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

78

Helianthemum polygonoides Peinado & al.


Helianthemum raynaudii Ortega & al.
Helianthemum scopulicola L. Sez & al.
Helianthemum teneriffae Coss.
Helianthemum tholiforme Bramwell & al.
Helianthemum thymiphyllum Svent.
Helichrysum alucense Garca-Cas. & al.
Helichrysum gossypinum Webb
Helichrysum microphyllum (Willd.) Camb.
Helichrysum monogynum Burtt & Sunding
Helictotrichon filifolium subsp. arundanum Romero Zarco
Helictotrichon filifolium subsp. velutinum Romero Zarco
Helleborus lividus Aiton
Herniaria canariensis Chaudhri
Herniaria hartungii Parl.
Heteranthemis viscidehirta Schott
Hibiscus palustris L.
Hieracium aguilari Pau
Hieracium baeticum Arv.-Touv. & . Rev.
Hieracium bowlesianum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium cavanillesianum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium colmeiroanum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium eriopogon Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium glaucocerinthe Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium gredense Rouy
Hieracium inuliflorum Arv.-Touv. & Gaut.
Hieracium prenanthoides Vill.
Hieracium pseudocerinthe (Gaudin) Koch
Hieracium queraltense de Retz
Hieracium ramondii Griseb.
Hieracium recoderi de Retz
Hieracium tarraconense Pau ex Font Quer
Hieracium texedense Pau
Hieracium umbrosum Jord.
Hieracium vellereum Scheele ex Fries
Hieracium vinyasianum Font Quer
Himantoglossum metlesicsianum (W.P. Teschner) P. Delforge
Hippocrepis castroviejoi Talavera & E. Domnguez
Hippocrepis eriocarpa (Boiss.) Boiss.
Hippocrepis grosii (Pau) Boira & al.
Hippocrepis nevadensis (Hrabtova) Talavera & E. Domnguez
Hippocrepis prostrata Boiss.
Hippocrepis tavera-mendozae Talavera & E. Domnguez
Hippuris vulgaris L.
Hohenackeria exscapa (Steven) Coss.-Pol.
Hohenackeria polyodon Coss. & Durieu
Holcus annuus subsp. duriensis (P. Silva) Franco & M. L. Rocha Afonso
Holcus caespitosus Boiss.
Holcus grandiflorus Boiss. & Reut.
Holcus setiglumis subsp. duriensis P. Silva
Hormathophylla baetica P. Kpfer
Hormathophylla cadevalliana (Pau) T.R. Dudley
Hormathophylla reverchonii (Degen & Hervier) Cullen & T.R. Dudley
Hydrocharis morsus-ranae L.
Hymenophyllum tunbrigense (L.) Sm.
Hymenophyllum wilsonii Hook.

35
35
35
36
36
36
39
39
39
39
47
47
65
63
69
39
52
66
39
66
66
66
66
66
66
66
66
66
39
63
39
66
39
66
66
39
53
50
50
50
50
50
50
47
65
62
47
64
47
47
43
43
43
47
47
47

Hymenostemma pseudoanthemis (Kunze) Willk.


39
Hypericum coadunatum C. Sm. ex Link
47
Hypericum hircinum subsp. cambessedesii (Coss. ex Barcel) Sauvage 47
Hypericum robertii Coss. ex Batt.
47
Hypochoeris oligocephala (Svent. & Bramwell) Lack
39
Hypochoeris rutea Talavera
39
Hypochoeris salzmanniana DC.
39
Iberis carnosa subsp. embergeri (Serve) Moreno
43
Iberis carnosa subsp. nafarroana Moreno
67
Iberis ciliata subsp. welwitschii (Boiss.) Moreno
43
Iberis fontqueri Pau
43
Iberis grosii Pau
43
Iberis nazarita Moreno
63
Ilex perado subsp. lopezlilloi (Kunk.) A. Hansen & Sunding
31
Ilex perado subsp. platyphylla (Webb. & Berthel.) Tutin
31
Inula bifrons (L.) L.
39
Iris boissieri Henriq.
47
Iris lusitanica Ker-Gawler
67
Isatis platyloba Link ex Steud.
43
Isoetes longissimum Bory
48
Isoetes velatum subsp. asturicense (M. Lanz) Rivas Mart. & Prada
48
Isoplexis chalcantha Svent. & OShan.
59
Isoplexis isabelliana (Webb & Berthel.) Masf.
59
Ixanthus viscosus (Sm.) Griseb.
45
Jasione corymbosa Poir. ex Schult.
33
Jasione crispa subsp. segurensis Mota & al.
33
Jasione mansanetiana R. Rosell & Peris
33
Jasione penicillata Boiss.
33
Jonopsidium savianum (Caruel) Ball ex Arcang.
63
Juncus arcticus Willd.
48
Juncus balticus subsp. cantabricus (T.E. Daz, Fern.-Carv. & Fern. Prieto) Snogerup 48
Juncus cantabricus T.E. Daz & al.
48
Juniperus cedrus Webb & Berthel. subsp. cedrus
43
Juniperus cedrus Webb & Berthel.
43
Juniperus navicularis Grand.
43
Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa (Sm.) Ball
43
Jurinea fontqueri Cuatrec.
39
Kernera boissieri Reut.
43
Kickxia pendula (G. Kunkel) G. Kunkel
59
Kickxia sagittata (Poir.) Rothm.
65
Klasea baetica (DC.) Holub
39
Klasea flavescens (L.) Holub subsp. mucronata (Desf.) Cant & Rivas Mart. 63
Klasea legionensis (Lacaita) Holub
39
Klasea monardii (Dufour) J. Holub
39
Koeleria dasyphylla Willk.
47
Koelpinia linearis Pallas
39
Kunkeliella canariensis Stearn
58
Kunkeliella psilotoclada (Svent.) Stearn
58
Kunkeliella retamoides A. Santos
58
Kunkeliella subsucculenta Kmmer
58
Lactuca palmensis Bolle
63
Lactuca perennis subsp. granatensis Charpin & Fern. Casas
39
Lactucosonchus beltraniae (U. Reifenb. & A. Reifenb.) Bramwell
67
Lactucosonchus webbii (Sch. Bip.) Svent.
39
Lamottea diania (Webb) G. Lpez
36
Laphangium teydeum Wildpret & Greuter
39

ndice alfabtico de taxones

Lappula deflexa (Wahlenb.) Cesati


32
Laserpitium latifolium subsp. nevadense Mart. Lirola & al.
62
Laserpitium longiradium Boiss.
62
Lathyrus bauhinii Genty
66
Lathyrus pisiformis L.
51
Lathyrus tournefourtii (Lapeyr.) A.W. Hill
51
Lathyrus vivantii P. Monts.
51
Lavandula buchii Webb
48
Lavandula pinnata L. f.
66
Lavatera mauritanica subsp. davaei (Cout.) Cout.
64
Lavatera oblongifolia Boiss.
52
Lavatera phoenicea Vent.
52
Lavatera triloba subsp. pallescens (Moris) Nyman
52
Lemna trisulca L.
51
Leontodon boryi Boiss. ex DC.
63
Leontodon crispus Vill. subsp. crispus
39
Leontodon farinosus Merino & Pau
39
Leontodon hispanicus subsp. hispanicus
63
Leontodon microcephalus (Boiss. ex DC.) Boiss.
39
Lepidium villarsi subsp. anticarium (Valds Berm. & G. Lpez) Hern. Berm. 43
Leucanthemum arundanum (Boiss.) Cuatrec.
39
Leucanthemum decipiens Pomel
66
Leucanthemum gallaecicum Rodr. Oubia & S. Ortiz
39
Leucanthemum paludosum subsp. ebusitanum Vogt
39
Leucojum valentinum Pau
31
Ligusticum huteri Porta
61
Limonium album (Coincy) Sennen
54
Limonium alicunense F. Gmiz
54
Limonium antonii-llorensii L. Llorens
54
Limonium aragonense (Debeaux) Font Quer
54
Limonium arborescens (Brouss.) Kuntze
54
Limonium barceloi Gil & L. Llorens
54
Limonium benmageci Marrero Rodr.
54
Limonium boirae L. Llorens & Tbar
54
Limonium bourgeaui (Webb ex Boiss.) Kuntze
54
Limonium brassicifolium (Webb & Berthel.) Kuntze subsp. brassicifolium 54
Limonium brassicifolium subsp. macropterum (Webb & Berthel.) G. Kunkel 54
Limonium camposanum Erben
64
Limonium carpetanicum Erben
54
Limonium carthaginense (Rouy) C.E. Hubb. & Sandwith
54
Limonium carvalhoi Rossell & L. Sez
54
Limonium catalaunicum (Willk. & Costa) Pignatti
54
Limonium cofrentanum Erben
68
Limonium cordovillense Stbing & Cirujano
54
Limonium dendroides Svent.
54
Limonium densissimum (Pignatti) Pignatti
54
Limonium diffusum (Pourr.) Kuntze
54
Limonium dodartii (Girard) Kuntze
54
Limonium dufourii (Girard) Kuntze
54
Limonium ejulabilis Rossell & al.
54
Limonium emarginatum (Willd.) Kuntze
54
Limonium erectum Erben
54
Limonium estevei Fern. Casas
54
Limonium fontqueri (Pau) L. Llorens ex Erben
54
Limonium formenterae L. Llorens
54

Limonium fruticans (Webb) Kuntze


Limonium geronense Erben
Limonium gibertii (Sennen) Sennen
Limonium grosii L. Llorens
Limonium humile Miller
Limonium imbricatum (Webb ex Girard) Hubb.
Limonium inexpectans L. Sez & Rossell
Limonium interjectum Soler & Rossell
Limonium leonardi-llorensii L. Sez & al.
Limonium lobetanicum Erben
Limonium longebracteatum Erben
Limonium macrophyllum (Brouss.) Kuntze
Limonium magallufianum L. Llorens
Limonium majus (Boiss.) Erben
Limonium malacitanum B. Dez
Limonium mansanetianum M.B. Crespo & M.D. Lled
Limonium marisolii L. Llorens
Limonium migjornense L. Llorens
Limonium minus (Boiss.) Erben
Limonium ovalifolium subsp. canariense Pignatti
Limonium papillatum (Webb & Berthel.) Kuntze
Limonium parvibracteatum Pignatti
Limonium perezii (Stapf) Hubb.
Limonium perplexum L. Sez & Rossell
Limonium pinillense R. Rosell & Peris
Limonium preauxii (Webb & Berthel.) Kuntze
Limonium pseudodictyocladum (Pignatti) L. Llorens
Limonium puberulum (Webb) Kuntze
Limonium quesadense Erben
Limonium redivivum (Svent.) G. Kunkel & Sunding
Limonium relicticum R. Mesa & A. Santos
Limonium retusum L. Llorens
Limonium revolutum Erben
Limonium rigualii M.B. Crespo & Erben
Limonium ruizii (Font Quer) Fern. Casas
Limonium santapolense Erben
Limonium scopulorum M.B. Crespo & M.D. Lled
Limonium silvestrei Aparicio
Limonium soboliferum Erben
Limonium spectabile (Svent.) G. Kunkel & Sunding
Limonium squarrosum Erben
Limonium stenophyllum Erben
Limonium subglabrum Erben
Limonium sucronicum Erben
Limonium sventenii A. Santos & Fernndez
Limonium tabernense Erben
Limonium thiniense Erben
Limonium tournefortii (Boiss.) Erben
Limonium tremolsii Rouy
Limonium tuberculatum (Boiss.) Kuntze
Limonium ugijarense Erben
Limonium viciosoi (Pau) Erben
Limonium vigaroense Marrero Rodr. & Almeida
Limonium vigoi L. Sez & al.
Limonium wiedmannii Erben

54
54
64
54
54
55
55
55
55
68
55
55
55
55
55
55
55
55
55
55
64
66
55
55
55
55
55
55
55
55
55
54
55
55
55
55
55
55
55
55
55
55
55
56
56
56
56
68
64
56
56
68
56
56
56

79

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Linaria aeruginea subsp. pruinosa (Sennen & Pau) Chater & Valds Berm.
Linaria aguillonensis (Garca Mart.) Garca Mart. & Silva Pando
Linaria amoi Campo ex Amo
Linaria arabiniana M.B. Crespo & al.
Linaria arenaria DC.
Linaria benitoi Fern. Casas
Linaria clementei Haenseler ex Boiss.
Linaria coutinhoi Valds
Linaria depauperata subsp. hegelmaieri (Lange) De la Torre & al.
Linaria gharbensis Batt. & Pit.
Linaria glacialis Boiss.
Linaria huteri Lange
Linaria intricata Coincy
Linaria lamarckii Rouy
Linaria munbyana (Boiss.) Boiss. & Reut.
Linaria nigricans Lange
Linaria oligantha subsp. valentina Sutton
Linaria orbensis Carretero & Boira
Linaria pedunculata (L.) Chaz.
Linaria platycalyx Boiss.
Linaria supina subsp. maritima (DC.) M. Lanz
Linaria tursica Valds & Cabezudo
Lindernia procumbens (Krock.) Philcox
Linkagrostis juresii (Link) Romero Garca & al.
Lithodora nitida (Ern) R. Fern.
Lithodora oleifolia (Lapeyr.) Griseb.
Lobularia canariensis subsp. marginata (Webb) Borgen
Lobularia canariensis subsp. microsperma Borgen
Lobularia maritima subsp. columbretensis R. Fern.
Lolium edwardii H. Scholz
Lolium lowei Mnze.
Lolium saxatile H. Scholz & S. Scholz
Lonicera pyrenaica subsp. majoricensis (Gand.) Gand.
Lotus arinagensis Bramwell
Lotus berthelotii Masf.
Lotus callis-viridis Bramwell & D.H. Davis
Lotus dumetorum Webb ex R.P. Murray
Lotus emeroides R.P. Murray
Lotus eremiticus A. Santos
Lotus genistoides Webb
Lotus halophilus Boiss. & Spruner
Lotus kunkelii (Esteve) Bramwell & Davis
Lotus maculatus Breitf.
Lotus mascaensis Burch.
Lotus pyranthus P. Prez
Lotus spartioides Webb & Berthel.
Lugoa revoluta (Chr. Sm.) DC
Lunaria rediviva L.
Lupinus mariae-josephae H. Pascual
Luronium natans (L.) Raf.
Luzula canariensis Poir.
Lycopodiella inundata (L.) J. Holub
Lysimachia minoricensis J.J. Rodr.
Lythrum baeticum Gonz. Albo
Magydaris pastinacea (Lam.) Paol. & Bq.

80

65
59
59
69
59
59
59
60
59
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
60
47
32
32
63
66
43
47
67
47
33
51
51
51
51
51
51
68
51
51
51
51
51
51
39
43
51
31
48
52
57
52
62

Maianthemum bifolium (L.) F. W. Schmidt


40
Malvella sherardiana (L.) Jaub. & Spach
52
Marcetella moquiniana (Webb & Berthel.) Svent.
58
Marsilea batardae Launert
52
Marsilea quadrifolia L.
52
Matthiola valesiaca J. Gay ex Boiss.
43
Mauranthemum decipiens (Pomel) R. Vogt & C. Oberprieler
66
Mauranthemum paludosum subsp. ebusitanum (Vogt) R.Vogt & C.Oberprieler 39
Maytenus senegalensis subsp. europaea (Boiss.) Rivas Mart. ex Gemes
& M.B. Crespo
63
Medicago citrina (Font Quer) Greuter
51
Melampyrum nemorosum subsp. catalaunicum (Freyn.) Beauv.
68
Melica bocquetii Talavera
47
Melica canariensis Hempel
47
Melica teneriffae Hack. & Christ
47
Melilotus speciosus Durieu
51
Mercurialis reverchonii Rouy
45
Mesembryanthemum teurkauffii Maire
31
Microcnemum coralloides (Loscos & Pardo) Buen subsp. coralloides
35
Micromeria densiflora Benth.
48
Micromeria glomerata P. Prez
48
Micromeria lasiophylla Webb ex Berthel. subsp. lasiophylla
48
Micromeria lepida subsp. bolleana P. Prez
64
Micromeria leucantha Svent. ex P. Prez
48
Micromeria pineolens Svent.
48
Micromeria rivas-martinezii Wildpret
48
Micromeria tenuis subsp. linkii (Webb & Berthel.) P. Prez
64
Micromeria varia subsp. hierrensis P. Prez
48
Micropyropsis tuberosa Romero Zarco & Cabezudo
47
Minuartia platyphylla (Gay ex Christ) McNeil
34
Minuartia webbii McNeil & Bramwell
67
Moehringia fontqueri Pau
34
Moehringia intricata subsp. giennensis C. Daz & al.
34
Moehringia intricata subsp. tejedensis (Huter & al. ex Willk.) J.M. Monts. 34
Moehringia intricata Willk. subsp. intricata
34
Monanthes anagensis Praeger
41
Monanthes minima (Bolle) Christ
41
Monanthes polyphylla Haw. subsp. polyphylla
41
Monanthes polyphylla subsp. amydros Nyffeler
41
Monanthes wildpretii Baares & Scholz
41
Moricandia moricandioides subsp. pseudofoetida Snchez Gmez & al. 43
Muscari cazorlanum Soriano & al.
47
Myosoton aquaticum (L.) Moench
34
Myrica gale L.
52
Myrica rivas-martinezii A. Santos
52
Narcissus alcaracensis Ros & al.
31
Narcissus bugei (Fern. Casas) Fern. Casas
31
Narcissus conspicuus (Haw.) Sweet
31
Narcissus cuatrecasasii Fern. Casas & al.
31
Narcissus cyclamineus DC.
66
Narcissus elegans (Haworth) Spach
67
Narcissus eugeniae Fern. Casas
31
Narcissus gaditanus Boiss. & Reut.
31
Narcissus juressianus Fern. Casas
67
Narcissus longispathus Pugsley
31

ndice alfabtico de taxones

Narcissus muozii-garmendiae Fern. Casas


Narcissus nevadensis Pugsley subsp. nevadensis
Narcissus nevadensis subsp. enemeritoi Snchez Gmez & al.
Narcissus pallidiflorus Pugsley
Narcissus perez-chiscanoi Fern. Casas
Narcissus radinganorum Fern. Casas
Narcissus segurensis Ros & al.
Narcissus tortifolius Fern. Casas
Narcissus tortuosus Haw.
Narcissus viridiflorus Schousb.
Narcissus yepesii Ros & al.
Naufraga balearica Constance & Cannon
Nauplius graveolens subsp. odorus (Schoubs.) Wikl.
Nauplius graveolens subsp. stenophyllus (Link) Wikl.
Neotorularia torulosa (Desf.) Hedge & J. Lonard
Nepeta amethystina subsp. anticaria (Ladero & Rivas Goday) Cabezudo & al.
Nepeta beltranii Pau
Nepeta cantabrica Ubera & Valds
Nepeta coerulea subsp. sanabrensis (Losa) Ubera & Valds
Nepeta hispanica Boiss. & Reut.
Nepeta latifolia subsp. oscensis P. Monts.
Nepeta mallophora subsp. microglandulosa (J. Molero) J. Molero
Nepeta mallophora Webb & Heldr. subsp. mallophora
Nevadensia purpurea (Lag. & Rodr.) Rivas Mart.
Nigritella gabasiana Teppner & Klein
Nolletia chrysocomoides (Desf.) Cass. ex Less.
Normania nava (Webb & Berthel.) Franc.-Ort. & Lester
Nothobartsia spicata (Ramond) Bolliger & Molau
Nuphar luteum subsp. pumilum (Timm) Bonnier & Layens
Nymphoides peltata (S.G. Gmel.) Kuntze
Ocotea foetens (Aiton) Benth. & Hook.
Odontites asturicus (M. Lanz) M. Lanz
Odontites foliosus Prez Lara
Odontites granatensis Boiss.
Odontites kaliformis (Willd.) Pau
Odontites pyrenaea subsp. abilianus P. Monts.
Ogastemma pusillum (Coss. & Dur. ex Bal. & Barr.) Brumm.
Omphalodes brassicifolia (Lag.) Sweet
Omphalodes commutata G. Lpez
Omphalodes littoralis subsp. gallaecica M. Lanz
Onobrychis reuteri Leresche
Ononis azcaratei Devesa
Ononis christii Bolle
Ononis crispa subsp. zschakei (F. Herm.) L. Sez & Rossell
Ononis hebecarpa Webb & Berthel.
Ononis leucotricha Coss.
Ononis reuteri Boiss. & Reut.
Ononis talaverae Devesa & G. Lpez
Ononis varelae Devesa
Onopordum carduelium Bolle
Onopordum dissectum Murb.
Onopordum nogalesii Svent.
Ophioglossum polyphyllum A. Br.
Oplismenus undulatifolius (Ard.) Roem. & Schult.
Orchis canariensis Lindley

31
31
31
63
67
31
67
31
31
31
31
62
67
63
43
48
48
68
69
48
69
69
69
43
66
39
61
60
52
52
49
60
60
60
60
65
32
32
32
33
64
51
51
51
51
51
51
51
51
39
39
39
68
47
53

Orchis robusta (Stephenson) Glz & H.R.Reinhard


Orchis spitzelii Saut. ex W.D.J. Koch
Origanum compactum Bentham
Origanum paui Martnez
Origanum x majoricum Cambess.
Orobanche almeriensis A. Pujadas
Orobanche amethystea subsp. castellana (Reut.) Rouy
Orobanche artemisiae-campestris Vaucher ex Gaudin. subsp. artemisiae-campestris
Orobanche crinita Viv.
Orobanche densiflora Salzm. ex Reut.
Orobanche gratiosa (Webb & Berthel.) Lind
Orobanche haenseleri Reut.
Orobanche laserpitii-sileris Reut. ex Jord.
Orobanche lavandulacea Rchb.
Orobanche lycoctoni Rhiner
Orobanche mariana A. Pujadas
Orobanche montserratii A. Pujadas & D. Gmez
Orobanche olbiensis (Cosson) Nyman
Orobanche portoilicitana A. Pujadas & M.B. Crespo
Orobanche purpurea Jacq.
Orobanche ramosa L.
Orobanche reticulata Wallr.
Orobanche reuteriana (Rchb. f.) M.B. Crespo & A. Pujadas
Orobanche teucrii Holandre
Orobanche trichocalyx (Webb) G. Beck
Oropetium capense subsp. hesperidum (Maire) Marrero Rodr.
Oxalis ferae L. Llorens & al.
Oxytropis jabalambrensis (Pau) Podlech
Paeonia mascula (L.) Mill.
Pancratium foetidum Pomel
Papaver aurantiacum Loisel.
Papaver rupifragum Boiss. & Reut.
Parapholis marginata Runemark
Parietaria filamentosa Webb & Berthel.
Parolinia aridanae
Parolinia filifolia Svent. ex G. Kunkel
Parolinia glabriuscula Montelongo & Bramwell
Parolinia intermedia Svent. & Bramwell
Parolinia platypetala G. Kunkel
Parolinia schizogynoides Svent.
Patellifolia webbiana (Moq.) Scott & al.
Pedicularis asparagoides Lapeyr.
Pedicularis comosa subsp. asparagoides (Lapeyr.) P. Fourn.
Pedicularis rosea subsp. allioni (Reichenb.) E. Mayer
Pellaea calomelanos (Sw.) Link
Pelletiera wildpretii Valds
Pericallis cruenta (LHr.) Bolle
Pericallis hadrosoma (Svent.) B. Nord.
Pericallis hansenii (G. Kunkel) Sund.
Pericallis multiflora (LHr) B. Nord
Petrocoptis crassifolia Rouy
Petrocoptis grandiflora Rothm.
Petrocoptis guarensis Fern. Casas
Petrocoptis montserratii Fern. Casas
Petrocoptis montsicciana O. Bols & Rivas Mart.

53
53
48
69
69
60
68
68
60
60
68
65
60
66
60
60
60
60
60
60
65
60
65
66
66
47
53
51
53
31
68
53
67
65
69
43
43
43
43
43
67
60
60
65
31
57
67
39
39
39
63
34
34
34
63

81

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Petrocoptis pardoi Pau


Petrocoptis pseudoviscosa Fern. Casas
Petrocoptis viscosa Rothm.
Peucedanum officinale subsp. brachyradium Garca-Martn & Silvestre
Peucedanum schottii Besser ex DC.
Pharbitis preauxii Webb
Phleum brachystachys subsp. abbreviatum Gamisans & al.
Phlomis x margaritae Silvestre & Aparicio
Phoenix canariensis Chabaud
Phyllis viscosa Webb ex Christ
Phyllodoce caerulea (L.) Bab.
Picris hispanica (Willd.) P.D. Sell
Picris willkommii (Sch. Bip.) Nyman
Pilosella aranii G. Mateo
Pilosella x gudarica Mateo
Pilularia globulifera L.
Pilularia minuta Durieu
Pimpinella anagodendron Bolle
Pimpinella bicknellii Briq.
Pimpinella cumbrae Link
Pimpinella dendrotragium Webb
Pimpinella junoniae Ceb. & Ort.
Pimpinella procumbens (Boiss.) Pau
Pimpinella rupicola Svent. apud Agullo & al.
Pinguicula dertosensis (Caigueral) G. Mateo & M.B. Crespo
Pinguicula mundi Blanca & al.
Pinguicula nevadensis (H. Lindb.) Casper
Pinguicula vallisneriifolia Webb
Pinus sylvestris subsp. nevadensis (H. Christ) Heywood
Pistorinia breviflora Boiss.
Plantago algarbiensis Samp.
Plantago cornuti Gouan
Plantago famarae Svent.
Plantago notata Lag.
Plantago phaeostoma Boiss. & Heldr.
Platycapnos saxicola Willk.
Platycapnos tenuiloba subsp. parallela Lidn
Pleiomeris canariensis (Willd.) DC.
Poa pitardiana H. Scholz
Polycarpaea robusta (Pit.) G. Kunkel
Polycarpon polycarpoides subsp. herniarioides (Ball) Maire & Weiller
Polygala balansae Coss.
Polygala vayredae Costa
Polygonum robertii Loisel.
Polygonum romanum subsp. balearicum Raffaelli & L. Villar
Polygonum romanum subsp. gallicum (Raffaelli) Raffaelli & L. Villar
Posidonia oceanica (L.) Delile
Potamogeton alpinus Balbis
Potamogeton filiformis Pers.
Potamogeton perfoliatus L.
Potamogeton praelongus Wulfen
Potentilla fruticosa L.
Potentilla grandiflora L.
Potentilla hispanica Zimmeter
Potentilla reuteri Boiss.

82

34
34
34
62
62
40
47
69
64
58
45
63
39
66
69
52
52
62
62
65
65
65
62
62
51
51
51
51
53
41
53
53
53
53
68
53
53
52
47
63
34
56
56
56
65
56
65
56
56
56
56
58
58
58
65

Prenanthes pendula subsp. flaccida Svent.


Primula acaulis subsp. balearica (Willk.) Greuter & Burdet
Primula elatior subsp. lofthousei (H. Harr.) W.W. Sm. & Fletcher
Primula pedemontana Thomas ex Gaudin
Prunus lusitanica L. subsp. lusitanica
Prunus lusitanica subsp. hixa (Willd.) Franco
Prunus ramburii Boiss.
Pseudomisopates rivas-martinezii (Snchez Mata) Gemes
Pseudoscabiosa grosii (Font Quer) Devesa
Psilotum nudum (L.) P. Beauv.
Pteranthus dichotomus Forssk.
Pteris incompleta Cav.
Pterocephalus porphyranthus Svent.
Pterocephalus virens Berthel.
Ptilostemon abylensis (Maire) Greuter
Ptilostemon casabonae (L.) Greuter
Puccinellia fasciculata (Torrey) E.P. Bicknell
Puccinellia pungens (Pau) Paunero
Pulicaria burchardii Hutch. subsp. burchardii
Pulicaria canariensis Bolle subsp. canariensis
Pulicaria canariensis subsp. lanata (Font Quer & Svent.) Bramwell
& G. Kunkel
Pulicaria crispa (Forssk.) Bent. ex Oliver
Pulicaria undulata (L.) C.A.Mey. subsp. undulata
Quercus alpestris Boiss.
Quercus pauciradiata Penas & al.
Ranunculus alnetorum Walo Koch
Ranunculus angustifolius subsp. alismoides (Bory) Malag.
Ranunculus batrachioides subsp. brachypodus G. Lpez
Ranunculus bupleuroides Brot. subsp. bupleuroides
Ranunculus bupleuroides subsp. cherubicus Snchez Rodrguez & al.
Ranunculus carlittensis (Sennen) Grau
Ranunculus envalirensis Grau
Ranunculus lingua L.
Ranunculus montserratii Grau
Ranunculus paludosus subsp. barceloi (Grau) L. Sez & al.
Ranunculus parnassifolius subsp. muniellensis Bueno & al.
Ranunculus polyanthemophyllus Walo Koch & H. Hess
Ranunculus seguieri subsp. cantabricus Rivas Mart. & al.
Ranunculus serpens Schrank subsp. serpens
Ranunculus valdesii Grau
Ranunculus weyleri Mars ex Willk.
Reichardia famarae Bramwell & G. Kunkel ex Gall. & Tal.
Reseda complicata Bory
Reseda hookeri Guss.
Reseda jacquinii subsp. litigiosa (Sennen & Pau) Abdallah & de Wit
Rhamnus glandulosa Aiton
Rhamnus integrifolia DC.
Rhamnus legionensis Rothm.
Rhamnus pumila subsp. legionensis Rothm.
Rhodanthemum arundanum (Boiss.) B. H. Wilcox & al.
Rhodanthemum hosmariense (Ball) B. H. Wilcox & al.
Rhododendron ponticum Boiss.
Rhus albida Schousb.
Rhynchospora fusca (L.) Aiton fil.

38
65
57
57
58
58
58
60
44
57
34
57
63
44
39
39
66
47
39
39
39
39
39
45
45
68
57
57
57
68
66
66
57
57
57
57
68
57
57
68
57
39
57
57
57
57
65
57
57
39
39
45
57
44

ndice alfabtico de taxones

Rhynchospora modesti-lucennoi Castrov.


Romulea revelieri Jordan & Fourr.
Rorippa amphibia (L.) Besser
Rorippa valdes-bermejoi (Castrov.) Mart.-Laborde & Castrov.
Rosmarinus eriocalix Jordan & Fourr.
Rosmarinus tomentosus Hub.-Mor. & Maire
Rothmaleria granatensis (DC.) Font Quer
Rubia balearica subsp. caespitosa (Font Quer & Marcos) Rossell & al.
Rubia fruticosa subsp. periclymenum (Schenck) Sund.
Rubia peregrina subsp. requienii (Duby) Cardona & Sierra-Rfols
Rubus bollei Focke
Rubus cyclops Monasterio-Huelin
Rubus lucensis H.E. Weber & Monasterio-Huelin
Rubus muricola Sennen
Rubus palmensis A. Hans.
Rubus pauanus Monasterio-Huelin
Rubus peratticus Samp.
Rumex hydrolapathum Huds.
Rumex rupestris Le Gall
Rumex scutatus subsp. gallaecicus Lago
Rupicapnos africana subsp. decipiens (Pugsley) Maire
Ruta microcarpa Svent.
Ruta oreojasme Webb
Ruta pinnata L. f.
Rutheopsis herbanica (Bolle) A. Hans. & G. Kunkel
Rytidocarpus moricandioides Coss.
Sagittaria sagittifolia L.
Salicornia dolichostachya Moss
Salix breviserrata B. Flod
Salix breviserrata B. Flod subsp. breviserrata
Salix breviserrata subsp. fontqueri T.E.Daz & al.
Salix canariensis Chr. Sm. ex Link
Salix daphnoides Vill.
Salix hastata subsp. picoeuropeana (M. Lanz) T.E. Daz & al.
Salix hastata subsp. sierrae-nevadae Rech. f.
Salix tarraconensis Pau
Salsola soda L.
Salsola tetrandra Forssk.
Salvia broussonetii Benth.
Salvia candelabrum Boiss.
Salvia herbanica A. Santos & Fernndez
Sambucus nigra subsp. palmensis (Link) Bolli
Sanguisorba ancistroides (Desf.) Ces.
Santolina ageratifolia Barnades ex Asso
Santolina elegans Boiss. ex DC.
Santolina melidensis (Rodr. Oubia & S. Ortiz) Rodr. Oubia & S. Ortiz
Saponaria bellidifolia Sm.
Sarcocapnos baetica (Boiss. & Reut.) Nyman
Sarcocapnos integrifolia (Boiss.) Cuatrec.
Sarcocapnos speciosa Boiss.
Saxifraga babiana T. E. Daz & Fern. Prieto
Saxifraga biternata Boiss.
Saxifraga bourgeana Boiss. & Reut.
Saxifraga catalaunica Boiss.
Saxifraga cotyledon L.

44
47
67
43
48
48
39
58
58
58
66
68
68
68
68
68
68
56
56
56
53
58
58
65
43
43
31
35
58
58
58
58
58
58
58
58
67
66
48
48
48
33
65
39
39
39
34
64
53
53
66
59
59
65
59

Saxifraga felineri P. Vargas


Saxifraga gemmulosa Boiss.
Saxifraga genesiana P. Vargas
Saxifraga reuteriana Boiss.
Saxifraga rotundifolia L. subsp. rotundifolia
Saxifraga trabutiana Engl. & Irmsch.
Scabiosa pulsatilloides Boiss. subsp. pulsatilloides
Schizogyne glaberrima DC.
Schoenoplectus pungens (Vahl) Palla
Schoenoplectus triqueter (L.) Palla
Scilla dasyantha Webb & Berthel.
Scilla numidica Poir.
Scilla reverchonii Dengen & Hervier
Scirpus pungens Vahl
Scirpus triqueter L
Scorzonera parviflora Jacq.
Scorzonera reverchonii Debeaux ex Hervier
Scrophularia calliantha Webb & Berthel.
Scrophularia oxyrrhyncha Coincy
Scrophularia smithii subsp. hierrensis Dalg.
Scrophularia valdesii Ortega & Devesa
Scrophularia viciosoi Ortega & Devesa
Sedum aetnense Tineo
Sedum nevadense Coss.
Sedum nudum subsp. lancerottense (R.P. Murray) A. Hans. & Sund.
Sedum pruinatum Brot.
Selinum carvifolia subsp. broteri
Selinum broteri Hoffmanns. & Link
Semele gayae (Webb & Berthel.) Svent. & G. Kunkel
Senecio alboranicus Maire
Senecio auricula Bourgeau ex Cosson subsp. auricula
Senecio auricula subsp. castellanus Ascaso & Pedrol
Senecio auricula subsp. sicoricus (O. Bols & Vigo) Ascaso & Pedrol
Senecio bollei Sund. & G. Kunkel
Senecio coincyi Rouy
Senecio doria subsp. legionensis (Lange) Chater
Senecio elodes Boiss. ex DC.
Senecio flavus (Decne) Sch. Bip.
Senecio glaucus L. subsp. glaucus
Senecio hermosae Pit.
Senecio hillebrandii Christ.
Senecio incrassatus Lowe
Senecio massaicus (Maire) Maire
Senecio nevadensis Boiss. & Reut.
Senecio quinqueradiatus Boiss.
Serapias nurrica Corrias
Serapias occidentalis C. & P. Venhuis
Serapias perez-chiscanoi Acedo
Serratula baetica DC.
Serratula legionensis Lacaita
Serratula mucronata Desf.
Sesamoides minor (Lange) Kuntze
Seseli farrenyi Molero & J. Pujadas
Seseli intricatum Boiss.
Sideritis amagroi Marrero Rodr. & Navarro

59
59
59
65
65
59
44
39
44
44
67
47
47
44
44
39
63
60
68
60
60
61
63
66
41
41
62
62
58
40
67
40
63
40
40
67
40
40
40
36
67
63
63
40
40
53
53
64
39
39
63
65
62
62
48

83

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Sideritis arborescens subsp. pauli (Pau) P. W. Ball ex Heywood


Sideritis arborescens subsp. perezlarae Borja
Sideritis bolleana Bornm.
Sideritis borgiae Andrs subsp. borgiae
Sideritis brevicaulis Mend.-Heuer
Sideritis calduchii Cirujano & al.
Sideritis chamaedryfolia Cav.
Sideritis chamaedryfolia Cav. subsp. chamaedryfolia
Sideritis chamaedryfolia subsp. littoralis M.B. Crespo & al.
Sideritis cystosiphon Svent.
Sideritis discolor (Webb ex No) Bolle
Sideritis eriocephala Marrero Rodr. ex L. Negrn & P. Prez
Sideritis fernandez-casasii R. Rosell & al.
Sideritis ferrensis P. Prez & L. Negrn
Sideritis glauca Cav.
Sideritis gomerae Bolle subsp. gomerae
Sideritis gomerae subsp. perezii L. Negrn
Sideritis guayedrae Marrero Rodr.
Sideritis hyssopifolia subsp. caureliana Obn & Rivera
Sideritis infernalis Bolle
Sideritis javalambrensis Pau
Sideritis kuegleriana Bornm.
Sideritis lasiantha A.L. Juss. ex Pers.
Sideritis lurida subsp. borgiae (Andrs) Luceo & al.
Sideritis macrostachys Poir.
Sideritis marmorea Bolle
Sideritis nervosa (Christ) Lindl.
Sideritis nutans Svent.
Sideritis pumila (Christ) Mend.-Heuer
Sideritis pusilla subsp. alhamillensis Obn & Rivera
Sideritis reverchonii Willk.
Sideritis serrata Cav. ex Lag.
Sideritis soluta subsp. gueimaris L. Negrn & P. Prez
Sideritis spicata (Pit.) Marrero Rodr.
Sideritis stachydioides Willk.
Sideritis sventenii (G. Kunkel) Mend.-Heuer
Sideroxylon canariense T. Leyens & al.
Sideroxylon marmulano Banks ex Lowe
Silene berthelotiana Webb
Silene bourgeaui Webb ex Christ
Silene cambessedesii Boiss. & Reut.
Silene canariensis Willd.
Silene diclinis (Lag.) M. Lanz
Silene fernandezii Jeanm.
Silene gaditana Talavera & Bocquet
Silene gazulensis A. Galn & al.
Silene hifacensis Rouy ex Willk.
Silene inaperta subsp. serpentinicola Talavera
Silene lagunensis Chr. Sm. ex Christ
Silene littorea subsp. adscendens (Lag.) Rivas Goday
Silene mariana Pau
Silene marizii Samp.
Silene nocteolens Webb & Berthel.
Silene pseudoatocion Desf.
Silene sabinosae Pit.

84

64
69
68
69
48
69
48
48
48
48
48
48
69
48
48
48
48
48
64
48
69
48
64
69
64
48
48
48
48
69
48
48
48
48
48
48
58
58
34
63
34
67
34
34
34
34
34
34
34
34
63
34
35
67
35

Silene scabriflora subsp. megacalycina Talavera


Silene sennenii Pau
Silene stockenii Chater
Silene tamaranae Bramwell
Silene uniflora subsp. thorei (Lon Dufour) Jalas
Silene viridiflora L.
Sisymbrium cavanillesianum Castrov. & Valds Berm.
Solanum lidii Sunding
Solanum vespertilio Aiton subsp. vespertilio
Solanum vespertilio subsp. doramae Marrero Rodr. & Gonz. Mart.
Soldanella alpina subsp. cantabrica Kress
Soldanella villosa Darracq ex Labarrre
Soleirolia soleirolii (Req.) Dandy [poblaciones naturales de Baleares]
Solenanthus reverchonii Degen
Solenopsis minima (Sims) M.B. Crespo & al.
Sonchus arboreus DC.
Sonchus bornmuelleri Pit.
Sonchus brachylobus Webb & Berthel.
Sonchus canariensis (Sch. Bip.) Boulos subsp. canariensis
Sonchus canariensis subsp. orotavensis Boulos
Sonchus fauces-orci Knoche
Sonchus filifolius Svent.
Sonchus gandogeri Pit.
Sonchus gummifer Link
Sonchus lidii Boulos
Sonchus pinnatifidus Cav.
Sonchus pitardii Boulos
Sonchus pustulatus Willk.
Sonchus regis-jubae (Pit.) A. Hans. & Sund.
Sonchus tectifolius Svent.
Sonchus tuberifer Svent.
Sonchus wildpretii U. Reifenb. & A. Reifenb.
Sorbus hybrida L.
Sparganium natans L.
Spergula viscosa Lag.
Spergularia australis (Samp.) Prain
Spergularia bourgeaui Label
Spiraea crenata subsp. parvifolia (Pau) Romo
Stachys fontqueri Pau
Stachys maritima Gouan
Stemmacantha cynaroides (C. Sm.) Dittrich
Stipa gigantea subsp. donyanae Vzquez & Devesa
Suaeda albescens Lzaro Ibiza
Succisa pinnatifida Lange
Succisella andreae-molinae Pajarn & Escudero
Succisella carvalhoana (Mariz) Baksay
Succisella microcephala (Willk.) G. Beck
Sventenia bupleroides Font Quer
Tanacetum ferulaceum (Webb) Sch. Bip.
Tanacetum funkii Sch. Bip. ex Willk.
Tanacetum oshanahani Marrero Rodr. & al.
Tanacetum ptarmiciflorum (Webb) Sch. Bip.
Tanacetum vahlii DC.
Taraxacum aquilonare Hand.-Mazz.
Taraxacum aragonicum Sahlin

67
35
35
35
35
63
43
61
61
61
57
57
62
33
33
40
40
40
63
67
63
69
40
66
40
63
40
40
40
40
40
40
58
61
35
35
67
58
69
49
40
47
35
44
44
44
44
40
38
40
38
39
40
67
67

ndice alfabtico de taxones

Taraxacum balearicum van Soest


67
Taraxacum cardiastrum Sahlin
67
Taraxacum catodontum Sahlin
67
Taraxacum claviflorum Sahlin
67
Taraxacum coryphorum Sahlin
67
Taraxacum cyrtum Sahlin
67
Taraxacum dentilobum van Soest
67
Taraxacum faucicola Sahlin
67
Taraxacum gaditanum Talavera
40
Taraxacum gallaecicum van Soest
67
Taraxacum iberanthum Sahlin
40
Taraxacum ibericum van Soest
67
Taraxacum litophyllum Langhe & van Soest
67
Taraxacum merinoi van Soest
67
Taraxacum miltinum Sahlin
67
Taraxacum mimosinum Sahlin
67
Taraxacum praesigne Sahlin
67
Taraxacum ptilotoides Sahlin
40
Taraxacum sicagerum Sahlin
69
Taraxacum solenanthinum Sahlin
40
Taraxacum stenospermum Sennen
40
Taraxacum vinosum van Soest
40
Teline nervosa (Esteve) A. Hansen & Sunding
51
Teline osyroides (Svent.) Gibbs & Dingw. subsp. osyroides
51
Teline osyroides subsp. sericea (O. Kuntze) Arco & al.
64
Teline pallida (Poir.) G. Kunkel subsp. pallida
51
Teline pallida subsp. gomerae (Gibbs & Dingw.) Arco
51
Teline pallida subsp. silensis del Arco
51
Teline rosmarinifolia subsp. eurifolia del Arco
51
Teline rosmarinifolia Webb & Berthel. subsp. rosmarinifolia
51
Teline salsoloides del Arco & Acebes
51
Teline splendens (Webb & Berthel.) del Arco
51
Teline tribracteolata (Webb) Talavera & P.E. Gibbs
51
Tetraclinis articulata (Vahl) Masters
43
Tetraena alba (L. f.) Beier & Thulin
62
Tetraena gaetula (Emb. & Maire) Beier & Thulin
62
Teucrium afrum (Emberger & Maire) Pau & Font Quer
68
Teucrium almeriense C.E. Hubb. & Sandwith
64
Teucrium aristatum Prez Lara
49
Teucrium aureum subsp. angustifolium (Willk.) Puech ex Valds Berm. &
Snchez Crespo
64
Teucrium balthazaris Sennen
64
Teucrium bracteatum Desf.
49
Teucrium campanulatum L.
64
Teucrium carthaginense Lange
64
Teucrium cossonii D. Wood. subsp. cossonii
64
Teucrium cossonii subsp. punicum Mayol & al.
49
Teucrium edetanum M.B. Crespo & al.
49
Teucrium eriocephalum subsp. almeriense (C.E. Hubb. & Sandwith) T.
Navarro & J.L. Rosa
64
Teucrium franchetianum Rouy & Coincy
64
Teucrium heterophyllum LHr.
64
Teucrium heterophyllum subsp. brevipilosum Gaisberg
64
Teucrium heterophyllum subsp. hierrensis Gaisberg
49
Teucrium intricatum Lange
64

Teucrium lepicephalum Pau


49
Teucrium martinii Cirujano & al.
68
Teucrium oxylepis Font Quer subsp. oxylepis
49
Teucrium oxylepis subsp. marianicum (Ruiz de la Torre & Ruiz del Castillo)
Ruiz de la Torre & Ruiz del Castillo
49
Teucrium pugionifolium Pau
66
Teucrium terciae (Snchez Gmez & al.) Snchez Gmez & al.
49
Teucrium turdetanum (Devesa & Valds Berm.) Peris, Figuerola & Stbing 64
Teucrium turredanum Losa & Rivas Goday
49
Thalictrum maritimum Dufour
57
Thalictrum morisonii subsp. mediterraneum (Jord.) P.W. Ball
68
Thlaspi nevadense Boiss. & Reut.
43
Thlaspi occitanicum Jord.
67
Thorella verticillatinundata (Thore) Briq.
61
Thymelaea broteriana Cout.
61
Thymelaea granatensis Pau ex Lacaita
61
Thymelaea lanuginosa (Lam.) Ceballos & C. Vicioso
68
Thymelaea lythroides Barratte & Murb.
61
Thymelaea procumbens A. Fern. & R. Fern.
65
Thymus albicans Hoffmanns. & Link
49
Thymus antoninae Rouy & Coincy
64
Thymus carnosus Boiss.
49
Thymus funkii subsp. burilloi Snchez Gmez
49
Thymus funkii subsp. sabulicola (Coss.) Snchez Gmez
64
Thymus herba-barona subsp. bivalens Mayol & al.
49
Thymus hyemalis subsp. millefloris (Rivera & al.) R. Morales
49
Thymus moroderi Pau ex Martnez
64
Thymus origanoides Webb ex Berthel.
49
Thymus richardii Pers. subsp. richardii
49
Thymus richardii subsp. esbusitanu (Font Quer) Jalas
49
Thymus webbianus Rouy
49
Thymus willkommii Ronninger
64
Todaroa aurea subsp. suaveolens P. Prez
66
Tolpis crassiuscula Svent.
40
Tolpis glabrescens Kmmer
40
Traganum moquinii Webb ex Moq.
35
Tragopogon pseudocastellanus Blanca & C. Daz
40
Trapa natans L.
61
Triglochin barrelieri Loisel.
67
Trigonella anguina Del.
68
Triguera osbeckii (L.) Willk.
61
Trisetaria lapalmae H. Scholz
66
Trisetum antonii-josephi Font Quer & Muoz Med.
47
Trisetum glaciale (Bory) Rouy
47
Trisetum spicatum subsp. ovatipaniculatum Hulten
67
Tuberaria commutata Gallego
36
Ulex canescens Lange
51
Urginea fugax (Moris) Steinh.
47
Urtica atrovirens Req. ex Loisel. subsp. atrovirens
62
Urtica atrovirens subsp. bianorii (Knoche) Font Quer & Garcas Font 62
Utricularia exoleta R. Br.
52
Utricularia minor L.
52
Valerianella martinii Loscos
65
Valerianella multidentata Loscos & Pardo
65
Vandenboschia speciosa (Willd.) G. Kunkel
47

85

Lista Roja 2008 de la Flora Vascular Espaola

Vella castrilensis Vivero & al.


Vella lucentina M.B. Crespo
Vella pseudocytisus L. subsp. pseudocytisus
Vella pseudocytisus subsp. paui Gmez-Campo
Verbascum charidemi Murb.
Verbascum fontqueri Bened & J.M. Monts.
Verbascum masguindalii Bened & J.M. Monts.
Verbascum prunellii Rodr. Gracia & Valds Berm.
Verbascum rotundifolium subsp. ripacurcicum O. Bols & Vigo
Veronica chamaepithyoides Lam.
Veronica micrantha Hoffmanns. & Link
Veronica tenuifolia subsp. fontqueri (Pau) Mart. Ort. & E. Rico
Vicia altissima Desf.
Vicia argentea Lapeyr.
Vicia bifoliolata J.J. Rodr.
Vicia chaetocalyx Webb & Berthel.
Vicia glauca subsp. giennense (Cuatrec.) Blanca & F. Valle
Vicia leucantha Biv.
Vicia lutea subsp. cavanillesii (Mart. Mart.) Romero Zarco
Vicia nataliae U. Reifenb. & A. Reifenb.

86

43
43
43
43
61
61
61
68
65
61
61
61
51
51
51
68
51
51
51
51

Vicia scandens R.P. Murray


Vieraea laevigata (Brouss. ex Willd.) Webb
Viola anagae Gilli
Viola cazorlensis Gand.
Viola cheiranthifolia Humb. & Bonpl.
Viola jaubertiana Mars & Vigin.
Viola palmensis Webb & Berthel.
Viola plantaginea Webb ex Christ
Viola stolonifera J.J. Rodr.
Volutaria bollei (Sch. Bip. ex Bolle) Hansen & G. Kunkel
Vulpia fontquerana Melderis & Stace
Wahlenbergia lobelioides subsp. nutabunda (Guss.) Murb.
Wahlenbergia nutabunda (Guss.) A. DC.
Wolffia arrhiza (L.) Wimm.
Woodsia glabella subsp. pulchella (Bertol.) A. & D. Lve
Zannichellia contorta (Desf.) Chamisso & Schelch.
Zostera marina L.
Zostera noltii Hornem.
Zygophyllum album L. fil.
Zygophyllum gaetulum Emb. & Maire

64
63
62
62
62
65
62
68
62
40
64
33
33
51
68
62
62
62
62
62

También podría gustarte